Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

251쪽

DE AE ORBIS MULIEBRI B. LIB. I. 239 odoratissimi heminis duabus , excolato, tepefacito, infundito. Aut lauri fructum & pulegium

in aqua coquito, & unguentum rosaceum aifui

dito , & cum hoc tepido colluito. Aut an seris adipem resinae admisceto, affusoque ad hoc vino, tepefactum infundito. Alia. Butyrum, & oleiam .cedrinum in modico melle tepefacito, ac infundito. Aut mel, hut

Tum , junctim odoratum, cdlamum odoratum ,

muscum marinum sumito , & in vino coquito , excolato , ac infundito. Aut apii semen , seseli, myrrham, anisum, melanthium in Vino coqui to, & excolatum Vinum infundito. Aut cedrum in vino coquito, & cum Vino colluito. Aut hederam in aqua coquito, & aquam infundito. Aut elaterii, aut cilestri potiones duas in aqua coqui

to , R duas heminas ex hac tepida infundito. Aut cucumeris sylvestris interioris magnitudinem di pili in duabus aqu9e heminis coquito, & melle, cic oleo ad aquam affuso infundito. Aut radicis thapsiae potiones duas leviter terito, affulbque oleo, ac melle, in duabus aquae tepidae heminis diluito, ac infundito. Aut verutri nigri potiones duas vino dulci, & aqua dilutas, infunde. Auc grana cnidia sexaginta terito, melleque, ac oleo,& aqua affusa infundito.

Collutio corroborans, si ulcera pura fuerint Grossos hibernos terito, & aquam affundito, Mper totam diem macerato, & oleo affuso colluito Aut malicorium, & loti ramenta in vino nigro coquito , & infundito. Quum autem impura fuerint, & sordes deferuntur, fecem vini Uliam cum vino, & aqua infundito. Aut malicorium, rhoem coriarium, myrtique, ac rubi folia in vino nigro coquito , ac iniundito.

252쪽

aψo HIPPOCRATE 2 'Collutiones, quae infunduntur ad Vetera ulcera. Succo brassicae cocto collud. Et mercurialem si militer , ac nitrum rubrum modiciam admisce, myrrhpe acetabulum, thus, seseli, anisi, apii

semen, netopum, relinam , mel, adipem anseri- mim , licetum album, Unguentum album Ψgyptium. Haec omnia simul tritu & vini albi heminis duabus diluta, tepida infunde. Aut me ciuialem in aqUa coque, R excola, & myrrhae acetabulum, thus , seseli, netopiam, singulorum pares portiones adde, ac tepida infunde. Aut salviaria, & hypericum in aqua coquito, & cum aqua colluito. Aut sambuci fructum, & lauri baccas , aequis portionibus, in Vino coquito, Rcum vino colluito. Aut pulegii aqua colluito. Aut adipem anseris in resina liquefacito, & similiter Oleum cedrinum modicum ait undito, & cum melle liquefacito, ac tepida infundito. Aut argenti florem in vino, & melle, ac cera liqvnto,& cyperum, & juncum Odoratum, ac calamum qupe sane etiam in unguentum admiscentur) Riridem , ac muscum in vino coquito, R infundito. Aut apii semen, ani sum, seseli, myrrham, melanthium in vino coquito, ac infundito. Aut

cedrum creticam in vino coquito , aut in aqua, Sc infundito. Aut hederam creticam in aqua coquito , ac infundito. Atque haec facienda sunt, 1i vulnus habet, & myrrham in aqua dilutam in- . funde. Aut elaterii potiones duas cum aqua in- funde. Aut colocynthidas sylvestres duas in vino,

aut in lacte cocto, quatuor heminarum mensurd, macerato, R excolato, ac infundito. Aut cucum exis sylvestris interioris, palmi magnitudinem in aquae heminis quatuor coquito, & melle, ac oleo uisuso colluito. Aut radici8 thapsiae duas po- tiones, in vino dulci dilutas, cum aquae heminis duabus

253쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LIB. L et a

duabus tepide infundito. Aut veratri potiones duas, in vini dulcis heminis duabus dilutas infunde. Aut thiaspios acetabulum, melle admi to , in aquae heminis duabus dilue, & tepido utere. Aut cucumeris sylvestris magnitudinem palmi, R cne ori potionem unam in aquae heminis quinque coquito, & melle, ac oleo astula colluito. Aut grana cnidia sexaginta, in melle, aut in oleo diluta, cum aqua infundito. Si ex partu alvi profluvio corripiatur , bibat uvam patiam nigram , & punici dulcis malico-xium, R internum nucleum, & coagulum haedi Haec vino nigro diluta, & caseo caprino, ac polenta triticea inspersis, bibenda dato. Triticum

autem modice torreto.

Si vero ex partu sanguinem Vomat, huic hepatis fistula sauciata eit. Haec lac usimi bibat, deinde vaccae nigrae, ad quadraginta dies. Et sesamum tritum, donec probe habeat. Bibat autem

lac jejuna. Si ex partu sedem doleat, juniperi fructum, λ apii radicem coquat, & ad dies quatuor bibat,& lactucae semen cum anserino adipe tritum edat. Si vero ex partu uteri inflammati fuerint, io Iani succum infundito, aut betae , aut rhamni.

Si ex partu crus ab uteris claudum iactum fuerit , & exsurgere non poterit, semen hyoscyami chemae mensura, in vino nigro ad triduum bibat. Si vero mente percellatur ipsa bibens, lactis as1-nini poculum bibendum dato. Deinde pharmacum , a quo pituita purgatur, ex sandaracha autem , & cerato, & pilis leporis per triduum suis tus fiat. De inflammatione ex partu Si ex partu uteri

inflammati fuerint, solani succum intra pudenda infundito. Aut apii, aut rhamni, aut betae, audPrinc. Art. Med. TOm. III. Q

254쪽

cucurbitae succum expressum, aut sum buci medullam , ac tenerrimam partem derasam, Oblongam indito. Aut absinthium in aqua terito, & lana exceptum subdito. Si vero horruerit, tollito Aut colyledonis folia, R porrum in crassiore tritici farina coquito, k oleo ipsis affuso praebeto. Bilem ex utero purgantia. Cucumeris sylvestris

internam partem tritam , ac melle subactam in glandem emormato, ac apponito. Ρharmacum autem dare oportet, quod sursum, ne deorsum purget, & calida lavare, apponere Vero uni sim, alit

melanthium, aut colocynthidis sylvestris interianam partem terito , & melle subactam apponito Aut elaterii potiones quatuor, admiXto Adipe du- ferino, aut caprino, in oblongiorem glandem redactas apponito. Aut nitrum , & cuminum , &allium, & ficum, omnia leviter trita, & melle subacta apponito. Calida vero lavetur, & a balneo bibat. Aut thiaspi leviter tritum, Si melle subactum apponito. Aut ficus Veteris pinguitudinem derasam elaterii potionibus duabus admiXtis,& nitro tantum , quantum est elateri Um , Cum melle 'subigito , ac apponito. Aut peucedani tres cyathos bibendos dato. Et anisum , dc melanthium vino diluta bibenda dato. Aut elaterii potiones quatuor, adipe OV illo admixto, apponat. Et hoc 'ablato, aqua odorata laVet, quae leniter adsti ingat. Aut elaterii potiones tres cum ovillo adipe in glandem circum pennam efformato, Rubi amoverit, sufficienti aqua probe eluatur. Aut thl asp i os potionem cum melle dato.

Collutio, si biliosa fuerit. Elaterii potiones

duas aqua dilue, & oleum narcisIinum affunde, X cum tepido collue. Aut coJocynthides sylvestres duas in lactis asinini cocti heminis quatuor

255쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. I. 24 3 macerato, R Unam eXcolato, ac oleum narcillinum admisceto, R infundito. Alia collutio biliosa, & pitii ito a. Cucumeris sylvestris internam partem, palmi magnitudine, in aquae potabilis heminis quatuor coque, & mel te, ac olao anthino admixto infundito Alia pituitam, & bilem purgans. Grana cnidia sexaginta, melle, ac oleo anthino admixto, cum aqua infundito. Aut ciae strum in aqtiae polubilis heminis quinque coquito, & duabus excolatis, mel, & Oleum anthinum cum narciisino admisce

Collutiones purgatoriae. Grossi hyberni usti in

aqua macerantur, A ad aquam excolutam oleum admiscetur, ac infunditur. Postea vero collutio sat ex malicorio, galla, toti ramentis. Haec a Utem in vino nigro coquere oportet. Aut fece Vi ni hasta utere cum aqua. Et postea haec infundito myrti folia, & rhoemi coriarium. Coquantur autem in vino nigro odorato. Et postea lentisci folia , & hypericum, & salviam eum vino nigro odorato cocta infundito. Aut cum brassicae aquis, in qua mercurialis cocta iit, modico nitro adjecto , colluito. Aut elaterii portionem cum oleo narci1sino, aut anthino, tepidam infundito. Si vero biliosa fuerit, colocynthidas duus in lactis asinini cocti quatuor heminis macerato, & Cum excolato colluito, oleo narcistino, aut anthino admixto. Aut cucumeris sylvestris internam par tem palmi magnitudine in aquae potabilis hemini quatuor coquito , & melle , ac oleo unthino ad dito , colluito. Haec collutio pituitosae, ac biliosae conducit. Collutio pituitam trahens. Granum Cnidium ,& mandragorae liquorem terito cum aqua. Nam purgatio multa, & Omnis generis ex hac collu-

256쪽

'ione contingit. Aut ullii caput integrum, nitrum, ficus internam pinguem partem, aequi S portionibus, trita, ad gallae magnitudinem efformato, ac apponito. Aut cumini folia cum vino trita , in lana subdito. Aut radicem albam terito , & melle affuso fervefactam in glandem redigito, AC apponito. Aut silptili liquorem cum ficis emollito , &glandem efformato. Bonum est & cucumeris sylvestris semen similiter tritum, ac praeparatUm- Aut fel tauri, & nitrum rubrum & netopum , ac cyclaminum, illorum quidem gallae magnitudinem , cyclamini vero ampliorem portionem , melle admixto, mulier, quae curatur, apponat. Aliud subdititium. Cyclamini caput purgatum aqua terito , & lana tenera eXceptUm apponito Aut myrrham, salem, cuminum, fel tauri, cum melle eodem modo. Aut grana cnidia triginta, &Ιndici pharmaci oculorum , quod Vocatur piper , grana tria decorticato , & rotundi item tria. Haec autem terito, & vino Veteri tepido diluta. instar glandis circum Volucris pennam efformato, & sic

adhibeto. Aut tithymali succum melle subactum. Aut scyllie radicem longitudine digitorum sex , duobus dig1tis lana obvolutis, subdito. Aut ipsam scyllam absque radice terito, & similiter lana obvolutam apponito

Collutio, si pituitosa fuerit mulier. Ueratri potiones duas in vini dulcis heminis duabus diluuio , & permixta infundito. Si purgatione opus

habuerit, porrum coquere oportet, aut sambucifructum, anisum, thus, myrrham , Vinum. Haec omnia terito, & cum succo horum colluito. Aut

brassicam in aqua coquito, & in hujus succo mercurialem coquito, & nitri parum, & excol tum infundito. Aut unestri potionem in mella

dilutam immittiis.

257쪽

DE MORBIS ' V L I E B R I B. L I B. I. a s Verum menses considerare oportet, an biliosistat, aut pituitosi. Ad hoc arenam siccam tenuem

in solem subjicito, & quum menses prodierint, sanguinem superfundito , ac siccari sinito. Et si quidem biliosii fuerint, sanguis in arena siccatus viridis evadit. Si vero pituitosi, Velut mucus conspicitur. Si igitur pituitosi fuerint, craestri

potionem cum aquae mulsae hemina infundito. Purgatorium molle aquam ducit, & pelliculas, ac saniem subcruentam. Detrahit & menses, nisi diuturni fuerint, & uterorum Os mollit. Unguentum narcissinum , & cuminum, quod editur , myrrham, thus, absinthium , Cyperum, UngUentum rosaceum. Horum singulorum pares portiones ; narcissini Vero quatuor partes sumito, &crudi lini pulvillo, dum a stupa depectinatur , admixto, omnia terito, & glandem circum pem. nam efformato, R linteo tenui circumdato delia gato , & in oleum album aegyptium tingito, ac apponito, Sc per totam diem sinito. Et ubi laovit, & amoVit, aqua Odorata perluatur. Aliud purgatorium. Ducit aquam, & pelliculas, & mucos, & saniem subcruentam. Myrrham, salem, cuminum, set tauri, melle subacta, & linteo indita apponito, & totum diem insita sinito. Deinde, ubi lavit, & amovit, aqua Odorata peris

luatur.

Aliud. Salem, cuminum , fel tauri melle subigito , ac subdito. Et silphium ficui admisceto ,

ac apponito. Deinde unguento rosaceo illinito. Aut grana cnidia decorticato, potionemque ipso. Tum terito, ac in glandem efformato. Aut allium,& nitrum rubrum, & ficum, paribus portionibus melle admixto subdenda dato. Et ubi amoverit , cervi adipem apponat in Vino liquefactumis Aut piperis grana quinque cum modico elaterio,

258쪽

2ψs HIΡPOCRATES muliebri lacte instillato, in lana unguento tincta

Bpponat, ac AmoVeat eodem modo. Aut pinguis

simam ficus partem cum elaterii potione, & nitri

rubri, ac mellis aequali portione, eodem modo. Aut fel tauri, nitrum, rubrum, netopiam , Cyclaminum , paribUS portionibus eodem modo cum

melle in glandem efformato. Aut fel tauri oleo JEgyptio tinctum apponat. Et eo amoto rosaceum illinat. Aut cucumeris sylvestris longi internam partem, eXempto semine, cum lacte mulieris mas culum alentis, & myrrham puram, & modicum mel, & unguentum JEgyptium terito, & apponito. Aut cucumeris sylvestris partem internam sic cato, & sine semine tundito, Se adjecto melle fervefacito , Sc glandem Oblongam efformato, atque oleo albo tinctum subdito. Aut sylvestrem cucumhitam eodem modo. Aut elaterii potiones tres cum farinetae macta terito, Sc glandem formato. Aliud similiter faciens. Grana cnidia decorti- Cata, trium potioniam mensura coquito, & melles fuso apponito. Deinde rosaceum illinito.Qubecumque Vero glandem subdunt, eas prius Janam in glandem infigere, deinde linteum tenue circumdare oportet, atque sic oleo Tgyptio tinctaria apponere. Ducunt autem hiaec muXime, &pelli las auferunt.

Si dititia purgatoria fortia, quae aquarn ducere postiliat, & mucos, ac pelliculas, magi S quam priora. piperis grana quatuor maxima, Aut etiam parva , ii opus fuerit, ad elaterii potionem admixta terito, Sc muliebri lacte instillato, cum modico melle subigito. Atque haec in lanam motalem circum pennam obvolvito, & linteo circum

dato apponito, ubi prius in oleum Thyptium

tin Xeris. Maneant autem subdita per diem, Sc ubi amoverit , adipem cerVi apponat.

259쪽

r, E MORBIS MULIEBRIB. L I B. I. 2 7 Potiones si militer purgatori ae , quae secundas ejicere soliunt, & menses detrahere, & fetum enectum educere. Cantharides quinque alis, &cruribus, ac capite avulsis, & tribulum ad mare natum cum radicibus , ac foliis tritum conchae mensura, & euanthemi viridem , live luteam internam partem, tu seminiS apii tantumdem , i

sepiae ova quindecim, in Vino dulci temperato bibenda dato. Et ubi dolor habuerit, in aqua calida desiideat, & aquam mulsam aquosam bibat, Avinum dulce. Alia. Ranunculi foliorum, ac storis triti, aegi nei stateris pondus in vino dulci bibat. Quum autem dolor habuerit, cicer album, R UVas passas in aqua coquito , & perfrigeratam bibendam dato. Et ubi urime ifillicidium vexarit, in aqua tepida deiideat, & vinum dulce bibat. Subdititia purgatoria, ii potione S non purgarint. Mercurialem tritam, ac myrrham apponito. Aliud ad omnem morbum , & aperire, & purgare poten S. Myrrham modicam, & salviam, Ranisum terito , dc utitor.

Ρurgatorium, quod sterilem purgare potest. Si os uteri non recte habuerit, stercus bubulum ii c- una lusim, as cribratum quatuor chomicum mensura , & aceti heminas decem , & urinae bubulae tantumdem, & salsuginis marinae heminas viginti pro fomento adhibeto, R ad multum tempus hoc leniter facito. Deinde tota, ubi lenticulae decoctum , & mel, ac acetum mixta bibit, vomat. Et farinam sorbendam dato, & vinum odoratum vetus sub dio per noctem expositum , insuper hibendum. Cibum autem ea die ne gustet. Sequenti Vero granum cnidium devorandum dato. Tertia vero pharmacum Urinam ciens exhibeto, ita ut uvas passus, & cicer album, duarum

260쪽

248 HIPPOCRATE schoenicum mensura sumas, & aquae semicongios tres affundas. Deinde facta coctura excoles , &sub dio per noctem exponas, & postera die bibendum praebeas, & subdititiis pharmacis utatur- Aliud purgatorium mensium. Stercus bubulum velut conchae testam efformato, & cupressi ramenta aci misceto , ac siibigito, & in sole siccato, &in hoc summenta injicito, ac sussito. Aliud, quod infunditur ad similem affectionem , si menses non prodeant. Spinae albae selia trita ,& excolata, ac tepefacta infundito. Illitio purgatoria, quae uteros pUrgat. Ροrri, Sc nasturtii semen tritum, & vino, ac lacte cocto dilutum, imo ventri illinito. Illitio mollitoria. Ducit aquam, & mucos, Scpelliculas. Et puerperii purgamenta detrahit, A non exulcerat. Myrrhae optimae dimidiam partem.& salis granum, & picem aromatibus conditam,

contundito , ac trita misceto. Sit autem myrrhae dimidia pars, ad salem, ac picem contusam. HaeGin linteum ad gailsr maguae magnitudinem efformata immittito. Sint autem duo lintea , Ut alterum in die, alterum nocte habeat, donec colliquescunt. Lavetur autem calida. Et deinde ubi amovit, aqUa Odorata perlUntUr. Si voles mulierem concipere, a sum, & Uteros

purgato. Deinde jejuniae Drinam edendum dato ,& vinum meracum insuper bibendum, & nitrum rubrum, aut cuminum & resinam melle sub gito, & in linteo subdito, ubi aqua defluxerit, nigros subdititios talos ad emolliendum apponito, δί cum viro concumbat

Si vero os conclusum fucrit, etiam fici stac- cum apponat. donec fuerit apertum & statim aqua eluat. Cpererum accipitris stercus in vino

dulci terat, & jejuna bibat, ' tunc viro condo: -