Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

281쪽

D E 'ORBIS MULIEBRI B. LIB. II. 269

Aut sternutatorium adponito. QUUm autem Conclusum fuerit osculum, L internu S trameS, CR-storium in vino bibendum dato. Nures Verophocae adipe illinito. Lanam autem adpositum sinito, donec conlidant. Quum autem qnte Uerint, auferre oportet. Si vero ea ablata rursus recursaruat, lanam rursu S eodem modo adponere. Sub nares vero cornu capric nigrum, aut CUr Vinum sussire, scalptum, & in cinerem calidum inspersum , quo maXime sudumiget tir, & nido-xem sursum per nares quam maxime potest, trahat. Suffito etiam phocae adipem, prunis testze impositis, ipsaque ob vetata, & capite imminente, quo odor maxime ingrediatur, ita ut de adipe initii l es, & ipsa odorem fur sum rrahat; OS Vero

clausum habeat. Et si quidem sursum adlapii fue

rint uteri , haec facere oportet.

Si vero ad hepar convcisi fuerint lateri, mulier derepente voce destituitur, & dentes conserti sunt, S color lividus fit. Derepente vero tricc patitur sana existens. Contingit autem maxime virginibus antiquis, & viduis, quae pepererunt aliquando, & viduitatem agunt. Maxime vero contingit omnino non serentibus uterum , & sterilibus ex partu. Non enim prodit puerperii purgamentum , & non intumescit uterus, neque mollitur, neque vomunt. Quum sic habuerit, tumorem ab hepate cum manu infra leniter detrudito, praecordia cum fascia dctig to, & os aperito. inum vero odoratissimum dilut uir iniundito, quando sane etiam grave olentia ad nares adhibere, ac sui si re convenit; ad uteros vero odorata, λ suns menta, & postquam sic curii Veri S, phiarmacum deorsum purgans bibendum dare oportet, ii qui

dem biliosa fuerit, quod bilem purgat; 14 vero

282쪽

2 Ο ΗΙΡΡOCRATES coctum bibendum praebeto, & uteros odoratis s0Veto, & medicamentum., quod cum bupresti praeparatur, adponito, postridie vero Deiopum Interpositis autem duobus diebus rursiis uteros odoratis colluito, & postea intermisso die, arOmatis sumto. Atque haec vidua faciat. Optimum autem in ventre habere. Virginem vero persua doto, ut Viro cohabitet. Ad nares autem nihil adhibeto , neque medicamentum jejuna bibat. Verum Castorium, & conygam in vino odoratissi-rno bibat per dies Viginti, & caput odorato aliquo ne ungat, neque aliquod odoratum olfaciat.

Si vero uteri inflammati fuerint circa latus , si contigeris, durum apparet, & quum ad praecordia adlapsi fuerint, strangulant, & Vomit pituitam acidam, & dentes stupescunt , R ubi vomuerit, melius habere Videtur. Qilum Vero deorsum processerint , discedunt de ventre alias alio. Maxime vero ad laterum mollitudinem quandoque incidunt, & ad vesicam, & urin e stillicidium corripit, R ad sedem, Se cacare sibi videtur, Amenses prius, aut posterius solito fiunt, aut posterius solito fiunt, aut non statim huic apparent. In hoc morbo, si sursum strangularint, tepefactoria adponito, & graveolentia ad naressumto, ad uteros autem odorata, & ConyZam

foeminam, & castorium in vino jejuna bibat;

post quam vero ad naturam suam consederint, placide sussito. Bibat autem Urinam cientia. Atque haec faciat, quamdiu dolores tenuerint. Ubi vero quieverint, ibiam foveto. Deinde pharmacum

deorsum purgans bibendum dato, si biliosa fuerit, quod bilem purgat; si pituitosa, quod pituitam ducit, & lac asininum bibendum dato , aut serum caprinum decoctum. Si vero lienos aluerit, lac ne bibat, neque serum, & in purga-

283쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LI B. II. 27 Itionibus cibis utatur mollibus, & per alvum secedentibus, pisces autem meliores sunt carnibus,& uteros foveto, aut subdititiis purgato, ipsosque colluito, & ubi suffitum admisit , ad virum accedat. Solutio vero morbi contingit, ubi in Ven

tre Conceperit.

Si uteri ad latera adlapsi fuerint, tussis obtinet , & dolor sublatus & insidet uterus durus velut pila , & ad conlaetii in dolet velut ab Ulcere, & contabescit, Sc videtur ipsi peris ne umonia esse, & contrahitur, & gibbosa fit, & menses non adparent. Aliquibus autem , quibus prius adparuerunt, etiam pereunt, & li tunc prodeant, imbecilles sunt, & pauci, ac deterioreS, & genitura non fit hoc tempore. Quum sic habuerit, pharmacum deorsum purgans bibendum dato , & multa calida lavato, di ex tepefactoriis quaecumque admiserit , adhibeto, & a quibus sanguis purgatur, ea adponito. Et lini semen

torreto, tundito, ac cribrato, & peplum album,& salviam cum tenui polenta, & caseum caprinum, mitria derasa. Haec misce, ut casei sint parte S duae, reliquorum Vero, & polent9e non

salsae pars una, ς jejunze in vino bibenda dato. Vesperi vero cyceonem crassum melle adfuso exhibeto, R ex potibus quemcumque admiserit, bibendum dato. Et frequenter fomentum adhibeto , & calidam adspergito, & per ceratum leniter mollito, ac a latere detrudito, & latus fascia lata deligato. Et lac bubulum quamplurimum ad dies quadraginta bibendum praebeto. Cibis autem utatur quam mollissimis. Morbus hic veheta mens est, & lethalis , & paucae, etiamsi sic curentur, effugiunt.

Si vero in lumbis fuerint literi, aut in lateris

mollitudine, & spiritus sublimis iverit, & suffo-

284쪽

t a HIPPOCRATES catio habeat, & anhelatio densa ipsam corripiat,& moveri non Vult ; sulphim , aut bitumen, aut cicutam, aut myrrham terito, & melle cocto adfuso, glandulam longam estorinato, ac crus sam , eamque in sedem indito. Si uteri devolverint se ipsos ad intermediam lumborum, ac coXarum partem, dolor habet imum ventrem , & crura contrahuntur, & juncturaS COXariam ad sedem dolet, Si quum alVum eXonerat, dolores emergunt acuti, & stercus cum violentia prodit

exiguum, & urina destillat, & pussianimitas ipsam corripit. Quum sic habuerit, fistulam ad

vessicam adligare oportet, & oleum calidum in lateros infundere. Et fomentum adhibere, aut multa calida aqua lavare, & in oleum, R in aquam desidere. Suffire autem subter pudenda graveolentia, sub nares Vero odorata; postquam autem dolor quieverit, pharmacum sursum purgans dato. Infernum Vero Ventrem turbare non oportet. Ubi vero uteri consederint, pharmacum

deorsum purgans bibendum dato, & lac asininum, si non fuerit lienosa. Ρostea fomento adhibeto, uterosque adspergito, & sub lititium purgatorium, quod cum lauro praeparatur, & non mordet, adponito. Deinde aromatis suffita , ad virum accedat , & si in ventre habuerit, sana fit. Uerum pleraeque steriles , y cruribus mutilatae fiunt. Quibuscumque osculum alio inclinatur, & ad coxam adlabitur. Contingunt enim & haec, quae uterum purgari prohibent; & genituram suscipere , & liberos gignere. Hanc odorati S f Vere oportet , & post fomentum , digito revellere, & a coxa disparare, & postea taedulis, ac plumbeis fistulis immisiis dirigere. Non enim Velociter cogi potest , velut dictum est. Quum autem ad

naturalem situm redierit, & uteri aperti fuerint, A subdi -

285쪽

DE MORBIS MULIEBRIB. L I R. II. 273 subdititiis mollibus purgato, & alia convenienter

facito.

Quibuscumque Uteri ad coxam collabuntur, si non brevi discedant , & rursus in locum

suum redeant, ad coxam resiccantur. Necessariunt est autem osculum aversum ede , & in su nernis detineri. Quum vero aVersum fuerit, conclusum esse. LX avers 1one vero, ac conclusione, durum fieri, L mutilatum esse. Ubi vero uteri concluti fuerint, menses sursum ad mammas delegare , & ad pectus adscendere facit, & imus Venter ultollitur, & inexpertae in Ventre se habere putant. Talia enim patiuntur , qualia praegnantes , Usque ad septem, aUt octo mens S , & Veniater pro temporis ratione crescit, tu pectora elevantur, & luc innasci videtur. 4uum autem hoc tempus praeterierit, & mammae gracilescunt, ac minores fiunt, & venter idem perpetitur, klac evanescit. Venter item eo tempore, in quo se parituram sperabat, eVanescit, ac concidit His Vero contingentibus, uteri modico temporo fortiter contrahuntur, & osculum ipsorum reperire non datur, adeo omnia contrahuntur, agresiccantur, R in mammis tubercula fiunt dura partim majora, partim minora. Haec nutem non fiunt suppurata, sed semper duriora. Deinde ex ipsis nascuntur cancri Occulti. uum autem cancri futuri sunt, prius ora

amarescunt, & quicquid ederint, omnia amara esse videntur, & si quis plura dederit, accipere renuunt & compescenda faciunt. Mente vero percelluntur, I ocidi duri fiant, & non acute vident , & ex mammis dolores ad jugulum transiliunt, & sub scapulus, ct sitis tenet, & mammae graciles, Si ipi, seminae per totum COT PUS Attenua tae sunt, & Dares siccae, ac Obstructae sunt, &Priuc. Art. Med. Tom. III. S

286쪽

et 4 HIPPOCRATES non levantur. Spiritus est imminutus, & nihil omnino olfaciunt, & in auribus dolor quidem

non oboritur, Verum aliquando callosa concretio.Quum igitur ad hoc temporis progressae fuerint , sanae fieri non possunt, sed pereunt ex his morbis. Si vero priusquam huc perveniant, curatae fuerint, & menses soluti fuerint, sanae fiunt.

At vero curare taleS oportet hoc modo. Primum quidem omnium, si aegram adhuc fortem nactus sis, reliqui corporis respectu habito, quacumque tandem purgatione opus habere videtur, medicamentum exhibeto. Ubi Vero corpuS praeparRVeris sic, ad uterorum medelam procedito. Si vero totum corpus minime moVendum est e videatur , neque morbi caussae hinc proficisci, verum uteri a se ipsis morbum habeant, curnm hoc modo auspicare. Primum quidem Uteros sic foveto. Ollbe duas sextulas capienti, operculum imponito, ac adaptato, ut nihil praeterspiret, deinde vero operculi fundum pertundito, ac foramen facito. In foramen autem arundinem indito longitudine cubitalem. Oportet autem Brundinem operculo probe adaptari, ut penitus nihil praeterspiret. Quum autem haec paraVeris , operculum Ollae

obdito, lutoque oblinito, & ubi haec feceris, fossam duorum pedum altitudine effodito, ea magnitudine, quae Ollam capere possit, postea vero ligna immissa urito, donec fossa ab igne excandescat. Quod ubi factum fuerit, ligna, ac prunas, quae crassissimae, ac ignitae fuerint, eximito. Cinerem vero, ac favillam in fossa relinquito Quum autem olla efferbuerit, Vapor sursum processerit, si quidem Valde calidus fuerit vapor , abstineat. Si vero non, summae arundinis parti insideat, ipsamque in uteri stomachum in dat, atque sic flamentum admittat. Si vero perfrige-

287쪽

DE MORBIS MULIEBRIB. L I B. II. 27 s

retur , prunas ignitas adjicito, CaVendo, ne acutum fomentum faciaS. Si vero adjectis prunis, acutum fiat fomentum magis quam Convenit, prunas detrahito. At Vero hoc fomentum clementi coelo parare oportet, tibi VentUS non adstarit, neque perfrigeret. Ipsam autem indumentatis ob velatam esse oportet. Caeterum in ollam allium siccum injicere oportet, idque magi S COmminutum quam ea, quae sunt contusa , & aquam

adfundere , quo ipsum permadescat, & aqua tribus digitis ipsum excedat: & phocse oleum superfundere, atque sic calefacere, Ac somentum adhibere per multum tempuS; post somentum vero, si potens fuerit, lavetur toto quidem corpore ad Voluptatem, lumbis autem, & partibus infra umbilicum , amplius. In coenam porro dato maZam, pdnem, & allium coctum. Ρostridie vero si quidem exsoluta fuerit a fota mento, eam diem intermittito; sin minus, rursus fomentum adhibeto. A fomento vero, si considerare hoc potest, osculum contingere jubeto, Dum fomentum ipsum uteros flatu implet. Si enim flatu implentur, osculum CX Valida a Versione, & ad coxam allapsu magis dirigunt , ac aperiuntur. Tamquam igitur tale sit fomentum , & haec facere possit, sic fovere Oportet. Quum autem fomentum adhibebis, allium injicere oportet, & phocae adipem superfundere. Atque hoc faciendum est, donec uteri Videbuntur inflati, &osculum fortiter sursum tractum. Nam ad hoc

fomentum talia contingent. Post fomentum vero diaetam constituito, Velut priusquam fovebatur. Quum vero commoti fuerint uteri, ac facile

solubiles fiant, foeniculi radicibus foveto, & aliam

ollum eodem modo praeparato. REdices aut in

sceniculi elotas contundito, & in Ollam mittito ,

288쪽

R adfusa aqua , eodem modo fomentum facito. Ρostea vero lavato , & ad Vesperam maZdm coe- 14et. Si Vero panem voluerit, & bolbidia parvi polyporum generis, & sepiolas parvas in vino, ac oleo coquito, & edenda dato At inter fomenti adhibitionem osculum contingere coneriS, Rn f mentiam Uteros propinquissime adducat. Hos f Vere oportet ad dies quinque, vel sex , hominis consideratione habita, & si quidem exsolvatur, ac debilis sit, differre ad sussiciens tempus. Si vero non exsolvatur, foVere per omnem diem. Post fomenta vero subdititia adponere conare ex albi cante tpeda pinguissima. Illitio autem sit oleum; facito autem haec longitudine quidem digitorum seX , nUmero Vero qUinque, Vel sex; figura vero in angustum abeunte. Sit autem alterum altero paulo brevius ; crassitudo vero ejias, quod crassis

timum est, sit digiti indicis, & forma similis digito , sumina parte tenuissima, in processu vero crassior. Haec autem levissima, ac rotundissima facito , caVendo, ne ulla adsit fissura. Adponat autem primum id, quod tenuissimum est, δ, ubi adposuit, quiescat, ObserVan S, ne e cidat. Adponatque primum summam partem, deinde semper amplius , simulque Obtorqueat, ac circumcirca taedam intro trudat, & ubi parum susceperit, in hoc parvo se contineat, caVendo, ne excidat, postea rursus eodem modo intro trudat, donec quatuor digitorum mensura intra osculum uterorum recipiatur. Quum autem hoc susceperit, alterum postea adponat, simul ut prius insitum aufert, quo priusquam Oscillum conni-Veat, recipiatur, dum adhuc rectum est, & aperiatum. Hoc autem ita continget, si alterum eximatur , alterum autem in datur. Oportet autem& plumbum simile figura crassissimze taedae forna

289쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LIB. II. 277tum intrudere , quod cavum sit , quo continere quid possit, plumbi vero amplitudo sit talis fabricata , qualis in ulcera impellitur, ita ut os ipsis leve sit, & non sauciet ; formato autem haec velut etiam subdititia ex taedis. Quum autem factus fuerit hujusmodi plumbeus penicillus, adipe ovillo trito, ipsum eXpleto, tu ubi ita praeparatus fuerit, taedam quidem subtrahito , plum-hum autem indito. Si vero plumbum adpositum arctarem exhibeat, plumbum quidem detrahito, taedam Vero rursus adponito. Et x plumbum in aquam frigidam immergito , Se postea rursus adponito, ac taedam eximito. Semper autem aliquid adpositum esse oportet, Sc interdiu quidem melius est taedam habere , noctu autem plumbum. Si vero surgere Voluerit, cum cautione hoc faciat, quo penicillus intus quiescat ; sin minus, statim rursus subdatur. Si vero ex taedis adpositis nullam suscipiat, tenuiorem facito, donec suscipiat, ex his ad illa transeundo, i obedientes uteros faciendo. Si vero neque osculum aperiri poterit, neque Uteri prope accesserint, rursus ad Veterem medicinam redito, a prima ad secundam, donec mollescant, tu propinquissime accedant. Et postquam aperti fuerint, subdititia ficta adponito Sint autem magnitudine olivae. Horum autem alterum adpositum sit donec liquescat, Sc deinde alterum adponito. Quum autem adponere VoleS, ipsum subdititium medicamentum ex resina praeparatum , in oleum rosaceum , aut irinum tingito. Nam alias ab Osculo uterorum recedit. Ρriu S tamen plumbum adpositum esse oportet, qUO recto osculo in internam Osculi partem adtrahatur. Ρostea vero mollitoria adponito. Lavet autem Calida Sc ante , & post subdititia medicamenta.

290쪽

HIPPOCRATES Et in coena exhibeto quid ex relatis marinis. Echibeto autem duobus, aut tribus diebus ab adpositione, consideratione habita, an osculum Ut

Torum bene habeat, et purum sit. Quod si est, ab hoc subdititio quiescim. Postea vero mollitoria adponito. Quum vero inflammatum fuerit os UterorUm , rursus eodem modo pharmaca adponito, reliqudque facito juxta relatum modum. Ubi Vero pro- he habuerit corpus , velut dimina est, sustiato Sed et osculum, et uteros sus lare oportet sic. Subdititium factum cum ficu adponito , duo autem subdititia facito, et antequam subdas , fomentum adhibeto ex faeniculo prius relatum , postridie vero post fomentum, adponito medicamentum ,& quum adponere voles , prae omnibus subdititiis , ubi prius laveris ipsam ita adponito ; poste ra autem die mollitoria auxiliantur , quamdiu uteri 1nflammati fuerint, post inflammationem Vero alia

facito juxta priorem rationem ; facito item de hoc subdititia talia , qualia de priore. Et si quidem in mense semel adpositum, satis videbitur inflasse Uteros , quiescito. Si vero aliqua opus habuerit , rursus adponito eodem modo , quo prius, Postea vero, ubi femina bene habere tibi visa fue-Tit, D tempestivum esse , fomentum ex suffimentis

praeparatur autem hoc modo. Cyperum lusum praeparato tostae concive mensura, et Calamum Ula- guentarium eadem mensura, et junci unguentarii tantumdem , cardamomi tantumdem. Cumini item Tthiopici, et anisi, et rutae siccae, et hyperici, ac foeniculi seminis. Quum autem lipec Pr paraVeris, vini austeri albi odoratillimi heminas sex in ollam infundito, et de contusis quadrantem inspergito, ac permisceto. Deinde Un-