장음표시 사용
151쪽
DE BALNEIS PAR TlCULARIBUS. I s
so sanguinis adfluxu dilatatis, aut inflammationes, morbi a serosa colluvie
oriundi , quos Piso per series egregie descripsit, de spasmi qui finguinem
maxime in plethoricis magnocum cumulo impediunt oc ad caput reprimunt, ex quo multa verenda mala exsurgunt, atque convulsiones ataxiae s spirituum animalium, dolores, tumores &c. contingunt. Quibus casibus certe
pediluviis, ct ejusmodi quae sic divertunt, melius prospicitur, quam si multis medicamentis natura saltem obruatur. Necessaria ideo imprimis sunt, quando natura certo ad stato quasi tempore adsveseit tali modo per partes stiperiores S 'nobiliores humorum copiam excernere; sie enim ea optime quasi advocatur ac aliorsum humorum impetus invitatur atque divertitur, Rursus felix eventus ab iis promittitur, quando Natura per partest corporis infimas, erura di pedes exeretionem molitur, aut alias adsveta transponere ae evacuare. Atque sic etiam 'occasionem suppeditant viamque sternunt atque faciunt expeditam , ut natura partium alterive assectae subsidium latura, secundum suam dexteritatem, qua est donata,nobis tamen nondum satis perspecta,licet quotidie eam huic videamus per viae ordinarias magis S propinquas aut extraordinarias ilias etiam Oeeultasque atque remotas adhuc exonerare contentum que due
pellere possit. Qiserum motuum exempla occurrunt quando v. gr. in magnis suggillationibus aliisque sanguinis stagnationibus stagnantem per poros vasorum transilidare ae absorbere facit; aut pus in pleuritide per vias urinarias transponit, aut in ulcere pulmonum inveterato personticulos factos pus ejicit ejusque generationem avertit. Id quoque essic, uni pediluvia ut inserioribus eorporis partibus de sanis & integris applicata, avocato humorum impetu, temperatior pacatiorque alibi fiat morus, ut eaepeditior essicaciorque remedii applicati institui possit operatis. Sit e. gr. tumor aut inflammatio in collo, avocato sic magis ex illo humorum per pediluvia eontinuo impetu, medicamenta resolventia de discutientia intus propinata exteriusque admota citius faciliusque haerentes stagnantesque ves irruentes p. n. humores disjicere , depellere, resolvere queunt. Insuper ideo in omni morborum genere diaphoretii instituta, materiam evacuandam, mobilem, vias apertas, excretoria Obstructa, vel spasmo constricta, expedita & libera reddunt, motus feroces moderantur S ad itemperiem prius 'educunt, quod in omnium in primis chroniacorum morborum curatione de ante Omnia quidem fieri debet. g. XVI. Re itaque ita se habente quod nimirum pediluvia non modo in-
pedum, sed & in reliquorum eorporis partium affectibus utilissime adae hibean-
152쪽
hibeantur, atque si igitur singularum: partium, , quibus miseri aegrotantes torquentur, Vitia usumvo pedituriorum i in i iis Mitimare velimus, recte a capite. incipere posse ad calcema usqVe procedendo videmur. A supremo modo rem aggrediamur, i primumque icti genus morborum adque frequentissimum, molestissimum, pertinacissimumque ponamus, quod ieephalalgia vocatur, cujus variae species dantur,. ut cephalaea, hemicrania, ac clavus histericus,sceminino sexui magis proprius, Quippe caput propriae coiistitutionis atque temperamenti, , ut ajunt, occasione impotens non dissicile causam ini sese etiam lex inferiori eorpore tum admittit, tum gignit In his omnibus speciebus iisque etiam inveteratis, sive dolores hos dicas gravativos & obtusos ant pressorios, lancinam
tes , pungentes, terebrantes, pinatorior; , . ex quibusvis etiam causis proveniant illi, & qui continenter: excruciant somnumque magno eum periculo tollunt, pediluvia egregie non equidem: materiae peceantis correctione, sed 'motuum saltem directione avocatione succurrunt tepida saltem & ex simplici aqua cum cineribus, i lixivio; aut herbis inodoris modo alterata ad genua usque adhibita. Per experientiam enim didicimus capitis doloribus assectos, herbas floresque quos vulgo incoquere solent ut inamomillae, quae alias usitatissimum ordinatium 1 pediluviorum, i ngrediens est, rom: vulgares &essimiles herbas odoratas atque fumosas vix se is, sed majora exinde incurrere: incommoda , Vertiginem maxime deliquium animi, immo non raro apoplexiam atque paralysin, sexum impri mis muliebrem & eos quibus debile est systema nervosum: Siquidem de me hoc fateri nee esse habeo,tasceminae cuidaineephalalgia labora rvespexi pediluvium parandum ex malva ordinaVi, cui ea inscia chamomillam romanam ancilla neoxit, ex quo animi deliquium passa est, valdeque desinistio pedulivii eventu conquesta, mox tamen ea ipsa noxam in cham millam rejecit, cujus odorem Vix unquam perferre se potuisse assi a
vit. In erysipilate capitis periculosissimo cum tumentibus colli glandulis iiii semina quondam pediluvia singularis auxilii vidi, S recidiva Lepius eY
f. XVII aeque eerta fremedia in reliquis eapitis assectibus pediluvia sent: Ubi id in vertigine maximeidissipathicarotatur λ casum minatur,statim ma ne quo tempore his affectus λquentissime Meere solet, in tepidum bal neum immittere & per horam ct etiam ditra detinere expedit. . De haenotam habeo in viro quodam Silesiaco, , qui ex haemorrha-
153쪽
gia narium, i Dorrhoidibus suetis iuppressis de vertigine per plures annos molestissima est conquestus, ex pediluviis vero solis auxilium repo lavit' sevi apoplexiae ut de catalςps obnoxii sunt, ct paralysin metuunt. praesertim si pedum stuporem appropinquantis saevi hujus mali signum sentiant, aut si in abdomine spasmodici motus vagentur, qui sanguinem ad caput cum impetu pellunt, ii a pediluviis simplicibus saltem aut lixiavio alteratis mane aut vesperi tempestate imprimis pluviosa & nebulosi humida, crassa adhibitis, bene prius ad rubedinem usque ardoris que sensum siricatis Pedibus emolumentum haud vile optime possunt sperare: Immo in iis capitis vitiis , quibus mentis error jungitur qualia sunt deliria eum di sine febre melancholia hypochondriaca, pica & malacia, furor, ipsa pbrenitis S paraphrenitis, mania, maxime vero Oleos a calida pe- diluvia, quoniam magis lassant, laxantque corpus ac animUm demulcent. somnum inducunt, apprime utilia sunt , qua de re & noctambulis svaden. da; nec non lethargus carus comaque ea exposcunt. Non minus in ep, lepsia, in qua nimirum inaequalis circulusspirituum animalium est, ut in quasdam partes illorum influxus plane intercipiatur in aliis sortiori impulsu, impetu & motu celerrimo influant atque sanguis in capite cerebro que est congestus vasis capitis intumescentibus arteriis rubentibus vallia deque motis, iacie intumescente, spuma ex ore fluente oculisque cireum- volutis, auxilium asserunt , in ejusmodi praesertim, quae habitualis & chronica appellatur & in abdomine partibusque extremis plerumque incipis atque cujus fomes in pede delitescit, ex quo ante paroxysidium frigidum quasi vaporem per totum corporis tractum ascendere sentiunt aegri, qualia exempla quaedam vidi & hic inde legi ex. gr.in Borelli observati Cent. r. sis ys. in H, Grube de Arcan. Med. p. I s4. Quemadmodum vero in tali, sontieuli in talo innuruntur, ita hic acria quoqUe exposcuntur. Incubum, si ante somni tempus in usum ducantur, avertunt. Vigilias in voluntarias, quas a nimia pororum cerebri tensione fluidique animalis impetusiore per eoidem transitu deducunt pathologi,quae aestivi aestus tempore molestissimae &in ardoribus febrilibus, quibus nihil deterius accide re potest,in melaneholia deliriis maniacorum furore aliisque morbis aegre serenda, ct eum inquietudinibus frequentissimae sunt,ac contra quas alia r media interna saepissime vix tuta sunt, ex emollientibus & anodynis, imprimis hyoscyami, papav. errat. & saliv. malV. pariertar. atripl. chamom. serpit. sol.vitis, sal vis viridibus nymph.alb. endiv. lactuc. sulphure cocta, vel etiam frigida saltem, melius tutivaque aliis internis pariter di externis re-T et mediis
154쪽
mediis sistunt, demulcent somnumque placidum in somniisque turbulentis S anxiis vacuum procurant & deperditum vigiliis & laboribus spirituum sensuumque vigorem reficiunt. In quem finem Alexatarum Λ- phrodis eum lib. 2. g. 47. lotiones pedum olim frequentes adhibuisse atque dixisse nervorum propagines in soleas pedum desinentes aquarum
muleedinem, contrectationem blandam ad cerebrum transmittere, legitur,
ut & notum est huic fini ea Sennertum, Sylvaticum Platerum , Sim. Pauli & Celeberr. hodie Statium magnis laudibus extollere. Quod benefi-eium vel a sola solearum pedum pingvi illinitione aut etiam leni friectionempectatur, de quo observatio de Comitillia quadam prostat in Eph. S. Ν.-C. D. III. A. 7. & 8- Ρro hoc scopo si admittuntur, Practici potius volunt , ut pedes extracti non abstergantur, sed humidi eum humidum sit senini parens relinquantur ac linteis saltem calidis involvantur, qvo ct
magis ad somniam disponuntur isque longius protrahitur. g. XVIIJ. Inter multiplicia curationum genera, quae oculorum affectus tam multi atque Varii, adeo, ut secundum Hippoeratem epid. 6. text. 23. multo plures habeantur qVam ullius alterius partis, eique magni, exigunt, etiam non postrema pedituria reponuntur, ex quibus suffusiones sive cataraine, plerugium, hypopium, & praesertim lippitudo es ophthalmia frequentissimi sunt. In his enim omnibus Valentia ea remedia ex emollientibus, anodynis, siminit. anethi , sol. solam. papav. allaae specificis herb. verben. euphras & rad. valer. &c. ipsis oculis deprehenduntur, qui humores cum impetu assiuentes ibique haerentes avocant ὁ divertunt, ct accretiones cataraillarum impediunt. Praelici quidam pediluviumimprimis ex lixivo, ex cineribus ligni juniperini paratum ae mane vesperique per spatium unius horae calide usurpatum laudant. In suta
pra modo adducto H. Grube trafL de Are. Med. & S. Pauli trail. de febrib. malign. p. im 8o. legitur horum essectuum eausam interdum in pedibus haerere, in quibus pediluvia ex appropriatis prae aliis necessaria
g. XIX. Quando gravedo ct destillatio molestant atque nares intus ma teria obstruit, & frequentia sternutamenta fiunt, Voxque ostenditur, pedes in aquam calidam, lixivio, sulphure, serpillo, majorana ct similibus herbiussoribusque nervinis sale volatili Oleoso praeditis alteratam singulis diebus,
vesperi praesertim immittere convenit, quia catarrhi id commune habent. quod circa vesperam inerescant & extrema corporis, pedes maxime restria
geseant, ac pedes sere per calidos servare juvat, ut e contrario refrigerationes
155쪽
DE BALNEIS PARTICULARIBUS. I 9
tiones pedum eatarrhos inducunt aut eos exasperant pessime. In narium
haemorrhagiis sympnomaticis seu praeternatura libus, in quibus alias ct revulsio cruenta in inferioribus partibus cum successu ad ministratur, pedes in simplicem saltem aquam tepidam Dieationibus prius bene insti- tutis ponere quore e re est ; In his enim aliisque haemorrhagiis nimiis aut moliminibus eorum, quorum impetus ordinario a spasmis sanguinem ad certam quandam partem adigentibus & vasa venosa ibi distendentibus Originem trahunt, quae variis congestionibus sanguinis, doloribus spasticis insequentibus, diversis in partibus corporis ansam praebent, ante omnia neceste est, ut spasmodici illi motus componantur , & ad inferiora sanguinis de humorum 4mpetus linavit avocetur deriveturque, vel ut priscorum
expressione adhuc quidam loquuntur, vapores ad caput de superiores corporis partes adscendentes revocentur, circulusque restituatur, obstructionesqVe reserentur. Adhibita ea a me sunt haud simpliei vice, bono spe-ratoque eventu, ex simplici tepescenteque saltem aqua constantia in narium haemorrhagiis symptomaticis enormibus retrocessiones exanthematum Variolarum morbillorumque ae multa mala & periculosa symptomata producentibus. Quod a tepidis fit, a stigidis imo frigidissimis quoque expectatur, si imprimis haemorrhagias passi subito ct improviso quas pedes immergant, ut Ilias eo malo frigidissimam copiosam aquam in hunc scopum collo, scapulis, cruribus, lumbis affundere quidam assissent,
aut alii qui armata manu ferro ac igne patientes adoriuntUr plantas pedum adurunt aut vulnera infligunt. Per eandem sine dubio rationem R.
Solenander Seia II. Consit. Med. p. II 8. pro statore narium lotiones pedum frequentes cuidam praescripsit. 6. XX. Aurium licet astellus sint pauciores, attamen quidam etiam occurrunt, quibus pedituria apprime eonducunt, tam sangΥinem quam serum deturbando, ut sim: hebetudo auditus , ipsaque surditas, aurium tinnitus atque parotis. Testimoni una hujus rei si desideres surditatem curatam esse lotionibus pedum ct filictionibus ex.lixiviis & herbis qyas nominant capitales per duarum septimanarum spatium semel factis, legas in Uel. Ρlateri observat. Lib. I. p. io 9. Aurium molestum tinnitum a narium haemorrhagiae suetae emansione in scemina qνadam Lipsiensi pN diluviis sublatam esse memini. Qua occasione simul quoque recordOPViri cujusdam 3 3. circiter annorum, qui a pueritia essior escentiam & ex- Ulcerationem molestam pone aurem sinistram passus, variis ad abigendam illam remediis visus est, nihil tamen unquam proficientibus, post annum
156쪽
, dein aetatis suae a o. sponte emansit, sed per hoc tempus sale .ex terrore aut ira pristinum repetiit locum, quem pertinaciter latis retinuit ; jam vero ex avo ira, qua saepitis irritatur, commotum se sentit simul erupturae pruriginis sensum percipit, illico pediluvia adhibet, brevique sic ea cedit. 6. XXI. Ρroximum eis, ut de oris factumque morbis, de labiorum tua more, de odontalgia, item de .lonsillarum tumore, de columellae laxati ne frequentissimo atque inflammatione ejus rariori malo, de angina item vera notaque id quoque dicamus, atque podiluViorum laudationem a que commendationem adjiciamus. In immani dentium dolore singulare solatium pedesuvia calida afferre notat modo nominatus F. Platerus inobser. p. 38o. In dentitione dissicili, sola saepe ob distensionem R. lanei
nationem gingivalis carnis ab erupturo dente indeque . natam insanam tionem & convulsionem &c. complures puerorum intereunt; Multo vero usu est confirmatum pedum in calidam aquam immersionem, dentitionem facilem felicemque reddere, atque sanguinem S spiritus animales, qui in dentitientibus copiosius S impetuosius continuo ad gingivas moventur, aliorsum avocare, motum extraordinarium infringere atque componere, sicque incommoda multλqVe alia pessima symptomata piFalismum, tussim, vigilias nimias, febrem, deliria, VentI is tormina, asthma , cata rhum suffocativum, convulsiones, epilepsam, singultum, alvi fluxus eno mes, aut praecavere aut lenire .optime. Curiosiuna est, quod hie simul adducere libet, ledum duntaxat in dulcem tepidam aqvam immersionem sensibiliter calorem & sitim per eum .excitatam amrigare, Cons Cl. H. UOgleri Digetet. comment. cap. .29. p. zi Q. Imo cum illo laudato A ctore facio, asserente hoc pacto longe citius faciliusque magnam sitim po se sedari, praesertim quando Corpus ab aestu, aut a laboribus nimium imcaluerit , quam copioso potu ingesto; tantum enim saepius abest, ut sitis magna extinguatur, ut quoque Potius accendatur. S XXII Ovemadmodum saepius jam nominatus Fel. Platerus Prax.
a set . in pleuritidis acuto pungente distendenteque dolore, ex stagnantes an guine, ut humor a parte affecta omni opera remeetur , acres frictionesci lio aturas artuum extremorum . corporis valde necessarias habent, ita &ubi varia in pectore, praesertim in ipsis pulmonibus morborum genera Qunt, Ut sunt modo nominata pleuritis, peripneVmonia gravissima, periuculosissimaque Mictio, pulmonum erysipelas , consimilis valde, distin- ctuin tamen quoad certa symptomata ac superficiali minorique periculo
157쪽
DE BALNEIS ΡARTICULARIBUS. Is p
nJuneto malum, Cons Lominii obf. Med. p. i 32. ut & dyspnaea asthma maxime siccum , ubi materia: morbifica subtilis & qualitate peccat, tussis ferina S sicea praes rtim imoi convulsiva, strangulationes praecordialas
suffocatoriae sceminis inprimis, similiares , ipsa phthisis alia pulmonum
Vitia, singularis ustis nothra quoque praesentia remedia' esse omnino autU-mo ac mecum multi Medicorum fatentur, ex eo maxime, quod diVer-
tunt & deorsum trahunt: QIoniam pulmones mire saepe insarciuntur sanguine ab eoque molestissime &. periculosissita te distenduntur assidiunturi qVe, arterias Venasque vicinas nimium distendit ac impedit molesta mo- les, quo minus sufficienter ac debita in quantitate aer a bronchiis pulmo- 'num excipi queat; pediluviis vero ab hoc onere iis utilissime liberantur. Nos filiaemostlysis vexat non i minus eadem auxilio sunt, quia obstructiones a quibus procedunt, . auferunt, , irritationesque praeternaturales sistunt ac sopiunt, impetumque sanguinis aliorsum avertunt ac dirigunt insuperque roborant.. Ideo &.placent Celeberr. D. Valero pediluvia ex centinodio, plantagine, burs . pastoris, alchymilla, rad. symphit. rub. tinctor. alth. . Illa alb. . & subinde notabile levamentum attulisse perhibet in Disp. de hae-moptys TE. 23: p. 27r. Contra hune sputum cruentum ac peripneVmoniam, quos assectus aliquoties passus est juvenis quidam Lipsiensis hyema-li tempore ex frigore contracto , hincque Eabitus externi constrictione, majoreque exinde sanguinis parte ad interiora &maxime thoracem redundaΠ-te , pediluviis calidis vespari adhibitis seliciter, se munire solet. Aptissima item sunt, si latera pectoris, quibus cingitur, costae cum pleura atqVe' musculis intercostalibus ex sero aeri maxime dolore obtuso & gravativo magis laborant , quod aegritudinis genus apud Auctores aliud atque aliud nomen habet; . Siquidem 3 alii pleuritidem spuriam; alii rheumatismum ac arthritidem intercostalem vocant. Iti cordis, cum quo atque pedibus singularis quoqVe observatur consensis, graviori affectu, quem palpitationem atque in praecipiti virium lapsu, quem l ipothymi am atque syncopen nuncupant, eandem laudem merentur. Historiam collectam de Iuris quodam Donore Hassiniens ex pedibus refrigeratis lipothymiam gravissimam eum cordis palpitatione, aphonia & pulsu i penitus deperdito, ex orei saucibus pediluvio vini albi gallici revocato; invenies, in Bonetti Sepulchre- to Lib. L Sest I . p. 27M Quo memorare juvabit syncopticos saltem iri planta pedis seictione excitari posse. Hic in mentem inuidit suffocatos pene V. gr. a sumo carbonum aut submersione in aquam per pediIuvia etiam refocillari S in integrum restitui posse, hoe ut pro vero accipia
158쪽
mus, ratio non adversatur, cum per hanc incalescentiam pedum motus vitales iterum excitentur augeanturque. Sachsius in Ampelographia Seth. II. Cap. 3. observatione, quam proseri, testatur, pedum scrti aediuturniori percussione in aqua submersos & sine vita & motu jacentes vita iterum donatos fuisse. In anxietatibus praecordialibus a varia cauta
protractis opem ferunt haud parvam ct sortiora quidem. Nulli dubit
mus nostra remedia atque adeo contra polypum cordis aliarumque cavitatum commendare, quia diluunt, attenuant, spasmum sistunt, evacuant,
quales seopi hic primario sunt formandi, atque sanguinis copiosum nin affluxum pGecavent & impediunt, seque progressiim illius circa cor ei litari di promovent. Hic simul adhuc quoque commendare lubet alio loco forte omissum, haec nostxa remedia in incubo haud contemnendum
g. XXIIL Nee dubium est quin & in reliquarum corporis partium morbis pediluvia egregia sint, ut in inflammationibus quibusvis , nominatim Ventriculi & intestinorum, hepatis, renum ci vesicae reliquorumque infimi ventris viscerum. In stomachi quibusvis propemodum vitiis, ea quoqVst tilia esse jam ex Plinio Hist. Νat. lib. 18. Cap. 6. colligitur; Similiter tormina ventris , cardialgiam, in qua ordinario pedum refrigeratio est Conjuncta, colicam, nephritidem, ex calculo dolores spasticas enim in imtestinis structuram potenter relaxant;) urinae obstriationem ex qmollientibus & lithontrypticis confecta, leniunt, ac soluunt quae ct vaporibus ad abdomen ascendentibus sive tepore laxando, sive imi ventris di vesicrem sculos stimul do, dyuresin movent, & sic calculi excretionem promoVent, ulteriorem vero calculosam accretionem impediunt, dum sanguinem uberiorem ex Tenibus divertunt & congestionem illius circa has partes auferunt. Diarrhaea ipsaque dysenteria, in quibus praesertim pedes calefacers ad fluxum sistendum oportet, sic quoque eompescuntur. strando singui tus molestiam facit , is sedatur per ejusmodi, quae spiritus distrahunt, ste diaphragmate revocant aliorsum derivant. Cumque S manus pro hoc seopo in aquam serventem cum euphoria immerguntur, pediluvia ferventia etiam hic locum habere nullus dubito. Item in vomitu cruento, ut di secessione nigra per superiora seque ac inseri a suum locum obturient , qVOniam aVertunt, demulcent, s dant S dolores sopiunt. In malo hypochondriaco ea singularis utilitatis ect assirmat Rolfineius in Confm. p. 723. Ea modo dein passionem hystericam singulis mensibus circa instam mensium tempus aliquoties repetita praecὸvent ac prAmtem au-
159쪽
herunt. Cum & humores fluxiles reddant, circulumque sanguinis & humorum liberum ac expeditum ae ΠOVUm impetum concilient, alleveratione haud dubia affirmare possium, pediluvia calida suum ossicium haud contemnendum locare, in obstructionibus internis viscerum, lienis, hepatis, mesenterii ad tumores, sciri hos, hydropes certissime insequentes pronis, in haemorrhoiduin it. mensium S lochiorum suppressionibus, ubi
mens ex aut haemorrhoides per insolitas vias erroneo motu aliorsum perei
rant, aut feruntur, ut in suam Viam iterum dirigantur, qua de re prostant multor es notatu dignae observationes Auctorum. Sic vir quidam, moliminibus haemorrhoidalibus cum dolore capitis per plures annos Vexatus, quorurn incommodorum levamen senti it, ex quo stato tempore in naso ulcus eula sero sanguineque scatentia est expertus; pediluviis tamdem circa exeretionis tempus adhibitis haemorrhoides viam suam debitam invenerunt. Menses selicius expedient, ducent promovebunt, si melissa, ori oeanum, meiatha, ariliemisia dc similes species intentioni huic alioquin aptae incoctie sunt, tam balneo pedum qua tali quam vaporibus calidis abdomen calefacientibus. Nemini paradoxon videatur, si & ad internas obstructiones & ad mensium nimium fluxum uterique haemorrhasiam, ipsum suorem album pedum lotiones calidas commendem: quoniam eniim ut plurimum obstructiones spasmodicasque quasdam ct intervallatas arteriarum contractiones internas causam agnoscunt , eas vero ea optio
me tollunt, rem jam indicatam esse censeo ut V. Sellio alias e salia v0latilia in utroque casu cum successu adhibentur. s. XXIV. Nec sicco pede praetereundum est, pediluvia speciatiis egeta gie subvenire & noxas insequentes praecavere , assectibus animi enormibus, ira atque terrore, maxime incerore affectis ; Νimirum v gr. irascentibus sanguis acris ae serVidus commotUs non solum tum caput offendit, sed & ex partium heterogenearum raptu, pororum obstructione & spiria tuum animalium irradiatione impedita, vel nervorum praeter naturali triaritatione, ut & malignitatis inductione, Unde vertigo, vocis privatio, venarum ruptio, apoplexia, paralysis, conVulsivi motus ' epilepsia, sebres mmalignae invadunt. Hic & alibi ob sanguinem per arterias rapidius commotum , sed dissicillime iterum trajectum, ac proin quasi stagnantem, dolores & inflammationes , haemorrhoidum mensiumque obstructiones & sia milia mala inducuntur. Sanguis sic irregulariter fertur, ordinarie etiam extrema corporis petit, difficulterqVe iterum alacndit, S lymphae quoque
160쪽
res exoriuntur. Rursus a terrore in primi spletoricis spongiosis & sensibilioribus, spiritus animales & sanguis ad interiora magis caput, pectus cor depelluntur, & circulatio ejus in qualis redditur ac crasis male destruitur, & excenta mala insequuntur, quorum apoplexia,cordis palpitatio, animi deliquium, anxietas praecordiorum, haemoptysis, cardialgia, ast ima, icterus, hydrops, Vomitus, alvi fluxus, spasmi, convulsiones, epilepsia extremorum tensiones , restigerationes & contractiones frequentissima mala sunt. Haec omnia inquam pediluvia cum Dictionibus hos irregulares assectus certius avertunt, ct si pedes male iisdem assecti sunt, & stupore depravati, qVOd ordinarie maxime ex terrore aecidit, incommoda
exinde nata Wenia der raria und das Schrechen in die Beliae geschlagen,
essieae iter auserunt, sanguinem fluidiorem es motum debitum circulatorium liberum & ordinatum omnium humorum reddendo, inordinatum compescendo eumqVe ex capite praesertim ad inferiores partes revocando,
quo c& animum sedant placantque & ad requiem disponunt. Horum
igitur ingredientia erunt: rad. Valet: asar. bryon alth. levist. raphan. aristoloch. cyclam. L cucum. asinin. herb. sabin. artemissi melissi matriear. puleg. abrot. mercursat. baee. junip. sem. nigeli. carv. siler. morat. aqvae
d. lixivio incolla. g. XXV. Nec non eo modo eadem ad molae scelusque eductionem promovendam adhiberi possunt. Neque tamen quid impedit quin eadem ex flor. chamona. roman. & Vulgar. praesertim decocto parata ad foetum
roborandum vaporibus maxime exinde evolutis totamqVe regionem uteri
blande calefacientibus & roborantibus instituantur. Si & gravidae ante partus tempus provide pediluvia repetunt, iis ad faecilem & selicem partum disponuntur. Post partum vero dolores ex eo mitigant ea & lO--ia debito in ordine conservant. Sigillatim monendum esti pediluvias ceminis illis, quibus per aetatem menses desinunt, frequenter instituta, ad
praecavendos morbos, qui ordinario exinde insequitiatur, & quorum magnus numerus numeratur, admodum conducibilia esse. Per adducta nullus dubitationi locus est, pediliavia vim suam quoque exerere in varicibus seu p. n. venarum dilatationibus S a sanguine intra valvulas contento, imprimis si Dilbones simul ab inferioribus versus stiperiora instituantur; quod remedium pro sanguine divertendo laudat Sol ingen in den HandgrisCsen dei Vundaraeney. p. ψs 3. Ex observatione superius a Bra Tavola allata, inducimur ut credamus, pediluvia frigida alvi pertinacissimam obstructionein vixque aliis remediis cedentem s0lvere posse. Sed neque calida