장음표시 사용
141쪽
s49. pro clarificanda oculorum aete & digestioni, ventriculi instauratio ne ex appropriatis herbis cocta sunt usurpanda. uvi vapores, inprimi si calidiores fuerint, sudorem magis ipso adhuc pediluvio per totum corin pus eliciunt, porosque aperiunt, eosque ingrediuntur, qui a tenuiorum paestium sunto Taceamus, quod exhalationibus his, aer ambiens iii conclavi alteretur, alteratusque bene ad corpora redeat. I, VIL Iam operatio pediluviorum, quae sub administrationis tempore iustituitur,& ut plurimum extra illius momentum quoque extenditur Phaud obseure colligitur. Ea autem primo consistit in premendo & comprimendo, gravirate aquae totam pedum compagem, & in ea omnes cana- Iles, vasa sanguifera, fibras carneas omniaque reliqua organa eaque secretoria, excretoria, glandulas dce. qua pressione di eanalium angustatione materia inibi contenta di sorte morbifiea eoeprimitur. Nam cum pediluviis ut balnei particularis speciebus eteque' ac cum balneis universalibus e paratum est. Omne enim liquidum', quod ejusmodi constituit & isti . quod totum corpus aut saltem quaedam ejusdem partes immerguntur censitate ac gravitate sua, qua aerem adhuc anteeellit, siquidem aqua secundum Boleum vis Experiment. in tentam . physico-mechanicis, octin- gentis, imo millenis vi, cibus aetherem superat) impositum a peripheria
ad centrum undique aequaliter undarum nitentium Vi, circum ci rea premit,
iniecit que ae stringit , eo magis si aqua silibus gravida ac gravis sit, aut si ejusmodi ingredientium virtus accedat, titillatio lenisque vellieatio & sti- missus in papillis nerveis factus simul solicitet; quae actiones eo facilius
institiuantur, quoniam musculi in motu constituti naturaliter in semet ipses contrahuntur. Fibrarum membranacearum fibris carneis motricibus intret textarum beneficio, quae a spiritibus animalibus tensis es turgidae omnes tales crispantur. Quod dc illud experimentum edocet, quo braehium nudum in tubum vitreum ampliorem aqua plenum immittitur, ex quo aqua musculis contractis descendit. Quam valida haec pressio atque' evressio sit, ex rugis es monticulis in supremis digitis, in quibus nimirum minor est musculorum vis, quae' cutem detinet, minorque inter ossa ae cutem distantia, qui balneo vel per quadrantem horae immorantibus λont, videre licet. Ex quo sanguis cura humoribus ad canales stabinde an gustiores adactus ex pressione ibi majori hujus morus magis acceleratur, dia
.iditur, discont matur, subtilior es fluidior redditur atque simul id quod haeret liquidi aut movetur, in canaliculis quibusvis subii fissimis, raseolis, Quis, glandes s dimovetui, abripitur, derivatur, exsudat, & evacuatur so l
142쪽
ras, glandulis subcutaneis, cum Iasis suis excretoriis affectis & essiuviorum perpetuo transpirantium impetu in actum magis deducto. 3. VIN. Deinde pediluvia maxime agunt emolliendo atque laxando humiditate & Libriustate omnis generis fibras, quorum effectuum testis atque indicia esse possunt intra balneum Vel per horulae . spatium . commorantium flacida, rugosaq; cutis, Quippe ad hoc sola S simplex aqua juxta modo. indicatam pressionem suxiditate & humiditate sua sive particulia suis subtilibus, lubrieis, lavissimis, ramosis, oblongis, flexibilibus & mobilibus quibus praedita inis apta est. Quae emollitio augetur, si emollientium inductorum mucilago iungitur. His sinuit diluunt eluuntque omnia, sive continentia sive contenta ct acres humores obvenientes demuliseent, temperant, illorumque motum sedant, ferocemque componunt. S. IX. Insuper calida vel simplicia corporis calorem naturalem promovent & exeitant. calefaciunt non istum pedes quos attingunt atque perfundunt, sed& totum corpus ejusque habitum turgentem esticiunt, poros aperiunt, duplioresi' per eos λugent, singuinem tenuem, sebtilem fluxilem que reddunt, pirituum animalium influxum in membra mobilia e suseitant, quo simul particula crassiores & viscidae inertes innatantes promoventur, attenuantur ae abripiuntur, laudabilis vero ungvis ad caput usisque S cerebrum adigitur, ut spiritus animales ibi uberius generentur, omnesque secretiones & post eas quoque excretiones expeditius in toto corpore instituantur, ejusque dissiciliorem circuitum per pedes ut remotas longe a corde impellente parte promuvent, verbo, circulum iam
guinis sic per totum corpus liberum dc aequabilem, expeditum auctumque essiciunt: Hinefacies florido colore superfunditur ac si postea pulsum angas, cete iorem eum deprehendes, quod nec chirurgis ignotum est, si ex ped luviis venam aut in pede aut etiam brachio secant , sanguis floridior fluidorque faciliusqM e vena secta exit, atque etiam hRc ratione universo corpori prosunt. Haec vero composita magis & vi medicata, quae inco vuntur ingredientium adjuta sortius pro earum r/tione se exerunt,
inag s penetrant, discutiunt magisquς rarefaciunt sanguinem atque hu-ir o es, Sc. Sic enim ordinario invitatur & sellicitatur iisdem rarefactus di mobilior sanus circulans singuis ut ad pyrtes has inseriores prius bene
scitatas leniterque vellic*tas ct emollitas atque fibrarum tensione & resi- . stentia ad qrispatura sorte dolorifica temperata, imminuta. correctaque sic Me d spositas, ut humorum assiuxui minus resistant, laxatas apertas ma
jori nisu assiuat tofluatque I quasi adducatur st majori impetu quaqua
143쪽
versum nitatur, ac si eriores deserat partes. Sanguinis enim v omnium suidorum motus de assiuxus, ita se habet, ac canalium & vasorum resistemtia, adeo, ut hac imminuta plus adfluat, ea aucta plus alteri accedat, quo &demto quod molestabat, doloris mitigatur exacerbatio. Ea etiam motua fluidorum, sanguinisque circuli, in partibus consensio est, ut si in aliqua ejus parte sanguinis circulatio acceleratur, in universia sanguinis & humorum massa motus dc circuitus quoque intensior fiat, Sc incaleseere incipiat una vehementiori vocis S loquelae exercitio, a cantu tubarum, dc vel a manuum saltem sortiori frictione ac agitatione, id evenire quivis comperitur. Ejusmodi mutationem in sanguinis humorumque motu S ad partes adfluxu, quae saepissime admodum notabilis est, solidarum partium fibrarum tensio de remissio efficit, quae motus species hodie motus tonicus vocatur, de ejus usus in pathologia ac therapia a binis illis celeberrimis viris Bahli vio atque Statilio prete clarissime iterum est ostensus, cujus vestigia equidani jam apud Hippocratem inveniuntur, quando lib. de locis in homine g. is . scribit: ἡFluxiones propter frigus fiunt eum earo in capite de ve-,, nae tensae fuerint. Hae enim horrente carne & ad angustias perveniente adstrimque & exeludente humiditatem exprimunt, dc simul carnes ip 'contra exprimunt ad angustias pervenientes, de capilli sursum erecti si unt, utpote simul undiquaque fortiter compressi. Alibi quoque pasiim de in speeie Lib. de Virg. morbis sanguinis motum ex una parte ad alteram translatorium notanter expressit. Hoc modo deinceps paregoricam de dolores sedativam virtutem, edunt pediluvia, tam relaxando fibras quam poros aperiendo, dc retentos aeres humores, dolorum causas trans spirare saetendo: Apediluviis enim bene eonquiescunt Sc dormiunt lavan
tes de pedum calli molesti de dolorifici protinus possimi removeri. Simul quoque obstruitiones tolluntur, eum coagulatae impactae haerentes que mo- leeulae, simul abripiuntur de quasi abraduntur. Ob influentis aut influxuri humoris in superioribus sanguinis quantitatem imminutam, pedes tali modo calida aqua perfusi, tument, rubent, ac extracti adhue' madore desudore perfunduntur. Intererit in memoriam revocare quod compe tum sit, quando humor, serum aut sanguis alicubi essivit, vasa depleta ex reliquis partibus eoi poris liquida quasi imbibere, sicque ex toto ad unum exitum tendere, quod non modo sanguinis per venam sectam fluxus sed di serum in purgantibus, maxime in hypereatharsi, etiam per glandulas intestinates, ex universo habitu eductus, atque lethalis tristisque eventus,
quando di purgantia in variolia, morbillis, purpura, petechiis & cutem
144쪽
jam occupantibus imprudenter propinata Oilandunt, ex quibus revocata ad interioramalignitate, brevi. temporis intervallo maculae di sparent, cum silmina virium prostratione, praecordiorum anxietate, torminibus ventris atrocibus,, convulsionibus immanibus aliis que symptomatibus funestis subsequentibus, cons. Dimerbrock Histor. . Variolar. & morbillorum &Hagendoria. Obst Cent. I. hist. 77. Ad haec: perspectum est, stimulantia in distans: quoque operari, sive remotissimarum quoque partium materiam peccantem, ad stimulorum emissaria derivari, quemadmodum v. gr. vel digitorum saltem torsiones vehementiores & velociores apoplecticos excitant, ut Laurent. Bellini de sanguinis missione habet. Ex quibus patet, quantum sit necessitatis in Ρhysica ac Medicina a1 rationalem remediorum modum operandi declara via Ios doctrinam de motu. X. Ex his hucusque memoratis sequitur, levamen inde capere partem, quae circulatione tardiori seu imminuta & irregulari hactenus premebatur. Exinde etiam sequitur, quod per poros patulos transspirent rarefacti, liquati, divisi, discontinuati atque resoluti humores ac secedant, ct pcrtransspirationei noni modo insensibilem sed & per sensibilem saepissime eliciantur; per quas motiones, & diminutiones sangyinem adi quamlibet
g. XI. Nec dubium est, quod jam antea praesina positum; quin es per ipsos
cutis poros laxatos, ad intimiores compagis recessus pertranseat, repens &praesertim vigente calore adhuc attenuata, magis mobilis S pervadens reddita: aqua, i sine perspirationis imminutione, potius ejusdem promotione, quod: ex adductis de compressione aquae & expressione, emollitione, fluxilitate humorum: majori inducta, &c. hariolari licet. Ouanquam haec aquae penetratio per poros cutis, quae ob squamulas a Malpighio & Loe-wenhoeckio detest as, quae ceu valvulae introitum & dissiciliorem ab extra intro reddunt, ct contrarios motus quos involverent, multos haud infimi subsellii Niros adegit,ut neseiant quo pede in hoc bivio utantur ; Adeo dubia est sententia iis. Aqua ad hoc satis idonea est, ob particulas silassu-bricas sexiles, sive simplex ea sit sive medicana. Videmus enim eam non sb-liam per poros vesicae urinariae inflatae, per quas aer haud trajicitur , in ejus cavitatae transire, ac indita salia fixa per deliquium silvere, sed & notum in vulgus est, seca ac densissima boum coria, sola aquae a usione tota madefieri ae mollescere. Ulterius per experimenta per funemi madidum aiuxumque ei lapidem atque' pelliculam a cranio detrastam aliaque perimental ei gr. cum solliculo vitreo Sc. instituta probavit,. supra
145쪽
laudatus Laurent. Bellini de sanguinis missione p. i 6. seqq. usque ad p I a. Cons de Sanctorius in Sech. II. de aere & aquis. Teifes quoq; hujus rei sunt multi effectus, qui ex balneis profidis euntur, ut stis mitigatis calculis doloris sedatio, illorum Eacilis se uessio aliique eventus in sequencibus indicandi, aut qui alias ex balneorum ulla aliisque effectibus medicis
adeo multis ex epithematum aut somentationem emollientium &c. applicatione,seabie pedum retroacta &c.perspiciuntur. In hoc balneorum usu praesertim pedes illorum que conformationem & structuram, circa quos Versatur, considerare juvat, qui Ob olia, quae cedere non possunt, quoque in suris majorem in cute diitantiam supra pedem iu ille sic vulgo dictum,& intra calcaneum & suras minorem a cute distantiam obtinent, quae pressionem penetrationemque fluidi moderatur atque determinat.
f. XII. Per se adhuc sequitur frigida pediluvia ex aqua frigida, refrigerantibus S adstringentibus nitro victi toto, sol. rosar. rubr. nymph. a b. sediminoris, portulacae, & similibus parata, partes si tangere Sporos constipare, sanguinemque & humores intro pellere, cogere, adeoque di refrigerare, Vapores calidos, ne exhalent, prohibere, illorumque quantitatem inibi augere, roborare fibras motrices eorum que tonum firmare, restituere Sad contractionem eas armare ut sortius impellant humores,ut inpelli dein &fortius ab humoribus rursus queant, sicque etiam humorum cursum eo coimVertere & velocitatem eorum augere atque accelerare stimulque inibi haerentia dimovere. Hinc etiam fluit, quod dici possit : aquam adhibitam modice calidam calefactos refrigerare, frigidam frigefactos ealefacere; cons. Duncanus Liddelius Art. med. L. c. 29. Quo velut in trans cussu quodam, ad majorem tamen dictorum explicationem dieamus Vix nos habere censendi ambiguum repellentibus, refrigerantibus que quandam intercedere differentiam, quam vulgo negligunt, aut non satis attendunt Medici. Etenim refrigerantia, quatenus actionem, quam tonum vocant fibrarum motricium, blande eas constringendo porosque interjectos arctando erigunt , restituunt, firmant, ad resistendum aptam partem reddunt atque impellunt ut sortius agant, qua actione constrictoria materia in tubulorum cavitate haerens aut influens promovetur, exprimitur, expellitur & aliorsum regurgitare cogitur, qua ratione ad discutientium resolventiumque naturam eatenus accedunt ac in principio instaminationum &c. conveniunt saepiusque prosunt ac rarius obsimi. Sic in palaestra laesi oculi aut genae a globuli gladii frigidi opportuna applicationea sugillationibus di maculis eueruleis & fulvis defenduntur. S a contu-S 1 sione
146쪽
sone ista dilatatae & expanize fibrae, blande constringuntur, & sanguis subsistens aut irruens ad suum motum reducitur; Repellentia vero vel poros penitus obstrirunt, fibras corrugant, humores vel materiam vitiosam retrocedere sortius faciunt, ut mercurialia in scabie, unguentis illita & rarius ideo conveniunt, vel humores illos tantum & sortius coagulant ac potius
detinent, ut v. gr. oculi debiles & inflammati a frigida aqua perdite laeduntur, imo visus humoribus coagulatis abolitur, vel potus frigidus calenti corpori superfusus, phthisin de pleuritidem, animi deliquium aliosque effectus funestos, imo gangraenam de sphaeelum atque adeo repentinam mortem inducit, de quibus atque aliis non una hinc inde Observatio prostat. Nobiscum ut ad rem iterum deveniamus ) conveniet, pediluvia frigida eximium usum praestare, qui in animum revocet, quanto laVacra frigida, hybernis etiam algoribus apud Veteres, ex usia fuisse, ut literarum monumentis prodiderunt Dion Cassius Lib. LIV. de ex hoe xi philinus Plinius H. N. Lib. XXV. C. VII. Lib. XXIX. C. L Galen. Lib. HL C. de tuenda sanitate, Agathinus, cujus fragmentum extat apud Oribasium Med. collet . Lib. X. C. 8. Praevaluit semper balneorum frigidorumulus, atque calidis saltem imbecilla corpora praeparabant ut in frigidis
corroborarentur, Carmis Massiliensis Medicus aetate Neronis I. R. damnatis prorsus balneis calidis aegros in lacus de flumina immersit. Tunc queseribit Plinius i. modo citato lib. XXIX. c. I. videbamus senes Cons Iares in ostentationem Usque rigentes. Quam frigidam lavationem recentiorum quidam probaVerunt, quo satis erit nominaiie Joh. Floyerum, Anglum de balneorum frigidorum usu tuto & utilitate.Eandem materiam tractavit F.
Fuller in Medie. Gymnast. dicitque balnea frigida prodesse propter actionem, qua spiritus repellunt impellunt que, ut unitis viribus materiam morbilicam aggrediantur eaque calefacere, poros occludendo, ac essiuviaealida cum spiritibus aereis conservando, eorumque elasticitatent augendo, fibras ad contramonem arinando movendoque Ampliores atque spe- Ealiores operationes in sequentibus videbimus.
g. XllΙ. bluunt exinde, vel tacito quasi pede, varii pediluviorum, in
senis aegrisque eximio cum fructu applicandi usus, aut qui tam ad sanitatem integram conservandam, de tam ad morbos praecaveiados, quam eos eurandos utiles sunt ac apti, siquidem in antecessim de in genere hic mο- nemus, omnes illos morbos in sequentibus recensendos, pediluvia quandove ct justo tempore adhibita utilissime avertere. Nimirum tam alte
147쪽
rant quam evacuant, abstergunt, secernunt S excernunt, laxant, resolvunt' discutiunt, subadstringunt, dolores sedant, ad sollinum placidum invitant, expansionem ipsis humoribus inducunt, dirigunt, derivant, avertunt, revellunt, attrahunt, roborant de transpirationes, sudores& urinam provocant. Iis sorte ex his scopis, revulsorius cum derivatorio, qui motum
humorum perversum & auctum restituendum S corrigendum respiciunt, scrupulum movere possit, quibus explicatu dissicile est, quomodo hi cum circulatione sanguinis stare possint, & qui anti spasin Veterum, cujus Hipp, Lib. 6. epid. S. a. t. 8. cons. dc Foesi d. i. ct p. Gorr. p. 4O. atque Gai. lib. de hirud. & revulf & cap. 3. lib. F. M. M. cap. I. meminerunt, Iudibrio habent, quos tam ad Galen. de curat. rat. per sangv. missi Cap. I9. V. method. med. C. 3. Femel. L. 2. de V. S. C. s. Sennert. Instit. L. V. P. Is. S. I. Cap. I 8. ct i q. B. D. Bolinii in Dissert. de revulsione cruenta qui fusius hanc rem declarant, remitto: Nec ego ita sentio, ac si pediluvia in revulsione, quae humorum in partem aliquam irruentium, per remedia & in parte contraria aut fati s remota adhibita, retractio & aversio est, aut in derivatione qua humores membro affecto imprimis imminentes, ac jamdum inhaerentes, ad lo cum vicinum declinantur, humorem aut materiam & affectum parti remotae, aut actii aut vicinae incumbentem tu motu adhuc constitutum, immediate retrahant aut morbificam materiam
attrahant, sed quod assiuens de ex toto ambitu uberius S mediate pedes
verius regurgitet, ac mateTia peccans una cum laudabilibus humoribus mixta adhue remeet ut v. gr. Videmus post purgantia aut haemorrhagiasessiorescentias in corporis habitu evanescere. Nam dum praesertis nemolliunt has partes inferiores pediluvia, simul rarefaciunt, id est, ad majus spatium extendunt, Ut quaquaversiam majori impetu nitantur, humores & obvenientia quaeque simul moveant, disjiciant atque abripiant,
sanguinis versus superiora loca restrictionem relaxent ac canales sorie adhuc arctatos, contractos, concidentes, conclusos, obstructos, per longitudinem excurrentes, extendatit, erigant, recludant atque liberos reddant, viasque praeparent & sic praeter effectus alterantes & evacuantes, etiam
hune praestenti ut insui humores aut parte alicui proxime imminentesct jamdum inhaerentes in superioribus partibus, praeter qUantitatem qualitatem, etiam motu aUt impedito, aut ataxia & ferocia, quando nimi, rum ad partes impetuosus & consertim magis seruntur, ae ex his non commode nec seeundum proportionem assiuxus, sive quo ad quantitatem sue velocitatem remeant, peccantes deorsum solicitentur, deriventur, re-S 3 VelleΠ-
148쪽
vellantur & avertantur, unde asiluxus eorum ac impetus in pedibus major procuratur, ab aliis magis reflexus temperatuβq;, atq; immoderatior compositus neque ulterius tantam molestiam creant , alia determinatione
inducta, ut & in statu naturali alias, spiritus ipsi animales aequaliter per nervos in corpore suentes, ab objectis moventur, pro diversa conditione &modo assiciendi, quorum variis motibus & determinationibus agitantur. Duemadmodum in hunc ipsum finem etiam a Practicis in variis morbis periculosissimis, ac ubi symptoma aliquod grave Vehementius urget, aut humor peccans assiuxus partem infestavit diu, eacretiones nempe in aliis excretoriis promovere, praesertim in inflammationibus, haemorrhagiis. venae sectiones in pede, scarificationes, cucurbitulae, frictiones, ligaturae , fonticuli, vesicatoria, hirudinum suctus ut & per alvum purgantia diuretica , sternutatoria, suadentur, celebrantur ac fide eventorum comprobantur. Siquidem S hoc tanquam Tegula practica bene tenendum , in morbis habitualibus, pertinacibus & longis, chronicis maxime ev euationibus revulsoriis iisque saepius repetitis pugnandum esse , ut nempe motus morbosi, adeo saepius atque diu repetiti, humores versus uerta loca dirigentes sic componantur ac sedentur, alias reliquus labor frustraneus erit , imo morbus prior redditur. Sic quondam Hippoeci V. aph. 3. Sect. V. mulieribus ad cohibendum nimium menstruum fluaxum cucurbitam mammis apposuit, atque AEgyptii incisiones in suris ermentam instituebant, de quo medicationis genere Prosper. Alpinus de M
die. AEgypt. est videndus. Quid notius in foro medico est, quam quodv. gr. in tussi, immida purgantia, quibus mucum copiosum ex pestare ad alvum retrahunt, divertunt atque ejiciunt, praescribantur, aut quod per eadem in fluore albo pertinacissimo malo & gonorrhoea, ubi ingens tapius viscidorum humorum copia ad has partes assectas adfluit, eorum nimius appulsus avertatur, ac aliorsum derivetur aut etiam quod laxantia saltem mature adhibita, aut morbum in prima modo herba suffocent, aut
immania symptomata mire leniant in cephalalgiis , odontaigiis, asthmatibus spasmodicis, doloribus, hypochondriacis & similibus enormibus p thematibus. Quis est, qui non potius crederet laxantia ista non tam Merimoniam dolores producentem ex partibus affectis subducere illico, quam motus aliorsum dirigere & a partibus superioribus sensibilioribus ad inseriora invitare. Si applicationem igitur ad pediluvia addere velimus, unicum saltem exemplum suppeditare placet: ex. gr. pediluvia ex simpliei saltem aqua tepida constantia in narium haemorrhagiis symptomati-
149쪽
cis enormibus, retrocessiones exanthematum, variolarum morbillorumque ac multa malae & periculosa symptomata producentibus, utilia maxime ac necessaria sunt.
S. XIV.. Ulterius, uberius ae explicatius de multifario ae amplissimo pediluviorum usu verba facturus statim in limine quasi haud in leve propositi momentum praesuppono, pedibus utpote partibus i nervis, membranis & ligamentis abundantibus cum toto corpore singulisque propemο- dum membris ac partibus ejVs cum capite maxime & pectore earum que funitionibus intercedere per nervos maxime, quorum propagines inriOleas pedum usque excurrunt, singularem magnumqUe consensum ac commercium. Idcirco horum vulnera saevi dolores, horrendae convulsiones di lipo- thymiae sub atque verendis comitantur. Condolent sic facile nervosa, nervosis. Etenim ut corpus secundum Hippocratem transpirabile, ita& eo modo sensile est, quia machina, cujus structura ita est comparata, cujusque partes singulae, tam solidae quam fluidae inter se junctae
ita cohaerent, atque inter se communicant, ut vitium quoddam hanc unionem in una saltem parte turbans, caeteras statim per motuum communicationem in consensum trahat, ut inde regulares motus in ea turbentur.
Quem partium consensum describere voluit Hippodr. Lib. de Alimentis sic scribens τ .,Confluxus unus, conspiratio una,consentientia omnia. E lib. de locis in homine g. III. Si quis minimam' corporis partem male,, assidere velit, tum corpus affectionem sentit, qualiscunque tandem ea fue-,,rit, propterea quod minima corporis pars. Omnia habet quaecunque maxima.,, usuis in se ipso experietur pedibus frigore affectis totum compus algere; calidis veroe iisdem servatis, incalescere. Considerantibus liquet, in plurimis morbis nusquam vero magis quam capitis &pectoris catarrho, asthmate, phthisi &c. antecedere aut intercurrere pedum restigerationes, easqye ex errore inductas, ex frigore incaute admisso, varia in variis producere mala, quod innumeris exemplis confirmari posset, si cir-
ea haec longius immorari animusResset, & nisi frequens & quotidiana e perientia ipsa id ipsiam moneret. Sic V. gr. ut ex multis pauca saltem indiςemus in exempla obvia sunt, quod ex levi pollicis, in exsectione ungvis clavisque pedum cum scalpello laesione; in pede aut planta pedis, tendinis aut nervi punctione facta insanabilis sunestaque ut plurimum non modo insammatio, gangraena sphaeelus , sed & magna symptomata: se-bris, deliria convulsionesque inducantur. Sic Critonem ex pollicis dolore insanui re evasisse, & postridie mortuum fuisse, atque Harpalum' ex pollieis
150쪽
pollicis luxatione ; opisthotono periisse,apud Hippocratem ni Epidemiis legitur. Plurimis notum erit, nudis pedibus super pavimentum lapideum frigidum ambulantes, colicas & diarrhaeas experiri, unde & nota Brasso volae, quam resere Cap. IX. Traii de purg. Observatio est, qui Duci Ferrariensi alvi obstructione pertinacissima laboranti suasit, ut nudis pedibus supra pavimentum alabastrinum aqua frigida conspersum obambularet, ac postea quum quinquaginta saltem passus progressus esset Princeps, se-liei eventu alvus est ipsi soluta. De hoc pedum sum capite in primis consensu legatur Simon Pauli de febribus malignis. Huc etiam faciunt observationes Bartholini quibus resert altera fatuitatem ortam esse ex refrigeratione pedum , altera vid. Epist. med- Cent. IV. 39o. quod pede fauciato: convulsio maxillae subsequuta sit. Illa item singularis Ν. Tulpii est vid. observ. med. Lib. I. a. 3 3. quae de dolore inter caput ac pedum reciprocoloquitur. G. Fabricius Hildanus obs med. Chirurg. p.m 8 so. curiosum satis consensum pedum digitorum cum corde juxta illum cum capite reis censet: Nimirum quidam thermis Aquis Granensibus usi, calorem earum non potuerunt perferre, sed vertiginem, Virium defectum notabilem, imo animi deliquium pessi sunt; si vero digitos pedum extra thermalem aquam tenuerunt, nihil illorum symptomatum modo dictorum pereepe' runt. stremadmodum partes ad partes sua vitia mittunt, ita di sua levamina. Sic que v. gr. relaxatis his partibus in aliis, laxatio quaedam pere sueeessum S eonsensum eontingit &c. Praesuppono item omnem motum nisi quid obstet ad rectilineam deorsumque inclinari, atque vias & glandulas ad recipiendos, transmittendos, secernendos & excernendos humores satis esse aptas & ac commodas. g. XV. Pediluvia itaque, ut ad propositum magis pedem conseramus, optimo consilio practico atque cum eximio fructu adhibentur, non modo ubi vitium in pedibus cruribusque residet ; sed S si alibi in parte aliqua vicina atque etiam longius remota, imo toto quandoque in corpore haeret, ubi humores, singuis & lympha in aliqua parte superiori & quantit te de qualitate, motu & quiete A situ peccant, ac ubi non commode, nee secundum proportionem affluxus sive quoad quantitatem, sive etiam velocitatem remeant, quod vitium a Veteribus fere neglectum observatur molestant, premunt, distendunt, Vellicant, rodunt. fibras crispant, impetuosius hinc inde vagantur, ubi secretiones excretionesque debitae, debitum successum aegre consequi possint, sed stagnationes , vaserum distensionea tandem aut apertiones a vasis secretoriis S eactatoriis glandularum acopi