C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

171쪽

gia cernebantur. Refert ad Senatum, datisque iudiei us Vrgulania, Silvani avia, pugionem nepoti misit. Quod Perinde reditum, quasi Ρrincipis monitu, ob amicitiam Augustae cum Vrgulania. Reus, frustra tentato ferro, Venas praebuit exsolvetidas. oxΝumantina, prior uxor eius, accusata, iniecisse earminibae et senes eiis seeOrdiam marito, insons iudu

catur.

XXIII. Is demum annum pulum Romanum longo adversum umidam Tacfarinatem bollo absotiit. Νam priores Duces, ubi impetrando triumphalium

insigni sumcere res suas crediderant, hostem omiι tebant iamquo tres laureatae in urbe statuae, et adhuc raptabat Africam Tacfarinas, auctus aurorum auxiliis, qui, Ptolemaeo, Iubae filio, iuventa incurioso, libertos regios, et servilia imperia bello mutaverant. Erat isti praedarum receptor ac socius populandi Rex Garamantum; non ut eum exercitu incederet, sed missis levibus copiis, quae ex longinquo in maius audiebantum ipsaque e provincia, ut quia fortunae inops, moribus turbidus, promptius ruebant, quia Caenar, post res a Blaeso gestris, quasi nullis iam in Afriea hostibus, reportari nonam legionem iusserat nec Proconsul eius anni, P. Dolabella, retinere ausus erat, iussa Principis magis, quam i certa belli, metuens. XXIV. Igitur Tacfarinas, disperso rumore, rem Romanam alii quoque ab nationibus Iaeerari, eoque patissatim Africa Meedere, ae posse reliquos circumveniri, si euneti, quibus libertas servitis potior, ne buissent, auget vires, positisque castris, Thubuscum oppidum circumsidet. At Dolabella, contracto, quod erat nillitum, terrore nominis Romani, et, quia Ν midae peditum aciem ferre nequeunt, primo sui incessu solvit obsidium, locorumque opportuna permunivit simulPrincipes musulanorum, desectionem

172쪽

LIB. IV. CAP. 24-26. A. V. 7. A. C. 24. lincoeptantes, securi percutit. Dein, quia pluribus ad-vErsum Tacfarinatem expeditionibus cognitum, non gravi, nec uno incursu consectandum hostem vagum,

Θacito cum popularibus ego tolemaeo, quatuorctgmina parat, quae Legatis aut Tribunis data et praedatorias manus delecti Maurorum duxere ipse

consultor aderahomnibus.

xXV. e multo post adfertur, umidas apud

eastellum semirutum, ab ἐν is quondam ineensum, cui nomen Auzea, positis mapalibus Gnaedisse; μο Deo, quia vastis eireum saltibua claudebatur. Tum expeditae cohortes alaeque, quam in partem ducerentur ignarae, cito agmine rapiuntur. Simulque coeptus dies, et concentu tubarum, ac truci clamors aderana semisomno in barbaros praepeditis Numidarum equis, aut diversos pastus pererrantibus. Ab Romanis consertus pedes, disposatae turmae, cuncta Proelio provisa hostibus contra omnium nesciis, nouurma, non ordo, non consilium sed pecorum modo trahi, oecidi, capi Infensus miles memoria laborum, et adversum eludentes optatae toties pugnae, se quisque ultione et sanguine explebant. Differtur per manipulos, Taefarinatem omnea, notum tot pros- με, Onaeetentur non nisi Due intersere, requiem

belli bre. At illo, deiectis circum stipatoribus, in-etoque iam filio, et effusis undique Romanis, ruendo In tela, captivitatem haud inulta morte effugit. XXVI. Isquo finis armis impositus. Dolabellae petenti abnuit triumphalia Tiberius, Seiano tribuens, ne Blaesi, avunculi eius, laus obsolesceret. Sed neque Blaesus ideo in ustrior, et huic negatus honor gloriam intendit. Ruippe minore exercitu, insigniae rivos, eaedem Ducis, bellique confecti famam deportarat. Sequebantur et Garamantum legati, raro in urbe visi, quos Tacfarinate caeso, perculsa gens,

et ulpae nescia, ad satisfaciendum opulo os

173쪽

miserat. Cognitia dehinc tolemaei per id bellumatudiis, repetitus ex vetusto mos, missusque omen toribus, qui scipionem eburnum, togam Pictam, antiqua Patrum munera, daret, Regemque et seium a que amicum adpellaret. XXVII. Eadem aestate mota per Italiam servilis helli semina fora oppressit. Auctor tumultus T. Cum tisius, quondam praetoriae cohortis miles, primo coetibus elandestinis, apud Brundisium et circumi et oppida mox positis propalam libellis ad libertatem vocabat agrestia per longinquos saltus et serocia aervitia cum Velut munere Deum, tres biremes MPuIere ad usus commeantium illo mari. Et erat iisdem regionibus Curtius Lupus quaestor, cui provi Eia, Vetere ex more, Cales evenerat. Is disposita classiariorum opia, o tantem cum maxime coni rationem disiecit. issusque a Caesare propere Staius, Tribunus,cum alida manu, Ducem ipsum, et proximos audaciae, in urbem traxit, iam trepidam, ob multitudinem familiarum, quae gliscebat inme aum, minore in dies plebe ingenua. XXVIII. Iisdem Consulibus, miseriarum aeg-- vitiae exemplum atrox, reus pater, accusator filius, nomen utrique Vibius Serenus, in Senatum inducti sunt ab exilio retractus, inluvieque ac squalore Obsitus et tum catena vinctus pater, orant filio. Praeparatus adolescens multis munditiis, alacri vultu.

atraetas Priseipi insidias, misso in Galliam eoneis rea belli, indocidem et testis dicebat; adnectebatque,

Caecilium Cornutum, Praetorium, ministravisse pe-eraniam qui taedio curarum, et, quia Periculum pro Exitio habebatur, mortem in se festinavit. At contra reus nihil infracto animo, Obversus in filium, quatere vincula, vocare uoreo Deos, ut sibi quidem

redderent exallium, ubi proeri tali more ageret, Ilium gutem quandoque auratisis eguerentur. Adsever

174쪽

hatque inhoeentem Cornutum et ala exterritum. idque saeue intellectu, si proderentur alii: non en ma caedem Principia et res novas uno asei cogitasse. XXIX. Tum accusator Cn. Lentulum et Seium Tuberonem nominat magno pudore Caesaris, cui Primores civitatis, intimi ipsius amici, Lentulus se. nectutis extremae, Tubero, defecto corpore, tumulo tae hostilis et turbandae Reip. arcesserentur. Sed hi quidem statim exempti. In patrem ex servis quae situm et quaestio ad eri accusatori suit qui ac

Iere vecors, simul vulgi rumore territus, robur eis xum, aut parrisidarum poenas minitantium, cessit urbe ac retractus Ravenna, exsequi accusationen adigitur non occulatante Tiberio vetus Odium adver- sua exsulem Serenum nam post damnatum Libonem, missis ad Caesarem litteris, exprobraverat, suum

tantum studium sine fruetu fuisse addideratque

quaedam contumacius, quani tutum apud aures superbas, et Offensioni proniores ea Caesar octo offiannos retulit, medium tempus varie arguens etiamai tormenta pervicacia servorum contra evenissent.

XXX. Dictis dein sententiis u Serenus morem ἐorum puniretur, quo molliret invidiam, intercessit. Ganus Asinius Gyaro aut sonus elaudendum, eum censeret, id quoquesadspernatus est, egenam quaestiiramque insutam referens, dandoaque vitae usus, eui sita oneederetur ita Serenus Amorgum rePο eatur. Et, quia Cornutus sua manu ceciderat, actum da praemiis aecusatorum abolendis, si quia maiestatis postulatus, ante perfectum iudieium, ae ipse pita privarisaee ibaturque in eam sententiam, ni durius, eontraque morem suum, palam pro accusatoribus, Caesar, nrisa Myeo, Rem in praeeunti, conquestu. esset: ubverterent potius iura, quam euatodes eorum

amoverent. Sic delatores, genus hominum publio axitio repertum, et poenis quidem nunquam satis eoarcitum, per Praemia Miciebantur.

175쪽

XXXI. His tam a iduis, tamque maestis, modica laetitia interlicitur, quod C. Cominium, equitem

Romanum, probrosi in se carminis con ictum, a sar precibus fratris, qui Senator erat, concessit. Quo magis mirum habebatur, gnarum meliorum, et quae fama lenientiam sequeretur, tristiora malle. neque enim socordia peccabat; nec occultum est, quando ex Veritate, quando adumbrata Iaetitia, faeta Imperatorum celebrentur quin iPse, compositus alias, et velut eluctandium Verborum, solutius promptiusque eloquebatur, quotiens subveniret. At P. Suilium, quaestorem quondam Germanisi eum Italia arceretur, convictus, pecuniam ob rem iudieandam cepisse, amovendum in imulam censuit, tanta contentione animi, ut et iurando es stringeret,

Repub id esse. Quod aspere acceptum ad praesens, mox in laudem vertit, regresso Suilio quem vidit sequens aetas praepotentem venalem, et Claudii Prindipis amicitia diu prospere, nunquam bene, usum. Eadem poena in Catum Firmium Senatorem statuitur, tamqucm falais maiestati criminibus sororem petistaset Catus, ut retuli, Libonem inlexerat insidiis, deinde indicio perculerat eius Operae memor Tiberius, sed alia praetendens, exsilium depre-eatus est quo minus Senatu pelleretur, non obstitit. XXXII. leraque eorum, quae retuli quaeque reseram, parva forsitan et levia memoratu videri,ns nescius a litu sed nemo Annales nostros eum scriptura eorum contenderit, qui veteres Populi Romani rea composuere. Ingentia illi bella, expugnationes urbium, usos captosque Reges, aut, si quando ad interna praeverterent, discordias ConsuΙum adversum Tribunos agrarias frumentariasque leges, plebis et optimatium certamina, libero egressum morabant. obis in arto et inglorius labor Inmota

quippe, aut modice lacessita P maestae urbi re

176쪽

et Princeps Proserendi irnperii incuriosus erat. Non tamen sine usu fuerit, introspi re illa, primo adapectu levia, ex quia magnarum Rape reriam motua oriuntur

XXXIII. Nam cuneta natione et urbes populu aut primores, ut singuli regunt delecta ex his eteonsociata Reipubi forma Iaudari facilius, quantevenire, Vel si evenit, haud diuturna eas potest. Igitur, ut olim, plebe valida, vel, cum Patre pollerent, Oseenda Vulgi natura, et, quibus modia temperanter haberetur, enatusqsse et optimatium ingenia qui maxime perdidicerant, callidi temporum et

napientes credebantur sic, converso statu, neque alia re Romana, quam si unus irruperitet, haec conquiri tradique in rem fuerit: quia pauci prudentia honesta ab deterioribus, utilia ab noxiis, diseernunt;

plures aliorum eventis docentur ceterum ut prosutura, ita miniatium oblectationis adferunt nam situs gentium, arietates Proeliorum elari Ducum exituaretinent ac redintegrant legentium animum: non saeva iussa, eontinua aecusationes, fallacea amicitias, perniciem innocentium, et easdem exitu caussas coniungimus obvia rerum imilitudine et satietate. Tum, quod antiquis se toribus rarus obta ectator, neque refert uiuaquam, Punicas Romanaave acies Iaetius extuleris at multorum, qui Tiberio regente, poenam vel infamiam abierae, posteri manenti utque familiae ipsae ham emtinctae sint reperies, qui ob simili4radinem mor ina, aliena malefaeea sibi obiectari putent etiam soria ac rius infensos habet, ut minis ex propinquo divera arguens. Sed ad incoepta

deo.

XXXIV, Cornelio Cosa nio Agrippa coss. cr

mutius Cordua postulatur novo o tunc Primum Rudito erimine, quod aditis anarii. , arudatoque muraeeo, C. Graium Romanorum ultimum dixi en

177쪽

Accusabant Satrius Secundus et Pinarius atta, Sei ni clientes id perniciabile rem et Caesar truci vultu

defensionem accipiens quam Cremutius, relinque dae vitae certus, in hunc modum exorsus est Verba mea, P. C. arguuntur: adeo factorum innoeens sum.

Sed neque hare in Prinripem, aut Principis parentem, quos lex maiestatis amplectitur Brutum et Cassium

laudavisse dicor quorum res gestas eum prurim eo νοεuerint, nemo sine honore memoravit. Titus Livius, elaquentiae ac idei praeelarus in primis, Cn. Pompeium tantis laudibus tulis, ut Pompeianunt eum Augustus adpellaret neque id amicitiae eorum o erit. Se ionem, a ranium, hune ipsum Cassium, hune

Brutum, nusquam latrones ni parricidas, quae nunc vocabula imponuntur, saepe ut insignis viros nominae. Asinii Pollionia seripta egregiam eorundem memoriam eradunt. Measalia Corvinus, Imperatorem suum G

olim praeoleobat et uterque opibusque atque honor hua perviguere Mare Cieeronia libro, quo Catonem esel aequasit, quid aliud metator Caeaar, quam rescripta oratione, velut apud iudices, respondit Amstonii epistolae, Bruti eoneiones, falsa quidem in Amgustum probra, sed multa eum aerebitate habent eam mina Bibaeuli et Catulli, referta contumeliis Caesarum, leguntur: sed ipse D. Iulius, ipse D. Augustus, at tulere ista, et reliquere Musfacile dixerim, m

deratione magis, an sapientia namque Freta ex meunt: at iraseare adgnita videntur.

XXXV. Non adtingo Graeeoa, quorum non modo Mertas, etiam sibi impunita aut, si qui advertis, disti dista uua est. Sed maxime sorutum et rineis erretatore fuit, prodere de iis, quo mora odio aut gratiae exemisset num eum armatia Casai et Bruto, a Philippense eampos obtinentibua belli eivilia eau sa, populum per Onc ne incendo an illi quidem, oviuverimum ante annum perempti, quomodo ima

178쪽

HMbus suis, euntur, gae me Metor quidem Missis, ei partem memoriae apud oeripes a retineris auaemeuique deeuos teritas rependis nee deerunt, si damnatio ingruit, qui non modo mari et Bruti, sed etiam mei meminerint. Egressus dein Aenatu, vitam abstunentia sinin libros Per Aediles remandos ensuere Patres ne manserunt, ecultati et editi quo magis socordiam eorum inridere libet, qui praesentipotentia credunt exstingui posae etiam sequentis aevi memoriam. Nam contra, punitis ingeniis, gliscit auctoritas neque aliud externi Reges, aut qui e dem saevitia usi sunt, nisi dedecua sibi, aeque illis gloriam PePerere. XXXVI. Ceterum postulandis reis eam continuus annus fuit, ut feriarum Latinarum diebus, Praefectum urbis, Drusum, auspieandi gratia tribunal ingressum, adierέ Calpurnius Salvianus in Sex. Μ

rium quod a Caesare palam increpitum, aussae

filii Salviano fuit obiecta publice CyEicenis Aemria

eaerimoniarum D. Augusti, additis risian is eriminibus adseratim eives Roman . et amitore Iibeatatem, quam bellomithridatis meruerant cireumaeaai, nec hinus sua constantia, quam praesidio Luculli,

pulso Rege At Fonteius Capito, qui Proeonsul iam

curaverat, absolvitur, compΘrto, sicin in eum erimina per Vibium Serenum neque tamen id Sereno noxae fuit quem odium pubIicum tuti'rem faciebat. nam, ut quis districtior accusi tor, velut sacrosanctus erat leves, ignobiles, poenis adiiciebantur.

XXXVII. er idem tempus Hispania ulterior,

missis ad Senatum legatis, oravit, ut exemplo Asiae rubrum Tiberio matrique eius exotrueret qua, casione Caesar, validus alioqui spernendis honoribus, et respondendum ratus iis, quorum rumore argueb tur,cin ambitionem sexime, huiuscemodi orationem eoepit. Seio, P. C. eonstantiam meam a plerisITAcro I. Io

179쪽

Maideratam Mardaiae essitatibus, nupercidem istud

retentibus, non m a maeua ergo et prioris auem

ei defensionem, et quid in futurum atatuerim, simul versam. Cum D. Augustus sis atque urbi Romae temptam apud Pergamum isti non proribuisset; qui omnia saeta distaque eius vise legis Observem, Ia

sum iam exempἰum promptius reuisa sum, quia enuus meo seneratio Senatus adiungebatur. Ceterum, Ne aeme reeepis veniam habuerit, ita per omnes provimeis e me Numinum aerari, ambitisaum, superbum: et vaneseet augusti Aonor, ei promiseuia adulationibus vulgatur.

XXxVIII. Ego me, P. C. mortalam erae, et hom num ineia sungi, satisque Aabere, si laeum principem implaam, et vos testor, et memivisse posteros volo. qui satis superque memoriae meae tribuent, ut maior hus meis dignum rerum .eatrarum providum, constam

tem inperiosis, si nasinum ero utilitate publiea non

paridum eredant. . me mihi in animis vestria templa, Me piaeAerrimae in eo et manaurae nam quaeaaas atruuntur, os iudicium posterorum in odium vertit, pro aviaeAria pereuntur. Proinde Misa, eives,

et Deos ipsos preeor Ao ut milii ad em usque vitae quietam et intelligenis humani Divinique iuris memtem duint in , ut, quandoque eoneessero, cum Iaude et boni reeordationibus, faeta atque famam nominis me proaequantur Perstititque posthac secretia etiam aermonibus adspernari talem sui cultum quod alii modestiam, multi, quia H derat, quidam, ut degenaria an mi interpretabantur optumo gia e moreasium avissima eupere. Si mr Iem et Libertim apud Grare , Quirinum apud nos, Deum numero αὐ stoa Meuus Augustum, qui speraverit. Cetera Priseipibus atatim adesae unum insatiabiliter paran

180쪽

xxx is Mian is nimia fortuna foeora et m Mobri insuper eupidine incenatis, Promillsum mare monium flagitante Livia, omponit ad Caeaarem e dicillos moris quippe tum erat, quamquam Pr eae Min aeripto adire eius talia forma fuit Maeaso meis patria Augusti, et mox plurimis Tiberia iudieas εω snsuevine, ut ves votaque sua non Pris σου Deo quam ad Principum aures eo reret. Neque fulgorem nonorum unquam preeatum ex Mas ae Morea, attaenum e miliaia , pro incolumitate Imperatoria mula. Attamen, quod puDAerrimum, adeptum, Ne eonium etione Caeaaria dignus erederetur. Aine initiam apes Et, quoviam audiverit, Augustum, in eoaelaea dassis, non Aia etiam de Equitisaea Romani eo vitarisae ita a maritu Muine quaereretur, Moeretis animo amicum, οι neeessitudinia gloria Maurum non errem exuere imposita munia satia aestimare, Irmari domum adverarem iniquas agrispinae, ensiones imque I berorum causare nam sibi multum superque vitae re, quod tali eu-Principe exmeri enm. Ad ea Tiberius, laudata pietate Relant, aut que in eum beneficii modice percursis, eum tempus, tamquam ad integram consultationem, petivisset, adiunxit Ceteris mortaAbua in eo stare eonsilia, quid sibi eo uere putent Principum diseriam elae ortem; qui ua praecipua rerum ad famam dirigenda. ideo a non iuue deeurrere, quod promptum reseripis: p se ipsam Liviam statuere, nubendam post Drusum, an in Penati a iisdem tolerandae Aaberet esse sui matrem et aviam, propiora conaria sim Keius acturum da inimisi iis primum Agrippinae qua longe

aeris arsuras, si matrimonism Liviae velut in partes domum Caesarum diaerarias e sis quoque erumpere a mulationem Ieminarum, eaque Deordis nepotes suoseon sem gusa, si intendatur istamen tali coniurio Falleris em Seiane, si te mansurum in eodem ordine