C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

191쪽

citia et incurva proceritas, nudus capillo Vertex, Loorolla acie ac plerumque medicaminibus Interstineta et Rhodi secreto Vitare coetus, recondere Vol malos insuerat. Traditur etiam, matris impotentia extrusum, quam dominationa sociam adspernabatur, neque depellere poterat, cum dominationem ipsam donum ius accepisset. Nam dubita erat Augustus, Germanicum, sororia nepotem, et cunctis laudatum, rei Romanae imponere sed precibus uxoris evictus,

Tibi rio Germanicum, ibi Tiberium adscivit idque

Augusta exprobrabat, reposcebat. LMH. Profectio arto comitatu fuit: unus Senator, Consulatu functus, Cocceius Nerva, ut legum peritia Eques Romanus, praeter Seianum, ex inlu-atribus, Curtiua Atticus ceteri liberalibus studiis praediti, sermo Graeci, quorum sermonibus levare. tur. Ferebant periti coelestium, sta motibus riderum emeratas Roma iberium, ut reditus illi negaretur. unde exitii caussa multis suit, properum sitiem vitae coniectantibus vulgantibusque neque enim tam in-eredibilem casum providebant, eundecim Per annos libens patria careret. ox patuit reve eonfinium artia et falsi veraque quam obscuris tegerenturnam in urbem non egressurum, haud forte dictum reeterorum nescii egere, cum propinquo rure aut Iutore, et saepe moenia urbis adsidens, extremam a neotum compleveriti

LIX. Ac forte illis diebus oblatum Caesari mea paperieulum, auxit vana rumoris praebuitque ipsi m tertem, cur amicitiae eonstantiaeque Seiani magis Meret. Meebantur in villa, cui vocabulum pe- timeas, mare Amuelanum inter Fundanosque montes, natiVo in specu. eius os lapsis repente saxis obruit quosdam ministros hinc metua in omnes glutiga eo--m, qui eonvivium celebrabant. Seianus genu vultituque et manibus auper Caesarem suspensus, Opposuit

192쪽

nos incidentitiis atque habitu tali oportua eat amiIitibus, qui subaldio venerant. Malor ex eo et, quamquam exitiosa suaderet, ut non aui anxius, eumnde audiebatur. Adaimul atque indies parem αversus Germanici stirpem, subditis, qui nee atomin

nomina sustinerent, maximeque ina tarentur Ner nem, Proximum sumessioni, et, quamquam mod

sta iuventa, plerumque tamen, euid inpraesentiarum conduceret, oblitum, dum a libertis et ellantibus, incendae Potentiae properia, exstimulatur, uter erum et dentem animi ostenderet seu id Populum

Seianum, qui nune patientiam aenis et aegritiam ἐ- venia iuxta inaritest. . Haec atque talia audienti nihiI quidem

vae ogitationis ae interdum o a pro debant contumaces et inconsulta. quaa adpositi ustodes exceptas auctusquo eum deferrant, neque Neroni d fendere daretur, diversae insuper anhelmidinum somma oriebantur. nam aliua oecuraum eiu vitarer

quidam, salutatione reddita, atatim avertit plerique inceptum sermonem abrumpere inalatentibus eo tra inridentibusque, qui gelano intores aderant. Enimvero Tiberius torvua, aut alaum renidens uutu seu loqueretur, aeu taceret iuventa, crimen mallentio, ex mee ne nox quidem aecum eum uxor

vigilias, somnos, a piria matri Liviae, atque ina Seiano, patefaeeret qui Datrem quoque eronis, Drusum, traxit in partes, spe obieeta principia laci, a priorem aetate, et iam labetaetum demovisa Atrox Drusi ingenium, super eupidinem potentiam notita fratribua odia, amandebatur invidia, quod in ter Agrippina promptior eroni erat neque tamen Seianua ita Drusum fovebat, ut non in eum quoquo nemina suturi exitii meditaretur gnarus, offero eoru et insidiis magis opportunum.

193쪽

LXI. Fine anni excessere insignes viri Asinius Agrippa, claris niaioribus quam vetustis, itaque non degener et Q. Haterius, familia senatoria, eloquentiae, quoad vixit, celebratae monimenta ingenii eius haud perinde retinentur scilicet impetu magis, quam cura agebat utque aliorum meditatio et labor in postΘrum Valescit, a materii canorum tuu et profluens cum ipso simul exstinctum est. LXII. Μ. Licinio, L. Calpurnio coss. ingentium

henorum cladein aequavit malum Inprovisum eius

initium simul et finis extitit. am coepto apud Fidenam amphitheatro, Atilius quidam, liber i genexis, quo spectaculum gladiatorum celebraret, nequε fundamenta per solidum subdidit, neque flamiis nexi-hus ligneam compagem superstruxit ut qui non abundantia pecuniae, nec municipali ambitione, sed in sordida mercede id negotium quaesivisset. Ad- fluxere avidi talium, imperitante Tiberio procul Vo-Iuptatibus habiti, virile ac muliebre secus omnis a tas, ob propinquitatem Ioel effusius unde gravior Pestis ruit, conferta mole, dein convulsa, dum ruistinius, aut in exteriora effunditur inmensamque immortalium, spectaculo intentos, aut qui circuin adstabant, praeceps trahit atque operit. Et illi quidem, quos Principium stragis in mortem adfiixerat, ut tausorte, cruciatum effugere. iserandi magis, quos, rupta parte corporis, nondum Vita deseruerat qui Per diem visu, per noctem ululatibus et gemitu, eoniuge aut laberos noscebant. Iam ceteri fama exciti, hic fratrem, propinquum ille, alius parentes lamentari etiam quorum, diversa de caussa, amici aut

necessarai aberant, Pavere tamen neque dum comperto, quos illa vis porculisset, latior ex incerto

metus.

LXIII. Vt coepero dimoveri obruta concursus ad exanimos, complectentium, osculantium et saeP.

194쪽

eertamen, at consutior faeies, et Par forma mea

eas, errorem adgnos utibiis fecerati quinquaginta hominum millia eo easu debilitata vel obtrita sunt: autumque tu posterum Senat eo ulto, ne quis gladiatorium munus ederet, eui minor quadringentorum mutiaem rea; mesa amphit arerem imponeretur,n- οι Frmitaria pretatae. Atiliua in Milium actua eat. Ceterum, sub reeontem cladem, patuero prooemin domus, fomenta a medici pamim praebitit fuitque urbs per illos dies, quamquam masata facie, veterum institutis imilis, qui, magna Post proelia, sauei clargitione et em a s tentabaint. LXIV. Nondum ea clade exoleverat, eum ignia violentia urbem ultra aolitum adfecit, de eo monte Caelio feratimque annum ferebant, et ominQua adversa auarapstum Prine i es inam absentiae, qui mos vulgo, fortuita ad culpam trahentea ni Caesar obviam laset, tribuendo peeunias ex modo detrimanti. Aetaeque ei grates apii Renatum ab inlustrihus;&maque apud populum, quia sine ambitione, aut proximorum precibus, ignotos etiam et ultro accitos munitieantia iuverat. Adduntur ententiae, ut mona

oliva in materum damnus adpellaretur quando, eunetis eiroum flagrantibus, nota Tiberii emo , sita in domo Iunii Senatoria, inviviata mansime Evenias id iniciaudiae Quinctae ritiaque statuam, imi sum bis auream, masores apud aiae Matrianeum

visa et augendam caerimoniam Beo, in quo tantum in Friseipem Lonorem mi Meendarint. V. Haud fuerit absurdum radere, montem eum antiquit suemustulanum eognomento Balsae, quod talis silvae frequens laeunduaque erat: sex Naesium adpialitatum a Caele Vibenna, qui dux gentis Etruseae, eum auxilium adpellatum ductavias. sedem eam Meeperina Tarquinio Prisco neu quis

195쪽

nlius Regum dedit. nam acriptores in eo dissentiuntieetera non ambigua sunt magnas eas copias Peril na etiam ac foro propinqua het1itasse, unde Tuscum visum e voeabulo advenarum, dictum. LXVI. Sed, ut studia procerum et largitio Principis adversum casus solatium tulerant, ea accusato-Tum maior in dies et infestior vis sine levamento gra Babatur corripueratque Varum Quinctilium, divitem et Caesari propinquum, Domitius Afer, Claudi Pulchrae matris eius, condemnator nullo mirante, quod diu egens, tiario nuper Praemio male usus, Plura ad flagitia adeingeretur. Publium Dolabel- Iam socium delationis exstitisse, miraculo erat, quia claris maioribus, et Varo connexus, auam ipse nobilitatem, auum sanguinem perditum ibat. Restitit tamen Senatus et opperiendum Imperatorem censuit: quod unum urgentium malorum suffugium in tempus

erat.

LXVII. At Cassar, dedicatis per Campaniam

templis, quamquam edicto monuisset, nequis qui lem eius inrumperet, concursusque oppidanorum, disposito milite, prohiberentur Perosus tamen m nicipia et colonias, omniaque in continenti alta C preMae in insulam abdidit, trium millium freto ahi tremis Surrentini promontorii diiunetam. Solitudinem eius placuisse maxime creviderim, quoniam i Portuosum circa mare, et vix modicis navigiis pauca subsidia neque adpulerit quisquam, nisi gnaro Custode eaeli temperies hieme mitis, obiectu montis, quo saeva Ventorum arcentur aestas in Favonium obversa, et verto ircum pelago Peramoena Pr spectabatque Pulcherrimum sinum, antequam E-xius mons ardea na faciem Ioci verteret Graecos

eatenuisae, capreasque Telebois habitatas, fama traditi Sed tum Tiberius duodecim villarum nominibu et molibuit ederat; quanto intentus olim P

196쪽

Mieas ad euma, tanto occulina in luxu e marum otium resolutus manebat quippe auspicionum et edendi temeritas, quam Seianua augere etiam in urbe suetus, acrius turbabat, non iam, ulti adve

num Agrippinam et eronem insidiis quia addit

miles, nuntio, introitus, aperta, ecreta, velut in annales referebat, ultroque struehantur, qui mon

rent perfugere ad Germaniae exercitus, ver Ieberrimo fori effigiem D. Aumati amplecti, populumcua ac Senatum auxilio vocaro. Eaque spreta ab illis, veIut pararent, obiiciebantur. LXVIII. Iunio Silano, et Silio erva ora so dum anni principium incessit, tracto in ear rem iu-Iustri Equite Romano, Titio Sabino, ob amicitiam

Germanici neque enim omiserat, coniugem libero

que eius percolere, sectator domi, omes In publico, post tot clientes, unus eoque apud bonoa laudatus, et gravis iniquis. Hune Latinius Latiaris, Porci Cato, Petilius Rufus, M. Opsius, Praetura funes, adgrediuntur, cupidine ConsuIatua ad quem non nisi per Seianum aditus; neque Seiani voluntas nisi scelere quaerebatur. Compositum inter Ipaos, ut Latiaris, qui modico usu Sabinum contin ebat, struaret dolum, ceteri testes adessent deinde aecusationem inciperent. Igitur Latiaris iacere fortuitos primum sermones mox laudare constantiam, quod non,

ut ceteri, florentis domus anae , ad etam deseruisaee simul honora de Germanico, Agrippinam mis Tans, disserebat. Et postquam Sabinus, ut sun mestes in calamitate mortalium animi, effudit lacrumas, iunxit questus audentius iam onerat Seianum, aeritiam, superbiam, apes eius ne in Tiberium quidem convicio abstinet Iique aermones, tam in vetita miscuissent, peciem arctae amicitiae facere. Ac iam ultro Sabinus quaerere Latiarem, ventita domum dolores suos quasi ad sinissimum, deserm

197쪽

MIX. Consultant, quo memoraVi, quonam modo ea plurium auditu acciperentur. nam Iom, in quem coibatur, servanda solitudinis facies et, si pone fores adsisterent, metui Visus, oestus, aut forte ortae suspiciones erant. Tectum inter et I quearia tres Senatores, haud minus turpi Iatebra, quani detestanda fraude, sese abstrudunt foramini-hus et rimis auram admovent. Interea Latiaria mpertum in publico Sabinum, Velut recens cognita narraturus, domum et in cubiculum trahit Praeteritaque et instantia, quorum adfatim copia, ac noVos torrores cumulat. Eadem ille et diutius, quanto maesta, ubi semel prorupere, dissicilius reticentur. Properata de accusatio, missisque ad Caesarem titteris, ordinem fraudis, suumque ipsi dedecus narravere M alias magis anxia et mens civitas, egens adversum Proximos congressus, ouoquia,n'tae ignotaeque aures vitari etiam muta atque inanima, tectum et parietes ircumspectabantur.

LXX. Sed Caesar, solemnia incipientis anni,

EM. Ianuariis, epistola precatus, vertit in Sabinum, eorruptos quosdam libertorum, et petitum e arguens, ultionemquέ haud obscure posceba . nec mora, q in decerneretur et trahebatur damnatus, quantum, obducta veste et adstrictis faucibus, niti poterat, i mitans, te taehoari annum, has Seiano vietimas eadere quo Intendisset oculos, quo Verba acciderent, fuga, vastitas deseri itinera, fora et quidam regrediebantur, stentabantque se rursum, id ipsum Paventes, quod timuissent. Quem enim diem aeuum Poena, ian inter sacra et vota, quo tempore verbis etiam profanis abstineri mos esset, vincla et laqueus

in eantur non prudentem Tiberium laniam inuidiam adiisse quaeritum meditarumque, ne quid impedirem edatur, quo minus nos magistratus, quo modo de- rubra si auaria, si eareerem reeludant. Iecutae im

198쪽

imper litterae, grates agentui, quod hominem infenavim ReipubL punivissent adiecto, trepidam amritam, auspeelas inimieorum insidias, nullo nomina. tini compellator neque tamen dubitabatur, in Ner nem et Agrippinani intendi. LXM. Ni mihi destinatum foret, suum quaeque

in annum reserre, vehat animus anteire, atatimque memorare exitus, quos tinius atque Opsius, ceterique flagitii eius repertores, habuere non modo postquam C. Caesar rerum potitus est, aed ineolumi Tiberio qui scelerum ministros, ut perverti ab aliis nolebat, ita plerumque satiatus, et oblatis in eandem eram recentibus, veteres et Praegraves adflixit. verum ha atque alia sontium poenas, in tempore trademus. Tum censuit Asinius Gallus, ut liberorum Agrippina matertera erat, petendam a Pris- esse, ut metu suo Senatui fateretur, amoverique at-neret. uuam aeque Tiberius, ut rebatur, ex virtutibus suis, quam dissimviationem, diligebati eo aegrius accepit, restudi, quae premeret sed mitigavit Seianus, non aui amore, verum ut cunctationes

incipis opperiretur gnarus, lentum in meditando, ubi prorupisset, tristibus dictis atrocia nota eoniungere. Per idem tempus Iulia mortem obiit, quam nepteni Augustus, convictam aduIterii damnaverat, prolaceratque in insulam Trimerum, haud proces Apulis litoribus. Hic viginti annis exsilium toleravit, Augustae ope sustentata quae florentes privignos cum per occultum subvertisset, misericordiam virga ad nictos palam ostentabat. LXXII. Eodem anno Frisii, transrhenanus Populus, Pacem exuere nostra magis avaritia, quam obsequii inpatientes. Tributum iis Drusus iusserat modicum, pro angustia rerum, ut in usu mi ἐιares,eOria boum penderent: non intenta cuiusquam cura,

quae firmitudo, quae mensura donec Olennius, e

199쪽

primipilaribus, regendis Frisiis inpositus, terga ur rum delegit, quorum ad formam acciperentur. Idaliis quoque nationibus arduum, apud Germanos dinacilius tolerabatur, quia ingentium belluarum fer em saltus, modica domi armenta sunt. Ac primo hoves ipsos, mox agros, P0stremo corpora coniugum aut liberorum, eryitio tradebant. Hinc ira et questus et, postquam non subveniebat, remedium ex bello rapti, qui tributo aderant, milites et patibula adfixi Olennius insensos fuga praevenit, receptus castello, cui nomen merum et haud spernenda ilΙic civium sociorumque manua litora Oceani praeaudebat. LXXIII. Quod ubi L. Apronio, inserioris Germaniae Propraetori, cognitum, vexilla legionum e superiore rorincia, peditumque et equitum auxiliarium delectos accivit ac simu1 utrumque exercitum, Rheno devectum, Frisiis intulit; soluto iam castelli obsidio, et ad sua tutanda digressis rebellibus. Igitur proxima aestuaria aggeribus et pontibus, traducendo graviori agmini, mat atque interim, Te-Pertis vadis, Iari Caninefatem, et quod peditum Germanorum inter nostros merebat, ircumgredi terga hostium ilibet qui iam acie compositi, pellunt turmas sociales, equitesque legionum, subsidio missos. Tum tres Ieves cohortes, ac rursum duae dein tempore interiecto alarius eques inmissus satis validi, si simul incubuissent per intervalium adveniantes, neque constantiam addiderant turbatis, et pavore fugientium auserebantur. Cethego Labeoni, Legato quintae legionis, quod reliquum auxiliorum, tradit atque ille, dubia suorum re, in anceps tractus, missis nuntiis, vim legionum implorabati prorumpunt quintani ante alios, et, acri pugna hostis pulso, recipiunt cohortis alasque fessas vulneribus. Neque Dux Romanus ultum iit, aut corpora hum

200쪽

rit; quamquam multi Tribunorum Praefeci murique, et insignes centurionem cidimenti mox eompertum atra fugis, nongentos Romanorum, Pud lucum, quem B ahennae voeant, Pugna in Posterum extemeta, confectos et aliam quadringentorum manum,

occupata cruptoricis, quondam stipendiarii, villa, postquam proditio metuebatur, mutuia letibua procubuisse.

LXXIV. Clarum inde inter GermanoaFrisium nomen dissimulante Tiberio damna, ne eul bellum permitteret. Neque fienatus in eo eum, an iniperil

extrema dehonestarentur Pavor internus occupaverat animos, cui remedium adulatione quaerebatur. Ita, quamquam divereis super rebus consulerentur, aram Clementiae, aram amicitiae, e leaque Areum Caesaria a Seiani enauere: erebriaque preethua

emagitabant, visendi aui eo am a rent. Non illitan en in urbem, aut propinqua urbi degressi sunt: satis sum, omittere insulam, et in proximo Campaniae adspici eo venire Patres, Eques, magna pars plebis, anxii erga Seianum, uiua durior congressus, atque eo per ambitum, et societate consiliorum parabatur. Satis constabat, Ructam et adrogantiam, foedum illud in propatulo servitium spmotanti quippe Romae sueti discursus et magnitudine urbis incertum, quod quisque ad negotium pergat ibi, eampo aut litore iacente nuli discriniine, noctem ac diem, iuxta gratiam aut fastita ianitorum perpetiebatur donec id quoque vetitum et revenere in urbem trepidi, quo non sermone, non risu dignatus erat quidam male Haeres quibus infausta. amicitiae gravis exitus imminebat.

LXXI . Ceterum Tiberius neptem Agrippinam.

Germanico ortam, cum coram Cn. Domitio tradidi

aet, in urbe celebrari nuptias iustit. In Domitio, super vetustatem generis, propinquum caesaribus