C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

181쪽

putas, et Lipiam, quae C. Caesari, mox Druso nupta fuerit, ea mente acturam, ut cum Equite Romano a nescat. Ego, sinam, redisne pas/uros, quifratrem eius, qui patrem, maioresque nostros, in aummia ἐπι-

perii sidere Vis tu quidem istum intra locum alaterer sed illi magistratus et primores, qui te invito, perrumpunt, omnibusque de rebus consurunt, acessisse

iampridem Equestre fastigium, langequo antiaompatria mei amicitias, non occulti ferunt, perque invidiam tui, me quoque incusant. At enim Augustus uiam

auam Equiti Romano tradere meditatus est mirum hercula, si, cum in Omnis curas distraheretur, iumensumque attolli provideret, quem eouiunetione tali au- per alios eatulisset, C. Proeuleium, et quosdam in ser-

monibus habuit, insigni tranquillitate vitae, nullis. ReipubL negotiis permixtos. Sed, si dubitatione Augusti movemur, quant validius est, quod M. Agrippae, mox mihi conlacavit Atque ego haee, pro amicitia, non occultavi: ceterum neque tuis, neque Liviae destinatis adfersabor. Ipae quid intra animurn volutaverim, quibus adhuc necesaitudinibus immiseere te mihi parem, omittam ad praesens referre id tantvinsperiam, nihil esse tam excelsum, quod non virtutes istae tuusque in me animus mereantur datoqNe tempore, vel in Senatu, ve in concione non reticebo. XLI. Rursiim Seianus, non iam de matrimonio, sed altius metuens, tacita suspicionum, vulgi r Morem ingruentem invidiam deprecatur. Ac ne adsidiis in domum coetus arcendo, infringΘret potentiam, aut receptando, facultatem criminantibus praeberet; huc flexit, ut Tiberium ad vitam procu 1 Roma, amoenis locis degendam inpe teret. ulta quippuprovidebat auariti manu aditus, litterarumque ma-a' ex Parte se arbitrum lare, cum per milites commearent mox Caesarem, vergente iam senecta, secretoque loci mollitum, munia imperii facilius um

182쪽

missurum et minui sibi invidiam, adempta salutantum turba sublatisquo inanibus, Vera potentia augere. Igitur auuatim negotia urbis, Populi adcursus, multitudinem adfluentium increpat, extollens 1audibus quietem et solitudinem quis abesse taedia et

in Mones, ae praecipua rerum maxime agitari.

XLII. Ac forte habita per illos dies de Votieno

Montano, celebris ingenii Viro, cognitio, cunctantem Iam Tiberium perpulit, ut ritandos crederet Pati uni coetus Vocesque, quae plerumque verae et graVe coram ingerebantur. nam, postulato Votieno, ob eon-eumesia in Caesarem dictas, testis Aemilius, e militaribus viris, dum studio probandi cuncta refert, et, quamquam ister obstrepentes, magna adseveratione nititur audivit Tiberius probra, quis per occultum lacerabatur, adeoque perculsus est, ut a se statim,ve in eognitione purgaturum, clamitaret precibusque proximorum, dulatione omnives, aegre componeret animum. Et Votienus quidem maiestatis poenis adfectus est Caesar obiectam sibi adversus reos inclementiam eo periricacius amplexus, Aquiliam,

adu terii delatam cum Vari Ligure, quamquam Gntulus Gaetulicus, Consul designatus, lege Iulia damnasset, exsili punivit Apidiumque erutum, quod in aetat Augusti non iuraverat, albo Senatorio erasit.

XLIII. Auditae dehinc Lacedasmoniorum et Μesseniorum legationes, de iure templi Di nae Limnatidis, quod suis a maioribus, auaque in terra dieatvm, Lacedaemonii firmabant annalium memoria Vatumque arminibus sed Macedonia Philippi, eum quo bellassent, armis ademptum, ac post C. Caesaris et M. Antonii aententia redditum. Contramessenii, veterem inter Herculis posteros division/m Pelasonnem Protulere, suoque Regi Denthesiatem agrum, in quo id delubrum, easisse monimentaque eius rei Mu*ta

183쪽

saria et aere priae manere quod εἰ vatum, annalium ad testimonia vocentur, plures sibi a Meupletiores esse neque Philippum potentia, sed ea vero statu a.

idem Regis Antigoni, idem Imperatoria nummiarim

disium. sic Milesios, periniam publie arbitrio, postremo Atidium Geminum, Praetorem Achaiae deer risse. Ita secundum essenios datum. Et Segestani aedem Veneris, montem apud Emeum, vetuatate a lapsam, restaurari Postulavere nota memorantea de origine eius, et laeta Tiberio suscepit euram libens, ut consanguineus. Tunc tractatae assilie sium Preces, probatumque P. Rutilii exemplum namque eum, legibus pulsum, civem sibi Smyrnaei addiderant quo iure Vulcatius oschus, exul, in assi- Iienses receptus, bona sua Reip. eorum, ut patriae, reliquerax XLIV. Obiere eo anno viri nobiles Cn. Lentulus, et L. Domitius. . Lentulo, super Consulatum et triumphalia da Gaetulis, gloriae fuerat bene tolerata paupertas, dein magnae opes innocenter paratae, et modeste habitae. Domitium decoravit pater, civili bello maris potens, donec Antonii partibus, mox Caesaris misceretur. Vus Ρharsalica acie, pro optimatibus ceciderat ipse delectus, cui minor Antonia, Octavia genita, in matrinionium daretur. Post exercitu flumen Albim transscendit, longius penetrata Germania, quam quisquam Priorum easque ob ea insignia triumphi adeptus est. Obiit et L. Antonius, multa claritudine generis, sed inprospera. nam P tre eius Iulo Antonio, ob adulterium Iuliae morte punito, hunc, admodum adolescentulum, sororis nepotem, seposuit Augustiis in civitatem assiliensem, ubi specie studiorum nomen exsilii tegeretur. habitus tamen supremis honor; ossaque tumulo Oct viorum inlata per decretum Senatus.

XLV. Iisdem Consulibus, facinus atrox in elis.

184쪽

riore Hispania ad Mum a quodam agreae nationis Termestinae is Praetorem provinciae, L. Pisonem, pace ineuriosum, ex improviso in itinere Mortua, uno Vulnere in mortem adfecit ne emieitate equi Profugus, Postquam saltuoso Ioeo adtigerat, dumisso equo, Per derupta et avia aequentia miseratua eat neque diu fefelli nam, prehena ductoque Per Proximos pagos equo, uiua foret cognitum est repertus, cum tormentia edere eonscio adigeratur, Vo--Μna, sermone patrio, 'mira se interrogari, clamitavit adsisterent se ae spectarent nullam vim tantam dolaria're, ut veritarem Meret. Ide que cum Postero ad quaesitionem retraheretuT, e nisu proripuit ae custodibus, saxoque eaput adflixit, ut statim exanimaretur. Sed Piso Tem eatinorum dolo caesus habetur qui peeunias, e puhlico intemeePtas, acrius, quam ut tolerarent barbari, eogebat. XLVI. Lentulo Gaetulleo, C. Calvisio eo . decreta triumphi insignia Poppaeo Sabino, eontusta

Thracum gentibus, qui montium editis ineuIti, atque eo seroetus agitabant. Causa motus, super hon i- num ingenium , quod pati delectus, et viaidissimum quemque militiae nostrae dare adspernabantur; ne Regibus quidem parere, nisi ex libidino, soliti, me, si mitterent auxilia, suos ductores Praeficere, nee nisi adversum accolas helligerare. e tum rumor in merat, fore, ut disiecti, aΙiisque nationibus permixti, diversas in terras traherentur. Sed antequam arma inciperent, misere legatos, amitariam,

obsequiumque memoraturos; et mansura Mee, sinum novo onere tentarentur sis, ut steria, ervitium indiseretur, esse a ferrum et iuventutem, et promptum ubertati, aut ad mortem, animum. Simul castella rupibus indita, conlatosque illuc parentes eteoniuges ostentabant, binumque impeditum, arduum, eruantum, minitabantur.

185쪽

XLVII. At Sabinus, donec exercitus in unum eo duceret, datis litibus responsis, dum PomponiunLabeo e Μοesia cum legione, Rex Rhoemetalces cum

auxiliis popularium, qui fidem non mutaverant, V miret addita praesenti copia, ad hostem pergit, compositum iam per angustias saltuum. Quidam audentius apertis in collibus visebantur quos Dux Hom nus, acie suggressus, haud aegre pepulit, sanguina harbarorum modico', ob propinqua suffugia. Oxeastris in Ioc communitis valida manu montem O Cupat, angustum et aequaIi dors continuum usque ad proximum castellum, quod magna Vis armata, aut incondita, tuebatur simuΙ in ferocissimos, qui antε vallum, more gentis, cum carminibus et tripudiis versuΙtabant, mittit delectos sagittariorum I dum eminus grassabantur, crebra et inulta vulnera lac Te propius incedentes eruptione subita turbati sunt, xeceptique subsidio Sugambrae cohortis, quam RO m anus promptam ad pericula, nee minus cantuum et armorum tumultu trucem, haud procul instruxerat. XLVIII. Translata dehinc castra hostem Prome Tenctis apud priora munimenta Thracibus, quos no- his adfuisse memoravi. iisque Permissum vastare, tirere, trahere praedas, dum populati Iucem intra a Meretur, noetemque in eastris tutam et vigilam eapea- aerent. Id primo servatum mox versi in luxum, εraptis opulenti, omittere stationes, lascivia epularum aut somno et vino procumbere. Igitur hostes, inc xia eorum comperta, duo agmina Parant; quomum altero populatores irruaderen-r, alii castra Romana adpugnarent, non spe capiendi, aed ut clamore telis. suo quisque periculo intentus, sonorem ulterius proelii non acciperet tenebrae insuper delectae augendam ad sormidinem. Sed qui vallum Iegionum tentabant, facile pelluntur Thracum auxilia, repentino ineursu territa, um pars munitionibus adiacerent,

186쪽

p uros extra palarentur, tanto insensius caesi, quanto perfugae et proditores, ferre arma ad auum patria

que sermeium, incusabantur.

XLIX. Postera die Sabinus exercitum aequo lom ostendit, si barbari, successu noetis ala es, pro Ilum audereut et postquam castello aut coniunctia tumulis non degrediebantur, Obsidium coepit per Praesidia, quae opportune iam muniebat dein is xam Ioricamque contexens, quattuor millia passuum ambitu amplexus est tum paullatim, ut equam pabu- Iumque eriperet, contrahere claustra, artaque cir-Qumdare et struebatur agger, unde saxa hastae, Ignes propinquum iam in nostem iacerentur. Sed nihil aeque, quani sitis, fatigabat, eum neena multitudo bellatorum, imbellium, uno reliquo fonte ute- Tentur. Simul equi, armenta, ut mos barbaris, iuxta clausa, egestate pabuli exanimari adiacere eo ora hominum, quos vulnera, quos sitis peremerat PonIui cuncta sanie odore, contactu. Rebunque tum halis malum extremum discordia accesait his deditionem, aliis mortem, et mutuos inter se ictus parantibus et erant, qui non inultum exitium, aedem prionem suaderent, neque ignobiles, quamvis diserat aententiis. L. Verum e Ducibus Dinis, provectus senecta, e Iongo usu vim atque clementiam Romanam edoctus, Ponenda arma, unum ad etia id remedium, dissere-hat. Primusque se cum eoniuge et liberia victori permisit secuti aetate aut sexu imbecilli, et quibus maior vitae quam gloriae cupido. t iuventus -- Eam inter et Turesim distrahebatur utrique deatinatum, cum Iibertate oceldere sed Tarsa properum em,abrumpenda pariter apes ae metus, clamitans, dedit exemplum, demisso in pectus ferro nec defuere, qui eodem modo oppeterent Turesis sua cum

manu noctem opperitur, haud nescio Duce nostro.

187쪽

Igitur firmatae stationes donatoribus globis et imgruebat nox, nimbo atrox, hostIsque, clamore tu bido, modo per vastum silentium, incertos obsessores esseeerat cum Sabinus circumire, horturi, ne adambi a sonitus, aut mmutationem quietis, ammo- intubus aperirent, sed sua quisque munia ervarent immoti, telisque non infalaum etia. LI. Interea barbari intervis decurrentes, nunc in vallum manualia saxa, praeustas audes, decisa robora iacere inunc virguΙtia et cratibus et corporibus inanimis complere fossas quidam, ponte et scalas ante fabricati, inferre propugnaculis, eaque prensare, detrahere, et adversus resistentis cominus niti: miles contra deturbare telis, pollere umbonibus, muralia pila, congestas lapidum mesos provolvere. His partae Fictoriae spes, et, si cedant, insignitius flagutium illis extrema iam salus, et adsistentes pleri que matres et coniuges, earumque lamenta addunt animos nox aliis in audaciam, aliis ad formidinem opportuna incerti ictus, vulnera inprovisa suorum atque hostium ignoratior et montis anfractu repercussae, Velut a tergo, voces, adeo cuncta miscuerant,

ut quaedam munimenta Romani, quasi Perrupta, Omiserint. neque tamen pervasere hostes, nisi admodum pauci ceteros, deleto promptissimo quoquo aut saucio, adpetente iam luce, maere in summae telli ubi tandem coacta deditio, et proxima aponte incolarum recepta reliquis, quo minus Vi aut obsidio subigerentur, praematura montis Haemi et saeva hiems subvenit. LII. At Romae, commota Principia domo, ut nΘ-rlea suturi in Agrippinam exitii inciperet Claudia

Pulchra sobrina eius, postulatur, accusante Domitio Afro. Is recens Praetura, modicus dignationis, et quoquo facinore properus clarescere, crime, im

pudicitiae, adulterum Furnium, moria in Frine

188쪽

pem et devotiones obieetabat Agrippina aemper tro eum et pericula propinquae ne nan, pergit ad Tib riunt, ac forte acri antem patri reperit quo initio inridiae, Non ei der, nit, aeragetare D. MF-ιον erimas, et postero ei insectam non in os minias Dirinum V ritum trans inras ad imamnem . ram, e Ieari sanguise ortam, intelligere Moerimen, auaripere sordes Haestra Pula ram praeserat, eamaria exiri. eaussa sit, quod otiate prora ad euisum delegeris, obsita Maiae, ob eadem ad etae.

Audita has raram oeculti Pectoria vocem elicuom; correptamque Graeeo vera admonuit: non ideolaea quia issae regnaret. Pulchra et Furnius damnantur. Afer primoribus oratorum additus, divulgato ingenio, et semia adseveratione Caesaria, qua auo iure diser- eum eum adpellavit mox capessendia noe ationubus, aut reos tutando, Proveriore eloquentia quam morum fama suit nisi quod aeta extrema multum

etiam eloquentiae dempait, dum fama mente ratinet silentii impatientiam. LIII. At Agrippina, pervicax irae, et morbo eodi Poria infiteata, eum viseret eam Caesar, profusis diu ac per silentium laerimis, mox inridiam et preees odiditur subveniret solitudiri, dare maritum habilem graue issentam fiat, neque Aud probis, quam ea mare monio, solarium esse is rivitate . . . . . . Germanisi

eonisgem ac liberos eis reripere vi arent. Sed Caesar, non ignarus, quantum ex Repubi peter e re ne tamen offensionis aut metua manis tua foret, sine responso, quamquam instantem, reliquit. Id ego, a scriptoribus annalium non traditum, reperit commentartis Agrippinao, filiae quae eronia

Principis mater, vitam suam et casu suorum P a ria memoravit. ulia

I dv. Ceterum Seianus maerentem et impro oris altius pereulit, inmissis, qui, Pur Peciem in1egra.

189쪽

monerent, paratam ei venenum, vitanda foeeri epulas. Atque illa, simulatibnum nescia, cum propter discumberet, non vultu aut sermone flecti, nullos adtingere estos donec advertit Tiberius, forte, an quia audive*at idque quo acrius experiretur, Pona ut erant adposita, laudans nurui sua manu tradidit. aucta ex eo suspicio Agrippinae, et inlucta ore semvis tramisit nec tamen Tiberii vox coram secuta, sed obversus ad matrem, non mirum, ait, si quid severius in eam statuisset, a qua venori insimularetur. Inde rumor, parari exitium neque id Imperatorem palam audere, secretum ad perpetrandum quaeri. LV. Sed Caesar, quo faInam averteret, adesse diequens Senatui, egatosquis Asiae, ambigentes, quanam in rivitate templum statueretur, pluris per dies audivit. Vndecim urbes certabant, pari ambitione, viribus diversae neque multum distantia inter se memorabant, de vetustate generis, studio inmpurum Romanum, perdelia Persi et Aristorie aliorumque Regum. Verum Hypaepeni Trallianique, Laodicenis acmagnetibus simul tramissi, ut parum validi. e Ilienses quidem, cum parentem urιis NO-mae Troiam referrent, nisi antiquitatis gloria, polle-Dant Paullum addubitatum, quod Halicarnassii, mille et dueentos per annos, nulla motu terrae nutavisse sedes auaa vivoque in saxo fundamenta tempti aiseveraverant Pergamenos eo ipsi nitebantur 'aede, Augusto ibi sita, satis adeptos creditum Ephesii Μilesiique, hi Apollinis, illi Dianae caerimonia

cupavisse civitates visi. Ita Sardianos inter Smymnaeosque deliberatum Sardiani decretum Etruriae recitavere, ut consanguinei. nam Tyrrhenum Lydemque Atye Rege genitos, ob multitudinem diuisissetionem Lydum patriis in terris resedisses Tyrrheno

et quin novas ut conderet aedes et Dueum e nomin

pudieudita 'oeabula, illi per Asiam, his in Italia:

190쪽

auetamque oue Lydorum putintiam, minis in Graeciam populis, eri mox a Pelope nomen. mullitteras Imperatorum, et icta nobiseum foedera Masnacedonum, ubertatemque minum suorum est riem eoeli ac dites et eum terra memorabanti LVI. At Smyrnaei, repetita vetustate, seu Tam talua, Iove ori a tuos, rive Aeaeua, Dirinaesti a stirpe, sive una Amazonum eonvivirare transseendo ad ea quis maxime fidebant in Populum Romanum officiis, missa navali copia, non modo extem ad bella, sed quae in Italia tolerahantur aeque prim templum Vrbis Romae atatuisse, M. Porcio Graiae, magnis quidem iam Populi Romani rebus, nondum ea-men ad summum elatia, stante ad ue Puniea uroe et validis per Asiam Regibus simul L. Saevam' testem adserebant, gravissim in dioerimine exercitus, ob asperuatem hiemis, et penuriam vestis, eum id Smyrnam in oneionem nunciatum foret, omnes, qui adstabant, detraxirae eorpori tegmina, nostrisque legionibus misisse. Ita rogati sententiam atres, myrnaeos Praetulere. Censuitque Vibius arsus, ut M. Lepido, ut ea provineis obseuerat, aver numerumisgaretur, qui templi euram auaeiperet et quia Le- pidus ipse deligere, per modestiam, abnuebat, Valerius Naso e Praetoriia, orte missus eae LVII. Inter quae diu meditato prolatisque aepius consilio, tandem Caesar in Campaniam, pecte

dedicandi templa, apud Capuam Iovi, apud Nolam

Augusto, sed certus procul urbe degere. . Caussam abscessus quamquam, secutus Plurimos auctorem, ad Seiani arte retuli quia tamen, eaede eius patrata, sex postea annos pari secreto coniunxit, plerumque Permoveor, num ad ipsum referri verius ait, αε- utiam ac libidinem, cum factis promeret, locis o ultantem. Erant, qui erederent, in senectute corporis

quoque habitum pudori sciam. quippe tui praegr