C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

351쪽

narius frequens ordinibus, levia cireum armatura, conglobatus pro comibus eques adstitit. t Britannorum copiae passim per eater a et turmas exsultabant, quanta non alias multitudo et animo adeo fero, ut coniuges quoque testes Victoriae secum traherent, plaustrisque inponerent, quae super extremum ambitum campi posuerant. XXXV. Boadicea, curru filios prae se vehens, ut quamque nationem necesserat, solitum quidem Britannis,feminarum duetvleuare, testabatur sed tune non, ut tantis maioribus ream, Regnum et opes, verum ut unam e F O,sibertatem missam eonfectum verbestibus eorpus, eontrectatam Iiarum pudicitiam ulciari eo proveetas Romanorum cupidines, ut non corpora, ne senectam quidem, aut irrinitatem ἐπο istam relinquant adesse tamen Beos sustae indistae. eidisse lexionem, quae proelium ausa sit ceteroseastris Oeeritari, infugam circumspicere. Matrepitum quidem et clamorem tot millium, nedum inpetva et manus perlaturos. Si evia armatorum, si eaussas belli secum expeniarent, vineendum ilia arie, ves dendum esse. Idmulieri destinatum viverent viri

et servirent.

XXXVI. Ne Suetonius quidem in tanto discrimine silebat qui, quamquam consideret virtuti, tamen exhortationes et preces miscebat, ut vernerene sonores barbarorum, et inanes minas. Ius illissem narum, quam iuventutis ad iei inbelles, inermeae auro statim, ubi ferrum virtutemque taeentium

totiens fusi agnovissent etiam in mustia legionibus paucos esse, qui praelia profligarent glariaeque eOrum accessurum, quod modis manus universi exere

ius famam adipiseerentur. Conferti tantum, et pilis

enuasis, post umbonibus et gladias, stragem eaedem gue eontinuarent, praedae inmemores parta istoria,

eunetacissime aura ardor verba ducis aequeb

352쪽

tur, ita se ad intorquenda piIa expedierat vetus miles et multa proeliorum experientia, ut certus eventus Suetonius, daret pugnae signum. XXXVII. Ac primum legio gradu Inmota, et -- gusti doci pro munimento retin.ns, Postquam Propius auggressus hostia certo iactu tela exnauaerat, veIut cuneo erupit. Idem auxiIiarium inpetus et

eques, protentis hastia, perfringit, quod obvium et validum erat. Ceteri terga praebuere, dissicili est gio, quia cireumiecta vehi I sepserant abitus. Et

miles ne mulierum quidem nec tempErabat confixaque telis etiani iumenta corporum cumuIum --xerant Clara Et antiquis victoriis par ea die laua parta quippe sunt, qui paullo minu quam octoginta millia Britannorum cecidisse tradunt, militum quadringentis forni interfectis, nec muIto amplius uuiseratis Boadice vitam veneno finivit. Et Poε-niustostumus, Praefectus castrorum secundae te gionis, cognitis quartadecimanorum vicesimanorumque Prosperis rebus, quia pari gloria legionem suam fraudaverat, abnueratque, contra ritum militiae

iussa Ducis se ipsum gladio transegit. XXXVIII. Contractus deinde omnis exercitus sub pellibus habitus est, ad reliqua beII perpetranda. Auxitque copias Caesar, missis e Gemiania duobus Iegionariorum millibus, octo auxiliarium cohortibua ac mille equitibus quorum adventu nonani legionario milite suppleti sunt; cohortes aIaeque novis hibernaculis Iocatae, quodque nationum ambiguum aut adversum fuerat, igni atque ferro vastatur. Sed nihil aeque, quam fames, adfligebat serendis frugibus incuriosos et omni aetat ad bellum ursa, dum nostros commeatus ibi destinant gentesque praeferocus tardius ad pacem inclinant quia Iulius

GIussicianus, successor Cato missus, et Suetonio

diacors, bonum publicum privatis simultatibus in-

353쪽

pediebat disperseratque, novum Legatum opperiaendum esse, sine boatili ira et superbia istoris elementer deditis onsulturum. Simu in urbem mandabat, nullum proelio Mem exspeetarent, nisi suece denetur Suetonio cuius adversa pravitati ipsius Prospera ad fortunam reipublicae referebat. XXX X. Igitur ad spectandum Britanniae statum missus est ex libertis olycletus, magna eronis spe, posse auctoritate eius, non modo inter Legatum Ρrocuratoremque concordiam gigni, sed ot rebelles barbarorum animos pace componi. ec defuit Glycletus, quo minus, ingenti agmine Italiae Galliaeque gravis, postquam Oceanum transmisehat, militibus quoque nostris terribilis incederet. Sed hostibus inrisui fuit, apud quos, flagrante etiam tum libertate, nondum cognita libertorum potentia erat mirabanturque, quod Dux et exercitus, tanti heni confector, servitiis obedirent. Cuncta tamen ad Imperatorem in mollius relata detentusque rebus gerundis Suetonius, quod post paucas naves ii Ιitore remigiumque in iis amiserat, tamquam durante bello, tradere exercitum Petroni Turpiliano, qui iam Consulatu abierat, iubetur. Is non inritato hoste, neque Iacessitus, honestum pacis nomen segni otio inposuit. XL. Eodem anno Romae insignia sceIera, ulteram Senatoris, servili alterum audacia, admissa sunt Domitiua Balbus erat Praetorius, simul longa senecta, simul orbitate et pecunia insidiis obnoxius ei propinquus Valerius Fabianus, capessendis honoribus destinatus, subdidit testamentum, adscitis Vinicio Rufino, et Terentio Lentino, quitibus Romanis. Illi Antonium Primum et Asinium Marcenum sociaverant. Antonius audacia Promptus Marcellus Asinio Pollione proavo clarus, neque morum spernendus habebatur, nisi quod Pa

354쪽

pertatem praecipuum malorum credebat. Igitur Fabianus tabulas iis, quo memoravi, et aliis minua inlustribus, obsi nat quod apud Patre eonvictum rees' ianua Antiatusque eum Rufino et Terentio, Iege Cornelia damnantur. arcellum memoria maiorum, et preces Caesaris, Poenae magis, quam infamiae exemere.

XLI. Perculit is die Pompeium quoque Aelianum, Iuvenem quaestorium, tamquam flagitiorum Fabi ni gnarum eique Italia et Hispania, in qua ortus erat, interdictum es Pari ignominia valeri Ponticus adlicitur, quod reos, ne apud Praefectum

nisi arguerentur, ad Praetorem detulisset, interim, specie legum, mox praevaricando, ultionem elusurus. Additur Senatus consulto qui talem operam emptitaraei, vendidissetve, perinde poena teraeretur, ae pMlieo iussirio eaIumniae eondemnatuε. XLII. Haud multo post praefectum urbis, Pedanium Secundum, servus ipsius interfecit aeu negata libertate, cui pretium pepigerat, siVe amore exo- Iet infensus, et dominum aemulum non tolerans. Ceterum cum vetere ex more, familiam omnem, quae sub eodem tecto mansitaverat, ad supplicium agi oporteret, concursu plebis, quae tot innoxios Protegebat, usque adseditionem Ventum est Senatuque in ipso erant studia nimiam severitatem adspernantium, Iuribus nihil mutandum censentibus. Ex quis C. Cassius, sententiae loco, in hunc modum disseruit.

XL. II. Saepenumero,P. c. taras ordine interoceum contra instituta et Ieges maiorum nova Senatus decreta postularentur neque sum adversatu8 non,

quia dubitarem, Ver omnibus negotiis melius a guereet u olim provisum, et, quae eonverterentur, in δε- terius mutari ; sed ne nimio amore antiqui moris stin

355쪽

nobis auctoritatis est, crebris ontradictionibus d xtruendum non existimabam, ut maneret int*rum,

si quando Respublica consiliis eguisset quod hodie euenit, Consulari viri mi suae interfecto, per insidias serviles, qua nemo prohibuit aut prodidit, quamvis nonduin concusso Senatus consulto, quodsupplietum toti fa miliae minitabatur. Decernite hereule inpun talem. At, quem dignitas sua defendet, cum Prae- feetura urbi non profuerit quem numerua servorum tuebitur, eum Pedanium Merendum quadringenti non protexerint cui familia spem feret, quae ne in metrii quidem periculam tra avertit An, e quidam fingere non erubescunt, iniurias suos uisus est interfetor quia de paterna pecunia eransegerat, aue avitum mancipium detrahebatur Pronuntiemus ultro, dominaem iure eaesum videri.

XLIV. Libo argumenta Onquirere in eo, quod a lentioribus deliberatum est 'aeret, si nune primum

statuendum haberemus creditisne, servum intersi-eiendi domini animum sumpsisse, ut non vox minax excideret nihil per temeritatem y loqueretur Sane consilium occuluit, telum inter ignaros parasit num excubias transiret, cubiculisvrea re Iuderet, lumen inferret, eaedem patraret, omni6us esesia multa aceleris indicia praeveniunt serri si prodant, O8sininus singuli inter plures, tuti inter anxios, postΥemo,

si pereundem ait, non inulti inter nocentes agere. Suspecta maioribus nostris fuere ingeniis servorum, etiam eum inruatria aut domibus iisdem nascerentur, caritatentiose siminorum statim seciserent. Postquam vero

nationes in familiis habemue, viatis diversi ritus, ea-

terna sacra, aut nulla sunt, conluviem istam non nisi

metu coercueris. At quidam insontes peribunt. Nam et ex fuso exereitu, eum decimus quisque fusti feritur, etiam strenui sortiuntur. Habet aliquid ex iniquo

omne magnum exemplum, quod contra singula uti

late publiea rependitur

356쪽

XLV. Sententiae Cassii, ut nemo unus contrare ausus est, ita dissonae voces respondebant m merum, aut aetatem, aut sexum, ae plurimorum im

tibiam innoeentiam miserantium Prasvaluit tamen Para, quae supplicium decernebat aed obtemper xi non poterat, conglobata multitudine et saxa ae faces minuaute. Tum Caeaar popuIur edicto inor Puit, atque nane iter, quo damnati ad poenam ducebantur, militaribus praesidii seMi Censuerat

Cingonius Varro, ut liberti quoque, qui Rub eodem tecto fuissent, Italia deportarentio'. ' a Principaprohibitum eat, ne missarisiclaui, quem miserisordia non minuerast, per aevitiam intenderetur.

XLVI. Damnatus iisdem Consulibus Tarquitiua Priscua repetundarum, Bithynia interrogantibus, nain Patrum gaudio, qui accusatum ab so Statilium Taurum, Proconsulem ipsius, heminerant. Census per Gallias a Q. Volusio et Sextio Africanu Trebellioque aximo acti sunt, aemulis inter e, per nobilitatem, Volusio atque Africano: Trebellium dum uterque dedignatur, aupra tulere. XLVI1. Eo anno mortem obuimemmius Regulas, auctoritato, conatantia, fama, tu quantum. Praeumbrante Imperatoris fastigio, datur, clarus: adeo, ut Nero, aeger valetudine, et aluIantibua

circum, Iulusnem Aperio adesse dicebant, siquid fato pateresur, responderit, ininere subsidium Ream publieam. togantibus dehinc, in quo poti imum' addiderat, in nemmio Regulo Vixit tamen os haec Regulas, quiete defensus, et quia nova generisciaritudine, neque invidiosic opinain erat Gymnu'sium eo areno dedicatum a Nerone, praebitumqueiaeum Equiti ac Senatui Graeca facilitate. ALUM P. Mario, L. Asinio cosa Antistius Praωtor, quem in Tribuuatu plebis licenter egisse meminravi, Probrosa adversus Principem carmina facti

357쪽

vit, vulgavitque celebri convivio, dum apud Oatorium Scapulam effulatur ' Exi a Cossutiano Capiatone, qui nuper Senatorium ordinem, precibus Tigellini, soceri sui, receperat, maiestatis delatus est. Tum primum rev'cata eadex credebaturque haud

perinde exitium Antistio, quam Imperatori Ioria

quaesita, ut condemnatus a Senatu, intercession Tribunicia morti eximeretur. Et, cum Ostorius,nihia audis se, pro testimonio dixisset, adversis tinatibus creditum censuitque Iunius arulius, Con- aut designatus, adimendam reo Praeturqm, necandumque more maiorum Deteris inde assentientibus, Paetus Thrasea, multo cum honore Caesaris, et

acerrime increpito Antistio, non, quidquid noee reus pati mereretur, id, egregio sub Principe, enulla neceuitate buriet Senatu, statuendum, disseruit earni em et laqueum pridem abolita et esse poenas Iegibus eonatitutas, quibus, sine iudieum aevitia et temporum infamia, supparia decemerentur.

vitam traxisset, eo privatim miseriorem, etpublieae clementiae marimum exemplum futurum. XLIX. Libertas Thrasea servitium aliori mau- Pit et, Postquam discessionem Consul permiserat, Pedibus in sententiam eius iere, paucis memptis rin quibus adulatione promptissimus fuit A. Vitellius,

optimum quemque Turgio lacessens et respondentireticena, ut pavida ingenia solent. At Consules, perficere Senatus decretum non ausi, de consensu eripsere Caesari. Ille inter pudor8m et iram Mnctatus, postremo rescripsit, nulla iniuria provoeatum Antiatium, granissimas in Principem eontumelias dixisse earum ultionem a Patribus postulatam, et, pro magnitudine desieri poenam anatui par fuisse eeterum se, qui severieatem Mementium inpedituruis Iberit, moderationem non prohibere. statuerent ut

358쪽

oesunt datam etiam absinendia entiam. His atquaeatibus recitatis, et offensione.manifesta, noni eo Rut Consules mutavere reIationem, aut Thraaea dacessit sententia, ceterive quae probaverant, des ruere Pars, ne Principem obiecisse invidiae vid

rentur plure numero tuti Thrasea sueta irruit dilue animi, et ne gloria intercideret. L. Haud dispari crimine F eicius Veiento eo sictatus est, quod multa et probrosa in Patres et Racerdotes composuisset, iis libris, quibus nomen odiscinorum dederat. Adliciebat alius Geminua, accusator venditata ab eo munera Principis, et adipiaeem rum honorum ius quae caussa Neroni fuit suscipiendi iudicii convictumque Veientonem Italia d Pulit, et libros exuri iussit, conquisitos lectitato rue, donec eum Periculo parabantur: mox licentia abendi oblivionem adtulit. LI. Sed gravescentibus in dies pubIicis mali is sidia minuebantur concessitque vita Burrus,

incertum Metudine, an Veneno. Valetudo ex omniectabatur, quod in se tumescentibus paullatim faucibus, et inpedito meatu, spiritum finiebat. l. Tea, iussu Neronis, quasi remedium adhiberetur,

Inutum piant in eius noxi medicamine, adseVera. hant et surrum, intellecto scelere, cum ad Vi -- dum eum Princeps venisset, adspectum eius avera

eum, sciscitanti hactenus respondisse, Ego me be- Eabeo. Civitati grande desiderium eius mansit, eae

memoriam virtutis, et successorum alterius segnem

innocentiam, alterius flagrantissima flagitia et adu teria. quippe Caesar duos raetoriis cohortibus inposuerat Fenium Rufum, ex vulgi favore, quia rem frumentariam sine quaestu tractabat Sofonium Tigellinum, veterem inpudicitiam atque infamiam in eo secutus Atque ilii pro cognitis moribus fuerer

validior Tigellinus in animo Principis, et intimi m

359쪽

hidinibus adsumptus prospera populi et militum fama Rufus iii Od apia ero tem adversum expe-

riebatur.

LII. ors Burri infregit Sene eae potentiam;

quia nec bonis artihus idem virium erat, aiter Ve- ui duce amoto, et ero ad deteriores inesinabat. Hi variis criminationibus Senecam adoriuntur, tan-guam ingentes re privatum supra modum eveera opes adhue augeret, quodque studia civium in se verteret, hortorum ιοque amoenitate et villarum magniscem ei quasi Principem supergrederetur. Ohiiciebant etiam eloquentiae laudem uni sibi adoriseere, et caminina erebrius faetitare, estquam eroni amor eorum venisse Nam oblectamentis Privripis palam in quum, detreetare vim eius equos regentias in adere voces, quotiens eaneret. Quein adynem nihi in Rep. virum fore, quod non ab illo reperiri eredatur Certe itum Neronis pueritiam, et robur iuventae adesse. Quere magistrum, satis amplis Metoribus instruet uinioribus suis. LI I. At Seneca criminantium non ignarus, pr dentibus iis, quibus aliqua honesti cura, et famili ritatem eius magis adspernante caesare, en pus sermoni orat et accepto, ita incipit: Quartus e

mus annus eis, Caesar, ex quo spei tuae amotus sum:

oetavus, ut Imperium obtines medio temporis tantum bonorum atque opum in me cumulasti, ut nihil felle stati .eae desit, nisi moderatio eius. Har magnis axemplis, nee meae fortunae, sed tuae abavus tuus,

Augustus, M. A rippae Mitylenense eeretum C.

Maecenati, urbem ipsa, velut peregrinum Mium permisit: trorum alter e rum sorius, after Romae

pluribus saboribus iaetatus, ampla quidem, sedprom enitibus meritis, praemia aeeeperent. Ego quia auliud muniscentiae tuae adhibere potui, quam taedis, ut si dixerim, in umbra edueata et qui a claritust o

360쪽

LIB. XIV. CAP. 53-55. A. V. 816. A. C. 65.L 343.enit, quod laeventae tuae rudimentis ad Pisae redeor grande huius rei pretium at tu gratiam inmensam, innumeram peeuniam cireumdedisti adeo, ut plerumque intra me se volvam egone Equestri et provinciali lae ortus, proceribus civitatis adnumeror Inter nobiles, et longa decora praeferentes, novitas me en

tuit Ubi est animus ille, modiei contentus Tales hortos instruit, et per haec suburbana incedit, et tantis agrorum spatiis, tam ω ο fenore exuberat Una defensio Oreurrit, quod muneribus tuis obniti non debui. LIV. Sed uterque mensmram inplevimus, et tu,

quantum Princeps tribuere amico posset, et ego, quantum amicua a Principe σccipere. Cetera insidiam adigent quaeqmdem, ut Omma mortalia, infra tuam

mavitudinem iacent; sed mihi incumbunt mihi subveniendum est quomodo in militia, aut via, fessuas iniearum orarem ita ἐκ hoe itinere vitae, enex, et levissimi quoque euris inpar, eum opes meas ultra austinere non possim, praesidium peto. Iube ea per Procuratores tuos administrari, in tuam fortunam

reeipi. ec me in paupertatem ipse detrudam; sed traditis, quorum fulgore praestringor, quod temporis

hortorum aut milarum curae seponitur, s animum

revocabo. Superest tibi robur, et tot perinnos nixum fastigio regimena possumus seniores amisi quieti re-apondere me quoque in eum gloriamierit, eos ad summa eaeisse, qui et modica tolerarent. LV. Ad quae Νer sic ferme respondit Quod meditatae orationi tuae statim Oecurram, eprimiem tui muneris habeo, qui me non tantum praevisa, sed suoita expedire docuisti. Abavus meus, Augustus Agrimpae et Maecenati usurpare otium post labores csnee me sed in ea ipsa aetate, euius auetoritas tueretur,

quidquid illud et qualecumque tributaret attamen neutrum datis ais praemiis exuit Beli et veriosis