Stoicheiōdēs zōologia eranistheisa ek dokimōn anglikōn kai gallikōn physiographikōn syngrammatōn

41쪽

Tς πρότυπον εις την ανατομικην περιγραφην λαμβάνεται ὁ ανθρώπινος οργανισμός, πρὸς το ὁποιον Iraραβάλλεται επειτα ο των ἄλλων ζώων.

Tὰ Οργανικὰ διαφερουσι των ανοργανων σω μάτων A . κατὰ την αρχήν. V σχηματισμὸς των ανοργανων σωμιάτων ε&ρτὼται ολως εκ φυσικῶν καὶ χημικ- νόμων, ειναι παραγόμενον του συνδυασμοῖ τῶν μορίων, τὰ ὁποῖα συνενοῖ ηχημικὴ συγγενεια. V ἄνθρωπος δυναται κατὰ βούλησιν νὰ σχηματίση ἴδωρ, ὀξεα, ἄλατα κτλ.συνδυάζων τὰ στοιχεῖα, εξ δεν συνίστανται τὰ σώματα ταὐτα. Τὰ οργανικὰ ομως ελκουσι τηναρχην των σταθερῶς εξ οντων εντελως ὁμοίων πρὸς εαυτά, παρὰ τῶν οποίων λαμβάνουσι απὸ γενεὰς εις γενεὰν την αρχην της λης. L . κατὰ την διάρκειαν. Τὰ aνόργανα σώματα, ἄπαξ μορφωθεντα, εξακολουθοῖσιν υπάρχοντα επ' ἄπειρον, εφ' oσoν εωτερική τις καὶ

42쪽

συνοχην των συστατικων aυτων στοιχείων. Ta

η αυτῶν παρουσιάζει πολλὰς διακεκριμε ra ς περιόδους' διότι γεννῶνται, aὐξάνουσιν, ἀναπτύσσονται, μετα ταυτα δε διαμενουσιν εἰς στά- σ1μον κατάστασιν, την ὁποίαν διαδεχεται μετ'oλίγου ὁ θάνατος.

ειδος τῶν ζώων δε φυτῶν εἶναι ὁποβεβλημενον εις ορια, τὰ ὀποῖα δεν δύναται νὰ ὁπερπηδησρ.

43쪽

Eἰς τὰ α νόργανα ἡ οἴξησις γίνετaι εξωτερικῶς,

εἰς δε τα φυτα καὶ τα ζῶα εκ των εντος πρὸς ταεκτός' τουτο δε συνιστα τα φαινόμενα τῆς θρέ'ψεως, ἡ συνεχεια τῆς ὁποίας εἶναι εις των αναγροκαίων ορων τῆς ζωῆς. E . κ ατ ὰ την σ ύ σ τ α σ ι ν. δε συστασις τῶν aνοργανων σωμάτων εἶναι πολύ ἄπλουτερα τῆς των οργανικῶν. Τα ορυκτὰ συνίστανται εξ ὀμοιων μορίων κai παρουσιάζουσιν ομογενῆ καθ

τοὐς αυτούς χαρακτῆρας, οἴς καὶ αυτὸς ο ὁγκος. Γεμάχιον λευκοὐ μαρμάρου, π. χ., εἰναι κατὰ πάντα OμOloν πρὸς τον ολον ογκον, ἀπὸ τοὐ ό- ποίου ἀπεχωρίσθη. Σεν συμβαίνει δμως τὸ αυτὸ καὶ εἰς τὰ οργανικά. 'Eκαστον αυτῶν σύγκειται εα διακεκριμενων μερῶν, συνισταμενων εκ διαφόρων στοιχείων στερεῶν δε υγρῶν, το ἄθροισμα

τῶν οποίων ἀποτελεῖ τὰ οργανα, ἄτινα εἰνaι α-ναγκαῖα προς εκπλήρωσιν λειτουργιῶν τινῶν. Παν οργανικὸν σωμα συνιστα ὁν διακεκριμενον απὸ τὰ περιστοιχιζοντα aυτό, εν ἄτομον, το ὁ

ποιον δεν εἶναι δυνaτὸν νὰ διαιρεθῆ εἰς πολλὰ μερη ἄνευ καταστροφῆς. Τὰ ανόργανα Ομως δεν ἀποτελοῖσιν ἄτομα.

44쪽

χημικὴ σύνθεσμ των aνοργaνων σωμάτων εἰναιεν γένει απλουστάτη . Ποτε μεν τὰ συστατικὰ αυτων μόρια εῖναι της αυτης φύσεως, ῶς π. χ.

τὸ θειον, ὁ σίδηρος, ὁ χaλκός, κτλ. ποτε δε μορ φοῖντaι διὰ τῆς ενώσεως δυο δε πλειοτερων χηρ

υλαι περιεχουσι πάντοτε πλείονα στοιχεια, αν

θρακικὸν στοιχεῖον, ὀξυγόνον, υδρογόνον, ἄζω-

Διακριτικοὶ χαρακτηρες et OV ζώωυ και

ζῶα απὸ τῶν φυτῶν εἶναι Οι εζῆς' 4. ἡ κίνησις,2. ἡ αἴσθησις, 3. ὁ τρόπος τῆς θρεψεως, 1. ὀτρόπος τῆς αναπνοῆς, 5. ἡ κατασκευή, καὶ 6. ἡχημικὴ σύνθεσις.

l. Κίνησις. Τὰ ζῶα εἶναι πεπροικισμενα με τὴν δύναμιν του κινεῖσθαι, του μετaTOπί - σθaι δηλονότι aπὸ τόπου εις τόπον. Λιακρίνον-

45쪽

ται μεν κινήσεις τινὸς και εἷς τὰ φυτα, οῖα ἡ κίνησις τοὐ χυμοῖ, δ. οὐ τρεφονται κaὶ αὐξάνουσιν, ἡ κλίσις αυτων προς το φως, ἡ κίνησις των θη-

λεων ἀνθεων φυτῶν τινων, ἄτινα κάμπτονται ἀφ' ε-aυτῶν και παραλαμβάνουσι την επὶ τῶν στημό- νων γὐριν, αλλ' αι κινήσεις αὐται εἶναι πολύδιάφοροι τῶν του ζώου' a ι μεν τῶν ζώων εἶνaιεκούσιοι καὶ aυθαίρετοι, αι δε τῶν φυτῶν ακούσιοι. Tνγενει τα φυτὰ ζῶσι κοὶ ἀποθνήσκουσιν εἰς τον τόπον, ωπου τὸ πρῶτον εφυτεύθησαν.

2. A I σ θ η σ ι ς. δύναμις του aἰσθάνεσθat, τοῖ ἀντιλαμβάνεσθαι δηλονότι τὰς ε ξωτερικὰς εντυπώσεις κaὶ εχειν συνείδησιν aὐτῶν ανήκει ἀποκλειστικῶς εἰς τὰ ζῶα. Τὰ φυτὰ στεροῖνται Oλως αἰσθήσεως. Id δύναμις ciυτη, εζ ῆς παρά - γονται ἡ βούλησις, ὁ φόβος, αἱ επιθυμ&ι κτλ.εμφωλεύει εἰς τὸ νευρικὸν σύστημα, οπερ παρα τηρεῖτaι εἰς πάντα τὰ ζῶα, καὶ aυτὰ τὰ μικρο-

σκοπικά, εν ω καὶ τὰ εντελεστατα τῶν φυτῶν στερ osνται τοιούτων οργάνων.

τὰ φυτά, τῶν ὁποίων ἡ τροφὴ εῖναι ρευστὴ δε ἀε-

46쪽

καλούμενον πεπτικόν, εντὸς του οποίου εν αποτίθενται αἱ τροφαί, ρευστοποιοῖνται, καὶ περοπτονται χάριν ἀφομοιώσεως' τὰ δε φυτὰ λαμβάν0υσι την τροφην των aμεσως απὸ τοῖ εδάφους διὰ τῶν ριζῶν, και εκ τῆς ατμοσφαίρας διὰ τῶν κλάδων και φύλλων των. Ἐλλὰ και αἱ ἴλαιαυταί, αἱ χρησιμεύουσαι προς διατροφήν των, εῖναι πολυ διάφοροι εἰς τὰς δύο ταύτας τάξεις τῶν οντων. Tὰ μεν ζῶα τρεφονται εξ οργανικῶνουσιῶν, τst δε φυτὰ εξ ουσιῶν ἀνοργάνων, εξ ἴ- δατος, ἁλ άτων κτλ. 'Iδιον χαρακτηριστικὸν εις τὰ ζῶα εἶναι προσετι κaὶ ἡ καρδία, δι ῆς κινεῖ

φει καὶ ζωογονει ολον τὸ σῶμα. Καὶ εἰς τὰ φυτὰ υπάρχει κυκλοφορία τις Tos χυμοῖ, αλλ' ελλεί

47쪽

φυτων γίνεται διὰ των φυλλων κaι 0λης τῆς ε- ξωτερικῆς επιφανείας των, Aς συμβαίνει και εις τα ἀτελεστερα των ζώων. Ta συνθετώτερα ομως a εχουσιν ἴδιον οργανον ανaπνοῆς. Τα φυλλα εις τα φυτα εκτελοῖσι δυο συγχρόνως ενεργείας, ἀναπνεουσι κaὶ ἀφομοιοῖσιν. Eις τα ζῶα Ομως ἄλλα οργανα εκτελοῖσι τα τῆς αναπνοῆς, καὶαλλα τα τῆς ἀφομοιώσεως. 5. Κατ a σκευή. H κατa σκευὴ των φυτῶνεινat πολυ ἁπλουστερα τῆς τῶν ζώων. Eις ταφυτὰ εις μόνος απαντὰται στοιχειώδης ἱστός, ὀκυψελώ δη ς' εις δὲ τα ζῶα εὐρίσκοντaι εξτουλάχιστον θεμελιώδεις ιστοι οῖτινες διαταυ- ρούμενοι σχηματίζουσιν a κανονίστους κυψελας, και πολυάριθμα αγγεῖα, εἰς τα ὁποῖα κυκλοφοροῖσι διάφορα την φύσιν υγρά. 6. Xημικὴ σύνθεσις. Ta συστατικὰ τῶν οργανικῶν σωμάτων εἶναι τέσσαρα κύρια στοιχεῖα, το ἀνθράκιον, τὸ ὀξυγόνον, τὸ υδρογόνον και τὸ ἄζωτον. Τὰ τεσσaρα ταὐτα στοιχεῖα υπ άρχουσι σταθερῶς εἰς ολα τὰ ζῶα' εἰς τὰ φυτὰ Oμως σπανιώτατα απaντῆται τὸ ἄζωτον. VOλοι οἱ φυτικοὶ ιστοὶ δυνaνται ν ἀναχθῶσιν εις μίανυλην, τὴν κυφελώδη, ῆτις συνίσταται μόνον ε ξ

48쪽

Παρατήρησις. Τα τρία βασιλεια της φύσεως ἀποτελοῖσι συνεχη ἄλυσιν, δε μὰλλον εὐ- ρὐν κύκλον, εντὸς τοῖ ὁποίου η υλη κυκλοφορειὼ διaλείπτως καὶ μυετaμορφοὐτaι, μεταβαίνουσα ti τὸ Tos ορυκτοῖ εἰς τὸ φυτόν, καὶ ἁπὸ τos φυτοῖεις τὸ ζῶον, ἀπὸ τούτου δ' επaνερχεται πάλιν εἰς τὸ σημεῖον τῆς ἀναχωρήσεώς της. Oυτω διατη ρειται ἡ ενότης τῆς συνθέσεως των Oργαν κῶν

και ανοργανων σωμάτων.

άθροισμα ατόμων εχόντων κοινους χαρακτῆρας,

κατὰ τους οποίους ὁμοιάζουσιν aκριβῶς προς ἄλληλα, κaὶ διακρίνοντaι ἀπὸ πάντων τῶν ἄλλων aτόμων, ἄτινα ἀνήκουσιν εἰς διάφορα εἴδη.Tὸ ἄθροισμα πολλῶν αναλογων ειδῶν συνιστἀ τὸ γενος. Εἰς τὸ βaσίλειον τῶν ἀνοργάνων τὸ ειδος ορίζεται διὰ τῆς τaυτότητος τῆς συνθεσεως εἰς δε τὸ βασίλειον τῶν οργανικῶν στηρίζεται

49쪽

επὶ τῆς ταυτότητος της μορφης, της λατασκευης και της δυνάμεως, ην εχουσι τα ἄτομα, φυτὰ καὶ a Da γεννῶσι οντα Oμοια. Τὸ ἄθροισμα π. χ. Oλων των ζώων, εις τὰ ὁποῖα δίδομεν ἀδιστάκτως το αυτὸ OνOs a, ολοι Oι λεοντες, αἱ τίγρεις,

ανθρώπινον γενος. Raι εις την βοτανικην ολα τὰ συστηματα των φυτῶν, τὰ εχοντα την αυτην μορφην και κατασκευην, ο σῖτος π. χ. η βρίζα, κτλ. συνιστῶσιν εἴ δ n. Ἐνεκα εξωτερικῶν περιστάσεων εῖδος τι δύναται νὰ τροποποιηθῆ και παράσχη διαφόρους φυλάς, ουδεποτε ομως ἀποβάλλον τους κυρίους αυτοῖ χαρακτῆρας παραλαμβάνει τους χαρακτῆρας ἄλλου τινος συγγενους ειδους.

50쪽

ZAoν εῖναι ον εμψυχον, οπερ εχον αἴσθησιν, κινεῖται εκουσίως, καὶ προσλαμβάνον οργανικην τροφην εις κοιλότητα εν εαυτω ὁπάρχουσαν, μετουσι οῖ και ἀφομοιοῖ αυτην, ετι δε γεννῶν ὁμοία πρὸς εαυτό, δι aιωνίζει τὸ εἶδος του.