Stoicheiōdēs zōologia eranistheisa ek dokimōn anglikōn kai gallikōn physiographikōn syngrammatōn

62쪽

VOταν o τρόφιμος βωλος φθάσy εἰς τον στόμαχον, δtαμενει εν αὐτω επί τινα χρόνον, καὶ μεταβάλλεται εἰς δεμίυγρον καὶ φαιόχρουν τινα πόλτον μάζαν), οστις καλεῖτοι χυ μ ό ς. μεταμόρφωσε aύτη εῖναι ἀποτελεσμα δύο ενερ- γειων, τῆς μεν μηχανικῆς, τῆς δε χημικῆς. πρώτη σκοπεῖ νὰ δώσρ εἰς τὰς τροφὰς κινήσεις

τινάς, συντελούσας εἰς τον σχηματισμὸν του χυρομοῖ και την εισπομπὴν aυτοῖ εἰς τὰ εντερα διὰ του πυλωροῖ, και εἶνaι αποτελεσμα τῆς συστολῆς των μυωδῶν πaρειῶν του στομάχου' ἡ δε χη-μικὴ οφείλεται κυρίως εἰς τὸ γαστρικὸν υγρόν.

2 ινες ομως τῶν εἰσaχθεισῶν ουσιῶν εκμυζῶν- ται &μεσως υπὸ τῆς εσωτερικῆς επιφανείας του στομάχου και μίγνυνται μετὰ του a ατος' τοιαυται εἶνaι τὸ ἴδωρ, τὸ οἰνόπνευμα κτλ.2 δ γαστρικὸν υ γρὸν εἶναι διαφανες, U-ποκίτρινον τὸ χρῶμα, καὶ εχει γευσιν ἁλμυρὰν ἄμα καὶ ὀξυράν. ὀξύτης αύτη προερχεται εκτου γαλακτικοῖ ὀξεος' εκτὸς δε τούτου περιεχει καὶ ἄλλα πολλὰ ἄλατα εν διαλύσει, καὶ ἴδιόν τι

στοιχεῖον, οπερ εκλήθη π e φ ί ν n. ύλη λοιπὸν aύτη εἶναι δε κυρία αιτία τῆς μεταβολῆς τῶν τροφῶν εἰς χυμόν. Aύτη ἔχει τὴν ἰδιότητα sis

63쪽

καὶ κοκκοφάγα εχουσι μεταξύ τοῖ οι σοφάγου και τοὐ ιδίως στομάχου ἰδιαιτερaν τινὰ κοιλότητα εις δεν προπa a σκευάζονται aι τροφαὶ πρινκατελθωσιν εις τον στόμαχον. δε κοιλότης aύτη καλεῖται πρόλοβος. Eις τὰ μηρυκάζοντα ὁ στόμαχος εἰναι περιπλοκώτερος, διαιρεῖται δε εις τεσσαρας κοιλότητας, εξ ῶν η μεν πρώτη, η καὶ μεγίστη, Ma λεῖτaι

μεγάλη κοιλία, και χρησιμεύει ῶς αποθήκη τῶν τροoῶν. δε δευτερα, κεκρύφαλος, χρησιμεύουσα ῶς δεξαμενὴ τοὐ i δατος, τ6s α-ναγκαίου ν ἀναμιχθῆ μετὰ τῆς τροφῆς. τρίτη εχῖν ο ς, ενεργεῖ ῶς αντλία, καὶ ἀποχωρί-

64쪽

ζει τὸ περιττον υγρόν. M δε τεταρτη, η ν υροσ τ ρ ο ν, και εις Gυτην ἀποτελεῖται η στομαχο-ποίητος πέψις. Το χόρτον το ὁποιον τρώγει τὸ ζῶον κατέρχεται πρῶτον εις την μεγάλην κοιλίανυγραίνεται εν τω δευτέρω στομάχω, σχηματί - ται εις μικρα σφαιρίδια, και επανέρχεται εις τὸ στόμα, οπου ἀναμασσαται εν ἀνέσει. Μετα την δευτέραν μάσσησιν η τροφη μεταβαίνει εις τον τρίτον στόμαχον, ωπου αποβάλλει την περιττην αυτης υγρότητα, καὶ εκεῖθεν κατέρχεται εις του τεταρτον. πρόνοια αυτ=ὶ της φύσεως παρεχει

τρανὸν δεῖγμα τῆς σοφίας καὶ ἀγαθότητος του Aημιουργοῖ' διότι τα ζῶα του εἴδους τούτου διὰ

τῆς τροποπο ιήσεως ταυτης του στομάχου των

66쪽

Xυλοποίησις λέγεται η ενέργεια εκείνη, δι ης αἱ τρόφιμοι οὐσίαι, αἱ μεταβληθεῖσαι ηδ' εἰς χυμὸν εν τω στομάχω, ἀλλοιοῖνται εἰς χ υλόν, ὁστις εἶναι λευκός, γαλ a κτώδης, καὶ προω- ρεσμενος ν ἀπομυζηθy καὶ ἀναμιχθ9 μετα τουαῖματος. μεταβολη aυτη και ἀπορρόφησις τοὐ χυλοὐ γίνεται εἰς τὸ λεπτὸν εντερον. Elνat δε τὸ λεπτὸν εντερον εζακολούθησις τοὐ στομάχου, εχον σχημα σωληνος μεμβρανώδους, καὶ ποικίλλει ως πρὸς τὸ μηκος κατὰ τὰ διάφορα

εἴδη των ζώων. Καὶ εἰς μεν τὰ σαρκοφάγα ζῶα

εἶναι βραχύτερον, επιμηκεστερον δε εις τὰ φυ-τοφά γα. Βιαιρειται δε εἰς δυο διακεκριμενα με- ρη, τὰ λεπτὰ εντερα καὶ τὰ πaχεa. Τὸ λεπτὸν εντερον ὁποδιαιρεῖται 1. εις τὸ δωδεκαδάκτυλον, 2. εις την νήστιδa, καὶ 3. εις τὸ ἀπευθυσ-

67쪽

στομάχου μέχρι του τυφλου ἐντερου. δε δε χη-μικὴ ενέργεια γίνεται εις τὸ δωδεκαδάκτυλον εν τερον, Oπου συναθροίζονται αἱ χυμοποιηθεῖσαι τροφαὶ εξερχόμεναι του στομάχου. Πηγάζει δεεκ δύο υγρῶν, τῆς χολῆς και του παγκρε

χολὴ ἐκκρίνεται εκ τοῖ ἡ π α τ ο ς, εἶναιυγρὸν ιξῶδες, χλωροειδὴς τὸ χρῶμα, πικρὰ την γεὐσιν, και πάντοτε αλκαλοειδής. Συνίστaται δεεξ υδατος περιέχοιτος ἐν διαλυσει χολοστεα τ ί ι η ν, στοιχεῖά τινα βαφικά, βλέννaν, καὶ δύο πιμελώδη οξεα ιδίας φύσεως, τὸ χολικόν, καὶ την χολείνην συνδεδυασμένα μετὰ νίτρου. Μεχρι τοὐδε εγενοντο πολλaὶ υποθέσεις περὶ τῆς χολῆς ῶς προς την μετaβολὴν τοῖ χυμοῖ εἰς χυλόν. Ἐκ τῶν τελευταίων πειραμάτων ἀπεδείχθη υτι τὴν χολικὴν ταύτην ενέργειaν ἐκτελεῖ τὸ παγκρεατικὸν υ γρόν, ἡ δεχολὴ χρησιμεύει μόνον εις τὴν διάλυσιν τῶν

68쪽

ἀωτούχων ουσιων, εφ' ας επενήργησεν ηδη εν τω στομάχω TO γαστρικον υγρόν. Τὸ π α γ κρεατικὸν υ γρὸν εκκρινόμενον υπὸ του παγκρέατος, οπερ κεῖται ὁπισθεν του στομάχου, εμπροσθεν δε της σπονδυλικῆς τηλης, ομοιάζει προς τὸ σίαλον οχι μόνον ως προς την οὐιν καὶ τὰς φυσικὰς ιδιότητας, δελ- λὰ και Aς προς την χημικην συνθεσιν. Σιυνίσταται δε εξ ἴδατος, φέροντος εν διαλύσει αν- θρa κικὸν νίτρον, χλωρουχον σόδι0ν, φωσφορικην τίτανον, καὶ οργανικην τινα ἰδιαν ἴλην την παγκρεατίνην, ητές τω παρεχει τὰς εἰδικὰς αυτοῖ ιδιότητας. Τὸ παγκρεaτικὸν υγρὸν ἐπενεργεῖ, ῶς τὸ σίαλον, επι των ἀμυχωδῶν Ου- σιων, επὶ των ὁποίων δεν δύνaται νὰ επενεργησο Οἴτε τὸ σίαλον, si τε τὸ γαστρικὸν υγρόν.

G τελικὸς σκοπὸς της πέψεως εἰνaι, ὼς εἴδομεν, η εαμύζησις των τροφίμων Ουσιῶν, των μουταβληθεισῶν και διαλυθεισῶν διὰ των πε

69쪽

ρων τὰς ἴλας τῆς θρέψεως, ῶς αι ρίζαι των φυτῶν ἀπορροφῶσιν εκ τῆς γῆς τους μελλον- τας να θρεφωσι το φυτὸν χυμούς. Oργaνα τῆς εντερικῆς εκμυζήσεως εἶναι αἱ

πέψεως των ἀζώσούχων καὶ ἄμυλωδῶν τροφῶν. Αἱ φλεβες δεν εκμυζῶσι πιμελώδεις οὐσίας καὶ τοὐτο διαστελλει την φλεβικὴν εκμύζησιν τῆς τῶν χυλοφόρων αγγείων. Αἱ υπὸ τῶν φλεβῶν ληφθεῖσαι υλαι φερονται εις την πυλαίαν φλεβα, ητις τὰς μετοχετεύει εἰς τὸ δε-

70쪽

Tα χυλοφόρα αγγεῖα εἰναι μικροί τινες αγωγοὶ πολυκαμπεῖς, λαμβάνοντες την αρχήντων εκ των θηλων τοῖ λεπτοῖ ευτερου. Ta αγγεῖα ταὐτα, ἀφ' οὐ διαστaυρωθῶσι καὶ ἀναστομωθῶσι πολλάκις προς ἄλληλα, διέρχονται γάγγλιά τινα περιεχόμενα εις πτυχήν τινα τοὐ

λεμ φατικὰ αγγεῖα. V θωρακικὸς πόρος διερχετaι τὸ διάφραγμα, δινερχεται κατὰ μῆκος κατὰ την σπονδυλικὴν στήλην, καὶ εισβάλλει εις τὴν ἀριστερὰν υποκλείδιον φλεβα Σκοπὸς των χυλοφόρων αγγείων εἶναι ἡ εκμυζησις τοὐ χυλοῖ. Τὸ υγρὸν τοὐτο, εν ia περιε- χεται παν τὸ εξαγόμενον εκ τῆς πεφεως, εἶναι λευκόν, ὁπόπικρον τὴν γεsσιν καὶ ciλκαλῶδες. Ἐξεταζόμενον δε διὰ τοὐ μικροσκοπίου εὐρίσ

κεται συνιστάμενον εκ λευκωματώδους τινος