Dionysii Petauii Aurelianensis e Societate Iesu Elenchus theriacae Vincentii Lenis

131쪽

V luctuetra L rvix. It haereticos essent, quae antiquissimi,& sanctitate, ac doctrina celeberrimi Patres usiurparunt i Quid si vaniloquos, mentis seductores, Christum mercantes, verti Euangelici caupones , sycophantas , stactus mortispos , progeniem maledictam, inimicos crucis Christi, feras homicidas, sementem Di boli nequam, cippos, ct spulcra mortuorum . serpentes, dra-cunculos suammosos, assides, basilisios, sic orZtones, lupos, nisus, & cetera eiusdemmodi illos nominassent, quae in epistolis scripsit Ignatiust Quid si viperas selgiones corpios, .cera Has, astigorgonas, lacertos, bicipites serpentes, genenatos crabrones, H adas, bure ae,scarabaeos ,septicipites h aer, , cantharidin, emerari im, beluas , vocarent i quae quidem, & iis plura in Novorum auctores dogmatum contorquet Epiphanius. Quid si Athanasium imitas, illorun patrem dicerent Diabolum p si eosdem ad omnem impietatem proiectos, pocritas, Mago pacto chrisianos; immo cibri- stomachos, demonum si miles, apostatis, latrones; innumeris denique aliis vocabulis appellassent, quibus idem inhaereticos desaeuit Athanasius Possunt similia quamlibet multa Patrum dicta commemorari , quibus , tanquam spiculis, S praeacutis iacuistis, succrescentes haereses, cum earum repertoribus coninfixerunt. sed in paucis istis specimen dedisse sufficiet. Hic tu mihi, Vincenti,forsitan occurres; ab antiquis illis fidei Catholi eς defensoribus, talia inhaereticos pro a Mconuicia merito esse coniecta: In vos autem, vestramque sectam minime conuenire, qui nec haeretici estis ;& pura, sinceraque Augustini decreta repraesentatis: cuius a Vine. lib. profundissima doctrinae lucidi imam facem vester ille accendii 'r' 'i' antistes, in quam ex tenebricoso illo prefundissima dum ni specu oculos attolgum identidem mystae, & consecranei tui, ne vertigine tentati in prae ccps ruant. Ain tu vero 3 Non sunt haeretica, quae ex Lutheri, Caluini , ceterarumque pestium veneni illo I prensis Augustinus expressit 3 Non est haereticum, liberum hominis arbitrium dicere cum solo pugnare vi

132쪽

ELENc rivs THERIAc Elento; cum eo vero, quod necessarium est, nec aliter fieti potest, consistere Quam quidem opinionem S. Thomas haereticam olim ess iudieauit. Non est haereticum, asseuerare, Legem a Deo per Mosem Iudaeis datam, ex pro- sesso fomentum ac praemium terrenae , ac vitiosae cupiditati promisit se Z Non est haereticum, negare gratiam vitam sui scientem a Deo subministrari, qua bene , si velint, agere homines , & peccata vitare possinit Non est haereticum , allirmare Deum ad ea facienda homines praeceptis suis obligare, quae praestare nequeunt Quod

ex proxime antecedente dogmate necessario est consequens Quid illa Z Parsim ne uini haeretica, Amorem concupiscentiae, quo in Deum feruntur homines , esse vitio- suin, S peccato contaminatum Z Item , Attritionem ex Iehennae timore conceptam, in vitio, ac delicto eme ponendam Z Tum hoc etiam inconstanter ab Arma cano dictum, & isti contrarium ; Eundem gehennae metum , etsi bonus sit,&ad peccatum delendum utilis, atque a Deo,

de Spiritu sancto proficiscatur , tamen ex Christi gratia minime fieri 3 Aut istud, ignorantiam, quam inuincibilem vocant, a culpa non excusare Si haec pauca de multis raptim S: tumultuarie collecta de magistri tui libris aetua, Vinccnti , ii erasia, dogmata haeretica non sunt, quidhaei et ictim appelles non video. Certe sana& catholica nemini sano, de catholico videri possunt, eum tot Romamnorum Pontificii decretis notata inter haeretico, Creo ne*σI J ictas, remenirius, sandala in fenimas relata, damnataque fuerint. Extat hac de re Pij VConstitutio, quam Gregorius XIll & Vrbanus VIII Pontifices rata postea nouis decretis esse iusserunt. Quorum ad eludendam, .labefactan damque vim quas non artes, ac praestigias hactenus adhibuistisi Sed de calliditate, vel contumacia potius Vestra, quae haereticam prorsus indolem sapit, deque subdolis interpretationibus , quibus contra supremam auctoritatem ad hanc usque diem repugnatis,

nihil hic attinet dicere , praesertim cem ea res, Vc stragun

133쪽

- . VINCENTII LENI s.' ' H, illa fraus sic at torum opera ser i pti sque patefacta, illustrataque sit: nihil ut ad i sta noui, indictique possit accedere. Haec ad purgandam stili nostri in vos acerbitatem peroranda duxi, Vincenti, quae vel iniquissimis censoribus probaturum me esse confido. Quod si durus, ac moleste querulus nihilominus esse pergis: certe, quod reliquum est, in te, exemplumque tuum intueri iubebo; S hoc cogitare, quam sit indignum, eam te moderationis, ac patientiae legem aliis ferre , quam tibi ipse non praescri

Eminuero festiuus, ac lepidus es homo, Vincenti. Tu in aditu ipso theriacae tuae longam explicasti querimoniam de Petauio , & Ricardo ,-in scribendo asperitate amborum, S iracundia : quam etiam displicu se narra

viris erudito meritatis confiis , qui negabant se et x et na

Ricardi paginam sine ira , es flamma, ac Bbrie manibus abiectione , pessi legendo percurrere. Addis, te plausera denique uiciorhm , qu.e in i um ctum es eruditissimum Diso. um Illum nempe, cuius librum, cui titulus es Aurusii-nm, multas ex prepsitonibus olim ab Romanis Pontificibus pro haereticis , crroneis, sesteritis, temerariis, scandalosis

o is hias aures offensonem immittentibus damnatas continentem G renouantem, sub excommunicationis poena igi, ac retineri vetuit nuper Urbanus VIII, approbante, qui nunc eandem sedem obtinet, Innocentio XJ quae igitur in illum, pariter ac vos Petauius Ricardus iecerant, ea tibi regerere nec otium, nec curam fuse prosit cris. Sc ebam quippe, ais, infirmitatis num , ω' feminarum morem ese, ut perara a conmcia conuerianturi is a S. Nieronymo ati ieram : Maled centibus remab duere , nihil progese ad cati an .

Cum haec tam magnifice icctoribus tuis de te, ac scribendi genere institutoque tuo pollicitus esses, ubi ad rcinvenisti, omnium illorum, ac tui ipsius ob itus, in illud ipsum infirmitati, si Pum , ac semina om morem relapsus

es, ut maledicinritus rima diceres, ac plauPra conuiciorum

in eosdem, 2 quibus erant lacta, regetcres, tam τω μ πω,

134쪽

0 ELENCHvs THER eu ε λωῖον, ut Hesiodio praecepto morem gereres. Rel ge theriacam tuam, de quanta ibi sint in Petauium, de Ricardum Γλαζονευμα α, maledicta, conuicia, dicteria, scommata in illos iacta Yecognosce. Quae quidem tuo usus exemplo in subiecto Indiculo collecta describam.

Viscentu Lenis, id est Liberti Frodomonili Lovaniensis Doctoris, modestiae specimen ex istius libro, qui Theriaca inscribitur.

PR. t M v M libri titulus ipse conuicio non vacat. Nam

theriacam , aduersus Petau=, O Ricardi libros proscri-Jaere,quid aliud est,quam menena illorum libros esse dicero . &ωuctores ipsos pro venenariis , de maleficis tradu- 'cere Iam utraque Praefatio primi scilicet, ac secundi libri tota est In priore , Petauianam eloquentiam ludibrio habet homo latinitatis in scribendo spurcissimae. In posteriore , Petaui j ac Ricardi mores satirico felle perfundit. Cetera per saturam confesta sunt eiusmodi. Philosephia Petaus , se Ricardi Uadoperipatetica : Petauij er Ricardi crepitacula, quibus S. Aura inum, O vertaratem circunstrepunt rambo in vertiginem, o errorem inciderant f Ixiones nubem pro veritate amplexantes. Vehementer

'tahim filii, o fastitur: perpetua eius halucinatio: Ambo in aduersarios suos sumea lingua depluunt, flammea ira δε- ronant e genius es consilium gladiatorum istorum sexcenta μmilis flamma flendida Pelaoy bilis expuit. I uis ie genius a

meme tua , fit derepente alienavit Z Quis veniatis ignarus, Bon homines ,se hominum monina eos esse, ex Canibalis, aut montibus Riphaeis huc aduecta non putei Z ferox se masculus es, mi Ricarde. Isa ignorantia crassa nebula, in qua duo illi homines perpetuo ambulant, errare pleraque omnia eos fecit, quacumque ex Nucrunt, O deliraverunt. Dura tuae menti fortiter haec impr

135쪽

me Ricarde.Similes Adrumetini Reuereri Patris Molinae.. Item de Ricardo, Vis verbum mnum M valde verum audire 'Omnes lectioni S. Augustini paulis er assueti vident tirocimum tuu hisese, nudi eritus civisse eum legere o ut nemo animosulus , cui tu es, factia imaginatur alium sepotiore esse, in breuι tua cle- p stria longam se pertinacem trui Reuerendisiimi Disopi diligentiam voluiss metiri. Observetur hocFrodomoridi perinde contumeliosum,ac sermonis incondita barbarie vi. rosum maledictu. Pergit deinde: Itaque, mi Ricavrde, disieposthac seciosus,or credibilius Mentiri se, si me audi ingentoriam Ouid' Nasonis Metamorphosim leges, ct imitabere, ut te doceat magis consequente abutari, o rebus vanissimis colorem aliquem, o veri militudinem asstergere. Ricardus se Pelauius furiose a Dant. Ei ut magis mireris, ac Ricari caritatem videas. P ima tua causa tatibus indigebat isibus, i Is rei dignum patella oporculum. Ioc Ricardi uolidita, his Eerii. Nescio an risu crepare debeam cum DemocriIo. Erius enim veritatis oculis ham rem intuitus , non Eseat hominum alias eruditorum caecitatem, se iudiciorum deprauationem, ubi ira, inuidia, aut sequior affectus intesiectum eorum obnubilat, se

praecipitat ' ciuam fusum , o puerile en quod fabulariss L

gat te PQquis volet, ct vacat, probationis tua illico rigus, o nugas videbu. Quae omnia re indigna, 'urrilia, Osuli unt. Vicesilia Iam clamos hodie Petau, ρbit ophia, ex philos-pborum huius secuti imaginatione Aurata. Si me medicum consolant,dilutius' ac bibent; aut, ut Carneades, bilem ex puent candido belleboro. Tota Petau , Ricardi, Suareet, Molinae, Les ,Raynaudi dissutatio videtur mihi fermὸ esse de lana caprina , se quaerere nodum in scirpo. Theologorum commune placitum sphistica adulterasione infamat Ricardus. Velle autem similibus ventis, librorum suorum molem insare, nonne es hominum, qui in talibus parergis se nugarum diuerticulis Iem

'μή , o pagisas perdunt '. Dise aliis relis, Ricarde, non putrissis ima pomis nobi

cum cum S. vumno Veterem suum , de confutat imum errorem errat Petauius.

136쪽

Apolog.

maxime lenitate utentis sua, in Petauium ,&Ricardum dicta clementer, & humaniter. Quae si quis ad illud referat, quod in utriusque ibri Praefatione sponte sua denuntia rit, se absque conuiciis, & acerbitate responsurum illis ambobus esse; non poterit, quin & rantam riudeat leuitate hominis, atque a suis cogitatis, decretisque. discordiam : & os illius miretur, qui quam in aduersariis suis reprehendit asperitatem , dc impotentiam, hanc in eodem ipso, ubi reprehen sit, libro . non imitatus modo fuerit, sed etiam longo interuallo superarit.

Age enim quid est in Ricardi, & Petaui j libris, quo se,

suosque maxime violatos , S offensos conqueri possit, uod no i in eos acerbi si iracunditisque retorserit 3 Esii muri, i .iquit, visum atrox inter cetera, de intolerabile maledictum , quod Arma clani sectatores Graeco vocabulo 'πλοια Petauius appellet: quod ille malo θ ritutos interpretatur. Offendit eadem illa vox de Arma cani defensorem nostratem in Apologetico secundo; in quo proterve, ac parum pudenter in D. Habertum inuectus est , tunc cathedralis Ecclesiae Paris ensis Theologum, nunc Vabrensem Episcopum, virum pietate ac doctrina longe praestantisti. iam. In illo libro de vo

nem interpretatur. Et ex Gr aecae linguae scriniis reconditiorem vocem petitam a me esse dicit, ut duplex illud

conuicium sub uno nomine in Arma num iacerem. Atqui non tam arcanum , aut exquisitu in vocabulum

istud est, nec tanto studio ex interiore hel leuismi copia repetendum : sed eiusmodi, ut solos linguae istius tirones absterreat. Ac ridiculum prorsus utrique hoc illi contigit, A non nio scriptori Apologetici, & Theriacae Vincentio. Ambo ista voca perculsi cum de vi eius&proprietate Lexica sua consuluissent, nihil praeterquam quod . inibi extabat, e promere de illa voce potuerunt. Et nescio quo casu accidit, ut Vocabulariorum auctores,

137쪽

VrscENTII LENIS. I 27 etiam accurati & eruditi, velut Thesauri locupletissimi scriptor. Stephanus, eas solas notiones persecuti sint quas illi solas attigerunt. Verum praeter hos, etiam φθονεροia, s ψογεροις significari auctor est .Eustathius , ad Iliadis librum nonum pag. 7 2. hoc est ι-t 3 , in sere atores. Hoc sensu tum in Oratione qua ita Themistius: tum Synesius epistola CO v nomen illod usurparunt i &eorum nos imitatione mλ Φα, haud inscite vocas imus hortines illos; quorum sectam , ac disciplinam non aliunde sciunt omnes, quam exodio de insectatvi ne dati milium sui , 5e inuidia esse conflatam. . . Satis arbitror pro catholico dogmate ad huius oppugnatricem vincenti, theriacam esse responsum. Quod si cui breuius, quam vel pro argumenti copia . vel pre, mole aduersarii operis feci videor ; velim amb st legat, inter seque componat tum sciet profecto, si ros ex Vincentiani libri merito ponderetur, nihil ad hunc refutandum pluribus; ac neyostris quidem illis fortasse paucis opus fuisse.

Emendandum in hoc libra.

P P II. linea so. ro eommentum, scribe, mendacium .

138쪽

; Summa Privilegij Regu Christumi αCAVTVM est allistoritate Regis, ne quis in Regno suo aliisve locis suae ditioni subin

ditis, intra decem proximos annos, librum qui sic inscribitur, DIONYsii PETAVir Aurelianensis e Societate I Es v Elenchus Theriacae, styc. absque S E BAsael, NI GRAMO Is Y Regis & Reginae Re-. gentis Architypographi permissu imprimat aut diuendat, a die publicationis horum exemplarium : eui secus fecerit multa indicta, prout am- tu iadi omate 'foeditaeinetur, mulctabita Cur. Datum Parisiis die 4. Nouembris 16 7. Sic sigilatum, De mandato Regis,

CEBERET.

APPROBATIO PROVINCLLIS.

talis sEs v mProuincia Franciae Praepositus gene ratis facultatem concedo, ut liber cui titulus est, Elenchus Theriacae Vincentij Lenis, ae P. Dionysio Petauio compositus, oe trium eiusdem Societatis eruditor m via rerum iudicio approbatus t pis mandetur: in quorum μ' dem has literaue manu mea se criptas me que officii motu munitas dedi. Flexiae a. o. Octobru I647.