Nic. Parthenii Giannettasij Soc. Jesu Piscatoria et nautica

121쪽

ure s

Cbiectas modi eo terras secat ardua fluctu, Tvandron vidi si e senem, cui multa senectuse Lustra decem his jam robusta expleverat aetas. Nic mihi eaerulei cum jam tonsedimus ambo

H d molles pelagi ripas, libi splendida luxu

Alta theatrali surgunt palat a circo, Manvolycum novisse senem narrabat,& illum c Multa viro virtus,multo sudata labore Ars erat,& varii varia experientia coeli, Noscere seu vellet ventos, seu dicere cursus Astrorum,& longe venientia pandere Fata Austriaco donasse duci qui victor ad alium Ionium , Eoi concussit regna tyranni, Avertitque hostem Italiae, clademque futuram γDepictas minio tabulas, queis Ionga per omne Sε eripta dies rerum series erat . ille futuras iΠὶc tempestates,ventosque,& nubila,& imbre se Hic & purpureos Soles, eoelumque serenuin Fatidicus niveo signarat cortice vates .

Cumque bas ille duci properanti ad bella dedisser,

IIaec olli dixisse ferunt: I, chara Tonantiae rogenies, Fidei, D regni spes maxima nostri: Cumque manus conferre paras , has, inclyte, primum Con is te: nanque illae quae sint ventura docebunt. Et sie Trheleii contundes arma tyranni: E enies victor, spoliisque Orientis onustus . Tu vatem ne sperne; Fidem observata merentur. Mox totam Evander repetens audire videbatrae cupidum senior memoravit origine pugnam . Tempus erat, quo ceata domus stellantis Olympὸ Panditur, Oceano tenebris, Lunaque fugatis, Purpureis variata notis Auiora rubescit: Cum geminas sors una tulit prope litora classe vas au pacti, iunxitque freti discrimine parvo . Est locus Actiacis AEt Ollim proximus oris, Flumina qua nitidis Acheloia mictet arenis

Ipse suis Neptunus aquis: si e Graecia Tellus Hesperium ad Solem, & laevas se flectit ad undaς,

122쪽

mollem Zephyrum, ' felices accipit auras IContra elata mari eat Neritos ardua saxis. Nic geminas aestu terras secat unda revulsas Exiguo. sensimque patens fluix u ire Corinthum, retolum hinc regio est; illine Pelopeia regna Respondent ge ininae cuivo stant litore turres, Quaeque Rhion Graio quondam cognomine dictae

Barbara gens nomen nunc invertere vocantes .

Hi ne vero AE tolum qua se cava litora flectunt Cyrrhaeum in pelagus , fundata virentibus arvis Nau pactiis, sta linque iacet bene fida earinis. Trans Rhion cibiectas Aehelous Echinadas undis Verberat. Hae quondam cni mendax fabula Graium Najades errabant fluviis,quae numine verso , Nun e scopuli rigyere mari, quibus alta trophaea Contigit Austria dum, &Venethm spectare triumphos. Nos inter scopulos certatum Marte eruento De maris imperio. δ utinam non laeva puisset Alens hominum i tota fractus cum cI asse tyrannns Eoa nune urbe foret, regno nue repulsus. Eteoneessa sequi, se Fatis felle ibus uti Nescia mens hominum Hos scopulos tenuere earinae Austria dum, Venetumque rates, eum Barbara classis Naupacti statione sedens dare earbasa coepit Trans Rhion, I sensim pelago se mittere aperto.

Nille rates mare piae texunt . atque aera mille

Vela,& mille leves fruitant vexilla per auras. Ipse ubi jam properare hostem audiit Austilaeus dux Constriit, atque oculis plena aequora circumspexit 'Nox celsa in puppi circumvem ius,in alium 'Agmen alit, tenditque acies,& eornua flectit Austria dum dextram classis, venetumque sinistram. oecupatein medio puppes praetoriae , & ipsae

Bis 1eptem, horrendi facturae exordia belli, Turritae steterent primo agmine Bucentauri Ianque rubescebant radiis ardentibus un ae

Eoa de sede ruens eum sibi Ius Fuit 'Labitur Oceanoz crepitanti Damiae vela

123쪽

LIBER III. ips

drysum temuere sinu ; flatuque secundo, Ianque propinquabat primat ad tentamina pugna: Barbara Threicium sinuata in cornua classis, Vndantesque dabant vexilla argentea Lunas. Ast ubi Christiadae in proram descendere ventos, Atque hostes ruere adversos videre, repentEPerculsi cecidere animis , trepdoque tumultu Ianque referre pedem, & retro dare terga parabant. Ipse sed Austriaeus spe in magnam in pectore versans Ingentesque animos, altae ad subsellia puppis Imperat acciri proceres. Utque aere canoro III crepuere tubae, celeres ad jussa vocati Convenere, replentque duces subsellia primi. Tunc ille afferri tabulas, quas alte peritus Mauro lycus dederat, famulos iubet inde re panete Quae vates ventura die signaverat illo . Haec auterii ventura die signaverat illo et Cum Sol oceano surget, simul Eurus Eoo Assurgete si forte mari sese obvius hostis Intulerit, Martemque velit tentare se eundum, Ne dubites conferre manus: ea det Eurus, & unda Afflabit Zephyi iis, nubesque immitet in hostes . Vix liare Austra acus, procerum stipande senatu, Legerat.& classes dederat vulganda per omne Cum subiti rediere animi, st epituque ea noro, Arma petunt. Dictis tanta est fiducia vatis. Ipsa sed in primis laeto clamo te vocatur Divorum Regina. maris eui caerula parent, Eleui deposito famulantur murmure venti. Nee mora, continia, paribus eo ne urritur arinaedi Classibus adve iste classes, rostra obvia rostris Ivere, ut belli signum praetoria puppis Fecit,& horrendo strepuerunt cornua cantu. Hine eeleres licea servatam in reste favillam Admovere nitro, conceptoque ocrus igne, Tmie uere tubi, sonitumque dedere metalla. Nec mora, millenae fugiunt, rupto obiice, glandes,

124쪽

Ferreus, ic nigrae tolluntur in acta nubes, Et medias inter nubes micat ignibus aether Cum tonsi tru . caecis exhorruit unda tenebris, Et pulsata imo fremuerunt aequora fundo. Ac veluti ruptis, gremio fervente, Caminis,

Ingentes scopulos, & grandia saxa sub auras Vesbius applomerat, disjectaque viscera montis Erigit erit elans, & sydeta verberat imbregaxorum: totus radicibus egeritur mons.

Flammarum erumpunt cunei sub nubifa; δe ingens It coelo sumus, coelique obnubi Iat astra. Praecipitesque ruunt pice nigra,& sulphtire mixto, Ardentes fluvii, rapida flammante favilla rSubiectas replent valles late omnia circum Arvaque,litoraque,& villae vastantur, & urbes. Non aliter gremio, suscepto protinus igne,

Horrendum concussa cavo crepuere metalla .

Disiectae tonitru glomerantur in aera puppe S. Mille trabes,& mille volant disrupta per auras Rostra, carinaeque, quassataque fulmine vela: Corpora mille virum: medias dispersa per undas arma fluunt, galeaeque, atque altae robora sylvae. Odrysii, velis Euro spirante secundo, Audaces antinos, atque irrita vota fovebant. Attamen ine assum gavisi Marte secundo: Alternat Fortuna vices: Felicia coepta Ilebilis eventus,lacrymandaque Fata sequuntii r Iam Sol altus erat, eonfestim murmure fracto, Turus abit. siluere vada: & stetit utraque classis . Sed concessa quies brevis ess. pernicibus alis

Allapsi Zephyri rupere silentia festo

Austriaci Zephyros venientes murmure Iarti Accipiunt: tumuere sinus, tumuere secundis Auspieiis animi: Iaeto clamore lacessunt Sydera: bel Ia iterum,& victricia signa reposenne, Magnanimus dux audentem In certamina pubem Tum sie aggreditur: Promissis numine venti Ea adliint. reliquum, in a uibus vi tia vestris To-

125쪽

Tota est. Ite; praeit quoniam Fortuna, sequenduin estis Nec plura. Austi iaci invadunt, & rostra feroce. Vi si perant. ruptoque velut ruit obiice ripae Inmissis eum flumen aquis, S murmure rauco, Deo ectat late segetes , populatur & arva Christiadae in classem irrumpunt, atque obvia diro Ense metuat, caedesque,& passim funera miscent.

Ipse ubi praecelsa in puppi eonspexit Alymum,

Irruit Austriades contra,&praecordia ui ulton arbara transfigit ferro et ceciditque superbus Mole gigas , strepituque iit indignatus ad umbrat. Qualis ubi in sylvis contorto fulmine pinus1cta cadit, gemituque replet nemora alta supremo. Tunc caesi eaput Austriades obtruncat,& hasta Praefigit, tollique jubet de vertice puppis. Vt caes de piippe caput, lacrymabile signum, Threieii dueis aspiciunt, trepidi Ocyiis omnes Prona fugae dant terga, ratesque ad litora vertunt, Insequitur victor ferro debellat & igne. Quid plura λ ardent rostra: viri sternuntur,& Omnes AEquore dispersi vento jactantur, & armis. Christiadae laeti exultant, Superumque salutana is Reginam, tanti fuerat quae caussa triumphi: Atque ipsos laeto Zephyros clamore salutant Praesentes. Adeo ventos praediscere magnum est . Haec quodam Evandrii memini cecinisse sub alti Turribus, angusti qua fluctuat unda Pelori. Sed iam me Zephyri,& felicior evocat aura. Ire animus: faciles concedite carminis Cestrum . O Mu sae, di celeres properate per ardua me culnerianque iter in nubes intendimus. Est locus ingeni Etheris in medio, rigidis ubi ploerimus horret Rer frigoribus, volucrique impervius omni est. Proximus huic alto flammis ardentibur instat Iuppiter: ima tenet dulcis mortalibus aegris Temperies, magno Superum data munere Divum rPendula se cirum regio diffundit in omnes .

Teriar uiu plagas; ted major in Me

126쪽

x ex NAUTICO M

Arctoo, gelidisque riget stipata pruinis ;At Sol Sihiopas qua ferventissimus urit, Si rictior illa, nimis vicino presia calore: Sed geminae in medio qua zonae habitabilis orbis

Temperiem,& mixtam faciunt eum frigore flammam, Stat iustis extensa Iocis. Ηὶe aethere regna Eolus alta tenet: vemunt his sedibus Euri, Et Zephyri, Corique,& nimbiferi Aquilones.

Hic nubes etiam concrescunt, tenuibus alto

Malitibus gremio missis Telluris ab imo ἰCaerii Ieique cadunt, submotis nubibus, Imbres. Ergo age, nunc caussas in ecum tentare latentes oggredere,& prima revocemus Origine ventos.

Tantisper, Palinure, licet divertere clivo :Naud equidem labor in eassum , nec inutilis error. in t tu,quo nostrae laetantur Apolline Musae, CARDENIDE generose, praei, tenuesque per aura Adterne viam vati facilem, in eoeptumque secunda. Sol maria,& terras flammis vitalibus omnes , ine .aque irradians, animaritia cuncta calore, Cunctarumque fovet caussarum exordia prima: Semina eompingit rerum, coneretaque vertit, inique novas cogit paulati in funiere formas; Rerum quippe parens Sol est. Sie humida rellus Phoebeis sensim radiis tepefacta relaxat , Huditque sinum ς' tenui volat halitus aura Nimborum in sedes. lile frigore pressus iniquo Stipatur ceu parva phalanx, cum fortior inctae Nostis ab adverso,cuneis densatur acutis τColligit & vires, atque arma, globosque ruent ea QMectis eontra scutis, hastisque repellit. Eed gravis ille venit concretus,& aere ab alto Labitur.& patrias iterum de Reudit ad oras ras te rursus tepefactus,abit resolutus in auras. Et sensim maior, majorque accrescit eirudo ine trucidem spatiis nimium conelusus iniquis, tui via per medias nubes, perque aera latὸ

est aperitici ius irrumpit, velut acta sestria,

127쪽

stridulus,& e I reum rapidus se trudit in auras: Atque auras premit obstantes, premiturque vicissim: Siare loco nescit: celera secat aera lapsu, Dum fugit, immiscet q. fretu, & nemus omne tumultu. Non secus admotum rapidis si forte favillis as fuerit, cui stricta manent, oblongaque coli 1, Aneus& venter magnum turgescit in orbem: in iis paulatim fervescens humor ab igne Solvitur, S tenues rarus se vertit in auras rΑe maiora petens late loea, it hali ius alto Colia per oblonga erumpens, tractimque voland . Attenuatus abit, sonituque effertur acuto Stridulus, & multo fugietis nisu premit auras obiectas, tau coque imitatur naui mure Coro I. Non internrassi flantes sic aera venti Continuis agitant flabris, de caerula vertunt; Quippe sinu terrae semper vapor exit ab imo. Incerta quondam pei flabant marmora venti ;Nec numero, norat, nec nomina fecerat illis Navita, nec medio spectarat ab ae quore stellas. Ast ubi culta Thetis, celeresque immisit in undavRudax nauia rates, sua tum cognomina ventis, Onambus de sua tum pariter data nomina aedis . Prrinus purpureo coeli de cardine praeceps Eois ruit Eurus equis. contra aequore ab alto Qua Sol nam miseros rubro lavat amne jugales, Assurgii Zephyrus. Mundi de sede nivali Descendit Boreas nivibus stipatus,& horrens. Frigora bus multis: contra venit humidus Auster E Libya,N pluvio contristat turbine coelum. NOS 1nter quatuor totidem generantur, S illis Nomina nauta dedit. Boream strepit inter,& Eurum 'Ventu S, ab egelidis mittit quem rupibus AmiGiaecia Graecum itali iam nune cognomine dicunt. Contia hunc nimborum densum citus explicat aῖm evHsracus, Se Mauris descendit ab usque praeustis.

EIy bernum prope solstitium tonat Euroauster L ensis stipatus pluvii. . contrarius visa

128쪽

Alta Arctor ephyrus descendit, δή horridus undas Asperat: illum Itali ventum dixere Magistrum . Quisque horum dextra, Iaevaque armatus ab alto Irruit,& gemino Tethyn lictore flagellat. Durus Hyperboreis Aquilo se rupibus insertrniter ab Eois furit Hellespontalis ori s. Ultra Eurum immissus roseo Vulturnus ab Ort trarit mitis venit e tepido Gangeticus Austro. Mesperia sib sede tenet dextra Africus udum Libono tum: e leva surgit Sub vesperus atrox. Addit se comitem occiduo sub sole Magistro Coriis, ab Ausoniis cognomine dictus Iapyxe Circius Arctoa sequitur de sede nivalli.

Nos.praeteritotidem mediis e sedibus aurae, Turba minor, certoque mari sine nomine surgunt. Quas etiam, Palinure, animas praedi se e re cura a Vt certum teneas insida per aequora cursum α. Mane R Iectores, uno cognomine, plebem artas ventorum nostri dixere vocantes et inppellare Nothos alii voluere magistri. His animadversis, qua nune ratione per undas, Navita, tot varios p ossis cognoscere ventos , Expediam, Superumque canam data munera Divum-

At mihi vos alti Nymphae maris, haec vada Ioeta auae colitis Baias, felicia litora, circum, os, quae si renum sedes habitatis odoras, Regnaque Teleboum, Itiusque tepentis Amalphis, Pandite, Nereides; nam vos spectastis & illum , Divinio ue in partem operis venistis ab alto

rauis Deus hanc nobis divinis extudit artem Inventis. Deus ille equidem, Deus ille magister, Qui primus rerum causas penetrare latente Sousus,& obscurae novit connubia geminae. Magnetem quibus ipsa sibi Cynosura marite erim descens si ammis: Noruni jam sydera flammas . Primus,& errantes duxit, duce cuspide, nautas. Ante mari in magno, dubia sub nocte, pere ira n S

129쪽

LIBER III. ro Arcturum, pluviasque Hyadas spectare solebat

Navita,& ardentem stellis Orionas ensem , Tendebatque freto in medio, duce sydere, cursus Sed nigra cum late texebant nubila coelum, Ac Lunam obtectam nimbo nox coeca tenebat , Tunc, duce sublato, dubiis errabat in undis, Carbasa quo venti per caerula vasta trahebant.

Verum regna tenent qui ditia Persidis , & quinquora Niliacis sulcant Erythraea papyris, olim Taprobanen,& Gangis litus adibant,

Aera pervacuum cursus signante columba . Chaoniam ex alta mittebant puppe volucrem ac Nam Telluris aves,verrentes aethera penuis, Natura monstrante, petunt vicinia semper

Nine qua missa fugam capiebat in aere , & ipsi Tendebant iter Oceano. mox illa volatu Cum sese ex oculis subtraxerat, ilicet illi Laxabant aliam:se & ductoribus istis, Taprobanen cursu tandem, Sindasque petebaret. Ausonia in magna, biferique ad marmora Paesti In medium conversa diem qua surgit Amalphi ,

Nauta fuit, magnis ausis generosus,& acer Ingenio,& reliquos inter solertior omnes, Flavius hoc illum dixerunt nomine nautao Cui niιidis formosa comis Beronia mater , Inter Nereidas forma non ultima Nymphas is Nic quondam aestate in media, dum cardine summu Iam rapidus Titan medios accenderat aestus, Dum sitiunt segetes, silet aura, & marmoris unda si ultans scopulis vix rorem aspergit amarum, Defessus vacuam secreti ad marginis oram Venerat ex alto, gremio qua scrupea rupes Dat placidas somno sedes: hie ille sub antro Sternitur egelido, musco super, & sua lomno

Lumina concedit. primos laxaverat artus

Vix optata quies , & Iumina somnus habebat, Cum, tremuia Zephyris lene impellentibus undas ἰ

130쪽

Nereides, Nymphaeque assurrexere marinae Il va comas Ephyre, Lepytheque, di eandida CLO, Pulchra genas Pano 'aea soror, quaeque ubere Iaeto Tu nc geminos primum pueros enixa fovebat Leucothoe,& vultu venit placidi Tima Micle, Tu plate, Prochyiaeque,Cleoque, & eaerula Nesis: Purpureum quibus os, placidum decus oris : & illis

Versicolor niveas eingebat taenia mammas . Et tandem formosa mari Beronia mater Astitit,& dium nato diffudit odorem. Vt multo praesentem afflatus nuini ne sensit aula deam,& vultus genitri eis novit amatos, Currit in amplexus: teneros per colla lacertos

anileit: & charae delibat dulcia matrio stula; Nereides plausu infremuere marino Terque,quaterque iterat: matri mox talia fatur ro mater dea, Nereidum pulcherrima Nympha sSirenum quae regna eo lis , & gurgitis hujus Ema tenes , ubi tecta tibi pellucida vitro, Caetu Ieasque inter Divas spatiaris in undis, Qui te nunc pelago, tectisque accivit ab jmis a Neque dedit gnato divina in luee videndam pG Genmix, magno natum dignaris honore.

Flavius hae et illi eontra placidissima Nympha Nate dedit,& roseo pla ei de simul ore locuta est .

Magna tui semper dilectae cura parenti, Nate, fuit, matrisque animum timor anxius urgees Ne quando, rapido deprensus turbine venti Iacteris pelago in medio , quo tendere cursu Inscius, ardenti eum se subduxit Orion Sydere, & Arcadium texit nox atra Bootem . Quare age, qua mihi nuc lacrymis dedit,& prece multa Fatidiens Proteus, nitidam cape pyxida, nate. Nae duce, eaeruleum carpes iter,& vada salsa

Tutius hae dubia coeli sub nocte se ea bis . Ipsa polum nimbo obtectum tibi ferrea cuspis Ostendet, Mundique plagas,& sydera dicet:

H tibi per flustus, qua sit, monstrabiti eundum;