Nic. Parthenii Giannettasij Soc. Jesu Piscatoria et nautica

251쪽

LIBER VI. 199 AEgaeum stipatur, aquis eircumlita saxa

Naufragium liuentat. nemorosam puppe Zacynthum, Atque Samum,& te etiam cautus, Corcyra, cδVebo,

Leucadiam, Strophadesque,& fluctifragam Ceptis lene. Cautus &Illyricos & Iapidis ora Timavi Puppe l egam: crebris spumant freta consita terris.

Tusca etiam rigidis de utatur cautibus ora,

Asperaque e duris sunt Gallica litora saxis:

Et demum in medias fugiam Balearidas undis. Surgunt praeterei sine re, sine nomine cautes Oceano in medio,quas & vitare nece uis est.

Illaei in parvi signatas cortice mundi, Inque suis, Palinure,lo eis spectabis ; Ninde Deprendes alto in pelago duce pyxide,& astri Sunt etiam multae indeprensae in gurgite Syrtes, Quas & nullus adhue inscripsit in orbe magister rc omnia quis novit, quae condit in aequore Nereuse At tu si solers cum Doridos alta pererras , Vel casu,aut undis, & tempestatibus actus, Deprendes nova saxa mari,fugiesque periclum, Illa orbe in picto describe, locumque notat.

Certis distantem spatiis a litore noto a Sie alios faeient superata pericula cautos. At non Tellures spumosa per aequora nantes Praeteream, scopuIosque vagos. Latonia qualis Elaeo quondam Delos conspecta moveri, Quam Mycone tandem,Cyaroque revinxit Apollo . . Tales Cyaneae Ponti de fluctibus ortae Errabant Thrae es oras, & Iitora circύ n .

Est Iacus AEgypti sub finibus, herbida Chenanis

Quam rivo,& nemorum felleibus oecupat umbris. Magna sibi hie pius Arei tenens delubra iacrare

AEthyopes iussit: eris patis fluctibus illa

Enatat,& deIubra vehit, sylvasque sequentes: Perque lacum vaga velificat, qui stamine venta Impellunt: similisque natat per stagna Salusae, Plurima quae gremio effosso fert insula pisces . Praeterea Atlante in magno fuit Insula nuper

252쪽

Specta a, antiquis olim non cognita nautis. Quae tortunatas inter non ultima terras Surgebat, circii in densis visenda viretis. Torte illam ventis,pelagique errorib acti Lysiadae tenuere, ea visque e puppibus actam Egressi petiere omnem , Iucosque virentes. Verum non inultis post hine Iabentibus annis. Ceu ratis e portu crepitantia vela per undas Feeit,& incertum Nereo devecta profundo, a laud vita Hispanas illam quaerentibus usquam est. Sunt alia oceano in vasto currentia saxa ,

. Quae subito motu gremio Telluris in altum Avulsa emergunt; quoniam lava pumice multa Rut quia multa leves radices erit arundo Subter;&hine levior Tellus supere natat undis. Ergo ea solerti sit semper habenda magistro Cura,per ignotum dum currimus abiete pontum

Alata, ineerto sulcantes marmora cursu Velivolas noctu cautes vitare per undas.

Dicendum & qua sint nautis solertibus artes, Ilaerentes quibus e mediis subducere naves Syrtibus, aut brevibus possint, si forte procella,

I as impulsae,atque undis spumantibus actae, Ineiderant;primum merees cdueere puppintque onera, ingentesque trabes, atque aera canora IZeltina: hine eontis urgendae,& vectibus illae in ut funes circum scopuIos, cautesque revolve; Nox magno famuli nisu propellere certent. Hut aestit m pelagi refluentis, &aequora plena 1 apecta,ut sese, filictu veniente, carinae Syrtibus educant: vel eircum robora plures Subter aquas duris religandi pellabus utres.

Vtribus intus enim eonclusus manibus aestiuitur in summum semper, vique allevat alnos. Nocturnum dum carpis iter, densataque saxis

AEquora tramittis, perquire, ubi gurgia syrtes

Insidias tendant ,& aeuto murice rupes.

Ne nimio frangare labore.

253쪽

QuIppὸ salus agitur vitae. quot nocte serena

Saxa rates,pigrosque simus Daegere magistros. Me quondam, dives qua mergitur Hiinera ponta Eolio, memini iuvenem vidisse Sicanum , Quem patriae ad litus gelidum maris egerat unda, Oceani cinfelixi praeter vada,vectus Eoum Supra In dum,& Gangem , Serum pervenit ad ora .

Laetus ubi ae states transegerat advena multas, Ianque novos doctus mores, coeloque sue tua Externo: verum patriae coinpulsus amore

Dulcis amor patriae: Tellus nec gratior ulla est, Quam quae nascenti primas dedit aetheris auras Europam remeat trans litora, transque sonantem Oceanum, atque Italis tandem delabitur oris . Hine Iembo in patriam vehitur, rectore Sicano, Tyrrhenumque auris relegit felicibus aequor.

Non procul a patria pura sub nocte secabat

Lembus aquas, vento nunquam Iaxante rudenter, At victi somno nautae per transtra iacebant, Et puer obscura eIavum sub nocte regebat. Fun litur hie etiam somno . temone relicto, Impegit saxis 3e pio eurrentibus alnus.

Commotae cautcs,& acuto in murie e rostrum

obnixu in erepuit, collisaque prora pependita Extemplo nautae somno, vinoque sepulti Demerguntur aquis. Adeo vigilare per undas, an famesque rati scopulos defendere multum

Ille sed optatas patriae Telluris ad oras

Mergitur infelix, mortique oecumbit acerbae a Cum nullae purum velarent aera nubes, Et nulli tristes turbarent marmora nimbiis Qui toties vasti suleaverat aequor Atlantis, Et rapidos undis toties Typhonas Eois Fregerat, di centum vitaverat impiger Aras. Heu atum ignarae mente si qui sedulus unquam Talia Fata viro e coelo eecinisset haruspex Fidentes animis maiora pericula saepe,

Ab austrii superamus rat hinc vitare minora

254쪽

Fata negam. Obstat rerum irrevocabilis ordo .. Ignarus scopulis si forte occurris , ab alto Confestim nautae demittant vertice veIum, Aut cursum certent remis inhibere morando is Si longe cautes aspexeris, atque potestas Evitare datur,. clavum torqtaere, magister, Festina, Iongos & eire u ectere cursus . Qua mare inoffensum, nec fracta remurmurat unda, Carpe fugam: vacuum dabitur Via ruta per altum. Qualis ub L currus soler, auriga volantes aegit,& euripedes campo commis: aperto , Utque via saxum, foveamque advertit Iniquam ,. In flectit temone rotam, evaditque periclum. Verum signa tibi eineas. prodentia. Syrtes

Accipe lim pelago surgit levis unda quieto,

olvunturque Ioeis densata volumina certis, Illic infames deprendes, navita, rupeS,Tt vada, ubi ponto brevis aestua Lunda: refuso . 8t si turbatus fremit imo a gurgite Nereus, Qua fracti nimium spuma in eandescere fluctus Aspectantur,ibi. cumuli, ea utesque riget cunt. Haec super, Ignotas eum te devexit in Oras. Ventus, ne pronas illis appellere puppes Festinus, Palinure,sinas, demissa priusquamiaeinea rimetur fundum. ι si surgat aquarum Tanta imo moles de gurgite , quanta carinas Terre potest medio pariter tibi linea fundum oceano exploret, eum jam vicina patescunt. requora,ubi subter cumuli densantur arenae. Vestiget tibi praeterea gravis aere Molorthus, Commoda si ratibus statimquae subter arenis Sternitur, apta: nigro verum quae plurima timo Rut scatet, aut late duris riget aspera saxis,

Firmandis semper censetur iniqua carini Sp. Nam, malὸ coenoso firmabitur anchora fundor Nec bene praeruptis eum dente haerebit adunco In seopuIis;& acuta revulsos marmora funes.

Disrumpent . prius ergo mari demitte Molori humet.

illum

255쪽

LIBER VI.

Illum autem visco, aut molli circumline eera. Hi ne eum deduces, reseret si multus arenam , Apta rati statio, si coenum,incommoda: sed si Inciderat rigidis descendens cautibus ille , Infidum fuge litus,& aequora rupibus aspera. Insuper his, portus nigra dum nocte subintras, Quae sit vera Pharos,quae lumine Iitora pandit, Impiger eli plora,& certis cognoscere signis Nitere: saepe rates mediis periere sub umbris In deprensae errore Phari,dum litore multae Irradiant flammae, agricolae cum collibus altas Accendere pyras, vel cum de nocte per urbes Festivi radiant passiin de moenibus ignes. At tibi nunc, Siculis quod classibus accidit olim

Narrabo, Palinure. juvat meminisse malorum,

Quae eaveas victrix remeabat cIassis Eoo, Exuviasque ducum, captumque insigne tyranni Τhreicii, & victas referebat in agmine puppe sis Iam multo exhaustos cursu demerserat undis Phoebus equos, primo vo Ivi cum sydera mota Incipiunt, trepidis & se in ulla revidentur Luminibus, spectata mari descendere ab aIto Arcibus e sumn is tunc est,& moenibus urbis

Classis,& Austria eis vexilla undantia signis. Captivae bello puppes, monimenta triumphi,

Pone sequebantur:long E trans Iitora o Iasiem

Protinus ut videre, canoro murmure cives Conveniunt,omnisque ruit densata PanormugVisendi studio, plaususque ad sydera jactant:

Accenduntque faces,laetosque in moenibus ignes. Extemplo dira Boreas comitante procella, Ex Ursa ruit improvisus: in aequore fluctus Incandent, raucoque fremunt stridore sub auras. Densatur coelum nimbis,tonitruque remugit, Quo eampi,& valles,atque ardua pulsa tremiscunt . Tune velum in ventum d si concita classis , & auris In portum contendit . at inscia qua Pharos igne

Luceretu40 . crebra per litora quando

256쪽

Ardebant flaminae, mediis pars syrtibus haesit, Pars scopulos inter prona incidit Iaud mora, cunctae Illisae erepuere rates, somtumque dedere. Victores ictosque trahit sors una vicissim. II eu miseros i per saxa animam, fluctusque rapace Effudere inter sociorum murmura Iaeta. Saepe insperatos felicia gaudia nactus, Et lacrytuas verso pepererunt ordinti risus. At vos soliciti portum explorate , magisti i, Ei fidae vobis radient quo litore flammae. Solerti nec cura minor Recto ii adhibenda,

Ut pelagi fugiat praedones, qui freta passciri

Catilibus infestant, execrandisque rapinis; Ergo tibi assiduus malo spe eulator ab alio Nun ciet, a latae violent qilae Dorida pinus rInvigiletque mari semper; sed prima rubescie

' Cum fuscis Aurora rotis, solem Or Omnes Perlustret tractus oeulis, ne forte tibi hostes se se improvisi objectent, atque aere Iacessant. Non secus alta cito cum promontoria cursu , Praeruptosque legis scopulos, aut fluminis ora, Solicitus facies; quoniam convalle reducta, Tisaepe infames inuere crepidine Mauri. Iraeterea,fugiens si curris, nitere sempestae ventum tibi praeripiant;sic tutus aperto Errabis pelago, donec tibi conteget undas Noa veniens, & opem tenebris praebebit amicis, Quare euelam humentes cum obduxere tenebrae, Tende iter obliquum,quo non fert aura carina Seri ut flecte;aiqile Afros sic ipse latebis iniquos. Quorundam inventum est, celsa de puppe resectum Dolio Ium,cui cIara Pharos suspensa coruscet, In fluctus sensim demittere, quod tamen undi Enat et in mediis rectum: sic stare carinas Immotas placido piratae in gurgite credent. Ast illae interea securae Nerea currunt:

sed ridet festiva dolum instruxisse juventus, Piratar calo, Sui frui iraturus aperta est .

si e

257쪽

sie quondam fecisse Ligur narravit Iolcus, Cum sardoa gravi Iulcaret caerula pinu et It Rhodii nee re duees, dum elassibus Hellen

Praetereunt, nigrae per amica silentia noctis. Hi nanc quo fervent aestu maria alta refuso, Quae loca, qua cursus, quibus,& Lunaribus horis, Vestigemus,& a scopulis diversa petamus. Concitus aIierno procurrens gurgite pontus, Nunc celeri in terras cursit ruit, atque refusisI'luetibus infundit, scopulosque superiacit undas. Spumeus at retro nunc cedit, & humida salsi Purgamenta maris, revo Iutaque saxa resorber 3

Nudatumque solum,l l uu Iabente, relinquit. Ac veluti geminae coierae in prae Ita quando Mixtae acies, & longis sese hastilibus urgent. Fortior illa premit, subnixaque viribus in fiat: Haec cedit, retroque fugit: subitumque sub auras Clamorem attollit, flammantiaque ora reflecti tralia sugit, penitusque datis se mandat habenis. Haud secus in terras irrumpit fervidus undis Oceanus, refugisque iterum se fluctibus aufert. Sed quae causa fretum eonfessi in gurgite ab alto a empore sub certo tollat, rursusque remittat, Non facilis quae situ, omnique incognita vulgo est. Ardua mens hominum explorandis rebus, & aer QIngenium has pelagi refugas impegit in undas.

Vsque adeo verum est,eertas perquirere caussas, Et sita prin et pia,& cunctarum eaordia rerum Difficile esse: tamen varia est sententia multis.

Nanque alii vastos sorberi in Tartara fluctus

Rentur,& occulto subter tranare meatu;

Inde Vomi rursus, subitosque ad litora ferri.

Esse alii Mundo vitales aetheris haustus, Et partem superae mentis dixere; tu mentes Sie & anhelus aquas, elim naribus accipit auras Contrahit absorbens, illas, cum reddit, in altum Attollit, terrasque, vado exundante, refundit.

Sunt quibuν hac melior risit sc Henua menti:

258쪽

s cilicet e coelo vertigine rapta diurna Surgere nunc aestu maria, & refluentibus undis Demitti . vasto multis sub turgite visum est Ebullire fretum,lateque a surgere fluctus; Quippe putant vacuis magnae Telluris in antris Conclusos ignes coecis ardere ea minis. Verum alii mira novitatis imagiue capti Non levis lite stimuIus: tuus incidit omnibus ardoc Vestigare nova,& rerum confingere causas In mundi medio Phoebi torpere jugales, Ac circirin immenso terras versarier orbe ICuirinaque praecipiti pariter vertigine ferri ,

AEtheraque,tractu ite maris, nubetque volantes, Audae es dixere. Adeo dementia mentes Mortales vexat. certas inquirere caussas Non hic verus amor, rerumque e Ordia nosse;

Sed nova fingendi genius, seu dira cupido est. Hinc terrae trepidate sinu maria acta putarunt a Alternaque fuga in mi dose fervescere fluctus. Ipse led Oceani spuinantiae caerula duco Reginae arbitrio Lunae, imperioque cieri, Vimque illi arcanam, motu quae conciret undas, Esse puto. parent Lunae freta tu igida;quando 1lla abeunte eadunt maria, & Veniente tumescunt, Non tam eii Oeeani terrarum est unus ubique R stus,&in certis non semper tollitur horis. Sive id aquae vilio eveniat,vitiove locorum; Vel quoniam nec fallor erit non una marini Caussa aestus . interdum aliae in contraria eaussae Res agitant,viresque aliarum saepe morantur. Hicie per conclusae Thetidos vada parcius undae Assurgant, refugoque iterum vix gurgite sidunt. Verum in se e esu superi maris altus ab Ortu Adria turgescit, longeque infundi r arenas Sed magis oceanus perfusis aestuat undis

Vltra Abylam,& Calpen et magno quia stilicet illie

Cc rpore per cunctas late diffunditur oras,

Ita tuat & magis. undoso qui flumiae ripas

259쪽

Humectat virides Tarus aurifer, altius aequor . Tollitur, & campos,& rura virentia fluctu Longe operi totamque oram perfundit Iberam. Verum qua coelo se saxa Gobeia tollunt Armoricum propter litus quando unda resedit, Ingenti circum tractu nudata patescunt Litora, nudatique etiam per litora pisces,

Ceteque, vitulique,& fluctivagae Balaenae. Saepe etiam & sic eis puppes spectantur arenis. Major, ubi gelidis semper riget Vrsa pruinis ,

Bacchatur terris maris, aestus, & unda tumescens Late humiles sorbet Batavos, humilesque Britannosι.

Nor vagos,Cymbrosque simul, Gottiuosque nivales. At Libyae ad litus,qua Gis vagus alluit, & qui Contra elata mari spectatur maxima Cerne , Perque Arabum fines, Erythraeaque litora circum Fervescit pelagus vehementior, & furit undis. Verum Eoa per aequora lata, per Asida longe , Et qua gemmiserae vicinia Perfidis Indum Accipit, & nitidis circum Carmana lapillis Litora laeta, modum supra furit aestus, & ingens

Praecurrens tantum Nereus. Te Iluris inundat,

Quantum vix uno peragit sub Sole viator. Non tam praecipites effusi e carcere currus Corripuere viam ,& laxis agitantur habenis rVt cum perrumpit, tumido jam gurgite, pontus In terram, refugus vel eum delabitur inde. Non fuga servaret gentes per litora Eoas, Ni eustos fumo daret alto a vertice signum, Cum terram agreditur curru Neptunus aquoso. Hae e loca, Tethys ubi Lunaribus aestuat horis, Nauta, fuge,& celeres infida ad Iliora prolas

Ne vertas,transversa ferat ne fervidus illas, Dum ruit, Oceanus, nudo vel litore retro Deserat aufugiens. Foveas fecere cavatas Litoribus passim, tutae consistere ut illis, Subsidente,rates possent , trans Iitora Nereo.Quin opus est, ut missa mari gravis anchora puppim

260쪽

yundet aquis; nam saepe graves violentior aestas Secum una abripuit,refluenti gurgate, naves. Praeterea sit cura tibi cognoscere, fervens Tempore quo surgit,uel quo de Iabitur unda; Ne patriam PaIinure, relinquas puppibus ora Oceano veniente; cito sed renua eursu Cum iam litoribus subsidunt aequora siccis :Vtque coronatis advertas ostia sylvis, Cil in surgit veniens, non e a subducitur aequor. Dum vaga consurgit radianti Delia cornu, Atque orbem sextae fugiens intersecat horae, Paulatim surgens crescit mare: vertice summi

Illa sed in medio cum jam libratur Olympi,

Consistit salis aestus: aquae non amplius ultra Astendunt: refugae sed retro fraena retorquent. Hine ubi descendens orbem lustravit eundem, Invadunt iterum spumantia marmora terras: Quo tandem Manes descendat Cynthia ad imo Nine ut eandentes agit alto a cardine cervos, Vertuntur maria.& retro sublabitur unda .

Tarda maris quoniam de gurgite Luna resurgit Semper camat somnos,& amica silenia a Luna Tardius hinc dominae mores imitatur & ipse Oeeanus sumit violenti exordia motus. Quotque dies abiere retrb crescentis ab ortu, Tot cedunt momenta vagi primordia cursus. Praeterea cum Luna novos jam colligit ignes, Tune minus ex imo tolluntur gurgite fluctus rSed chm per coelum pleno jam Iucida eornu Incedit,magnis tunc Nereus aestuat undis, Nanque etiam dominae novit dispendia Luna Seeanus:simul & crescentia cornua sentit.