장음표시 사용
21쪽
sωνlus in quibus dare monet,lon, digniora laude essent,
quod pauca cinissent, susscerent.nunc autem non ita ha-
bet Qui igitur ponea insum eas disposuerunt,medic8 ma os transegerunt de iis qua exhibenda sunt singulis. Sed neque de ratione victus aruiqui conscripsierunt quidqua men iisne divum,atqui res magna hoc est multos igitur mo- Osi, gulis morborura, ct multiplicem ipsiorum diuisiost nem, non ignorauerunt quidamλmeros autem cuiviue morborum exacte dicere volentes, non recte scripserunt: non enim facile numeratust, si quis aestimet aegrotantium morborum,qu)d alius ab alio aliqua redisserat Oio, deri eundem morbum esse, nisi idem nomen habeant. Mibi. autem placet in tota arte mentem adhibere, etenim quaesique opera docet bene omnia oportet lacere etiam refId, σqcuq opera celeriter,celeriter,ct quaecum7; pure,pure, sueciq; sine colore exerceri opportet,quam maxime eriphlit, sine dolore facere: alia omnia hui modi facere
oportet aliorum modum tu melius mutando maxime autem laudaverim medico, ut in acutis morbis,qui plurimos homines oecidui,in bis in melius disserat aliquid ab alijs.μην autem hi acuit, quos vocant antiqui, pleuritide, perineumoniam, phrenitidem selethargum, cau- sum, alios morbos,qui bis ploximi sunt,quorumfebres, 'semper continua existentes,occidunt rium enim non pestilenti s alιcuius morbi modus aliquis grassatus uerit,led et ' sparse fuerint morbi, renonsimiles,abiis morbis moriunturplures,quam ab alui omnibus, Idiotae igitur non valde
agnoscunt,eos qhi in bis disserunt ab aluis aliarumque majest cui attonum Laudatores O vitupeiatoressiunt. deinde magni signum hoc est,quod populares ignoratissimi horum in hii morbis sunt,utpote quassurii sequi oporteam, qui enim medici non sunt, medici videntur se pracipue ob bos mi bos,facile enim tu nomina disceret consueue
22쪽
νunt proferri apud ita aegrotBess enim nominet quis piis
sana eremorem, vinRtale aut tale , aut etiam mussam, omnia hac videntu vulgaribus dicere, meliores, deteriores,virum non ita habet:Sed in his valde mustum differunt ali alijs ridentur autem mihi digni ma esse qua
scribantur,quacunque maxime ignorantur a medicis,cum oportuna sim ut sciantur, o quacunq; magnas utilitates asserint, aut magnas iasiones. v igitu maxime ignorῶta hae sunt:Cur in acutis morbis quida medici totam tam terunt is nas dantes non collatas, existimam recte curare. quidam autem omnino faciunt,ut hordeum nullum bibat aegrotus:magnam enim usionem putat esu,sed collantes per linteum tribuunt.quidam autem ipsorum neque sane piissanam rassam tribuumt,neque eremorem alii quidem Uue dumseptimam attingat agrotus,ali autemo ad finem usque, nee morbus iudicatus sit huismodi ι
quastione neproponere quidem medici osseuerunt,fortasse autem neque si proponantur, comperianturiatqui calu-xiam sane habet ars tota magnam apud populares, iri rdeatur ne os, quid Pomnino medicini quia in aeuti is morbis tantopere disserunt Huicem artifices, ut qua alius exhibet optima seputans Me eximinet alius mala esse, o fere ob hoc artem dicunt semilem esse diuinationi.Quia diuinatores eadem aue i quidem sinissra sit bonam se
exitiimenis autem dextra, malam inqui ct in haruspicina huiusmodi sunt alia in alijs sed quidam diuinatorum, horum contraria.dico autem pulcherrimam se banci' cidationem, O germanam plurimis in arte, O maxime oportunis Etenim agrotantibus omnibus adsalutem ma
23쪽
I liber a quibusdam inscribitur de ratione vi eius in morbis acutis, abali; de passana , ab
aliis etiam contra cnidias sententias.neque sane nouum est dici deptisana. Plinius libro IS. P.
7.dicit Hippocratem de laudibus piissanae libruscripssse, quod de nullo alio intelligi potest reuera non multum res eri, quo horum modorum inscribatur liber, na quodammodo haec omnia in idem tendunt: nam hic agitur de ratione victus in morbis acutis,in his semper fere utebantur veteres 'isiana,aut hac sola,aut omnium maxime. Porro vi tu perat cnidias sententias eo maxime,quod in illis ratio victus, quae praecipua cura ionis pars est, aut ominuteretur ,auxtra ictaretur negligenter ergo hac in partecies dias sententias insectari aest rationem recte instituendi victum tradere: nihilominus melius est magii rationi consonum vocari librum de ratione ictus in acutis:nam hic est finis huius doctrinae,& in hoc paratur liber, ut doceamur recte vim instituere in acutis morbis qui cum febribus senes: de alijs vero agitur per accidens, huius gratia quanque nequa solam rationem victus in morbis dictis continet hic liber, sed aliam etiam curati nem , ut si res tota dicenda sit, videatur mihi liber esse de ratione victus in acutis qui cum febribus sunt, reliqua curatione, non dixi autem simpliciter de curatione acutorum,sed de ratione victus reliqua curatione quia ratio victus moxima curationis pars est, de ea praecipue agitur hoc opere, etsi non de ea sola In hoc prooemio Hippocrates non sinere agno artificio causam reddit qua hoc opus scribendum B-scepit. apperit operis argumentum , facitque dicendorum propositionem. Quod ut intelligas, scias non omnium prismum scripsisse Hippocratem de medica arte quamquam sertasse ille primus scripsit bene, methodices sed fuisse ante choos medicos, quorum ille sui precipuus nescio an primus Iante nidos qui ut Galenus. I. 1ethodi affirmaticum illis certabant, cita os etiam qui post hos caeperunt, rodiosui iam incipiebant descere. Illi omnes nixi sunt artem me-icam constituere Maugere, verum ut par est,non potuerunt
nis incohare cum essent primi Medicina ut aliet omnes artes,
24쪽
rata est a Moeshotitia. natura insito sciendi desideriorctim scilicet primi illi homines cirperent ire, sibi ipsis
' alijs opem ferre aegrotantibus , jeque adhuc ulla haberent praecepta,ceperiant considerare quae in aegrotis accidebant,&quaedam tentantes iacere, quae succedcbant stolare haecque omnia scriptis mandare, ut exi quae in multis serent aut ple- risque praeceptu nas matur,quibus constι tueretur ars: p steri maiorum cartas excipientes addebant inuentis, pr
prius accedebant iam ad artem Ita cnida j, priminuidem scripserunilibros quos vocabantcnidias sententias, quas poste ri rursum emendatierunt& auxerunt: atqui quoniam ita est natura comparatum ut a rudioribus procedatur ad exactior
qui primas scripserunt,non describebant moibos symptoma ta, signa quibus erat utendum nisi ut vulgare etiam & medicinae imperiti possent, scribentes scilicet ea quae videbanti obseruabantque in aegrotis, 'us ipsime aegroti narrabant. hoc genus scribendi principium dedit alti durauitque etiam usque ad secula Hippocratis, in hoc enim genere est opus Epidem ion: maxima enim ex parte continet narrationes historias, verum omnium primi utpote qui vix sciret aliquid
plusquam idiotae, scribebant cumulate omnia, siue ad rem facerent, esecus,interin, ommittentes plurina quae ad rem fa ciebant,&ad significandum affectionem aliquam, latentem , aut euentum morbi, aut ad indicandam curationem: posteri qui iani propius ad artem accedebant , omittebant aliquan- tornase, quae ad rem nihil faciebant, quae erant scitu necessaria,quae toto hoc prooemio vocat πικα v idest oportuna ,
seu ad rem facientia,tradebant Hippocrates non hoc solo genere scriboedi usus est,quamquam hoc etiam est usus ob teporis cohditionem. Scripsit vero in utroque genere ut oportebat, praeceptiuo sane in aphorisntisin prognostico exacte ac optime, in hoc etiam opere, etsi non tam exacternarratorio in Epid ijs narrans vero ea solum quae ad doctrinam essent oportuna,i nepta 'vulgata omittens.ergo,inquit, quicnidias vocatas sententias scripserunt,recte scripserunt, idest fideliter narrauerunt non enim rectEωmedice quaecunque patiuntii aegrotantea in singulis modis, quomodo quae
25쪽
dam ipsoriam euenerunt: verum hucusque etiam qui medicita non sit,possit recise conscribere, s bene ab aegrotantibus didicisset quae patiuntur: nimirum ad nos sipe deseritatur relati nes eorum quae patiuntur absentes aegroti a barbitonsoribus aut etiam ab ali)s idiotis conscriptae quaecunque autem inquit antea scire oportet ipsum medicum non dicente ipsis aegroto horum multa omissi sunt,alia in alus: non scilicet ommissa sunt omnia in omnibus,neque in aliquo morbo omnia, sed quaedam in hoc quaedam illo itaque in omnibus ommis sa ab illis sunt aliqua,alia in alijs. Quae medicum oportet per seipsum nosse neque ab ipso aegrotante discere plurima sunt
nam morbi essentias & internas causas non oportet ab aegrotate petere,sed neque symptomata,omnia colorem enim vultus linguae iculorum,partium quarundam extenuationes, aut
peritersiones, quaedam huiusmodi medicum ipsum oportet considerare,aegrotus enim non narrabit,partim quod non senties, partim quod nescit an haec faciant multum ad rem . Qine aegrotum narrare oportet sunt quae ad ipsius sensum pertinent, animales actiones, ut quae pars doleat aut non doleat,dor, at an non possit dormire , causae externaequet iam sunt
elapse, ut iter egisse,vigilasse,pota aut aliud huiusmodi,u- qui haec ipsa aliquando medici ostentationis gratia: admirationis tentant perseipsos diuinare,iuxta illud quod in prognostico dicit Hippocrates, si nondum ex alijs in/itiis coni
cturam facere possit , interrogare oportet an vigilauerit limmo,aut famem sustinuerit. itaque ommittebant cuidij medici plurima eorum qui medicos oportet animaduertere,ea dicetes quae vulgaris quispiam scribere posset, interrogans de si gulis ipsos aegrotos verum ea quae medici solent notare, non omnia sunt,atque scitu necessari neque eque refert ommitti:
qu dam enim plus ali, sunt ad coniecturam oportuna froinde cum maiori incommodo ommitterentur velut si quis narrans quae laboranti febre ac cuti accidunt, omittat dicere an fitiatimate secerit: deterius vero ni dicat an facile respiret: quia facilitas respirationis nugnam habet vim ad salutem in
morbo acuto qui cum sebre affligit, hoc est, peroportuna est ad colestiram facienda desitura salute:dicit itaque illos ora
26쪽
misisse multa, quaedam quae per oportuna sunt. τί λ σπidest ad coniecturam, non qualemcunque sed artificiosam Severitati proximam:nam vim calae prognostici diximus intelest inter o 1 μοι idest signa &τεκμ ιι idest inditia,quod inditia dicuntur ea ex quibus rationales coiecturam facimus proximam euidentiae:quoniam autem ommiserunt multas opor
tuna ad coniecturam fac endam de ocultis & de futuris,ut de morbi essentia de causis: constitutione morbivi morbi exitii: ad coniecturam dicitur, ut oporteat singula curare,id est ex his coniecturis nascitur ratio curationis singulorum, necesse est, in curationibus errauerint:proinde in his inmsuit Imulia aliter intelligo quam illi prodiderunt idest in
morborum curationibus multum ab illis dissentio . Explicat deinde peculiariter quomodo errarent in morborum curationibus,dicens eos ad morbos longos usos suisse per paucis auxilijs.sed dices,quid ad rem quorsum longorum morborum meminit nunc agere incipies de acutisὸSi enim in acutis ut bantur satis multis auxili)s,non videbantur hoc Ioco notandi: nisi ver,ex professu hic liber scriptus est contra Gidias senterias:non certe: Sed alio tendit, nimirum, dicat illos etsi in
acutis non peccauerint, ut in longis,auxiliorum penuria peccasse, tanaen, prioresvi posteriores nidos,quod de ratione victus nihil fere egerint, cum tamen si haec maxima pars curationis acutorum:itaque huc tendunt haec.Et non solum inquit ob hoc non laudo quod scilicet multa ommiserint per
oportuna ad coniecturam sed quod etiam paucis numero auxili, utebantur nam plurima eorum quae ab ipsis telata sue praeter morbos acutos in quibus scilicet utebantur aliquanto pluribus sunt haec tria,pharmata expurgantia dare, Idirum,& lac.Dices fortasse,hos hanc ob causam non fuisse vitia perandos, sed laudandos potius, quospaucis uterentur . Ita enim video nunc, quosdam medicos eo nomine se pr cipue iactantes apud vulgus, quod nullis fere medicamentis, tan-Ηrivi alios contra δε hac causa peritissimos videre vollent quod abundent multis, singulis horis aliquid circa aegrotates nouent peccant sane utrique, nam neque methodus sine
materia, neque etc sine methodo aliquid prstare possit viris
27쪽
que respondet Hippocrates dicens,siquidem haec optima sint,
quadrantia morbis in quibus dare monent, longe digniora Iaude essent, quod pauca cum essent,sufficerent: nunc autem non ita habet res, non enim lassiciunt. Itaque non vituperantur quod pauca, sed quod insufficientia utendumque, neque pluribus quana opus sit,neque paucioribus quam ut sufficiant, in omnibus rebus praestat mediocritas. Itaque qui primum se-tentias Cnidias scripserunt, in morborum acutorum auxilijs non adeo desecerunt: qui postea rursum eas disposuerunt , medice magis transegerunt,de ijs quae scribenda sunt singillis, scribentes scilicet iam distinctius, non tam tumultuatae, consesse, sed neque hi de ratione victus conscripserunt quidquam mentione dignum atqui res inquit magna hoc est
Merito prosecto dicit rem magnam esse, idest maximum momentum habere ad curationem, bonum victum. nam quanto
praestantior est indicatio virtutis quam morbi,tanto victui bono fidendum magis est, quam bonae curationi Certe multo plures liberentur, cum bono victu reliqua curatione dimissa, quam curatione recte suscepta,sine victu bono. Itaque inquit magnam rem esse ad curationem probam victus rationem, hancque defecisse in antiquorum scriptis. vult deinde indicare,cum magnum momentum habeat in morbis omnibus, m
ius tamen habere in acutis,4 in his magis antiquiores dessetisse: ut ob hoc constet maxime necessarium fuissederatione victus in acutis scribere. In primis dicit illos male distinxisse morbosa morbis,maleque eos diffiniuisse. Multos igiturii quit) modos in singulis morborum 4 multiplicem ipsorum
diuisionem,non ignorauerunt quidam,numeros autem cuiusque morborum exalta dicere vollentes,non recte scripserunt. haec verba non possis intelligere,nisi memineris eorum qui in principio huius commenta ij diximus, nimirum in illis primordijs arcis, med cinae studiosos nihil aliud fecisse, quam obseruare quae in aegrotis videbant: ita ergo caeperunt morbos distinguere,eos qui similia paterentur,similibus morbis pati diacentes:qui dissimilia,dissimilibus: Ingebant quaedam morborum nomina, ex quibusdam quae laborantibus accidebant. quoniam vero nondum aguoscebant essentias morborum,neque
28쪽
que quae abstrusa in arte,sed quq vulgares ipsi faciebant mutito plures morborum modos, multo plui a fingebant nomina, quam illi re vera haben differentias, occasionem stilicet accipientes ab aliquo accidente, quod neque pathognonaoniacum esset neque per se inesset,sed assidensiac ob accidens alia quod existens, velut siquis, quoniam tertiana laborantes quia
dam sitiunt multum, quidam nunus, dicat tertianam siti cui sana,& siti carentem, putet se diuersos morbos dicere. Mutita huiusmodi occurrunt in libris de morbis, qui nomine Hippocratis circunferuntur:vt febris singultiens, morbus siccato- .rius,febris interficiens,morbus liuidus,morbus ructuosus , Se
multa alia huiusmodi Nimirum illi libri non sunt latis excubii ab Hippocrate, qui satis exculti non sunt sapiunt rudit tem illius temporis quoniam ergo non capiebant antiqui illi differentias morborum,unde oportebat sed undecunque ex quocunque scilicet accidenteo faciebant plures morbos, qua
reuera sint,atque ita,ut narrat Galenus, dicebat esse bilis mor. bos septetra,vesicae duodecim,renum quatuor,stranguriae quatuor,morbi regii genera quatuor, scimus tamen non eis tota
Proinde dicit,eos dixisse multos modo sin singulis morboru, hoc est in singulis speciebus modos multos, qui species diuersas non constituerent,numeros autem eorum,secundum scilicet eorum veras species, non dixisse exacte. Reddit causam qua id euenerit, dicens, qn enim facile numeratu sit, si quis aestimet aegrotantium morbum, quod alius ab alio aliqua re differat. Idest si aestimet aegrotantium morbum eundem nota esse,eo quod alius ab alio aliqua re qualicunque diiserat,etia si ea non sit legitima morbi differentia,atque ob tales differentias diuersa nomina tribuat:ac deinde non videantur ei,idem morbus esse,nisi idem nomen habeant.Id dicit, quia, etsi, ob accidentia quaecunque diuersa nomina tribuerent, si nihil minus intelligerent, multa mala habere diuersa nomina,Messe eundem morbum it si verbi gratia aliud nomen dedissent tertianae siticulossae aliud sitis experti minus peccarent et nunc autem peccabant, quia ob differentias accidentarias diuersa nomina tribuebant, non putabant eundem morbum
esse nisi idem haberent uometa itaque illi male distinguebana
29쪽
morbos,&male curabant,& maximam curationis partem victus scilicet rationem omittebant. His dictis, incipit Hippo- rates diceres, quid ipse vellit δε quorsum incipiat scriberα
Mihi autem,inquit,placet, in tota arte mentem adhibereret nim quaecunque opera docet bene, omnia oportet facere etiarecte, licc est,oportet animum aduertere in tota arte,atque eligere ex quacunque secta quod bene docet:omniaque,quae bene docentur, bene exequi, nihil eorum quae necessaria sintommittere,& quaecunque opera celeriter,celeriter. Nimirum praecipua pars curationis est in captanda occasione, quae praeceps est: neque tamen proinde sunt agenda omnia celeriter, sed quae ars celeriter, quae lentε Modus tenendus hac in re est, ut celeritas morbi cuiusque, naturali constitutioni illius api tur,ut acuti caeleriter,longi lente curentur, festineturque cuicunque malo occurrente, pro ratione urgentiae Addit, quae cunque pure pure Pure curare arbitror dici gratis medicamentis uti,minime horrendis,aut etiam sordidis. Haec igitur deuitentur quoad seri notest, S quam minima fieri possit molestia,aegris inseratur. Nam alacritatem comparant e vigore virtutes omnes nostri corporis , placide iure tractatae:cor ira impuritate,serditie, molestia,laguesciant. Qua in repe eant vulgares medici,neque lineam tunicam mutare, ncque lecti syndonem, neque manus faciem, abare , neque quid .
quam aliud quod asinu diciem spectet, suis aegrotis permitteres,nes longus quidem morbus st: quasi magni regerat volutari suis sordibus, aut quas non augeat hoc omnem putrescentiam. Hippocrates certe consuluit ut aegrotantibus gratiae pretstentur ad quod etiam genus pertinet quod addit, quaecumque sine dolore exerceri oportet, quam maxime fieri possit,si ne dolore facere.Omnia sane postulant per se sine dolore fieri, preterquam cum trahendi in partem aliquam causa aut excitandi,reuocandi in partem aliquam causa, aut excitandi,reuocandive animum, dolor contulio insertu mea vero in quibus fluxione laboratur, ut quae inflammata sunt: aut in quibus luis xio timetur ut vulnerata,confracta,aut luxata,maxime sin dolore tractari postulat: nam priter communem doloris noxam
qua ficultates debilitatur, pse dolor in talibus praecipua mor
30쪽
bi causa sit:nihil enim est, quod magis fluxiones conuocet. Inis sinuas haec onania male tractasse veteres medicos,dicit,& alia omnia huiusmodi ficere oportere horum modum in melius mutantes,hoc est , mutantes in melius modum curandi , quo ali; medici curabantiat qui cum multum reserat quocunque in morbo haec omnia melius exequi quam veteres:maxime autem Cinquit laudauerim medicum, qui in acutis morbi . qui iurimos homines occidunt, in his in melius disserat aliquid ab aliis , idest in his praestandus quae dicta sunt differat aliquid ab alijs medicisci in melius, idest, quod ipse melius ea praestet.Explicat deinde, qui sunt acuti qui plurimos occidui, dican sunt autem hi acuti,quos vocant antiqui pleuritidem, de perineumoniam, phrenitidem, & lethargum, d causum alios morbos,qui his proximi seu similes sunt,ut inflammatio hepatis,renu,aut uteri:omn scilicet, quorum febres, sena- per continuae existentes oceidunt.Probat deinde, hos morbos
plurimos occidere, his verbis: Cum enim non pestilentis alicuius morbi modus aliquis grassatus fuerit, sed sparsi fuerint morbi, non similes, ab his morbis moriuntur plures, quam ab alijs omnibus Pestilens constitutio est, cum unica aliqua morbi species populariter grassatur, plurimos occidit,ut incranone carbunculi. Cum autem plurimi aegrotant, suntque
multi morbi,& non similes, ut alliphrenitide,ali lethargo teneantur,tempestas est morbossa sed non pestilens:& morbi,no Epidemiales sed spatidiculur. dicit ergo plures homines mori ab acutis cum continuis febribus, sparsis, cuiusmodi sunt
omnes quorum essentia est in acutis febribus, aut internis infamationibus,quam ab alijsuro sane, viod aliquis sparsor in plures tollat quam pestis: nam est in ipsa pestis definitione, veplurimos occidat,sed quia pestis raro grassat, spars vero moris
hi semper inlus aut minus it ut multo plures ab his moriantur, quam a peste. Ita igitur eius verba audire debemus,ac si dic ret, cum enim non pestilentis licinus morbi modus aliquis grassatus fuerit, ut certe grassari raro solet, sed sparsi fuerint nainrbi,& non similes,ut solent semper sere, ab his morbis moriuntur plures quam ab alijs omnibus. Haec itaque est causa,