장음표시 사용
251쪽
24 Descriptio.. Radix est filisormis, subannulata, annulis ele. Vatis aspera, pulposa, dilute fusca vel cinerea, friabilis, resinosa, nervo medullari longitudinali, demst & dura. Ex America australi, nempe Brasilia, Peru &Mexico, quotannis magna copia in Europam asportatur. Bolanica.
Ad plantam hanc recte cognoscendam Bolanici recentioris aevi multam adhibuerunt operam, cum descriptio & delineatio Marcgravit seu Pisonis i suffcientes, parum lucis adserant. Marcgrav. brast. p. II. Ipecacuanha. Piso bras p. Ior. Ipecacuantia. Uterque & Mare 'gravius & Piso flores ipsi albos tribuit & baccaa rubras aut suscas, eandemque ponit uterque figu
Rajus in holoria r. p. 669. hanc existimat Paridis
speciem. Pluhenet alm. p. 288. Periclymenum parvum. Moris. bid. 3. p. 53 S. Lonicerae speciem faciunt tnemini ex his sorte fuit visa. N. D. Praeses in Horto Climrtiano p. 486. OUR GOGA : Specimen reperit Ipecacuantiae exsiccaintum, quod ibidem ita describitur: Cal. Perianthium quinquepartitum, laciniis lanceolato - linearibus, aequale, persistens. Cor. quinquefida. Sta m. qui que. Pist. Germen intra calycem & corollam. Soli numero incerti. Per. Bacca subrotunda, uni. locularis, calyci insidens, umbilicata. Sem. tria, ossea, hinc gibba; inde angulata, approximata iuglobum, unilocularia, singula sex sulcis exarata. Radix longissima. Caulis rarilsime ramosus, decum
252쪽
hens, rinferne nudus. Alia versus apicem caulia opposita, obverse Ovata, utrinque acuta, scabra,
subtus pallidiora, duorum pollicum latitudine, im ternodiis caulis vix pollicis longitudine. Bareer. aequis. p. II 3. VIOLA grandi flora veronicae solio villoso. . Hic primus est, qui ad genus UIO E eam retulit, cujus haec est destria Ptio: ,, Planta haec, cujus hactenus ignotus ex se stitit character, adeo quoad partes suas essentia Ies VIOLAE est similis, ut hanc ab illa separanis
dam non crediderim. Hos ejus albus, tripeta- ό,lus: Petala duo superiora, alarum nomine haud ,, inepte insgnienda, sunt admodum angusta, poI--,,licaria, falcata, se uniendo labium emarginatum is referentia , & fere penitus intra calycem inclusa se Petalum inferius maximum, unum digitum &-, duas lineas in latitudinem, septem vero lineas in altitudinem protenditur; insertum fundo cari. lycis cauda quinque lineas longa, antrorsum CD dit collaris instar, separatum autem a ceteris fi
,,ris partibus, faciem quodammodo luditis prae se fert. Calyx parvis obsitus est pilis, ad basin us- quo in partes quin re, longitudinis sere qui ,, que linearum divisus, & Pistillum quatuor lineas ,, longum, tectum staminibus flaviusculis, parvas antheras gestantibus. Marcescente flore, pistib,, tum hocce fructus evadit seu Capsula ovalis, acuti minata. primum viridis, postmodum albida, quae se maturescens in tres partes ad apicem dehiscit, &,, semina plura, parva, alba, rotunda, seminibus,, Oxyos luteae simillima habet. Folia plantae hu-. jus venis elςganter intexta & pilis tam cirea ,, margines quam subtus conspersa, foliis Pulegii is comparat Piso , sed accedunt propius similitu- Adine ad folia Veronicae masculae. Leniter agit
haec planta, ut teste ipso Pisone eam infantibus - Q a ' ,, atque
253쪽
iis atque seminis uterum gestantibus propinare lL
' Allamand , Chirurgus & Bbianicus curiosus, qui Surinamum saepius adiit, in litteris ad Ν. D Praesdem datis, illam ut veram Violae speciem descri psit: Caulis est filisormis, serpendo scandens sepes.
Folia alterna, remota. Pedunculi solitarii, uniflo- ri, articulati, incrasiati: Bracteis et, minutis. Ca-hx postice minime protrusus. Corolla alba. Pe. 'alum supremum incumbens maximum, hinc co- tolla quasi ringens galea trifida. Pet. lateralia adoscendentia. Ρetala infima minora deorsum flexa, horum supremum postice exit in nectarium seu calcar longissimum, contortum. Stamina S, horum 3 anteriora sterilia; et posteriora fertilia. Vandelli, Professor historiae naturalis Ut ponensis, edidit Fasciculum IIII. quo, ubi venusta exhibet figuram molae Ipecacuanhae, secundum plantam vivam, quam in horto suo seminavit at. lue excoluit. Cum vero hic libellus non ubique forte sit notus, descriptionem heic adjiciam. POMBALIA ipecacumha. Vandeli. fascis. 77 I. p. p. tab. I.
Habitat in Brasilia. lj. . Radix fibrosa led diversam satis pingit ab lae.
sacvanha ossicinali , alba, ramosa.: Caules bipedales, erecti, teretes, laeves, ramosi. Folia alterna, petiolata, elliptica, argute serruta, glabra.
.: Petioli brevissimi: Stipulis binis, scariosis, Iam Ceolatis, carinatis , aristatis, pilosis. Flores laterales, solitarii, pedunculati, cernui, pedunculo foliis multo breviore.
254쪽
Bractea in medio pedunculo binae, brevissimae,
lanceolatae, apice pilosae. Cabx pentaphyllus, margine muricatus. Petala quinque, alba: duo calyce breviora, Iine ria; duo paulo longiora, reflexa, emarginata; unum maximum, retusum , latum, basi
gibbum absque calcari, subtus pubescenso Reliqua vide Uand. l. c. Ex omnibus hisce recentiorum descriptionibus patet, Decacuanham syeciem eme Viola, sed diver-Ias smul species esse, descriptio D. Allamandi αVandellii monstrant, unde fortassis orta est differentia, quam inter Ipecacuantiam fuscam es albani Medici constituunt. Interim eundem praestant esse .ctum. ut in aliis plerumque sit plantarum generibus & familiis. Novimus etiam ipsas violas nostras perennes eandem sere vim vomitoriam radlῶeibus habere inditam, ut infusae ἄνω καs κατω λ-
Pius purgent. . t Priorem Ιpecaeuanham Pisonis & Ouragogam. N. D. Praesidis, eandem forte sipeciem esse, caula deri .cumbente probabile videtur, perinde atque eadem Pisonis & Barrerii species est foliis villosis. Ob calcar longum corollae Allamandi calcari Ionisgissimo) species sine dubio diversa est a Pombalia
Vandellii, quae calcari destituitur: praeterea ne Piso, nec Maregravius calcar nominat aut delineatἰ quod minime praeterire potuissent, si illud observassent. Atque haec suit causa, cur N. D. Praese in Syst. Naturae edit. 33. p. 669. Decacuanham Barrerii a Viola diandra Allamandi distinxerit. Violae maxime adfines sunt Lobeliis. Lo hae illae quae a Cel. D. Pros. Bergio Cyphaae dicuntur, habent eorollam quinquepartitam s. pentapeta-
255쪽
Iam, ut dissiculter dignoscantur Lobeliae ab istis
Violis quae absque calcari sunt, quales Uariae Occurrunt Capenses. Quam venenatae sint Lobeliae, Lobelia lonsistora suo exemplo docet, de qua Iaequin . Americ. p. 22o. Haec ipsa qualitas venenata aliquantulum temperata in amne ejus Ιpecacuanha operatur. Vomitoria enim & purgantia sunt naturae inimica, quae noxia motibus convulsivis e corpore expellere eonatur. Si venenum host statim in ventriculo. solvitur, sit Vomitus: Si vero in intestinis tandem solutum fuerit, Purgans evadit. Adeoque ubi Praescribitur, evacuantur primae viae, & simul contenta ejiciuntur maligna, quae in ventriculo haerent.
GeoTroy radicem Ipeeaeuanhae fuscae duplo majorem Gummi quam Resinae quantitatem contin re, sed vim ejus Resmosam potenter, Gummosam vero leniter agere demonstra. Gummosam quoque partem ad Dysenteriam curahdam plus conferre existimat ille, quam resimosam, quod tamen, nec sne causa, in dubium trahitur.
. Dosis Ipecaeuantiae communiter. a scrupulo Unc ad drachmam .semis numeratur; sed saepe longe minori do si parem exserit effectum. Sumimus itaque Pulveris Ipe acuanhae scrupulum. unum aut ultra, Tartari tartarisati Grana octo, Aquae son ranae unciam semis, quae inter se miscentur, unde aeger cochlear I. haurit ad octavam quamque horae
, . Tota. inquit .. planta venenosissima ι interne sumpta, . . hypercatharsin creat, nullis remedita cedentem, tan demque lethalem. Equus hanc si comederit, rumpi medius fertur, unde Λmetieanis equoruta distuptor sta beata Ovallo . ς Diuiti od by Cooste
256쪽
partem, usque dum Vomitus subsequatur, qui sic hypercatharsin excitare nequit. Radicem diu pulverisatam Pharmacopolae, si eonservare rite voluerint, intra vitra asservent 'elausa tine Vis praecipua evolet, quin & radix ipsa optime vasis clausis asservanda. Caveant operarii pharmaceutici, ne, dum in pulverem Ipecacuanha edigitur, pulvisculos volitantes halitu attrahant:
sic enim facile Αnginam, Harmoplysin, Asthma,
Haemorrhagiam contrahunt, quae camen mala per se intra biduum cessant. Radix vomitorium est inter detecta hucusque tutissimum atque mitissimum, unde prae ceteris eommendari & tenerrimis etiam insantibus propullari potest. Praeterea per alvum Ioniter purgat, abi ad intestina pervenerit. In dissertatione de Purgantibus indigenis, MD. Praeses Violas quidem & quasvis violae radices loco Ipecacuanhae tentandas proponit. Nemo auo tem, quantum scio, hujus rei experimenta fecit, praeter Cel. Pros Bergium, qui optimo eas adhibuit successu. Mihi vir Clarissimus narravit, se ex eadem planta tam viva, quam marcescente, infusum obtinuisse aquosum, quod mucilaginosum est, odore propemodum aurantiorum, quodque post 'unum vel alterum vomi im otiam alvum purgat.'
Ex planta vero sicca infusum minus mucilaginosum evadit, minime emeticum & parum laxans.
QUALITAS. Sapis hujus radicis est nauseo
sus, amaricans & leniter pungens. VIS. Emetical sudorisera; corroborans & adstringens.
Us ejus praeeipuus fuit atque etiam nune est in D senteria, qua grassante adeo eopiose prae
257쪽
seribitur, ut pharm copolia. hoc remedio plerumtZe eVaeuentur. Materiam enim expellit morbi, eam, & simul necat contagium, sine dubio anima
In Febribus Criticis, Intermittentibus & Exa eerbantibus, ad purificandas primas vias apud nol& exteros frequentissime usurpatur, maxime ante usum pulveris Chinae, quo felicius vires suas e serat. . . Adversus Reucorrboeam eandem laudat N. D. Praeses in sua Materia medica. 'In Menorrhagia seu Haemolethagla uteri summoteandem succeta adhibuit Medicus Sue R a us D. Doct. Nicol. Dahlberg, ad tertiam aut quartam, grani partem, hora quavis tertia aut quarta datam. In nisi catarrhali & phthisica etiam eandem eXtollit in Actis Academiae Regiae scientiarum Holm. praΑ: I77o. p. 3I6. Vir amplissimus eandem laudi hus effert, eo quod Oxpectoratio reddatur facilio unde morbus mitigatur, quamvis non purget. In Peripneumonia & Pleuritide, refracta dosi, maximo eum fructu Ιpeca uapha commendatur. Confirmat hanc sententiam Medicus acutissimus D. Doct. Gabr. Lund, qui simul testatur pulveris Ipecacuanhae gr. ij aut iij, admixtas Theriacae scrup. semis ad formam holi, quod tertia quali- het hora propinatur Ρhthisicis, qui Diarrhoea eo liquativa laborant, optatum plerumque praestare effectum.
In Issi convulsiva infantum, quae ut lues epi- demi ea semper insantibus hoc morbo nondum Vexaritis est contagiosa, exim sum haec etiam praestat essectum. Inter praeparata, quae ex hae in pharmac
poliis prostant, maxime commendatur Tinctura
258쪽
iperacuanhae Pharm. Edinb. quae & simplici methozdo est confecta & infantibus facillime ingerituri
Dins est drachma quovis horae quadrante, donee oritur vomitus. Propinetur autem insantibus ἐsub remissione paroxysimi. Qui curationem morbi hujus ulterius cognoscere cupit, adeat librum Αμchiatri p. m. Rosen von Rosenstein de morbis in fantum , nec non Assessoris celebratissimi DomStrandbergii dissertationem de eodem morbo soli dissimam, actis Academiae Regiae scientiarum Stock holmensis Anno I 749. p. III. insertam.
Vermibus infantes plerumque infestantur. Sym plomata, quae hos eomitantur, gravissima, non exiguam Medico sollicitudinem injiciunt, maxime si convulsiones simul adsuerint. Inter remedia hue usque usitata, quantum mihi notum est, vix effc cius & tutius est, emetico ex Ipecacuanha, per
quod dolores saepe & repente quasi resi nt. Quamvis per emetica hic morbus radicaliter non tollatur, Medico tamen moram parant fortiora adhibendi anthelminthica. Saepius observatum est, Veris mes per convulsionem emetico factam, ventricu-
Ium aut intestina tenuiora deserere fuisse coactos; interdum etiam deleterio hoc ipsis veneno, debilitati, per alvum ejectos suisse. Uid. Vogelii dissert. de usu rimitivorum ad expellendos vermes Golt. 176S. In primo stadio Rubeolarum optatum quoque Ipecacuantia praebet usum, atque in Asmate praestantissimum est remedium, si viscidum tenax pul- .monem aut ventriculum gravat.
In hoc vero & ceteris emeticis usurpandis, plus sane noxae quam utilitatis aegro adserimus, nisi natura ipsa, sapore oris amaro, moreria, debili-
259쪽
tate, inquietudine, Cephalalgia & Vertigine atque
ad vomitum proclivitate. medicamentum emeti. cum indicaverit esse necessarium. Plethorico, eme. tica non nisi post venaesectionem sunt praescribenoda; nec illis unquam porrigenda, quorum constit tio corporis infirma violentam evacuationem ferrexequit, nec Haemop si laborantibus, neque He niosis & quorum sanguis aut humores ad caput Vel ad pulmones tendunt. Gravidis etiam non sine maxima circumspectione vomitoria commendamus, Probe memores canonis istius: Medicamenta HEROICA, in manu imperiti, sunt uti gladius in dextra sinis.
260쪽
Upsalia I 77s. Iun. 23. Scientia erescit in dies, F inventuris inventa non obsant.
Felieitas scientiae botanteae huius seculi per diastiplinam systematicam maxima cepit incrementa, ubi plantas ex interna structura, seu metamorphosi, cognoscimus, atque inde eas in Classes, Genera & Species diuinguimus. Superiori seculo suffcere videbatur, si plantas doctissimi C. Bauhini nominibus determinare quis posset; &quamvis vix plures, quam Europaeae plantae tum essent cognitae, memoria tamen in nominibus deo tectorum v etabilium exprimen s ac retinendis vacilis