장음표시 사용
11쪽
stio haec enim tantum competere plactantis Scurio Pramnio dicebatBion omnibus, iis praesertim, quorum palato nil nisi vetustate rancida sapiunt: verum sufficit,si saltem eruditis & honis, inprimis vero tibi, quae facile instar omnium, non omnino displicebit. Mihi sane tam jucunda fuit ejus opellae consectio, ut vix protuerim manum de tabula, antequam ad umbilicum duxissem. At quid tu, Heroina, cui quiescere vel volenti viκ licet φ Nam, ut recte Lipsius noster, famam bonam omnes boni volumus: si crepit relate se stassit, pondus
ut tueare, assert, ct isti, non tibi tantum viris. Quare judicia eorum, qui ubivis terrarum nomen tuum merito ad coelum ciserunt, tuenda tibi praeclaro aliquo opere esse censeam. Paro,vel potius paratas habeo Epistolicas quaestiones, in quibus & re sponsa prudentum quae invidia est, quo minus permistum principibus literarum legatur augu-
1lum Schurmannae nomen φ Suppeditabo argu mentum. Cum Dominus noster passim tactu, etiam verbo non tantum incurabilibus vexatis morbis stilitati restitueret, sed & mortuos in vi tam reVocaret, quaenam ratio cur in sanando coeco uti voluerit linimento φ Narrat euangelista Iohannes, quomodo Christus caecum a nativitate videntem reddiderit,postquam ejus oculis lutum sputo mistum illevisset. Hoc,quo tibi ansam censendi & interpretandi praebeam,placet paucis eX minare .Nonii ustra caecum hunc dici in γενετή
12쪽
QuaesT IONE s. ' Α non fiustra monuit amplissimus Grotius, quod constet tale vitium humana ope esse insanabile: praecipue si non tantum visuν usu, sed & instrumento fuit orbatus,uti voluere plurimi e Patribus, quos citat in Aristarcho ficro magnus Heliasius. Cui interpretationi textus ipse, nisi ipse valde
Carctitio, plane repugnat. Nam cum vicini eum
viderent recuperato jam visit, qui prius inquit angelista riderant corcum esse, dicebant, Nonne hic es, qui sedebat, ct mendicabat Ille dicebat, Ego is sum. Dixerunt ergo ei, Quomodo aperti sunt tibi oculis Respondit ille, 9 dixit, Quidam qui dicitur Iesus, lutum secit, ct illepit oculos meos, ct dixit mihi, Vade adpiscinum Siloam, o Iara. Hi autem abii ac lavi, visum recepi. Viderant eum caecum, τυφλοὶ,
hoc est, ut illi volunt, oculis captum, quali non essent tum in aliis, tum ptaecipue in Suffusione,& Opticorum angustia causinae Caecitatis incurabiles, ut non selum ad luminis, sed ipserum oculorum orbitatem tanquam majus,quo respexisse videntur,ut solent, ph Patres, miraculum re taendum sit. Nec vox τυφλος, quo hic saepius utitur Euangelista,unquam Graecis,quod stiam, us upa tur pro ανομμαὼς.Neque quamnat Iudaei,unde da . ti tibi oculi ut alias debuissent sed quomodo apertiς aperiri autem non poterant, nisi prius clausi. Et respondit ille, Illivit oculos meos, quod non poterat, nisi antea habuisset. Sic NonnuS, cum tamen Ve, teres sequutus suillet,
13쪽
ΕΡIsTOLI Cae' ε λαισε ψεγγ οπιο-ις jXριςος απὸ βλεφάρων ἐλοιας αλαμπον ρ AIχλην. Vbi accurate, ut semper, nunquam satis laudatus, nec laudandus Heliasius:Et quare oculis nunc tenebras abactus ait, quos tum primuinformato ac creatos antri
ac toties dixit. Volebant illi, ut Deus olim AdamicorpuS e terra, ita nunc Christum oculos huic coe co formasse εκ r λω, quem inde vocant ο ματουρ-
γα et . Ac nihil minus dicit Euangelista, neque 1egimus Christum ullas unquam partes vel sormasse,vel creasse. Cypriano tamen dicitur, Sputo oculos christus fabricarit. Grotius putat Christum saliva lutum fecissis,quia aqua ad manum non erat. Sed an in hoc linimento aliquod medicamentum Plerique existimant in eo, quod Iulum huic vitio curando plane contrarium sit,miraculum spectari. Hic ob vim luti repellentem improbat in angino- lsis hirundinum nidos,alijs laudatos, Pereda: Quid si dicamus herems to con persum ita Focat AUgustinus) digerendi,attenuandi,& detergendi facultate praeditum y tam in saliva, experientia edoctae agnoscunt mulierculae nostrae. Et acrimoniam pulveris sentiunt in oculis,qui aestivo tempore iter faciunt, cui etiam squod Plinius agnovit xv. Nat. xi siccandi,humore', absorbendi facultas.Quod tamen parvm siissiciens, & invalidum caecitati re medium. Tuum est hic, doctissima Virginum, censere ac judicare. Vale. Dordrechti x. kal.
14쪽
Senatori 9 Archiatro Dor rechtavo.
MVnenim morum quasi protelis me obruis, Vir clarissime, & jam suppuduisset nihil
praeter meras grates epistolares rererre, ais opportune in mentem mihi venisset diisti illius Senecae, Mui sesinat utique reddere, non habet animum, grati hominis,sed debitoris. Spero autem fore aliquando, ut, si non munus munere eXpungere, saltem me ab omni labe ingratitudinis purgare queam. Cave tamen existimes, mihi decretum esse hic rationum nostiarum calculum sistere siquidem illecebrosa quadam humanitate facis, ut etiam pluribus insuper nominibus tibi devinciri non recusem: praesertim vero cum idem ille eximius των Σαρ-ν mysta non immerito asserat: Qui nona accipere non vult, acceptis Menditur. Salivam mihi movet tractatus, quem de singularum regionum nuperrime conscripsisti nec miror
illius meditationem , tibi perjucundam fuisse, quoniam divina providentia hac in re non A 3 UR
15쪽
έ E P I s Τ o L 1 C ae uno modo effulget, atque omnium animis admi
rationem indicit. Adde, quod excelsiora quaeque ingenia, ut sapientiae & literarum commercia Ionge lateque extendi, sic opes & delicias illas
externas certis natura limitibus circumscribi postulant. 'Porro quidnam'go rerum agam quaeriS. Ingenue dicam, non minimam curarum partem
hac aestate sibi vindicavit hortorum cultus. Atqui, inquies, an hoc est litare famae, eique nova parare trophaea φ Nescio sane: id certe usu compertum habeo, milii non solum voluptati, sed etiam utili rati fuisse,iam praeclara Dei opera penitius intueri,
tractare, rimari. Famam magnam nec optavi unquam nec merui,ea invitae si obtigit non derelinquet invitam. Ρaucis Vero bonisque probari, mi hi satis amplum theatrum est.Quod autem novam
ingenioli mei exercendi suggeris materiam, id honesto tuo in nos studio vel in primis serimus
acceptum. Quaestionem uti video, hisce verbis complexus es: Cum dominus noserpassimi tactu,etiam Hrbo incurabilibus rexatos morbis sanitati resilueret, qmenam ratiost,cur in sariando caeco uti voluerit sinimento Equidem si omnino omni temeritatis cui .pa carere vellem, ad imitationem Socraticae modestiae paucis responderem: Hoc unum scio,quod nihil certe hic scire possum Postquam enim signa haec eXterna prorsus arbitrarie vel us irpata vel o missa fuisse constat,nec alium saepe finem habent, quam ut occultam ipsius miraculi virtutem, aut saltem
16쪽
saltem ipsum Θαυματουργον, cujus legatio hoc pacto caelitus comprobari solebat, visibili nota
designent, araneae telas,quod dicitur, texet is,quicunque singulis peculiares caussas assignare conabitur. Occasionem hac de re curiosius inquirendi dedere glosae quorundam veterum, qui immemores admonitionis Apostoli, qua ad ipsius exemplum docemur πη μη wrερ ο γεγραπιαι φρονειν plus nimio α'iολογίαις αγραφοις indulgent. Mihi profecto e diverso egregie allubescit hoc magni Scaligeri effatum: Nescire velis,quae magiser maximus testire non vult,erudita inscitia es. Attamen si humanis ratiunculis habenas non nihil laxare fas sit, hoc quidem in genere affirmare liceat, servatorem nostrum varijs signis caeremonijsque uti voluisse,ut ne rebus illis externis,si semper eaedem atque eodem modo adhibita: filissent, aliquid tri- . bueret in superstitionem prona mens mortalium, quod non nisi soli virtuti divinae deserendum erat. Deinde quod proprius nodum magii; non a vero abludit, Dominum tam vilia, & in speciem contraria persanandis oculis admovisse, partim ut ostenderet se non φυσικως, sed plane υπερφυσιγιῶς operari, partim vero ut fidem atque obsequium iptius caeci per haec veluti diverticula exploraret, omnibusque spectandum exhiberet. Quo non inepte retulerim verba Chrysollami : ο νεηκαν
17쪽
ni Theologi, qui volunt primi hominis ex humo creationem hoc sipno repraesentatam fuisse: quod ego sane non adeo gravatim in caeteris admitto. Sed fortasse inquies, an etiam concedia in sententiam antiquitatis, quae passim cum Cypriano Christum sputo oculos fabricasse statuit. Minime
gentium. Quanquam autem, ut in reliquis quoque miraculis creatricem potentiam, nec non organorum quorundam vitium congenitum ultro agnoscimus: tamen, nisi ego valde c*cutio,
nihil caussae est, cur assentiendum sit Chrysosto mo, qui sed parum hunc in modum
m σωμω. Quid enim haec aliud prae se serunt, quam ν ομματον suisse hunc caecum ς cujus certe nulla vestigia, ut recte notas, in S. Literis comparent. Quin etiam novam eiusmodi oculorum fabricam ad miraculi gloriam minime requiri, palam est. Suffcit enim qu illibet caecitatis caussas incurabiles,sive eas in impedimento, sive in desectu quodam
18쪽
Qti aes ΤΙΟ NES. 'dam,ut ita dicam, naturali, collocemus, supernat rati essiciendi modo sui tulisse, atque adeo Visum, quem natura huic homini negaverat, absque ullo
temporis succedanei auxilio, contulille. Nihilo
accuratius dicitur, oculos huius caeci sputo, vel, ut ait alter,sputo pulvere consperso,tanquam materia
ex qua, ut cum philosophis loquar, fabricatos e fle. Tantum vero abest, ut huic interpretationi faveat Sacra Historia,ut vel e contrario illum aquis Silae abluisse hoc linimentum non obscure commemoret. Quae cum ita sint,non possum non mirari, qui eiusmodi deliquium in tam magna Ecclesiae lumiuna cadere potuerit; aisi,quod sane aequitatis est, isti secuto,quo inscelici quadam κακοφλσω accidit, ut dubites,magisne cathedrae Christianorum,an Vero Ethnicorum nostra de phaleratae istius eloquentiae corona certarint,rigidioris examinis gratia facienda sit.Cum igitur Patres illi non ac1 oamaticum,led
exotericum dicendi genus amplexi sint,atque ii perbolis, allegorijs, athsq- figuratis locutionibus
Veritatem, Platonico more, involverint ; adeo ut non semel ijs usu venerit, quod de se fatetur Hieronymus contra Hesvidium:Rhetoricatisumus,ct in morem declamatorum paustulum tu unus Quis,inquam
non videt rem aleae plenam tentare eum, qui fidentius de vero ac genuino eorum sensu pronunciare velit' Ad extremum in controversiam venit.
an in hoc linimento aliquid fuerit remedi j Non me fugit; celeberrimum inter alios Valesium,
19쪽
io EPI 'TOLI Caeanem vestram, veluti auxiliarem Deam, nonnunquam in partes vocare, nominatim ubi de sanatione Naaman ita scribit : Dirina virtute facturirest, ut quae s res fili naturae committeretur sevissima fuisset curatio, stro tanto O tam inveterato morbo, De ras cienti lyma operfectissima: non tamen ita fuit
divina ac miraculosa curatis,ut non relut initium quoddam habuerit naturalis. Num defendere in furiales aquas crebro, innatareque praecipue ad rapidos aquarum uices, plurimum facit, ad eliciendum omnem cutis immunditiam, at sanandum omne genusscabiei: nequσquidem Dium abiei implicioris,sed etiam leprae ac si taenum. Quod profecto magnum postulatum est, nisi quis dicat, quicquid ille naturae viribus adscribat,illud totum reserendum esse ad antecedentem quandam praeparationem,quae cum ipsa operatione miraculosa, qua tali ut phrasi scholastica utar neutiquam concurrit. Alioqui nulla tquemadmodum Picus, orbis litervij delicium, jure astruit Iib. iv. contra Astrologos cap. xiv.ὶ cogitari possit maior insania, quam ut factum aliquod supra naturam naturae viribus putes. Eri enim, ut alibi declarat, ordo rerum a Deo pro naturali cursu ini litutarum, ita suis f-nibus inclusus seiunctus, ab his rebus, quae dipina rirtuteo poluntate sunt praeter naturam, ut haec omnia I tokiantur, nihil dest, nihil supersit. Tametsi vero in quibusdam exemplis, quippe Naaman, EZechiae, aliorumque ad hunc, quo dixi, modum, aliquod naturae beneficium accestiste concedimus: hic ta-
20쪽
men, qui lacum obtinere possit, non peti cio. Quicquid de luto disputent medicinae consulti, quicquid detergendi, attenuandi, siccandi, humo resque absbibendi facultatem ei inesse contendant, semper, ni fallor, in luto haerebunt, si in eo quaerere velint aliquod caecitati medicamentum. Enimvero nihilo plus tum medicamentosae vir tutis, tum analogiae ad huius miraculi apotelesina producendum hac in re apparet, quam cum Christus ad curandum κωφον-ν, in eius aures, digitos immisit, eiusque linguam verba sunt Euangelistae Ουσας-: quae revera omnem medelae cogitationem excludunt. Proinde, si meo arbitratu haec lis dirimenda sit, album calculum adjecerim Ambrosio, cujus sententia haec est: Quod cotausa nativitate curatur, non artis, sed potestatis e t. Donaxit enim mininus sanitatem, non medicinam exercuit. Sed haec hactenus. Epi stolam D. Slingelanth vidimus; nec non adjunctum Panegyricum Hetrusco sermone Romae e ditum, quem ego ab elegantia, & spiritu poetico maxime probarem, si dignam arte sua formam nactus suiu et hic Apelles. Sileniij mei excusationem non affero, quia per varias occupatiunculas non semper mihi licet neque ingenio,neq- officio meo obsequi. od si haec culpa expiari loquacitate potest, jam tibi abunde satisfactum arbitror. Vale& salve quam plurimum, Vir humanissime, cum amicis omnibus. Ultrajecti prid. Id. Octobr. cra.