장음표시 사용
62쪽
co MMENTARIORVM DE HONESTA DI Saci PLINA AD BERNARDIN ves c AR AFFAM NEAPO LIT AN UM PONTIFIcEM AN TIoc HENSEM PRAEFATlo. G R E G l E sactum est ac prudenter Bernardine Pontifex Antiochensis,ab his qui uetorum respublicas legibus atq; decretis instituerunt, quoniam cum alia multa in his, tum illud etiam decreuerunt, ut in illis homini. -: ' --- bus praecipue ornandis armillustrandis ra, io haberetur, qui plurimum forent consecuti in honis stu/diis atq; honestis artibus. Quod abs te praecIareat diligentissime factum videmus, qui in tantis patriae tuae incommo dis ac periculis,minime tibi ips,tuae, clarissamae familiae dosueris, quo magis laudari ab omnibus,atcp approbari debes. Esto uero &amicitiae iure adductus quae inter nos maxima est)ac excellentis tuae doctrinae merito prouocatus,dicare tihi constitui lucubrationes nostras de honesta disciplina, aetuo nomini nuncupare, secutus eorum rationem, qui cum suffragari aliter nequeat, bene fallem sentiendo atm scriben/do studiose adnituntur,ut gratiam aliquam referant.Quod
Varro Terentius qui togatorum omnium doctissimus A est habi
63쪽
EPISTOLA, est habitus faciendum in amicoru officio existimauit.Neq;
praetero mihi excidit, quam liberal i congressu, quam gratis ac doctis sermonibus me acceperis superiori anno cum Romae agere .Quod si nostra haec, ne. ad Critholai libram exapensa sun nem ad Cleantis lucernam euigilata, nam fateri inscitiam nostram maluimus, quam modestiae praescriptum egredi diligentiam tamen adhibuimus haud mediocrem in hoc opere: nessi aliud a me propemodum quaestu est, quam ut ea subinde ut fit adnotarem,carptimo colligerem, quae& honestatem eruditionis probarent,ac meliot a praesertim ingenia iuuarent. Multa in his comperies, quae ad ius ciuilere pontificium faciunt,alia rursus quae ad institutiones ueterii,& humaniores disciplinas pertinet, quibus tu quoq; mi
ro studio ato diligentia inuigilas. Ne difficileis quaestio/nes,aut nimis anxias tractauimus, sed ciuileis inprimis&honestas. Ninime autem dubitamus fore quidem permultos, qui libidine magis accusandi, quam animo recte iudicandi adituri haec sin quoniam pleriis innatum hoc est,ut malint uideri in alieno opere ingeniosi,quam in docendo atq; intelligendo aliis prodesse. Nam reprehendere aio damnare imi periti etiam uolunt, iudicare ac probe expendere prudentes tantum,atq; egregie docti possimi, ad quoru ego iudicium semper mihi elaborandum existimavi. Sapienter uero digra P .Scipio. uiter factum est a P. Scipione, qui uir optimus ab uniuerso senatu est appellatus. Nam cum minus probe atq; honeste.
se consulem nominatu comperisset,ea dignitate se abdicam dum censuit,ne tam sanctum nomen ullo uitio teneri crede Philoxenus. retur. Ex quo magis etiam Philoxenus uidetur commedandus qui reduci in carcerem mal uit, quam parti honesto suf/fragio eximi. Quod a nobis ob eam causam relatu est,quo nia aetate nostra permulti inueniuntur,qui pari inscitia atre
in lentia unum quemque accusant oc assiduis reprehensionibu
64쪽
onibus ,nulla ratione,aut iudicio Iacerant .Quorum nos tumidam , inanemque loquacitatem , non modo despi/cimus, sed ubique longe contemnendam arbitramur. Libuit autem hoc potissimum in opere quandam rerum uarietatem,& quasi syluam obseruationum admittere,ne legentium animi, in tam uaria, multiplicique lectione, aliquid saltem non inueniant, quod ingenium suum in/struere , aut excitare possit. Qua in re, authores quidem habemus in Romanis litteris, magni nominis uiros, ac summae eruditione celebreis : qualeis in Atticis Com/mentariis: Rulum Gellium : Aurelium Macrobium, ac Probum Ualerium. Apud Graecos etiam complureis tra duntur, qui eandem in scribendo uatietatem magno stu/dio sunt consectati: neque id quidem sine maximis laudii hus, quo mihi multo rectius uidetur,eorum sequi autho statem, qui, re in uitae ossici js, di in rebus scribendis, ra tionem habendam dixerunt: Non praesentis duntaxat Gratis, sed ipsius etiam posteritatis. Quod equidem semγper effeci, cum multis aliis rationibus, tum quod omnem prope aetatem in bonis artibus,atque honestis discipIinis non minore animi uoluptate, quam studio hactenus con/sumpserim : pro quibus eo nunc magis standum, atque in acie durandum existimo, quo balbari populi infestis armis contra Rhomanas Aquilas, hoc est, meliores litte. ras, cladem-ruinam assidue moliuntur : quod illis pro/pe ad uotum successerit in tantis Italiae fluctibus, atque fortunis, nisi per solerteis uiros atque prudentiores,dili/genti cura, optimo studio prospiciatur. Sed haec alius.
Tu interim uelim laeto capias hoc nostrum munus. Ita enim licebit pro ueteri ossicio diligentiam nostram proba/re: 8c amicitiam inter nos firmiorem atque integriorem
65쪽
, P I s T O L a V rio Carassae Cardinati Neapolitano patruo tuo,utro amplissimo commendabis. Florentiae No/nis Iunq, Anno restituti mundii millesimo quadringeri i
66쪽
cs P vT I.: De triplici tentoris Tamburtini, Scγibarum principis, o qua conditione imperator maximus in conspectum N aciem hostum accederet. Emini dubium est uitam ipsam morta. lium,fieri multo prudentiorem 5c cultiorem ex rem,historiarum obseruati ne. sed ea praecipue sunt pluris aestiman/da,quae ad usum magis ipsum & uitae rationes csiducunt,sicuti exempla antiquiis iamitatis sunt. ex quibus ita homines subinὸt prudentiores:ut qui optime antiquitatem calleat,is aeque , & praesentia intelligit,& futura plei uniu prospicit. Subit autem nunc , , sede Tamburiano Scytharum imis Strat emaperatore 6c eius Suitia.ti enim quo maiorem hostibus ter, Tamburunt. rem at* metum incuteret, triplici tentorio in exercitu uti radispar color apparet etntelligeretur. Primum enim consueuit: sic ut in uno
, quo colore albo. purpureo secundum tertium nigro proferebar. Idq; ratione quada imperi j 5c uictoriae faciebat,uir alioqui, regestis, Nauthoritate clarissimus: nam ex colore tentori uolebat ab his cognosci belli coditiones cum quibus in certamen descenderet. Prima die cum in conspectu hostium cum exercitu aduentasiat,tcntorium illud explicabatur, in
quo significabat, nulla in re ini modo se dederent, iniuria se H s alis
67쪽
aliquam illaturum. Quod si alteram diem hostis expectasisset,lum coloris rubri tentorium educebat, quasi ad caedem re sanguine.Si ad triduu res protrahebatur,pro colore atro omnia quidem atra futura, ec extremam cunctis occidione, Praenunciabat. cAPvT II. Quibus disciplinis sis praeceptis Persarum rege Ilos instrua
π- : Es digna memoria est quam Plato Philosophus
refert in libro de ingenio hominis. Nam cuSo/crates diligenter disserat quo studio ac diligentia i Lacedaemones ad eruditione uirtutis, sinstruatur, mox ad ipsos etia Persaru reges accedit eoru in mirificam sane ac memoranda disciplinam recenset:siquide apud eos inquit qui regis filius in regno succedit, primo e ius natale quicunm in regno sunt celebra smul in inpostatu quotannis eande luce sacris ac festis uniuersa Asia prosequitur:mox uero nutriri puer incipit.Ncoe id a quavis nutrice peragitur,sed ab ipsis duntaxat eunuchis,qui in regis aula omniti optimi censeantur. Nam illis hisde reliqua omnia demandant, quae ad pueri curam,educatione* pertineant. Praecipue uero diligentiam adhibent maximam,uti natum ipsum decora,&egregia forma habeant: ex quo membra eius re artus accurate ac diligenter dirigunt atq; componunUbi uero septim si aetatis annum coplerunt, ad equestris disciplinae magistros atq; ipsas in uenationes mittunt. Anno Naa biferii aut decimo quarto cura eiusde suscipitit, qui Magistri regii. y nominant. Et hi quide ex uniuersia Persia delecti quatuor sunt, qui caeteris omnibus uirtute praestet, uidelicet sapietis, iustitia, temperantia, ali sortitudine. Ex his uerti primus e
iusmodi magica docet, quae a Zoroastre Oromasi filio M/- secta
68쪽
DIs cIPLINA LIBI. γsecta est, quae nihil est aliud qua deoru cultus,ide ιδ regia in .stituta tradit. Secundus comonet, ut in tota uita ueritate praecipue colat .Tertius ne quo asteetit,aut libidine superci, sed libere uita agere cosuescat, sibio ipsi primum imperare,nec alteri seruire. Quartus demu intrepidum illu, Oc impavidureddit, necubi metu edo seruus efficiatur. Haec Plato in Alcibiade retulit, quo facilius praeceptor Socrates Alcibiadis a/nimu ad ipsam uirtute excitaret, timuiq; delphicu illud subinde respiceret: quo monemur, ut te ipsum quiliu obe coingnoicas, necubi imperio anum abutamur, quod a Plutar clio etiam Cheroneo praeclare exponitur.
E Psyllorum ac Marseru populis qui moime intractadis uenenis, experiedisqj ualerent,et Herodotus Alicarnasseus οἱ alii permulti stripserunt. Ueru quod in Romanis annalibus seruatu est, rea C. Plinio relatu id eiusmodi certe est, ut fide prope historisae exuperet de uiro Exagono, qui cu forte in urbe orator geret,ac uenenoris uireis, potestatecp iactaret,Romani qui dem consules uolentem eu in dolium serpentu coniecerunt quo tanti facinoris experimetum facerent. Quaero magnu
proculdubio miraculude Exagono,eiusq; ingenio praebuit serpentes ipsi ψ i,α --:in ipso eum dolio circulam herent atq; demulcerent, Romanis hoc totu speetantibus.&dem populi qui contra uenena polleat, etia oblogenas in Cypro insula, itet Tentiri celebratur. qui esse adeo crocodilix terrori dicunt, ut uoce quom illorii maxime reformidet ac
fugianima di fascinationes ab hisdem sieti traditu est.Psylli
69쪽
H PET.cR INITI DEHO NE s. autem apud quosdam pro virulentis omnibus ac uenenatis . intelliguntur.Timonis uero opus inscriptum
quod esset amarulentum carmen, plenum iu mordacitatis.
Di mus. Nam &Marcellinus Ammianus Didymum quidem gra maticum Alexandrinu satyrice incessit, quod is autores,ut inquit. sillographos imitatus libros sex conti a M. Cicero nem seripserit,iuxta illud uetus Sus Pallada. Siquide in his Didymus ciceromastix potius dictus est,qua docti nomen assecutus,quod etiam Gallus Asinius,& Laertius Licinius pari improbitate factitarunt:cuius commentat ius titulo ut inquit Gellius infando ciceromastix diceretur.
c A P v T m I. Ara bassis Sotbae fementia e populari Atheniensium' tu, G quo pacto populi administratio us honestis est prudentisiamis viris fugienda π detestindusit.
Elatum est a Plutarcho Chereneo, quo pacto Anacharsis Scytha, qui ex septem fuit Atheniem sum statum qui populi imperio agebatur) hro
iam interiturum praedixerit. Nam cu forte is in Atieniensis populi concionem foret deductus, ac spectasset ea quidem omnia quae summa in repti.& praecipua erat iudicio populi discerni. Miratus primo est Atheniensiu conditione . qui cu rebus prsclare gestis,& autoritate apud om nespraestarent,ad tam iniquum imperium poenaeq; obnoxium, deuenissent,itam pi udentissime inquit . orempubIicam hinui perituram,in qua uiri principes consultent: populus aut 5c imperita rerum plebecula decernat, cui uidelicet propriuin minimis maxime formidare,& in maximis minime
70쪽
D I S c I P.L I N A L I B. I. iustum imperium uel ciuitatem adpellandam, in qua popularis improbitas summa quaecpreipublicae munera tractare prati unaat,nec enim de nihilo Charondas qui leges Cathiniensibus condidit in hunc modu depopulo concludebat. Qui se populo committit, fortunam no rationem sequitur: qcii forculare fauet periculo ecaleae se deditiqui in alea cst,adrumam &cladem inclinat,sic ille in populo fortunam,in bonis raticiacm ponebat, C A P U T V. Pacuuij carmen relatum de fortuna eiusf multiplici potestite ξ t quid item de eadem c: Plinlusscripserit. R
M Voniam permulta passii naba uilioribus de sortu
. na eiust uiribus scribuntur,libitum nobis in praesens Pacuvianum carmen apponere, in quo gra phice quidem 5c eleganter uis ipsa fortunae ac Potestis ab eo sit ex prcssa his uersibus: Fortunam inquit insanam esse G brutam perhibent philosiopbi,
Saxiq; adinstar globosii praedicant esse uolubilem. Qua quos in impulerit fors eo cadere furtunam autumant: cam ob eam rem esse uocant quia nihil cernat quo sese applicet. Insanam autem aiunt,quia utro incerta,it 'bihq sit: Brutum, quia dignum aut indignum nequeat interno, cere.
Hamnus Pacuvius. Quod etiam carmen M. CUero in Rhetoricis rettulit,nequis in eo quaeritando diutius fatigetur, resi quidam paulo indoctus id ut solutam Ciceronis oratione adducant. Plinius autem in hunc modii de eiusdem sol lunae poestate ad Crispasianu,toto inquit in udo di locis omni hus,omnibusq; horis,omniu uocibus fortuna sola inuoc at, re una nominat, una accusatur,una agit rea, una cogitatur Sola laudatur, la arguitur,ct cum conuitiis colitur Iolubilis pypletist uero,&caeca etia istimata, uaa a inconstas