장음표시 사용
91쪽
teribus citant,in quibus copiose sit explicitu, quo pacto curari fulgura deberet,quibusq; uictimis posset expiari. Unde et Fulgur deus,& fulgurator Iupiter,ac eius temptu in urbe apud authores celebre. Quin et fulguritae arbores hinc disiunt,sicut in Plautina fabula ex Philemonis thesauro.In agro inquit fulguritas sint alternae arbores, Sues moriuturangina acerrumae.Oues scabrae sunt in glabrae quam haec est manus. Hoc aut modo,fulgur, fulmen,oc tonitruum exponi uideo, ur sulgur ignem ottendat. fulmen emittat: tertium comminatio quaedam sit,& sonitus sine ictu. c A P V T VI. Quὁd c.Plinius a Graecis dissentiat de Obita metae Sophoclis ede las etiam nonnihil,quι prae nimio gaudio interierint.
Aius Plinius in libro historis naturalis septim
Sophoclem tragoediae poetam scribit mirifico mortis genere occubuisse:siquide ex nutio imquit tragicae uictoriae perihi. Qua in re Grais fere omnes authores maxime dissenti uti Nanidi Samonteus Lucianus, que Firmianus dηs, .hominibuslinimicum dicit,in hunc fere modu, π, irris A topiων ad Qui tillum de Sophocle: r' eaεν γη πεντ, ηδ ἰωκι,ν- t,--.Astipulantur huic sententias, v illi poetae Sotadis uersiculi,in quibus erudite exponitur,q; ipsa plerunq; innocentia,ab iniquitate superetur,tum ipsin qu que Sophoclem ait acino uuae extinctum.
92쪽
ει χίλ* Ypάφοντι ἰατιπεπγακεραφής, M 'γά φαγο ν ταγ/λας πνιγεις Murmo. Deniq; ec illud Graecis diaeterhs uulgatu est, treis tragoediae poetas, uario-mirado fato periisse: Euripedem a canthus: Aeschylum a testudiine: Sophoclem ex uuae acino. Quod autem Plinius contra cateros de obitu Sophoclis rettulerit, uitio magis memoriae factu id arbitror, quam inscitiae. Haud enim temere aliquid de tanto uiro pronunciandum censeo, qui de omni uita, di bonis disciplinis quam optime sit me ritus. Nam ec Latini scriptores, longe in hoc dissentiunt. Cum Naximus quoque Valerius pro Plinio faciat. Nam de Anacreonte Teio notius est, quam ut hoc pluribus de heat exponi,eum scilicet pari obitu ac Sophoclem ex aci Nouuae sustocatu. Qui autem nimia laetitia Sc gaudio pera ierint, complures apud ueteres nominamur , sicuti Policra ta insignis foemina, ex Naxo insula. Diagoras etiam Rho/dius ac Philippides comoediae author, qui poetarum certa mine, cu praeter spem uicisset, nimio gaudio exanimatus est. Ex quo fortasse Latini authores pro Philippide comico, tragicum Sophoclem acceperui, quod alibi etiam notauimus.c A P v T VII. Qui apud ueteres fuerint Brutiani strui,Cr qua ignominia ,er qui inta Romanis habitiI ruti populi, I quod ab issis desciverint, . timen nonnihil etiam de comicis lorari s. Elatum est in ueterum commentariis mirificum quidem exemplum,ac Romanae seueritate con
dignum contra populos Brutios. Hi enim quo Mevi Q tempore Carthaginiensis Annibal Italiam cum exercitu nuasisset Ionge apparatissimo,acRomanus popu/lus alicubi minus seliciter cum Penis depugnasset, primit i quide
93쪽
si PE T. cRINITI DE NON E s. ex omni Italia ad Annibalem desec t. Sed cum sirperatus Annibal Italia excedere cogeretur, bono atq; utili exemplo senatus, populus b Romanus cessiit in Brutios animaduertedu,acita eoS puniedos, ut nuncb deinde pro socijs Romani opuli haberent ἰnem nomina eoru sicuti ante in ordine mi itiae straheretur.Sed illud etia statuerat ut ad maiore quide Dgnominia,Omnes Brutii Romanis in prouinciis tendetibus Parerent,ac ueluti mancipia quaeda uilissima seruiliter hisderninistrarent:adeo graui, & iniquo animo senatus Roma/nus desectione populoru serebat.Hi aut Brutii Lucanis confines sunt,quos echilingues quida vocarui, quod Osce,NGraece loqueretur,quod & Sextus ex Verrio Flacco scribit
Unde etia Brutians parmae apud ueteres nobileis. .aut Cacito omniμ to,que Plinius omnium bonam artium magistra optimum
Minu arca uocat,4Thermum acerrime insectatus est, quod is imperamgilis. tit,aim author fuerit,ut ipsi etia deceuiri a Brutianis uapula/Brutuni, rent.Nam Brutianos intelligit eos, qui accincti loris, uerbora N plagas incuterenucuiusmodi sunt in comoediis Ac scenicis fabulis, qui lorarij dictitur. Quom quidem munus at Lyr θ' officium erat ut seruos uincirent ariu uerberaret, qualis Terentianus Dromo, quod di Gellius author diIuens in Atticis obseruauit,& Festus etiam Pompeius rettulit.
c APUT VIII. QP eomento Pixodorus pro do babitus sitio de ruranoris inouentione:de de lapidicinis nonnihil ex Theophrath libris.
Exovis, Eriocunda sane ac lepida historia traditur de Eu/angelo deo in uetem commentariis, quo uideliscet pacto ex inuentione marmoris calo receptust Herit 'sini Pixodorus ante diccbat. Nam cum
Epheni ciues templum illud egregium atque magnificum Dianae ex marmore construendum censerent, quod inter Ieptem
94쪽
septem reponitur decretum est,ut ex pluribus locis a toe insulis Iapides ae marmora peterentur.ueluti exParo, Proconesso, Heraclea, alijsq; insulis. Is aute Pixodorus in Thasio forte greges pascebat,& cu duo arietes certatim cocurrerent,ac summo impetu congressi praeterissent alter ex hislapide cornu pscidit,ex si erusta colore maxime cadido euuIsa est: qua demiratus Pixodorus collegit, ac relicto pecore, cursim ad Ephesos detulit, quod adeo gratum, atq; oportunum ciues habuerunt,ut non modo diuinis honoribus illum colerent sed pro Pixodύro nominantes, sacra quotmensibus eidem ab Ephesiis magistratibus fiebant,quod&Pollio Uictruvius refert adoctauium Augustum,quo maxime libro de machinationibus disserita Sedri Pixodori Iapidicinae diu post ab antiquis nominatae sunt,sicuti etia aliae a Theophra/sto celebrantur,in quo η, γῆν -'cuiusmodi Paris, Penteli
etiam angelus,qui libros de re militari diligenter conscripsit quod Aelianus in epistola ad Traianum imperatore demonstrat. Nam di Plutarchus Cheroneus est author, Philopomene ipsum, magnopere fuissemangeli comentariis dolectatum,sic ut frequentcr eos in manibus haberet. C A P V τ IX. De aetate Con'ntij imp. Narsetis,ac de eri in regis Saporis adimpconstinti: π quid ab eo reston m fuerit ex Marcessivi Mori . Actum nuper est ut ego,& PoIitianus in Marciana bibliotheca Florentiae sederemus. Cunoe alii non indocti uiri adessent,habitus sermo est longi
or lte Nim o stant in principis de Nar
,de Gellis arto,de IulianoBizati ano,ac de rege Persarum Sapore,id b ipsum,ex monumentis,cum Gracis tum
95쪽
PET. cR INITI DE H o N Ε .Latinis:quod hi uidelicet hisdem sere temporibtisvixerunt, magnis li,ec multis conflictibus in Italia, diuersis regionihils contenderunt. Sed ego mox,cum Romanas sorte historias legerem,offendi epistolam Saporis Persarum principis, ad imp. Constantium:in qua facile apparet, quo animo rex Sapor ati audacia fuerit,cum ad imper. Constantiu Augustum in hunc prope sensum per Nersetem legatu literas scripserit: Rex regum Sapor&Solis N Lunae frater, Constantio Augusto salutem. tatus sum ad optimam te uiam redhilere incorruptum aequitatis suifragium agnouisse,& fatis ex/Pertus es,quatas olim cladeis, nimia alieni cupiditas Niderit. Sed quonia ueritatis quidem ratio libera,at. solata esse deshet,paucis absoluam, quod Nalias saepius recensui. uidelicet adusin flume Sermona,& Macedoniae fineis,maiotes meos tenuisse qae&Ro.antiquitates testant . Proinde qae ad nos sttinet,audacter id repeto,atcp efflagito,est enim cordi iustitiae causiam tutari, wdo Sc a prima quide adolescetia, nihil unci poenitendu admisi.Ideoq;&Armenia, ct Mesopotamia recuperare molior, quae avo meo per fraude,atiu insidias,ereptae sunt.Quod si more suadenti gesseris,probe quide, ac prudeter feceris, ut reliqua securius, ac sine ullo discrimine obtine/as.In quo medicos ipsos,eorum4disciplinam sequutus fueris, qui aliquado parteis corporis quasdam adurere, uel ex cindere consueuerui, ut reliquis integris ac solidis uti liceat. Quod di bruta quaedam animantia factitant,quaecu intelli/gant cuius rei causa inprimis petantur,ati capiantur,illud Dps um siponte amittunt, ut impavide mox ac sine ullo uitae discrimine deganti idem de te pronuntio, quod si haec nostra legatio irrita fuerit, uere proximo instructis copiis,atq; omni exercitu accinctus, res nostras quantu ratio oc fortuna permiserit repetam.Hactenus rex Sapor ad Constantium Augustum, qui has litteras diligenter expedit, ac recto pectore'.
96쪽
DIS cIPLINA LIB. I L 3s ut inquit Ammianus Iibrauit. Sed apponam imperamus
etiam Constatii responsium, quo pars haec melius possit considerari.Uictor terra mario Constantius, Sapori regi salute. Tus sospitati gratulor ut amicus,si hoc uelis,cupiditatem uero animi tui semper indefessam,fusust uagantem,uehemeter insimulo. Me potamiam poscis, ut tua, alo Armeniam. Proinde etiam suades,ut integro corpori, membra quaedam adimantur, quo salus de reliquo in tuto a me collocetur. Sed accipe ueritate no obscuram quide,aut ullis praest ijs obdustiam,sed apertam, re perspicuam, quae nullis omnino minis aut perterretur aut diminuitur. Meus praetor, praefectus Opi natus,cum duce tuo de pace, me quide inconsulto disseruit, quod hoc in comunem usum fore putabat. Id egonem abnuo, ne* repello,modo cu dignitate fiat,ne de maiestate quicqua praeripiat. Na indignu a tq; absonu est,inuidiae ac iniqui tali cotra me ansam praebere,cu tyrannis per totu orbem deletis, Romani nobis obtemperet.Simul & ignaui hominis fo/ret ea nunc prodere, quae diu illibata seruauimus. Ualeat igitistae fotm dines quae nobis intentatur: nos em pro nostra cosuetudine,no inertia,sed modestia, pugnas magis excepimus quam intulimus :parati semper iure helli noura omnia de/fendere , quod ipsum experiendo Sc agendo cognouimus.
Rarissimum quidem in prael hs rem Romanam titubasse,aut nun bdenissi in partem deteriorem prolapsam.
imitatus ea poeta Vergilius, Pude Salmoneo agit.
Os olim fuit inscenicis fabulis,Ioue quadoq; tonante inducere sic, ut eius numine pro re nata tonitrua quaeda aederent , quod etiam rati ex uetera
comoediis colligimus.Nam & ludis in ipsa scena E i absolutis
97쪽
absolutis ut inquit Festus similitudinem quadam tonitrui
imitari consueuerunt. Principi alit eos sonitus ad hune modsi faciebat,ut clauos ac lapides in labruameum coniicerent, ex quo repcussu,senitus flle dissultaret. Sed a Claudio mox Pulchro inuentum est,ut ex coniectu dissono Iapida,multo quide maiores tonitrus, ac ueri similiores uiderentur: quod in libro sexto de uerboru significatu a Pompeio explicatur Unde sic Plautinus etiam Amphytrio: Ηιη quid hoc quram ualide tonuit: dij obsiecro uestiram fidem. Sed quod in Sallustiana historia relatum est de Metello Pio eius. immodico luxu atq; superbia,dignum sane uisum est quod hoc loco apponeret. Is em Metellus,tam elati,atq; in solentis animi fuit,ut seipsum, quasi Iouem coli pateretur ac thure ad se litatu accedere.Quin & hoc instituit,ut instrumetis apte constructis,eius capiti corona cu tonitru superpone tetur.Sed haec Sallustii uerbis repetenda sunt,sicuti in coenis etia Macrobianis legunt.Metellus inquit) Pius a C. Urbis no ad coenam esset inuitatus, ultra Romanu,ac mortalium etiam more,curabat,ex ornatis aedibus,per aulea&insignia scenisqj ad ostentatione histrionum fabricatis, simul croco sparsi humus,di alia in modsi templi celeberrimi. Praeterea considenti in transennam demissum Uictoriae simualchrum in machinato strepitu θc tonitru,eoronli ei imponebant.TG uenienti thure,quasi deo supplieabatur.Ex his aut considorari potest,qua ratione ueteres in scenis ludis tonitrua simu/iarent: unde etiam de Salmoneo Sallustiana quidem imitatione uidetur a Vergilio dictum:
Salmoneus fui vidi Cr crudcleis dantem Sulmoneu poenas, naue ictus. Dum flammF iovis,erseratus imitatur Obmpi. Quatuor bie inuectus equis, G lampada quoans Per Graium populas, dum per Esiris urbem
98쪽
Demns,qui nimbos σκιη imitabile Almen Acr π cornipedum cursu simularat equorum.
cA P V T NI. Q se edula fuerit ια mithologi sicribrat Giganta pedes in uolume desnere, o Lampridi, uerba expositarico di imp.crudelitate. On pauci ex ueteribus fuerunt, qui fabularum mysteria ac reconditam eruditione perquiretes,
libros de his composuerunt,in quo etiam studio uetustissimi illi apud Graecos ut inquit)StrabΡec maxime Pythagorici elaborarunt, ne populo invulgaret
quae animis tantum initiatis promenda essent, quod M UOctius Praetextatus copiose apud Macrobium demonstrat.
Nam & inter alia cum de Hercule re Gigantibus loquitur: Non temere inquit factum apud mithologos ,ut GigantuMgie sic formarent,ut eorum pedes in draconu uolumina desinerenti ides ipsum ea ratione factu reseri, quo intelliga mus,nihil eos reyum,aut sublime cogitasse aut eiectile, detortit eorum gressius, ad inserna demergantur. New enim , quisl ignorat,nullam aliam ob rem Giganteis ipsos conticios, quam ut impii homines, atq; insolentes, di quasi crederentur. Unde in fabulis eos uoluisse aliquando deos Dpsos de caelo depellere,ausos*cotra illos pugnare, quod in scenis ut dixi Macrobianis,tum apud Plutarchum explicatur, quod Sc Seruius gramaticus intellexit,qui ex Vulcano asserit natum puem Erichthonium, sed pedibus ut inquit Esubibonius. draconteis,ut in Uergiliano commentario rettulit. Sed illud notandum est quod in Aeliano Lampridio legitur, quo lo/co imperatoris Comodi libidinem atm saeuitiam prosequit. Refert einba Commodo ipso eos homines, qui pedibus dohites forent,nec ambulare admodu possent,in Gigantum ei
99쪽
3s p ET. cR INITI DE HONE s.figiem formatos : sic ut quasi dracones. inquit effingerent. Ac deinde sagittis eos conficere solebat . qua in re signasse illud uidetur, quod in modum obtorti anguis desinere Gigatum pedes diximus. Nam 5c in uetustis adhuc quibusda monumentis ut Pompeius Laetus mostrabat maiores quidemessigies Romae uisuntur, quae ipsis pedibus obliquatos uia dentur serpenteis referre. Quod illa tortuosa uolumina in/dicant,ex quibus impietas utait Praetextatus ac eleganti rugura demonstratur. c A P v T X II.
Qηam Irauiter si satγrice Ioan. Picus Nirandula con ra inerteis π otiosos homines uerba habuerit, ex quod Solon insuis legibus damnandos censiuit,ac inibi elegami fimi vera - μι positi ex Enniana satγra contra i ta
Uper forte cu Pico Mirandulano diem conssimpsi. Qui cude uita,re philosophia permulta gra
uiter re copiose protulisse illoru maxime ingenium aiss animos subinde accusabat, qui segniter admodudegenere ocio oblitesciit. Qua in re ut fit macrius ac seuerius decIamaret, coepi mox diligentius cosiderare,s ctu ab eo, no minus acriter cb prudenter,ut istiusmodi homones, imo hominii macipia, ta acerbe,ta grauiter,ia satyrice sit insectatus. a quid esse in uita nequius aut scelestius potest Q lepus ipsis m, rem scdicet preciosissima,somno, inertia turpissime transigere Qui em desides,ignaui,& oscitates ui Iut,no hercle magis uiuut,l stolidat pecudes et merat beluae Ness uiuunt em,sed spiritu traliut sicuti pecudes solent, quo factu est, ut quida mi poenas quide acerrimas cotra istos desides atin ociosos statuerint,eosq; iure infames dixerint:si/quidem 5c Solon ipse in suis legibus inertia hanc, turpemc ignauiam
100쪽
ignauiam seuerissimh culpavit.Qui desidiam inquit) secta/tus est,is accusaritibus esto obnoxius. Unde illud etia Q. Ennii, non minus equidem discendum censeo,qua dogmata et Praecepta quaeda ex philosophia intima eruta: quod idem poeta in tragoediai phigenia his uersibus cotra inertia Poluit,ut Iulius Celsinus apud Prontone Cornelium rettulit: Otio qui nescit uti,plus negotij habet,
Qna n cum est negotium in negotio: - ..
Nam cui quid agat noturum est, D megotio Id agit. ludet ibi,memem dis ammum delectassuium. Otiose initio animus αμιt quid urbi, Hoc idem est enim,uis domi nunc nos, nec militiae mus. Imus buc,hinc,itac:cum istue uentum est Me illinc lubet:
Incerte errat animus praeter propter vitam vivitur.
Quod etiam in Atticis lucubrationibus a GeIlio reserturac A P v T XIII. Quod his maxime uerbis Politianus se oblectari dicebat, ut ura
Reciprocicornes, er Lunitates arietes,Cr bestiae Exungueser Excornes, er alia ibidem addita.
Iς bat olim Politianus magna se uoluptate ais
chalcp incredibili delectatione teneri in his uer bis quae sunt reci*cicornes et Ianicules arietes,et Y ite hestiae ex ungues ec excornes,weoru copositio felix et iocuda sit, no imrbior et putida sicut in alijs multiScdtigit. Arietes aut re pcicornes,& Ianicules,a Laberio Pocta in mimis dicti sunt, que tamen Gellius complura refert admodum licenter confinxisse, quod alibi diximus. Bestias autem exungueis 5c excorneis Tertullianus uocat pro his,
quae sine unguibus re cornibus forent: ut in libro de pallio habetur cum Uedij Pollionis crudelitatem incessit, ut qui murenis homines etiam ipsos deuorandos congceret. rhe/ odorus