장음표시 사용
71쪽
incerta,uaria, indignorumi fautrix, huic omnia expensa huic omnia feruntur accepta, ct in tota t atione moi talium sola utramin paginam facit. Apud Scythas uero eiusdem simulachrum sine pedibus fingebatur, ut maians tantum,ec penas haberet. Apud Smyrneos aut eiusmodi fuit, ut capite polii fulciret,&manu altera cornu Amaltheae retineret, quae Uubali statua etiam a Pausania describitur. c A P V T VI. Qii merudite Plato philosephusscripsicrit homines iracundos meo
moria praestire.grdueis autem oblivione.Tum de thrdi
ccnctibus populis o caeli potestate.
Emo est omnium qui ignoret, qualis, quantus Plato philosophus,re uitae Ningenioruexistimator fuerit, ut eius quidem iudicium in quaq; re ad
amussim factum merito credatur. Sed erudite ac prudenter uisius mihi est eos homines adnotasse, qui uel iudicio,vel memoria praestent.Tum quo maXime argumento hoc totum praenoscamus. Nam eos inquit maiori memoria esse, qui ad iram ct colentiones facilius excitantur. Eos uelo
'qui modestiam re grauitate prae se scrunt, segniores plerum obliuioni obnoxios. Sed uerba ipse subiiciemus ex Platonis libro de scientia,quo loco Demetrius cum Socrate hanc parte exequitur,deTheeteto agens .Est admodum inquit arduinreperire hominem ingeniosum, qui smul etiam mansuetus, ari modestus sit:nec enim fuisse quent hactenus, aut esse uideo, qui eo naturae Renio sit, ut utrum simul habeat. Sed enim qui acuti sunt,callidit ac memoriosi 5c dociles in iracundiam fere,atoecolentiones fertitur priccipites, attraptatur,perinde acipis naues sine ullis retinaculis didem phomines furore potius quodam, quam sortitudine praestat.
Verum qui natura grauiores sui tisicubi se inquit ad discipli
72쪽
nas conserunt,tardi,desides, obliuiosi,at* obtorpescentes uidentur. Nam & Thracenses popul ut est autor Aristoteles,quia robustiores, hebetiores , sunt, nullius prope memoriae censentur:siquidem ad quatuor tantum enumerant neq; ultra rationem producunt, quod eis priora excidan si plura connumerent, sicut pueruli faciunt. Qtiae res cadi
ut opmor merito,& defluuijs accid i quando ipsi fere homines magna ex parte ex illis costant. Unde sie Iulius maternus ad Mavortiu Lollianum in Astronomi. cis Quaeda inquit getes ita a cado formatae sunt, utpropri/a sint morum ianitate perspicuae. Scythae immanis reritatis crudelitate grassantur, Itali fiunt regali semper nobilitate
praefulgidi Galli stolidi, auari Syri, acuti Siculi, luxurio silem per Asiatici,& uoluptatibus occupati, Hispanisata iactantiae animositate praepositi. c A P v T VII. De obitu Hermolai Barbami veneths Pici Miranda sis osticio erga eundem cum pestilentia in turbe laboraret.
Uo tempore has nostras commentat ones moditabar, relatum mihi est, Hermolaum Barba. rum qui Romae tum agebat pestilentiae morabo affectum, quae res Picum mirandulam. 6c Angelum Politianum,uiroshingenio,ct doctrina iam hilcis ,ita statim commouit atque inecit, ut illaci ymari Propemodum coeperint ac sortem bonarum i terarum maxime dequesti sint: quasi in hoc uno homine romana res periclitari uideretur: neque iact ira quidem , sed nausea/gium foret, si Hermolaus in eriret. Dein autem Pictis,ut uir mixtine os ciosus, ec ingenue doctus , cxcog trire coepit, quo nam pacto qui Florentiae tum ageret, seire
73쪽
u PE T. cR INITI DE Ilo NEs. opem Hermolao absenti posset.Itam statim pharmacon cI tra peste, quod ille sibi, si quando incidisset alteruabat, dili gentissime curat,ut Romam qua celerrime ad Hermolaudeuehatur.Dicebat autem Picus illud ipsum ex oleo scorpionum,lingulis baspidum,ec aliis eiusmodi uenenis consoctum,ut nillil fieri possit contra pestilentem morbii como dius aut praesentius.Sed interim dum antidotu ad HermoIaum defertur,saeuiente morbo in fata concedit.Quam rem libuit hoc loco reserre, ut quorundam insolentiam pariter ecinscitiam reprimamus, qui cum seipsios doctrina caeteris prs ferant,& praeferri cupiant:in hoc maxime gloriantur,si do ctissimo cuiq; maledixerint:& alia reprehedentes, in que pari dementia blacterent,cum sit om cium uiri humanioris non disciplinis modo, sed etiam doctis fauere, quod ipse Picus Mirandula egregie praestabat: reputans animi parum heri re insinceri elie, inuidiae magis, quam doctrinae conce dere.In quo ec Plato ec Xenophon merito sunt adoctis reprehensi,cum neuter mensionem usquam de altero fecerit, sed oblique potius alter alterum perstrinxerit. Quo magis etiam damnadi sunt, quod amoenitatis socraticae duo sume lumina creditu est. Et is hercle postet itatem deserit, qui an liquitati addictus nihil siuae aetati concedit.
De euitia Fuluis in Ciceronis caput, π qua ignominia b bitus fit ex Dionis hi bria: carmen Scucri po
ete adiitum ex eodem Cicerone.
Uanto pere saeuitum si in M.Tullium a M. Antoy nio post eius caedem, restis est uniuersa antiquitas:
l quali v ignominia re iniuriis affectus fuerit cum
. eius sicrum caput ac manus crudeliter abscissae,
ac pro rostiis affixa fuerint. Primo enim allatu ipsi Antonio caput
74쪽
13D I sc I P LINA LIB. Ieaput in mensa apponi uoluit, percii diem illud aspexit, quo ut tali spectaculo animuexatiasset,deinde tollendum praecepit,ut Appianus Alexandrinus refert. Sed quod est apud ipsum Dionem Prusieum,& in Sudat collectaneis notatum
repetendum arbitror,ne tam saeuam, tam crudelem, scelera
tam in immanitatem in sacrosanctum eloquentiae principe non consderemus,praesertim agente hoc Remins improbi tate. Nam cum Fuluia Anton uxor,eiusdem M. Tullii caput in manibus retineret,primo illud maledictis ac diris execrata est. Deinceps etiam inspuens,gremio sto apposuit, a criusq; inspiciens linguam quom illi e faucibus extraxit, Ocin eam saepe aciculam infixit, qua tunc ad ornamenta capi tis utebatur,ne quid omnino posset ab aliquo desiderari,in quo muliebris saeuitiae argumenta deessent. Huius autem csdem,aim immane facinus permulti apud ueteres, tum pro sa,tum carmine deplorarunt ut Portius latro , Albutius Pylo, Cestius Murrhedius .alij .Sed nemo tame elegantius, doctius, efficatius, quam Seuerus Cornelius his uersibus, uti ab Anneo Seneca traditum est:
Oraq; magnanimum spiramia pene virorum In rostris iacvere μιs. Sed enim abstulit omnis Tanquam sola foret rapti Ciceronis im. go. Tunc redeunt animis ingentia con ulis a Iuratae, nus, prehensasDedera noxae, Patrictumq; ness,est nunc σ-CetheguDeiectuss redit uotis cutilitia mefandis. QAldfauor,aut coetus, plani quid honoribus Gni Profuerunt.facris quid exacta artibus et ias
Abstulit una dies, i decus μὴ lucta )conticuit latiae trinis sic dia lini . Vnica fossicitis quondam tutela ulusj, egressumsimper patria taput ilduc tra
75쪽
Publica uox eius ornum obmuri armis, Infrmes vultus passums cruore nemo i T. Caniciem sacrasq; manus sperumq; mnistras Tamoram,pedibus cuius proiectisupra bis Proculcauit ouans,nec labrica fri,deota, Relex t nullo luet baec Antonius aeuo Noe nos in E ibis miis mictoria Perse
Taciti uerba explicata in Iudeoru bi'ria, s quo pacto Chri Pani etiamsunt Undrij appetati,quuj iguom id chritu effigies ab an it quis depim Ix erit,in quo insolentiam puriter dis odia contra chri unam religionem osen unt.
Erba sunt Cornelia Taciti, quo Ioco tristoriam
de Iudaeoru originere motibus scribit. Assen/sere Iudaei Mosi duci,atq; omniis ignari fortuitu iter incipii , sed nihil aeque, qua inopia aqiis fa/tigabat. lamo haud procul exitio totis campis procubue/runt,est grex asinorum,agrestit e pastu in rupem nemo/re opacam conscedit.I n quibus uulgalissimi fere codices deprauati alicubi coperiuntur, &quidem ineptissime, uti res ipsa. Et Sepia Tertullianus docet, qui Taciti uerba mu/tuatus,ad hunc modum in Apologetico id explicat: Resert inquit)Tacitus Iudaeos Aegypto expeditos,si re ut putauit extorres, uastis Arabiae aquaru locis egentissimos, cum siti macerarentur onagris, qui forte de pastu potum petis ruri existimabantur, indicibus sontium usios,ob eamque gratiam
76쪽
D O c IPLIN A L I B. I. is d. gratiam consurassis bestiae superficiem cosecrasse. Notia est enim quod ipsi quidem Iudaei ab Appione Alexandrino. Moloneq; oc aliis notati sint, quod aureu asini caput in templi sacrario seruarent,atq; adoraret: quonia Mose duce ut improbe asserunt asinorum beneficio aquas Iudaei inuenerunt. Quod esse falsum & plane fictiliu Ioseplius Iudaeo/ru uernaculus,& templi sacerdos,alhq; complures asseuorant. Unde idem Tacitus, ut mendacioru loquacissimus a nostris merito incestitur. Romani aut ueteres pars causa Occhristianos aeque ac Iudaeos Asinarios uocatui, obstinato uidelicet in Christi nomen odio, quem per ignominia etiaChrestu, per e litera appellabant. Sed ec figuris, pichirisq; Christianis illudebant, quando infando etiam picturae ge nere, deum nostrum, sic depletum spectanti populo pro/lso siuerunt,ut is foret auribus asininis, pede altero inungu/atus,librum gestans,di togetus: cui flagitio ut scelus ad/derent tali titulo Christi euigiem dedecorarus. Deus christianoruni , , ας.Qua in re uel ipse quidem Tertullianus aegre a risu abstinuit, cu nome ipsiu m oc forma cospiceret.
Ictum celebre est Theodori Gara deditio Hieronymo, eiusque eruditione, affectum fuisse iniuria Hieronymum a Rumo, quod eumpro Ciceroniano accuset, in quo paulo audacius .isus. Nam quid inquit opus. ut in re falsa in ius appellaretur, litemque illi ad tribunal Christi de nimia eIoγquentia contestaretur. Sed hoc totum de Gazae in. genio re acumine pio re nata exponemus. Erant sorte
77쪽
cum Bessarione Niceno, uiro in philosophia excellent L. Theodorus Gaza re Plethon Bizantius, qui cognometo appellatur,tres eo tempore cui constat) uiti doctrina, ec ingenio nobile . Quaesitum est igitur de divo Hierony/mo, quantum in romana eloquentia praestiterit. Ex quo Bessarion : Facundia sinquit) maxima fuit apud latinos Hieronymus, quando assectatae nimis eloquentiae pro Ciceroniano re habitus sit & accusitus.1n quo Theodorus dicit risum mo tusse, ut qui foret in romana etia cloquentia censor acerrimus. Et simul iniuria haec inquii) o Bessario
insignis in Hieronymum facta est a Rustimo, plagas sipil/las nullo suo merito tulit. Quo dicto Bessarion & Gemostus magis riserunt, cognito Theodori ingenio, di attica urbanitate. Neque prorsus negaucrina quaedam esse in Hieronymo,quae non usΦquaiu romanam indicendo puritaγtem atque elegantiam probant. Quod equidem uitium
si id uitium est non homini, sed tempori, & professionitribuendum existimo. Nam inter Christianos homines ut idem inquit Hieronymus non eloquentiae, sed uitae accu/fantur uitia:in quo tamen improbior ato audatior uiderilsotest Theodorus, qui tam aperte contra Papiam Iegematinam ciuitatem invadit eumque uirum in ius appellet, qui de omnibus ueterum disic plinis quam optime meritus
dicatur. , c A P v T XI. De Socratis co tintis cumoribus ac de eius e Die et de firmitate ex Ilieronγmosum de imaginibus philosophoru in veterugγ mna ijs.lbrum secit Hieronymus cotra Iovinianu,in quo de hono 8c laude uirginitatis, cu copiose disserat coplures Deminas receset quae tali mento apud uastos populos ac nationes praestiterint, piscerea bmala
78쪽
DIs cIPLINA L.I B. I. mala Sc incommoda,quae ex ipsis uxoribus proueniant, /de cu de Socrate philosopho ageret, quam constanti animo earum iurgia 5c contumelias perferret,non modo inquit Socrates hanc uxoru improbitatem patienter ferebat, sed illas ultro de sua etia deformitate irridebat. Nam Xanthippe quidem & Myrtho,quae filia Aristidis fuit, siue ut tradit Hieronymus neptis,cum Socratis ambae forent uxores, ex lege illaAtheniensium ob ciuitatem replendam,in muliebreis subinde contentiones propter eundem Socratem deueniebant. Sed is in hunc modum illis inter se iurgantibus peruthune illudebat, ut a tali improbitate reconuitiis abstinerent:neq; dignum esse,ut propter eum disceptarent,qui esset homo tam tordus ac deformis, qui*smis naribus, recalva fronte, pilosis humeris,ec repandis cruribus. Haec Hieronymus de facie philosophi Socratis, quae me quoq; monuetur,ut ea referta quae deforma, re effigie ueterum philosophorum,in atheneis gymnasis, Pritaneis* olim uiserentur,sicuti SidoniusAppollinaris ad Faustum tradit. In Areopagis inquit uel gymnasiis curua ceruice Teutyppus, Aratus panda, Zenon ii 5 te contracta, Epicurus cute distenta, Diogenes barba comate, Socrates coma candente, Aristoteles brachio exerto , nophanes crure collecto, Heraclitus fletu oculis clausis, Democritus risu labris apertis, Crispus digitis propter num e roru indicia constrictis , Euclides propter mensuraru spacia
laxatis, Cleantes propter utruniu corrosis.c A P U T XII. 43anta prudenti Ac doctrina Nelseti Coruinus praestierit, ex quomodo praeficturi Rom.urbis recusauit,ut inciuile atom derata digmtatem.
Ictum a nobis alias de imperatore Diocletiano, cius. ciuili animo,atcy modestia in Roma no im pei l rio gubernando,cum aetate iam aedita in suis hol tul lis molliter consenescere in octo maluerit ar ud SaC Ionas
79쪽
is PET. cR INITI DE Η o N E Llonas,quam Romanae reipubIicae administrationem subire Sed illud de essala Coruino dignum satis existimavi,quod
hoc loco referretur,uiro in publicis officijs,aim omnibus disciplinis clarissimo. Is igitur primus omniu Romanae urbis praesectus constitutus,die sexta ut abEusebio traditum est ab ea dignitate se abdicauit, qua in re maiorem habuit rati ne patriae, quam suae dignitatis ut qui diceret, inciuilem atq; immodica esse potestatem,nec in Romana ciuitate ferenda. Quod equidem iccirco seruandum putaui, quoniam praesecturae ipsae urbanae, magnas saepe factiones , atq; calamitates in urbe excitarunt. De hoc autem Messala,eius 3 singulari prudentia re grauitate,ut alia nunc omittamus, testimoniuextat amplissimum M.Tullii Ciceronis,sic enim ad Brutu: Messala inquit excellentiam no possum silen tio praeterire, caue putes quenqua esse illi similem,cdstantia,cura, studio reipub.&eloquetia qua mirabiliter excellit.Tametsi Messala idem cum prouectior forct,memoriae sensum sic amisit,ut
sui quom nominis oblitus tradatur. Id 3 illi hienio ante obitum contigit, quod Orbilio itidem Beneuentano accidisse constat,unde illud poeta Bibaculi Orbilius ubi nam est literarum oblivio. c a P V T YMI.chri Iauos fuisse per juomima Semisios era Sarmentarios uocatos,CI quod
scisses homines,pro minui oribus Erigi Omis dueteribus dicatar.
Alum est quanta libidine ac saeuitiaRo. olim principes christianos homines insectarent,surgentc religionem corrptim ei e conati sint:nam S saeuisumis decretis, atq; edictis no abstinuerunt, quo tui propensam religionem re egregia animi constantia perfringerent, quod innumeri prope authores testantur. Ita 4 con/uiths etiam ecmaledictis Christianos uulgo exagitabant, missi
80쪽
DII cIPLINA LI B. l. is missos,& Sarmentarios ridiculo nomine appellantes, ut a Septimio Tertulliano proditum est. Ne alia ratione sic 'os uocarunt,quam quod ad stipitem dimidia assis reuincti sarmentis additis,concremarentur. De quo supplicii gene re Pamphilus quom Eusebius meminit.Quin re Augustis
nus sarmentis tradit complureis Christianos conssumpto quo circa Sarmentarios dictitabant. Semisses autem illi ho/mines a ueteribus sunt nuncupati, qui breviculi,ato min tiores extarent,quasi ad mensuram dimidi j assis ut lemodi/os,ec semuncias dicimus.Unde Publius Vatinius ad Cicoronem: Simius inquit) non semissis homo contra mear ma tulit. Sed oc Tiberius Donatus in commentario Uergialiano ad Donatianum filium,semiuiros dici refert, quasi eX semissibus constanteis: quibus nihil haberi deterius potest. De uiris autem,quae per hesteis de semisseis dicerentur,co/mode a nobis dictum est.
cAPvT XIIII. Anquiro Gr Anquisitiones vocabula esse Roninu o hones quia bins autboribus id aferatur contra quorundam inscitiam. Isum mihi grammatici quidam nuper mouerunt cum Romae agerem. Nam inter alias eorum Iudicras quaestiones atq; ineptias, uerbum hoc quod est Anquisitio, di Anquirere, perinde ato inso lens,& inhonestu afferebant: neq; d gnum quod a Roma nis hominibus, pro Latino & sincero haberetur. Quod ego pro tempore distimulandum potius, li exponendum puta Di.Sed hoc quidem uerbum satis frequens apud ueteres co peritur, oc si alicubi deprauatum sit,proque eo inquisitio/nes repositum. Nec enim Liuius tantum in Romana histo. ria usus est, sed Zc Marcus Cicero rei unius Columella. Marcus quoque Sergius commentarium scripsit anquisiti γC i onu