장음표시 사용
361쪽
lentibus Christum. Has humanas latentias esse dicimus vere nobis aeeommodati di omnino idoneas, ae necessarias, quibus tamquam scalarum gradibus ad Theolo
Finis Rhetorisae artu ρι ἐι At, quo Rbetorica trabenda est. At piaecepta Rnetoricae artis traduntur idcirco, atque a studiolis aeeipienda sunt, ut contra fallitatem armata sit veritas, ut potentius in animos influat, &vi sua instructa, & luce orationis ornata, licut Laigantiusque dixerunt. suis Philosophia est praestantior arte Rhetorica . Post vero Theologiam omnium primam Philosophia scientia praestantior est , quia ut Lactantius ait, nec tam rebus humanis benemeretur, qui scientiam bene di. rendi affert, quam qui pie atque innocenter docet vivere . idcirco apud Graeeos majore in gloria P nilotophi, quam Oratores fuerunt. Illi enim recte vivendi doctores aettimati sunt, quod est longe Praestabilius , quoniam bene dieere ad paucos pertinet, bene autem vivere ad omnes. Eloquentia hominum vitae tam utilis & aeeommoda videri decet, qu nium dominam suam Theolmiam ornat, di magistram ae ducem philosophiam imitatur. A quibus quoquo modo separaturdi disiungitur, omnino cavenda est, quia insistienti eloquentia si quis affluat, tanto magis es ea vendus, inquit a Vininu , quanto magis ab eo in his, quae audire inutile est, delectatur auditor, et cum quem a serie aicere audit, etiam vere disere Himat. Hee Augustinus in ε. de Doctrina C siana , di palum post infert roui enim eloquenter dicunt, suaviter; qui foremer, salubriter audiuntur: Mut au-iιm saepe sumenda sunt amara falubriaque, ita semper vitanda sunt pernitiosa , dulcedo i cilicet impudicorum poetarum.
Dr poetis, de quibus es quaesito.
Poetas autem, de quibus eii quatilio contra nos mota , tantum asserci debere Iesti , aceeptari, vel reipui, quantum de ipsis Sanctorum virorum ae sapientum auctoritas definivit. Hi Sanctarum litterarum professores fundamentis vetasPhilosophiae suffulti, & communiti liquido verum a falso illuminati distinguunt, ae iustum ab iniusto. Nam di eum sapientes Philosophi Imperatorum di gentium Iura sanxissent, ad Theologiae cathedram de Dei sedem , ubi Christus judicat,
videnda illa obtulerunt, ut sibi parerent, di omnium veritatum dominam Theo. Iogiam sequerentur: huic cathedrae, & Sessori ejus, vel ejus professoribus re- Dagari. vel resistere nulli fas est.' De Hrgilio Poeta. Hirrilium inter omnes poetas clarii limum recitat Augustinus in primo de civitate. Dei dicens: Hrpilium propterea parvuli legunt , ut videlicet poeta magnus omniumque praeclaromus, atque optimus teneris adhibitus annis non faeile obliviose piast aboleri. Hoc ipse praedicavi, ec tunc excepta vere fabula falsa Didonis . . de V, insta dieetur , ut sibi legi curent hunc poetam , parvulos Ferrarienses hortatus sum, propter quod hune laudatum, Terentium ab Augustino aecusatum oro impudieitia deponere non curarent. Tu hoc intelligens de eo sancto tempore ouadrastesimae eum hunc Terentium adolescentulis lectitares, praedicationem ferre non potuisti, & pro zelo excandescens e contra libellum lucubrasti, atque illum, ut retractare compelleres, adversum me conseitim prod isti.
Ouod venialia vitia bonorum Uiroram non debent notarr a virIs excellentibus.
In libello videtur impingi praeconibus Dei, quod pro dedecore grammati ealia dictionum & seriptionum vitia notanda sint, de illis opponenda ut qui non debeant contra peceat a clamare , si videantur ignari vocabulorum & syllabarum numeros, ct tempora mensurare, aut incorrupte figurare scriptiones. Ibidue in libello iactando dicis, alium aliquando fuisse praedicatorem , qui li milium eum esset indoctus, in quadam praedicatione cum Thebarum eonditorem
Cadmum pronuntiare debuisset, Cadinum dixit, & auditores forsitan imbee illes in risum commovit . o quam inexpiabile scelus istud, di nefas intolerabile - Sed
362쪽
PER ITALIAM. PARS II. OPUSC. IX. 32st
sed neque praecones Christi talibus calumniis se laesos putent, quibus illa,
quam exquirunt, veritas inoffensa est; magis autem lammis & clarissimis oratoribus eloquentia illa levis & inanis esse videtur , quae omnibus tam graecis3uam lavinis litteris est insignis, & exerto mucrone suo fugientes dictionum aeyllabarum nauseas insectetur. Non est igitur eaustae nostrae disputare de syllaba nominis conditoris Thebarism . sed declarare, mortale peccatum esse di barbarissimum Christianum omnino fugiendum auctoritate Sanctorum atque philosophorum, legere adolestentibus poetas impudicos. Capituum secundum. Quod auctoritates Sanctorum ae sapientum phimophorum damnant i adιcos auctores. Auctoritas prima est Augustini. Augustinus in libro seeundo confessionum de Terentio ita eum accusando dicit .
Ita vero, non cognsreemus verba bisee imbrem aureum ἐπ gremium laeum Θtemplum coeli, ni' Teremtus induceret nequam ado estentem proponentem Abi Iovem
ad exemplum. stupri, dum Dinat tabulam quandam pictam ιn parieνe , ubi inerat pictura haec Iovem quo mcto mi e Munt Daphnes in gremium quemdam imbrem aureum factum saeum mulieri. εν rari quemadmodum se eoncitat ad libidinem qua icoelesti magisterior at quem Deum, inquar, qui templa Meti summo sonitu concutit δ'ο hamuatio id non sacerem λ Ego vers illud feei ae Iibens. Non omnino per hane
rumitudinem verba iso eommodius distamur , sed peν haec verba ista turpitudo confidentius perpetratur. Haec augustinus , Mibus iiquet sub tanta dignitate verborum re ingenti ei antia hanc lectam turpitudinem adolescentium animas allicere ad voluptatem, idcireo mortaliter peceavit Teνentius, qui fuit auctor ejus & spectaculi foedi malus inventor, atque deleriptor, aut si non peeeavit, cur igitur persequitur hunc poetam an forsitan damnatus erit Augustinus, Qui illustrem virum taeit infamem, & divit salso lucem tenebras, ct oculus ejus nequam tibi videri eoterit, qui sanus est y aut igitur peccat Augustaur, aut talis extitit turpitudo illa Terentii , quae pro antidoto, de medicina morum increpationem talem requisivit. Quis mi do me reprehendet, si tanto Augustini judicio sententiaque permotus Terentium condemnatum exelamavi λ Doctor maximus ae praeelari sumus abhorret magnum sceliis, videlicet improbis lectionibus quorumdam poeta ἀTum fucaei iuvenum mentes atque corrumpi; & ego homuntio id non abhorrebo imo semper de tei abor ae libens. Ad idem auctoritas ejusdem Augustes , er Platonis. Idem Augustinus in libro secundo de eivitate Dei eumdem poetam paganum
Propter impudieitiam execratur, ubi idem spectaculum recitat Iovis Se Daphnes. α adoleseentis se eonei tantis ad libidinem. Atque ut nemo paganorum, contra quos opus edidit, hute sententiae eondemnati Terentu obsistere auderet, cum
auet iritate 3c armis pagani philosophorum pri acipis eommunivit dicens: An ον te graeco Platoni potius palma danda es, qui eum ratione fomaret, qualis use civitas debeat, tanquam adveUarios emitatis poetas censuit urbe pellendos λ Iste vero oe deorum in urias indigne teste. er secari inreu,rque figmentis animos juvenum noluit. Hueusque Augustinus de Platone. Plato huiusmodi sententiam de Poetis absolutam posuit, quasi civitate pellendi sint omnes: quod intelligendum puto
de fingentibus impudiea, si Ve Satyri, sive Tragoedi, sive Comiei sunt ; & idcirco ego mitior amieiorque tibi videri deberem, qui non omnes, imo neminem condemnavi, nisi Terentiam, strictus ab Augustino, de caeteros aeque vel magis impudicos. Vos autem o poetae cur non invehimini in Platonem & Augustinum approbatorem ejus utique vobis magis infestos, aut in caeteros quos addueam λ . Idem probatur auctoritate Lactantii.
In sexto libro divinarum iustitationum Laetantius invehitur eontra comicos in hune modum. Nam ω remisae fabulae de flumis virginum loquvatur er amoribus meretriciis, et quo malis sunt eloquenter fui flagitia illa finxerunt. eo magis sentet tiarum elegantia persuadeat es facilius inserem audientiam memoria versus nume-
363쪽
aurIum voluptas ea et cum, cantuumque Davitate percipitur, quae scilicet ram mi quam obuctatio Illa , de qua arxImus, oculorum a Carmen autem eo otrum oe oratio eam suawtare decipiens capit mentes , ct qua Poluerit, impellit Haee Lactantius, qui viiluptatem aurium atque vomim tam malam este dieit. ouam alla oculorum scenica fagmenta Conentium, & licet in ammando nostra erraverat Laetantius, non tamen erravit contra aliena ἔ idest I agana peccataedestruxit
ut ait Hieronymus in libro de Viris illustribus, ubi vero allegatur a - ibi e ri' ua eo micos, ct impudicos agit. tiem Isidorus in libro sententiatam statum & oo.
nitur in libro decretorum Dist. 37. o. Ideo prohibetuν hoe frui, it. Idrer probi. betis Christianis legere figmenta poetarum , quia per oblectamenta fissuIaνum n tum mentem incitant ad incentiva Abidinum, nou enrm thura solum; Herendo daemonibus immotitur . sed et am eorum dicta libentrux eapiendo. Haec Isi orus . Dixerunt aliqui, hoc Deere tum de diis loqui, qui sigmenta poetica as, oblectationem inanem legunt. Quibus licet dici posset, quod non . modo labularum ire dicamum ne rerum omnium oblectatio manis est interdicta, tamen ad cognitionem deereti oportet scire, quod actus voluntatis non est a sola Potentia, quia illa per se ut
eu tantum potentia, non facit actum, nec actus voluntatis est ab obiee o so re eo quod obiectum solum volibile vel appetibile per se solum non causat quidem actum, sed actus voluntatis est causatus, a potentia & ὀbiecto suo tamquam a duabus caussis partialibus. Et idcirco quale est objectum in se, talem actum quantum est ex se, aptum est.& natum caussare, & si fuerili de se oblectabile' oblectationem, quantum est ex se, caulnbit semper;& si est obieetabile turpe 'turpem quidem laciet oblectationem. Et cum figmeRta impudica poetarum obie 'cta delectabilia turpia sint, turpia sem per ex se oblectamenta prodi eunt E idcirco Gorus dixit: prohibetur Christiano Iegere figmenta poetarum, quia proiter oblectamenta fabularum ni Mum pariunt Itbiatnis taeentivum. Ubi conjunxit ObI menta fabulis, quia illae fabulae tunc, quae de se eκectanda in juvenibus oblectamenta parturiunt, imo & senibus haec objecta abominanda sunt, ct idcirco Chrisiara, inquit Isidorus, talia Iegere prohibetur, quae indefinita aequi pol Iet universa li positae in decreto. Tantum vero magis juvenibus interdicta sunt, quantum v
Iunias in eas pro aetate magis Inclinatuv iuvenes enim per se ad venerea rapiun 'tur, ut inquit Paulus Reuerius & inna dictum eius addueetur. Quod eum sit ita verum, um quidam putaverint, licet contra evangelium Christi, quod iuvenes exeusandi essent cum fornicantur, quando ex fervore naturali iuventutis aris dentius foris terque tentantur, & lik excitati fornicantur. Contra quos dieit me. ronymus seri us ad Amandum presbyterum 9 Apostolus inquit, omnis fornieatorer immundus.non baser partem in regno Christi ex Dei', quid ergo fiet 8 si juvenes per se rapiuntur ad venerem , dc oblectamenta fabularum pariunt incentiva libidinum, si eis apponantur, velint nolint poetaeὸ dicturus es carissime e cum ita fit, est, ae si earbones aerensi vi vemmum in flammas erigantur ad eon sum.
ptionem. Huic radio divinae ueritatis distantae rationis luet quid adversatius di-eere poterit' nisi quod non potest demonstrari ex prioribus & notiorihus de ima mediatis & primis ea ullis secundum illum modum sciendi veritatem, qui docetur in libro pineriorum ab insoriae. Sed quaeso mihi dicas, quot & qu m pau- eas aut nullas veritates illo modo demonstrandi doeuit Ariso eles in Uti . libelrpbocorum , dc in omni naturali scientia, ubi quasi semper a pnsterioribus priora demoustiat, quia in prooemio ejusdem libri ait. Innata est nobis via Ἀθ -
364쪽
PER ITALIA M. PARS II. OPUSQ IX. 33t
Uectioribus ad perfecta. Licet igitur a potieriori ollenderit veritatem, dicimustan .en naturaliter veritxtem admodum nostrum stafficientillime lueidaverit ,&ideo modum prohandi meum utique suo limitem approbaret ἐκ acceptaret ipse, eujus sententiam de poeii, impudscis nunc ad lungamus. Sequitur ad ιdem an torris aristotelis ..Aristoteles in libro Vll. politicorum cum doceret formare adolescentes ad moralia civitatis contra poetas inquit, omnino igitur obscaenitas verborum perlegistatorem exterminanda est aes civitase et ex turpιter loquenae licentia sequituν er turpe tacere , potissim- gitur flutem a pueris neque dicant , neque aviant quisqvam tur
Pe. Cum vero dicere quicq:tam turpe intervixerimus, clarum est, quia aspicere
aut picturas aut actus de ormes prosibebimur. Haec lunt verba Aristotelis secundum translationem Aretini si ). Si ergo a civitatibus omnino obscaenitas verborum exterminanda est pro agnoicendis, aut defendendis moribus ciψitatis , profecto qui in hoe huic tanto vita contrarium sentit, rem perniciosain in civia Diem inducitia Idem probatur auctoritate Tullii. Tullius quoque in libro tertio Tueulanarum quiestionum, Platonis 2 Aristotelis
assertor in caussa ista poetarum, quam iustillimus condemnator ait. Sunt enim inisa niis nostris femina innata virtutum , quae fi adolescere liceret, tua nos ad beatam V tam natura terducere . Nune autem simulatque editi in Iurem fumus , in omni continua prav3tate o summa πιnionum perversitate versamur , ut pene cum lacte narraera errorem suxisse videamur. Haec Cicero dc d di modis, quibus perversitas a-rimis infunditur, addit. Cum vero parentibus redditi fumus i scilicet a nutricibus deinde magistris traditi sumus. Tum ita variis imbuimur erroribus, ut vanitati Deiaratas, opinroni eonfirmata natura ima cedat . accedunt etiam poetae, qui eum ma-g am Dem doctrinae, sapientiaeque praeseruisνunt audiuntur, leguntur, Λ istum tur, inhaerescunt penitus in memibus: cum vero accedit eodem' qua re quidam maximus magiseν poparus atque omnis undique ad vitia consentiens multitudo, tum pia
ne inficimuν opinionum pravit.ite er a natura desciscimus , id est recedimus Haee Cicero, qui si poetas numerat inter illas perversitates, quae sancta ν it tutum semina sustbeant, quae nos ad rectitudinem duceretnt, quod erimen erit impudie Poetas infundere iuvenibus, nisi grande atque' mortale λ Loquitur autem absolute Cicero de poetis, ut in hoe Platonis assertor existeret, quia sensum illorum in suis libris ipse intellexit. Idem pater auctoritate Paulli Vergerii visi doctissimi. Paulius Vergerius in hae aetate nostra vir doctiissimus de eloquentissimus in suo
de moribus ingenuis videtur eandem contra impudicos sententiam confirmasse dicens : providendum aer ne faedis θνmonibus atque in/onestis assueseane adolescentes ἔνσm ut est a graeeo poeta dictum er apostolo Paullo reρetrium I corrumpunt bonos mores colloquia mala. Curandum igitur est ut juvenes quam maxime diu integriqur
serve tur, immatura namque venus o animi et eorporis vires enovat '. Quod erit ,s o cboreis, ceterisque ejuι modi ludis, ef item ab omni muliebri frequentia arce. untur, aut fi de his sebus nihil loquantur aut audiant. Nam eum ira per se advenerea rapiantur, nulla erit Des reliqua si mal g us quoque eomrs consilio aecesse rat. Hate Vergerius. Die ta mihi modo, num impudici poetae , qui supra jam damnati abiecti sunt, e mites maligni putandi sunt Rei pondebys seuti vir sapiens: utique maligni sunt, seut eodices divinorum do lorum aut moralium philosophorum sodales honesti in animarum vita rudicantur, dc jucundam familiam eos plurimi appellant, utique frugi, & bene morigeram: Non obstrepunt, non sunt rapaces, non procaees, non contumaces, iussi loquuntur, de item iussa
365쪽
Laus Bibliotheeae hic supra infraque ponituν. Hae e prosecto familia divinorum librorum , oc magnorum sapientium est, quae adolescentiam alit, senectutem oblectat, secundas res ornat, adversis perfugium ae solatium praebet, delectat domi, foris expedit, pernoctat, ac vigilat, nobis eum peregrinaur, ubique consolatur, ut ipse Cicero sentit ua oratione pro Archia. Hae eiu eundissima iam ilia, ut a nostra humanitate conduci, di coIi omnino possit , quia .era divina, & immortalis eli. illa poetarum impudica, de adultera aut fugienda, aut pellenda est, finibus nostris emigrare quam cito cogenda, iM aees
pae cum adoleicentes corrumpat, senes obscuret, hominum mores, is urbes oppidaque contaminet.
Caput III. Iuomodo idem ratisius yrobatur, scilicet poetas i adicos non esse legendos. Ex auctoritatibus istis rationes oriuntur, quod impudici poetae civitatibus peNIi debeant, quae iunt. Hi auctores tamquam mali odio haberi de pelli debent. qui adversantur omni morali Philosophiae, quam in principio libelli partiti sumus; sed impudici poetae omni philoiophiae ad veri iHur ergo ipsi odio haberi ae pelli de vi. Major est nota, per te minor propositio probatur.
Primo quod repugnent politicae. Patet auctoritate arastotelis VII. politicorum di Platonis supra inducti; tum etiam quia non potest esse civitas bene morata, nisi praesint ac bene morati cives, ut inquit Cicero in quinto libro de republieae. ec beavis Augustinus eius dictum recitat in libro secundo de emitate Dei de ibidem , morιbus antiquis res sat Romana virisque. Quod repugnent ethicae . Secundo quod adversentur et nicae pnilosophiae, inde patet quia corruptio animorum ethica est. corruptio ethica enim est ab ho ait ne libero libertate virtutis, quae est contra servitutem , dc capvivitatem vιtiorum , dc subjectum ejus es homo libet; ut disputat GeraIdus Odonuι iuper libro primo et hieorum; sed impudici poetae corrumpunt animos, ut supra dixit Plato ; item tollunt virtutis Η-bertatem quia obseaenitas comicorum capit mentes, dixit supra Lactantius; et-co ethicae philosophiae repugnant.
Quod repugnent domesticie t philosophiae 1.
Tertio quod repugnent domesticae philosophiae probatur. Nulla nempe mora. ta domus esse potest, quae sit contraria in moribus Civitatis ; Augustinus enim in libro XVIlIl. de civitate Dei ad hoc inquit: asi uia igitur domus hominis initium sive panicula debet esse civitatis, ει ora nis pars ad universi, cu us est pars, integris ratem refertur, ita iis, ut ex lege civitatis sumere praecepta patrem familias ορον-reat, quibus domum suam ste regas, ut μει fit arcammois civitatis. Haec . M. austinus.
suod repugnent monastitae . Q iod postremo repugnent monaiticae probatur. Solitarias enim poeti eorum figmentorum contemplationi inhaerete non debet, sed vacare contemplationi verita tum rerum divinarum, quae solidae sunt, dc i ncorruptae, disjunctae ab omni omnino vanitate, ut videtur ipse Aristoteles sentire in libro decimo erbieorum. , Conclusio generalis Praecedentium raIionum Igitur cognoscentes, via coacti confiteri rationibus poetas impudicos repugnan tes esse omni piuilolophiae, morali scilicet, politicae, et hi eae, oeconomicae , mo nastice, magna ergo pili losophorum omnium auctoritate admoeniti inserre sententiam non differamus. Si repugnant politicae, civitate pellantur; si domesticae , de domibus emittantur; si ethicae, vel solitariae, odio habeantur. dc impugnentur, Ac sic eversi atque exterminati eo porteatur, ubi non sit civitas, ubi non
sit dom us, ubi non sit locus humanas .
366쪽
PER ITALIAΜ. PARS II. OPUSC. IX.
Capitulum quaνtum de quilusdam dubiis. De genere peceati quod vel ouale iit, quod continent hi auctores immundi, in hac eκtrema & ultima libelli parte quaerendum est, ut per proprium evangelium Christi di ore sacrosancto Dei in eos divina sententia dirigatur. Diei mus,peeeatum horum poetarum, di legentium eos in evangelio a Christo seandalum appellatum esse; activum quidem eκ Irarte poetarum, & magistrorum eos ad te 1eentibus explanantium, de quo Matth. XVIII. Vae autem homini illi, per quem scandaIum venit. pui enim scandalizaverit unum de pusillis, qui in me eredunt , expedit ei ut suspensatur mola asinaria in tollo ejus, θ' demergatur in m umdum maνis . Et ex parte scholarili ra haec audientium scandalum passivum appellatur . Μatth. V. Si oculur tuus scandalizat te , erae eum S profer abs te , honum est tibi eum uno oculo intrare regnum caelorum, quami duos oeulor beatem mitti in gehennam ignis. Quod audientem lege te poetas scandalizet auris, testatus est Lactantius , ubi supra inductus. Nam ait: quia aurium voluptas tam Φitiosa est quam ilia oeulorum scenisa maea rernentium, oe lascivorum metarum cammen comρositum cant mentes; immo ex omnibus auctoritatibus supra inductis hoe probatum dc ostensum est. An pueri exesientur audire impudisos auctores An autem minores pueri & mali incapaees, qui incentiva non sentiunt, sint
excusati a peecato λ Utique videntur excusati . Necessitas enim aetatis exeunt eos, ut qui pro aetate non commovemur. Et de hoe mero mus ad Damasum de
filio prodigo inquit: Sacerdotes Dei omissis evangeliis ex strvbetis videmus comoedias Iegere , amatoria bucolicorum versuum Breba cantare, ει quod in pueris est neesita- ιιι erimen , in se facere voluntatis. Haee me onymus. Necessitas autem, de qua in pueris meνoramus loquitur, non potest reserri ad doctrinam, tum quia bueo imaum studium non est necesIarium pro doctrina, aliter omnes Theologi, qui surrunt ante Poetas illo. , aut philosophi, vel qui poli nati sunt di bueolica nescierunt, ut indocti habendi sunt; tum etiam quia beatus meroη Imus in eadem epistola ad Damasum parum ante illam auctoritatem Ra contra impudicos ait: daea monum cibus est carmina poetarum. De Maris sapientia, Rhetoricorum ροmρa verbo. νum: ex sua omnes suavitate dele fant, oe dum aures versibus dulci modulamine ea. piunt, animam quoque penetrant er ped is interioris devineunt. Haec meνου- mus , dc ideo quicumque vult exponere ut referat necessitatem illam ad doctii
nam, non tam salso quam contra beatum Hieronymum dicit.
Qualiteν beatus Hieronymus alligat tam saepe poetas. Si quaeratur cur beatus me oramus allegat plurimos versus poetarum in libris fuis, dicitur primum ex epistola sua ad Nemtianum de moribus eleritorum, quia beatus Hiero muν parvolus de pene puer aut miraeulo Dei vel admirabili & ingenti perfectione naturalis ingenii poetarum & artis rhetoricae doctissimus oce loquentissimus fuit. In prinei pio illius epistolae ita de se inquit: Dum essem adolescens er pene puer, er primos impetus Iascivientis aetatis beremi duritia refraenarem , Icriesi ad adunculum tuum inlio orum exbortatoriam epistolam plenam laevmio quaerimoniisque, ει quin deserti sodalis monstraret afrctum . Hee Hieronymur. Epi-1iola autem ad Heliodortim, cujus hie meminit, illa mi, quae incipit: quantσ a more er studio contenderim ut pariter tu beremo moraremur; quae epistola dignissima & elegantillima laudatur, quam si beatus nuronymus adolescens & pene puer de heremo sua sancta transmisit, patens est, quia minoris aetatis puer caelestis ingenii artem rhetoricam tam plenct atque persecte didicit, ut etiam puer epi stolas eκeellentes tam doctrina, quam ornatu bene dicendi componere valeret . Puer ergo beatus meronymus absque meeato didicit poetas necessitate aetatis mO dieae , quae malum libidinis sentire non poterat; sanctitas enim viri huius m a
Mima prolecto tanta est, quae non est trahenti in' communium virorum compa Lationem. , de quibus nos contendimust. Dic vero tam crebro alleget eos, saei la
367쪽
dieitur. Quoeumque modo qui eos didicerint, Postquam didicerint recta, impu. dieitia nequaquam peccant, si dignitates vocabulorum, quibus impudiea poetarum pulera, appretiabiliaque alliciunt, ipsi sermonibus honestix adhibeant & ii bris utilibus. ad bene vivendum. immo Te orius regendus est, de omni laude dignus haberetur, si tanta dignitate verborum res morales ornasset& eivibus le-eendax adhibuisset. Cum ergo venerem, oc libidinem, ut suprx per Aupustinum omnibus bene dicendi ornamentis tu caveriti atque depin erit, α πινοηιtur, de
poetae venenum voluptatis, etiam cum est nudum nimis dulce ae appetibile tantis ille e ebris ornate dieendi circumlinierint, ut animis magnix, dc etiam mentibus vix ea veri possit, in nullo damnamus eleg ntiam sententiarum , aut verborum dignitatem vel ingenium excellens componendi, sed damnamua maκ imas ille .cebras. figmentorum i ignes juvenum , fomenta libidinum, impudieae mentis indicia. Iuomodo beatus Hierat Imus meruit pondye in rebar Christianis. pudisis elagantiam , qua pagani et impudici in rebus ni alis usi funt. Non modo non peccasse putandus est beatu. II ero us, 1ed eum merui sye pa. remus, quando. Christi Znos libros Plurimos ad legendum edidit omni doctrina ita pientiaque salubres, dc non minus eloquentia, ac lepore suaves; contra vero stomaehantes pudieam eloquentiam saecularem ac honesta humanitati x itii dia apis plieita Christianis moribus extat Hieronymi defensio in episto Ia ad Misenum oratorem, ubi dicit: Legerat apostolus in Deuteronomio Domini voce praereptum, mu-heνis captivae eradenuom cαρur, supercilia, omnes pilo L, S ungues comoνis a Nais taηdos o fe eam habendam in conjugis. suid ergo marum fi ω sapientiam DeuM-
rem propter eloquii venustatem, oe mιmbrorum pulcritudinem de anciliau atque eaptiis
ma IsraeIitem facere cupio / Et si quid ia ea mortuum est Idololatriae, voluptatis , erroris, vel libidinum, vel marcido , vel rado λ Hec Hieroumus. qui de Christia. nis libris si abrasit libidinum pilos . N ungues, qui assirmet Christianis ju .enum inimis quotidianis lectionibus hauriendos λ ιta dicendum eae de aliis, qui si qua male legerint impudica, ct eloquii venustatem ad describendam pudicitiam veris terunt, in te istione peccaverunt contra Praeceptum Apostoli : non sunt faeienda mala, ut venianι bona; quod malum, poli quam factum est, ex quo bonum se. qui potest, mali pinnuere debemus L dc debemus, quod potest sequi bonum ,
suomodo pudicae partes. Impudicorum auctorum. Iegi possunt. Item quaeri potest, an impudici poetae, qui alicubi sui operi, videntur honesti. eum in eas pastes explanator incides et, an pollent audituri juvecies convenire RPro simili quaestione Alexander de ales in IV. parte in tractatu de Eueharistia , de quibusdam qui communicari non debent, in Summλ dicit, quod qui sincera. intentio
πη ad a7iqua faetenda conveniunt, ubι consueverum mortaIIa pereata eommitri, si conventu suo. videntur mesam consuetu inem approbare , nou sunt immunes a 'ecca.
to , ω ita ille , qui legeret pudicas partes rere litii vel solus in cubiculo, oel eum aliis ubicumque, dammodo non Udrantur approbare legentes, ut diximus , impudieas partes eius, quas condemnat Augustiniis o legi piohibet Plato θ Aristoteles, Paulus Apollo ius, qui ad Galatas V. dicit, Fornicatio oe omnis immunditia non nominetur in vobis. virique non peccabitur, nec erit peccatum ιllum in domo in euishiculo retineri ad Ietendas pudicas partes rius, dummosa coeatur, ne perveniat ad incautas Iuvenum tectiones . Hoc puto niti aliis aliter dicendum esse videatur dicentibus . Nam extant tot opera pudica Livii, Salusii, Commentaria Caesaris, ecultra tot christianos docti, res habemus , Augustinum, Hieronmum omni tam humana dc divina Sapientia admirabiles di iuge uti luce orationis insignes, qui tanti sunt qui tam pro arte, quam. pro tinuatio ire bene dicendi non tantum sumetuat. sed neque leoi possunt, ut dicere cogamur, Vita brevis ars longa. Igitur abiectis auctoribus impudicis reliquas habeamus aut paganos castos aut
368쪽
PER ITALIA M. PARS II. OPUSC. IX.
tam nostros pudinos , & ornatos. Q. iod si nobis inesset omnis ariditas loquendi oc perorandi rullieitas, de illorum posset fontibus ira igari.
Paccatum uicemurin Christianos doctores non esse eisquentes.
Profecto Christianos doctores nolle legere vel, audire, dc tamquam minus eloquentibus eis detrahere, aut derogare, quid at id est , nisi immaculatam Ecelesiae Christi faciem. deturpare, aut veluti vilem indignamque abiicere δῆ Contra quam intolecabilem calumniam beatus --seripsit opus de Christianis visu illa ενι-bus , in cujus principio inquit: distant Celsus, Porphrrius . oe Julianin rabidi adversum Christum eanes, qui putant Ecclesiam nullos philososeos , o eisquenter ba buiise Doctores, quot et quales viri eam fundaverunt, instruxerunt, adornaverant , ut donant fidem nostram rustieae tam fi licitHis arguere. Haec Gemvmuι
sula Basilius sentiat de poetis.
Item quaeritur , 'uid de beato Eafilio, quem Guarinus opposuit mihi in libello videtur enim admittere poetas, dum dieit in epistola ad nepotes, quod stoetae cum varii, multiformesque fiat, non omnibus quae ab illis dicuntur, adhiben aes mens , sed cum viroram meellentiam facta aut dicta commemorant, tuo tota men te moveri atque inflammari debemus, maximeque conaνi, uι tales ipsi fimus, qua-Ies illi fuerunt ,' cum verin in improborum mentionem incidunt, fugira a est illorum imitatio seres e claudendae , non secus Deoνum vero adulferta aLq.e amores, o scelesor eoncubitus, o eos maxime summi ae pνinemis omnium , ut illi asseνunt. Iovis, quo ne δε pecuibus quidem fine rubore quis diseret, his velinquamus, qui in Raena versantuν. Haec Bafilius. Haee quam 1aepte contra me adducta sint, modo patebit. Hamisis his verbis cautos facit nepores suos circa poetas dicentes improba hominum , dc eorum impudica, di quamvis utraque, tam improba quam impudica, sint omnino fugienda, tamen hic Basilius impudica magis execratur, quoniam inquis ad improba claudendae sunt aures Bon secus, hoe est non sunt audienda secundum sententiam viri sancti; impudiea vero non modo non sunt audienda, sed relinquenda sunt; & quibus sunt relinquenda δ non liberis quidem, non amie is quidem, non civibus nostris quidem , nullis postremo bonis viris , sed his qui in seaena vertantur. Hi versantes in serena sunt illi propha nati , de quibus Augustinus in libro seeundo de eivitate Dei dieit, quod eos Iaudanda νomanae virtutis indoles honore privavit, Tribu amovit, agnoviι turpes, fecit infames. Igitur tales apud paganos erant, quales apud nos lenones di peccatores infames . His verbis ait S. Botius : O mei nepotes adolescentes relinquite partes immineas poetarum. Ecce, charissime atque doctissime mi, quod Basilius in sententia de poetis ab Augustino non discrepat, neque a caeteris, quos pro nostra veritate su-Pra induximus. 1Dι Fabula Didonis. Postremo dieamus de sabula Didonis nobis objecta. Sane an ista si vera, an falsa non disputamus; nam pictoribus arque poetis quodlibet audendi semperfuit inqua potestas; an vero si pud ica , & legi possit λ dicamus cum Guarino, quod non possit legi. Nam ' se dicit, quod est impudica his verbis in libello suo, ubi
contra me inquit: plerique mirantur, quamobrem inter poetas comburendos virgilium quoque nor annumeres, quia de Didone scilicet non parvae laseiviae tibidinisque volumen interserit, quod Iuventutem illisiat ad voluptatis illecebras : haee Guarinus , cumque id verum putet, videat ipse nunquam tibi licuiste juvenibus ex planare sabulam illam . Secundum eum dico impudicam , non irascatur mihi . sed sibi s. ribenti eam impudieam, nee mihi refragetur, sed Basilio suo illam legentem increpanti, immo & Augustino, dc eaetetis, quos contra eum allegavimus. Cur autem laudet Virgilium Augustinus λ Respondebo per verba ejus, quibus in primo libro de civitate Det dicit: Virgilium propterea parvuli legunt, non ipse parvulis legit. Sequitur, ut videtieet poeta magnus , magnitudine scilicet excet 'lentis inseati, aliter autem si haee magnitudo debeat ad fabulam reserri Didonis,
369쪽
erit Metilius poeta magnus paganis & illis viris, qui foeda figmenta & imagines
impudieas Daphnes atque Didonis mentibus adolescentulorum suis lectionibus imis pri inunt. Contra quos in seeundo libro de civitate Dei, ut supra posui, sententiam suam expresserat, & Platonis auctoritate munivit. Λ liqui etiam dixerunt Virgilium in illa fabula conseribenda poetam fuisse pudicum, quia nee turpitudine iii Operis Obscaeni posuit, nee continuatum scelus demonstravit . Utra opinionum harum verior sit, relinquo melius semientibus, quamvis tutior ista Gu-ini videatur. Hue usque auctore Deo de confragosis lotis enavigavimus, omnesque a nobis hamos abieeimus, & omnes uncos , quibus Guario videbatur, quod retardari posset expeditus ad veritatem de seli κ incursus meas . Ergo i belli tui ornatissimi eloquentia nos vicisti, o maxime Gu ine, sed ita veritate in causa ista a nobis superatus es, ut quanto magis intenderes ex arte ornate dieere contra nos di veritatem nostram, tanto magis ea, quae videnda fle desectibenda erant, studio tuo & animo excidere visa sint . Nune in opusculo sequenti preeibus advocemus omnis veritatis Christum genitorem , omniumque praeconum Ducem. Is nobis ad populum bene praedicandi praeceptaeonstituat, quem nemo audire dedignabitur, quibus adversarius libellus nobis oeeidat, ct humanitatis studia bene instituta videantur, di componantur mores hominum iuvenum lanumque amplieis defensio fratris Iohaonis Pratensis contra Gaarinum, argus impudicos auctorcs.
370쪽
PER ITALIAM. PARS II. OPUSC. X. 337 OPUSCULUΜ X.
Lini Coueii Pierii Salutati. Caneellatii Florentini Carmi a Eruta nure primum ex Codice Bibliotheeae abbatiae morantisae Monaeborum S. Benedicti ad Nobilissimum Virum Andream Palmnium Palm. F. Pa Δυbinium. Patricium Florentinum.
CL. P. D. Petrus Λloysius Galletius, antequam Florentia Romam proseisceretur, opusculum hoc suum , quod Λndreae Palmerio Pandulfhinio Viro
nobilissimo inscripserat, humani Time mihi donavit. In eo codex Saeeulo XIV. exaratus, qui ad locupletissimam Coenobii sui Florentini Bibliothecam pertinet, diligenter describitur, multaque Lini Colueti Pierii Salutati Caneellarii Fl rentini latina Carmina nulli hactenus aut visa aut certe laudata profert, quae quidem etsi nullo poeticae facultatis detrimento delitescere etiamnum poterant in. Bibliothecarum pluteis, historiae tamen litterariae non inutilia erunt cultori inbus . Gratias porro hi omnes habebunt Galletio, non mihi; viroque doctissimo animos addent, ut ne ingentem illum Inscriptionum , diplomatum, & ceterorum id genus monumentorum Thesaurum , quem studiose congessit, incredibili litter torum hominum commodo divulgandum, latere diutius linat.
Nobilissimo Viro Λndreae Palmerio Pandulphinio Patricio Florentino Petrus Λloysius Galletius Casinas S. P. D.
ΙΝter vetustos permultosque Codices ΜSS. qui in hae nostra Florentinae Abbatiae Bibliotheea diligenter adservantur, extat volumen chartaeeum seculo decimo quarto conscriptum nonnullas continens M. T. Ciceronis orationes, quod Linus Colueius Pierius Salutatus Cancellarius Florentinus vir sua etate doctissimus aliquando possedit. Et eum in postremis ejusdem Codieis paginis peeuliaria quaedam ipsius Colueti manuque sua exarata & notatu quidem dignissima deprehendissem, vel primo adipectu eonsilium illi eo mihi fuit ea sublaei vis horis excerpere, & ad te Andream ornatissimum mittere, utpote quae tuum , aeque meum antiquitatum studium respiciunt, argumentoque esse poterunt lieet exiguo mei erga te grati animi tum ob singularem benevolentiam, qua me semper es prose quutta S, tum ob honorem, quo proximis hisce diebus te auctore sum auctus, ut 1 ei licet inter doctissimos Columbariae Societatis viros quam benignissime reciperer. Verum enim vero antequam ea proferam, quae in memorato delitescunt Codice,
haud puto iniueundum & ingratum tibi fore, si lueti vitam breviter summatimque perstrinxero; majora siquidem cupientes faelli negotio elogium illud adire poterunt, quod synchronus auctor de eo texuit Philippus nempe Villanitis nepos Iohannis Villanii, dc Μatthaei filius, & eum nonnullis animadversionibus Laurentius Melius edidit initio primae partis Epistolarum ejusdem Colueti. Na-V u tu Diuiligod by Corale