De particuvla an, Libri IV

11쪽

ε DE PARTICULA δ,

optandum est, ut quis usum harum articula uII P undum tempora et gentes et genera scribendi deinceΡ Ordine persequatur, tamen haec res tam infiniti Ρeris est, ut ego quidem mihi ab ea abstinendum putaverim, satisque duxerim, veteris tantum sermonis et eius qui cultissimus habetur consuetudinem respicere, ex iis autem, quae lal,

scens Graecitas sibi indulsit, nonnisi hic illic aliquid delibare. Est autem de parsiculi et ui dicium ante omnia unde oriae sint quaerendum. Quarum quum Georgius Dunbar, qui de iis dissertationem edidit, alteram partie pium esse verbi viusdam ἀμι, quod idem sit atque ἐάω, alteriun ex imperatis verbi κίω, quasi pone dicas, mesam putat, adeo hae mirae sun et incredibiles derivationes, ui eas resulare non videatur verae pretium esse. omnium particularum inveniri origo potest, sed multas ex aliis particulis naias esse apparet. Quod sacrum est non

solum pluribus in unam coniungendis, quales sunt γουν et γαρ, Vel liuet, i. e. αναφι sed etiam nunc mutilaudo, ut ex περι ni factum nunc correptius pronunciando, ut ex μην, δη, o exstiterunt με, δε τέ nunc etiam utraque ratione contuli est ut ex D dictum est νυ. Huiusmodi muli exenipla etiam in Germanica singua exstanti Ita doch ex cla auch noch ex nach auch exstitere. Aliae ex nominibus adiectivis factae sunt, ut λλά vel ex Pro nominibus, ut oτι Vel ex adverbiis, ut roth, o aliae

ex verbis sunt derivatae, ut ἄρα quin etiam integra verbam enunciationes in particulas versae sunt, ut ἀμέλει, et apud nos awar, quod est ex es istis r contractum. Haec qui consideraverit, non dubitabit, opinor, quin αν ex ανα κέν autem ex καὶ si orium. Et κε quidem nemo non vide quam si etiam vi iussini cum particula καὶ cognata. Habe enim καὶ natura

sua vim quamdam dilatandi, ut, de quo dieitur, id do pluribus unum intelligi indicet. Atqui in illud, de quo

dicitur, quodammodo incerium si, ut quod non necessitate quadam, sed magis pro exemplo, qualia plura sint, commemoretur. Aperium est enim, quam parum intersit, utrum O κδ eoii ἐπιπείθοται, an o καὶ θεοις ἐπιπείθηται '

12쪽

LIB. I. CAP. I. uirum i κεν θανατον, φυγοιμεν an εἰ καὶ θάνατον φυγοιμεν dicas. Missicilius explicatu est, quomodo αν ex ανα deduetum illani significationem acci perit. Videtur tamen huius quoque rei robabilis ratio afferri posse Particula Aloe, quae recisa ultima littera mansit in Germanica lingua, riniani ac propriunt usum habet in iis, quae in alicuius rei supinicie ab imo ad summum mino conspiciuntur motus enim significationem ei adhaerere mim ex eo intelligitur, quod non es ama visa quae cum verbo εἶναι componeretur, tum docet usus eius adverbialis, ut ἀλλ' υνα ἐνέδρα- Caeseri significarus ex eo, quem primum posuimus, ne explicari possunt, quales sunt secundum, e re et Moesunt, atque inde retro, quoniam natura omnia deo sum seriiniuri Ex illo autem significatu, qui es secundum, qui patet latissime, nec lanium ad lacum, sed etiam ad alia reserim , ut ἀνὰ κράτος, ἀνἀ μερος ἀ- λογον, is

usus natus est quo distributiones ceria numerorum H Portioli factae indicantur, in quo genere nos similiter par scutala tinuar. Eius ursu RIItiquiuSimum exemPlum e

stat in Odyss. . 208.

τον δ' - πίνοιεν μελομέα οἶνον ἐροθων, ε δέπας ἐμπλησας, δατος ἀναδεῖ si μέτρα

In quo exemplo quoniam, ut in plerisque aliis etiam verbum sibi accusativum ostulat, ambiguum videri Potest, particula utrum praepositio sit an adverbium. Sed praepositionem esse alia exempla docent, ex quibus satis habeo

unum commemorare ribbi II. 24, 13. ἔτι δἐ μῆν και ἐν Σικελία καὶ πραντι στρατοπεδα δύο παρεφήδρευεν ' ἄν ἐκάτερον ἐν ἀνὰ τετρακιςχιλίους καὶ διακοσίους πε- ζοος, ππεῖς δε διακοσίοις mulio usu tamen sicium essu particula uia in hoc genere etiam sine casu pro adverbio Poneretur. Neque enim perperam dictum putandum est illud in Apocalapsi c. 21, 21. ἀνα - ἔκ- τος, in καθ' εἷς quod limavit Lucianus in Pseudoluisia c. s. vall. p. o T. Nam etiam alii sic loquuti sum ut Plutarchus in

13쪽

ἐπορευοντο τριςχλοι νομισμα φεροντες αὐγυρουνάγγείοι επτακοσίοiς πεντήκοντα τριταλάντοις, ων κα-στον νά τεσσαρες κομιζον. Ex lia igitur adverbiali potestate Praepositionis i significantis secvnclum, ortum videtur ἄν. am praeposui priusquam in coniunctionem Vertatur, ut adverbium abierit necesse est, quia sic demum sine nomine inseri orationi potest. Ita ex πέρι --

verbio, quod est adde, facta est coniunctis περ, quam vis. Igitur mirum particulae αν ea ubique vis sit, ut ad aliquam conditionem referatur, quae conditio saepe adiungitur, ubi autem non est addita, tamen cogitari deliet, pate id

ipsum per praepo,inionem ἀνα disertius indicari ut quum dirimus εβουλομ/μ αν, εἰ εμναμην, quid id aliud est quam ἐνοιλοιιν ἀνὰ τουτο, εἰ ἐδυνάμην aui quum non di serie adieci conditisne ἐὰν λεγη, - ἄταν λεγn, vel Aia λεγη, quid aliud quam εἰ λέγη ἀνὰ τουτο , λέγειν αυ- τον, νοτε λέγη ἀνὰ τουτο, λέγειν ποτέ, νος λέγη ἀνὰ τουτο, λέγειν τινά ita apparet, articulam ἄν condiatione addenda id quod aliter cerium desinitumque esset, incertum et infinitum reddere. Vt quun is λέγη dicimus, est id is qui clicat, quod Si sinitum o ἀν λέγη autem, quicumque dicat quod est infinitum, quoniani ad eam

notionem, quae pronomine continetur, conditio accedit veritatem rei e casu fortuito suspendens. de particula ista dicta est a grammaticis sit δεσμος ἀναιρετικος του rer νοτος. II.

Deo οι Iocatione. Ad collocationem quod attinet, neutra particula in principis orationis poni resesi nim praegressa alia voce. Virique enim inest quaedam sententiae debilitatio, quum quod aliter de una re coria diceretur, ad aliquam e pluribus inceriis rebus transserat unde ei non potest nisi secundarius aliquis in oratione locus concedi iisque lius particulas aut post illud verbum, ad quod pertinent, mi post eorum

14쪽

unu in aliquod verboruin quae cum illo verbo unam Iluu- elationem eniciunt, collocari necesse es Sed disseruiit ea in re aliquid. At enim quum non sit nolitica, et tamen initio poni nequeat, apertum est poni eam debere post eorum aliquod vocabulorum ad vomi sententiam constituendam pertinet. Ei autem, quae quod enclitica est, ab incipienda oratione arcetur, etiam ante ea Verba,

ad quom sentensani pertinet, poni potest, dummodo aliqua vox in eadem constructione verborum praecesseriti Hinc Homerus Iliad. r. 20. dixit, 'Vν τισαἰμ17'. Altera particula, uti voluisset, dixisset, φαέ σε τι ἄμ' ri quod idem posuit Iliad. r. IIS. Mam apud Herodorum 6 Iis nisi in alium volvisset

versum hemicum convertere,

i ,abio οιμώζειεν ὀ Πελοπίδρο ' θαμέμνων, prosa oratione dicere debuisset, et ιι εχ αν οἰμώξειεν.At ὁντως α σε τισαίμην licolis illes. Neque enim οντως loquentis assectionem animi, ut i, sed rei, de qua sermo est, quamdam conditionem indicati Quae vis quum inest in particulis, quae ea plerumque carent, tum ipsae quoque statim a particula ti, excipi possunt: ut καί ubi cum vi quadam dictum fortiu promiti satur re era sigilificans, ut apud Herodotum IV. I Id. καὶ ἀν ἐδήλου. Praeterea quaedam inVeniuntur locutiones, quae duobus membris in unum contractis etiam articulam ἄν a propria eius sede revellunt, ut usitatissima formula ouκ οἶδ' ἄν εἰ πεἱσαιμ . Sed deliis infra suo loco Caeserae coniunctiones, quae incipem orationem nequeuni, quum statim post primam vocem coli cari soleant,naturoque sina linitium orationis pertineant, tum

hoc habeni praeespuum, ut ei αν et κέν vi quae ad ipsam sementiam spectent, post eas poni debeant. Tales dico,

seidae quum longius a prinesseo remotae aliis vectis subiiciuntur, recte praecedit αν vel κέν Alia ratio est paru-e urum rati tuailvarum ui αρα δῆτα, uri quae nunο

15쪽

I E PARTICULA αν

ante nimc post αν ponuntur, rout magis ad Praegressam vocem, Vel ad totam sententiam spectant. Quin illae quo que coniunctiones, quas ante dieebamus με, δε γαρ, et quae sunt aliae huiusmodi, certa Coli litione etian istatim post si collocantur. Fit hoc ubi ci vel κεν eum Particulis conditionalibus vel pronomiitibus relativi vel aliis .vocilius ita honi linci atra est, ut aut coaluerit cum iis in unam dictionem, aut Pro una tamen habeatur. Itaque ἐαν μέν, ἐπεα δε, ταν γάρ, ποταν, dicitur; et sic etiam ευτ'αν δέ, ῆνι αν δέ, νος ἄν δέ, ut apud Herodotum I. I38. VII 8 4 ἄν μέν νυν apud eumdem III. z2. Sed quum divisim ista dicuntur, ut εἰ ἄν, non Potes sequi coniunctio, sed media ponitur inter eas u δ' ἄν, ἐπεὶ δ' αν, τε δ' ἄν. Vnde etiam ειτε ἄν et i νίκα δ' ἄν recte dies apparet Et si δ' ἄν quidem plerumque divi-Min dies sed sere cum quodam postsiniis discrimine. Periine huc etiam νοτ αν τε apud Thuod II 63. Ais vero quum hac forma numquam coalescat cum alia voce, semper coniunctioni postponitur: ει δέ κε si δω-- σιν Sed Doriensium lino in κα minatum coalescit unde praecedit coniunctionem αι- δ' ἄρνα λων τῆνος γερας. Aique haec quidem de collocatisne universe. Nam plani

ex hoc genere insin suis locis Promenda erunt. III.

Nunc de significatu harum articularum eXPlicemus. Est autem Dillil in linguarum ratione difficilios, litam particularum vim ac pote icite in erspicere, distincteque declarare. Quae quum Plerumque sensu quodam percipiatur, ex obscuris et latentihus notionibus prodeunte, difficillime revocari ad claras et distinctas notiones Potest, re-

Vocataque saepe evanescit magis, quam comprehenditur ac retinetur, ut quae hoc ipsum, sentiri potius, quam in

selligi veli Aecedit quod plerarumque particularum tam varia est ratio, tamque multiplex usus, ut quamvis diligenter explices, tamen aegre invenias, quod ubique apium

16쪽

LIB. I. CAP. a. ssit atque accommodatum Eaque difficultas augetur etiam

eo, quod, Si ab aliarum pDmparatione linguarum anxilium petas, quod in huiusmodi re optimum esse admi iliculun solet, nulla est lingua, cuili particuli ad hunc findi ita uti possis, ut eae non aut maiorem, aut minor in ut ex part saltem diversam vim habeant, eoque, dum EXPsit --

lae rei non sine utilitate adhibentur, tamen simul etiam proclivitatem ad errandum asseranti Ac nescio an haec

omnia praecipui, quodam modo quadrent in particulas αν et κεω, quibus non sollini in alii K quas ego quidem norim, linguis nullae particulae ex omni parie respondent, sed in ipsa Graecorum lingua quaedam particulae adeo sunt

miles, ui ne ab his quidem quomodo disserant statim as pareat Sed quum nulla non mi, duplex via pateat, quam quis in hoc genere angressi possit, una, ut diuturna

accurataque veterum scriptorum lectisne iis perse cat insistem ei usum harum particularum, quemadmodum solemus in iis linguis, quas quotidiana sermonis consues dine addiscimus altera, ut Posteaquam hunc sensum comparasse nobis videamur, ad claras eum distinctasque --tiones revocare studeamus, quae quidem via sola relicta

est ei, qui docere vult conabimur hanc, quamvis inici-IeiII provinciam in nos recipere, rogamusque lectores, ut has subtilitatum latebras nobiscum perreptare ne fastidiant. Sunt in lingua Graeca tres aliae particulae, quae simili,n ut, et κε UiII IIahent, σως που et τε sed di thrilli gradu et modo. De sola enim significatione et potestate nunc, non de constructione, loquor. Commune

omnium hoc est quod sententiam quodammodo debilitant, eique aliquid ambiguitatis addunt. Cuius ambiguitatis primo gradus diversi sunt alia enim possibilia, alia sese inita, alia veri similia, alia probabilia esse dicimus. ADque omnium minime certa sunt, de quibus hoc tantum seimus, Posse ea esse, sed nihil habemus, esse unde eo liciamus. Proxima his sunt, quae utrum sint, an non sint, serrulium est, i. e. ex aliqua conditione suspensum cuius

veritas prius cognoscenda Mi quam verumne sit, quod ex ea pendet, sciamus. Sequuntur ea, quae veris similia

17쪽

sunt de quibus eiu non constat nobis, lamen esse ea P sus, quam non esse redimus. Postrema sunt probabilia: quae sun ea, quae mirum sere si non essent, quia rati nem, quare esse debeant, idoneam videmus. Eadem verooninia etiam modos quosdam habent, qui sunt duo positi in eo quod aut ad ipsam tantum cogitationem loquentis,

aut ad rei, de qua sermo est, aliquitat conditionem reseruntur. Et ille quidem modus, qui ad loquentis cogitationem spectat complectitur possit,ilia et veri similia, de quibus quis nihil Irin plius, quam te alteris se ambigere, de alteris Pinari ignificat. Alier autem modus fortuita et probabilia continet, quibus in ipsis est aliquid, quare sint aut fiant, sed illud in alteris ignotum, notum auten in alteris. Itaque Tadia haec ita se excipiunt, ut Ossibilibus fortuita, fortuitis verisimilia, veri similibus probabilia succedant modi autem hanc iubent distributionem seri, ut possibilia et vertamilia seriuitis ei probabilibus opponantur, possibilium autem ad verisimilia eadem sit comparaum quae ortuitorum ad probabilia Singulis horum sua destinata sunt vocabula ac possibilibus quidem e verisimi

libus adverbia ισως ei που fortuitis autem ei probabilibus particulae, sive κέν et M. Considerabimus haec ita, ut invingulis etiam id, quod iis oppositum est, respiciamus quod eo minus negligi conventi, quo maior es h rem discriminum subsilias. Ac possibilibus indicandis inservit σως, forsitum,

Germanice melleiciit quod est coniicientis, sed non sese iis Ei adverbio oppositum est verbum nudum sine

particula, quo simpliciter veritas rei indicatur. Verisimilibu autem signisi iuulis adhibetur roti, fortasse, cohi quod est opinantis, sed non af irmaniis. Itaque ei Opposita sunt 1 et δή, quibus utitur qui iam ii oliopinari se, sed creesilere atque considere anirniat. Fortuita nota itur particulis ἄν vel κεν, quae Latine plerumque non possunt exprimi, sed si quae Latina particula ad propriam earum vim quodammodo accedit, estis forte Germani aptiorem habemusiarticulam etwa, sed non tamen ubique satis accommodauim. Est autem, et xis sumensis

18쪽

LIB. I. CAP. 3. II aliquid, sed non contendentis qui ubi iam non sumit, sed Contendit, coturari utitur vocabulo πάντως. Probabilia it enitive per particulam τε exprimuntur quae Gel in iuuce plerumque Persa eneliticam exprimi potest, Latina iii lingua fere Vel mirum non prorsus alienae sunt, sed ali-riuanto tamen fortiores. Haec autem oratio colligentis est, sed non dicentis necessarium esse unde qui iam non colligit, sed firmius rationem concludit, ἀναγκαίως dicat ne

cesse eSt.

Illustrabo haec versu Homeri, in quo his parilausis omnibus lacus est: ουν τε δυ' ἐρχομενο 3, καὶ σως προ- του ἐνοησεν. i. e. duobus consociatis, forsitan alter Hiero plus, ἀει summen, Min melle icht emer, ester vis.

Handere. Hoc qui inest, fieri posse indicat, ut alio altero plus videat, sed uirum id sat an non fiat, nescii. Quod, scit fieri ita, ampliesio id enunciai sine ulla a sinula, προ ὁ του ἐνοησεν. Sedia dicii, οπιν τε ει ἐρχομένω καἰ ποὐ λῶ του ἐνοησεν , hoc dirit alter fortasse alter pulus videt: ivm

sammen sieh wOh einer riter ad de an re. Eo autem opinari se indicat, ita fieri, sed non anirmat. AD firmare si vult, adverbio uti debet, quo non literi sibi

ita, sed considere se indicet, μὴ προ o του ἐνο'σεν. Porro si dicit, συν τε δυ' ἐρχομένω, και κεν προ- του ἐνοσεν,

ii hanc in habet alter forte altero plus videt: wei helatim nem, si hi tina sister Deiter ἐκ de undere. Quod qui dicit, ex fortuita aliqua conditione Pendere significat, ut ita eveniat. Quod si tollit conditionem πάντως

προ--οὐώνο σε dicat necesse est Denique quod ipse posui Poeta, ovν τε δύ' ἐρχομενω καί τε προ- του ἐνο σεν, in hanc sententiam dicium est titior nimirum aureo plus

19쪽

iandere. Id vero est eius, qui prohabile et coiisentauEuinesse ilicit, ita fieri, etsi non altilane necessariun esse.

Hoc enim si in dicendum est, ναγκαίως προ- τον Apparet ex iiΗ, iit opinor et quid disserant ipsae Particulae inter sese, et tuid singulae oppositum cogitari

postulent. Quae si paucis comprehendere volumus, haec Sunt. Quum σοὶ ad ea, quae OsSunt fieri που ad verisimilia αν et κεν ad ea, quae fortuita sunt, i. e. ex aliqua conditione Pendent τὸ denique ad probabilia spectet: dubitantem, si se is adhibeat, ita confirmamus non ο- Ium potest esse, sed est; si που non sol M verisinute, sed verum est; si αν vel κε, non solum conclitione uin qua, seu omasino est; si τέ nou solum probabile esco senta neum, se necessarium est. Non abs re suerit, haec eum alio exempla con nare, Odrss. e.

ἀλλ ετ πο ζωος κατερύκετα ευρέ ποντφ. M potui luc τέ aut quod paullo seruus est, τοὶ poni. Hac enim particula indicare Minerva, non modo se, sed etiam Telemachum, quem alloquitur, tantum abesse ut

mortuum putent lyssem, ut eum vivere parum dubium, immo probabile esse credant. Contra si σως dixisset, nonnisltum profecto contulisset ad consolandum Telemachum: ut in ipse sciebat, quamdiu non constaret de morte Irssis, forsitan vivere illum, etiam si paraim esset verisimile. Multo minus particula κεν adhiberi potuit. Ita enim si irnificaret Iinerva, se id sumere, iam tuam quod casu accidfre P tuerit vivere lyssem, si non Periisset. Quod Germanice dicas, e leb etwa noch. At haec tam nulla suisset consolatio, ut etiam minuere debuisset spem, quae Telemacho admodum exigua relicta erat. Ex hisiatet, necessario utendum fuisse particula που, quae quia prodit linervam verisimile putare vivere lyssem, sola Tulem

elium ad eamdem potest fiduciam eris ere.

20쪽

Constrati dicimus verba, quae coniuncta itinam Senientiali eniciunt. Nunc articulae δε et κεν, quoniam conditio iii significationem continent, verbo qliidem carere nusquam Possunt: nam sicubi deest verbum, intelligendum

est modos autem latinasque verbi admittunt omnes, quia in omnibus accedere potere conditionis notatis. Sed non cum omnium; tamen solae per se construi in eo quidem sese

mone Possunt, qui deposita prisci temporis fluctuatione cerias est dicendi leges sequutus. Itaque recte dicas con sirin ἄν cum indicativo, malivo, participio, infinitivo, ut ἔλεγον αν, λωιμ αν, λέγων ἄν, λέγειν αν non autem P sis dicere solas per se eum coniunctivo construi: neque enim ur ἄν dies licet quamquamis ἄν iure dic mus cum illo consimi verbi modo. Me autem quidam tersae Nam modus verbi, quocum ipsa per se consimeia est particula ἄν, aliam eius accessione potestatem accipit.

Aliud est enim λεγον αν, quam λεγον et Sic caetera, quae attulimus. In coniunctivi autem otestate nihil mutatur, sive accedat ἄν sive non accedat mutatur eris potestas illius vocabuli, cui adiunctus est coniunctivus: I MI ἐαν , ταν, o alian vim habent, quam εἰ, τε,ος. Itaque non αν dicendum est cum coniuncti Ira construi. sed voces illas, quibus adiunctum est ἄν Ius enina Pendet coniunctivus, etiam si careant particula illa. I lqlie

etiam aliis argumentis cognoscitur, et Primum quidem eo, quod multa eiusmodi vocabula cum particula illa in unam Vocem coaluerunt, ut o ταν, ποταν, ἐάν, ἐπεάν, πειδάν, et Dorica αῖκα, ὁκκα deinde e collocatione verbo-mun, quae semper Particulam illis vocabulis, numquam

verbo colligat. Non enim dici potest, λέχη ἄν. Sed

quod in comunetivo, idem saepe etiam hi aliis verbi modis acridii, ut cum iis non particula αν, sed alia vox adiunctam bens illam particulam construatur. Id monendum iudi emi propterea, quod quum mihi in explicando usu marivn