Friderici Hoffmanni ... Medicinae rationalis systematicæ tomus primus quartus ... pars quinta Tomus tertius, quo vera therapiæ fundamenta, medendi methodus & leges tam naturæ quam artis ... illustrantur. Opus ..

발행: 1737년

분량: 387페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

321쪽

I Seess. II. cap. IX. Deve sectione aliisque

rere eosdemque praeseindere. Neque vero semper opus est, ut adeo accurate illud aequinoctiale tempus obserisvemus . Nam quando ongesti sanguinis eopia citiorem & eleriorem vacuationem desiderat , vel quando mox sub finem Februarii & initium Martii serenum &tepidum celum expansionem a turgescentiam san- sumi motu progressivo insensam,

Inseri, non adeo rigorose eonstitutus aequinoctii terminus exspectandus sed praestat tum anticipare eundem. Aliquot mihi nota sunt exempla eoarum qui ne a recepto discederent

more ad aequinoctium usque distule. runt hoe auxilii genus, sed increscente nimis plethora, amplectico insul. tu ante illud tempus perierunt. mque etiam audiendi sunt illi, qui vel

lunam decrescentem, vel certam derum constellationem, utplurimum

fallacissimam, quoad tranquillos salutiferos in aere effectus, operiuntur, sed mittendus est sanguic urgente pleihora quocunque tempore, maxime si ecelum serenum tranquillum, sub quacunque lunae phasi vel siderum eoniunctione . Pari rati ne pro valetudine eorum, qui sanguinem eopiosum in venis alunt, est, ut circa aequinoctium autumnale te rum sanguinis detractionem admittant, ne cruor , aecedente frigida hiemali aura, nimis spissescatin excretionum successu ob aeris varietatem & inclementiam seriant , sordescat, morbisque ex humorum impuritates stagnatione oriundis occasio suppeditetur . Quin nonnullis eminentius sanguine repletis conducit, quo ter quotannis venam incidi patiantur, initiante scilicet Martio, adulto Maio&Septembri,in sic eorpus a morbis defendant.

Theorema I Uti eopia sanguinis ejus detracti nem exigit; ita ejus inopia di virium

defectus eam interdicit.

Seholia. I. Sanguinis copiam vasorum reis pletio pulsuumque magnitudo, v inctus solennis lautuso vinosus, quie tum tranquillum vi tae genus , intermissio vel naturalis eriti ae a artificialis eonsuetae evacuationis lu- eulenter produnt, & hae ubi praesto sunt . tuto & confidenter sanguinis detraetici admitti potest . Contra ea quando orpus infirmum , emaci

tum, pulsus debilis, ex inopia, xime sansuinis Quirium , penitus est interdieenda, nisi praesentaneam noxam inferre velimus . Nam pulsuum in arteriis robur dependet marixi me a opiosioriis vegetiori sanguinis ex sinistro cordis ventrieulo iamagnum arteriosum tutam impulsi, robur vero illud eordis ad expuusionem , a libero riumetenti famguinis per vasa coronaria in cordis lubstantiam , ne non fluidi nervet in fibrase dis influxu profiaiscitur: ideoque ubi pulsus parvus, debilis aelanguidus ex fluidi nerve sanguim sisque boni paretori influxu ex ventriculi in arterias impulsu , noeentissimum est venam pertundere in quo eunque subjecis morbo, quia plus sanguinis Quirium . quae tamen iam tum deficiunt , exhaurit atque

II. eerant subinde in eo Medici, qui vel in morborum declinatione. vel si morbis praecedentibus , ut febribus , aut enormibus haemorrha-giit, alii morbi superveniunt, promoti ad sanguinem emittendum sunt.

Nil frequentius occurrit in praxi quam quod feminis , superato qui

sanguinem, nee non vires consumsit morbo , mensium fluxus subfistat quibus certe pessime consulunt, qui ad eum provocandum , vel pelle tia , vel sanguinis evacuatione ad. ministrant, ouum potius in id im. eumbendum hi, quoin analesticis . .& lautior diaeta, ainguis & laint biles humores prius de novo ingene

322쪽

Iamrinem subtrasendi mota.

et II. Uirium defectio quandoque

defectu, sed nimia copra sanguinis fit observamus laepius in pleis thoricis iuvenibus & viris pulsuum, qui antea fuerunt celeres, tarditatem& debit itatem . videmus quoque universi corporis Maninti languorem suetum & somni desectum, sub ma

gna tamen arteriarum expansione.

Haec autem ubi subest caussa, operfluum &arteriarum systolen a m tum mole sua impedientem cruorem .htrahere omnino expedit in Meiacto, pulsus illico erebrius atque validius micat. Sed prudentis utique&periti est Medici, sem virium oppressionem a copia sanguinis, etiam

morbo praelem , probe discernere ab ea, quae virium languinis inciis piae ortum debet. Theorema m.

'ost venaesectionem , sirpe excre

tiones salu-res sangvim scimo alvi,

sudoris, urinae vacuationes melius&liberiusquam ante eam succedunt. Sehoιia.

I. Quia salutiferae omnis generis excretiones sanguinis eirculum , pro . ut ille eoterior es t-diori, vegetiorve languidior est, sequuntur facile patet, si ob nimiam sanguinis copiam iptas movis profressivus una cum exiseretionibus fuerit retardatus, imminuta vasorum plenitudine , augeri sanguinis eireuiam, ipsum hac ratio.

Me residi nuidiorem , excretoriorum . e latoriorum vias ab obstruetionishus liberari,in eruorem liberi in largius ad emunetraria pro subeundis exeretionibus appelli..II. Hine saepissam ah notavi, uinretam in seminis mensium fluxum, revi post venam in pede sectam sponte repetiisse Plura etiam mihi nota sunt eaempla, pertus paullo ante vena sanguinem ex an venis ron xisse, qui antea vel plane nunquam prodierat , vel per longum tempus

lII Frequenti porro observatione i plethoricos,in hine tinguinia detr compertum est, in se thuraeis non litone uadigere, ne etiam . . m. III.

modo, sed di iis qui pasticis deti

nentur affectibus, urinam dimeuiter reddi valdeque aquosam dimpidat mingi, is protinus post emissum fauis guinem, urinosum laticem copiosiorem stillare magisque tinctum . Idemiam pridem notavit antiquissimus Cous a ct 6 aph. o. inquiens de cultatem urinaphlebotomia suυis, s

care vero Forret interiores id quod etiam confirma Riveris , Cent. r. obf. I. item obf. s. or 89 fidem faciens admissa venaesectione , urianas, qua antea prorsus aqueae, redditas fuisse coloratiores.

IV. Neque minus experientia alia quoties edoctus sum, in hypochon-driacis, quibus alvus sol enniter tarda atque compressa, post sanguinis minsionem, eandem esse solutam Malosticium rediisse . Ratio huius effe-

us procul dubio haec est in passioneste diei hypochondriae ob dissicili rem sanguinis per mesenterium, hepar transitum, vasa nimium eruore replenturi, ob distensionem ineorum tunici is smino motus peristat ti-eus laeditur, quo laeso nec flatus, nec excrementa , per alvum rite see dunt ac vehuntur a ena autem tempestive in pede pertusa, vel etiam quod non semel, sed saepius oblem vi , evocato per hirudines ex navem cruore , restituto iride libero peetumearum intestinasium vasa transitu&progressu, & reddito intestinis debito motu ac robore, melius alvirra quoque succedit evacuat o.

ma, imo ad longaevam vitam conserta Sehoria. I. Communis, sed pessimus erroeest: aetatem senilem phine non serre sanguinis subtractiones , quati verum grandaevis non redundaret sanguineus latex, ut potius eius virium defectu laborarent. Iam lubens equidem conceda nia omnes senes me

323쪽

se ad epletionem vasorum quicquam 'nari , sngulis adhue annis v lconter . Verum lunt utique senes

alentes , sani firmi, vasiscapaci ribus instructi , qui bene appetunt,

comedunt, non tantum concoctu

faciles, sed & di melles cibos probe ferreis digerere possunt; ideoque

neutiquam etiam dubitandum, quin ex bene concoctis alimentis copiosum

chylum copiosum sanguinem gugnant occolligant , cuius florida iacies4 vasa sanguine turgida luculenti

sunt indices . Aeeedit quod non m do in virili, sed rin extrema aetate constituti , non raro modicum sanguinis per sedis venas profluvium cum constanti virium duratione comm dissime ferant ae ipse aliquot octingenarios novi, qui copiosum mictu sanguinem sine notabili virium decremento emiserunt Ouin potius quum senectus non adeo ad labores, exercitii &motus corporis apta sit &pr clivis, eaque propter non aequali naen surari proportione egesta ingestis respondeant, sanguisque motu&calciore minus consumatur, necessariori mia humorum succrescit abundantia, viseerum iniarctus vasorumque plenitudo. quae, nisi mature lolvatur, morbos senibus familiares laeeundo gignit germine, marasmos , tusses, cortras, raucedines artuum dolores, renum vesicae calculos, paralyses, urinae dissicultates , ruratus , sc Nemraeeam, quae afflictiones, utut proxime nona copioso sanguine, sedetius ab impuritate seri proveniant,

ac ipsa tamen alaceorum copia, qua excretiones impuritatum intercipiuntur, natales trahit. II. Complura certe memoria teneo exempla senum, qui ad nonagesimum annum sere, salvi, incolumes α morbis aetate provectis familiari. bus immunes vixerunt, solo venaesectionis remedio, his per annum admisso. Et quod lenectuti non adverissa sit languinis per Uenam e P cu ilia

me erus lib. de apudex a legi potest.

Primerestis etiam Iib. de via . error. cap. 23 ven .e lactionem senibus plurimum commendat, erbeque obsi tribus eromptis confirmat , quod senes M. annorum sanguinis e vena

missionem commode serre possint. in gravibus, tam ab internis, quam ab externis caussis pendent ibus vitiis, id quod etiam a me in pecudiari dissertatione, de magno e sectionis ad vitam fanam πιongam remedio , alia sertum est ac demonstratum, Ne uti. quam tamen ex his eliciendum senibus debilibus & languentibus, qui

appetentia ciborum carent magnaque debilitate ventriculi: & intestinorum laborant , suadendam vel comme dandam esse venaesectionem, minime omnium vero, seum morbo diutu no chronico eonflictantur. eorema V.

Uena sectio in febribus continuis acutis utplurimum di necessaria&utilis admodum est. Seholιa. I. Miror sane haud exigui nominis viros venaesectiori alias eximie patrocinantes, eonfidentius tamen assere. re , eandem in omnibus sebri saeuistis, benignis malignis, exanthe- matteis, vel minus talibus, nunquam esse Meessariam, sed semper fere noxiam , uniea tantum synocha excepta, nec in hae etiam absoluta, sed tum demum , quando eminens plet hora orgata stipata eandem ex e

stant mittin quidem, frequenti

observatum esse, admissa sub initium huius febris sanguinis missione, periculosas circa starum sanguinis mei stases congestiones ad caput esse

consequums, et halera phrenitidem eum convulsionibus inducentes. Amtumant quoque, Naturam corporis humani economiam magna semper cum

sapientia resentem , his in ebribus

324쪽

sanguinon subtrahendi modis.

tunsiorem talorem in serum exese. mentitium resolutionem cum mate.

riae noxia sequestratione , inrendere

eaque propter contra naturae institu.

tum ac finem sanguinis eductionem adornari. naturam in saluberrimo secretionis negotio turbari. At vero&ratio & constans experientia huic asserto refragatur. Plures certe novi

iuuenilis, virilis aetatis vegetos sanguine plenos hisce febribus correptos, qui missa venae sectione . intra paucos dies phrenitide, inflammatione ventriculi , saucium , vel etiam peripneumonia obierunt ubpost mortem totum corpus miriim in tu niuitin ipse icho sanguineus largi.

ter e naribus mauavit scetor quoque mox gravissimus cum putredine suciscessit , nullam aliam ob caussam quam ob inflammatoriam sanguinis in partibus stasim Vicissim multiplici observatione confirmatum habeo

unicam vel etiam repetitam sanguinis in acute febrientibus mi Ilionem, non modo anxietates, sedis alia sae. asymptomat imminuisse , vel plane sustulisse. Ut taceam Gallorum morem, qui in omnibus febribus non semel, sed bis ves aliquoties, venam

cum bonis aegrorum rebus permn dunt Metasta se vero sanguinis ad caput circa tempora critica venaesectionem cieres, fallacia caussae ut caussae videtur. Nam licet phrenitides &convulsiones malo successu febre acuta laborantibus saepe accidant , eodem- tamen modo, . immo frequentius id

evenit, ubi venae sectio omissa , quam ubi admissa. Et quum omnes fere in febribus acutis, phrenitide, convulsione pereant certe venae sectio horum caussa intermissa eadem, non facile quemquam acute febricitantem interire, prona fiuit consequentia.

II. Ego potius neutiquam asseυerare dubito, sanguinis missionem in febribus acutis saepissime utilem esse

admodum ac necessaliam . Etenim oui acutis corripiuntur, omnes plus languinis Whumorum abundantia cluam defectu laborant. Iam vero incomperto est, febris essentiam maxi. me in intentione toni&spastica quadam conitrictione universi generis vasorum fibrarum, aqua etiam progressus sanguinis caloris abest usancrementum dependet, consistere; notum porro est , spasmo vasorum alveos angustari , calore autem luccos expandi, mas usque spatium af ectare; ideoque redundans es exaestuans cruor libero per sanguifera vasa transitu,exclutus, non potest non impetuo se huc Millue agi&adia minoris diametri, quae sanguinem secundum natu is ram non admittunt, tanquam loca incongrua pelli, inque eorum anguinii iis obhaerescere ac stasin concipere, unde periculosae inflammationes monis

nisi tempe itiva sanguinis detractionei elicissime praescindendae . Uberius

hoc patet peritissimorum in arte vir rum testimoniis . Ipse artis parens Hippocrates de viri. acut j. 3 in acutis sanguinis missionem . serio commenia

dat. Quin Ueteres in ejusmodi pr. cipiti periculi morbis sanguinem ad animi usque deliquium subtrahebant, ut potissimum a uetor est Gatin stib.

I. aerat vies perhibens ' husu scem di missio item sanguinis non tentanis

dam esse nisi in acutissimis morbis, iisque, in quibus robustae vires, fi

rens aetas, plurimus sanguis, regio, aer&anni tempus bene temperata, uales morbi existunt, febres ardentis. mae , dolores saevissimi , maximae

viscerum inflammatvi nec carbun-

nota, dolores articulor um vehemem

ttili mi. In his enim omnibus multo anguine semel vacuato, statim quiescia calor, quibusdam alvus cietur, aut sudores mosientur,ri ita solvitur, aut saltim minuitur morbus,teste mireris Cominent.ad apb.3. se l. r. Hippocr Theorem. G. In febribus etiam exanthematicis, perechialibus, purpuratis, variolis,

morbillis, quin ipsa pelle, venae serito

non prorius ututa , sed prudenter

325쪽

SH. H. cap. II De v fectio, ne aliisque

adhibita, magno interdum praesidio. validiorem tire uitum vi mira di,

I. Haud levix momenti inter Mediscos viget diisensus an in iis febribus,

ubi pernicialis materia ad euiis superinficiem appellitur, sanguis utiliter possit subtrahi Complures at Lirmant, alia prorsus pernegant, utrique exPerientiam in partes advocant.Sed di itincito

utique facienda & cirem stantiarum

rationi huius remedii usus accomm dandus. Nimirum ubi succide iunt, vires statim in principi languestunt, nullas debilis,durus .parvus,vasa.-Diosa, sed angusta, vel etiam robur per animi afflictionem dejectum. verbo: ubi malignitas humorum,ut cum sch lis loquar, praesto est , damnosum m

gisq; ad perniciem,quam saluIeta gravergens molimen est, sanguinem care Etenim ad materiam. non tam mola gravem, quam causticam, subialam& virulentam, nervosis tartibus inleuam eliminandam, valida cordis&arteriarum motrix vis requiritur,

que alassicienti sanguinis&fluidi nervet influxu exspectanda. Deinde ipsa haec pernicialis materia expellenda non se benefici sanguinisin hum rum ad superficiem corporis ad veli tur,ubi vasa minoris diametri sunt, cile concidunt clinon nisi vegeto appulsu replentur.Quod si igitur quis succos& sanguinem,ubi iam deficiunt, robur languet adhue subtrahere vellet eis certe grave afferret damnum, Mnihil aliud emeeret, quam ut materia hostilis intus. remaneas instar venem solidorum i&fluidocum motum perverteret piamque mortem inferret. II. Longe alia ratio est, nimiam singuinis copiam ejusque ab aestu se.

Nili rares,ctionem, cordis&arteri rum tunicae tam vehementer distenduntur, ut systoles earum imminuaturae lufflaminetur, eaque propter sanguis non vegete ae libere ad minimos

cutis tubulo aupelli, ibique materia quae in vitio est excerni queat. Tunc utique ipsa ratio dictitat, evocata quasllam anscidis. r ione residuo adsidentiam tuniearum laeeorum in pulsui aequabilem ipsumq; systallicum diastallieum deiprocum motum

revocari,quosis,ut sequestratio ev cuatio noxii quam optime&ea voto succedat obvium hoe est saepissime in

corpore iuvenili ite thoracta. sanguinneae constiturionis , sub diaeta lauta vinosa,tranquillo etiam 'uieto vite

genere, aut ubi etiam ob intempera tiam animi affectuum exeretiones in . minutae suceorum abundantiam g nuerunt. Hujus habit iniseorpora. quamdo Purpura petechirs , catarrhali benigna.aut maligna.febri, uel etiam ariolarum morbo laborant,intermissis uenat sectione eerto in discrimen adducuntur contra ea omnia ex voto.

succedunt , si plet hora demta , libe- .cior sanguini conciliatur progressus. Theorema VILNon perniciosa, sed quandoque admodum proscua est sanguinis missio in ebribus, apparentibus 2m in

cute exanthematibus, Schesiom. ML Permanus quasi tradita est opinio efflorescentibus iam in carioris

cottice petechiis, purpura, ariolis&mortalusoree sanguinem mittendum,

nec alvum subdueendam esse, ne a

ligna ad habitum corporis relega materia irreparabili cum damno ad

interiora retrahatur ia Quamvis vet

haec observatio non exigui sit momen

ii ipsaque experientia nitatur TR

tentandam esse ansuinis subtractio nem,.ubi natura,utie dicamon opere

excretionis occupata Λ. i.eaantne

maramon longamin suam sedem incute habuerunti nitalominus tamendantur casus, ubi vena sectio compMremibus etiam efflorescentiis utius eliac nectis ria observavi enim In his , qui purpurative prim ius sive secumdarius morbus. suerit .variolis et mo1 billa perierunt, vehementes spasmos. tam au artubux& partibus extremi siquλm etiam abdomine,quos ob cutia contractam, non modaexanthe in

326쪽

finguinem tib trabendi modis

eum retroceri, sed dum na anxie. ras , corporis iactatio saepiuς delirium eum animi deliquio suerunt in s quuta quae omnia. lethi sera symptomata non tam, ut vulgaris fert sententia, a materia exanthematica interi ra repetenta , quam potius a sanguinis impetu congestione ad cor ac cerebrum facta, accesserunt. Hinc sola ra. tione durius, quatuor intra anni sparium puerperas , Purpurru laborantes, conclamatis propemodum rebus , sola

languinis e vena brachii t millione,per DEI gratiam a praesentaneo mortis periculo vindicavi. Simulac enim sanguini exitus concessus, protinus praecordiorum anxietas, animiq; defectio evanuerunt melius sese habuerunt aegrotantes, lumma cum Chirurgi&adstantium , mortem sub ipsa opera. tione praesagientium,admiratione. Eadem ratione in uveno periculose variolis laborante, cum inuriinens delirium ingens precordiorum angustia mortem praenunciarent , venae lectimnem in brachio summo cum sanitatis emolumento institui iussi. Neque haec assertio curalii morum Medicorum deis saltuitur consensu , quos inter primo

fectinag. 3 o. seq.testatur se in bubonibus pestilentialibus,& aliis exanthematibus,si febris non remiserit, summo cum fructui sanguinis missionem sua.

iii Ie; ut Muralium, qui Dec. a. Anu.

7. O . D ΚΑΙ N. C. venaesectionem in febre epidemia, papulis per corpus spartis, salutarem annotavit,aliosque

praetereamus.

Tisorem VIII. In mortatumin febrium paroxys. mi atq; exacerbationibus venae sectio non sine periculo, die autem intercalari vacuo utiliter instituu ur.

I. In paroxysmis febrium intermittentium, in epilamico, hyiler leo, nee non hypochondriaco insultu, quandocunque extrema frigent, vel interni lares& anxietates egrum exagitant,

admissa vene sectio symptomatum e. hementiam non modo acuit , sed mortis perieulum areessit Ratio huius lignomen in proclivi . Etenim morborumin symptomatam exacerbationes nunquam non spata par-llum, praesertim externarum , ventriculi quoque Mintestinorum comitantur, quibus sanguinia liber cursus interiscipitur isque maiori impetu ad vasa majora, pectus praeserti in cor urgetur. Si suis itaque in brachio vel pedi-,bus, ubi omnia spasmo constricta sunt, sanguinem evacuare instituat cis certe vehementiam spasmorum his in parti bus augebit Nam quo larsius atqiuberius sanauis his partibus iubtrahitur eo plus increment i capit pastica fibrarum contractici quum nihil sit , quod spastieae huic crispaturae regurgitatioui sanguinis ad interiora magis resistat, quam validus cordis 4rteriarum iis pulsus de liberalis sanguinis reniteatis ad partes affluxus. Hinc utiq; dister te oportet sanguini subtractionem in die intermissionis, vel re militonis, quo

asmus conquievit cliberio sanguianis ad partes affluxus restitutus. Est tamen ubi etiam ipso in paroxysmo spastico venam aperire insigniter conducit, non quidem in partibus pasmo a Liaetis, sed iis ad quas sanguis maximo impetu grassatur Sac saepillime coati git, ut aspasmo partium abdominis , mmo pedum , qui frigore horrent, ob

incultum terrorem ut aliam caussam,

sanguis ad pectus juput impetuose agatur , ipsamque amplex iam vel DLsocationem minetur quodneas uti, illime ει cum praesentaneo levaminevem non partium inferiorum , sed suis periorum in brachio, pertunditur . . Theorema IX.

Datur levio a poplexi. speclas quam sola tempe itiva sanguinis militia discutit. Seholion

I. Quando vel ex vehementiori animi affectu. praesertim terrore, vel er uiora inseriorum partium pasmo, ita miscum impetu ad caput latus, vasa

327쪽

membranarum cerebri arteriosa eopia sua ita distendit, ut motus eorum systallicus sufflaminetur, species hi apo. plexi elevioris. Est hic assectus semi-mstadictis hystericis, sanguine plenis iensibilior it corporis aesar im Ladis modum familiaris, is vulgo&imperitis Medicis pro animi deliqui venditatur, a quo tamen longe multumqi differt Etenim sub animi desdictione cordisin arteriarum pulsus silet, a. cies pallida est spiritus plane interes usus: in amplectico autem hoc levi

ri insultu, omnis sentuum tam inter rum, quam externo tum usus perit membra immo trui acent,cor vehemen

ti palpitatione cone uritur, pulsus Mgnusvi celer mira & facies intumescit ac rubore suffunditur . Neque tamen mitior haec amplexia oritur a disruptis vasis, quod incurabile malum neque a seri secessu, qui iis paralysin terminatur, sed sola stagnatione sanguinis in canalium nimis distentorum alveis

subnascitur. Compertum en Im ex Mnatomicis est, arterias carotides , vertebrales etiam, quam primum calivariam subeunt per . cerebri membranas excurrunt, crassiores suas tinnicas, quibus alias in toto corpore arteriosa vasa vestita sunt, deponere eaque propter non mirum est, a copia& impetu sanguitus ad cerebrum delati, vim eorum contractilem elasticam, cuius beneficio sanguinis ulterius in venosos capitis sinus protruditur, minuidi solvi, sicque sublata carotidum ystole, cruorem in vas membran rum cerebri plexuque carotideo nimium distentis stagnare, & hine se

.lestrationem atque influxum liquidi

nervorum, a quo motuso sensus, intercipi, istudque in motu sisti . Quae quum ita sint, iam facit e liquet ad restituendam sy uolen , sanguinis per

caput liberum progressum Aliquidi in nervos influxum revocandum , vix praestanti . , aptius darFauxilium sanguinis suffieiente δε ex aperta amplo oramine brachii vena, detracti ne ita enitri intra breve temporis spatium mens, sensus, motusque torpi ris ad omelum redeunt. II. Perperam autem arsrotantium ita affectorum rebus & saluti confu-lunt, qui ob minus perspectas huius

mali caussas, venam in extremitatibus inferiori hus aperire suadent, quia hae partes plerumque in ejusmodi aerem ne spasmo eonstricae, frigide 4 loco affecto nimis remotae sunt , quo ipso impeditur, quo minus sanguis comis mode derivari queat. Quin aliquoties observavi, in corporibus, ubi totum nervorum sysema ad spasticas contractiones valde procliveo extrema se pererant frigida, a vene sectione, eaq; parciori, intra aliquot horarum decuris sum vehementiam spasmorum inferioribus magis increvistia qua postea sanguis ad caput impetuose propulsus, insatum quem deseripsimus amplecticum peperit, adeo subindecinvale .scentem, ut nisi tempellis sanguinis missione fuerit discussus estrum augularit, aut minimum paralyti memorieque debilitate affecerit.

Theorema X.

Morbi capit is a sanguinis congestimne valorumque distentione oborti ex gunt venae sed onem, in vicinis tameu partibus instituendam. .

I. Uehemens eontumax apitis dolori, narium frequens stillicidium insania, melancholia,qertigo,ophthalmia, capitis erysipelas, nec non laryngis pharyngis inflammationes , s pissime ortum trahunt a spasmis , mia sanguinis ad superiora congestione& gravi vasorum distensione, prae se tim in hipae hondri Mis,vel ubi ventriculus eum intestinis statibus Jeybalis turgent, vel spasticis constrictionibus laborant,quibus liber .aequabilis sa

guinis circuitus intercipitur ira magna

copia impetu ad alias partes, maximeque caput ruat, ibidemque morbos hos inducat. Et tum quidem ad derivandum sanguinis impetum omneque arcendum periculum, in loco a pira, cino, fronte scilicet, temporibus sub

328쪽

sanguinem subtrabendi modis. ρ o

lingua , item in collo, secare expedit. recrenaeutis liberum reddiderit , offen II. In gravi quidem cephalalgia , de magis, uam juvabir copiosorem ophtalmia, angina,vene sectio sub lingua semper iit ili Tima in phrenitide yero , melancholia&capitis a cauua interna dolore, vena jugularis externa commodissime aperitur, aut si haec ab imperitoChirurgo inveniri non potest,

vena secundum longitudinem frontis exporrecta, quae iugularis externe ramus, collo prius sub mento constricio&spiritu retento, pertundenda Solennis iam suit hujus frontalis venerincisio antiquissimis temporibus, teste Hippocr. Se i. .aph 68.ci perhibente: parti capitis Ueriore laboranti in

fronte excarrens ena recisa prodes Confirmat hoc Hierius comm . in h. a. co/ιβ it, inquiens, experientia,quod hac phlebotomia muti derepente a capitit dolore tiώerentur Alexander quoque Trallianus . I. c. I 3. mirifice in phrenitide languinis e vena frontis missiciis nem commendat, eademque phreii iticum momento securas te testatur; c. I 6 de melanchesia scribit se humoris sanguinei materia cerebro impia tua suerit, tunc audaEier vena in fronte Ieca..trire nam ob totius corporis vacuationem , si loco jam remedia adhibeas

nila nocebit. III. Licet sectio venarum capitis, in fronte, pone aures, sugularis externae, sublinguatis, in morbis qui caput gravius Ostendunt, experietati a te-ile, eximiam conferat opem; id tamen

non universale est, neque omnibus omni tempore convenit,sed simul consi. deranda est ipsius corporis constitutio. Nam si eiusmodi capitis morbis magna vasorum plenitudo iuncta, vel etia in spasmi vehementiores in inferiori. bus, languinem οῦ ω &cum impetu ad caput urgent, verendum eii, ne dato per apertam ibi venam vacuo spatio major cruoris copiae invitetur. Qua. Iiropter Veterum perit illi mi, unanimitu stragio ut venati munia brachio vel pede solvatur, suadent. Sic Trallianus ι. I. c. I 6. si, praecipit σια caput ali iumoliri cogites, priusquam totum corptis

materιam ad locum assectum attrahens. Neque minus miletius commentun alis

ριι cum corporis plenitudine , oportet primum cubiti enam aperire, deinde

secare venam frontis si nulla ades plenitudo, tuto venam fremit satim

secabimus isque lor capiti es per consensum . g. a suppressi mens-bas, prinatimsecanda est ena metia isti, deinde tibiti, tum frontis V e- perit dolor a diaphragmate , aut hepate, aperienda vena cubit , postea vemendum ad Irontem , quam plures adhuc de incisione pia tenendas cautiones subjicit. IV. Adsectionem venarum, quae linguae substrata sunt,in angina, quod attinet pariter notandum eandericum periculo in corpore lethorico tentari, nisi plet hora prius per aperti nem venae in brachio soluta fuerit Obsequendum itaque est eo ni illo Triti

ego inquiens, an is i , cum Itis aede

urgeret, me euam cutitι mane ape Isse, diluculo lingua subjeciarsecui Je,

vesperi ex cremore t anae lacrimam sci immansi exhibuisse, atque ita angia uam percuravi. Pergit deinde is ietiam jugulares enas a me sectas esse, cum inguae subjecta non invenirem

a plurimum adjuvisse.

Theorema XI.

In morbis pectoris , ut picuritide

veram peripneumonia, incisio emet brachiis saepe summe est necellaria

I. Ulut pleuritis spuma,que rheumatismi, sive doloris arinritici pecies est, a sero acri intra membranam pleurae costas cingente suborta, non semper

sanguinis millimnem poscat, sed saepe sola diaphoresi selicii si me tollatur longe tamen alia ratio est pleuritidis vere di peripneumoniae , quarum illa nonnili levior, haec profundior pulmonum inflammatio est, a stasi sanguinis sirmius impacti pulmonum valli

329쪽

yo Dei. nos. IX. De me sectisne ali re

prognata. In his enim utique sangui ni subtractione, quin non una , sed

auandoque si sanguine diffluit: plethor urget re iterata opus est, ad incrementum inflammationis impediendum, quod fit, quando sanguis nimium in vatis congestus , stagnans& progressu libero exclusus, Per pro ximum locum ad meliorem derivati nem ex incisa vena evocatur , ω quidem secta paullo ampliori incisione quo eo citius promtius impetu acquisio descendere 4 pulmondus de .

Triplex venis stionis eximius usus,

evacua lorius nempe revulsarius, derivatorius.

Setilia. I. Evacuatorius venefectionis usus ditatus est minuendae sanguinis plenitudini, hoe propos , nihil interest

ex quacunque parteipsum detraxeris. Derivatio ex ulu est ad sanguinis fluxum ex parte affecta in alia lota γportuna adducendum invrtandum,

quo ibi evaeuetur. Sie in assectibus ouae abdomen exeruciant pasticis Intulentis&quia sua mensium haemorrhoidum impedito vel suppres.so eveniunt, tutius secatur vena pedis, quam brae hii,ad derivatione: Hinc re- e Hippocrates lib. Me nat hum. δ sto. inculcat portet venaesectionem in B

Ioribu dorso' coxendicum in popliti hu, malleotis sisere. Et Severi riles caci edic. χε. pag. a. tradit: in dolore nephritico praecavendi, in promovendis haemorrhoidibus, pum

tione lochiorum , inam inflammati

ne&prolapsu, in sanguinis vomitu in4schiatide venam pedis secari quam selieissime. Contra ea in affettibus capitis, amplexia, lethargo mania melancholic phrenitide, catarrho sun ativo, asthmate sanguineo, hae-moptysi, pleuritide, peripneumonia, inflammatione hepatis spuria, sanguis moleis influxu peccans ae cito derivandus felicius Mutili ex proximiori loco, brachio netve ex uatur Revulsio vero, seu potius avulsio fit, quando sanguinis impetus ex partibus inferioribus ad si periores , sursum

suasi retrahrtur, ruerevolvitur. Ita in nimio mensium vel hemorrhoidum fluxu utiliter vena secatur in brachio. Idem commode fit in grauidis ad Eubortum praecavendum, si vasa uterina a sanguine nimium infateta&distenta sunt, ut Pondm uteri deorsum tendentis, inserioribus quota nodo m lestum fiato onerosum. u. Usus vena se retonis deri satori ull&revulsorius cause atque prudenter administrandas . Nam n oh ructione gvasorum a sanguine impad a submoavendae, non adeo tarsam, ed parciore ex ioco Uit in portionem subtrahere pedit, quo reliquus ad partem labor ntem mas ri impetu ruat,& obha

rescentem in minimis vaseulis elidat eo quod petreioτ sangumis missione

restitans in venis majorem Leeleritate vim acquirit. Hine est,quod apertio vente saphaenae non raromensum fluis xum in momento restituat, haemor

rhoidale stillieidium sanguis incisione

venae in pede promoveaturin expediatius reddatur; quum contra lubtracto in manu vel etiam in pede nimio sa vine,sepe effectus obtinendi defietant i morbis vero est in veteratus, asita vasorum obstructio, ut tolli nequeantum ineorpore Methorico apertio sal baenae plus nocet, quam prodest, quia anguinem versus uterum uberius alliincit, ut maior vasorum obstructio inde nascatur. Neque in hemicrania, seu capitis dolore eontumaci , vertigine chronica, melancholia, venae fectio in fronte quippiam adjumenti inerre

potest, quia major inde sanguinis ad

caput amuxus proritatur vasa men branarum cerebri obstructa magis in- farciuntur, sed prestat tunc sanguinem ex inserioribus ducere Ia malo ischia- dico recenti venaesectio in pede prinsentaneum saepe conciliat levamen, in diuturno vero malo neutiquam, sed ineromento favet. Tutius itaque, sit corpus soccisim sanguine sarcto, m

330쪽

sanusinem subtrahendi modis .

Ileria Comentari in Sin. .aph. 36 primum venam seramus in brachio, deinde ischiadieam, ut non in uno, sed in diversis eis sanguis revellatur rae ibidem apprime advexitatem hie auctor scribit quod in dysuria, si fit ab insuctu renum a sanguine, item in innammatione vesicae , primum ineidenda sit vena braehii deinde etiam statim subiunge da saphaena in malleolo, aut poplite . Ex quibus omnibus plenius innotescit: in loco admodum viein sectionem fieri posse, si morbus est recens Meau Dia mobilis, neque adeo magna vas rum plenitudo et ubi vero diutius re Σit aegrum, vel corpus nimium sanguine redundat, tum prius in remoti ribus partibus , deinde in vicinis, venas aperire convenit.

Theorema XIII. Multum interest ut iusta sangui ais

ritu&quandoquere, tione opus est.

Sehesia a I aetate adolescentes,vel tenerioris textur homines vasisque tenuioribus Praedit i & seminae, quae iacile incidunt an animi deliquium ob largiorem iam vinis missionem. Abstinere ab ea deis ni sed potius, si venaesectione opus angustiore thramine, neque simul &semel deditas aliquoties digitis compressa ,gradatim sanguis mittendus his

est. Feminae vera post annum qui quagesimum quo ordinario mensium Buxus desinit , largiorem postulant sanguinis extractionem , quo etiam

valet in viris robustis qui magna habent vasa, ubi sub lauto vitae

genere eonsuetus haemorrhoidumn xuieessare incipit. Vernali tempore, praesertim Majo , corpora largiorem sanguinis e vena suxum serre possunt, quam tempore aestiro, vel autumnali: parcius 'ero sanguis venis eximendus est, in nimiis haemorrhagiis, ut haem ptys, in enormi mensium vel hemoris rhoidum nox es neque etiam ante mensium ordinarium tempus multo

sanguine corpus spoliare consultum

ne suhsequuturus nuxus, vel plane ees.set, vel imminuatur. II. L febribus omnibus inflamma toriis, item exanthematicis, obnumiam sanguinis eopiam opus est eius missione , euratius paulo cireumspiciendum est, ut iusta emittatur quantitas. Nam si sub nimia eius abundantia tantum parva portio educitur , ad unam vel alteram unciam, expansione sanguinis orgastica inde magis sepe increicente, nihil iuvat, ut potius plus obsit, inflammatio inde augestat exanthematum eruptio minime proin moveatur;si vero supra modum isagis quam par est sanguis e vena hauriatur, tune pariter plus detrimenti, qua emolumenti asserti siquidem expulsibe xanthematum que per sanguinem ad summam eutim delatum fieri debet impeditur, ut materia corrupta summa cum pernicie intus maneat. In ρο- ripneumonia&pleuritide nimia sanguinis detractio impedit expectorati nem dilaussionem inflammatiqnis , quae etiam mediante sanguine fieri debet. In rheumatismis,ery spe late,dol rihus arthriticis vagis dixis, etia hae observatio,ut iusta sanguinis quantitas ad morbum eurandum relinquatur necessaria , id est, ne vel nimium vel

adeo exiguum evacuetur.

Ill Si lethora,tam ad vasa, qu1 ad vires,nimis urget magna sepe sanguinis portio, interdum ad libram unam medieam, ex venis ex antlanda est , si

vero parum extrahitur, sanguineis ius spatium lan venae nie, psus e us elater

intenditur, magis expanditur, saepe majori cum impetu in asseriam paristem irruit observantur adhue animo nostro exempla, ubi in eminenti pi thora per parvum soramen duabus tutum circiter unciis eductis, intrioa eas horas insultus apoplectieus sequutus fuit, qui largiori venaesectione in brachio, ad uncias oelo, seliciter sub. latus Memini quoque a fluxu hemoris rhoidali, vehementia frigoris suppresso, in Principe elethorico summas pri. cordiorum anxietates fuisse subortas ,

SEARCH

MENU NAVIGATION