장음표시 사용
301쪽
glandulis , inimis vasis humorum
obstruetiones, stagnationes is ases lymphe coagulatae tandem resolvuntur atque expediuntur. Ill. Hae utique ratione lues Peneis rea qui eum hae amnem naturam
habent morbi feliciter exstirpantur nec ea propter semper in curandis his eum Gallica lue morbis opus est salivatione, sed qui arcanum novit, dextro mercurialium,in antimonialium bene pri paratorum usu capplicatio. ne, sine salivatione, ut olim peculiaridissertatione adii ruxi, has rebelles aemertinaces affectiones sanare potest
Neque enim, quod omnes periti visu exercitati edici ultro eonfite. huntur , aliut nuxus caussa est eurationis luis veneret, sed potius illa sublata glandularum in mismorum vasculorum obstructio' colli quatio humorum viscidorum ibi stabul1tium, quam deinde per aecidens sequitur largior salivalis humoris profusio. IV. Sub salivatione mercurio excitata, ut lapius observavi , exteriores, praesertim inferiores partes, ut pedes, ordinario rigentin contra' sunt alvi etiam &ur in fluxus retinetur, sublato autem per hane partium inferiorum stricturam libero lymphei, seri, ne non sanguinis in vasculis minimis eircuitu, necesse est , ut hubm res seros &lymphatis eum impetu ruant ad partes iuperiores,in maxi- solennia in faucibus glandulosa teptacula, e quibus qua data via ulgi postea feruntur rivo Scibum & somnum impediente. Vidi quoque in iis, quos enormis&ad tres vel plures menses durans salivatio demum li-pothymia Quatarrho suffocativo medio fuit ulit, partes externas tam frigidas fuisse, ut nullo auxilio , neque balneo, neque friatione , ad calorem reduci potuerint aequabilem autem liberum lymphae ipsiusque sanguinis per omnes corporis partes interceptum progressum,lativam movere, continua illa sputatio testature holicis, in quibus pariter ob eonstri. c a partes in seriores , lympha ualiva maiori nisu fertur ad glandulosam fauci uinin oris compagem. U. Quod vero profluens sub saltu
tiones, risertim is qui impura venere infecti sunt, humor tam fetidum putridum spiret nidorem . haec reddenda videtur ratio quod mere rii tenuissima partes , reliquos Omnes humores,invitate superantes , ab illis in connubium susceptet, motu suis circumvolutorio , mixtionem , eras atque texturam sanguinis , haud seeus ae in putredine dissolvere incia
piant, ut hanc ob caussam sitor sulphureus, volatile quippiam spirans exhalet ipsi dentes nigredinem eo
V l. Omnes magnopere a Chymi- eis celebratae panaceae maximeque s lares que, potiorem sui facultatis partem ad metallicum mercuriale et eis mentum referunt, rite praeparanturin dextre usurpantur , non defra
dandae sunt sua laude , in morbis ubi cuneo & vecte quasi opus est . Nam lumma aestivitate pollent, ae in exili admodum do in systema partium
nervosarum potenter agunt, magnosque effinus praestant. Quin innotuerunt mihi eiusmodi medicamenta, an timonialia inprimis, quae pm diversa doliin regimine iuncto, item prodiversa subiectorum ratione, in exigua mole, vomitum , alvum, immo sali-Vam movere pollunt, sed perpauci Medici eorum rectum lum& peritam administrationem norunt.
TErtium nunc ex summis remea με diorum generibus sequitur,com ιερα .pleeuncea, quae lolidis dicata sunt ita quidem, ut circa eorum vires ac potentias motrices, easdem res il-
solennis hypochondriacis ae melan ando, firmando ac intendendo
302쪽
ses. I. cap. VI. De roborantibus .
eMentur, &desumta a robore gene-
ιORANTIA. Horum pariter maxima in arte medica utilitas est atque necelsitas; eo quod robore ae inde pendente motuum 1ercitio , vita omniumque aestionum integritas eo tinetur,4 absolvitur eaque propter ubi lanitas offensam patitur, roborisi te sulphureae,renuissimae & halituose, ut interiora partium nervosarum promtissime pervadat, ac celeriter es. latum edat, quod graveolentia ipsaque suaveolentia, siquis ex idiose n. erasia eadem ferre nequeat , planum faciunt testuumque vitae etiam solo odore, ut in animi deliquio syneo. pthis, subito roborantem suam vim maximum momentum ae nonnisi mo, exserunt& vires erigunt, eo quod in iis labela natae functiones ad pristi nulla corporis parte, inervorum, num ordinem re cuntur. Iam vero astulorum sanguineorum extremi plura, quoad vires&vsum specialius tales, tam nudae minusque testae dii ingue ad a, uae vens in subediicit , quam in narium amploin avernoso& primum merito locum obtinent 1 ductu currunt, admota fragran-ΑNALEPTIC , quo quidem nomi- tia expedite ibi nervosin spiritus assi. ne insignituntur , quae vires imminu saere possunt irasin depressas erigunt, restituunt Corollaria Practi . consortantem, uti vocant, ut in I. Ulut hisce dictis analepticis iubent in passim etiam cordialic refocillandis viribus non deneganda cardiae diei solent. Huic scopo ob l sit sua virtus, ea tamen Malde restricta tinendo serviunt ex vegetabilibus imitata est . Optandum quidem
'flores rosarmm citri, aurantiorum a
t almini, idiorum convallium ψ her. hi melissa , origanum, marum, poma citri , Chinensia recentia & ex aromatibus cinnamomum , ex resin dis ipsa ambraci ex animalibus, ichus I, quae ex his omnibus preparata prostant, ut oleum e cedro melisae Tureicae , rosarum verum, canange , quod ex floribus tiliae in Persia elicitur, pomorum Bergamotis te essent ra ambrae rite praeparata oleum cinnamomi in elaeosaccharum redactum , quod in pulvere si dicto 1 ti uenii praecipuum , aqua melissae citrata , liliorum eonvallium
cinnamomi cydoniata . Referri hue esset, ut in rerum natura certae eiusmodi virtutis prostarent remedia quae, ut vulgus putat 4 medentibus etiam-nper exigit, efficaeiter vires in omni sere morbo, praesertim vero acutis malignis, depressas & deficientes redintegrarent I sed quia in morbis vires non rectius tertius restituuntur, quam caussas morbificis, quae eas frangunt , sublatis, noxiis rebus e corpore expulsis, nisi hoc exsequatur Medicus, omnis analeptic, tum usus erit frustraneus. II. Neque etiam existimandum est, restaurationem virium veramin constantem tantum procurandam esse medicamentis, que motum in spirita-
usque possunt fructus fragorum, rui l bus&partibus lauidis concitant. Nam bii, rubi idaei, cerasorum eorumque in pluribus morbis,praesertim febribus nuchi, &ex iis recentibus paratae a &convulsionibus, magna quidem vis Quae , succus limonum&exinde con- potentia motrix cordi arteriis lactus sirupus. membranis nervos inest, tamen Theoremata. vires naturales sunt languidaeo val- Cordia Ita haec frasranti suavissimo lue infirmae . Proinde potius verum subtili oleos principio agunt Win vitium naturalium robur maximx cervos eorumque liquidum immedia Lex parte dependet a congruis alimente fere penetrant, ipsique motum n xl tis esculentisin potulentis, in bo turae blandum rimieum insinuant u nos succosin sanguinem conversis
Eit enim haec indoles omnis substan sex quibus postea tenuissimum illus i m. III. S quoa
303쪽
quod in cerebro separatur fluidum, Ier nervos ad musculosin tunitas mu-culosas delatum, potissimum corpori&eius partibus vigorem ae firmitudinem largitur, denuo ingeneratur. II optrinx igitur materiae nutrientia sunt optima analeptica , cuius generis sunt iustula ex carnibus et tinosa, caponum,ossibus4 eorum medulla, per decoctio meum aqua,pau xillo vini adjectis aliquotoleolis P mi citri, tantillo salis . nulumis o ac S& caryophyllorum, in Hau parata, item quae ex pane nigro V est. phalico, aqua&VIn eum vis conis seiuntur,decoctum quoque succoladae,
eum vel sine lacte,lac ipsum asininum: aqva panis grossoris cum corticibus citri destillatum , vinum maxime
Rhenanum generosum Mannosum item verum Hungaricum me tamen praesidia alimentosa nutrientia ad vires erigendas, non in ipso morobo, neque ubi tota massa sanguinis
humorum valde impura est , sed inclinatis morbis tabi a praecedenti morbo, vel animi atactu , diuturna vigilia , eorporis . animi dabore aelatigatione, ves nimis Mmorrhagiis,
uires exhauste sunt uritet, optime conveniunt, quin etiam tune petita adhibenda moderatio: eo quod celeriter admodum in angusinem transeunt, ei utq; copiam augent.
3. II. I TI Analepticis in roborantium classe succedum BALS-IC , quae ca- lidioris&acrioris sunt indolis Comprehendunt hec medicamenta se dicta cephalica, nervina aut amplectica, antiparalytica, cordialia spuitum sari huius generis alia,' ex eorum censu quam maxime eminent lignum aloes, ejus resina, atque essentia, agat, lochum album, santalum citrinum eius essentia, in balsamum liquidum tacentrara, ambragrysea,liquidama, opobalsamum, fucianum,benzoe, styrax calamita&eius resina , styrax. aiba, laudanum&eius resina, balsamum Peruvianiun, de Coptiva, Α-
tex Peruvianus verus, costus amarus, chaeea illa,cinnamomum, caryophyruli, cardamomum, cubebae, macis , nutata , satureia, thymus, ruta,ser pillum , lavendula, pie . origanum nostras Creticum ma Orana, me lina Turcia & nostra , chamom illa Romana, marum Syriacum , asiliscum, abrotanum, spica Indica,t ehcenanthum, folia lauri, myrthi ει his destillata olea fragrantimima vera non adulterata. Ex compositis bals mum amplecticum Golia, Cesiense, Semnera nostrum liquidum vitae spiritus balsami Peruviani nostra meis thodo paratus, spiritus succini,stiasti. ches, aqua poplectiea Sennerti, An haldina, essentia ambre vera, spiritus
solatiles, oleosi, cum oleo e innam mi, macis, degedro ellentificati.
Enarrata hoc simplicia & ex iis per parata tenui aethereo, subtili vola. tili oleo, natur admodum blando αamico, in fluida non minus ae solida corporis nostri agunt virtutemque suam diffundunt is partes sulph reas alidas &4therea in sanguineti humoribus deficientes, restituunt, augent atque motum intestinum calidum, spiritualeentiam vitalibus humoribus scenerant . Pollent uero eistiam sale subtili aeri balsamico demque cordis , arteriarum rabrarum musculolarum vim& potentiam
elasticam intendendo , sanguinis
humorum progressum ae circulum gregie promovent, quo postea fit, ut humores erassi diviscidi attenuentur, obstructiones solvanturin saluberrimum perspirationis negotium , quo optime morbi arcentur , integrum servetur ae illibatum. Corollara practicae.
I. Igitur in omnibus morbis capitis, nervorum,spinalis medulli, stomachi cordis, qui a caussa secundum veteres sic dicta frigida laventur, hum rum nempe spiissitudine, conden lati
304쪽
ne&abatonia ner 'osarum Wmusculo latu partium, ut in apoplexia, paralysi, liueor eri torpore sensuum, memoriae debilitate, auditus diit ultate, lipothymia, ingenti virium debilitate,
Provido, tam interno, quam externo
ulu suppetias ferunt exoptat illissimas. II. Stomachi quoq;&intestinorum vitiis, quae ex atonia , copia cruditatum acido. viicidarum , depravata di- geltione , natales ducunt, ut inflationi, item di arrhςae, colice flatulentae vomitioni ui fice subveniunt & maxime quidem conducunt state senibus omnibus imbecillic debilitatis nec non qui laxioris sunt habitus. constitutionis phlegmatice: . III. Qim fructu etiam usurpantur,s a diuturna anni constitutione prae- humida&frigida, tempore presertim autumnali& hiemali, ac inpia imis in regionibus eptentrioni vicinis , tusses
humidae , diarrhinae , ait limata pitul tota , tumores Cede malosi, coryzae
rheumatismi, intermittentes quoque se bres&a corbutica impuritate provenientes aegritudines regnant , vel
metuende uni sine potissimum pri-
servatorio ἀIV. Cavendum vero ab eorum Iiberaliori dosi est quando corpora succis sanguine plena, alvinae sordes restagnant , iuvenibus' cholericae sensibilioris indolis iubjectis U. Ego medicamentum liquidum
halsamicum , quod uis vocant ballamum vitae, ex optimis hi sis maxime os is veris non adulteratis connatum , per viginti quod excurrit amnos in usu habui, usus tam spectata virtus, ut reliquis omnibus roboranti. buso balsamicis quisque facile carere possit, si unico hoc interne, externe recte uti norit Et hoc suauissimum effficacissimumque medicamentum eximia roborante isellaurativa sa- cultate toties totiesque nobilitatum late quidem iam innotuit, sunt vero, qui assimulatum huic ex adulteratis maxime oleis non tam concinna luiu, quam confusum, nefario dolo
meo sub nomine incautis venditant, quod tamen virtutem famam suam neutiquam sustinere potest Sequuntur so machi, intestino Vmrum tonam roborantia , qua simul προ carminativa complectuntur eoque no- 'mine laude digna ex radicibus galanga, gentiana rubra, Zedoari , impianella, calamus aromaticus, arum i ex corticibus cianella alba, samabas, citri,aura nitorum tomorum minentium recentes , cortex Africanus U Uinteranus, chaccar illa ex aroma
tibvsa piper, in giber, caryophylli,
porro chamomilia Romanain vulgaris. ab synthium, men tha , carduus benedictus, semina quatuor carmin tiva ex preparatis, oleum de cedro, aurantiorum per expressa onem para,
tum , oleum chamo millae vulgaris da beretici, anisi stellati cymini carvi verum, ment hae, absenthii spiritus salis, nitri dulcis, ex compositis salvolatile Sylvit, elixi itomachale nostrum, Michaelis,essentia carminatuva,edelli, pulvis stomachicus BircΚ-
manna,essentia corticum aurantiorum
eum spiritu nitri dulci, tinctura tartari& oleo aurantiorum per expressionem parata essentia composita absenthii Conerdingit, aqua carminativa Dorninerellii, spiritus de tribus Theoremata prastica . Ut ut plurima ex adductis superius cephalicis ner finis, in morbis venditriculi intestinorum , praesertim qui a tono eorum dejecto . vel debilitat proveniunt, egregio etiam sint praesidio , suppetunt tamen adhuc alia, quae vitiis harum partium amovendis , pro passionum disterentia specifica quasi efficacia sunt accommodata Scilicet ad appetitum, ob saburram viscidorum acidorum inveniriculo cruditatum vacillantem, redintegrandum, preter amar , ut radicem gentianae rubri, herbam
absynthii, cardui benedicti laro
305쪽
Seess. II. O . n. De roborans sui:
mala, radix maxime galangar pimpinetiae , anella alba, piper, ingiber,arum cum fructu usurpati possunt. Ad nauseam , vomitionem, inversionem ventriculi compescendam , nil mentha, eius aqua spirituosa oleo proba destillato , item mastiche eius spiritu, nee non qui ex balsamo Peruviano sale tartari paratur, item liquore nostro a nodyno minerali presentius Messi cacius est. Ad doloris cardialgici colici torminum atrociam levandam , cortices aurant lorum recentes, ex tis rite extracta
essentia , aquain oleum cymia ZEthiopici, oleum non adulteratum florum chamo mill vulgaris , spiritus nitri dulcis bene praeparatus, remedia sunt expeditissima. Ad intestinorum nimiam laevitatem limias deiecti ne moderandas , cortex haccarillae peculiari splendet mcacia. In int itinorum inflatione ad elidendos flatus, aqua carminativa Doriac rellii essentia carminativa Vedelli, item spiritus de tribus cum spiritu nitri dulci nuptus essentiain aqua Eedo
riae, cardamomum,oleum carui&cymini verum destillatum, omnibus facita palmam praeripiunt. f. V. H. μ Proximum est ut roborantia UI-1., .lia κε RALIA , quae nempe viscerinus sanguineis, ut hepati, item, utero, renibus, pulmonibus firmandis iob randis , quo eo expeditius ossicio suo fungantur, dicata sunt, adeoque adliorum classem hepatica, splenetiea,
pneumonica, uterina, cachectica, an-tthydropica antile terica, anti hysterica, antiphthisica commode reserri possunt . Sunt vero hunc in usum commendabiles radices: gentianei rubrae, aristolochiae longarin rotundi cichorii, edoario, filicis, rha barba
nidis , cortex hinc chaccarillae V V interanus, tamarisci fraxin ca parum, cassia earyophyllata; herbae absynthium, centaurium minus, s maria carduus benedictus , tris lium fibrinum , hepati ea n bills m lissa, pulmonaria maculos , scol pendrium , agrimonia , marrubium, cu scuta veronica, scabios , epithymum, capillus veneris, pilosella m
que minus laudanda hae virtute ex gummatibus & resinosis uecinum myrrha, aloe, bdellium , gummi hederet , ammoniacum inlibanum, sag Penum, opopoΠax, ala foetida ; exis ineralibus sulphur commune purum stillatilium , limatura martis . omisrii ex marte parata, que Chymia suggerit varia praeparata, ut satra hembarum per incinerationem parata, a canum&terra Bliata tartari , eius cremor, sal polychrestum , nitrum antimoniatum, spiritus salis amm niaoi, tin tura martis, ex floribus salis ammoniaci cum haematite praepar ta, spiritu vini extracta, tinctura raristari, antimonii alcati sata , elixi proprietatis eum lixivio paratuini, estentia uliginis, elixi nostrum viscerale cum menstruo aqueo salino confectum , antimonium martiale eat heiacticum, massa pitularum Becheri narum I milium. Pectinent huc quo que sontes medicati sic dicti minerales. presertim qui subtile quosdam mi aristiale elementum cultodiunt , ut M. montandi, Spadanae Eclivo Meem se , multo mapis qui largius martia tiochra impuli soni , ut Lauch stadienses , Radebergentes , Bebranae Fre senu valdenses.
Balsam ire hae visceralia principio
chelemento, partim sulphureo, balsamico oeterreo, paullo fixioris naturi, partim etiam sale alta lino ulphureo, sive saponaceo, item amaricam , operaIionem suam in viscera , quo rum vasa humoribus tenacibus erasesis in farct obstipata sunt, edunt succos lentos incidendo, dissolvendo&simul ipsis vasis fibris a rohore ton dejectis vim contractileminet sileam conciliando adeoque in omnibus iis morbis longis, qui ab ho- rum vncerum Iabe Balcuntur , tum
306쪽
ad praeservatio mem, tum ad curati nem , polychrei ain certae et ficaciei sunt medicamenta. Corollaria practica. I. Licet omnia ac dicta visceraliam genere conveniant in eo, quod innum viscerum roborent in infarctus atq;obstructiones expediant; nihilominus tamen pro viscerum citor borum disterentia, eorundem dii crimen selectum 'be servare necessarium . Ita exempli gratia, si hepar laborat obstructione, cinde morbi, ut icterus cachexi et scor butus , propullulant, quae amaritie quadam a ponacea
detersiva vim tuam exserunt erunteiticaciora , nominatim radiceς quinque aperientes cilia barbarum , cur-inima , popona , bdellium , iam Venetus, elixi proprietatis sine aci. do , essentia rhabarbari eum sale tar--vari parata, elsentia trifolia fibrini
L=uando pulmonum nimia praesto est laritas rin sardius , ac inde inari, vel nascuntur morbi, myrrha , gummi umoniacum , lulphur lillatilium
herba veronicae scabio is, chaere folii, pulmonariae , pilo sellae , marrubii capilli veneris, magis ex in sunt Ubi lien magnus, sanguine farctus gignendae impuritati sanguinis , ac
praesertim cach extae, admodum veli. Incaturri cortices tamarisci , capparum fumaria, scolopendrium, cuicuta. e Phhymum, radix ononidis,
ipsaque martialia aliis praeferenda Quum ex imbecilliin nimium remisso renum tono nephritis, calculi progignuntur, cortex radicis acaciae
re eius infusum , item ob cynos bati diiuniperi, specifica quadam ad uitate succurrunt. Ex labefac lato uter eiulque vasorum roborein retardatis in debito progressu sanguine &iuinoribus, longaein multiplices, praeientiu post abortum, palliones pullulant, quibus utique ingulari quadam efficacia medentur ariliolochi , tam longa, quam rotunda , arte tuissa myrrha , matricari , galbanuiti 2 om. III.
bde Ilium, opoponax, ccinum , massa pitularum Becherianarum Waliae quoque ad earundem exemplar conis cinnatae. Si intestinari quae spectant ad ea glandulae&tubuli secretorii excretorii, iliarii, an creatici , Ictei robore debito destituuntur , ut a copiosior humorum decubitu fiant nimii alvi fluxus, vel subsistentes invasis humores motibus insultibus paro xylinis ebrilibus, fomitem ω
casionem praebeant , rha barbarum cortri chinae, Vinteranus, chaccarillae, martis tenuissimi croci atque essentiae, praeliabunt id, quod non facile aliis obtineri poterit II. Cirta usum tamen roborantium id in genere tenendum est quod longe meliorem effectum atque utilitatem prestent, quando non solum ante eorum oblatio: leni sanguis inars reduncas subtrahitur congruis laxat tibus primae regionis recrementa eliminantur, sed etiam si ipsi ad melio. rem humorum fluxilitatem o mobilitatem conciliandam indecorto vel infuso, propinantur, vel adhuc rectius, cum potu acidularum, thermarum,aut seri tactis conjunguntur , quo certe horum roborantiam, quae adit ringe tis naturae, operatio egregie adju-Vatum, atque intenditur, ad tollendbς magnos chronicos cinveteratos morbos, inprimis quando paullo diutius
conim uantur corpus limul convenienti motu, equitatione , et iura aut ambulatione exercetur.
f. V. VI a Excipiunt ADSTRINGENTIA I ta-
VULNERARIA, Graecis trauma tica dicta, quae fixiora quodam leniter coniti ingente emento laxas nimis , M. eliquatas, ero fas ac laesas partes&fibras adducunt, stringunt, consolidant& conglutinant. Atque ex horum cen .su precipua iunt radix caryophyllatae. tormentillae iistortae, contolide maioris, Irentaphylli, plantaginis, ha- pontici ex herbis vinea per vinea, laniculas pyrola , consolida maior. media, Saracenica, uva crispa, agri
307쪽
BA. II. cap. VI. De roboramus.
monia, hypericum cum floribus mil. Iesolium eum summitatibus , qui se
tum, veronica, fragaria, verbena, pilosella , teucrium, plantaginis species, solia quercus botrys , mel illa,
men tha, betonica, urtica mortua, slores resarum , alaustiorum , cortexe binae granatorum , radicis acaciae, succus acaciei, catechu, sanguis Dra conis, fructus myrtillorum, cydoniorum, ex aromatibus nucista, ex mine. ratibus haematites, alumen omires terrarum, margarum species ἔ ex chymicis flores fassammoniaei martiales liquo martialis ex capite o tuo florum salis ammoniaci martialium paratus: inter praeparata essem tibi traumatica edetii.
Species quam iam recensuimus ex principio paullo fixior terrestri eum acido unera agendi facultatem a.
bent, ac dum nimis relaxatas ta bras
paullo strictiores reddunt, a decubitu& stagnatione nimii liquidi eas si he. rant, simulque coeuntibus propius .
brisfoluti , consolidationem,&coalescentiam promovent . Differt tamen constricti in ipsis virtus gradu: si quidem in radice tormentilis histor. taem eius extracto , soribus bala ustiorum , corticibus granatorum, foliis uercus, alumine, liquore martiali, ructibus&cortice acaciae, fructibus cydoniorum iis accis exsiccatis myrtillorum , longe eminentior est
quam in herbisse dictis vulnerariis quae subtiliori terreo alcatino principio, quod partibus sulphureis balsa.
mieis fixioris indolis intermixtum imbutae, lenius &tutius operantur & multi ae praestantis in praxi medica sunt usus. Quod autem haec tam vulneraria , quam adstringentia, subtilius, solubile terreum , constringe*tis facultatis elementum recondant ex eo planius facile innotescit , quod intulum eorundem paullo saturatius, admixturam vitrioli martis , immo omnium liquorum martialium, non accum gallis fit nigrinno atramentosum colorem recipiat. Corollaria priasZica. I. Si ullus remediorum usus cum prudentia&exquisita providentia iniit tueudus, certe adstringentium.Nam
quum vita integritas totius corporis omniumque eius Parrium In perpetuo & progremvo circular motu
humorum tenuium fluidorum, per compagem corporis penitus serme vasculosam ex minimis prorsus tubulia coagmentatam, eontineat in absolvatur constringentium vero ea vis atque facultas si, ut fluidis mixta, ex incrassent, poros vero tubulos Alidorum coarerent atque angustent in proclivi est, huius virtutis remedia natura animantium vitalibus motibus minus favere atque amica esse adeoque nec satis fida, nee secura, rusi magna cum prudentia adhibeantur Experientia jam indies docet , ab eiusmodi improvide datis constringentibus in compescendis nimiis anguinis, vel alvi fluxibus , innumera damna noxas induci, ac perquam ia-elle inde aegrotantes lentas febres, cam chex iam . . tumores oedematosos a me inctus spasmodicos, colicosis hypochondriacos incurrere . Et hue etiam reserendus imprudens prticis chinae usus, in profligandis intermittentium paroxysmis, qua ita huius vi, idem tidem constringenνe,' sordes viscidae, biliosae, salivales, quae tubulis viscerum primae se dictae regionis inhaerescunt& excerni debebant, retentae, ibi di ut ius detinentur,4 vel recidivam, vel novum&deteriorem morbum exclu
II. Si necessitas eiusmodi constringentia post uiat non simul semel, sed . successive atque in remisssiori dosi&eum susscienti liquido , subjuncto etiam corporis motu, propinaricebent id quod etiam perpetua , quando γte chinae, vel etiam martialia , in
illam trahuntur, in ungere soleo. . . .
III. Insilix,intuta oc periculi plena
est cura, qua nimiae vomitiones , mictio cruenta narium, uteri ,. aut ani
308쪽
urmorrhagie nimio, item haemoptyssa adstringentibus compescuntur
quod certe nunquam cum boni egrorum rebus perficitur , nisi prius pabmi a quius plerumque ceu caussis mox imis sanguinis fluxus pendet complacati, nimia motuum ferocia sedata tumores copiolius affluentes ad alia loca derivati. IU Herbae sic dictae traumaticae
seu vulnerarie, atque earum decocta non modo in vulneribus , erosionibus&continuis solutionibus , sedis inqui boldam longis valentibus morbis, ut phthisi, scorbulo cachexi a&calculo lis passionibus, quando nempe a tono viscerum, glandularum deisiecto humorum hostili stagnatione vel stasi oboriuntur, insignen in commendabilem ferunt opem . Semper tamen cavendum , ne ubi nimia vaso. rum obstructio in fibrarum constrictio , ac pulmones in phthii tumoribus ae tuberculis duris obselli, iis utamur Alias certe vulnerariorum&'eniter adstringentium usus in infuso longe saluberrimus, adirescindenda calculosa in renibus concrementa molestissima , ut ex nimis laxis vel exul. ceratis renibus potissimum natales ducunt, de quo lectu digna Cl. Heu-
cherι diisertatio de adseringentium usu in calculo . Et hoc nomine infusum mille solii ejus summitatum , ver nice, hederit errestris, fragarim, agrimoniae, corticis radicis acacἰς, egregii usus Patiter in involuntario urinae
stillicidio, tam in pueris, quam senibus a nimia laxitate sp bincteris suborto, ejusmodi infusa expertaein desiderat virtutis deprehendi,admoto simul exterius Hiritus vini rectificato. V. Eineacissime virtutis in externis te sic vulneratis partibus traumaticum, quod sanguinis in hum rum fluxiones prompte compescit, est solus spiritus vini, probe rectificat us quo certe nihil praestantius , si partes nervo se , tendinose sensibiliores cum nimia sanguinis profusione sauciatae . Nam spirituosa non solum succos , ut
videmus in sanguine lympha, coa-gulant, sed etiam nimium humidum absumendo, fibras tensas trictat
reddunt . easdemque arctius aditu. cendo, & sanguinis stasin atque stagnationem removendo, dolores atq;
inflammationes arcent, atque aver
tunt. Nec ingloria est traumatica A. cultate nostro tempore aqua spiritu l. t 'eauta'arque usade dicta, quae ex optimis herbis vulnerariis destillati ue cum vino Rhenano in balneo Marte paratur , cuius tamen virtus spiritui ae vino potius 'quam herbis , quarum effectus in fixiori terreo elemento reconditur , quod a lembi cum non. transcendit, tribuendus.
Consideravimus hactenus sucein. ει et cle ea remediorum genera, quaerouorando asunt i ubi motus solidorum systallici deficiunt, eorurn tonus nos
deiectus partes nervosae ac fibrosae ipsaque vasa nimis resoluta & relaxata sunt: nune transeundum ad eorum
classem, que nimiis & effrenibus f lidorum fluidorum motibus componendis, stendis atque sedandis. spasticis partium stricturis dolorificis
remittendisin solvendis , virtute qua gaudent dicata sunt. Quumque adeo multiplexin late patens iit effectus,ad hanc classem reserenda quam optime paregorica, quae laxant blandes deis mulcent rigidas fibras simulque aerimoniam obtundunt , anodyna , quae dolorum serociam levant, antispalin dica, quae pasticas strictiaras leniunt ac solvunt, antepileptica , quae motus convulsi vos sistunt, spirotica , quae somnum conciliant, tarcotica, quae conspicuum sensationibus stuporem. ae motibus torporem inserunt.
f. II. Haec itaque sedativa generaliri spe App-ciali iacultate splendent radices pαγ
309쪽
niit, valeriane , artemisia r herbi
ris flores salviae faxinelle , ac eie ulmaris, sambuci, tiliae, meonte, papaveris rheados, chamomillei vulgaris , millefolii rosarili, malovae liliorum convcleum, primuleveris, liliorum alborum &omnia explanta papaveris , semen, cortices,ssores, succus, optum&ex by'styamo: bo eius semen semen anethi, memniae cortex quoque sambuci, tiliginthymiamatis exarst maribus: crocus, nucista maris', ex fructisus nuclei
cerasorum , Persicorum , amygdalae amare nux vomica. Porro alatet ita.
eamphora, nitrum, depuratum artificiale , cinnabarin , ne non exanimalibus depromin , castpreum molaus tibethum axungia canis humana taxi vulpis, lac, cremor lactis , vitellus ovi, lumbrici terrestres, rasurae ossium , ut cornu cervi,
dentis hippopotami ungulae alajλ, unicornu animalis , eboris , lapidis manati, corii humani. Ex ehymicis deniquein praeparetis et liquo nolleranodynus mineralis . spiritus nitriduleis, tinetura sulphuris volatiss,la danum optatum Syaen hami cydoniatum,hystericum,theriaca,dia seordium Fracastorii, theriaca caelestis , massapitularum de noplossa. de styrace pituit; Uildegania, StarcΚu, sirupus Papavem, rheados. albi, extractum croci, florum papaveris rheados, ch, momillae, millefolii, oleum hyplay, mi lumbricorum terrestrium, pulvis antepilepticus DreMeuasis, cujus basis carbo tiliae, item artemisiae, specim cum ephalicum Michaelis , pulvis Marchionis, aqua antepileptica antii Manue ex floribus superius recen- iiii deitillate, nς non. unguentum ypeu leoni .
Sedantia hac variis modis ema. ciam suam tam in fluida , quam istida perficiunt. Paregorica quidem blanctim sis, sulp ureis,tenuibus partibus, fibras, spasmo duraso strictas ipso eontactu talaxant, spisula veli
L nti involvunt , atque obtundunt
adeoque in doloribus, tumoribus da lentibus , actah missurioni huc in catarplasmate, emplastro,vel unguento a prime ex usu lunt, ut croeus e flores chamo milia vulgaris, mediciti, lilio. rum alborum, sambuci, malvae, papaveris. Alia hyoscyami, lac, cremors Et is vitellus oui , unguentum popule nis, ad ambusta, quod optime paratur ex malva, cortice ar ris iliae, sambu- ei, oleo lini, cerae
Anti spasmodica qui1plurimi mordibi&symptomatae, ut in sectione prium a pluribus ostendimus, a pasticis striaturisci crispaturis vasorum &4
brarum nervearum tanquam ausia proxima gignuntur, amplissimi in amte usus sunt, non vero una eademque ratione munere suo de langunt ac, vel enim ipsas fibras tensas, durasin conestrietas immediato contactu mollivos atque remittunt , ut lae , praesertim
ab ninum, oleum amygdalarurn dulcium, emulsiones ex seminibus quatuor frigidis, amysdalis, pinguedines animantium, cremor lactis vri blaq-do sulphure vaporoso fluidi in nervia
motur serociotam complacant , qua
virtute imbute qui ex floribus salvio fraxinellae, acaci ς. tiliae , sambuci, ut mariae , persicoriit , Idisum ali-borum, chamo mille vulgaris , pri mulae veris, millefolii, nucleis per l, corum . insorum, malorum Armeniacorum, cum aqua pluviali vel rore
Majali destillatoque ob vim ant: ah modicam, in co-ujs'min epileptis
eis insultibus cum stucau adhibentur .. Vel etiam quaedam antispasmodie sulphure quodam tenui vaporos ex regno animali, ademus magis atm-co effectum exsequuntur, ut lumbrici terrestres, castoreum pulis is secundinae humanae,intestini lupi, viperarum, rasura corii cranii humani , ns Iae alcas, dentis hippopotami lapidis manat , nec non moschus' i be-
310쪽
sin. II cap. VIL De sedantibus
motibus ae in ipsa etiam chronicaapilepsia insigni cum fructu usu
somnumque inferendum aecommoda lacultate instructa sunt papaveraeeaxquae ex opiod croco, nec non cynoglossa parantur, quae vaporosa sulisphurea exhalatione nervorum membrananim tubulos pervadendo,
impetuosum fluidi nervo motum compescunt, sic non modo in parte affecta , sed & universo eorpore motus cordis quoque marteriarum sedatiores faciunt . Nam uti subis, mi motuin agitatione membranaorum Grebriin nervosarum partium
vigilia praesto est ita sub earum
quietiora, paeatiori statu somnus obrepit. Nareotica vero, quae torporeminstuporem sensibus ac pro undiorem
somnum inserunt, a re. sulphureo
ingrato adverso, quo motus fluidi nervet fere extinguitur, minus amisce operantur , adeo ut in imbecillis lethalam somnum, in aliis etiam insaniam excitent. Insamata hoc sunt nomine omnia , quae ex hyoscyamotam nigro, quam albo, strammonio& ejus specie datura, solano ipsiusque
Nonnulla etiam ex sedativis pasmosin dolores sopiunt somnumque
conelliant, causas impedientes auterendo, qua virtute eminent quam maxime nitrum, purificatum vel ar.
itflaiale, item cinnabarina Acamphora Nitrosa quippe tum aestum, tum motum intestinorum alidum partium sulphurearum in sanguine, componunt , solidas partes humectant, motusque in iis exorbitantes quieti res reddunt, adeoque virtutem pollident, refrigerantem, humectantem,
anodynam antispasmodicam egregiam . Cinnatarina dextre usurpata in compescendis motibus epilepticis convulsivis, qui a lympha subsistente viscida in cerebro, ejus membranis spinalis medullae oriuatur, egregii
usus, quia eandem longiori usu potenister liquant . amphora, praefertim cum nitro mixta , egregie distulit inflammationes, quibus semper vigiliae, dolores, quandoque etiam dein liria iuncta sunt, die virtutem an . tispasmodicam&sedativam exserit Asa denique foetidain sagapenum, quae gummata graveolentem spirandi vaporem , in spasmis otestinorum, sedandis, qui seminas in malo seducto hyllerte mire exerueiant&affligunt, duplici modo suam efficaciam exserunt , partim quod spasmos, ac dolores sopiant, partim etiam quod saponaceo gummos aeri sale hum res tenaces reislvant obstructiones glandularumin minimorum tubulo
L Magnae igitur sunt emeaciae haee sedativa. quae sublio etiam in exili mole sua perficiunt . ob agilissimum
elementum, dum sulphurea vapor
is exhalatione, penitus in interiores pinosin partium solidarum tubulos pervadunt & insignem in mobilismma, quae sensumin motum partibus senerat lympha , mutationem , admotus effraenes complacandos , esti-eiunt. Sed ut in omni remiampum genere, leniora & mitiora , ceu P. euriorain naturae masis amicae, sortioribus magisque activis praeserenda sunt ita eadem cautio in antispata dicorum anodynorum Ee sedantium usu solicite tenendari serio inculcam da nec unquam facile ad validiora,
ut optata, deseendendum est , ubi leniora aquae ex floribus suaveolentiadus hymoticae, vel emulsiva ex emisne paeaveris, vel etiam nitrosa cirrinna bacina χεstorina sufficiunt. II. Et lieet optata per adjectatu gantiari balsamica, ut in pilulis Statis ke ldegansi, vel per alexipharis
inaca, ut in theciaca coelesti, diastor dio Fraeastorii, vel per analeptimo
u in laudano liquido denhamii,
eorrecta , eum prudentia adhibita, virtute&us inimio non destituan-