장음표시 사용
291쪽
sin. IZ CV. V. De evacuantibus
sinum sanguinis ferociorem componendo ac figendo, uti nitrosa, retrueta dosi fixioribus diaphoreticis nupta, nec non spiritus nitri dulcis , mulsiones ex seminibus quatuor frigidis maioribus, acida lata, succus limo num ipsumque acetum, vel denique postive elemento subtili aeri fibras de vasa languentia leniter exstimulando prout carduus benedi tus, scordium fumari , china , sartaparilla , centaurium minus, scabiola, cartina&gentiana. Corollaria practica.
I. Quemadmodum illa subtilissi.
marum sordium per cutis poros inlen sibili modo succedens evacuata , Omnium et saluberrima , eademque intercepta , plures luccrescunt Oibo. De an lictiones ita diaphoreticorum quaeculaneam hanc excretione meliciunt, usus certe est amplissimus, uniuersalis& fere polychreitus, in omnibus ferme affectibus, etiam ex prinsentibus signis nondum satis perspectis&cognitis, ut iis Medicus modo carere polsit plane ullo Circulus enim sanguinisi perspiratio auctiori s lennia illa niturae media sunt ac instrumenta, quibuscum materia, quae in morbis in vitio est, corrigitur, digeritur , re lolvitur , discutitur ipse. que morbus tutissime sanatur. Poti timum tamen in omnibus morbis &febribus acutis, inflammationibus cujusque generis sint, sola haec, pauca continuata dos , cum convenientibus vehiculis data, omne sanationis punctum absolvunt revera optima sunt discutientia oc sanguinis massam depurantia. II. Quia excessivus , praesertim tempore a Ilivo&in cholerie is a biliosis eorporibus, aestus, nee non quilibribas holericis & biliosis jungi
solet, nimis exsiccat, humidum absumit oc perspirationem meediti acidulain nitrosa, ae inprimis lapides cancrorum cum nitro , exhibiti intulapio ex aquis diapnoicis cum si-rupo acetositatis citri condito, comtemperando nimiam exaestuationem, cum bonis aegrorum rebus ex voto di phoresin movent.
III. Ubi ob dolorum atrociam aridi exsucca cutis eiusque tubuli angustanturis coarctantur praestat temper lenior anodyna antispasse modica diapta Oreticis Iungere , qua virtute niaxime splendet liquor nosteranodynus mineralis , ad tres paris es , cum una piritus beχoardie Bussit parte remixtus, item pulvis diaphoreticus istor, leniter nitrosus , cum
einnabari uno vel altero pitularum it deganti grano , id quod etiami tui ibus testatur Eumuli in dis .de Σιrtute opis diapb. IV. Pulveres diaphoretici id et vant peculiare , quod non solum pem spirationis successum intendant, sed etiam saepe virtutem laxantem cinsigniter iuretieam exserant. Certe de pulvere nostro sic dicto beetoardicopolychrest , multiplici experientia compertum habeo, eundem si mane vel post meridiem propinat in prima in regione offendit acidos succos quatuor vel quinque sedes movere, quod i a senibus, humehondriacis cum eximio sanitatis commodo succedit. Idem quando circa lecti intro
tumone itur, ne tamen cutis ad sudorem satis disposita, ut in principio
catarrhorum, largum urinae movere
solet fluxu in ubi vero ad diapnoen cutis apta , largiter saepe fluit sudor. U. In morbis acutisin febribus ubi parum acidi in primis viis praestoe it, utilisin maiori cum emcacia, fixa dc terrea diaphoretica paullo minori doli offeruntur, ac optime miscentur cum sirum acetoutatis citri, nec non aceto vini, quippe solum acetum cum aqua non coagulat, sed
saepe resolvit o discutit sanguinem impactum, multo magis si diaphor
g. II. Sudoriseris ae diaphoreticis succedunt ea, quae serum salsum, crassi ribus terreitribus recrementis ref e
292쪽
tum , per urinarias vias eliciunt,
DIU RETICA dicta. Horurn apparatum Celsus Γι b. a. cap. 3 i. sistrici trisnam , inquiens , o cui quaecunque in horto nascentia boni odυris funi, ut apium , ista , anethum , ocimum mentha DJopu , ni coria udrum nasturtium eruca, furniculum, praeter haec asparatus, capparit, ne-petha, th um , fatureia, ampliana, pallinaca , sifer , cum . Nos quae hunc in finem commendemus , labe mus ex vegetabilium numero radices: petroselini, seleri, asparagi, graminis , liqui ritiae , rubiae tinctorum, pastinacae, annue tali esculenti, quae exteris debentur bare irae bravae lac- mellae herbae: petroselinum , hedera terrestris, equis etiam , haeret lium , urtica , omnesque porri Mallii species flores geniti P cyanici seminaci auci, petroselini, seleri, e-nieuli, milii solis, urticae, violarum,
semina quatuor frigida maiora lyco podii fructus aikehengi cynos bati, iuniperi fragaci lignum uni perinum, salsa fras, eius cortex ; res. nae balsama , mastix , succinum balsamum de ecca de Copaiva;
exanimalium familia, cantharides, mille pedes, vermes maiales , scorpiones bufones, lumbrici terrestre ς, chinellae, nec non serum lactis: Dii porro omnia alcalia per in cinerationem parata , sal quoque succini, arcanum duplicatum, solutio oculorum cancri ipsumque nitrum ex praeparatis compositis , lixivium. benedictum Myn sicliti, tinetura tartari, antimonii acris, terra foliata tartari, liquor silicum , lithon tripticu Michaelis , artarus solubilis , spiritus terebinthinae , mastichis , succini balsamum sulphuris terebinthinatum, iuniperinum , oleum uni peri mal vaticum iuniperinum, si rupus dialthaea Fernelii trochis ei aikehengi.
Quemadmodum parcior imminutus, vel difficilis urinae fluxus avariis proficiscitur caussis,in veni habevacuantibus. 63 h umidi in sanguine desectu vel Lyatenacibus piliis urinarios renum tubulos obstruentibus succis vel O avehementi canaliculorum renalium
spasmori striinuta , vel denique an inita eorundem laxitate atque resolutione ita etiam remedia , quae debitum urinae fluxum revocant meliciunt, diversis ad has caussas relatis modis effectum exsequuntur . Videlicet nonnulla fluidum sanguini spissescenti infundendo, urinae ii illicidium
augent , quae inter connumeranda
omnia diluentia aque , larg: is aquae dulcis tam calidae quam rigidae, eo magis herbis diureticis infusae, potus, ipsumque insusum thee ae decoctum cosses. Hac quoque virtute splendent loteriae aquae, tam calidae, quam frigidae , quippe quae praeter humoris copiam , qua sanguinem diluunt, eximia simul virtute pollent alca lino quod recondunt elemento , viscidos&tenaces humores dis luendi re-nale cribrum ab obstructione liberandi. Idem praeliat lactis serum, pariterin aquoso largo sale dulci nitroso abstergente blandeque stimulante elemento instructum . Alia humores lentos ac spita renalis colo tarii ductu farcientes ac oppilantes ditat. vunt eosdemque secretioni aptos reddunt, qua quidem virtute conspicua sunt alia omnia fixa &ex iis parata lixivia, item tinctura tartari, antiis monii acris , liquor seum , terra soliata tartari tartarus tartari satus, arcanum duplicatum, solutio oculorum cancri, ipsaque magnesia alba, cum primae regionis acido in sal aperiens degenerans , neque minus tinc iura calcis vivae, mater perlarum corallia lucco citri maritata, unacum salibus, quae ex medicatis aquis exhalationis ope eliciuntur . Nonnullas pasticas in re nati emunctorio stricti ras debitam urinae sequestratione in suuJaminantesin intercipientes mulcent, atque relaxant, eoque nomine laudem merentur praeter nitrum , semina quatuor frigida majora, de ex
293쪽
a6 Sectis Π. cap. V. evacuantibus
iis paratae emulsones, semen papaveris albi, auci, milii solis , lycopodii, item fructus aikehengi &ex iis
artificiose confecti trochisci. Eadem facultas inest liquor nostro anodynominerali , tutissimo certe, tamen efficaci remedio , croco ejusque essen. tiae , nec non ob nitrosum sal succo graminis, decocto radicis graminis, asparagi, quod etiam egregie demulcet oleo amygdalarum deseium. Quaedam remissum renalis cribri robur firmant atque adducunt , idque reloleoso, tenui subtili balsamico principio, ut mastix, succinum, balsamum de Mecea de Copaiva, terebinthitia, iuniperus, ejus lignum baccae, lassastas, petroselinum pastinaca, feniculum,anisum, ranunculus horte usis, seleri, quae ex his confici possunt olea, essentiae, spiritus decocta & insula; vel roborante quodam fixiori terreo sulphureo elemento , cuius seneris sunt ructus cynosbati, ob uniperi ex eo malvaticum iuniperinum , fraga exsiccata, aretra brava, hedera terrestris, cortex radicis acaciae, qui se- tum veronica, chaere folium . Ali. viva demum potenti stimulo estica.ciam edunt in tubulos renates.quando eorundem robur propter debilitatem summam penitus exsolutum, ipsaque hinc eorundem sunmio cessat . Propria .ec est lacultas insectis sere omnibus, praesertim cantharidibus, mille pedibus , araneis , scorpionibus vermibus Majalibus bufonibus exsiccatis , nec non ea vegetabilium
Corollaria practica. I. uum it adue tam conspicua inter diuretica ratione principiorum &operationix intercedat differentia .discrepans quoque eorundem erit usus Meum exquisito discrimine pro circumstantiarum ratione administran. c. Quod si enim redundante incerpore sanguine, ante ejus imminutionem ealculo laborantibus exhibere
quis vestet ealidiora, oleo subtili balnata, iuniperina, vel balsamum de
Mecea de Comi va aut Peru;vel etiam aeriora, caultico sale pollentiae in. sectis, allio,cepis4 porro is profecto
gravissime noceret, inflammati nem renum induceret, vel calculorum
generationem promoveret . Contra
ea in corporibus humidioribus, minus sentientibus , plebeiis, inui erassis
uictu ruuntur , nec non in morbis,
rui a copia seri impuri natales trahunt
uore seminarum albo , gonorrhea, dispositione ad anasaream, leuc phlegmatiam, efficaciora haec remedia magno sunt usui. II. Multo magis vero aeria te stimulamia detrimento sunt, si obdolores, ut ex calculo, vel spastitas eoastrictiones, urinae luxus sufflaminatur, Jum quidem longe tutiora aeutiliora sunt, quae stricturas relaxant& dolores leniunt, ut faciunt fructus aike kengi, semina da i , lyco podi1,
papaveris albi, milii solis, quatuor trigida maiora, emulsiva , trochisci aike kengi cum opto nitrum an timoniatum , depuratum , quae florum ut mariae, tiliae, acaciae, oleum mygdalarum dulcium, spiritus nitri clin cis, liquor hoster anodynus mineralis,
serum lactis, nec non exterius balnea, insessus& solus emolIientes, quorum
omnium tam egregia irtus est , ut
plac.indo dolorificos palmos , non modo suppressum urinae luxum resti tuant, sedin illius calculi progressum per uret heresin exitum eximie facili.
III. duando feras alli tartarei co pia, quae dolorum tam arthriticor uiri, quam rheumaticorum ut plurimum genitrix est , peccat, utiliter eadem per lenia diuretica expurgatur atque subducitur, non vero calidiora, ne ii sedem salium spicula in votum intensiorem abripiantur partuique quibus inlident gravius exagitent. Commel indari autem hunc in uiter quam maxime merentur radix sari parillae parebrae bravae lassa fra , chinae , liquit i-simico tarsusa, ut terebinthina, succi trita, asparagi rubiae Unchorum, D
294쪽
See . n. cap. V De evacuantibus. Iess
e horti sceniculi , petroselini raraminis, lignum iuniperinum parata ex his eum brodio earnis vel aqua
decocta, nec non serum lactis, aes
tissimum acidulaein thermae tempe
IV. Ubi vero vitiosi, viscidi, ac te. naces humores in vesca urinaria herent eum primis ealculi rudimentis exeludi debento acrioribus utique opus est magisque potentibus, cui se po allium eum spiritu iuniperi sumtum, pulvis mille dum , vermes Majales essentia cantharidum , tinctura antimonii aeris liquor sticum eum tinctura calcis vivae latisfaciunt, quae pariter in onorrhea virulenta quando in proii ratis, vesicae collo&urethra obhaerescens tenax materia per urinam educenda, prudenter ad Dibita ex usu sunt. V. Omnium aptissima , tutissima utilissima ad elieiendum urinosum laticem praesidia, sunt salia, tam al- ealia fixa, quam neutra omnis generis, qui ope quae viscidos ae lentos sue- eos siphunculos urinarios oppilantes
dissolvunt, simulque blando stimulo excretionem proritant. Quo quidem effectu egregie splendent liquor salis
tartari, cinerum clavellatorum is tri fixi, tartarus vitriolatus, sal absynthii arcanum duplicatum , solutio .culorum cancri, tartarus solubilis,lerra foliata tartarus solubilis , terra
sciliata tartari, nitrum antimonia tum sal polyehrestum . .
VI. Sed haec hactenus recensita reis media non tantum ad eliciendum deficientem urinae fluxum faciunt; verum etiam alios eximie utiles in morbis praestant effectus. Dum enim plura ex iis aperientes incidente , alia ro-horante, tonica talia mica, nonnulla anodyna facultate pollent, in lon is utique omnibus affectionibus, que ab obstructione glandularum, viscerum emunctoriorum incunabula u. eunt, nec non quae ab impuritate &mpia seri salsi acris tartarei proficiscuuiur, ex voto serum lappetias Et certe si ulla medicamenta ab Ddrope,tumoribus cede malosis,calculosis concretionibus,podagra arethritude defendunt certe a prudenti diu reti- eorum usu id erit exspectandum Cavendum tamen merito ab omnibus calidis, acribus4 eausticis,in potius utendum lenioribus magisque dimeticis, cujus generis sunt vinum Mosellanum tenue , acidulae Selteranae, cerevisi vel decocta quae diures ablaude movent.
Ad salutares&criticas excretiones, uae ad vitaeis sanitatis tutelam fa . - ciunt, pertinent etiam illae, quibus bo
nus' sincerus sanguis,si opia peceat. 22.
non solum in seminis post annum de-uo. cimum quartum singulis mensibus per uterum atque etiam post partum abortum emittitur sed in viri etiam nimium cruore redundantibus per extimas ani venas, quae hemorrhoidales vocari loIent, a natura per vices eminditur. Hae itaque sabuberrime haemo rhagiae, quando modo, quantitate vel tempore peccant, plane deficiunt, aut vi quadam cohibentur,aptis rem diis revocandae iterumque in ordinem reducendae sunt, ne gravissima inde io valetudinem redundet noxa , vel etiam ut natus iam morbus abigatur. Interea vero quae ad obtinendum hune scopum ex usu sunt, con- numeranda inprimis ex vegetabili regno radix aristolochiae, edoariae&quinque aperientes; herbae artemisia, calamintha, matricaria, pulegham
melilla, labina, polium montanum ruta, majorana, rosmarinus, flores
cheirti crocus, bacchae lauri, iuniperi, gummata ellium, myrrha, galbanum Poponax,sagapenum,succinum; expurgantibus aloe, rha barbarum bryonia, temque aromata nec non
quae animalibus debentur salia volatiistia cum castoreo inuae ex mineralibus: ehymicis omnibus praeferenda
Corellaria practica., Quo maro sanguinearum eo
295쪽
eurationum ad valetudinem tuendam utilitas est atque praestantia ' eo magis utique, ut dudum fecit Hippocrares, optandi1m sciret, quo suppeterent
certa oc emeacia ejusmodi praesidia quibuscum Medicus illas quotiescunq;
e re est cum certo successu regere,
vocare aut moderari , cque tempestive plures graves aegritudines irescindere&expusnare posset . Verum cuia haec sanguinis ocretio marime ipsius naturae est opus, quod an feminis eri temporis periodo,quaerum pit, sueeedi Me definit, adstrictum, viris autem nec omnibus solenne, nec
adeo periodicum, ac praeterea certam
cruoris redundantis portionem, nec
non vascula uteri Mani patula laxa ad spontaneum fluxum disposita exigit, pariterque a multiplicibus au Liis sufflatilinari vel plane intercipii teae in proclivi est judicare arduum
utique nectam expeditum esse negorium, rellitans vel deficiens cruoris profluvium iterum procurare , quin
nunquam perficiendum , is caussarum desectus ratio habeatur exquisitissima. II. Posito vero quod sanguis supra proportionem mmodum in corpore redundet, quod praecipua fluxus caussa , posito etiam quod vascula uteri ani ita disposita sint, ut ab assi uente copioso sanguine distendi, exitum ipsi praebere possint neque tamen
excretionis negotium rite succedere vel propter vascula arteriolarum lateralia, quae secundum naturam non vehunt sanguinem obstrucri,aut pa Lmo constricta, vel etiam ob imminutam sanguinis spiritualcentiam & cor. dis atque arteriarum vim elasticam contractilem tunc omnino quae supra adduximus remediorum genera exoptatissimam ferunt opem. Ad vasa
Iippe minima reseranda in obstru-tiones expediendas egregie praeter
radices quinque aperientes, aristolo chiam, rhabarbarum .hryoniam, o tur inprimis etiam conserunt gum. mata, cum aloe in purgantibus informa pitularum exhibita. Ad tubu-Ios infesto spasmo constricto nimis
coarctatos adaperiendos , arte misia, quae demulcet, mille solium , craeus, castoreum, plurimum valent Et ad deficientem sanguinis spiritu scentiam refocillandam , robur solidis addendum, fibrarum vasorum. que tonum firmandum , roborantia, quae sale volatili oleos tenui opera. tionem suam exsequuntur , ex usu sunt , Qua reserenda omnia aromaista, myrrha, bacchae lauri &juniperi , rosmarinus, pulegium, melissa, satureia, sabina, flores cheiri , calamintha, succinum , limatura martis& tincture ex arte petu Atae, item Mlia uolatilia oleos a iIII. Quando nimia sanguinis copia quae elasticitati vasorum valde resistit, retardati vel imminuti u-xus caussa est , neutiquam em me nagoga iam dicta, praesertim calidiora, locum habent. Sanguis enim hisce vehementius commotus pessam saepe concitat mala. Sed opus tunc est sanguinis missione , quae per sectam in pede venam instituta, saluberrimum
hoc triticum profluvium, sola saepe
restituit. IV. Neque etiam haec quae enumeravimus emine uagoga conducunt,ubi sanguiniso succorum benignorum etide ferius, ut in iis, qui mox a morbo convaluerunt, in quando primae viae
sordibus viseid Is sarte , tum cavillo ista lento musco in viscatarac bona di gestio & chylificatio vacillat . Tum potius id praecipue agere debet Medicus,ut tam deficientem bonum sanguinem nutrientibus gelatinosis, jusculis& quae facile in suecum sanguinem
convertuntur, denuo in generet,quam
labefactatam ciborum digestionem occhyli elaborationem Ongria is remediis , si opus est emeticis , euenioribus purgantibus, salinis aperit ivis, res cheiri, praesertim si in decocto cum maris stomachicis resarciat o debito
296쪽
nct. II cap. V De evacuantibus
V. saepe sanguinis effluxum impedit oppilatio ac in faretus vasculose
est ii uteri interni exter in vaginae, nec non in viri sani substantiae, ut nullum sanes: uinem,quantumvis valde appulsum, admittat. Quod i contigerit, supervacanea&irrita sane sunt qua cim 'ue pellentia nili prius per con-g Lm taxilla relaxata me mollita fuerit, obiti pata indurata tubulorum compages. Quod quidem non meliori magisque praesentanea ratione perfici pote ii, quam balneis, vel soribus, seu balneis vaporolis, ita parandis ut vas calida aqua , cui herbae arte. misia: pulegii , lore chamo millae infusa , repletum , in hypocausto calido , tecto bene corpore , abdomini , quo vapor ad interiora uteri di parti uiu uiseriorum ascendat a se. netret , supponatur ad calorem aliquandiu conservandum . subinde candentes silices aquae iniiciamur Eu: seni quoque in .iem multum conferunt stactiones ali se pedum usque ad inguina , praesertim mox a balneo aquae dulcis cum patriai calidis nititutae. VI. In iis autem malis, quae ala prelis , deficiente , vel minus recte
iuccedente, mentium, vel hemorrhoidum luxu pendent, non corti uri non securru ς, Non esticacius praeli diu in de-f rehendi, prudenti aquarum minera. tum , inprimis thermarum Carolin 1-rum mitiorum interno in inplicen.
sium externo usu , qui omnibus medendi indicationibus apprime satis:acit. Potu quippe thermalis aquae humore lenti incrduntur & evacuantur,ob: truetiones minimorum tubulorum expediuntur, balneo vero aqui ce-plicentis quae omnium lex illima coni tringente terreo principio orba a ii ricturae remittuntur, ipsaque ala ampliantur, ut sanguinem affluentem pro ime admittere, capere, iterumque uerare possint. VII. Quemadmodum re admodum ardua&dissicilis est in medendo recte cura rein procurare men-
sium in seminis profluviiim cita longe maioribus adhuc dii ficultatibus ii-patus est excretionis haemorrhoidalis succellas, si copia sanguinis per venas an exitum molitur , nec tamen ibi dispositionem ad exitum invenit Nam licet ad eiendum sanguinis ex an venis stillicidium pitula ex aloe paratae singularem l .me prae omnibus aliis possideant facultatem , dum non modo particulis suis relinosissulphureis , valde subtilibus, in universa sanguinio humorum massa insignem orga imum concirant, sed aenaci viscola ac resinosa sua parte inrosii ni coli jerti tunicis tirmius inhaerendo , continuo sit mulo majorem sanguinrs proritant affluxum nihilominus tamen quando cruor ita exaestuatus ac eo copiosus allestus , obvalcula perruptioni minus apta exitu
pr resuditur, partim extrema canalium oracum exquisito dolore in ano tuberculo mim initar protrudit , partim inter nerveas intestinorum 'tunicas lai: trans e .isdemque premeris, vehemente suillationes, spasmos&va matruculenta in abdomine pathemata, inJignit, qua frequentissima certe luti observationis nostro hoc aevo quo omnes fere passiones ex fluxus hemorrhoidalis a nomaliis , tanquam catalla, repetere, clari eri .im viri haud verentur, Wpitularum ad mentem
Ueccheri concinnatarum crebrior nimisque liberalis usus, seu potius abulus invueicit, quarum alias prudens
In evacuantiumcla se etiam ea lo cum obtinent, qua lympham mucidam in glili dulis, vel potius glandit. lolis tu incisci ex arterioso languina secretamin in emunctoriis herentem evocant. In nullo vero corporis ors an mucositatis copiosior succedit le-que ii ratio, quam in interioribus canalis asperae ariariae psciue palla
num bronchiis , duae interius tunica
glandulos obducla sunt , unde pertuntii copiosa persaepe seros , pituitolas
297쪽
ae 3 Sectis II cap. V. De emacuantibus
tosa, viseida,interdum etiam purule ta materia, in morbis praesertim qui pulmonum compagem afficiunt , tam acutis, quam chronicis reiicitur. Et nance thoracis cavo evacuationem quς promovere solent , vocantur , EXECTORANTIA,in quorum numero e vegetabilium familia sunt maxime radix helenii, ari , iridis Florentinae liqui ritiae veronicae, cheres
lii, scabiosae, pilosellae, scordii, hysisopi, dracuneoli esculenti flores violarum, meus, malvae , papaveris
rhoeados, semen anisi , laeniculi eorte ligni lassabas ex summatibus
me ex fructibus passulae, ficus, iu- iubet, nuclei pini , mel , succus Lquiritiae, oleum amygdalarum dulcium ex animalibusci perma eti pinguedines ex mineralibus sulphur, eius flores lac ex compositis balsamum sulphuris anitatum spiritus salis ammoniaci anilatus,lohoehsanum expertum , si pus pulm num vulpis, elixir nostrum pectorale, balsamum pectorale Mei mi spiritus asthmaticus Michaelis.
Quemadmodum omnia quae excretiones adiuvant, non uno eodemque
modo suam edunt operationem, ted vel materiam mobilem reddunt ad
evaeuandum praeparant , vel vias emunctoriorum reserant , ut a Iucc
rum connubio segregari possit, vel de- inique vasa &eanales ad motum excretorium exstimulant ita ratione
haud absimili etiam expectorantium agendi succedit modus mimitum si
humor secretus est valde tenuis, acris& tubuli ae pori glandularum e quibus eiiciendus nimis constricti, aptissima
sunt ea , quae vias emolliunt , acri moniam hebetant nimis tenues&fluxiles coagulanici qua virtute ex iam nominatis splendent succus radiscis liquiritiae , crocus, perma et , flores viol1rum, at et , papaveras rhoeados, remor lactis , oleum amygdalarum dulcium , axungiae, serupus pulmonum vulpis violarum I paveris albi , masta pitularum detrace, praesertim , si cum liquido
diluente, ut dedoctum avenaceum suci decocto ex rasura cornu cervi gelatim sor mi, assumantur . Quand cunque vero materia spissa, opi sa in bronchiis pulmonum haeret respirationi obeii, eaque propter stimulo quodam ad expectorationem is pus est , tunc tenacem viseidam materiam quam optime resolvunt
insula ex herba veronicae , hyssopi
scabiosae, scordii , terra quoque αliata tartari, solutio oculorum canaeriin nitrum antimoniatum. Et tunicas bronchiorum nerveas principio quodam acri tenui oleos , a m
tum excretoriam animant , gummi
ammoniacum & ejus essentia, spiristus salis ammoniaci anilatus, myrrha, en e pulvis radicis helenii, iridis Florentinae,sulphur itillatilium. ejus lac., balsamum sulphurisci aut ubi acrius adhuc calcar admovendum,
ut in asthmate pituitoso & catarrholastiscativo , oxymel quillitieum spiritus asthmaticus Michaelis , qui ex gummi ammoniaco in erystallis viridis atris paratur , adhiberi po
terunt. . Corollaria Praetaca.
I. In expectorantium usu , ob moversa quibus agunt principia ipsumque varium operandi modum, pruindenti discrimine opus est, qui proinmiscue nulla habita differentia tem poris, vel materiae peccantis isdem utitur, is certe plus damni , quam commodi inducit . Hinc quando in tussi epide mice grassante, 'ere vel autumno , antequam materia tenuis acris attemperat , propinantur quot
stimulo agunt expectorantia, vel Teissim, ubi materia satis cocta , praeparata, emollientia& relaxantia offeruntur , praeposterum utique
II. In tussi chronica, humid sthmate quoque pituitose, in quo vutum pituitae in bronchia pulmonum
298쪽
ipabitur, duleia Minctus sirupi
oleos ventriculum , qui in morbis iam tum languidus, 4 tono deiectus est, plus labefaetant, appetentiam tuentis naioran basilicum,thymus, hyssor , saturei marum Syriacum origati ammitates se fores liliorum. convallium ben Eoas , resina gua iaci digestionem in chylificationem mi quae ex decocto post inspillationemr
nuunt ac non modo uberiori recrementorum proventu ipsiusque morbi incremento lavent, sed G ad ea-chex iam tumores Cedem a totas immo hydropem disponunt . Praestat tune potius uri medicamentis peeto. ratibus balsamicisci quae grata simul ventricii , ut elix irio nostro pectorali essentia myirhae , nummi amomoniaci, orticis lassa fras nucistae,
spiritu salis ammoniaci ani fato. tinctura tartari aliisque similibus. III. Cautissimus quoque expectOrantium debet esse usus in dispositione phthisies, vel haemo tysica, si tussis sicca, piratio an sta&dissicilis dolor perius comprimens, quae potius a sanguinis congestione, quam materia
expectoranda accidunt i quandoquidem sive emolliendo, siue stimulando agant , Suxumis congestionem sanguinis&humorum augen tantum
IU. In morbis acutis pectoris, ut pleuritide vera, & peripneumonia provide pariter excretioni pectorali dicatis, praesertim in principi8, uten. dum, ne stasis stagnatio sanguinis inflamnatoria inde augescat, inclinante vero. morbo ubi maxima inis flammationis pars duculsa ad materiam coctam lentescentem ex fistulis pulmonam evocandam, comm
dum habent locum . A X. Porro ad excretionem, sequestra tei βιν in obducta narium antris 1 duode- imcranii nubus glandulosa pituitaria dicta tunica , mucidae lymphe,
plurimum mi sunt ERRHINA, oc ERNUTATORIA, quorum ib.
la leviter, haec ero validius , has exquisitiori sensu praeditas tunicas stim lando, Mad motus excretorios solicitando agunt. Inter leniora. quidem
manet, rasura tenuissimilisni aloes sal volatile salis ammoniaci siccum
cum oleo maioranae essentificatum nec non vitriolum album sternuta. mentum vero movent inuidem v
lidiisi me euphorbium, pulvis hellebori albi, paullo mitius variae species.
tabaci mei eurius precipitatus,piper.
Sternutatoria non alia ratione uisi morem e narium tunicis eliciunt . quam purgantia ex tunicis intestio rum glandulosis, sate nempe tenui Meerrimo, tunica has irritando &ad crispatura digendo. Sexuti aeriorum purgantium, ita etiam sternui . tortorum, rarior debet esse usus, eo quod natura non iacile in evacuati . nibus uulti cogi, sed tantumduci. ED. rhina vero, sue piarmiea, nature Mnervis magis amica , sale subtili aeri volatili oleo is tunicam pituitariam blande irritant, stimulant, mucidum liquorem evocant, longeque ste nutatoriis sunt tutiora, eo quod haec. motum quendam convulsivum n. nervosin per consensum etiam totum. pectus invehunt, illa vero roborando. potius nervos nervosas tunicas, osti. cio suo de fa n gantur. Corollaria pratctica. I. Pulveres errhini, ex herbis e phalicis, presertim majorana, arodyriaco, Horibus benetoes , liliorum convallium, rasura digni aloes, grano uno Vel altero ambrae adi edio compositi, in capitis gravativi doloribus hemicrania, aliaetibus soporosis, me morie debilitate, gravedine, coryza, auditus difficultate, cephalalgia pituitosa, praeserti in ea que in ossibus frontis lubsistit, α plerumque a Dryaeta lupereis a oritur, oculorum mucosa defluxione, somnolentia , ertiginet si quippiam humores maligni aque, et rhina dicta lacum quam commode 4erea Manarium membranis .et et
299쪽
eg regii sunt usus,in praeter evacu tionem , vigore in quendam addunt actionibus animalibuς. Neque minus hoe nomine laudem meretur albo. latila salis ammo iliaci cum balsamo
nostro mixtum . quod ad aliquot gra. nananibus induum, spectatae est vir-ti t. in a. ii tusinii sus difficultate ante i us sopor sin in sensibiliori bus sterno uionem ciet , saepe promcuam , ubi motus in capite excitandi,
in paralytici sis a popleeticis. II. Nostris temporibus, ubi sumitataei, ita etiam pulveiis prosternu. taxione , luxurians abusus maxime invaluit valetudini mitras conducibi. lis Etenim jugi hoc pulverum attra ctu, oon modo odoratus, propter obstructasin quasi induratas ioci papiulas nerveas membranarum quae ossasquamosa& nares investiunt,laeditur, din ob nimium insare um ab allecto humore clara vox raucescit. Id quod pluribus ineulcavi in dissertatione, deifuse abusu sernutatomrum.
s σει vellicandoin irritando narium tunicas mucum ex ipsis eliciunt APU-
& mucolam materiam ex tota sau. cium compage glandulosa, uvula duetibus salivalibus evocant. Quin omnia , quae errhina piarmica a.
cultate gaudent, ori, vel per masticationem, vel gargarisationem admota& indita, phlegmain liquorem salivalem evehunt. Quippe tabacus in pulverem comminutus inter erruina. ac
fumus ex ipso inter apophlegmatizamtia, principem sibi vindica loeum Praeter nicotianam autem radix pyrethri, strutii, angelicae aedoariae pimpinelle galangae, myrrha, massicata laudunt egregie colli quant salivam. Usus massicatoriorum exiremius ad arcenda miasmata , quae in morbis contagio infestis inspiratio ae re hausta , facile se apponunt faucibus , salivae immiscentin deglutita demum morbum invehant , si quis Desorsan in loci insectis, suspectis
versetur, ubi etiam tabaci fumusco ducit . De coenavero ex radice pyr
thri, pimpinella albae caryophullis,
herba majorane, latureiae, anfelice, cum vino vel spiriti vini , qui solus etiam Ialivam fundit, fibras ductuum stringit, consecta , in vitiis oris &linguae, dentium , gingivarum nec non auruim, dissicili auditu , velli nites, quando orificium tubae Eust chlanae quod in interioribus non proacul ab uvula hiat, obstructum est te to muco, egregiam locant operam quae non minus in vulae relaxatione, a phonia, paralysi linguae addito sale ammoniaco, vel spiritu salis ammoniaci, apprime inserviunt. Neque pretereunda in evacuan. tium enarratione sunt siesagoga sive tis .
SALIUANTI A , quae lymphaticum&salivalem laticem ortiter movento per se vacuant. Utu vero in regno vegetabilium plura sint, quae ore alsumta, ut emetica, vel dentibus ut modo meminimus , manducata salivalem humorem e saucibus&glia dulis evocant vix tamen in tota rerum natura suppetunt, quae tam e hementer totam lymphae massam inmotum epncitant, atque in salivales glandulasin uetus tam sortiter agunt, ut non tantum per aliquot hebdomades, verum etiam menses continuus satisque largus uecedat salivae fluxus, quam quae regnum minerale suppeditat pharmaca,' maxime uidam mercurialis & regulina pro-apiae, arte chymica raeparata. Nam argenti vivi ea propria lausin peculiaris plane virtus est,4 exterius inunctum , vel parva etiam do interius assumtum, liberalissime moveat salivationem , cuius, Prerte administr tur, beneficio, affectiones ceteroquin insanabilesin contumacissimae , ex impuritate seri &lvmphae orte lues
venexea, herpes, scabies, maligna, ulcera cacoethea serpentia, sanari
funditusque ea pugnari possunt . Et
300쪽
sci. II cap. V. De evsmantibus
hae singulari ae quas propria saeuitateri pollet non modo ipsum argen- , tum vivum eum saccharo probe contritum&eum conserva interius pro. vi natum, sedis omnia ex artifici, se coniecta , ut mereurius dulcis, prae cipitatu ruber , albus , eum spiritu
sitis ammoniaci, ex solutione mercurn in aqua sorti praecipitatus, turpe ilium minerale arcanum corallinum, inereurius diaphoretieus iovialis, solaris, a thiopsi mineralis ipsaque cinna, baris, tam nati a , quam antunonia lis uel cormn unis, . ex sulphure eum mercurio parata, nec non antiquxeritim Riverit. Ex iis vero , quae ad reguli nam antimonii substantiam ortum referunt, ommemorari merentur, erocus metallorum, pulvis Mone Κii, sulphur se dictum auratum uulgari modo per praecipitationem
eum aceto, vel solutione martis vel eram solis ecincinnatum, vel singuladii modo istaecipiratum, ut panacea
svicensibus Conerdingiana vocata. Theoremata practica.
I. Quae iam memoravimus salivantia optime in duas elasses possunt dispesci, mitiora se uice ii di tortiora. Ex mitioribus quidemin mercurialibus
a thiops mineratisincinnatarina, modo in pleniore & continuata dosi olferantur, etiam salivae fluxum proritant,' humores lymphaticos in mo-Hirri clant , atque cum ruet in iis morbis, qui ab obstructionibus gla dularum vel seri coagulo, aut extruvasatione in capite oriuntur . resolvendo fundendo coagulatos succos, usurpantur Deinde quoque antimonialia sui sulphur regulinae in iis
subitantiae quodammodo nuptum, etiam lenius agunt, nec ab iis tantae turbae saeva sempto mata timenda sunt, ae a plerisque mercurialibus chymica arte praeparatis, Inter leni ra quoque mercurium dulcem bene elotum inreparatum, item ipsu in argentum vivinii rite depuratum , in
conversum, reserimus , excepto me
curio vivo exterius applicato, quippe tui cum unctuosis in unguentum madius, partibus nervosis inferior,bus pedum,poplitibus, genubus muliti magis spinae dorsali, illitus, validissime sepe subito vix eoe rei bile salivae exprimit stillicidium .
II. Modus autem operandi ita e voleendusin concipiendus videtur . Videlicet argentum vivum I. Domnium luidorum est gravissimum cor-ns, cuius minimae etiam particulaeolatae&divise , specificam luamar vitatem , respectu omnium, uidorum superiorem, semper servant, W2. ipse mercurius ab omnibus salinis me nitruis solvidi infim te parvas ,
subtiles moleculas redigi potest, quae
ob vi recorrodentem limul gravitatem specificam intima vasorum&4 torum incolpore humano penetrant'.
Mirum mis dum odi polle argenti
vivi, sipartes, di viro ad ocul mpatet ex eo, quod sublimati mercurii unum tantum gramum in aqua dissolutum , vel duas aquis uncias conspieuo non solum metallivo irritante sapore possit inficere, sed etiam tam e Rhcaci virtute imbuere , ut me muri
lis hec aqua internein externe adhibi-bita, excretiones per salivam sudorem, alvum, immo vomitum, prodis polirione subitectorum tumor , potenter moveat,4 exterius admota,
scabiemo omnes cutis aesce sationes repente siccet ac reprimat Niland cunque itaque mercurialia, vel exterius applicata per sumum,empla tram aut unguentum , vel interius sumta , ab humoribus corporis nostri bilios alea linis lolvuntur, sive in minimas partesdilcerpuntur , proin tein efficae uer in nervos' nervolas maxilne fiuras glandular uiri congl ararum , conglomerataru in immo in ipsas tunicas lae eorum es lymphaeticor nvim suam cxercent Aearum syitalenatque contractionem augendo tum lympnae concitatiorem reddant,
tot mam iudidam , di pulverem artes quo intension iacto , coasistente in