C. Cornelii Taciti Opera quae exstant, integris Beati Rhenani, Fulvii Ursini, M. Antonii Mureti, Josiae Merceri, Justi Lipsii, Valentis Acidalii, Curtii Pichenae, Jani Gruteri, Hugonis Grotii, Joannis Freinshemii, Joannis Frederici Gronovii & selecti

발행: 1721년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

11쪽

cujusque disserens, addebat compertum stibi, quomodo & graviore dc vegetiore sono audirentur, iamque et lain prolaturum omnia in theatrum assirmavit, si per vim dicem liceat. Sed postquam deinde Galbam oc Hispanias descivisse co3novit, v ste descissa, capite convcrberato, consolationcm non admisit, donec Senatus Galbam, tanquam hostilibus in Rem p. tentatis, proscriberet Tum aliquantum resipuit, & cum prolperi quiddam e Germania nuntiatum esci, rediit ad mores luxu& infanda securitate perditos. Galbae servis in carcerem conjectis, bona eorum hastae subjecit. Consi milia egit in Hispaniis Galba, bonis Neronis ibidem per auctiones distractis, meliore fortuna fori. Initio statim tumultus, multa & immania creditur destinasse, pcrcu res submittere exercitus & provincias regentibus quasi conspiratis, idemque Sc unum sentientibus, quicquid ubique cxulum, quicquid in Urbe hominum Gallicanorum esset, contrucidare: illos, ne dcsciscentibus aggregarentur; hos, ut conicios popuIMrium suorum atque fautores, Senatum universum veneno per convivia necare, Urbem incendere, stris in populum immissis, quo dissicilius defenderetur. Sed absiterritus non tam poenitentia, cum non abhorrerent a natura ejus, quam perficiendidcsperatione, Credidit expeditionem necessariam, praemissb interim Petronio Tu piliano & Rubrio Gallo aliisque. In privparanda expeditione primam curam h fuit deligendi vehicula, portandis scenicis organis, concubinasque quas secum educeret , tondendi ad virilem modum, & securiDus peltisque Amagonicis instruendi.

Mox Tribus urbanas ad sacramentum citavit, ac nullo idoneo respondente, Certum dominis servorum numerum indixit. Partem etiam Census omnes ordines conferre

jussit, plerisque omnem collationem palam recusantibus. Ut enim arma civilia minime procedunt sine stipendiis, neque facile subjectos novis divexat tributis prudens Princeps, ubi maxima eorum vertitur benevolentia, qui simul & corpore ob quium debent; Nero pacis tempore suturi improvidus, non coactis belli sustentam di praesidiis, offendere tum cogebatur cum praevalere debuisset omnium gratia, nihilque tamen unquam in rem suam confecit magis adversantibus subjectis, accedente ad malam famam adversae factionis potentia. Ex imperii & militiae at canis unum sibi praecipuae fiduciae sepositum dixit familiaribus. Simulac primum provinciam attigisset, inermem se in conspectum exercitus proditurum, nec quidquam aliud quam ficturum, revocatisque ad poenitentiam defectoribus, sequenti die laetum intcr laetos cantaturum epinicia, quae jam nunc componi ubi oporteret. Interim dum Nero in Galbam te Vindicem arma expedit, nuntiatur prandenti Uerginii &Caeterorum exercituum definio. Ille velut amens literas sibi redditas concerpsit,

mens im subvertit, duos scyphos gratissimi usus illi iit solo, & a echa sui cura,

uamvis non propius admoto periculo, Venenum Poscit, in auream pyxidem coninitum, ne indecora morte tolleretur, transiitque in hortos Servilianos, ubi praemissis Ostiam libertorum fidissimis fugam in AEgyptum tentavit, quaesiturus ex Musicae studio victum Α, imaginaria ibi securitate, quam Imperatori Roma negabat, Tribunis Centurionibusque Praetorii partim tergiversantibus, partim aperte detrectantibus fugae societatem, uno etiam proclamante; urique adeone mori mise rum est y Uaria agitavit, Partholhe adiret nupero beneficio obstrictos, an Galbam supplex petcret 3 an atratus prodiret in publicum, proque Rostris quanta posiset maxima miseratione veniam praeteritorum precaretur Ac ni fimissici animos , vel AEgypti praefecturam concedi sibi oraret. Placuit illud, dc invenistus est postea in scrinio hac de re sermo formatus. Sed deterritum putant, ne prius

12쪽

EΤ SUCCESS. GALBAE. 9

prius quam in forum perveniret, discerperetur, cogitatione in pol terum diem di

Nymphidius Sabinus & Sophonius Tigellinus praetorias Cohortes regebant; obscuro genere & haec virtutum praemia beneficio Neronis adepti, primi nunc desertores & proditores. Sed Tigellinus infamia sua & publico odio invalidus, Sabinus prospera militum fama florebat, qui arsirmato Neronem iugae delegisse ΛΞ-gypti latebras,& facta donativi spe Galbae nomine trigesies mille sestertium, id est, 23 .li. 6. pence in singulos, & quinquies, id est, I p. li. I. I 3. pence, in exteros, plus quam aut posset aut vellet, facile persuasit ut desererent a quo ut putabant) desererentur, & in Galbae verba jurarent. Neque favoris id supra caeteros fuit, sed dum alii ambigerent, alii recusarent, & nullo competitore certaret Galba, imperium ei delatum est. Qui in excubiis, dum futura prospiciunt, & de

Creando principe commilitonum consiliis admisceri gestiunt, dormiente Nerone se subducunt. Ille ad mediam sere noctem excitatus; ut comperit stationem militum recessisse, prosiluit e lecto, misitque circum amicos. Et quia nihil a quoquam renuntiabatur, ipse cum paucis hospitia singulorum adiit. Tantus Imperator, prius adoratum mundo caput, amicorum, militum instructissimo comitatu, & expeditis omnium obsequiis, nunc servuli in morem sores oberrat, quas inscites sibi clausas reperit. Ita urgentibus adversis, consilia & solatia notissimorum praeripientihus, in cubiculum rediit, unde & custodes diffugerant direptis etiam stragulis, amota & pyxide veneni. Requisivit ergo Sulpicium gladiatorem, cujus manu periret. Nemine reperto nec amico nec inimico, procurrit quasi praecipitaturus se in Tiberim. Sed revocato rursus impetu, aliquid secretioris latebrae ad colligendum animum desideravit. Et offerente Phaonte liberto suburbanum suum circa quartum milliarium fugit quatuor solum comitantibus Phaonte, Epaphrodito, sporo di Neophyto, obilata in veste, neque prorsus militarem in modum, adopertoque capite, & ante faciem obtento sudario. Dum festinus urget iter, audiit ex proximis Castris clamorem militum, & sibi adversa & Galbae prospera ominantium. Ε- quo in via consternato & ad latus deflectente, detecta facie agnitus est a quodam praetoriano & lilutatus. Ut ad diverticulum ventum est, dimissis equis per fruti-

Ceta ac vepres, per arundineti semitam aegre, ad adversum villae parietem evasit. Ibi hortante eodem Phaonte ut interim in specum egestae arenae Concederet, negavit se vivum sub terram iturum, ac parumper commoratus dum clandestinus ad

villam introitus pararetur, atque ita quadrupes per angustias e fibra cavernae receptus in proximam cellam decuduit super lectum modicella culcita. Interim Romae a Senatu hostis judicatur, dignusque qui puniatur more majorum. Et jam quaerebatur ab iis quibus praeceptum erat ut vivum eum attraherent. In Principatum autem successor etsi tacitis omnium suffragiis Ueminius designaretur, qui 1 Senatu exspectare posse credebatur beneficium, cujus ad eos retulisset arbi

trium, metu tamen ne in novas bellis et , vir a revolverentur, Cum submoveri

ali uin occupato jam loco Galba non posset, militum eXemplo in Galbam comsenierunt. I um unoquoque circa Neroncm instante, ut quam primum se impendentibus Contumeliis eriperet, funeralia instrui jussit, flens ad singula atque identidem dictitans , qualis artifex pereo Inter moras perlatos a cursore Phaontis C dicillos praeripuit, lectoque se a Senatu hostem judicatum, & quaeri ut puniatur more majorum, interrogavit quale id genus esset poenae, ignoto sibi tales sancti ne condendi more. Cum comperisset nudi hominis cervicem inseri furcae, corpus B vir

13쪽

io MORS NERONI s

virgis ad necem caedi, conterritus duos pugiones, quos secum tulerat, arripuit, tentataque utriusque acie rursus condidit, ac orabat ue se aliquis ad mortem capes sendam exemplo juvaret, quod frustra ab inerti aula & per luxum ac infamiam ne quislime exercita, sperabat. Jamque missi a Sena u equit appropinquabant, quod

ut Nero sensit, ferrum jugulo adegit , juvante Epaphrodito a libellis, qui sub

Domitiano pol ea carius illius obloquii prctium tulit, ludicante non dignum spiritu, qui quocunque modo eum Principi eXpressisset. Hunc vitae exitum habuit Nero vita pudendus, imperio in publicum odium adducto, nullo nec metu nee amore subjectarum, secundo & trigesimo aetatis, quartodecimo imperii anno, octavo die Junii; modica sub initium gratia, ud dicere solitus fuerit Tm anus, bonos etiam Principes non adaequasse famam Neroniani quinquennii. Sed mox cum erupisset in quodlibet licentiae & crudelitatis genus, lentus in negotiis, valido tantum in vitiis ingenio, sic oppressus desecit.

Polt ejus mortem populus & imprimis Nobiles in quos praesertim saevierat, sacra Diis secerunt actis quali per publicum gaudiuin sellis. Alii quoque pileati tota umbe discurrerunt quasi parta libertate. Senatus de novo censuit gratias Nymphidio agendas, laudataque ejus prudentia & rei p. cura, Galbae confirmavit consuetos

Principis honores. Factum super ea re decretum ut quam celerrime ad eum mitia teretur , consules operam dederunt. Decreta quoque legatio ex primoribus addito mandato, praeter gratulationum solemnia, ut rogaretur Romam properare. Tum& in Senatu propositum ut in accusatores inquireretur. Spectabat id multos mpotentissimis, qui proximorum damno vixissent, & quodammodo arcana imperii, . eversis ejus praesidiis. Nihilominus tamen adeo & execranda gesserant, & adeo

recens eorum memoria erat, ut Senatusconsulto omnes, cum reliqua Neronis factione, judicarentur puniendi more majorum. Sed in paucos tantum ex infimis id valuit, ex quibus nec insignia in alios damna, nec in se commoda eXllabant, ni joribus facile eludentibus periculum.

Is erat in Gallia & Romae rerum status, cum repente ex inopino cuncta turbata sunt, militesque poenitentia mutati sacramenti destituere Galbam voluerunt, aegreque retenti in ossicio; lc servi, quos a liberto Neronis ad fraudem praeparatos muneri acceperat, per angiportum in balneas transeuntem pene interemerunt. Nisi cohortantibus invicem, ne occasionem omitterent, interrogatisque de qua occasione loquerentur, expressa cruciatu consessio esset. Accessit ad tanta discrimina mors

Vindicis, urgerique Ucrginium ut bure victoriae quasi ucbitum acciperet principatum, aut alioquin ad Neronem se redituros. Coni ternatus maxime Galba per literas a Verginio potiit, ut secum junctas pro libertate & Romano imperio curas

capesseret. Υpse tamen destituto similis Cluniam se recepit facti poenitens & privatam vitam respiciens, quasi inter summum & infimum hic esset medio locus. Ita varie anxio, nullo sui respectu, septimum intra diem Icelus libertus Roma profectus adeli, qui diceret vivore adhuc Neroncm, scd nusquam repcriri, cunctosque in verba sua jurasse. Sed supervenientibus aliis ab urbe nuntiis occisum esse Neronem, fidem ipse Iccius vix habuit, nisi inspecto cadavere & sic ad Galbam prope ravit. Biduo post Uinius e castris capita Senatusconsulti attulit. Galba inopinato eventu laetus Icelum ornat annulis aureis, Vinium summo apud se loco, depositaque Legati luscepit Caeseris appellationem. Cornelius Laco donatur Praetorii praesectura; & Romae itabiliendis rebus cum se coram requiri atque ex usu fore arbitra

14쪽

ΕΤ SUCCESS. GALBAE. D

Nymphidius auctorem se intersecti Neronis ratus, & navati pro principatu la- horis mercedem aliam non esse, praeter ipsum principatum, Galbae quoque lenium increpans , quem Roma diu serre non possct, Principem egit gessitque imperii

instar, non per gradus, sed cum magno impetu. Praetoriano militi gratus obdonativum erat, facili quocunque duceret obscquio. Primores Senatus, gratiam ejus captantes, videbatur obstrinxisse, ut sui jam oblitus Tigellinum socium juberet aeponere gladium. Consules , quod codicillos misissent non per suos milites , nec mandata curiorum suo oblignassent annulo , decreverat spoliare , &rei porro suae intentus convivio eXcipit qui in civitate erant eminentioris rtunaes tacite milites inducere conatur, quo Galbae supplicarent, ut Nymphidium faceret praesectum Praetorio perpetuum sine collegi. Ut caneret licentiae hamo populi militumque animos , dedit saeviendi potestatem in Neronianae factionis reliquias. Spicillum gladiatorem Neronis imagini alligatum, publiceque raptatum in foro trucidarunt. Aponius delator oppressus est , per cujus cadaver impulerunt graves saxis currus, ne alios contumeliose habitos caesosque commemorem, quosdam etiam , ut nullo metu grassantis vulgi mos est, nulla culpa. Et in Senatu audita querentis vox est, sere ut brevi optent rei litui subla-Lum Neronem , cum magis toleranda sit unius quam plurium simul tyrannis ,

tutiusque vivi ubi nihil licet, quam ubi omnia. Ita Nymphidius, natus Nymphidia Iiberta, diuque aulico exercita famulitio , dc Martiano stadiatore , insidiabatur imperio ad se rapiendo, opera Reminarum, & quorum Romae in Senatu valida auctoritaes, misso quoque in Hispaniam Gratiano, qui explorandis Galbae molitionibus intentus esset. Macer in Africa, rebus jam turbidis, delectus agit, principemque sibi locum destinat, sed quem avaritia & crudelitas invisum secerant , languidisque in se hominum studiis, nec pares conatibus vires cogere, nec coeptis sine periculo absi-1tcre poterat. Galbia Crispinilla in Neronis intimara libidines assium pra cum post ejus mortem sibi metueret, in Africam trajecit. Illius consiliis usus Macer provinciam , qua mari admovetur, praesidiis firmat , vetitis seu menti transvectionibus Romam fame pretariis. Fontejum Capitonem , inferioris Germaniae legatum , aliquid pro se agitasse fama est. Illud assimatum, cum juri dicundo praesideret, & ille' contra quem erat pronunciatum appellasset Caesarem , surrexisse altiusque conscendisse subsellium, jusso qui victus erat perorare causam in Caesaris auditorio. Sed Fabius Valens legionis ibidem legatus , Galbae partes amplexus erat, primusque Cum suo milite in ejus transiit sacramentum, exemplum sequente exercitu. Uirginius jam solus serebatur Galbae rivalis oppresso vindicere perdomita Gallia, di quamquam a militibus, evulgata Neronis morte, ita uringeretur, ut e tribunis quidam stricto serro juberet aut illud, aut imperium acci-Pere , a proposito se tamen dimoveri passiis non est. Postea cognito Senatus de- Creto sponte, exercitus aerarem t e re Π riiset diu reluctatu , in verba Galbae juravit, cum jam inferior Germania sacramento ejus esset adacta ', secuto mox reliquarum provinciarum consensu.

Galba ordinandis Imperii rebus intentus civitates Hispaniarum quae cunetantius sibi accesserant, gravioribus tributis, quasdam etiam murorum destructione punivit 3 di praepositos procuratoresque supplicio capitis affecit cum conjugibus ac Iiberis. quo facto excessit Neronis saevitiam , praeter omnium exspectationem , Principatu nondum adulto. Trebonium Garrulianum Africae procuratorem jubet B a inteis

15쪽

ia MORS NERONI s

interimere Macrum, recens conscriptam legionem dimittere , regionemque illam turbis purgare,& suffectus Verginio Hordeonius Flaccus Germanaae legatus. Tum senex paludatus iter ingressus est, Galliaeque civitates Vindici resistere ausas, reditu & agris multavit , aliis quartam tributorum partem remisit, incolis jus civitatis auro mercantibus, & Vinius cupiditatis immensae, Conspicuo apud invalidum Principem loco, ditioribus venalem habuit Principis sui gratiam. Misit a Senatu ei occurrunt Narbone, omnibus ad dignationem compositis, acceptosque Galba super familiaribus colloquiis modicae de suo coenae adhibuit, in magna licet abundantia , submissisque a Nymphidio structoribus & supellectile Neronis. Sed

Vinius , cujus Galba totus erat , consuluit ne poeularitati , quae minus decora imperio , studeret, suasit eorum, quae Neronis fuerant, usum, & spectandam in laciendis sumptibus liberalituis simam. Verginius tradito succcsibri exercitu obviam se tulit, sed ut altius reconditam indignationem facile argueret modicus, qui habebatur occurrenti, honor. Adeo periculosa oblati quoque imperii rec

satio est.

Ex reduce Gelliano cum Nymphidius cognovisset, Laconem praefeEhim prae torio, Vinium obtinere praecipuum in aula locum, missum a se nuncium suspectari, vitarique ejus congressum , ne privatim quidem facta loquendi cum Primcipe potestate, imo nec aditu dato, aestuabat animo. Coactis emo Praetorian . rum centurionibus ait videri sibi Galbam senem optimum , sed a duobus , T gellino Jimillimis, in Daudes inductum, Vinio & Lacone, consultum fore ut omnium nomine per unum & alterum ex isto ordine significetur, sore ut melius hic accipiatur, amoto illo hominum pari. Sed absitarcium erat Principi ea aetate velut minori quidquam a ministris praescribi. Aliud ergo statuit , literasque ad Galbam dedit teiroris plenas, dubio omnia Romae loco esse & periculose nutare, a Macro in Africa retentas naves, legiones in Germania nova moliri; quibus paria addebat cx Syria & Iudaea. Sed animadverso eis non permoveri Galis ham, tuam apud cum autoritatem labare, perspectisque militum in se studiis, petere ab armis subsidium decrevit; dehortante licet Clodio Glse , qui ex amicis di moderatus & prudens homo censebat, paucissimos habiturum Romae, qui Imperatorem cum velint. Sed aliorum risu exceptus est, praesertim Mithridatis cu-Jusdam ex Ponto, qui sorte, inquit, Romanis Galba nunc quia absens aliquid videatur, sed ubi in conspectum venerit calvus Imperator, fronte rugis arata, deprehendent opprobrium temporis, quod illum ad Principatum extulit. Nymphicium itaque media nocte proxima in castra deducendum salutare Imperatorem

statuunt. Sed nondum advesperascebat, cum Antonius Honoratus egregia inter tribunos fama, militum suorum Concione advocata, quae intemperiae, inquit, vos

gitant, ita desultoria fide di sacramento nullam ob causam instabili Z Si rejiciebuit Nero, cujus matris, cujus uxoris caede conspersus Galba est 3 quae morum infamia indignum secit, ut scorti principalis filius praeseratur Z cujus sulo sanguine, si in verba ejus jurarent, brevi praestarent Neroni vindicias , quem prodidisset, di Galbae fidos se probarent quem ille insidiis petiit. Expenderent, qua spe decem millia integras imperii vires lacesserent, quae pro Galba in armis essent. Ab illis hac oratione motis transiit in reliquos exemplum obsequii, probataeque par tes Galbae. Exortus deinde in castris clamor Nymphidium advertit, qui se petiratus, dc sestinans ut firmaret nutantes animos seditionemque praeverteret, eo Cum

facibus deducitur, memor mandata oratione a Cinymo Varrone composita, dc

16쪽

ad milites habenda. Sed clausis castrorum poriis, & vallo ubique per ipsim oecupato, veritus quid rei gereretur, propius accessit, quaestivitque quid iis rect animi,

dc cujus fiducia armatos se ol tentarent, respondentibus nescire se, neque alium accepturos Principem nisi Galbam. Nymphidius perspecto pcriculo in illorum ivit sententiam, dc Galbae Augusto salutem α prospera precatus eli; suos in paria adigens. Ab excubiis ergo ad portas, admisius cum suorum paucis, in ingrcssu telo petitur, Septimio quocam scutum objiciente. Sed cum videret tot strictos in se gladios dirigi, fugit, insequentibus qui eum in militis tentorio necarunt. Illucescente die expositum publico cadaver est indignantiumque contumeliis. Galba audita in itinere Nymphidii mdrte in socios ejus caede grauatus elt , in quibus dc Mithridates Ponticus ludibrii sui pretium tulit, di Cingonius Varro orationis auctor. Cum urbi appropinquaret ad pontem Milvium obtulerunt se classiarii, quos Nero ex remigibus jultos milites fecerat, Galba redire ad pristinum statum jussit

Sed cum praevalerent numero, &recusarent, Obsessaque utrinque via inluper aquilam & signa periinacius flagitarent, ut per tumultum nec audiretur nec Conspic retur a populo Princeps, neque rejici se Paterentur in tempus commodius, putantes negari quod differretur, frementes leditiose & incondito clamore progredientem sequebantur. Erant dc qui itricto larro vim minarentur, si mitiora non valerent. Galba immissio equite disjecit, septem eorum millia cecidit, inermes cum essent, reliquos decimavit, di in vincula conjecit, quos tamen suo malo libertati

mox reddidit.

Galba ergo majore favore & auctoritate adeptus est quam gessit imperium squamquam multa documenta egregii Principis daret, sed nequaquam tam grata erant, quam invisa quae secui fierent.' Omnes imuste in exilium a Nerone misi sos, cujuscunque ordinis, cum liberis, aliqua clementiae fama, restituit patriae,& dignitati, non bonis. Petronium vero Turpilianum, & senem & consiliarem, inauditum interfici jussit, non alio crimine oblecto, quam quod fidus Neroni ex stitisset, neque se proditoribus eius miscuisset. Elius, Polycletus, Locusta, Pa- trobius, Petinus, α istius farinae plures, laeto spectaculo in vinculis per urbem tracti, publicMue necati, quasi Neroneae nequitiae pessima instrumenta , eorum principe Tigellino, foedissima impunitate, per Galbam seruo. Et quanquam in theatris publicisque conventibus, Omnis populi voce ad necem deposceretur, quasi Diis lautius sacrum fieri non posset, quam si ille piacularis victima odio civium , quo justissime laborabat, immolaretur, tamen pccunia praevaluit apud Vinium, Viniusque apud Galbam, ut non indignissima modo defensione mortis periculum eluderet, sed dc edicto populus increparetur. Tigellinus redempta salute laetus, sumptuoso epulo soteria sua celebravit, Uiniusque conlurgens a Galbae cama inriter fuit cum Crimina filia, cui per honoris speciem Tigillinus dedit decies millies sestertium, id est, octies mille libras Anglicas cum gemmis & quicquid in aureo

colli ornatu habuerat amicorum intimus, Lum quoque in mensa praesens, aesti inatum sexcentis millibus sestertium, id est, fere quinquies mille libris Anglicis. Quinta Halotum ex omnibus Neronis emissiariis maleficentissimum praestitit incolumem Galba , & procuratione insuper amplissima ornavit. Jam vero ordinibus prope. universis invisum reddidit avaritia & 1ordes, vitium et ii familiare senibus, tamen. in Principe exosum quam maxime, in novo quoque periculosum. Choraulae mire placenti denarios quinque, id est, tres Iblidos Anglicos donavit, prolatos manu suae peculiaribus Ioculis tuis. Ordinario dii petasatori breviarium rationum offerenti pa-

17쪽

1 MORS NERONIS ET SUCCESS. GALBAE.

ropsidem leguminis pro sedulitate ac diligentia porrexit. Sed inprimis praecipitavit res ejus saevitia in milites, quibus cum donativum solito grandius praesecti pronunciassent, atque illi peterent saltem intra consuetum, prorsus abnuit, addiditque legi is se militem, non emi. Vox principe sorti digna di meliori aevo, sed di tempori & ipsi ineongrua, fide quotidianis corruptionibus obnoxia, cum trium arbitrio regeretur, quos paedagogos vulgo vocabant, Vinii, Laconis intimae admisisionis, & Iceli liberti. Privatis hominibus sussicit ad iustitiae laudem, si noxa in alios abstineant , Principi curandum ne cuiquam ex suis id liceat, nisi ad primam occasionem omnium culpis, velut a se admissis, damnari velit. Quid refcri qua parte ingruat iniquum molientis insolentia, si damnum praesto sit 3 Sic Galba eum nomen ejus inscii praetexeretur multis injuriis, quod tamen grassanti licentiae non obstitit, ut par erat, fuserentque illum, quorum ignorantia in vitio, autoritate jam nulla, gradum struxit exitio suo.

18쪽

C. CORNELII TACITI

EXCESSU NERONIS

HISTORIARUM

LIBER PRIMUS.

Orditur , U quae in Historiarum toto opere dicenda , carptim proponit:

tum item tune rei Romanae: Galbae ιngenium, mores, gubernationem. aer i audito motu Germanico, Flaonem Caesarem adoptat. Id

Othonem Ofendit , qui In sua lanus animum ad utriusque eaedem appulit , S perficit, conciliaris Mi Praetorianis. Galba ae Piso truciadanIur, item T. Mnius. ωιbo in imperri sede est. cui tamen aemulus statim S hostis Vitelous exortus. De Musis motae Germaniae, S in ea legionum. Vitellium Principem sumunt. S iter in Italiam: δε bus ducιbus , Valente Fabio , S cistieno Caecina. Otho copias item ducesque parat. Recenseo proυιuciarum , quae penes utrumque Principem. Interea Roxolani Sarmare mesam irrupere : sed repus, aut caesi Seditio Romae S tumultus Praetorranorum ingens exortus: qui Senatum universum ad eaedem deposcunt, ut Othoni in um. Otho aegre eos coercet , S donativo mox piscas. Idem es em instruit miratitque in Galliam contra Vitellium. Dentque ine, om a urbe , in eam it. Gesa haec paucis mensibus.

IMP. SER. GALBA. II. T. VINIO Coss.

Nitium mihi operis Ser. Galba iterum, T. Vinius consules erunt. A Nam post conditam-urbem octingentos de viginti prioris aevi annos multi auctores retulerunt; dum res populi Romani memorabantur, pari

, elo- COMMENTARIUS. Nilium mihi veris. J Hune fuisse pri- gusti exactum imperium calamum retulisse. Nam M mum librum Annalium Cornelii . sem- fi pars haee fuisset posterior, haud tam multa illi per sum suspicatus: illumque blandien- repetenda suissent. N perscribenda. tamquam adi. te poIstea profectu longius duetis initiis, ad Au- , tum factura ad historiam: nec ipse, istisium op ris,

19쪽

36 C. CORNELII TACITI

eloquentia ac libertate. Postquam bellatum apud Actium, atque omnem poten-

ris . incepisset : εe . opus oriredier. Ferretius. Hos libros Historias inscriptos Cornelio fuisse asserere . de veterem titulum audeo eis vindicare. Neque enim si nuncupatos Annalium nomine cum

vulgo vel ex Rhenani avetor irate probes, titulo satisfaciat in operis cursu Tacitus, in quo non Consulibus acta distinguit, nec quoque libro res

gellas plurium annorum componit, quod Annatium proprium est, sed uno anno quae facta fuere, in plures libros distribuit: quorum nomine ut ego quidem interpretor dicitur Fla. Vopisco Corn. Tacitus historia Augusta scriptor. His in libris res gestas principatu Galbae, Othonis, Vitellii. Vespasiani. Titi. de Domitiani persecutus est, qui principatum Nervae. & imperium TraJani seposuit, suppetente vita, materiam δε- ναι uti sua. At quot in partes historiarum opus diduxerit , eo nobis ignotum , quod reliqui a quinto non supersunt, sed nec ille integer: cujuscet initio, Q. Septimius Florens in Apologetico producit testimonium. Et Cornelium a Plinio Caeciliano petiissa constat, hujus epist. lib. I. ut C. Plinii avunculi exitum describeret, quo verius Posteris tradere posset. Quod si est, sub Tito res gestas Tacitus noster narravit, cum ejus principis tempore Vesuvius mons conflagraverit, εctum et Plinius interierit. Ipse praeterea sibi testis estitiinal. x I. se libros de rebus Domitiani composuisse. Sed Ze cum Plinius d lib. seribit Tacito: Amfuror , nec me fallit auguνitim, biflorias tuas am-

mortatis fumos: quo magis illis insanua fateor inseri cupio: signifieat Cornelium gella sub Nerva, nomine historiarum, Riibere. Sicuti autem quod homo est, id necessario an : mal est, annales libri

qui sunt, hilloriarum libri sunt: sed sicuti quod

est animal, non id necesse est hominem esse, ita historiae non omnino id quod annales sunt, apud Agellium lib. s. i8. Quare nominis ratione, &quod tam multa hoc libro Cornelius praelatur, ecinisium veris, di opus aggredi se dicat, distinctos Annalium libros ab Historiarum, non sine causa mihi videor asserere. Iuvatque opinionem meam, quod in Vaticana bibliotheca MS. ad initium hujus libri miniatis literis se habet. Irac IpIT XVII.

R Iu IDEM SECUNDUM quos DAM: quod significat

oliui jam ingeniosos fuisse, qui ab hoc libro Com.

Taciti opus Historiarum exordirentur. Itaque non

tam audacter quam quibusdam videbitur, hoc a me factum est , ut suspectam librorum inscriptio.

nem in receptum apud majores nostros titulum commutarim. Vertranius. Muretus adscripserat;

stac vetere libro constat principio hujus libri quae-tiamdam desiderari. J Quod an verum sit, mihi noni liquet: ceterum non esse videtur. Acidalius. Τ

l eitus duo historiarum volumina scripsit. Alterum auspicatur ab excessu Augusti ad Calendas Ian. paulo post mortem Neronis, complexus temporat Tiberii, C i. Claudii, Ec Neronis de magnam

partem principatus Galbae. Alterum exorsus at Calendis jam dictis extendit in mortem Domi-l tiani. Quatuor priores libri voluminis posterioris

si ratio temporis habeatur, non considerato scriptionis ordine res gestas continent unius tantum anni Ec aliquot insuper mensium a principio Ianuarii. cum Galba 8c Vinius consulatum inibant . anno ab V. C. 811. ex Taciti chronol gia, aut potius ea, quam totius, ut tunc erat, imperii consensus probabat. Claudio Casara IV. Vitellio iri. Cus ut ipse scribit Ir. Annal. exacta

duobus, & viginti annis ante Galbam & Uinium,

ludi seculares oe ingentasimo post Romam conditam anno spretati sunt. Quae temporis observatio excodit uno anno fastos Capitolintis ut vocant) co sentitque accurate cum ea, quam Varro, Cicero, Plinius 8, . Dio l. o. l. sχ. l. 6o. instituunt, ratione. Iam vero quamquam Principis majestas Et ministri dignitas videamur ex earum rerum g nere , quae non bene conveniunt nec in una m rantur sede, non repugnabat tamen istius aevi eonsuetudo . res dissociabiles miscentis. quin primo. eum Princeps imperio admoveretur, anno, ex more, saepe εe ex libitu in Consulatu se eo legam faceret. Rationem reddit Appianus I. Sulla quamυis Dictator tolletam tam/n μ dari ραρμι es Consuli Matauo Pio. ut democratici regimianis oecies superessu. Et iuri fortas sis in hoc usqua

tempus manavit mos, qua Rom. Imperatores , cum

reip. Consulas erearent, saepe etiam se Consules fuserint , non aspernati jωuxis Conseulis risulum Primcipali Iastigio. Primus autem Galbae consulatus incidit in quartum, qui Tiberii mortem praecessit, annum. quo Liviae Augustae favor eum extulit, ut Plutarchus in Galba memorat. Sed errat.

meo quidem judicio, cum illa quadriennio ante obiisset: invisa filio, de magis, quotquot ejus

ope dignitates ambiebant. Tacit. s. Annal. 2. Ne

que in more positum Tiberio suit in longum su cessores dignitatibus destinare. Sollius. 2 Dr. Galba iterum, T. Vinius eus J Vulgo a pellant T. Iunium. At mihi religio non fuit s qui scripturam antiqui marmoris eruti ad radices montis Caelii: SER. GALaa II. T. VINI a. Coss. hquo praesertim staret Plutarchus, qui sere hunc homi

20쪽

tiam ad unum conserri pacis intersuit; magna illa ingenia cessere. Simul veritas pluribus modis infracta , primum inscitia reipublicae ut alienae, mox libidine assentandi, aut rursus odio adversus dominantes. ita neutris cura posteritatis, inter infensos vel obnoxios. Sed 3 ambitionem scriptoris facile adverseris: obtrectatio dclivor

hominem Tib.νο-. aut Oἰἰνω appellat. Simile mendum in Suetonii August. cap. XX M. ubi T. Iunius Philopoemen scribitur, qui ex Di ne est Vinias. etsi Appiani scriptura firmat vaeg tam . Sane Iunia gens nobilior, quam ut in hune hominem converiat: cujus pater dumtaxat ex familia Praetoria, ut Tacitus infra refert. UA s. 3 DCC Gν Xxi Exacte si putas, xx M. reperies.. Lipsius. Citat bona fide vir maximus, ut soliti fuerunt in editionibus exhibere, primo quidem vitiose politis DCC, ubi centenarius deest. Deinde ut laetabar, quum viderem in ipsa v tere membrana literis plane expressa omnia esse, quae illi signis numerorum literatis , ut modo posui, involverunt. Itaque id liquide annotavi, Ee recte similiter expressit Clar. Itychius; etiam ipse sequens moneo futuros ab pristi exemplaris

forma non recedere. Dc. Gro vias.

4 Mutii a-ores. J Intelligit praecipue, ut opinor, Livium, quanquam latius se extendat ejus historia cujus eloquentiam 8c fidem, qui cireumferuntur libri, testantur, Tacit. q. Mn. 34. a vi ris Attua --m poro em ad unum conforri. JExemplar Matthiae regis. M ua omnium praesta tem quae lectio mihi magis probaturmam haec clau- aula , ad unum, respondet illi omnium potesatem, subaudit rivium, hoc est, totius populi Romani. omnium potestatem. hoc est quam omnes habetant. Rhenanus. Ego nihil muto. se enim scripsit Vlpianus, Legeresa aua da im ris principis lata est, peDIus ei e in eum omna suum im- p.rium G pote suem confert, id est, Omnem imperandi potestatem, quam populus in cives singulos, de in summum ipsum magistratum haberet. Vertramus. Non displicet Iectio Danesii , qui

habet ex v. c. At qua omnium potusalem. Ursinus. Floren. habet: at tua omnem potentiam. Pichena. Cicero Phil. I. Ne ignorans verum iter gloria si oriosum putes trus te unum posse quam emn s. I vias l. 3. Iacentiam suam malis, quam omnium libertatem. Sive ab τῶ omnia malis. Noster libro I. Ouam subjectum fortuna regena cuncta onus, pro inde in civisara sol illustribus viris subnixa non ad unum omnm deferrent. Quintilianus 6. Inst. I . Cum omnia cura tutelaqua unius innixa. Gronovius. Oportet ergo persuaderi ab Rhenano vocem pote

tam exstare in quibusdam MSS. de quidem diserte in Regio. An inde etiam exhibuit eam Ber aldus , ut spreto quod erat lOpse vetullius, Greeenti siquo libro eam praeposuerit certe in

Mediceo videbat potamiam, multo libentius in hoc genere ab Tacito usurpatam Z Me sane nou enitet annotavisse, de applaudens judicio Q. Rychii eum sequor. Iae. Gron ius. I Inscitia reip. ut aliena.J Aliena ignorantur aut quod ab eorum cognitione submovemur . aut quod incuriosos non excitat sciendi desiderium. Prius illud hie locum habere videtur. Nam cum antea quicquid ubique terrarum gereretur, populo Romano Ec Senatu arbitro fieret, nunc publica maximi momenti negotia, velut fidei sum arcano seposita, invaserat paucorum libido. Dici

προ τ .ντώ, - - , id est : Complura agitari cum caverant , secusis a cogntriona aliis, prater eos iri quorum manus tua de naram. Savillius.

x I sis insenses. J Ita suppleverunt. quum manus vetustissima tantum praebeat intre snsos. Unde patet vocem postremam ortam ab recentibus, quum in veteri seriptura esset aliquid obscure exaratum, quod illustrare nequibant. In scii pio Longobardi eo r serme habet sormam literae s. quae iacillime eonfunduntur di hine quum fle vocalis praecedens non esset bene integra, imaginor male spemta ista iar ιipsisse . de omi ila vel deleta lineola exstitisse .illud in is sns , quod alii suppleverunt in . . , quum debuissent inter M. f. . . Utroque sane aurit utitur . sed valeat te-ssimonium antiquitatis. Iae. Gronatius.

3 Amsi leni scrip oris faciis adierseris. J Rep

sui. Da ambiri.nam scriptoris Iariti adverseris. nam Taetius solet hoc vethum cum accusativo conjungere. Sie in fia: Hdsis commilitiona, noratiuta es ate oriam deos infatim- adoptionam ad te sentes. Libro Annal. I. Stia facinora ad Vari deos timentaκιών. Rursum libro 3. Histor. V e. 'sili

precabasin plaeatos parris manas, neve se vi parricianum adversarentur. Libro 4. Histor. Vialius adtie

erat Taciti illa propria phrasis: hoe ipso libro infra : dus infatistum adoption/m asciersantas. Cete

rum notabis amittion rariore sgniscatu hic pro assentatione vel adulatione poni. Id patet cum ex proxime sequent:bus: erain. Malationi fasiam

SEARCH

MENU NAVIGATION