C. Cornelii Taciti Opera quae exstant, integris Beati Rhenani, Fulvii Ursini, M. Antonii Mureti, Josiae Merceri, Justi Lipsii, Valentis Acidalii, Curtii Pichenae, Jani Gruteri, Hugonis Grotii, Joannis Freinshemii, Joannis Frederici Gronovii & selecti

발행: 1721년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

21쪽

13 C. CORNELII TACI ΤΙ

livor pronis auribus accipiuntur. quippe adulationi foedum crimen servitutis, malignitati falsa species libertatis inest. Mibi Galba, Otho, Vitellius, nec beneficio nec injuria cogniti. Dignitatem nostram a Vespasiano inchoatam, a 3 Tito auctam, a ue Domitiano longius provectam non abnuerim; sed i incorruptam fi

dem prosesiis, si neque amore quisquam, re sine odio dicendus est. Quod si vita suppeditet, 7 principatum divi Nervae, & impcrium Trajani, 3 uberiorem secu

rio- inest. tum ex praecedentibus: mox libidine asser sandi. adulationem 3c ambitionem deprehendens. Sed Se ambiriosam stem pro assentatorio. infra:

Multi occulta ste, prout quis amicus, vel cliens, hune vel illum ambitiosis rumoribus destinabant. Sall. in Ingurth. de Metello, tanta temperantia inter ambitionem savit iamque moderatum. Acidalius. Muretus, adverteris. Malim , averseris. Similis lapsus non semel in his libris. Acbena. Legam aversieris, cum Pichena. Fre shemius.

I Mihi Galba, Otho, Vitellius. J Eadem sere Crispus, ut fibi fides haberetur in proaem. Catil.

Statui res gestas populi Rom. carptim sus quaqua m moria cluna videbantur perscribera: eo maues quod mihi a be , metu, partibus re . animus liber erat. Salinerius.

2 Vespasiano inchoatam. J Quomodo quiane Procuratot sub illo Belgi eae E Plinio l. r. id suspicere: sed suspicere tantum. imo verius id ceperis de hujus patre. Intelligo ergo dignitatem ejus inchoatam a Vespasiano, quod ab eo Quaestor, Senatorque factus. Lipsitus. 3 Tito auctam. J AEdilitate , aut Tribunatu.

4 Domitiano longius provectam. J Quo Prineipedi Quindecim-vir de Praetot sume, ipse testatur i. Annal. Idem. s Incorruptam fidem professis nee amore quisquam. J Muret. nee eum amore. ut placet. Sed quorsum etiam professis mutat Nimis putidum istud. Acidallus. 6 Nequa amore Cre. J Hanc priorem Vorem quum habeat Mediceus, malui servare, quam vulgatum me. Jac. Gronovius.7 Divi Nerva. J Ait, Divi. Coepit ergo scribere eo mortuo & sacrato. Lipsimi. Principatum Diti Nerva. J Senatus Caesarum nonnullis templum Be coelestes honores concessit B: titulum Divi, aut ob merita aut importunas successorum flagitationes. Neque haec principibus tantum indulta, sed & uxoribus, matribus, imo& filiis, ut iustorias legentibus obvium. App. 2. A Iulio Cesare omnes porro Imperatores, nise aut ranni fuit ent aut prorsus mali, Romani ρυ momtem divinis Uciebant honoribus. Nam Deum honor Principi non ante habetur quam agere inter homines desierit, Tacit. Is . Ann. Ideoque Tradanum , adhuc tum in vivis , simpliciter nominat: non addita honoris significatione; alium jam mortalibus exemptum, Divum Nervam. Sollennia hujus iam itarem quasi dicat, Deisicationis. eum usu recepta sint quibusdam nostro tempore gentibus , describam ex Herodiano libro 4. Ee aliis; saltem quoad praecipua ejus membra: Posiexequias Principis magnifico & sumptuoso sun ris apparatu, ut in aliis hominibus ex dignitate cujusque fieri solebat, ceream imaginem in defuncti fimilitudinem essingebant, sed pallidam fleexsanguem ut aegrum imitaretur. Illa ad palatii ingressum collocabatur in ebumeo lecto, aurea veste constrato. Adstabat Senatus & ex caeteris ordinibus alii pullati. Visebant quotidie Mediei. Venae momenta exploraturi, morbique examen ad collegium suum reserebant. Abituri renuntia-l bant ex decreto facultatis suae quomodo morbus quotidie ingravesceret , vixque superesse salutis spem. In exitu diei septimi arbitrabantur. atque ex artis fiducia assirmabant fatalem esse crisin quaeque aegrum jam consecisset. Ex Senatu ergo quia dam ae praecipua nobilitate la hunc finem collecti sublatum in humeros Ieetum deportabant via sacra ad forum, ubi agmen juniorum Nobilium, qui gloria & celebritate gentis praefulgebant, ab una parte, virginesque ab altera, respondenter sibi invicem hymnos occinebant in honorem deiunisti Principis, sollenni & attemperato mortu libus sono, permixto alludentis Musicae non uno artificio, ut totius ceremoniae inllituto nihiἰ prorsus tribueres praeter inerrantem maerori laetitiam:

cratione Claudii docet. Et erat omnium formosisesimum t funus Claudii er impensa cura plenum.

ut scires Deum esse rei, tibicinum, cornicinum, omni ue gentris aneatorum tanta turba, tantus con ventus, ut etiam Claudius audire posset. Postea le-etus deferebatur in campum Martium extra urbem , ubi exstructa erat quadrata turris ex asseribus, infima parte latiori, altitudine mediocri, ut ligni quantum alis caperet, cxterius circumis tecta aureis vestibus, imaginum 8c pieturarum speciosissime elaborato cultu. Isti turri inaedific hatur turricula, quoad formam Sc ornamenta qui inbus praetexebatur, priori similis, sed magnitudine impar, apertis N januis & senestris, seadaveris loculamentum quo aromata & toto orbe quaeliu odores congerebantur crescente in teristiam

22쪽

rioremque materiam senectuti seposui, rara temporum felicitate, ubi sentire quae velis,dc quae sentias dicere licet. Opus aggredior opimum casibus, atrox proeliis, 2 distors seditionibus, R ipsa etiam pace tavuna. Qitatuor principes ferro interempti. x Triatiam & quanam aeteriusque, turricularum numero , sed fastigii sensim latitudine decrescente;

ut tota labrica pharum aut excubitoriam speculam , quae de nocte allucet, referret. Omnibus in hune modum compositis. Nobiles locum obequitabant , admoderato ad cenas leges plogressu. Sequebantur alii lecticis intectis, habitu qui gravitatem decet, facie larvas bonorum Principum gestantes aliorumque, quos prisca celebrasset a tas. Caeremoniis hucusque peractis successor Principis defuncti primus arrepta face ad .rogum secqnfert. post illum tota eo confluit multitudo. Succenso rogo, emittebatur ex summae turriculae igio aquila, quae animam in coelum subveheret. Cum autem de hoc non dubitarent, postea elitibus insertum Romani divinis coluerunt honoribus. Sed, quod plane mihi exciderat . ante Consecrationem usu receptum fuit, ut nobilium aliquis ad extremum jurejurando divinitatem ejus

assereret. Sueton. August. Nee defuit vir prato rius , qui erilem cremati euntem in caelum vidisse

iurasi. Idem de Drusilla Ccli sorore Livius Geminius Senator assirmabat. Dio libro s . ἐφ' d

id acaepit decem millia sestertium: quae summa conficit nostratis pecuniae 78rχ. lib. Io. solidos stellingos. Cujus dictis lauto licet pensarentur

honorario, non eo tamen melius habita fides. Seneca --: Postquam in Senatu iuravisse Drusillam vidisse ascendentem tariam, π illi pro

tam bono nuncio nemo credidit, quod viderit, verbis conceptis a maiat &e. Illud jurandi institutum manasse in usum videtur auctore Iulio Pr culo, qui Romuli sic divinitatem adstruxit, quem Senatus obtruncavit 3c Deum secit: omninoque illa videntur fuisse hujus consecrationis primo dia , quae Romanis auxit Deorum numerum. Tullius se quoque de filia Tulliola sensit, ut ex epist.

ad Att. apparet, sed ad rei p. turbas facile evanuit imaginariae deitatis opinio. Illa consuetudo per C. Caesaris, Rugum. Claudii. Vespas M, Titi descendens tempora, vixque interruptionem passa , tam diu invaluit, ut etiam Christiani Imperatores sic monumentis consecrarint suos genitores de antecessores. Et se bonorum Principum

decorabantur exequiae. Malos ex meritis prosecuta est Senatus auctoritas, ut nomen Iastis eximere

tur . ut statua dejicerentur , ut corpus unca traberetur in Σberim. Savilius. II ἐν ri κ. εικεν ais μαλε

non sunt a millim σsesterres, sed decies sestertium, vel decies centena millia sestertium nummum et moneta Anglicana librae 7so o. rotundo

numero . Gro vias.

8 Uberiorem securioremqu/.J Comparativum alterum non est in libro manuscripto. Rhenanu3. Dubito de taeeritate vocis uberiorem. nullo enim

modo uberior scribendi seges in temporibus Nervae 8c Traiani, quam in hi& quae nune aggreditur. Quod si vera scriptura, non ex vero sententia. Nec sane ratio est, cur uberiorem materiam senectuti reservet: nisi quietem sorte Si otium re spicit, cui tamen vitae senilis uni commodo. multa e diverso opponas incommoda. Denique si illa materies uberior tandem: cur hujus operis Opulentiam tam ambitiose statim incipit recensere Vel lege liberiorem. quod probant sequentia: Rara remporum uelicitate, ubi sentire qua velis, e qua sentias dicare licet. Acidalius. I Plenum variis easibus. J Parum firma aut germana leelio. Nam Vatic. ille opi. opus amedior opibus casibus. praefert: se supra adnotatum, opimum. Et in Romano antiquitus excuso item legas, opimum eamus. Censeam fuisse, opulens caμ

3. quae Vox paullo 1 vulgo seductior , exscriptores seduxit. Lipsius. Opur aggredior opimum easbus. J Non dubium,

quin hic vetera omnia exemplaria sint corrupta. Sed luee clarius vulgatam lectionem. plenum variis eamus, a nimis audaci arbitrariaque manu

substitutam , quae ne ullum quidem scripturae priscae vestigium praeserat. Testatur Lipsius in Vat. legi, opibus ea bus: Zc supra , opimum. ex quo ille

mallet, opulens. Flor. item opibus. Mihi certe minus a libris abhorrens visum eli. O imum casibus: quod etiam retulit Romanus editus. Nec video cur improprie dicatur. opus opimum, id est, secundum , abundans, resertum. Pithena. Ueniebat in mentem obsitum vel uberrimum. Gronovius. Mallem

non fuisse apposita. Neque tamen id fictum. quia non concoquebatur locutio. ut sustinet praetexere Rychius. Nam cxemplari suo adscripsit

Pater agar opimaex eopiis Livius 3. 7. quod melius

Virgiliano apud Rychium citato sed quia ab antiquis libris tam Vaticano quam Mediceo viamum repellitur, vox tam bene cognita, ut si Tacitus illa fuisset usus. etiam merito credatur corrumpi nequivisse. In hae igitur antiqua voce opibus non est opus, ut multis demonstrem, quam prope in charactere Longobardico accedat ad vocem copiosum. Hanc enim opinor in ea latere, ut alibi rapiosus artibus honoris, sic nune copiosum e

23쪽

dio C. CORNELII ΤACITI

Tria bella civilia, plura externa, ac plerumque permixta. Prosperae in Oriente; adversae in Occidente res. Turbatum Illyricum , Galliae nutantes ; 'perdomita

et In ipsa etiam pace savum. J Praepositionem in ctor, sub principia imperii Haditani, teneri Eri-

expunximus. subauditur enim Tacito. Rhenanus. tanniam sub Romιina ditione non potuisse. Addit Spectantur hic inprimis Domitiani tempora. ω- amplius, penetrasse eundem Principem in Britanis vilius. niam, nec tamen totam reciperasse, sed per odit 3 ebatuor Principes. J Ne erres eum VulFo , ginta quιnrua muria passuum murum duxisse qui Baria neu Pisonem inter istos censeas. Intelligit enim baros Romanosque divideret. Cujus muri mentio

Galbam , Othonem. Vitellium , Domitianum. etiam Dioni in vita Commodi: Tin inquit, e Nam N ad hujus exitum Historiam perduxit. . . . . . ρ,-ν de Britannia loquitur uersedet

Piso autem , duntaxat Caesar , non Princeps. - ἀ- -υον -rus m s τε νων P

UUM. t --. viminia. Alius ab isto murus , sive vali Tria Llla eicilia. J Quae Z Othonis in Vitel- tum potius, quod Severus imperator duxit pertium: hujus in Flavium, de L. Antonii in Domi- millia passuum xxxv. ut Eutropius ait ; sive . tianum . de quo Sueton. 8c Dio. Idem. xxx II. ut Victor. De quo vallo d: 'use Sc diserte Tria besti civilia. J Trina bella ciυilia, legitur in t Beda, I. r. cap. v. Aliquid etiam Windlchindus manuscripto. Rheaanus. Florentin. trana bella civi- Saxonicorum libro I. At sons totius hujus cor-lia. Pichena. Primum Othonis 3: Vitellii, secun- ruptionis tuarie enim interpolatus locus ver- dum Vitellii 8e Vespasiani. tertium L. Antonii bo eoorta ortus : quod plerumque libri scripti in in Domitianum. Sacilius. medio adspirant. cohoraa, cohoriri. Hinc turbellae. χ Ac plerumque permixta. J Aut fortasse unum Lia Lutriusque participabat, ut in exercitu Antonii Et statim missa cohorto In Roxolanos Sarmatarum

Primi cum expugnaret Cremonam, eui cives, so- ae Suevorum semei. J Accusativus Roxolandis viderii. externi interessent. Tacit. la illor. & eodem li- tur pollea additus: nam non est in volumine Bu-hro. Principes Sarmatarum Iaenum in commilitium dens, nos quoque sustulimus. Rhenanus. Virasseisi, trahuntur in partes Sido atque Dalicus re- doctus sic corrigit hunc locum, qui procul d res Suavorum. Adeo ut haec bella, quaeque iis bio corruptus et , flatim amissar coorta Sarmat

paria, eis respectu ducum civilia essent, exter- l eum. Perdomita Britannia intelligitur a Julio Agrinorum tamen auxiliorum respectu possit vocari cola tempore Domitiani. Tac. in vita Agrie. premi via. Savilius. Quia tum demutia perdomita est Britannia: jam 3 Inrbatum ni ritum. J Ut tempore Othonis amitti debuit sub eo dein Domitiano ille enim per Roxolanos Tacit. hoc libro. Vitellii per Da- temporis ambitus est, quem haec non excedit hi, cos. Tacit. 3. histor. Vcspasiani per Sarmatas. Josistoria quod nec ullo historiarum tellimonio, imo αλ-. 7. c. I 2. Et in universum lacessiti illarum nec levi conjectura adlirui potest. In vita Agrie. . gentium irruptionibus Romani sub Domitiano. quam sub Trajano scribebat, cap. 4 I. ea insecu-Tac. iii vit. Agric. Messius. ta sunt re . tempora, Ble. Amissae Britanniae, si 4 Perdamita Britannia, e 8 flaιim missa.J In vi- res sie habui stet, mentio fieri potuisset. hoc locotio aperto & confusione locus. Quid enim illud, melius, quam ullius ex iis, quas recensere pomisa cohorter Itane unius cohortis res fuerit, initerat, calamitatibus. Sed Agricola provinciam il- Sarmatas ac Suevos bellum Nugae. Denique quisllam reliquerat pacatam, sic procul dubio habi- hic sermonis contextus aut cohaesio, missa co-itam toto, quo Domitianus vixit, tempore. Nam

liOrte in Suevos, Daeum cladibus involutum Ziquod sub Adriano accidit s dissensio tantum, non qui populi sane diversi. Omnino recte correximus amissio provinciae fuit cum sit extra hujus histo.

pridem : perdomita Britannia , Cr flatim amissa.triae circuitum, & ut verisimile est, ultra script

eoorta Sarmatarum ac Suevorum sentes. nobilitatus ris vitam extendatur. facile inducor ut credam

tus. mutuis Dacus: nee exiguo ad historiam mo- non fuisse auctori propositim , illi rei hic locum mento. Discimus scilicet perdomitam Britanniamidare. magis fuerit ex historiarum fide, & cum quod Domitiani imperio accidit: eamque Iau- minima veteris lectionis mutatione haec emenda- dein Agricolae socero suo noster tribuit, in ejus Eo i Britannia perdomita . flarim mi se id est

vita: Britannia stum non in eo arationem cura missa facta , ἀφωμένη , aut partim missa eoorta ingeniique referam , hed quia tum primum perdomita Sarmatarum ac Suevorum gentes, ut significet to

U dc mox ignavia aut dissidio Principum inpar- tam quidem domitam, sed non retentam. App. te amissam: sive magis placet, omissam. Quod in P νμου --ἔχουσαν DOmit am ultimis rebus verum censeo, externotro ... ιὶ ὐδιν ἡ λι ει. ω μ- ma perιο non allaborantis. Etiam Spartianus au- e,4 ἐπι . in ta id ι. Savibus. Doctiit. Lipsus

24쪽

HISTORI AR. L . I. 2Imita Britannia, & statim missa. coortae in nos φ Sarmatarum ac Sue orum gentes, no

eonstituit . perdomita Brita mi flatim amissa. l de libeat cum Mureto addere, euria in nos SamBene utique, nis quod verbum amissa minus pla- l malarum ae Suevortim gentes. Acidalius. Recte

eet aeemmi judicii viro Saxilio, qui verissime opinor a Lipso emendatum. Sed arguit Salineis tradit non amissam Britanniam sub Domitiano:irius, Tacitum sibi terminos historiae scribendae imo ne sub Hadriano quidem. Verius ergo, quod ei visum, missar quia perdomita quidem ab Α-gricola omnis Britannia , sed incuria sequentis se- euli non omnis retenta , quia pars ejus minus fiuctuosa. Mere erus. Haee in integrum restitui posisunt vel minima castigatione. O satim amissa e Boetes in Rhoxolanos. Agit Cornelius de prosperis. deque adverss, quae Romanis evenere intra Galbam & Domitianum. Rhoxolani ea strage irritati, qua sese Moesiam populantes M. Apronius prosigaverat, denuo sub Domitiano rebellarunt: ad quos reprimendos legio mittitur, quae eum legato ad internecionem caesa est. Sueton. DOm. 6. Sed eur non ibi mentio Sarmatarum 3 recensetur provincia, in quam ii se affundere soliti sunt. hoc libro cap. 79. Indeque Hadria fius teste Spartiano, audito tumuisti Sarmatarum . π Atinorum,pramissu exeresessus Maesam p. sit. Haec autem Romanorum e. des accidit, postquam Britanni ab Agricola domiti sunt. in vita ejus cap. 4 I. At.. salim impedimento non est. libro I . ann. Erepto p/r 'enenum parra , o stasim postia serare. Britannicus enim anno post veneficio sublatus est. Si haec mea minus placent , sua quisque profe- Iair quae ego non potui. alius a sequi nequeat Doebis vir h manus admovit, e susim amissa.

Coor a Sarmatarum &c. at is mendacem Tacitum

facit, di historiae fidem convellit: nam Cornelius sibi terminos historiae snivit, cap. i. Mihi Galba die. Quo pacto igitur sibi constaret, si ei verba hic essent de Britanniae amissione, quae vivo Domitiano non accidit Θ historia vero quod sciam ) nihil de ea re usque ad Hadrianum: nee tunc isi non ignave rem examines) ibi aliquid amissum : etenim Britannia non omnis a Romanis provincia iam suit nee ultimo illo Agricolae praelio. Tradiderat istarim Aaricola suerassori suo

provinciam qMistam tia fam qua . a quibus teli quis nimirum Britannis. qu, ea perterriti Occidione, satis habebant. si a Romanis mori serentur: nee pilus rebellare sunt aus, quam undique gentes conspirarent adversus Hadrianum. Spart. in Hadr. Nam deficientisus nationibus, quasn janus subegerat. Maari lacessebant, Sarmata bel- Iiam inferebant. Britanni teneri stis Ramaχa diti ma non poterans. Et is muro solum divisi provinciales a Barbatis Britannis. Salinerias. Recte omnino Lipsus pridem: starim emusa. eoorta Sa mutariam Sc. Quia tamen in vulgata lectione. etiam praepostio is, quae a Lipsione eta: val-

statuisse, usque ad Domitiani tempora. at Bri tannia amissa fuit Hadriano imperante: ergo illius amisso complecti hae historia non potest. Nego primum adeo certum a Tacito terminum sibi praefinitum , ut etiam ulterius progredi non cogitaret, s vita suppeteret. nam ut paulo supra dixit. imperium Nervae N Traiani suae senectuti seposuit. Deinde, eum praecipuas Rom. imperii calamitates , velut proaemium fututae historiae proponat, non erat locus de Britannia perdomita dicendi, nisi diceretur ei iam de amissa. Aia M. Forte non fictra est quod de Rhoxolanis ingerunt veteres editiones et cohorsa Roxolanos Saris malarum. ea enim Sarmatica gens Romanis bellum fecit, hoe libro e. 30. Hain hemius. Qui amplius volunt, rapiant sibi. Vetus fides probat ab Tacito venisse missa. Id satis est , de ex veros explicetur. Ias. Gronoesus. I Gorta in nos Sarmararum J Id quum ex Me-j dleeo M s. noravissem, reeepit Rychius, & mihi placuit tanto magis. quo suavius fuit aliis id per

vertere, ut denique audiremus an Roxolanos . quum Tacitus tantum dedisset duo exirema. Iac. ω

χ Sarmararum ae su/υον ιm. J De Sarmaris, eliam

apud alios leges: de Suevis, vix puto. Cattos saltem nominant, in Domitiani quidem rebus. sedi tu scito, hos Suevos, non illos esse qui in ipsa Germania, & qui vulgo noti: sed qui trans Istrum. assii Sarmatis. Illi, inquam , ipsi. quibus Vannius a Druso rex datus, quique inter Mati sum & Cusunx fluvios locati. Itaque militia plerumque sociati cum illis. Libro xii. An

nal. Ipse Vannio mantis propria pedites, eques maιis Iazygibias aras. Et iam nunc bello hoe in Do-l mitianuin. Dionis stagmenta praeelare s& absque

l . . .... In M a Lnii cum Stimis seligerantas,l tigatos misertini auxilitim a Domi lana rogantes: er impetraverunt. 2uod agre ferantes Sueta, Iaα sas assumsera, o a arabant se tamquam Istruml una eum iis transitiri. Lipsus. 3 Nobilitarias mutuis eudilia, meus J Verba significate videntur civiles dissentiones, aut τε mu-ιώis sumendum pro alternis. Savilius.

25쪽

bilitatus x cladibus mutuis Dacus. Mota etiam prope Parthorum arma salsi Neronis ludibrio. Jam vero Italia novis cladibus, vel post longam saeculorum seriem repetitis, afficta. 3 Haustae aut obrutae ' urbes sexcundissima Campaniae ora Et urbs incendiis vastata, consumptis antiquissimis delubris, ipso Capitolio civium manibus incenso. 1 Pollutae caerimoniae. magna adulteria. 7 plenum exsiliis mare.

1 in i Classibus mustii, Daem.J Epitomarii de hoe bello Dacico, multa: & poeta starius: Dus Caιtis Dati vi fiam.

Iterum: me es qua victis partantia sed ea Caeris, Ouequa suam Dacis donus clementia mensem. Cur montem dilhrte nominat 3 scut in eadem ista re ἔTu citati κ. i. tu tartam in faedera monsem

Longa Maria domas.

Quiane montana Dacia. & tales ibi munitiones Apparet E Fragm. Dionis, in rebus Trajani: '

spicari etiam possit, in re occultius aliquid designari. E,.a, enim M unum montem dumtaxat appellitat. Aspeeium igitur a poeta , ad ridendam de miri stuporis superstitionem Dacorum: quibus Sacerdos in monte quopiam Deus habebatur, Ac mons ipse sacer. straho libro v II. ΠA ri ι Γ - . . . ii ιυι-9ιὲs s m ειω

sur. atqua ira appellasin. At enim de Getis hocstraho ita. sed tu disee, Getarum populum Dacos esse, ex Dione libro xi. 8c Sirabone ipso statim. Etiam Appianus notat Gιlas titira Dunullum a RomaAis Datos an ituri. Addo etiam Cappado-eibus montem pro Deo fuisse. Tyrius Maximus:

Lipsus. non est Gillima ν. vel hab/σών. confundit οπιλ s .. Jac. Gronovius. a Fus Nisonis Liubjio. J Dat Ze accipit lucem Suetonius , in extremo Nerone. Denique eum pos xx. annos. ado conta me exstisisset quidam conis διionis interia, qtii se Neronem esse Leerose tam favorabiti ne an ejus apud Parthos Dis, ut vasa men re adjustis . via riadisus sit. post viginti annos, inquit, a morte Neronis. ergo in xxv. comulatu Domitiani hie motus. Lysias. Latius de hoc agit ur lib. 2. cap. 8. Sed major hujus historiae lux contigit nostro taculo . reperta 8e publicata Firmiani Lactantii cura de Mortibus peris secutorum cap. 2. Iac. Gronavius. 3 musa acit obruta tirtis. Fecundu a. J Vedius durinxeris, Hatisa aut Olm ur es faerundusima Campania oria: er tirbs ine. vagata. Id enim significat, in Campania haustas aut obrutas urbes

prodigiosa illi ejectione Vesuvii montis, quae sub lTito. Qua duo oppida eum pagis multis obruta. Herculanium Ec Pompeii. quin ille ipse Naturae

magnus mystes Plinius . periit eodem casu. Si lius de hac re eleganter: Misa fias. eredetna virum ventura propago Cum suet/s iterum . eum jam haέ deserra Urebant. Infra ticles popul δε- ρremi Tangit de Plutarchus in iis quae Thesprso revelata, ubi Bir.D. . e . appellat : quod male interpres Gibium monsam vertit. At quod in

Tacito de incendiis urbis est : intellige. de C pitolio exusto sub Vitellio. 8c de igne triduano, qui sub Tito Dionem vide. Lipsius. Bacista tirbes. J m a scit. 13ammis: aut in genere α'φψιθῶ - , everta quocunque tandem modo. Savitius.

4 Urias Deondii a Campania ora. Urss. J Ita late Lipsus distinxit. hilloriae fidem secutus. nisi quod ipse seripsi, facundissima Campania oris: πυνιι. At mihi aptior visa lectio quam reposui. deleta copula . . . sorte sumpta ex antecedenti diphthongo. Inepte antea . urtes, Aetinciis

philinus abbreviator Dionis hoe Mesuvii incendium prolixe describit additis circumsantiis fle prodigiis : ex quibus hoc unum, sparsos caeulante flammarum vi per Asricam . Asam. de AEgyptum cineres. Romam usque Ie discidis, inquit. aerem 6tis opplatis, stimque obscuratis. Plin. 6. ep. I 6. ad Tacitum. dum in destri heiula Patrui morte versatur, qui fumo cineribusque suffocaniatibus periit. eadem narrat. sequentium Imperatorum temporibus mons idem tantam eructavit ignium vim . ut disjee is Constantinopoli in usque eineribus ineolae exstinguerentur; si non laborat historiarum fides. Romae autem conflagrantis casum fusa deseriptione Xiphilinus prosequitur.

s Portita eάrimonia. J Vestalium nempe inc stis. quae prottaxit Domitianus pariter Ac puniit. Praeter hi uolicos, Papinius allust . qui prospectam iem Domitianum facit.

Atqua explorasas jam lauara Vesta minis M. Lipsus. ἀ

26쪽

HISTOR. IAR. LIB. I.

x insecti caedibus scopuli atrochis in urbe Levitum. Nobilitas, opes, omissi gestique honores pro crimine, & ob virtutes certissimum mitium. Nec minus praemia delatorum invisa quam stetera: cum alii sacerdotia & consulatus ut spolia adepti , ε procurationes alii & 7 interiorem potentiam , agerent serrent cuncta.

6 Magna adulteria. J Magnarum nobiliumque

familiarum adulteria. Ferretius.7 Plenum exiliis mare. J Mara pro insuri. Sie. 4. Ann. Seriphum vocat saxum Seriphium, percontemptum; istius enim generis pleraeque erant insulae, in quas relegati ibant. Insulae deportationi assignatae erant Pandateria, Planasia, Cerina , Seriphus, Grarus , C thera, Amorgus, minrausea, Trimerus, Baleares , Sardinia, Naxus, &fortassis aliae. Savilius.

x Infata earibus scopuli. J Relegati in insulam

plerumque secunda justione submovebantur in pa- Iudes aut promontoria, sie clandestinis caedibus perituri. Aut forte τὸ se vult hie sumitur pro insulis , ut antea mare. Idem. 2 Atroesus is urba favitum. J Recte. Imago nim saevitiae eaediumque multa in insulis & provinciis, major in ipsa urbe. Egregius tamen 6c acutus quidam juvenis mavult, in uria servit-m. Lipsius. 3 Nobilisas, opes, pro erimina. J Πασι ri γαρ παι

, , scribit Xiphilinus de Nerone . cui in omni erudelitatis genere velut suppar Domitianus. Samilius. 4 H res omiss. J Xiphil. Herennii Senecionis meminit, quem Domitianus interemit, quod post Quaesturam reliquci vitae tempore ad majores dignitates non adspirasset. Tae. in vita Agr. Sala- rivim tamen Proconsulari solitum Verri, cir qua sedam a se ipso concessum At Mola non dediι Domitianus simo ofusus non petitum , is &e. Savilius.s inspolia adepti. J Tempore Tiberii cum proditionis accusatus esset Libo Drusus, bona damnati inter accusatores diesiabantur, er Prasura extraordinem data iis, qui Senalorii ordinis erant. Tac. a. Ann. Rursus 3. Ann. Hunc Titium Sabinum Latinius Latiaris, P. Caeto, P. Rufus , M. Opsitur pratura functi aggrediuntur cupidine Consulatus ;deseribens non illud, quod haec narratio designat, tempus, sed actiones per omnia huic tempori similes; alios potius homines, quam alios homi

num mores. Idem.

6 Procurationes. wrocurasor . inquit Cie. pro Caecina , dicitur is, qui omnium rerum eius, qui in Dalia non sit, abstis Rei p. iausa, sua. qaidam pena dominus est, Me est. Miani juris vicarius. Αppian. vertit . . ita γλ ωὐ ν ἐπ'.aαων. Ex g nerali vocis istius signiscatione poli ea in usum venit specialis, qua nutat eos, qui tu singulas destinabantur Provincias praeter praefides aut legatos ut rationarium, aut publieos reditus collecturi. Dio

piunt atque ex ossicia expendunt publicos reditus.

Tac. in vita Asrie. introducit querentes Britannos Singulos sibi olim reges fui , nunc binos imp ni, ὸ quibus tegatus in sanguinem, procurator in bona θυι ret. Fuit autem non tam dignitas, quam privatis obeuntium commodis indulta potestas, Romanis nobilibus delegari solita, aut Plincipum libertis: in genere, spectatissimae fidei ministris. Atque haec muneris origo. Secundario admovebantur explorandis Legatorum actis: quandoque& ipsis necandis ex speciali mandato immittebantur. Erat & eum minores provincias obtinerent praesecti cum jurisdictione, vocati tum Procuratores cum potestata aut vicepraefidas. hoc lib. Dua Mauris lania , Raria, Noricum, 'Ihracia, qua alia procuratoribus tabiιentur. R Claudio imprimis plurimum huic ossicio auctoritatis accestit. ut ait Tae. I 2. An n. 6o. Et Tiberio imp rante Pontius Pilatus, sub quo Christus passiis est,

Procurator tantum erat, non legatus aut praeses. lib. I s, 44. Idem.

Interiorem potensiam. J Illa apud Augustum Maeeenas & Saluitius Priscus valuit, narrante Tac. Ann. 3, 3 o. qui per ambitionem ad honores quidem non enitebantur , sed principibus grati placide moderandis eorum consiliis se ingerebant. ex illis quos interioris admissionis appellant. Idem, 8 Agerent, ferrent cuncta. J Frequens haec I quendi forma T. Livio. Veluti cum milites ait

agere ferreque omnia. monuisse satis est. Lupamus.

Secutus sum lectionem Florentini codicis, in

rem , terIerent cunera odio Cr terrore. Corru i &α aliquanto, ut Opinor, aptiorem vulgata. quaesie habebat; agerenι, ferrent eunetia. Odio G terrem

corrupti. Pichena . Vulgatam de lectionem & diali metionem multo meliorem esse docuimus 3. Observ. 12. Grens ι ius. Quod quidquid sit, non satisfecit Q. Rychio prorsus munienti se sole ter intra praesidium codicis FJor. 8e ad eum tutandum superstitiose curioso, ut ediderit & in notis prompserit agerenι verterent. Euge ergo i suaviter ex utriusque jussis rem cernamus. . Quod

ad cam attinet, in ea ipsa nihil aliud. quam sicut in e 5e fatetur & satis crebro usurpavit scholas . quibus Pater adolescentibus Tacitum παροφρο - .δε

27쪽

C. CORNELII TACITI

odio & terrore corrupti in dominos servi, in patronos liberti: & quibus deerat

inimicus, per amicos oppressi. Non tamen adeo virtutum sterile saeculum, ut non 3 & bona exempla prodiderit. Comitatae profugos liberos matres, secutae maritos in exsilia conjuges, propinqui audentes, Constantes generi, contumaX, etiam ad Versus tormenta, servorum fides. Supremae clarorum Virorum necessitates, ipsa necessitas fortiter tolerata, & laudatis antiquorum mortibus parra eXitus. Praeter multiplices rerum humanarum casus, caelo terraque prodigia, di fulminum monia

tus, & futurorum praesagia, laeta, tristia , ambigua, manifesta Nec enim unquam atrusioribus populi Romani cladibus, magiive justis indiciis approbatum est,

4 non esse cunae deis securitatem nostram, esse ultionem. Ceterum antequam de

κώι tradidit, perinde cupierim, ut horum velaborum ita Iunctorum a rem verterant Vim παρο

explicuisset. Ego enim nescio quae vertenda restarent, hoc est, mutanda & evertenda, ut tandem profert. Reipubl. veteris 3c u

hanae consuetudinis sub Iibertate omnia bona erant jam versa ab praecedentium aularum ministris,& novissima Neronis Camarina reliquerat nihil decorum, nihil tam simpliciter laudabile, ut subsequutis Caesaribus illud possit diei non versum esse per delatores, qui vel in urbe per ista lacinora eminebant vel in aula. An hos dicit Ryγkius non satis diligenter ruspatos fuisse; ut cuncta ipsis obstantia mutarint & everterint Quid igitur legit in Taciti primoribus libris Dum appellat velut dictionis gemmam, prout fit quoque in praefatione,credo eum iocari vel imperite loqui,

nec enim gemma dici potest ab universis in negotio certo usurpati solita, Ze satis cognita omnibus ; usurpatur autem, quia nec Graeci nec Romani habent aliud, quo tam plene id quod volunt

exprimant, ac illa duo Junetim agere ferre, non vertere, cujus vel bi nulla habetur ratio in significatione. Agere mortere nihil est, & si quid esset, hue non conveniret. Neque enim delatores

agunt vertunt, si intelligis, sed agunt serunt &ex aliis domibus in suos sinus, compilatum specie juris, trajiciunt, non contenti mutavisse Stevertisse. An Latini duplicationem hane verborum per alia sic celebraverint, docet Cap. 4 I. -π- ferirent. Potuit conjunctio omitti; non tamen inde sequeretur eos dixisse junctim Mere

ferire, ut agere ferre. In reliquo mirus est, quum voces odio m terrora vult jungi praecedentibus verterent cuncta , quae debent apponi sequentibus. Causatur Rychius ita sensum fundi nimis angustum, tanquam nulli servi aut liberti domi. nos aut patronos prodide: int, nisi &e. At primo ipse reus est hujus noxae . quum statuit delatores agere vertere cuncta odio & terrore. Haec est angustia intolerabilis, quum priora testentur eas saetas esse etiam ex avaritia , etiam ut blandirentur polentibus in aula , 8e multis aliis causis.

Deinde an haec dicit pater meus Θ Non debuerat stina.

ita esse tetricus. Nonne satis est, quod statuit delatores egisse tulisse cunctar tum duas ab Tacito poni causas, quibus per icta tempora potissimum hae aerumnae dominis per servos contigeiarunt Αn sic negatur alias etiam fuisse eausas Certe non. Immo tamen Rychius ut dicat alia

quid , profert quod illi ratio dictet etiam praemioiarum pollicitationibus id lactum. Hoc furtive subripit ex nota Savilii ad hune locum, sic ossi

rentis ex libro I 6. in accusatione Petronii: sed vult sibi sapere. Iac. Gronotus. I Odio m terrore. J Nam invisi delatores , iidemque formidati. Lipsus. Corrupti in dominos servi. J Spectat ad Domitianum maxime. Nam ille vulgo usus delation, bus 8e opera servorum. Plinius Panegyrico, hoe tangens: Non enim jam servi, Principis nostriam et , sed nos sumus: nec paser patria alienis sa maniscipiis cariorem quam civibus suis credit. Omnes Miseusatore domestico liberasti: uno tua salutis ρ liea mino. illud, ut se dicam, servita iasium susulisti.

Idem . .

Odio . terrore corrupti in dominos servi, in Distronos i m. t Explicat hanc ut veram ieetionem Lipsius. distimulans interim alteram quam margini textus adjecit. Quae mihi quidem, quisquis

ejus auctor, multo verior & concinnior. Mur tua tamquam suam in libro suo adnotaverat. I. stam nempe dico: arerent, formi eundia odio σterrore. Corrupti Fcc. Acidalius. Olim ex Scio servus in caput domini torqueri non poterat. Sed Tibarius sui Tac. 2. Ann. eallidur in novi juris repertor. mancipari singulos aetori ρ lieo junt: sed. ut in dominiam ex semis salvo Scio quararetur. Postea servorum indicia, non expressa tormentis, habita in testimoniis exceptione majoribus, Deque luculenta abfuit merces. 16. An n. in accillatione Petronii, Corrupto ad indic.n servo. Savilius.

1 Et laudatis antiquorum mortibus pares exitur.'

Regium exemplar habet . ne Cr laudatis. Posset etiam legi. Nee laudatis antisuorum mortibus imp res exitus. Rhenanus. Videtur iste codex innuere, na Cr laudatis. lac. Gronovius.

3 Non esse cura inii.J Impium, impium, tuum

28쪽

stinata componam, repetendum videtur, qualis status urbi quae mens eXercituum, quis habitus provinciarum, quid in toto terrarum orbe validum, quid aegrum sucrit: ι ut

dictum. Tacite: etsi non imprudens. Nam hu- Ηebr. 78. Et si Mcideiat eos, er querebant eum. mano ingenio si rem libras: cum tot clades, tot Salinerius. Scio quam admittant interpretationem milia, tam rara in honos praemia: quid nisi as hae voces. interim non adhue plene acquiesco -- vigilare deos tantum censeas in poenas Atqui nos sis illis judiciis r irritatque me inter alia, etiam scimus aliter: nee rem metimur ex iis modo quae editio Romana , quae exhibet; magis vetusis insunt, sed quae futura. Qui vindicem tantum deum dici: quod nonnemini salivam mox ere posset. statuit, tollit ex deo quod eli dei, imo quod non mihi. nam indicia, hoc est prodigia & talia deus: vim beneficam, salutarem, & adjuvam praecedunt clades, non sequuntur. haereo sane. tem. Itaque homo sile: & tecum alter ille tene-i uterus. brio, qui clamat: I tu non modo casus eventusque. 3 Historiae Iau- Felix Roma qu/dom, ei siue habitura superbos; dem absolvit non casuum eventuumque narratio. Si silartalis superis tam cura placeret, sed quibus singula Causis gesta sint, quibus igno-mam Undicta placet. ratis frugem non fecerit lector ex mero actorum Λ quo. fallor, aut tu sumpsisti. Lipsius. diario , ἐκ -t ἐπα .meέεν , inquit Polybius.

quatus est, ait Plin. in Paneg. gemina deorum he- ας.λη et ε. Q α, τἰ, Θ -ς,-m m καρον me,neficia speet1ns, quod & nocitura propulsent, &ax η, ε ---ττυι νυλ ν ix mλγ, et Iasos ulciscantur et magis religiose, quam aequalis κα λει- διον αὐ ι, ἀμν συα - , 3 ἡ ejus Tacitus hoc de aliis quibusdam locis sentire . 6 -σνέκα μεν τήν - , πe.σ ἐi o -λλε de illis videtur. I . Ann. Pro igia quoque crebrai.δὲ, ωφιλῶ - - ,παν. Sempronius Asellio apud G irrita intercessere. Ann. r6. Exutus omnisus sese Gell. s. I 8. Scriυere bellum, quo initum Constiti. tunis, in exilium actus Cassi Asclepiodotus JG quomodo canfectum sit, . quis triumphans in quitate Deum erga bona malaque documena. Et troierit, O qua in eo bello sesa μι, iterarer non tamen alibi excidere sibi ea patitur, unde tangi prasitara avitem interea, quid Senatus decreverit. sacrorum cura judicetur, suspensus velut & an- aut qua lax rogatiove lata sit, neque quibus consi-cipiti medius inter dissolutam Polybii hae in par- liis ea isa sint; id fabulas pueris es narrare, non te negligentiam ,&superstitiosam Livii anxieque historias scribere. Et Dionysius Ανκα αλιγ. s. s7. operosain diligentiam , qui Romanae historiae Sic & χ. lib. Atque illud est, unde Theopom- Principes. Satisiui. Per haec Tacitus ut anta. pus eidem Dionysio in fragmentis) tantopere prorsus damnandus non est, quid si alio respexit Zslaudatur. Tac. hoc loco nobis historiae ser. endae

calamitatibus homines admonentur quintillum praesormat imaginem ductis velut lineaπentis. snt. Eurip. Troad. ωιέ σέ τήκω, σίαν-, . ubi fine controversia regnat; historici e se, ex--χν i. Nesue te filia adversiares modestam plicandis consiliis & rerum causs incumbere. A- reddiderunt. Contra rebus affluentibus nil huma- lio deinde naturali theoremate praeit sed impani sapiuint. Pindarus : αλλα - m,mψαι μέγανiri successu quod eventus turumque sunt fortuiti.

Φλδεν - ἐδυνα3η, κο/ω or ἔλο ασαν inrit..λo. i. quorum scit..vel causae miliae sunt vel ignotae. Ve-At magnam Ielicitatem concoquere non potui , sa- ro propius insuerit, si sumas in νεκα νωι διαι. ἐτύtietateque immensam calamitatem subivit. Nee id est, notionum divisione: sed in σι-ndi i. com

ut ait Gell. 2. 18. omnes diis invisi sunt. 2, positione infelicius se expresserit, qui ad haec no-

in bae vita cum arumnarum varietate luctantur.itionum diludia, coalescere negantium, haud at-Sed esse arcanas lausas, ad 'Mas Ρω--- ρο--- .ndat. Sa ιιιών. Est scriptoris hiutoriarum cau-

prevenire curiositas e sis rationesque rerum expromere. Asellio apud

Κέ m iti I γ, 6 φιλ. - άθαν iic. l ei reliquum, quam ea exsequi ista veritate Hori. Servus Epictetus eram de corpore mutilus, Etitatur itaque Tata lectorem ad causas invelligan- paupertate Irus, & catus immortalibus. Haec l das non omnium, sed eorum quae fortuita non ad amussim ethnicorum, quibus consona sunt ve- l sunt. qua de re negationem non amplectar. quam rae religionis monumenta. Narrat enim sarer ille t hie inseruit doctiss. vir. Caeterum non absurde Moses , Iudaeos securos idola len .per coluisse, ca- ni salsus animi sum in quaeram . quid Annales di-

29쪽

C. CORNELII TACITI

non modo casus eventusque rerum, qui plerumque fortuiti sunt, sed ratio etiam

frictim & ieiune quaeque civitas sibi componit. Undeque homines historias postea describunt. Idem dicto loco. At qui locum hae e sbi vendicabunt in annalibus Livii & Cornelii Θ ii eerte

multi & frequentes in reddendis eausis, & rationibus rerum. Igitur cautius quis meo judicio) dixerit idem esse annales ejusmodi cum hi- loria , pr stetquam quod hi disinctione annotum concepti sunt. Gellius d. l. Sed nos aiad ra soliti sumus, Re. Dixi cautius, quod, qui ad alia respexere, lapsi sunt. Ecce nunc nuper celeberrimi nominis vir ita de iis egit, ut per eum Livius non sit in historicis, neque inter annalium scriptores. Tacitumque dicit scripsse. adiit sbi Li, ius lib. 43, 13. qua in meos annales re feram. Noster praeter haec l. 4. ann. sed nemor uia plirumqua fortuiti sunt. J Ulcus hie, nisi

salior, etsi tectum. si enim casus eventusque rerum sonuiti, quomodo remittis me ad caussas Θaut cur ubique tam multus tu, tam serius in iis

explicandis Θ Censeo immissa negatione scribendum , qui plerumquι haud fortiali sint: ad rem& ad verum certe, si non ad Taciti mentem.

teger videtur locus. Nam eorum etiam, quae fortuito aliquando accidunt, ut regnorum mutationes ae vieissitudines, bellorum exitus, & s- milia, causas nihilominus historici asserunt: cum illud praecipue muneris sibi injungant, ut rationem & causas cujuscunque rei perquirant, aut veras, aut quas pro veris imaginantur. Multa annales no fros cum scriptura eorum contenderit. A- quoque a principibus casu & inopinato fieri saepe perte ostendit sive diaria suis annalibus videmus, quae tamen prudenti consilio praeme- haud convenite lib. 13. annal. 31. Caeterum im-lditata, scriptores nobis persuadere conantur. AD posuit eloquentissi viro titulus codicis Veneti deho- tamen facilius simpliciusque interpretarer: scriniam Hurnalium. Verum cui credendum, Ta-iptorem nihil prodesse lectoribus, si casus tantum cito an 1cribae 3 sed quonam in loco Tacitus sui eventusque retum in historia memoret, nam hiis ait) suas contendit cum annali- l plerumque fortuiti esse solent: sed rationem si bus, easque prae illis habet pro despectis: non mul causasque adjicere debent, ut quilibet, ea certe hic. &e. Sciendum est etiam . dialogistam, i quae fortuito ab iis, quae consilio sunt acta , dinde quo nobis verba sunt. disparasse scriptores, cerner possit. Pithena. Nullum hic, meo judi- qui plurium nationum plures actiones scribunt, i cio , ulcus tectum: nedum ut immissa negarione ab iis, quibus una unius gentis eontexitur: po- scribi debeat. nihil enim longinquius a mente austeliorum lucubrationes historiarum dicit, prio-l ctoris: quae vult, ex casibus N eventu rerum. rum, sermones; exempli gratia, Herodotus ei non adquiri prudentiam civilem: cum ea sere sermonum, Thu dides historiae scriptor est. De i non respondeant rationibus suis ae causis: eaque hoe cum eo mihi convenit . at non sacile con- propter ipsas illas euratius persequendas historaco cesserim historias Herodotis,unones appellati: nam4hocque est, quod iterum inculcat lib. q. An n. s ex inscriptione rem metimur, nil habet, quo

33. Hac conquiri tradique in rem fueris &c. Hi ne excusatio M. Terentii apud eundem lib. 6. ann. Non es nos,um Uimare, quem supra cateros qui- νοῦ. . Etenim ibi nil aliud fgnificat, quam bus da ratisis extortis. Inde etiam secutius gravat librum. utop . tauis, Mi l. libro septimo. Nec Suetonium Julius Cassicianus : eius ad osa , praei prodest, quod Thucydides omnes ante se di- visati ipsias: prospera, ad fortunam resp. ref/ribat, xerit , non quia utrumque t ut loquitur noster lib. I a. ann. 38. Egregius to nomen est historicis eommune, & utroque dis i cus est Val. Maximi 3, 8. Atinatim aximum Ian.

cernuntur a poetis. Nee ille alioversum ea di- l temeritari casus facis, ubi praυo consilio propitia xit, quam ut suggillaret seriptores, qui fabulas historiis inserebant. sed quid usus velitatione Θaudi eundem de suis scriptis r-Aλικαρο o sim ira uac , e. ε κδε. t Ostremum ne quid dissmulem , est alibi Herodoto mentio λ Α-- ριδε. Et λ.1. , Λ.2κοῦ. Sed eo significatu quo apud Latinos dicitur. Liv. lib. 29. Clodius Licianius in Iuro senio rerum Romanarum quod ab He-hraeis haud dubie profectum est. Hieron. in prolog. galeat. Versa lita ris dierum. mia sunJc rivis ehronicon Iotius divina hi ria possumus appeι-IMe. Salinerius. ad pirat a qua iehementius noceat, insperarias

p=odU. Et hoe spectatum etiam suisse Poenis. proditum eidem Valerio a. 8. Verum haec reservanda erant Diat tibis nostris, exi pariantibus cursu effreno ad illa Cornelii lib. a. Hist. 2s. Cunctasor nasura Suetonius, o cui cauta potius consilia cum ratione , quam prospera ex casti. Gruterus.

Hoe es. sortunae arbitrio bene vel male succo dunt. Ex iis ergo judicari non possunt consilia, sed in his eum praecipua vis sit Politicae prudentiae, quam maxime tradit hie auctor, rationes etiam atque causas rerum exponendas sibi credidit.

30쪽

causaeque noscantur. Finis Neronis ut laetus primo gaudcntium impetu fuerat, ita varios motus animorum, non modo in urbe apud patres, aut populum, aut urbanum militem, sed omnes legiones ducesque conciverat; δ cvulgato imperii ar-

dit. Nullum ergo hic ulcus agnoscam nec legam cum Viro doetiis qui plerumque haud fortuiti &c. Freinshemius. Forruitam interpretatur Savilius, cujus nullae sunt aut ignotae causae. atque inde Tacitum reprehendit, ut imprudenter locutum. Cui reprehensioni subscribit Fleiushemius in Veses Ones 2, 3I. quomodo enim, ait, sortuitorum causae tradi possunt aut quomodo quorum causae possunt tradi, pro sonuitis possunt haberi Mihi vero, qui plerumque fortuiti sunt. est, in quibus plurimum sortuna potest, qui ex fortuna pendent, & saepe contra ex emtionem eveniunt; adeo ut ex illis solis cognitis ad consilium capiendum nihilo sis instructior: ut non sint magistriti auctores rerum gerendarum. Ex quibus nihil discas nisi fortuitum: nisi fortunae donum, nisi quid egerit, cum de partibus decerneret transigeretque fortuna; hoc est, huic ex sententia rem, illi asperam laedamque provenisse: sed ea sortuna comes virtutem ducem habuerit an destituerit; unde exstiterit, continuetur, mutet ae sese circumagat: secundum meliores, an deteriores,& quare, dederit; tibi quod ab alio capias exemplum , quod sequare aut fugias, nequaquam ex hoc opere, & saepe joco ae ludibrio fortunae, ex his postprincipiis, sed ex exordio, filoque &serie ac decursu rerum, temporum, consiliorum, quae ad illa viam munierunt, abunde e Iliges. Nero apud Suetonium e. 13. Omnia se facienda fuisse, sed eventum in manu esse fortuna et illos, ut

sapientes o Letos viros fortuita debere excludere. Gellius lib. ra. cap. r. Id minime ferendum censebat, quod non modo easus eventaque, qua evenirent extrinsecus, sed consilia quoque hominum ipsa Garbitria π varias voluntates appetitionesque π δε- clinationes π fortuitos repentinosque animorum impetus moveri agitarique desuper e caelo putarent. GronouIus. I Aut populum aut urbanum militem. J Calligavimus, apud pop. apud urb. mil. Rhenanus. Ex Flor. ita, apud patres, aut populum, aut urbanummula . Vulgo minus apter ared parro, V

populum, apud urb. militem. Quod sequitur cave interpreteris, Neronis finem omnes legiones ducesque concivisse: sed quod apud omnes etiam legiones de duces, conciverat varios animorum

motus. Achena.

Apud urbanum militem. J Qui duplex, prat rianus & urbanus proprie dictus. Utrumque genus Tacito hic εc alibi continetur nomine militis Urbani. Miles Uri anui lino Casarum sacramento imbutus. Rursus, ne urbana quidem militi satis com Cano Issus, solos specifice praetorianos intelligens. In sua significatione dc natorianis diversa idem ali, bi : Addidit classi urbaras cohortes, ta plerosque ὶ

pratorianis. Iterum . Ruod raro alias, pratorianus

urbanusqua miles in aciem deducti. Quando vero aut altera aut utraque species significetur, ex IO- ci circumstantia sensus ostendet. Satissius. 2 Evulgato imperii arcano. J Evulgare arcana

imperii idem videtur ei quod in Dionysi frag

ἀγνοουε aras in describenda publicorum negotiorum administratione detrahere speciosos

virtutum praetextus clandestinis nequitiae molitionibus. Arcana tamen i erit cum varia sint. neque unius prorsus naturae, una desnitione comprehendi nequeunt. 2. Ann. Costiis GaIlus in quinquennium Magistratuum comitia habenda : baud

dubium erat eam sententiam altius peneIrare. π --

eana imerii tentari. Ex iis hoc loco spectatur, cum spes honoris & commodi optime pascat aulicorum ambitionem, Ze collibeat intra obsequii fidem: si in plura si inui munia successores cooptarentur , languescerent appetentium studia: tot vero annis ante si destinarentur, in desperationis rabiem adigeret. Eod. lib. Mosus inter alia δε- minationis artana , vetitis, nj si permissu, ingredi Senatoribus auι equiribus Romanis illustribus, sepol suis um , ne fame urgeret Italiam. Arcanum est , nunquam provinciae, cujus rebellio secum tractura reip. periculum si, gubernandae admovendum virum illustrem, aut populari gratia fi rentem. Hic videntur intelligi, quae ex arcanis imperii maximam veri speciem praeserunt, cum haec in vulgi animos magis valeat, quam rerum solidatas. Exemplum rei saetae loco non suo, cui praecedentiae tempora nihil par dederunt. Ex prisco instituto princeps Romae creandus erat,&urbe primaria petendus Imperator, neque in contrarium exemplum exstabat. Tanti autem non erat observata loci solennitas apud eum, qui electionis jus armis tueri poterat, neque adversin--periretur Rriectos. Arcanum illud imperii Galba vulgavit, & suae in Neronem fortunae ista aura velificatus, idem jus aliis in se dedit. Milites Germani in electione Vitellii, ut Pluta

ἐσεο αππικώπιμ α ρες, id est, agite , electo Vitellio omnibus probemus, Hispanis & Lusit nas meliores nos esse, qui Imperatorem creau rimus. Vitellium ut militaris savor extulit, ital ἐκ destituit. Nam ipse ab exercitu Principem fori,

SEARCH

MENU NAVIGATION