장음표시 사용
141쪽
contraria esse iugatio restassinnationi tum in civilissim eiu sta illic radicit,niaiore dissidio Ulaborare, si taetem contrariarum a rationum clinaci visco sentiar.Iure autem neq; unpra nitas hoc loci' κω subcontratias ab eo suisse accepta uo lac deiticeps ostende M. c igitur de iis ipse hunc in m vin stitui usortasse eo respiciens quod i iscipli in absolute in olumbusta quae sunt & quae non sunt capere, si ration , opponere nobis liceat:non tamen in omnibus etiam contrarii sit affirmatio Nani cum quod initio praedicatum etia contrario nullo oppugna
siue substantia siti siue quantum, siue ab aliis praedicamentis emanet quae non accipiant contra Tietatem,sive contrariorum etiam quoiudam mcdium sit, tunc utaffirmati nem inuenias cotra
xii fieri nequaqpose compertum est cum & opponi quae ncccssaria ad propositionum comenta tionem uisa est,contradictor inquam dignitatem ante teras cmi a comparare alioqui uriit. At Syrianus ille magnus optime subtilissimcq, de hac quastione arbitratus est.euidenterq; admodum ostendit quo naturae pacto res si e habeant mutuiq; discriminis. ais animi nostri comunes Aconceptus ac sponte innatos cosentientcs iis esse affirmat q uoce proscrinius 5 ipsum per se quod libet argumentum in quaestione uocat: docetq; articulate quid recte an ipsis,quad probabiliter, o tamen exquisite tradatur. postremoq; omnium plane diuinum platoncm testem adduci qui ne inationem inquit in Sophisia diuersum quidem aliquid significate ab affinnatione: non tamen illi intrarium: propterea quoniam cotiarium unum est uni. nes enim iniustam naturam est ut uni mures hostra comparet. 4 magni uero negatione id quod traditur in Sophim,qua non magnum dicimus,nihilo magis paruum aequale indicari. aobrem in sexto quom de Rep. curam censa maiorcm robustioribus naturis qexilioribus, quo minus corrupantur,da m. caus unq; huius affert rei.Magis enim contrarium malum bono non bono est inquit, idest reliquo eorum quae a mali negatione significantur: usuis hoc tanqua euidens omissum: ipsumqu non bonum sit pron malo nes bono acceptum. Et uero persectiori ipsius Aristotelis traditioni parere nos iuben C qui in decimo Theologicae tractationis distantiam Hirmat contrarii plurimam esse a contrario: Merum non negationis ad assimationemreu est, Quado e licio plus acininus dicine i ter se ii ista cocingit qdifferunt, est&di scirentia ida maxima uocat hanc contrarietate: Sc quae ab his do is inceps addit no logica magis ut hoc loco probatione utens: quo mentem, uti dictum est nostram exerceati sed in ipsis quae sunt asserens rebus caeterarum maximam esse contrariorum differentia.
proinde persectam esse eam, nihilsti habere quod cadere extra ipsius ambitu queat. Sic in Pudica mentis quot non iustumidi non iniustu iussi esse ais iusti quae contraria sunt,spaciost, inter se distant plurimo media dixivid quod citeris quos contrariis subme omnibus prodidi usi editam
in Pr camentorum tractatu detinitionem illoriam attendamus. In comentationibus item cibus
naturalibus contraria serio contrariis censentit quae mutuo plurimum dulciat: ac finita certa Du.Qi d si ex iis quae in medio sunt sani nonnii , quaest, simpliciter ab eius quod fit negatione, i partim uero ab huic contrarii assirmatione declarantur, ut album ex susto, quod simpliciter non ol album, partim autem est nuru, ea fieri ex illis dicit, non quoad ills psc ab eius qd fit negationet ἐHAirentures ouatenus impertiantur: perinde quasi inficiatio non per
stelam omni ab affirmatione Lacion conm t. Proinde minime abiis dissentiensqus prodidit Plato in Sophista contrarium id quod est o M nonin onunciat non esse, ide Guariis motibus mutationibus4; in anto decernit Naturalis Auscui onis. solanum his quos prooemium est operis Topici,in quo subcontraria nominantur illa quae inuicori os posta comtradictorie sunt uasi non perisam inter se contrarietatem obtineant. satis uitiariis est qui mosunt iudicandae horum ueritati incumbere, si ea legant quae a diuino illo uiro in haec sunt conisi pta. Verum quoniam cum Blam scribere de his perpensionem statuerit, nequaquam in ipserum uerborum divinatione uersam quo gregarius quo' expleatur auditor, tetauimus nos huiuste etiam theorematis, qua forma superiora quos exegimus, explanationem moliri. In distinoru/ hus uero cum nihil excogitare praeter ea quae contemplatus ipse est nobis liceat, non recissiliis mus uel aduertara Diberes ii quir ille memoriae prodidit. Primum uas ipso per se probi l mare inspectando, tantetsi nonnulla sit in non albo aduersus album contrarietas, hanc tamen ani gro dicemus, non per accidens, ut ab amaro uel calido, d pro ipsa oppostionis natura contulerci Quippe amarum nihilo magis albi quam talidiues alterius cui uis genere diuers sublationem in incat. nigrum per se potissimumst: selum oppugnans album, definite uidesistet ac per se unius Φhi in liuoncin notat. haud uero ipsum prorsus etiam non album controuersam illam obtine
142쪽
quam nigrum ad ista albumsuscepit. est stri n5 album pisicipium quo ab albo dis Graut in decimo disputatum est Metaphysices. Procendens uero atq; in totu perueniens, finemq, iam obtinens,sit nigrum ac partim id quod est ausea duraxatapartim ad hoc contrarium etiam seritu Nam si uel in simplicibus uocibus non album contrarium eme quis albo dixerit, primum eod rpriuationem ac corrarietatem aget. Deinde non unum etiam uni contrarium dicet: siquide quos,
est non album, id & sustum 6c luteum, oc flauum, ars nigrum est. Terio loco oppositum erit in i - Δ itum incertumst, finito ac tario. dicitur enim de omni uel album uel non album. quapropter contraris sicitantiae erunt albo:quantitates ,rac caetera sei Sed quae proprie contraria uocaritur aut species ambo sint oportet ficultat cm , utru* 5 actum habeat: alterums par uitibus alla. teri sit: ut S confligere inter id ualeant: nes una species ab altera corrumpatur, persectioncm a labesectet uniuersi: ut in albo res sese habet ac nigro: calidoq; ac frigido: reliquis. similibus. Aue . extremus ab altero delapsus alterum sit ac finito significetur nomine:siue priuatiue, quemadmodum in iniustitia ars amentia, dicatur: siue non etiam ut in timiditate: aptumq; si ex sui natura in illud reuerti: ut in modestia de petulantia: uirtutin, omni& uitio:demumst, macmalo. Ma, tum mo non forma finisq; est ucluti bonum: dicitur tamen ipsum quos uelut extremus a bono. lapsus: ac tunc finito significatum nomine contrarium esse , cum natura idoneum est in specimi ac bonu referri Cum autem eiusdem in subiecto formae praesciatiam absentiamst, absolute contem Plamur, aliam quandam facimus nec contrariorum oppositionem. Vbi enim priuationem habeto absortia uel eius ipsius potestatis qua formae iteratur aduentus, fit priuatio illa de qua prosceptuiri γest in Praedicamcntis Sin solius actus absentia st, fit ea priuatio quae ex sui natura remeare in spolci cm potest: quam hac de causa, licet infinito declaretur nomine, sormae contrariam in Naturali auscultatione appelladam censuit. Haec igitur uelut in digressu transegimusv mirum cum apucliueteres compertas contrariorum oppositorum per priuationem de habitum significationes di i uersis de si boni mali oppositioe tradere articulare uoluerimus quae multas iam tu exhibere
Glaeucrut.Qdsi ita res sese in simplicibus habet uocibus, patet in enunciatiui quoporationis bus quae contrarium affirmat cotracium affirmanti maxime repugnare societas iras dissidium ι' propositionum ex compilantium ipses uocum simplicium secultate spectaturi fuero non ita si itum a nobis existimari, seis per animi quo; conceptiones ex sese ingenitas neq; a doctore traditas i humanam uitam seruari, hinc erit conspicuum, Expetendum omnibus bonum estffugiendu om nibus malum quis ergo nisi uicino uti liceat bono duobus ipsi propositis in uuam sumendis,non: bono, consensuve omnium malo, prae eo qui non iuuet illum eligat qui LGere conet Nam si idem simul non bonus malusq; sit,sugiendus magis unon quoniam sit inutilis: ru quatenum Pitaeter id etiam noxius. eadem 5e in non iusto ratio est ais iniusto,caeterisq, similibus. ita' aperia ex hisce rerum natura enunciatiuarumst, orationum Acultas de quibus agitiar fuerit, nsideremus deinceps quae de illis proposita arguimentatione asseruntur. Is igitur qui uerborum frium situ theorematis est auctor, qiuestionem iri iis tractat propositionibus quae primunmtiuae. lsunt orati mn:diram asstmationes Opit uniuertilem alteram uniueiraliter, alteram singularem opponi', singulari tum ueram eius negation utum affirmationem contrarii. iuersali autori . ut negationem non illam qui ei contradicit, sed quae ut contraria repugnat, hoc est uniue emnegationem oppositam statuinde praeter hanc uniuersalem contrariam aismationem instituitq; lutrum negationes eae sint quae magis aduersentur affirmationibus, an contrariorum affirmati nes inuenire. Cautes admodum quaestionem ad suum reuocat propositae rei principium, interj lnas inquam uocatas orationes, opinionesq; de rebus animo insitas:a quibus bras fluentas oratio. nes proseriurusruultq; quomodo oppositiones quas diximus propositionu in opinionibus uita suerint,sic in uocalibus quos sese habere enunciationicius. hoc ergo recte ab ipse excogitatum est. . pluriest; proditum. Quod si uniuetiales propositioncs eas quas uocant contrarias proprie contra, riorum simili tudine n nomine ceu simul quando; mentientes amitamus, patet pugna m tuamq; illarum controuersiam leuiorem ea pugna ducenda esse qua dicta praesertim potissumq; contrariaconflictantur aue uero utis fuerint quae audent contraria de dem affirmare. Sed hoe uri examinandis particulatim argumentis ex iis contactabimus:& prsterea quonam pacto Gitradictionis Oppositio sese ad contrariarum aflirmationum oppositionem his quae nobisin sentia sunt in conteriationem proposta Quod aues aduecta attinet, illud, NAM SI QUAE vocv v v iς AH rvs . Misera lictum est is enim tausam alicuius reddit quod supradix
143쪽
ob id locum habeat causalis coniunctio:scit rationem ac uiam docet qua confligentes mari me propositiones a causis ipsis prosi istendo aestimemus.Quod autem ad finem pria tum est ci
habet sensiam opinio est de aliquo bono uelut modestia,quae hoc ipsum dicit,nempe esse bonum altera quae bonum assent non essestertia quae malum esse ait. mi igitur uenire inquit, ut S nega tio quae modestiam bonum inquit non esse, Safficinatio contrarii quam estiam esse malu potat alias dis nant inuicem alias uero concurrant.Quandoquidem enim alia medio praedita contraria sunt,alia carint,si ex interceptorum medio contratiorum ea numero sunt quae praedicans,
affirmatio contrarii consequens non erit negationi. senim quod no est album,id ut nigrum sit necesse iam est.sin ex iis constant quae uacant medio, idem significant tum negatio tum amrmatioeontrarii cum de aliquo pronunciant quod capax esse ex siti natura cotrarietatis queat. Nam quomodo quini est impar,id non parprotinus est,sic quod est non par,ut impar sit est necesse in qui/bus igitur negatio contrariist, assi auo concurrunt,no etiam fieri potest ut utra ex iis ceu diuerss quaeramus primae magis M ationi aduerseturium siquidem ambae quodam pacto suntia cultate.Vult autem striatati:qua in re haec quae facultate una est,cum initio posita ammatice magis dimicet: utrum quatenus id neget quod inest,an quod non inest assimo. refingantur exempli causa propositioni ternarium esse parem dicenti,tum quae ternarium parem inquit non esse, tum quae imparem esse confitetur: cum idem fgnificent ambr. Itas non parhoc a spar quam rem is mri reluctetur,utrum quatenus non par an impar si exquirit.
Contrarias igitur eo nilas esse vi Ones itare, 'Oniam sunt contrariorum,medarium est. Quae enim bonum esse bonum, σmalum esse malum arbitratur,eadem fortasse vera, est: siue plures ses, siue una.At baecsuri contraria; verum non eo quod sint contrarioruψed magis pιώ co trario sese habeant modo.
Conceptum ipsum mentis unde promouentur ii qui in opinionibus quae de contrariis habriis pugnam dicunt propositionum spectati uehementissimam, criminari uult primum sermo is qui aduersus hoc uelut aduersarius litigator sese opponere conatur: ais non sanum inquit contrariarum opinionum iudi inam hoc esse quod est de contrariis rebus pronunciare. Pro inde illam quae modestiam bonum & quae petulantiam malum esse opinatur,de contrariis quidetum subiectis,tum praedicatis decemere, non mutuo tamen esse contrarias: propterea quonia haesmul uerae sunticontrariae aut nuqua simul uerum amonstrant.omnino nasut simul comtraria sint fieri nequit. sed magis aestimare cociarias opiniones oportere quatenus de rebus iisdem contrario modo enuncianturiquom to sese habent aramatio negati aut sequentibus asserere tentabat argumentis. Illud porro si v E PLUREs si NT siva v NA, de iusterditum est quae bonum, num dicunt malum esse malum:quoniam plures quidem sunt:ut quae tu subicisti, tum praedicatis utunturdiuersis rerum una uideri etiam potantinon in eo selum quod uerusimul lateanturitas etiam stabunostia supmmanrur ni ectu. Aduersus haec uero dicera est,qui contrariarum pugnam assimationum contradictoriae praestare arbitrantur,n5 eas opiniones quae de contrariis simpliciter rebus statuunt contrarias esse assimatures. J ud enim sine eo dicent quae contraria de contrariis, scis quae nuaria de eodem existimant. hae nas eae qui ta
erantur.verum eae in subus deceptio estin haesunt illae ex gestusnnminora in tinoo Maeni ex oppositisgeneratimeripiasium deceps rasos. Secundum hoc argumentum ad propositum bis problema traditur Mod eo adicti omni
deinceps ammationum contrariarum oppositioni comparat deducituri; hucin modo. quis uolumus quae extasis opinionibus maxie contraria uerae sit inuenire postulato u ri mandu
semim esse uni contrarium, collistratiocinando negitionem viniineeMathanatio Ansau
144쪽
F sam Quoniam enim infinitae inquit stant quae cu illa depugnant sella assirmationes negationesset
censentq, altriae ineste ea quae non insunt, alterae quae insunt non inesse,aduersus eam uerbi tauci ammationem quae bonum p bonum est putat,praeliantiar affirmationes es quae bonum fugien dum bonum esse malum, bc um noxium esse arbitrantur.negationcs uero illae qus bonum non eligendum existiniant, num non utile, bonum non amandum,neq; aliam magis alia dici mus salsitatis tineri, harum nullam oportet illi contrariam essc dicere quae bonum id esse quod bonum est opinatur.ambae siquidem hae infinitae incompti hcnsibilesq, sunt.unum autem uni,& finitum finito contrarium ist Quanam igitur urentes regula unam illam ac dcfinite pugnanti m inuenio mus nimirum doecptionis inquit principio ac uelut radice. hoc enim unum ex consesio est:ac fi nitum. Fallimur enim cum id quod bonum est,ic noxium uel malum:& non utile uel non ex Optabile autumamus.scd unum horum omnium principium id cst,quod ipsum non esse boniani putetur. Porro cum principium hoc dec rionis quodnam sit calendere nobis uelit, esse id dixit ex quo cmanat gencratio.yncratic nem uero constare ex oppositis hoc est ex propriis eorum qias fiunt priuationibus negationibusq,. album nas ex non albo fit album:& homo ex non homine: smili4, modo in iis absolute qus sunt omnibus. quocirca fraus quom in his est inquit:finitaq, coriarictas: praecipuast hanc ob ri ni pugna. Ad haec igitur dicendum cst, unum quid unius om/nium consensu hostem esse oportere:minime tame conuenire ut quae quod bonum est id malum esse suspicatur,uelut una ponatur ex multas, dc quae non suppetunt bono, ea illi inesse pronun ciantibus Nam queadmodu inter negationes quae non incta illi ea quae insunt affirmant una erati quae definite cum illa certabat,nempe ea quae qd est bonum id non bonum esse, sic inter infinitas ammationes quae ipsi non suppetentia dicunt suppetere, una est sitita qus aduersus eam prstium Gmiscet,ac quod bonum est, id malu ese attestatur. At* infinita quidem ese hsc 6c incomprehe/sbilia quae negatione significantur . eoq; fieri utin omnibus ει quae sunt S. quae non sunt uerum H cum a1 Iirmatione falsumq, dividant. unum autem planeq; finitum ab adiimatione indicius umet haec Ritur sunt h pacto asserenda:tum etiam principium re uera fallaciae esse errorem tuum qui in contradictione euenit. hoc ipsum uero certissimum esse argumentum,inter ea quae kcr contra dictionem ssint opposta sis acii plurimu non intercedere. m enim dccipi in iis contigissct. quati,
doquidem in similibus at in iis quae natura proxima inter se sitnt nos magis decipi comportu est qin iis quae magno interitatio seiunguntur. lumbe quis exemplivius iaspicatus, lumbam ma pis aconaum crediderit. lupumq; si cospexerit, canc magis q leonem esse existimarit. Qirapromi imponere Iudici sanisi Oratores inqt in Phaedro Socrates: imponendiq; aggressum non abist quae multum distetit uerum a similibus moliri. ippe artis peritiores accus do uirtutes ad 'xima transierunt uitiarim ntq; siquis taurus est,non audacem sed timidum,&frugi hominet auariam tib n prodigu .is dedo uitia ad proximas agut uirtutes nepotcq,,liberal : S auda Gn,sonem appellarii. Ad haec quo ρ recte proditum amrmabimus generationes omnes absolute
uniunia iter ; ex privatimnbus seri quas ips negationes dccli rictimis id quod fita
h in uile ut in Natui,si icJmentationibus didicimus id quod fit,ex contrario potissimu fi Lis hesim ne nori potissmiu sta quarenus negario tum contrarium fgnisi at tum quod ite ' ii ibinium m. Miem ex contrariis proficiscuimar. Album nas ex non albo quidem fit, ue iis iis E An albb: uel nigro,d mediis. ex mediis aut propterea quoniam eoru qd sin ah tenusium iiiipem
Si igitur bonum,stbonum est, o non malumulierum per se,per acridens alierum est aci
145쪽
inter se quos comparare propostuleta est,&quae bonum non bonum,&qiue bonum nitam ecpronuncia quod in salsis usu umi ratiocinari experitur ex eo quod in ueris inspicitur. Quoniaenim ex ueris inquit altera per se uera est,altera ex accidrete, per se quidem illa quae bonum bonuesse,illa per acci quae num non malum esse astantur,propterea se bonum non ipsa ponit ex sese,sed oppositum duraxat tollit. Num enim magis proprie esset locutus, si ueram este propter aliud dixisset, per accidens dixit, siquidem non quovis perimendo quod pter bonum est,habet ut uerum perhibeat,sta ex eo st cum certo illius hoste dimic Pugnat uero cum ea quae per se uera est,illa quae bonum non esse bonum: cum uera autem per accitim,ut ipse ait, illa quae quod bonuest id malum esse confitetur. quae aurem per se ueram tollit,per se naentituta& q per accidens adi milucram,mentitur per accidens.fulit enim per se ea quae quod bonum est esse inquit no bonu: illit illa per accidens quae quod bonum est id malum re ait.per se autem silla mendacior est a labia ex accidenterquo piso & per se uera, per accidem ueraci uerior est: utpote quae ipsam rei Potesttiamm.quae uero mendacior est,a uera longius distat a minus falsa: masnq; ob id illi aduertac, magis ergo cum uera affirmatione confligit mus negatio q salsa alii aliud quod propositu erat demonstrare. His igitur satis acute adducis,illud attentione dignum ducimus,putari ab hoc au ctore eam quae malum inquit re quod bonum est, alii propterea*il am deleat quae a, est nu, id non malum esse opinaturaeast, de causa per accidens conuincatur mendaci: perinde quasi pro Pter eius abolitionem quae per accidens uera est,mentiat .magis enim diadu est, propteIea quQ niam quod bonum est id malum esse asserentem destruat, ram esse illam qine id essend malum iudicat:haud uero quoniam illam interimat quae quod est bonum id esse inquit non malu,falsam esse hanc quae ipsum malum uulte uerum persta inprimis.Nam si de aliquo medio indi sim iPPones id genus decemerenta,er se uera negatio illa eslet q non malu tae ide statuitiselle retur autem affirmatio quae este id malum dicitiquoniam non malum ipsum esse dicentem sub
uertit.Nunc uero cum de bono fiat muriciatio,per seipsam uidelicet ac propter seipsaminonPpter aliam falsa est ea quae ipsum esse malum fatetur:ut quae contrarium illi proserat. Ergo nem magis contraria est opinio negationismes is qui hac praeditus est opinione mendacior de inditur: qcii contrariarassi attoni constati Sum et enim id solum negatio quod est,in subiecto sync
re praedicatum intac.aismatio prser u quini id agat insuper Oc contrarium illi attribuit. proide ipsum nes pure nes impromiscue quoa modo inesse subiecto Gadit.Sic ut m de quouis etiami ui conlueuimus, si a bono seiungere ipsum libeat nempe no bonum esse no solu illum, uel bonum non esse,sed plane etiam malum. rum haec quos a sumentatio rii asserere apertissime
nitatur magis contrarie priss oppositam Murmationi sationem esse,q affirmationem couarii, strationemq; contrariorum contradictionis oppositioni magna contrariis ipsis conuenire constat stultum omnino ecdicere propositum in his nequaqua esse magis contrariam negatione assi a tione contraria ed simpliciter oppositorum, non contrariorum sensu magis oppositam ec demonsum:ipsumst; id et, est este oppositum. gis negationi congruere,ceu tollere aismatione uolens insecus ponit ac prima affirmatio: cum nec hue mentiac magis longiusq; a principali assi Ma Nessi enim quisi uetit quispiam utriam inficiatio
magis q ammatio neget contra me* ubi quaerimm qiuenam opposita masis sit aliud quida indagamus et quae a prima sit remotiotisi oppositorrum significatio seditionem quandam dc pugna rum quae opposita esse dicuntur ues lauiorem omit uel contis rem. Eniuem maior inter species contrarias uri specie qualibet ab eo quod no est ad id quod est patet di io. est enes in Libus terminis'; spam maximum: ud uero non termini est ad terminum. Alioqui nas genere diueri id quod in Metaphysio traditur,nis comparati inter se ualent,ut album uel calidum hominunes multo magis ei quod n5 est cho fit utilbum inter ea quae a non albo significantur solos
mere confincius comparare queanex iis uero quae genere conueniunt interuallum intercon urai prospicue latissimumst.Qkodsi quis ipsum non ensentim dicat ensenti oppositu ecoporrere,animaduertatis entium,qua simpliciterentia sunt, mutuam quidem oppositionem qua af estaquemadmodum nec colorum, qua sunt lores:ut disiesitur in Phila ablum d repugna xe, Mi indesinite, non em enthnon ς, est nullo modo: si quidem inestibile at inopinabile est Olud:striuidem stratum est in Sophista,quod per diuersitat in ens.q-m hoc quid aetinaciam illa tuendit qui enim id contendat quod taec cum illo recurumi Sic in Num
146쪽
circa Usum omnino bistatur:ceu cu ens simpliciter non id esse dicimus quod est motus: ud qis: ε uel puter ipsum species alia: similiter nec illarum qualibet quod simpliciterens est illud esse: e
Tum illius comunitatione in entium numero censeri,sed uim significit diuersitatis in rebus mus bus dissipatam. Demum non de ea diuersitate in praesentia nobis agitur qua simpliciter non insa simpliciterente dirimitur. i nec contrarium obstat nec de quo Praeditum aliud quidpiam cuntrarietate praeditari idoneum est:sed de oppositione illa tum contrariorum,tum uafinit rum minum aut uerborum ad finita quae in particularibus inestentibus.Ex uocibus ius simplicibus eas quae cum negativa particula proseruntur,infinitorum nominum uerborust, infinitorum uo cabulo nuncupamus:quoniam uere de quouis praedicantur tum quod est,tum-non cli,eo obtaxat excepto quod a finito indicatur.quapropter in negativis quos orationibus similia ncccsu:
G est contingant. Verum ne digna quidem memoratu forsitan soni sic inuola nusamenta lud adsequentia perSamus.
V C eurum composita est esse tum id esse sita bonam est putat. etenim necesse est se iii
pariterve idem ipse non bonum esse arbitretur.
Quartum breuibus expositum argumentum huiusmodi sensum obtinet,Simplex inquit epivio est illa in qua aliud quidqua insuper intelligere nequau cogimur. no sna ex in qua de aliud quid opinari est necesse.Est ergo simplex opinio quae quod bonum est id ce bonum statuit: quomodo de quae ipsum non bonum esse suspicatur.haud enim aliam neceste est in eam utralibet nionem quapiam inuehi.non simplex uero illa est quae malum id esse quod bonum est creditata de alia simul cum hac necesse est inseratur opinio,qus ipsum non esie bonum putet Itaq; si simpli
ri opinio non composita sed simplex opponenda χ,negati onem dicemus assimationi opposita: non affirmationem contrarii Haec uero etiam solvemus:dicoriush, ob id ipsum opinionem illam quae quod bonum est esse malum dicit plurimum ab ea recessisse quae ipsum bonum esse arbitraturiquoniam per non boni spacium cosecto itinere ad extremum peruenit. Est enim primusa bono egressus, non bonum: extremus elapsus alum,ωbrem quae hoc amnarat,pugnantius oppo sita est:ceu quae negationem quos boni contineat. An uero etiam negatio composita est boni. γρο necesse plane est ipsum non bonum,si inter ea quae sunt reponatur,aliud etiam quid sit sed iis Dirum.quocirca nes contrarium hac ratione sumtiest enim unum uni contrarium:& finitum is nito. Porro isos adverbium uel pro pariter a Graecis adiectum est. dem nas intelligentia quod honum est,id&malum esse &non bonum dicimus.uel pro forsita: ut hoc argumctum uerisimi tequidem,non tamen necessarium esse ostendaturiptimum sane,quoniam utruq; corrariu ipsumi per se spectabile,species uult simplex esse. dein quoniam si hancimalum in id quod est bonumis
Pterea quod mon bonum introducat complicatam existimet erit l, quos composita quae quod bonum est,id bonum esse inquinquasmon malum inserat. Quod si quae non bonum cse ait nctum ex iis est propositionibus quae inter se conseruntur,nihil rescrt.Nam siminci compositivi n5 relatione ad drinitas quasdam propositiones ta ad suam cuim uim contemplamur.
Vi Iumsi s liter vel iis abys res sese babeat vortet, recte bac quos; ratione distam uidebitur. ram aut ubias, aut nusi contradictionis repugnantiae diluur locos. Q vibus autem non extri contraria, falsa de bis est eas ae verae aduersaturiverbi gratia Iesbus est qui non hominem illum
homo est esse eiust ut . Itas ct contrariae negationes V sunt, erunt alis suos illaic sunt contradictionis.
Pe picua quinti huiusce argumentitum sentantia um locutio emquae animadueriem nos i he utra ex collatis inuicem propositionibus utilis esse ad id queat ut uniuersali regula unar sitionem quapiam inuenias cum proposita quavis assimatione decertanaeresich; hanc illi proprie oppositam dicas:ob idq; decementem contradictionis pugnam putare. Facile est enim affirmationis Omnis negationem inuenire quodcvst; in assimatione praedicatum fuerit. fieri uero no potest ut ammationem contrarii dephendas nisi , praedicatsibi in assirmatione est contrarium habeat. Us huic Socrates est homo quaenam contrariast assicinatio atha Socrates homo nonis nesatio illam oppugnat uerum asscientem.Quemadmodii igitur solam in his negationcammationa
147쪽
nutioni aduersam este confitemur,sic in iis quos in quibus ammationem inuenire intrarii licet, Anegationem esse illam censet quae marine obnitatur. Dicendum est auae ubi minus opposiv sup di petit contrarii, nos uel sc Ia priuationis negationisq; oppone este contentos.in quibus autem con tram copia suppeditari etiam potest in iis longius a se inuicem a te cotrarias asinnationes a nes nonem ab affirmatione arbitrari.Porro ab initio nobis explicatum est uideri ab ea q nunc Nic di putationea ropter comunitatem hanc quae uel in omnia porrigitur,oppositione intolli sic con vindictionis: ut quae caeteras non rerum solum commensarum numcio, ita oppesinonis quosi exuperet uchementia.
l Praestreas si modo se boni habes opinio botam id non boni fige non bonum.ad his Vul sces boni non esse bonom: o bonum esse non boni. praenam igitur contraria saerit quod bonum A
t non est id bonum non eo vere opinanti nota enim sane multim esse arbitratur: siquidem veru . interdum esset. ivera est nans vers contraria. nam θροοddam non bonum reatum est. suare uroras esse contingit. dies ea orsus quae non malum esse astomat. quandoquidem vero b c θ' oso semul nasse π haec posunt. Restat igitur vi non boni vinio bonum id eo contraria illi Iit sv p od bonum non est non bonum esse id censet.est enim lac ais Quapropter ο ρετ quod εοηsies id bonum credit non esse,bonum esse sita bonum est assentienti erit contraria.
Postremum hocallatum ad problema nec consulatu sicilius est argumentu: quod adducitur hunc in mota Contradictiones has duas capit boni altera sinito utentem subiecto alteram infinito bonum est bonum: bonum non est bonii:non bonu bonu est,no bonu bonu no cst censesq, secus ueram affirmationem ad oppositam salsam negationc sese habere,at uera inflatatio ad oppositam salsam afficinationem: id si ut haecinon bonum non est bonum ad illam habeturmon bonu num est,sic illam quos bonum est bonumvlli bonum bonum non est respondere. inde propositionibus ambabus eius conci lationis qus malum de eodem mirat si biee M idest non bono, . nimirum illismon bonum malum estivi non bonum non est malum uera collata negatione, utri
ipsam illarum contrariam esse comonstrat.siquidem in prauo habitu consonans est illi qua s, bonum non est,id malum esse assi at non malum autem este quod non est bonum dicenti, tum in medio tum in neutrius ex sui natura extremorum participe: ut Iapide uel ligno. in his Sinon
numiuerum inmmon malum . fieri autem nequit ut contrariae sint qur concordant:quemad modum nec uerum simul asicrant quae sunt contraria: ut partim ex euidentia compertu evaparatim ab ipso ad huiusce fine traebitus probabitur.Ergo si opinioniquς non esse nil qd bonu non Dest uere fatetur,nec ea quae quod bonum non est,malum esse inquit.contraria est, necqus non malum esse quod non bonum est dicit uerum sola contradicens illi quae bonum est: ait quod non est bonum affirmationi quos, bonum esse quod bonum est proserenti nem ea repugnat quae ma Ium id esse quod est bonu perhi 't. nec qus quod bonum est esse non malum: sed seli huic quos erit contra ' qux ipsi eo' ' it, niiq; iudicat bonum non esse hoc aute suit quod demonstraxe pposueratiorro ad hoc qu argumentia di dum est, facile esse, quod bonum non est,id non esse bonum pro cianti cum negatio si prasei catum* ob id infinitum obtineat, propositio nem reperire qtam 'contradictionem repugnet om tire autem qus contrarium aliquidam nisi fieri nequaqua posse. nihil nal est contrarium infinito. si quide contraria qus sunt ea species esse oportet maximo ase inuicem interuallo disii uelasianon bonum autem.&mon album priuatio Enes quaedam nec species sunt. itaΨ cum deest illa quae affirmare eius contrarium potest opponere
contradictorie ipsi repugnantem Blemus. At ei quae bonum esse quod bonum in prodit non sin/ tum eius nmtione sed contrarii quo* assimationem res ii quandoqui lam & cum ipse oo Se albo,non bonum. nalbum, ut cum habitibus priuationesnnatum autemWnigrum ut contraria conflictantur. Non igitur haec perinde sese habre in omnibus quae quod bonum non in non esse bonum ad illam quae bonum esse quod non est bonum declarat,a quae quod est bonum esse ad illam quae no bonum esse quod est honum decem squidia huicinonis bo/num quod bonum non est sola eius obluctatur assirmatio: reliquae simul uenae esse possunt fieri uero nequaqua potest, ut huic est bonum quod bonum es crum cum illa profiteaturi malu est
cui est bonum tetrum manisesta sunt auctoris uerbaratis q odidimusotietari quod illud,
148쪽
usT ENiΜ HAEC PALs A, scribi etiam inquit Ala Eder HAEC E Ni Μ εs Triti: RA. quod F siestendi haec iustis batur, de illa dictunient quae nimieci id ni orat quod bonum non est.sin haec enim estuc de illa quae bonum non esse quod non bonum est mutiquam ueram quos esse ante commuit: perinde ais si dicere hac enim esti qua. bicuumestavimptiorem lactionem praestare.
I Constat autem nilii relatum ire vel f uniuersaliter climatisne portamus. iam contraria erit uniuersalis negationιt opinioni omne quodiassuerit bonum d esse bonum putanti, ea quae nullum ex bonis bonum esse existimat. Nam sus bonum esse bonumsenti suiuuersaliter intelliat bo si, eadem est illi pis quodcus bonum fuerit,id bonum esse opinaturait hoc vita ueri ab eo seca ita omne quodι iis ι bonum,id bonum esse. Similiter tala non bono.
G Cum in singularibus uniuersalibusq; propositionibus inspectionem se propositi probi aris
facturum esse pollicitus ab initio sui cti, deinde in nullo argumento propositioncm comprehem disset quae praefinitioncni quanam uniuersalem, sed horum loco articulcs in graeca oratione huberet, adeo ut rationem in solis impraefinitis propositionibus ob id meditari uideretur, pcr haec addisi singulares articulos qui subiectis unauetia libus in propositionibus iunguntur,univcrsalis assimiatiuae pnxfinitionis facultate esse puditos Non enim,ut i nulli autumant, sermo in imprgi finitis propositionibus ante est habitus nunc uero ineptum nequaqua fore osscdit si cadem oc in uniuersalibus dicantur. Omnino nas nec Aristotelis de impraefinitis propositionibus sententiae consentaneum est, magis contrariam ninationem in iis esse affinitationi u ammationem contrarii dicere: quo modo nue in particularibus: squidcm di imptitfinitas pcrinde ac particulares c set inter se esse sim ui ueras. ueram autem uers hoc nimirum quod ad libri finem ab eo dicendum est,
H contrariam esse ne* opinici cm,nem inunctationem licet. proinde & in solis singularibus uniuersalibush, univcrsaliter propos uonibus ab initio uisus est, consideratione theorematis proposui sese: quarum aliae sibi contradicunt mutuoraliae cum salsum simul proscrant ob id ipsum coiitrariae uocantur. paulo stautem contradictor qus P uniuersaliuaduersus particularcs oppositi nis memineritinusqua uero mentio in aut uad irarum fusti aut particularium cca contrario
talem quampiam inter se obtinentium. H itaque esse quod dicere uelit in praeistia, nempe sim gulares articulos,ut explicatum est. nisi praefinitioni pares esse ficultate,declarat ipse probati dis mcdus:quo in uniuersalibus quo* uitiuersasrrmnibus eadem coin uenuc iis ostenditq m ha tibus articulos prodita sunt subi diis uniuersalibus adiunctos. Idem enim ese inat apud Graecosto agathon idcii bonum re bonum,& quodcui bonum fuerit,bonum ine quod neq; ab univcr sali quidqua dimetre, quod est omne bonum este bonum, suspirari quis ualeat. Quocirca illorum quos usu receppum cst, ut in quibus omni subiecto praedicatum inest, cum articulo subiectum ρ proferanitidemq; se dicere uniuersali existim haud uero etiam inquibus no omni. dicunt enim ho anthropos idest homo animal est,aut bipes. non tamen ho anthropos albus,est aut iustias Ca/terum meminisse ea conuenit qua nos de his antea dici uisus, a pr renitione in omnis reprae, sentari illorum multitudinem quae subtilii uersale subiectum resinantur.a singulari autem articulo unam ipsius naturam a multitudine profectam. Ex dualibus autem articulis, uralibusque,si de iis quis dicendum est,habent ab omnis praefinitione duales perspicuam disserentia. s enim de selis duobus praedicatur omnisi nes illi dici de pluribus ualist. procemiumst, tractationis de to huiusce rei causam docebit.Quoniam uero plurales articuli nihil potestite differte ab eo uidentiar, ut mortalis est omnis homo, oc mortales hoe anthropce sunt. idest homines discernere hos K quo fortasse poteramus, si in quibus omnis uerum est,in iis pluralem quo articulum plane urum sore affirmemus. t ζ; illi omnis mortalis hoc uulelicet omnes mortales idia significat in uero lice Graecorum articulm necesse est potestatecomplici tur, quo fit uti hines quos omissisa praefinitione uerum sitis asenurus qui hce anthropoe hoc est homines it mortales m tDmen reciprocabit rareo,ut uelimus ubi pluralibus articulis proserendis uerum nilaiamus ibi onis nisi quo* praefinitione protinus uerum sileri,uli enim haec praetermissum nihil ex iis facere quae sub uniuersali continentur.ueri autem incitorem esse plures articulu arbitramur misi selu in plurimis praedicatum uerum sti igitur uerum eum esseconcedimus qui, Oi articula substa uis singulis addi in id sunt Atheni ad Lacedaemonii tot ν
149쪽
tes: Iui Micoviqille quirimnes praefiniti narin horum sngulis apponit. Ac de um si steratiti Iu proserenda et nitionesnunciationem isti ducimus plane comuncin, nis illam frustra Aaddimus, non statim ergo a pronunciam solo articulosub comuni concipi uniuersa censimus. Quare nec apud Homerum Iupiter simpliciter Graecos in praelium educere Agamcnoni per somnum iussit: sed adverbium illud pasin hoc est cum omni exercitu adiecit.quod cum mi/nus ille animaduertissct, sibi ipse auctor titit ut spestumaretur.&Demosthenes cum precibus petere se a Diis deabusq; dixisset omniavis subdidaticum abselutiorem omnis numitus compre nensionem additione illa fieri posse existimaret. Sta ad rem redeamusrdicamusq; siue finitus sibue infinitus subiectus sit uniuersalis, iurultum illi singularem articulum uniuersalis praefinitiori uim habiturum.iccirco ipse quo*illud adiecit. si mi LITER ET IN NON Bo No. Quibus verbis, aut in his etiam inquit infinito subueto praedatis propositionibus pcipua in contradicem tibus propositionibus, quae sunt est bonumst ,γnum non est,& bonum non est quod no est BDum pugna spectatur.Nam,ut ante proditum cst,non potest affirmatio contrarii cum harum uera decertare. nihil , magis argumenta caetera quadrabunt Cmnia finitum subicctum quam im finitum ha nubus: siue praelinitiones uniuersalis subiecti fue articulum harum loco obcineat, non enim nobis de subiectorum,sed praedicatorum differentia tractatur. Aut si unus et spectes, posse argumentum sextum ait uel inns proficere propositionibus quae praefinitiones ibide uni uersalas obtinent: ut ante in iis ostendebatur quae articulos praefinitionum loco haberent. ra rione colligere quidem statuentibus nobis, hanci ne bonum, bonum eZhuic magis in ullum num est bonum quam illi omne bonum malum est repugnare. ad huiusce uero probatione sumentibus ut haec se mullum non bonum, num csi uera negatio ad illamme non bonu, num est falsam affirmationem habet, ita qinae omne bonum esse bonum affirmatio praedicat u Ta, ad fallam illam habere negationem quae nullum bonum esse bonum diciti demonstratibusq; cum hac nullum non nu bonus es illam quae nullum non bonum esse malum pronunciat, totam praelian :nes eam quae nullum non bonum non malum esse consentit. .alsa enim tota harum neutrased quaestius Utraq; est, idiam aut hanc ipsi eae contrariam mmne non /num bonum est,.quoniam 5 altera tota uera est:altera tota mentituna ob id censentibus huie etiam omne bonum est bonumsolam proprie contrariam illam nullum bonum bonum est M. gationem esie: uerum non affirmationem contrartii, quae malum esse id quod bonum est, Duersum stituit. Enimuero quae aduersus haec quoU Proserre oporteat dilucetnas haeci omne bonum est malum tum ex se tota mendax est tum per tapsam totam cum illae omne bonum
honum est pugnat potissimum Potior tam a tabcnda est prior rapositio: ut quae hanc quoq; Din seipsa comprehendat.
Quocirca fisc habet rei in opinione, De cutem vocer Oferensar σοὶ malum negasimens ita
s a sunt eorum quae animo concipiuntur, pari limotioni quos negationem, quae uniuersa ruer de eodem sertur, esse contrariam e vi huic quae omne bonum esse bonum, vel omnem hom/nem bonum ess illam quae nullu-.bomi messe dicit, vel nullum hominem contradi laris vera ορο possam να non omne es et non omnem.
Cum enunciationes quae pronunciatiua oratione primuntur conserre inuicem,quo modo
e postum est,ab initio constituisti est ad opiniones recepi mensuitq; in his meditandum essetforma: ceu quae principii rationem ad prolaticias propositiones habeant.Itaq; cum quod se E' taquam ueriura pollicitus fuerat demonstraturum, id in opinionibus subducta ratione collego 'rit, uult eadem &in propositionibus dictione consistentibus conuenireram contrarie uniuer/l salem negationem uniuersali essirmationi, parti cularem liniuersili contradictorie ec oppositam. harum aut utraq; oppositionum pugna contrariam inter se assi attonsi uehementiore esse.
Illud vero etiam ii et, feri nequas pristivi vera uere iatraria nes .mo nes contradimo x
st. Nam contrariae quidem eae sunt quae circa opposita versa usuriat eundem circa eade uerem esse contingitiminime autem licet Iisrulis redem inesse contraria.
Cum hoc in sexta argumctationetaqua manilem usurpaverit, simul uerum asseretes opinio p Ppositiones non esia cottarias, im hoc in psentia quali euidens sita cc secutam figura asi,
150쪽
rit his ascitu sumptionibus,quae simul uerum profitentur opiniones propositioneq; simul intodem este ueras hoc nas est simul uerum profiteri comm uero simul in eodem uera re nequaqwsiecolligi' iueri simul conscias opinionra ac propositiones non esse conriarias.Negatiuam aut propositionem praeparatoria ratiocinatione cofirmat. sic enim prosyllogi sinum interprer quam in prima texit figura.medioq; utitur termino,haudquaqfieri posse ut oppositis contraria opposta uera sim ut in eodem sint. itas cocedi nullo pacto, ut uerum simul dicant contram. ipse uero tum maiorem propositionem puparatoriae ratiocinationis propter breuitatem omist,tum pnmcipalis problematis conclusionem .haec igitur uis est probationis.Quod autem ad uerba attine lud NE v E CONTRA ni CTio, perinde est ac si dixisse ne propositio ex qua contradictio oritur: hoc est neuti fieri ut quae in uero sentiunt,contradictionem uel in animo inditis ueli, uoce pronunciatis,ut uocant,orationibus pariat.Illud quoU , NAM CONTRA RiIE Q vi DEAE SUNT Q v E CIRCA OPPOSITA VERsANTUR, in Graeca oratione sic pote habente, ἐνα- ι ἰν-ά. Hei τα ἐκ --ae minus congrue dictum uidetur.quippe subiecto.i .cotrariis addito articulo contataneum erat L si in; πιν γψ wἰ τα --α Οα dicere. Quod aut statur, AT EUNDEM CIRCA EADEM VERUM EssE CONTiNGiT, affirmativa propositio est stilogismi significatq; per hoccirca eadem uerum esse quomodo fimul uene esse id genus p ostiones dicanturmimirum eo quod circa eadem concurrant.intelligit autem labiecta communia propositionum earum quae simul uerum perhibentur sereti.per u aut icontingitimoda declarat in his positae ueritatis,hoc est uerum dicere S non dicere posse propositiones illas qus eodem utuntu r subiecto.quae uero no ex materia,sed ra ipsa propositionum ui simul uerum expornunt,ut prinitae particularesq,, necesse plane esse ut eodem hae subiecto utantur, ais eodem tempore uerum decernant. Postremo illud, MINIME AUTEM Lic ET si ΜvL IN EODEM IN Essa CONTRA Ri Α, conclusio quidem praeparatoriae uultesseratiocinaticius:re autemurara conclusionis continet causam. Nam conclusio uera haec est,ut smul uera contraria snt fieri nullo modo posse.quo autem minus apta sint um inter se muciando, id esse in causa steidem simul inesse illa minime liceati
Finis Α--3 Hermee Commensationum in Arist latu Utrum de Interpretati ti