장음표시 사용
341쪽
nec loculos reseraret,pecuniam vero procurator retinuericύ-uc lucrandi animo interceperit rurium committit, nec pecu e niae dominus cificitur, E L μου. g. r. Falsus ergo prociirator hic,riir est, Sc furtum comniniit,qui perperam accipit, et in 'n-- loquitur naeis vendidero. Tuim npr.d uri. Dcweram accipere in Tit. 1osltro,de condicit imis, plerumque significat per errorem accipere. Apud Papinian autem loco iam allogato nitul aliud est, quam intercipere dolo malo, vel per fraudem, id est, ea metue pecuiuam accipere,Vt procurat eam lucrifaciat domino inuito,quo casti furtum com mitti, vesCXdunmtione furti apparet. g. r. Insit de obligat. quae μῶρα
38 Furtum tergo facit, falsus procurator,qui nomine creditoris pecuniam perpera accipit: Nisicreditor ratum habuerit, quod gestu est, tunc n. debitor liberatur,&actiones furti eua nescunt, hoc eu debitori, qui soluit, aduersus falsum procuratorem, competere desinunt.
Ncquc t tetragatur,quod paulo ante traditum est, cum,
qui luit,&a dominoratum habente indebitum repetit, domino condictionem turtiuam, praestare siue ceder debere. Ergo condictionem furtiuam quoq; ratthabitione intcrueniente, adhuc durare,nezeuancscere.Nam illud locumobtincti quando indebitum est diutum, hoc autem,quod divinus, actiones furti evanescere, S aduersus procuratorem desinere, procedit, quando debitum cst lutum, sed falso procuratori, hic debito ibluto S rati habitione accedente, debitor liboratur, S consequenter actiones ruri pereunt, competcre desinunt, hoc de priori ludici nequit, coenim liberatio non contingit,cum indebitum plane solutum fit; duoque actiones furti,
342쪽
furti, nihil impediente ratiliabitione , durant& competunt: quod si procurator non perperam, scd recheiccuniam accepit,quod fieri diximus,quando ccunia non obsignata numeratur,& dominium eius in procuratorem transfertur,nec reditorratum habeat, falsus erocurator rurti ac tono, furtiua condictione non tenetur,sed condictione indcbiti, ae L creditoris Cktit.no .aeinprocuruori,de con causdat Ratum autem creditore habento,aduersus procuratorem nulla competit actio, iaccinae sivendideros sint .desuri.
Adversiis ' minorem 1 1.annis etiam indebiti condietionem dari,nemini dubium esse puto. Cum cnim ex aequitatis L .fonte actio haec oriatur,aequum certe est, ut minor indebitum, si quod accepit,reddat, idque multo magis obtinc, quando
curatoris auctoritate intcrueniente, minor indcbitum accepit,cum curatore auctores, omnia recte gerere & hunc quasi Contractum etiam celebrare possit.Sed, curatotis auctorit ic non adhibita, minore autem per indobitum, quod accepit, locupletiore facto, aduersus minore, ut id ipsem reddat, actio nostra datur,ne Contra naturam huius actionis, Cum alterius iactura,locupletior reddatur, Naturaliter 13. 3 accum eq.de
Sic adueruis filiumfamilias hanc actionem dari satis con Ostat. Nam ut Iurisconsultus Caius docuit,filiusfamilias ex DP via. mnibus caussis, hoc est, exona rubus contractibus, delictis, tanquam paterfamilias obligatur,&ob id agi cum eo, tanquacum patrefamilias potcst .nliusfumulas s. deoblig. stact.
Sed ' hoc de filiosamilias intelligimus, qui pubes cst.Nam, filiusfamilias impubes,ne patre quidem auctae obligatur, g. Pimpotesattio Arimat puc Tutor auicin auctore
343쪽
obligatrus'. dist auctor. t. Ratio diuersitatis haec assim tur, quia filiosamilias aduersus patrem ob rem male gestum
nulla actio est comparata In Tutorem autem actio uictae Competit, eaque pupillo succurritur, t.r. IV.destita Tutor vel' eurat.Borchol. Derb.obtig. capH. Hiar. Et thliusfamilias pubes absque patris auctoritate contrahere,5 cxcontraetu in 1bliduconueniri potestta aer bufam Dam excontractibus1 .demdic. Ergo quasi contrahere siue indebitum accipere, Λ ob id conueniri condictione indebrii cum post , satis est marusestum, maXime vero quando exindebito accepto locupletior redd tus cst,tunc nim multo magis, cum hac actionc teneri, apparcr, c contra naturae instinctum lcgum dispositionem, cum alterius detrimento locupictetur,ae naturaliter.=. n. cum 4 l. rectat crDure naturae.aofide Reg.Iur.Quod faxioma, in tota hac noltra tractivtione perpetuo est notandum eiusque cx inis sunt tiam plurimi.
Ex eo namquchoc quoque colligitur,quod indebitum
a se tu hirioso S prbdigo blutum,ab iisdem sit extorquendum, qua- ' do nimirum locupletiores sunt redditi,alias enim S tiscium alaterius iactura locupletarentur, cecinera aequitate citra obligationem cxpressi conuentionis,intabiti obligatio existit. g. Item is qui stit.de obctgiqua ex q.con r.no. Non obstat,absque contensu neminem obligari, Furia Cossim autem & prodigum non posse consentire. Ergo eos non teneri Sicuti cnim perlbna furiosi, prodigi facit, ut repetitioni locus sit Inlredum.ast. ν .n.&traditum cst capite pMcedenti: Ita vicissim a quum cit, Ut illi teneantur,quando locupletiores sunt facti. Iuris Cnim fictione Consentire, vel ex bono&e.eis ... aequo obligari censentur. Nunc casium obseruare conuenit, is tuis quem pillime occinrcre dcprehendimus.
344쪽
Traditur 'cium a nostris, indebiti hanc condictionem 4
dari etiam aduersus collusorem, eaque repeti quod ludo,
ditum fuit,quia vincensin ludo reprobato lucrum victo restituere tenetur,gl .m l .dealeator quam omnes interpretes approbant, ut nota, ura sinus ad Cinge dema c. in verbo mon torcinum.as. Et hanc sentcntiam communem est dicit Caccialiap. trac2.deludonum. o. quo rcfert, sequitur Clarus.
ubipericulum de secI.in steH.Sicharaeiaceoae derelig. suo un. ivr.num.δ lac.adiit.de .lus se aleat. Et haec' sententiaex sacrarimmi Impcratoris nostri Iu smniani constitutione hodie dubio caret,quae exstat, in M.C. aetis.derella. sesumssen. Ea nam monstitutione Imperator, grauibus de caussis,decernit, ut nulli liceatin publicis vel priuatis domibus,ludere neq; inspicere,& si contra factum fuerit, nullastquaturcondemnatio, sed solutum reddatur,& actionibuscompetentibus repetatur,ab his, qui acceperunt, ct eoru haredibus his negligentibus abcorum procuratoribus, vel patribus, seu detunsbribus repctat fiscus, non obstante, nisi quinquaginta annorum praescriptione. . CausIas autem huius conmtutionis Imperator hasee ad soducit, quia non tantum sabstantia ludentespcrdunt:sed etiaex hac inordinatione blasphemant, hoc est Dco maledicere Conatur:sedes imultus,homicidia,turia,sacrilegia saepius inde prouenire,quotidiana experientia satis superque comprobat, MoraciitHomientali. umm.de excessiberaiator.Par Hinc tio tantum victori eius, quod alea vicit,nulla petitio da 'tur ferisubs de nautriarn. Sed, si victus alea, vitrori sciens id in
ipsum,quod esca anusit,solvit,indebiti codictione solutu rcpe
345쪽
tit,adeo ut condictioni eius, quod alea est perditum, nulla praescriptio obstet,nisi annorum quinquaginta,ut modo traditum est,serael n. C.dereligiose mi sun
i Hinc etiam receptuna est,ut susceptori aleatorum impune detur, 3D .aeloco m. . IN. n. qui nihil ad hoc alic-gat, sed est textus in LI. 3.I.de aleat.13 est quamuis Paris dedit tract.delud num. L existimet criminalem ac ionem susceptori aleatorum non dari locum autemesse,rci vindicationi, wsic actioni ciuili, tamcn verius
est, ciuilem ctiam acitionem,ei non competere, virecti nora
1 Notandum lautem est,per ludum, nonnullos intelligere cum, qui fortunarinnititur, hunc fortuna ludum in uniue sum prohibitum esse volunt Sichard adae tit Codie dereli. O semifun. Apr. num. δ. Sed magis est, Vt non tanrum eos ludos prohibitos dicamus, in quibus fortuna versatur, sed in quibus ingenium&fortuna simul, Ut in ludo Chartarum, tabularum, taxillorum,searum. Hi enim omnes sunt prohibiti,di eo nomine datum vel lutum repetitur, ae L n. c. de relu ct t. Et haec opinio communi Interpretum Calculo est recepta, ut
tradit Immotis capit. Gerui. a.num.ICext.de visa es hones cor. Aleae autemiudum fortunae magis esse, quam artis aut ingenii Iuuenalis versus satyra. r. comprobant, ubi Poeta inquit Et quando uberior vitiorum copia,quando I Dior auarit aluit sinus, alea quando Hos animos. Neque enim loculis comitantibus tur
Lucasum tabuiaestas luditur arca. Sane
346쪽
Sane 'hidum in quo ingeniumtantummodo versatur, I permissumesse,unanimiter nostri volunt, unde ludum Sina chorum licitum tale tradunt, adeo ut clericis etiam permissus
Hinc dudum pila, Ss quando cursu vel saltu certatur, 16 concelsum existimant, Stilian sonis, inpracs.cis . g. aba belucr l. Sic ludum,qui prorcst,quae esui vel potui apponiturpem SyminumIuriscontuitus Paeulus tradit, in V. n. r.erialem
Itemque' Chlaeni tonig locis modo citatis. Sic gener
liter ludum,qui virtutis caulla fit, non esse prohibitum, idem Paul scribit, in c. a. d. tit. Ex hisce itaque caussis solutum, condici non potest, debite enim quod soluitur, indebite notare-
Ceterum' quod modo tradidimus, &legibus expressis cra confirmauimus,ludum in quo fortuna, ingenium simul militat esse prohibitum, eiusque nomines luti condictioncm esse plerique consuetudine sublatuni arbitrantur iure enim conluetudinario illislcgibus derogatum, post alios tradunt,.
in c. cum tantosa. r Arum. .cum tribseques.ῶ confieris. -M. Lludus. m. . enochib.a.dearbis. Hae quas casuum SV Q. disconum. . Ideoque vigore istius consuctudinis,quae iuri seri-yto derogat,indebiti condictioni locum non fore tequitur. Et lane conluetudinem,luserem restitutione excusare, seriptureliquit,Ioan deamoL negenarum. 'devitacthones.cur. A. de Curte in ae .cum tanto.num. 6. de consiuet. Estque communis O- Unio,vrte rurBarbaLeon finu.7.lus Clarus d. g. --Im.7-Quamuis autem apud me non leue sit dubium, an hu coicimocu consuetudo vires habeat,attamen eam Vesere unani'
347쪽
mi consensu a Canonistis, legistis, a Theologis traditur, tantesatur Occial .de luae num. p. idque probat Clarus, aenum . . si in n. ubi asscrii,valere talem consuetudinem,ut denegetur Victo repetitio eius , quod ludo perdidit Rationem' autem nonnulli&hanc adterunt, ob quam consuetudinem praedictam valere arbitrentur, quod iure positivo ludus sit prohibitus. Ergo eodem ivrc,put pcr consuetudincm vel statutum.
pernitici rursus posse; lan sonig d. V. g. g. inag abcr. Sed quid votat,quin potius iure diuino eiusmodi ludos, quibus alteri malitiosculum aufertur prohibitos,&, cptimo Decalogi praecepto aduersari dicamus. Contra ius autem diuinum, nullam valcre consuetudinem est notissimum. Porron allcgati consuetudinem, qua ludum alias prohibitum quis permissum affirmat, probatio omnino incumbit. Licet enim Curtius,Clarus,Menoch.& alii de consuetudine atteItentur,tamcnistis in locis,in quibus illi vixerunt forte ea obtinuit,nec euestigio in nostris eadem introductam esse,recte infertur, maxime cum ludi aptis magistratibus,multis in locis,seuere prohibcantur,eoq; lcgcs,de ludo ab Impp. Romanis latas adhuc se valere velle ostendant. Praetereat quod conluetudine ludum permissum esse traditur, potius de eiusmodi ludo intelligendulentio, qui non tam lucri,quam animi, siue recreationis gratia. suscipitur. Hic enim ut admittatur, fieri potest, neq; consideradum adeo,quod quilibet ex ludentibus hic quoque,ad lucrum intentus sit. Principalis enim caullaru intentio potius attendε-da est,eaque hunc actum facit licitum de cet ter d. c. eum ranu. m. CSecusC1 puto,in eiusmodi ludo, in quo quis
alterius bonis, insidia ue ad quem aliquis assuetus est, cqui delictisoc peccatis ἐν adionem praebet, eos consectudine non admittendos in iis perditum condictione indebiti,i peta
348쪽
peti posse,statuendum cst. Et in hanc sentcntiam ColIcgium
nostrum iuridichim in quadam Caussa a Sonatu ciuitatis impcrialis G lariensis nobis transmissa, ante dcccnnium prontintiauit. Sanel si talsitates inludo committuntur, pcrdo-64lum aut tallaciam, pretiniam vel aliud quippiam, quod pecunia nomino complcctitur, ad vincentcna perueniat, victo co- dictionem indebiti dari,caque lutum ropcti cxtra nincia est dubitationcm Indebite enim ad alium ros pervcnit,&r tionaturaliς postulat, ut id ipsum, quod dolo quis acquirere
Potro in ludis etiam permissis,ultra unum solidum ludore exprellic Iustinianus prolubuit, inae D. C. de religios es um/.sen. Idcirco qui ultra selidum,conluctudine ludum esse permissum asserit,idipsiuni quoque probare cogitur, 'uidem
Probare eam consiletudinem debet, cum omnibus suis requisitis,alias non probata habeatu Solidus autem aureus, est,n-εaricus,quamuis enim non .lcstat,qui aureum Rhenanum esse existiment,tamcnvcrius est, eum pro ungarico accipiendum: Sic enim valari vetcris solidi magis conuenit. Illud hic monendi simus, quamuis ludo reprobato perditum,ab heredibus quoque victoris per d. constitutionem Iustinianeam repetatur,secus tamen esse de iure Saxonum,eo siquidem iure heredes ad restitutionem non tenetur, pertext. iapitrem.tib.I.art. αἰ-cDr.d ferent.iur.esu. est Saxon.bb.ataffr.1 a. Quod tamen procedere existimo, si nihil ad cos pc uenit,vel locuplctiores non sunt redditi,alias enim eos teneri, iuris ratio omnino suadet, ius statutarium ita accipiendum
qvst contradegum prohibitionem ludentes siue seatores
349쪽
Iudicis arbitrio,siue poena arbitraria puniri recte traditum est a Iulio Claro, iis si sidus rumo.itemque, Lenoch. lib.a deam Hr.iud quaest.cent. - caseus.num. LVbi Clarum textu, in I. u. C.de relu.drsumton moueri arbitratur,4 ob id ab eo reprehcnditur,propterea,quod ZLiat. poenam in ludentes non tatuat. Sed Clarus nullam l. ibidem adducit, ideoque sine rationc cum a Menochio reprehensum videmus. 6 Tunc 'domum autem collusorem arbitrarie puniri, in- supcr Menochius putat, quando dolum siue traudem adhibu it,dolo non adhibito, solum ad restitutionem rei,victorem obligatum csse,sed plura de hac quaestione,quomodo scilicet aleatores puniendi sint,apud. Menoch aetos ter tot. τὰ Restat 'it de heredibus videamus S an aduersus eos condictio indebiti competat,explicemus. Et quemadmodum heredi eius,qui soluit,haec condictio dat mae, I. C.h.t.n.M. ν-- diis. f.eod. Idque cxpositum est, in ne capitispraecedentis: Ita quoquc aduersus heredem cius, qui accepi eadem competit.
7 Neo i quicquam facit,quod condictio sit actio inie δε-
nam,ideoque peribnam accipientis eam non egredi, nec heredem cius teneri.Heredem enim & destinctum, pro una eademque persona haocri,nemini non est notum. Estque hoc perpetuum n omnibus contractibus1 obligationibus, te dem obligatione teneatur heredes, qua tenebatur defunctus' 7 Quod 'si plures sint heredes, tencntur pro portionibus hereditarii La.f. hi de veri situ. Vnde qui ex Haiori parte sunt heredes,ex maiori parte conueniuntur, CX persona Vcrolieredis non mutatur condicio oblismonis
res Quod' autem citamus, heredem quoquc accipientis
indebitum hac actioneComemti,dcvnduersali herede accipiendum
350쪽
endum volumus aicn ut in debitum reddat, convcnatur Seiacus autem est in luccessorcsngulari, quia is non tenetur, licet ad eures indebita peruenerit, I hissolis 6.h.r.n. Cum singulari enim successore, hic quasi contractus non est celebratus, is .g .de contras. t. I. g. Fheres,ad S. C. dest. Et condictio indebiti personesis actio est,no in rem scripta Pauci se eriginta. Hissolu.n. I. Et hoc tu demuobtincrestatuimus,quando ex caussa onerose ad ungularcm succes rem rcs,quae condicituricruenit,ab eo res indebitesbluta non repetitur quod si ex caussa lucrativa ad eumpcruenerit, dc sic locupletior ex eo factus ruerit,etiam aduersus singularem succello rem condictionem dari, unanimi consensu interpretes nostri tradunt, Bart. Ias Paul. de Cassi Mesit,in ael. HissolG.h.t.n.dactumque de eo est
do ab onerosa separandam non esse existimetet attamen singularem succcssbrem sine dubio teneriait,quando locupletior ex re indebita factus est. Locupletior taut raci putatur,qua-do absq; onere ad aliquem res cst translata,&quis absque pre 7 tio vel ulla recompensa rem accepit. Aduersus criptumiquoq; is heredem,qui tamen heres non exstitit, quia forte testamentumptum, vel iniustum,vel rescillum fuit, degata indebita bluit, experitur. Ceterum petitione hercditatis vero heredi filio puta posthumo,tenctur ad hoc,ut condictione indebiti cedat,&cedendo liberatur,adeo ut licet illi, qui indebita legata
accepount, nonnisit soluendo nam plius tame heres scriptus Vero heredi non teneatur. cessio n. actionis, etiamsi inanis dc c