Lazari Riuerii ... Praxis medica 1

발행: 1653년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

761쪽

72 et Praxeos Medica Lib. x

postea vero cum meste cocto misceatur ad formam optatae , quam Amaius Lusitanus praedicat tanquam primum aduersus lumbricos remedium. Cornu cerui ustum a Foresto maxime laudatur, cum

passulis, aut alio quouis modo exhibitum, ut nonnulli hoc solo remedio curati sint ; iis praecipue conuenit, qui lumbricis cum alui fluxu laborant. In qua ariisetuum complicatione commendat etiam succum plantaginis , & decoctum centinodiae in potu exhibitum..ibus addi possunt topica.ventri admota, partim astringentia , partim lumbricos enecandi virtute praedita. Vulgo etiam usurpatur a mulieribus oleum commune cum vino exhibitum. Illud autem lentore suo. animalium eorum, quae sola transpiratione vivunt, spiracula occludens , ipsa suffocat & interimit. vinum etiam acrimonia se, , eadem interficit. At praesente febre, melius est oleum cum succo limonum , vel granatorum admiscere , vel, quod multo praestantius est, oleum amygdal. amar. cum praedictis succis vel aqua

florum arantiorum.

' Stocherus in Empirica sua , oleum e ligno exsiccato coryli, seu auellanae per descensum paratum laudat, si una. vel duae guttae puero exhibeantur: grandioribus Vero , tres , vel quatuor cum mica panis. lanmediate n-quit, interficit, ct educit per secessum imo vero lumbricos ct

pediculos extra corpus leui contactu enecat. volunt autem

authores peritissimi, hoc oleum e ligno corylino extractum , esse oleum illud heraclinum, quo Martinus Rulandus pueros a lumbricis sere in momento liberabat,

labia & umbilicum eodem illinendo ; ut passim in illius

centuriis videre est.' Nos autem experti sumus, oleum iuniperinum adgurtam unam exhibitum cum iustulo, puerulis hisce

762쪽

Cap. IX. De Lumbricis. . 72 31 lumbricis Dborantibus multum opitulari, modo fe

bris absit. ι

At reliquis omnibus remediis forte praestaret me curius crudus, si eum per os exhibere auderemus, quod tamen magnorum virorum suffragia fieri posse testantur. Quorum nonnulla in medium proferam: ut qui hoc remedii genus tentare voluerint, id minime sine authore secliue existim*ntur. 4 Mathiolus epist. . ad Stephanum Laureum, Me- . dicum Caesareum. Cum inquit , arre tam viuumvalla alia lethfera facultate i ut Dioscorides'inquit) interimat , quam quod suo ingenti pondere intestina laceret e nihil sane verendum videtur minima quantitare id posse moliri unquam , praesertim cum sua grauitate oe sphaerica forma , facile e corpore per inferiora labatur. Idcirco mdrari non debemus , si BrasDuolus , tam clarus alatis nostra Medicus , ad necandos interaneorum vermeε , dari pueris argentum vivum

nullo incommodo , scriptum reliquit ἱ ct eo tam feliciter usus sit alter quidam clarissimus Meiucus Patauinus, quanquam parandi , dandique rationem minime umquam docere voluit. Atqui ego , et si hoc medicamento nunquam sum usus , vidi tamen dari saepe illud. scrupuli , vel sesquidrachma pondere a Goritiensbus obstetris bias, aegre parturientibus mulιeribus, nullo Prorsus incommodo , stafelici semper euenta. Haec Mathiolus. Fallopius tract. de morbo gallico cap. 76. Si bibatur, inquit , aVenttim vivum , illud non facit, quod facit unctum. Vida mulieres , quae libras eius biberunt ut abortum facerent:ct sine noxa. Ego exhibeto in vermιbus puerorum, ct nullum parat symptoma solium necantur vermes. Platerus in curatione lumbricorum : Argenti viui,inquit guttam unam vel alteram,vel 9.si. aliqui deglutiendupropinant:quod Nemta,quibin maxime aduersum,cito fugat,

763쪽

Cap. IX. De tumbricis. τι I

morbus cessare videtur frequentatis experimentis. Ego 'Bidem viduam mulierem cuν aui, quae nouem dierum byatio, vomitibu3 continuis ex vemibus labo auerar, ct fere tri

duo non comederat, nec cibum retinere valuerat. mic cum

0drargyra B. q. cum tantillo donij mortificati propina se sem , absque ulla molestia per aluumcentum oe plurci emia sit vermeου , ct eadem die liberata est , ct solita exercAit domi ct foris negotia , magna profecto parentum admι tione, cum prius debilis 2 emaciam esset. Aliis etiam exhibui , s bono semper euentu 3 domisue continuo aquam habeo, in qua bdrargyrnm infusum retineo, illamque puerulis pro vermibus libentissime concedo: nec adhuc qA-piam ex illo noxam accepisse experim sum. VIus est hoc

remedio ad vermes necandos Mathiolus , Horatius Angε-

mus , ct plerique ali' celebres viri, qκi omnes huius auxi-ι- maxime extollunt beneficia. Datur pueris in substantia B. i. grandioribus B. - . vel 3. i. Corrigitur illud s momiscatur in mortaris vitreo cum saccharo rubro, idqBeramdiu conteritur , ut in parata inuisibiles dissoluatur. Ne autem in pristinam formam iterum redeat, oIei πυ-gdal. dulc. guttulas binas addere oportet ; ct cum sa charo rosc. violato, vel 9domato ieiuno stomacho languentibim propinatur. Haec Bari cellus. Sanctorius in meth. vitand error.lib. s. cap. II.Nisi, inquit, in lumbricis necandis ad valida praesidia confugiamus. ut ad aloen non istam, vel ad mercuri' B.j. cum aloesor terebinthina pauxilla , ad pitula perexigua formam re- τροιι , nihil fit. Qui mercur ij erudi usum resermidant, eodem praeparato Vti possunt, nempe mercurio dulci, non solum ter, ut vulgo fit) sed eriam sexies sublimato : ulteriori

enim praeparatione malignitas illius magis retunditur 3 admixtis aliquot granis diagrydij,ut citius e corpore eli minetur,simulque lubricos,eorumque materia ex pellat.

764쪽

726 . Praxeos Medica Lib. X.

Quantitas autem illius augenda ; vel minuenda est pro ratione aetatis. Exempli gratia pueris octo , aut decem annos natis iis praesci ibi poterit. V. Mercuri j dulcis gr. xij. diagryd. gr. vi. fiat puluis, qui detur cum pomo cocto iaccharo coni perso, vel panatella sacchatata. Pro potu ordinario, aqua supra laudata erit utilissi via ex hydrargyri infusione parata, vel in qua hydrargyrum per horam integram in ampulla vitrea semiple na agitatum fuerit. Utilis etiam in aqua in qua stannum fusu in sepe extinctum fuerit. Si vero hydrargyro vii lubeat. lartios est aquam cum eo parum ebullire ; sic enim efficacior redditur. Non minoris forte est efficaciae aqua fontis ,. cum spiritus vitrioli aut sulphuris guttis aliquot acidula reddita di sunt enim aceto si tales illae specifica materia quam oriuntur vermes. Aqua veroὸ prout puer est grandior , magis vel minus acida est essicienda. vulgo autem Vsurpatur pro potu ordinario , decoctum graminis,aut coriandri praepar. cum strupo limonum , aut granatorum mixtum. Vel decocto graminis saccharum cum aceti tantillo admisceri poterit. Dum praedicta remedia usurpantur . clysteres toto morbi dccursu frequenter iniiciendi sunt, primum attrahentes lumbricos ex dulcibus compositi, ut ab initio dictum est. Qui non sollim ex decocto liqui ritiae, passularum , & ficunm parari post uni ; sed etiam ex insculo pullis admixto saccharo , & melle rosaceo, vel ex lacte si febri; ab laetit; alioqui facile corrumpitur. At si lumbiicos in crassis iam intestinis esse coniiciamus , qu a tunc vix amplius in tenuia possunt ascendere. medicamenta illos enecantia per clysterem infundere possumus, in hunc modum composita.

765쪽

ν. Rad. gram. J.j. l. betae,malu . mercuriat. & poris tui. an a M. g. corallinae P. j. coriandri praepar. & sem. contra, ana 3. ij. In m .ij. aquae fiat decoctio. In colaturae m. j. dissolue olei rosac. 3. ij. cassiae' recenter extractae 5 .vj. hierae picrae 4. ij mellia violacei 30. Fiat clyster. Si fortiorem deiideres. 2M. Rad. gentian. 3. , absinth. Vulgaris, & abrotoni, ana M. j. centaur, min. M. g. lupinor 3. 6. sem. contra g. ii. Fiat decoctio. In colaturae q. s. dissolue olei absinthii 3 j s. salis 3 q. s. Fiat clyster, qui iterandus est,& in polleriori, ut vermes enecati educantur , dissolue benedictae laxatiuae , & hierae pictae , an a 5. iij. vel

j. g. - . . .

Si praesens sit alui fluxus , elyster sequens inliciendus est. V. Rad.tormentillae,& aristol. rotund .ana 3 d. s. cortic. granat.& myrobalan .ana 3.j. lentium P. j. baccarum myrti 5 j. rosar. rubr. P. j. Fiat decoctio. ln colatura dissolue olei ment hae, vel absinthii 30. Fiat clyster. Exterius vero ventri admoueri solent topica varia, non solum antea proposita, sed etiam sequentia. V .Rad. gentia n. s. i. rad. aristoloch 5.Vj.cortic. aran tior. J.j.colocynthid. 5.j. cornu cerui usti 5. ii, croci 3. g. Fiat puluis, qui subigatur cum oleo de absinthio, vel amygd. amar. & addita cera fiat unguentum. Item oleum simplex cum pulpa colocynthi d. decoctum efficacissimum est. Item oleum de absinthio & hyperico , toti ventrmane de sero admouendnm. Ol. absim iiij, ment hae, &amygd. amar. ana succi absinthi j,rutae ana fi .ij. tormentillae, dictamni al. hi et edoar. ana 3. si . fellis bubuli 3. iij.aloes P. 1. Pulueriiniantur. & cum modica cera fiat unguentum. Vel

. Colocyntid. s. vj Terantur, & cum felle bo m

766쪽

& vino imponantur umbilico. Quo remedio & vermes interficiuntur, & venter soluitur. Myrrhae 3.vij.mastich. S. viij. alocs hepar. 5.xviij. sal. comm. m. i. Contusa omnia destillentur per retortam lento igne , & magna diligentia : exibit primo aqua, te inde oleum : Quo si illi natur infantium umbilicus, omnem putredinem corrigit, quae in eorum m senterio rella gnat. Cataplasma etia in hunc modum concinnari poterit. Farinae lupinor. J.is myrrhae,aloes, ana 3. ij. sellis bovis quantum satis,olei de absinthio 5 .il. Fiat c taplasma ventri admouendum. Si alui fluxus diutius perdurauerit, cataplasma sequens admoueri poterit. V.Ol. cydonior.&absinthii,ana 3. i. succi portulacae cum aceto extracti J.i. g. farinae lentium 3. i. farinae lapinor. g. g. coralli rubr.cornu ceru .vsti, ana 3 iii. Incoris porentur simul, & cum pauca terebinthina fiant ad formam cataplasmatis. Ex sola hiera picra cataplasma conflatum essicacissi

num est.

Fotus etiam interdum adhiberi possunt, quando

magna ventris inflatio de tensio apparet, in hunc modum compositi. V. Fol. absinthii, abrotoni ,ran aceti,scordii, maluae,& violariae,ana M. i. lupinor.contusor. S. si .centaur.P. i. Coquantur in aqua & aceto. Foueatur totus venter calide frequenter. Denique ad latos lumbricos, & ascarides, clyster ex amaris compostus erit utilissimus. Cui addi debent purgantia toties repetita, donec corporis impuritas, ex qua illi generantur, extirpata fuerit.

CAPUT

767쪽

' Cap. X. De Haemorrh. Iaxu immodico.

De Haemorrhoidum fluxu immodico.

LIcet moderatus haemorrhoidum filixus salutaris si, & , multis morbis , iisque grauissimis hominem praeseruare , ac liberare soleat, quemadmodum docuit Hipp. in epidem iis, & aphorismis, nempe pleuritide , peripneumonia , nephritide , mania , melancholia , alnique innumeris. Immoderatus tamen periculosissimus est , ali6sque morbos perniciosos inducit, nempe totius corporis imbecillitatem, omnium viscerum refrigerationem, & praesertim hepatis, atrophiam, cachexiam , & hydropem : propter caloris natiui deperditionem , effuso vitae thesauro, & totiua corporis

fomento.

Ille autem fluxus immodicus easdem habet causas, quae alia sanguinis profluuia excitare solent ; sanguinem nimirum quantitate, vel qualitate peccantem. Dum quantitate peccat, & magna copia ad venas haemorrhoidales defertur, eas impense dilatat, & oscula illarum aperit, quod quidem fit tunc temporis robore facultatis expultricis e sed nimia interdum copia sanguis ad eas venas propulsus , retentricem opprimit, unde fit, ut illa in officio suo deficiente, fluxus fiat immodicus , qui artis ministerio cohibendus est. Dum vero sanguis qualitate peccat, acrimonia , vel tenuitate nimia facultatem irritat expultricem, quae non sollam inutilem, sed etiam utilem sanguinem per illas venas excernit. Sanguis autem huiusmodi fluxum immodicum efficiens acrior redditur ex permistione bilis, aut seri acrioris.

Z a s Cognosci

768쪽

Cognoscitur immodicus haemorrhoidum fluxus ex viribus prostratis , & imbecillitate, quam aeger percipit,& ex diuturnitate fluxus, ac copia sanguinis excreti ; tum etiam foedo totius corporis colore ad citrinum vergente, ut aegri 3 istero laborare videantur. Si a sanguinis quantitate prodeat affectus . praecessere causiae sanguinem multiplicantes, & patientes in principio leuiter ferunt, alacrioresque fiunt ; postmodum vero perseuerante fluxu , debilitantur , ac vires eorum maxime deliciuntur. Si verδ a sanguinis acrimonia , vel tenuitate nimia fluxus immodicus oriatur; causae bilem generantes aut serum acre multiplicantes praecesserunt; temperamentum corporis adest biliosum , & exustum , sanguis magno impetu effunditur , Ec effusus admodum rubicundus , rutilus , ac veluti flammeus apparet; cum

aluis, si sola quantit te peccet, subniger re melanch licus esse soleat. εPrqgnosis ex praedictis sussicienter colligitur , cum graues affectus , qui fluxum haemorrhoidum immodicum consequuntur , enumerauimuS.

Ad curationem, sanguis immodice fluens cohibendus , aut saltem moderandus est ; quod fiet reuellentibus, derivantibus , incrassantibus, & astringentibus remediis. Ac primum phlebotomia in omni sanguinis profluuio reuulsorium est remedium. Ideo in profluuio haemorrhoidum sanguis ex vena brachi j erit detrahendus maiori quidem copia , si plenitudinis quaedam fgna appareant, & nondum maxima sanguinis quantitas per haemorrhoidas effluxerit. Alioqui in exigua quantitate , & partitis vicibus tantum erit de .

trahendus.

Sanguinem etiam per dictas venas emuentem revellunt

769쪽

CU T. De Haemorrh. fluxu immodico. 73 r

re vellunt frictiones , & ligaturae partium superiorum , tum cucurbitulae, scapulis , mammis , & hypochondriis admotae, quae ad maiorem revulsionem in scapulis scarificari poterunt : in omnibus autem locis praedictis plures , di frequenter erunt ad-

inouendae.

Purgatio etiam blanda humores biliosos sangMni

impetum conciliantes ad intestina derivat; eaque fieri debet ex purgantibus astringendi vi praeditis , ut rha- barbaro , myrobalanis, & tamarindis, qualis ad vomitum sanguinis fuit proposita. Docetque Mercurialis tamarindos praecipue , ad coinpescendum huiusmodi

sanguinem fluentem , miram quandam potestatem habere, tam decoctos,quam in substantia usurpatos. Imo pruna nostratia acidula, quae aliquo modo tamarindos aemulantur , frequenter estata ante alios cibos , huic rei etiam conducere. Illorum praeterea usus erit conuenientissimus, ut alnus laxa seruetur ac si non suffec rint , alia etiam addenda erunt, quae ad alui astrictionem fuerunt proposita, quandoquidem usu medicamentorum astringentium aluus constipatur , & in conatu ,qui ad faeces duriores expellendas necessarius est, haemorrhoides magis aperiuntur, ac copiosum sanguinem effundunt.

Postmodum ad ea remedia veniendum est, quae singuinem incrassant, Sc venas laxiores constringunt;

qualia sunt ea, quae ad sanguinis vomitum, & sanguinis sputum , in formam tu lepi, pulueris, optatae, aliorumque supri proposita sunt. Deveniendo etiam ad narcotica, ut ibidem dictum est , si maxima necessitas postulauerit. Ac praeter illa remedia, valdὸ laudantur ab auctoribus pitulae de bdellio ; quas tamen reiicit ROndeletius; propterea quod vero bdellio Pharmacop i careant, &illius

770쪽

3 et ' praxeos afeilliae Lib. T.

illius loco myrrham usurpent, quae sanguinis si uxuri promouet. Verum huic obsistit Solenander , illiusque experientiae propriam opponit , asserens se in usu narum pilularum , ut sunt praescriptae, atque cum usitato bdellio compositae , effectum , quem promittunt, tam euidentem comprehendisse , ut de compositione dubitare vix queat. Nisi quis putet ab adiectis siccantibus de astringentibus, hoc qualecumque quod recipiunt myrrhae , obtusum superatiumque esse. His addere pos. sumus , Bauderonium in Pharmacopoea , aliosque recentiores asserere, verum hodie bdellium, Dioseotidis descriptioni conueniens , ex Iudaea nobis afferri , &amyttha non dissicile distingui. Illarum autem pitularum usus talis esse poterit. V.Pilulari de bdellio 3.i. trochisc. de carabe, & de terra sigillata,ana B. i. Cum muci lag. sem. cydonior.ex tracta cum aqua rosacea, fiat massa pitularum, de qua capiat 9 j. bis in die,ante prandium & ccenam. Topica remedia eodem tempore usurpanda sunt, in. varias sormulas redacta. Fotus ex verbasci, seu lapsi barbati decocto in aqua ferrata, vel vino astringente parato, conuenientissimus est : haec siquidem planta haemorrhoidum fluori. &dolori appropriata est. In usu vero fomenti diligenter obseruandum, ut frigide vel saltem temperate admo

ueatur.

Magis composita decoctio in hunc modum praescri- bi potest.2M. Radicis bistortae m. g. solior. plantaginis , verbasci, summitatum rubi,& quercus, ana M. ij. si granorum sumachi ,balaustior,gallar. viridium, & malicorij, ana M., .myrtilior. g. g.rosarum rubra. P. ij.aluminis j.j. Coquantur in tribus partibus aquae ferratae,& una vini rubri austeri pro fotu. Martinus

SEARCH

MENU NAVIGATION