Lazari Riuerii ... Praxis medica 1

발행: 1653년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

731쪽

69 o. Praxeos Mediea Lib. X.

Iustulum carnis vitulinae,optime & diu come,vic, tum dolares lenit. . . :Cremor oryzae mundae bene coctar,ulcera cosolidat. Refert Letius in sua historia , multos dyscntericos in longinqua nauigatione fame propemodum enectos, oryza in lacte decocta , additis vitellis ouor. & succo hederae terrestris, suisse restitutos. In lacte etiam amygdalino oryza utrumque lac prius auro ustulari. i Hordei vero cremot cum saccharo paratus detergit

Ιusculum ex decocto pimpinellae cum butyro paratum , & pet triduum exhibitum , mane , & sero , dysenteriae curationem mirabiliter Promouet; id que mamis, si ei bidem decoctum eodem tempore pro potu Orinatio exhibeatur. .

Cottices duorum arantiorum subviridium in m .viii. aquae decocti pro potu ordinario,curatione accelerant. Rasura cranij humani 3. j. bis aut tet exhibita curuiusculo, aut alio liquore idoneo, dysenteriae curatio nem citissimὶ absoluit. Muci laginis gummi tragacanthae extractae cum aq. rosara ochlear.ij. vel gum. arabic. 3.si. in singulis iusculis& panatellis utiliter dissoluitur , tum etiam gelatinae

cornu cerui cochlear. j. Tandem decocta astringentia ad integram sanationem, corpore bene euacuato , exhiberi poterunt. Quae fient ex rad. bistortae,tormentillae,symphyti sol .plantag. millescit . bursae past. equi isti, pilosellae,agrimonia ,sem. plantag. acetosae, sumach, vinaciorum, rosis rubris ,&c. in aqua cillernae ; dissoluendo strup. cudonior. myrtim aut de ros siccis; tum etiam interdum acaciam , hypocist. bolum armenam , aut spodium. Succus cydoniorum cocius sine additione ad con-- - . sistentiam

poterit decoqui, &

732쪽

sistentiam syrupi, vel rob, & ad cochlear i: vel ij. frequenter cxhibitus valde prodest. Similes succi ex pytis,

cornis, ii Isque fructibus austeris parari pollunt. In testina vervecis pinguia decoquantur in olla , donec iusculum redeat ad mediam scutellam ; huic adde olei dulcis parem quantitatem , capiat aeger per os. . Dysenteriam non valde contumacem Vna vel altera exhibitione sistit. Idem praestant oleum & aqua rosaiarum pari quantitate exhibita. Vitelli duo ouotum indurati, & in aqua rosarum dissoliati instar panatellae, condiamur saccharo,& pauca nuce moschata, & bis aut ter exhibeantur. Succus plantag. crudus. ad 3. iij. vel iiij. exhibitus solus, vel cum aliis permixtus praestantissimus est: αsi inflammatio adsuerit, eam compescit. Testatur Hollerius hederat terrestris succum propinatum plurimos a morte liberasse. Iulepi ex aquis, vel decoctis , & sylupis astringentibus frequenter etiam exhibendi. Syrupus corallorum , tinctuta , & magisterium huic assectui sunt valdὸ idonea, quibus utatur aeger ex cochleari frequenter, vel syrupis sequentibus. Sytupi de agresta , myrtini, de succo plantag. cydonior. de ros. siccis, & de succo portulacae, ana j.j. Misce ad usum dictum. In fine dysenteriae valde conseri succus absinthij Mmenthae bene depuratus cum saccharo in serupum

redactus: liabet enim mentha cum absinthio mixta miram vim corroborandi ventriculum. Im3 vero,s dysenteria a multo fructuum usu contigerit , in ipso principio valde conducit syrupus de absinthio cum aqua cinamomi, vel theriacali ; ventriculo interim admouendo iamenta & emplastra roborantia,

X x a Malum

733쪽

69 1 Praxeos Medicae Lib. X

Malum cydonium excavatum , ceta alba dera a Impletum , & iub cineribus coctum , ac postea exhibitum per aliquot dies , specificum est dysenteriae reis

motum. Quercetanus idem remedium parat ex pomo curti- pendulo excavato , & gummi arabici ac rasurae cerae albae, an a 3.j. repleto, & ad ignem cocto. Pomo deuorato, statim exhibet haustum decocti asti insentis. Alii vi urpant pullum columbinum cera infarctum,& assum, ae in prandio exhibitum. Mespillorum usus dysenteriam inueteratam curar, ut testatur Forestus historiis duabus lib. Q. Obs. i. propositis, qui locus supra citatus est in diari hoeae curatione.

Bruyerinus vero lib. 8. de re cibaria cap. 22. seribit seipsum desperata dysenteria laborantem,de anus cuiusdam consilio sorba cruda largissime deuorasse, indeque sanitat i restitutum suisse. Nec omittenda est illa uua quercina, a Martino Rulando descripta , quam dicit esse concretiliu in quiddam in forma uuae, ad radices quercuum sub terra, tempore veris pullulans, iaporis styptici, colore foris purpureo, intus candido , & quasi lactifero , quae in aestate pereat , ω quasi fiat lignea : ideoque tempore veris debeat exsiccari in umbra, & deinde pulueritari ε, hocque puluere nihil praestantius esse ait in dysenteria, omniqtae sanguinis profluuio. Illius etiam uuae mentionem faciunt Encellus , Bauhlnus , dcSkenkius. In omni fluxu a putridis humoribus, roborentur intestina pane biicocto . qui in ceto fuerit decoctus, di

postea exsccatus. Bis terve repetita ea piae paratione,

ille puluerisetur , & iustulis indatur ad mediocremerassitiem. . Pulue res

734쪽

Pulveres ad eundem affectam varij . etiam parantur in sequentem modum. U. R. ad. bistori.& tormentili. ana 3. ij. sem. acetos.& plantag. ana 3. j. corall. rubr. & margarit. praeparat. an g. g. Fiat puluis tenuissimus. de quo capiat 5. i. cum ius illo. vel liquore idoneo. Possunt addi huic pulueri ad maiorem altrictionem, rosae rubrae, myrtilli, bala ustia, cornu cerui ustum, vel spodium , aut tr ehisci de spodio , vel ad maiorem adhuc astrictionem, sanguis draconis, acacia, gallae , bolus armena , terra tagillata , lapis haematites. Si simul glutinare desideres, adde sem. psylli j amylum, gum. tragacanthum. Bolus armena Orientalis ad 3 i. cum ivlculo , statim sedat dysenteriam, si purgatio sussiciens praecesserit. Vel Pulveris tragacanthae S.i. nucis moichatae,coral-lij praeparati, ana 3. g. M sce capiat in duas vel tres do ses, cum ouo sorbili,aut cum iusculo. Vel Gummi arab. 5. j. coralli praeparati oboli armente, ana 3. 6. Misce, utatur loco praedicti. Vel P . Cornu cerui usti, boli armen. corall. utriusque, .santator. omnium , mastiches , an a 5. g. thuris, tragacanthae, an a B. g. Misce, fiat puluis, de quo capiat 5.6. frequenter. Forestus valde commendat puluerem sequentem,al, quoties usurpatum.

Myrobalan. citrin. & rhab. pardm totrefacti, ana Θj. Fiat puluis pro una dosi. Hercules Saxonia sequenti puluere gicit omnes dysenterias recentes , nisi fluxio admodum urgeat, statim& certo sanari.

Ossis sepiae v sti s. ij. spongis 'piee imbutae , M

in ollu a ustae, & corti c. ouor. indurator. ablata pζlli

cui R interiori, ana 3.j. Fiat puluis. Dosis 3 j. in liqv0

idoneo

735쪽

Ad ulcus leniendum & consolidandum,electuarium

sequens vidistimum est. V. Muci lago sem. cydonior. mucilag. rad. consoliadae , & gummi tragacanthae , omnium extractarumctim aqua rosar. ana 3. I. amyli 5. j. coralli rubri 3. ij. boli armen. prae p. 5. l. bala ui . 5. g. rob, de sorbis, vel cydoniati 3. ij. lacchari rosac. g. j. Fiat instar electuarii, do sis 5 ij.

Narcotica per os aliquoties exhibita miranda praestant: dolorem enim sedant,fluxum cohibent, somnum conciliant, & sic quoque vires reficiunt. At multo

erunt v mliora , si astringentibus, & roborantibus permisceantur. Exempli gratia. M. Conserine rosa r. antiquae 3. ij. laudant optati g. iij. confectionis aikerm. 3 si. Fiat bolus. In dysenteria maligna & epide mica, bezoardica &sudorifica multdin possunt. Compertum enim est, pethuiusmodi remedia , euacuata materia dysenteriameessare: ideoque mox a principioin dum reliqua fiunt, humoris peccantis natura aduertenda est. Si enim is

malignus sit , qualis in. dysenteria epidemica esse solet, frustra laboratur reliquis medicamentis , nisi simul,& quidem statim in principio, alexipharmaca exhibeantur, Ad hunc usum reuocari possunt ea omniaέ quae febribus malignis conueniunt. Ac praeter ea quae diaphoretica sunt, ut lapis beZoardicus , aqua theriacalis ; conferent etiam plurimum cornu cerui:, terra sigillata , bolus armena, unicornu', corallium, ca-rabe,scordium, hypericum, plantago, tormentilla, pim-pinella & alia innumera. Exterius vero admoueantur toti ventri olea cydonior. rosae. & si magis astringendum , omphacinum, vel addita aceti tertia parte, & coquendo ad consumptionem aceti ; si ventriculus simul affectus sit,addatur Xx 4 mast labinum,

736쪽

Cap. VI. De insenteria. 697

de mastiche, & myrtili. ana quantum satis. Fiat emplastruin , quo lotus venter contegatur , a cartilaginexiphoide ad os pectinis. Fotus etiam fieri potest roti ventri , ex decocto astrua gentium facto in aqua ferrata, cum vini rubri,vel aceti portione. Vel Rosar. rubr. M.ij. absinthii, ment hae , an a M. j. inucis molchat. rad. cyperi mastiches, galangae, an a 5.j. Cum linteo albo fiat sacculus iustae magnitudinis, qui in vino rubro , vel aceto calefactus Ventri imponatur. vel Absinthii, mem hae, plantag. fol. quercus, summitatum rubi,caudae equinae, centinodiae,ana M. j.flor. rchamaem. P. ij. rosar. rubr. M. g. myrtilior. 5. i. sem. sumach. plantag. coriandri, ana 3. vj. nuc. moschatanum. iij Fiat decoctio in aqua chalybeata, dc vino rubro, qua foueatur Uenter. Rulandus ventri admouet sacculum ex sursuribus in

aceto decoctis. .

Si dolor valde urgeat, ventri admoueantur lintea,in lacte chalybeato calente madefacta. Quod si somenta non sussiciant, ad insessus deuenire possumus , qui Matthaeo de Gradi. Sauanarola,& lachino praecipue laudantur. Idόmque Iachinus ad

pueros maximum esse secretum asserit. Nam calore actitati nonnihil humores ad cutem auertunt; qualitate verb astringente fluxum cohibent. Iis tamen utendum non erit, si corpus humoribus vitiosis refertum fuerit, si dysenteria fuerit maligna . & febrem comitem habuerit. Fiunt autem ex teneris germinibus quercuum , baccis cupressi viridibus, nucibus pineis viridibus, vel pini soliis, & corticibus,aliisque in aqua decoctis.

Ex praedictis fotuum decoctis possunt fieri suffumi-X x 1 Sia,

737쪽

gra , si nempe corum vaporem recipiat a ger in sella perforata. Praecipue commendatur sussitus ex decocto lapsi barbati, qui etiam in diar rhoea laudatus est. Faventinus commendat suffumigium ex terebinthi na supra laminam candentem iniecta , bis in die exceptum. - .

Idem laudat fomentum sequens , ano admouen

dum.

V. Melisse m. j. verba sci M. j. Includantur sacculo oblongo, qui postea in vini rubri styptici, & aceti fortissimi ana quantum satis, coquatur ad tertias, & calidus ans imponatur. Rulandus verb ano admouet fotum ex decocto glan

dium in aceto paratum.

Idem Faventinus hanc lotionem proponit, tanqu&m secretum ad sistendum fluxum dysentericum. V. . Scoriae fecit aceto prieparatae,limaturae chal Vbis aceto praeparatae, an a m. j. Bulliant in ib. ij. aceti forti ismi ad mediae partis consumptionem. In hoc decocto aeger plantas pedum, & volas manuum detineat per dimidiam horam, mane & vesperi. qn affemi diuturno, & ubi ulcera eontumacia i mestina occupant,mercurius crudus ad eorum curationemptu inaurireonfert', si cum imguento tosaceo permiscea-Tur, eoque venter illi natur.

Huic addi possunt clysteres pro sordidis ulceribus supra propositi.

Lac vaccinum eodem tempote exhiberi poterit cum stropo myrtino. Item balsami veri 3.j. cum nebula exhibita, ulcera interna mirabiliter consoli lat. Ad diaores leniendos, omentum castrari, aut verve cis recenter mactati, ventri admotum de fasciis alligatum

738쪽

tum , multum prodest, praecipue in pueris, & pluries idem remedium iterari debet. Si hepat, aut ventriculus , aut cerebrum huic fluxui occasionem prix beant , propria remedia illis erunt adhibenda, ea perpetuo seligendo, quae astringendi dc roborandi vim habeant. Pro potu ordinario exhibeatur aqua , cum consertis rosar. agitata , tinctura rosas. decoctum sol. quercus, vel aqua infusionis terrae sigillarae , vel aqua limplexmro ustulata, cum strupo cydonior. myrtino , aut detolis siccis. Vel absente febre lene decoctum masticheseum byrupis praedullis. Potus chalybeatus, ex sententia Cratonis, exhibendus non est : non enim astringit, ut vulgo creditur , sed turbat aluum. Alii laudant decoctum graminis, quia siccando prodest, & per urinam diuertendo. Denique obseruatione dignum est , quod tradit Aetius lib. 3. cap. 8. & Paulus lib. I. cap. s. inueterata alui profluuia per venerem exsiccari. Quod prius dixerat Hipp.7. Epid. in fine : Impudens scortatio doctiliati intenmorum medetur. Huius rei veritatem experientia didicit Amatus Lusitanus curat. 7.cem. 2. Dysenteriem, inquit, cum grauiter opprimeretur, noctu cum uxore h=menaeam exercuit, ct istico deteritionci celsarunt, indeqne Ianus euasit. Hic pro coronide addatur , quod in curatione diar- rhoeae, ex Platero in.cura fluxus hae inorrhoidum rein latuiti est ; sanguinem feruidum iniectum mirabiliter aluum fluentem cohibere , vel humanum , vel alterius animalis.

739쪽

'CAPUT VII.

De Teneos. TEnesmus est assidua desidendi cupiditas, qua nihil

praeter mucosum quoddam , & subcruentum , aut

purulentum excernitur.

Causa proxima huius affectus est ulcus recti intestini , quo sanies quaedam aut materia purulenta continuo emanat, & facultatem expultricem irritat, unde assidua desidendi cupiditas emerget. Praeterea mucosum quiddam cum sanguine aut pure permixtum excernitur ex deprauata homio si partis Vlceratae,quae pr I rium alimentum probo non concoquit, & sibi assimi-at ; sed in substantiam illam heterogeneam & mucosam conuertit; ut de aliis ulceribus intestinorum in dysenteria fusius exposuimus. Cum verδ in dysenteriae theoria dictum sit a nobis , omnia intestina in eo affectu poste vicere tentari, hinc sequi videtur etiam recti intestini vicera ad dysenteriam esse referenda. Vsus tamen inualuit, ut quando solum intestinum rectum aE- eitur, peculiari tenesmi nomine donetur ; cum tamen aliis intestinis affectis, si rectom etiam assiciatur , licet dysenteriae nomen obtineat. frequens illa desidendi cupiditas , reperiarur , & ita tenesmus & dysenteria sunt eiusdem naturae , & easdem habent generationis cauisses, ut tota eorum affectuum differentia in loci affecti diuersitate consistat. Atque ita omnes dysenteriae causae superiori capite propositae tenesinum etiam producere

Valent, VI eas repetere non opus sit.

Ad diagno sim huius affectus nihil aliud requiritur qu,m cum a dysenteria distinguere , quod facile obti

netur,

740쪽

Cap. VII. De tenesmo. Tornetur, per ea quae in definitione proposita sunt. in te- uelino enim assidua est egerendi cupiditas,in dysenteria verb interpolata.& dilucida habens interualla I praeterea in tenelmo post magnum desidendi conatum exiguus mucus, isque sanguinolentus, aut purulentus excernitur, in dysenteria vero tum excrementa, tum humores singulis deiectionibus excernuntur.

Signa causarum eadem sunt , quae in dysenteriae causis dignoscendis fuere proposita. Quod ad progno sim attineta. Celsus lib6. cap. I .tenesmum facile tolli asserit,& nunquam per se hominem

iugulare. Gal. tamen 1. de usu partium c.4. inter morbos qui ventri accidunt grauissimos enumerat, & certe ratione molestiae & durationis, grauis morbus dici meretur ; periculosus tamen non est, nisi ab atra bile excitetur,tunc enim ad cancri vicerati naturam accedit.Praeterea grauia incommoda afferre potest, ut abortum mulieribus. Sic apud Hipp. aph. ι . sech.7. Mulieri utero gerenti, si tenesmus superuenerit, abortum facit. Assiduus enim deliciendi conatus uterum recto intestino vicinum maximε fatigat; deinde musculi foecum ex- et usioni destinati, ad foetus etiam exclusionem inseruiunt ; ideo quando illi assidue ventrem inferiorem comprimunt, abortum faciunt. Denique ulcera recti intestini ano vicina , si diutius durent , in fistulam immedicabilem degenerant. Tenesimi curatio a dysenteriae curatione parum abest. Atque ita, primum humores acres & erodentes, ab hepate, aliisve partibus profluentes, expurgandi sunt medicamentis astringendi vi praeditis , quale est imprimis thab quod eo usque iterandum est, donec exhausta Scimbibita fluxio videatur.

Si ad sit inflammatio, quae febre potissimum dignoscitur, ) aut multitudo sanguinis, phlebotomia usur- lauda

SEARCH

MENU NAVIGATION