Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo regio matheseos professore. Eiusdem oratio inauguralis iteratò edita

21쪽

tam incessanter diei, ac noctu . Ut trique,

0Zmis vicissitudines inducentem. . Commendat in ummopere dignita ubiectis materiae, qu4 non alia est , quam ampi ima, nobili maque totius Mundi regio, Calestu nempe , ac Sire ea, Dam hominet vicon:emplentur,

tum obtinere oculos, tum erectos habere vultus a Sapientiorabus dicuntur. Certant de eius Inventione , Antiquitate

Mercuriumue Mauri, Atlantem, Herculem ara , olfouem, Orpi tu , s A reum Scythae, ob Prometheum,sivorum sDejunt Obseruationes, antiqui mi Bahloni' sunt 3 Nimirum habet Ptolomaeissaliquot Eclipseo ab ijs obseruatas annis pauia. plus ante Christum septingentis. Quod de vis

Horibus memorant, aut Iullo erobator monumemto, Aut j lv. - - T. Sum vero Obstruationes eorum, qua in Aprii apparent s ac Phaenomena idcirco zocantur)ger inana totius Apronomia fundamenta: quatenus

factis, comarat isque Oleruationibus plusculi confinguntur H potiaesei,supponunturze circuli, re orbeJ , iuxta quos moueri Jidet aprobabile'

22쪽

hoc, ut ea qua obseruantur, qualia obseriuam

aur, appareant. Praetereo autem subinde condi quaι Tabulasmocant Myronomicas : Abacos nimirum expriment eis numeris, noti ve Arithmeticis ea Tempora, quae Sidera in absiluendis, iuxta assumpi H Othesis, circuitionibus insumunt. Praetereo ex Tabulis Ephemeridas , seu

Diaria parari, quae videlicet certis motuum, an

que temporum constitutis initijs, exhibeant quia

lus in Caelo locis Sol, Luna, caeter ue Apra die

ui singulti sint, ac inter se configurentur. Porro cum si onomia pars sit pracipua Osimographia ue delineationis Mundi uesicque u hil ρ it congrue de Calo, ac Sideribus dici, aut . intelligi, nisi habeatur Systema Mundi generale ob oculos , ideo sis iciendum Mic Schema, quoi distositio partium Mundi , qualit vulgo π conqripi, s tradi solet, repraesentetur. In i o , quem orbiculum vides intimum; Terrae, re Aqua globum refert; succedentes duo circuli Aerem, S Ignem squ4 duo Elementas 'periora sunt reprasentanti

23쪽

IMMOBILE.

24쪽

pROOE MI ALIM scisculi undecim sequentes coelos undecta mo- έ leis exhibent; septem scilicet Planetarum pro prios, dicto que Lunae, Mercurij, Veneris, Iouis, Saturni: unum Stellarum Inerrantium, quod idcirco Apianes, Firmamentum dicitur: duos ossa inos, ita dicis, quod, cum t -- ex pertes Sideribuet, steciali ratione pellucidi sint, ac unum denique supremum, Usum quoque Primum Mobili appellatum. Dico mero Mobicis caelos ue quia Theologi duodecimum, ipsumq mmobile statuunt , calum eti- delicet Emnreum, quod sit Mentium beatarum sedes, s habeatur 'ma exterius quadrata,

quod Ciuitas sancta in ἁνοωθpsi descripta po

sita in quadro dicatur. Numero, ordinique Ca rum memoria tenendis conferre potest hoc inustio On,

Luna, & Mercurius, Volus, & Sol, Mars; Ioue, Satur,

Firmamen, duoCrystalli, Primum, Emp

reumque.

Ckm in Mobilibus autem Calis duplex gen ratim obseruetur motus, Unus dictus Pi imus seu Diumus, omnium communis , alter Secundus,

25쪽

res explicando excoxitata sit, quam spharim maeterialem vocant ue posteriori, quam Theoriam Planetarum appellitant i heince ocitur, ut duae soleant innomia partes distinguiquarum una

Doctrina Sphaerica, alia Theorica nominetur. Itaque nos de Utiaque compendio dicturi, quoniam operAE retium est rem imprimis cognoscere iuxta receptam vulgo seni ζη iam, qua D

stema Mundi, cuiusmodi est mox ante descriptum, supponit: eapropter id duobus exsequemur Libras, in qVorum Primo V demus ea, qua ad partem Sphaericam, in Sec, do ea, qua ad neo

ricam flectant. /

Subinde vero, quod Nelebria iam euaserim duo alia Θstemata, υλm Opernici, alterum Hrabei, quorum vir Aque nobilei autores adipiscitur: ideo T r sm Librum , appendicem alla H hira attexemus f. cog scere etiam liceat, q nsm ida sint, b qni a Sectatori us defendantur.

26쪽

ASTRONOMICAELIBER PRIMUS,

DOCTRINA SPHAERICA.

CAPUT L id Sphaerasit, es ex quibus constet

3 V M exordiendum rigitur a doctrina Sphaerica sit, supponendum est Sphaerae nomine intelligi heid Iristrumentuna illud vulgare, & mox sprout repraesentari in plano potest exhibendum,quod ex vari)s circulis, armillisve constans; axe,Cum globulo in medio, trajectum, usurpari solet tur inclit nae Mundi, tum caelestibus motibus, ac praesertim Primo, seu diurno reprcsentandis. Nam primum quidem Globulus ille qui sustenta tar in medio, Terram in centro Machmae Mundanae

27쪽

Ps s -τi o rei constitutam referti & trajicientis axis extremi, seper quibus sit conuolutio, duos referunt Polos, alter a Q quidem Boreum, alterum vero Austrinum vocat super quibustota Machina canorum eo voluitur in tu, qui spatio horarum 2 . peragitur, & ut Latinis dicitur diurnus, ita Grςcis quasi nom-Hai, quod diei, & noctis spatium complectatur. Ac non est quidem Sphaera contexta ex tot orbi-ius, quot ante descripumus caesos: sed tota tamen Aorum strues intelligi potest ex hac simplici circ. lorum compagine: quatenus ut ista mouetur superpolis Sphaeralibus, ita illa tota unico abreptu move tur supex polis Mundi Nimirum tametsi itiseriores csi specialeis motus obeant, quibus se in ortum veluti subducant, idque

secundum eum circulum, qui 'mox dicetur Zodiacus: Omnes tamen impetu uno a super exstante Primo mobili versus occasum abripiuntur, circuducuntu que intra idem tempus, horarum nempe 2..' Vnde&fit, ut quae in ipsis constituta sunt Sidera , diei orui, Oscadere,, re redireqtie apparealati &qua ipsis imprimitur, motus Raptus appellitetur.

Supponit interim hic Raptus este debere omneis citos non modo perspicuos, sed etiam contiguos, s lidos, ac duros& sic era ipsis haerere: ut scilicet simia possint abripi. Quod victimque verum reipsa non siti admitti tamen, ut Hypothesis explicandis motibus potest. Ad circulos Sphaerς quod spe lae , ij distinguitiatur numero decem , A ex ipsis sex dicuntur Maioresti iudi

Maximi

29쪽

io INsTITUTIONI Maximi) quatenus eorum quilibet Sphpram in suam parteis aequaleis dispescit , Horizon puta,ac Meridianus,intra quos immobileis reliqui volvvnn ac praeterea quator, Colurique duo, & Zodiacus, seu ci cuius latior, secundum cuius medium ea ducitur,, quae & appellatur Ecliptica linea.

Quatuor autem dicuntur Minores,quatenus eorum

quilibet Sphaeram diuidit in duas parteis inaequa leis; dia Tropici nempe, & duo Polares ; qui ctiam na cuta AEquatore ideo Paralleli Vocantur, quod a se inuicem undique aequidistent. ' Quod obiter Zodiacum circulum esse latum dixi, supponit esse reliquos indivisibileis concipiendos: utcumque in Sphetra miles Inon habeantur, quod tales parari, compingique non Valeant. Concipiendos autem addo, quatenus illi non oculis , sed mente sola percipiuntur horizonte tamen excepto in cum eos in

caelo requirimus.

Et sunt alij quidem prςterea in cςlo intelligendi circuli ; sed de illis erit pollerius dicendum. Adnotandum hela, Quemvis circussum diuidi sotalere in gradus, ta parteis aequaleis 3 6o. & quemlibet indum subdiuisum intelligi in co. particulas, quas rima Minuta, & Minuta etiam simpliciter vocant: ac pari ratione, plaerumque quodlibet Minutum primum subdisti qum intelligi in m. vocata Secunda, quodlibet secundum in co. Tertia, & ita deinceps, si quid opus fuerit, in Quarta, Quinta, &c. Quo modo etiam diuiso Die in horas Σ . let Hora sui diuidi in co Minuta prima quodlibet primunt in so .secundat quodlibet secundum in co, tertia, et

30쪽

CAPUT II. De vocato Calesli Globo, Patrem idem cum Sphaera esl SOLENT circuli Sphcrae memorati reprcsenta

ri etiam in eo, qui manibus omnium vulgo teritur, appellaturque Globus Cςlestis . idemque ad is eum Sphqra est,s qu unt in Sphqra inania circulo-ium mobilium interstitia, oppleta esse. contornata que; & illis stellarum Imaginibus insignita intellia

gantur.

scilicet aliunde superficies Globi reprςsentat nobis Firmamenti faciem, prospectumve Stellarum fixatum, redactarum pridem in certas Figuras, seu Imagines, quas , seu Constellationes, & Signa cς- Iustia appellant , quasque, quia Aratus, post Eudo xum,deIcripsit, non desunt, qui Cclestem Globuiqvocitent Aratςam Sphqram. Fuere porro Constellationes a priscis usosue temp tibus distinctς 48. comprehendentes stellan in Grς-cia, totaque orbis terri cognita tunc parte conspicuas. Sunt vero ex iis 12. aescriptς in Zodiaco. Σ1 ad Zodiaci Boream: is. ad Austrum eiusdem: exprimique solent his carminibus.

Insent signifero bis sex caelestia Signa ; -

Suntque Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libra, Scorpius, Arcitenens, Carer, Amphora, Pisces. Ad Boream verὸ ter siemem consticiuntur: i a Vr a Minor, Mago Custos,Draco, Gemma, Genuci e