장음표시 사용
41쪽
vi IN sva TVTroarix Meridiatui eridies contingat eodem tempore,cum 8s qui sunt sub orientaliore, contingat maturiis; ijs, qui sub magis occiduo, tardius , quod Sol nimirum illis prius, istis posterius Meridianum attingat. . Notandum autem, , cdm Sidera ad Meridianum que ascendant, & ex eo deinceps Ascendant ideo, vi maximam cuiusque aliaudine dici Meridianam, de puliqum illud Mςridiani, rex quod transit, dici 'Medium caeli; respectu ipsius i uti & Imum dicitur, , quod illi eregione oppositum sub terra est. Notandum etiam Eleuationem, siue Altitudinem Poli in unaquaque regione nihil esse aliud, quam Me
xum intercipitur, cuiasque complementum ad usqueZenith, siue ad quadrantem circuli, est semper aequa- te altitudini . aquatoris. Sic nimirum, clim in hac urbe Paris , exempli 'causa, Altitudo Poli sit 48. graduum, & so. Minuto rum; illius .complementum, siue altitudo AEquato-
Db AEquatore. PO R γ AEquator, circulorum in Sphaera M talium praecipuus, is est, qui ab utroque Mundi lo aequis undique distat interuallis. Quare M representat in caelo illum cireulum, i veru consipimur q= viroque polo exaequo diu e
42쪽
AsTRONOMr a. Lib. I. nes landum in duo Hemisphaeria, alterum Boreale alterum Australe partiri. 'Dicitur vero etiam AEquinoctialis dicunt Graeci potius , siue AEquidialem quod Sol bis in anno, hoc est sub diem xo. Mariij, x x3. Septembris eum secans s nempe qua principia Signorum Ariens,& Librae sunt in duo creet AEquinoctia, exaequet enocteis diebus, ob aequalem moram sum etiamque horizontem, quatenus sectus ab horizonte AEqnator in duas abit parteis, alteram superiorem, alteram inferiorem, constanter aequaleis. Vides obiter, nomine Diei heic intelagi moram Solis supra horizontem ; nomine Noctis moram trufia : nempe quod vocant tam matutinum , quam vespertinum Crepusculum, co utari in noctem so
Reticendum autem non est, esse AEquatorem pin cipuam Ten oris mensuram, quatenus ipse praecupue est, penes ouem primi Mositis reuolutio attendiatur: A deo ut, si integra, seu mo. graduum cum addita particula, de qua infra) reuollutio sit, duratio se unius diei sumpto amnempe die alio sensu 3 Sin
partis solum vigesimaequartae, siue graduum is. du' ratio sit unius horae; atque ita de caeteris.
EX quaeruor circulis AEquatori parallelis, duo qui Eoinc inde in hara propiores sunt, Trodisci stanti .
43쪽
INsT PT VUONI s Repraesentant illi in caelo duos circulos a Sole de criptos ; unum cum accessit maxime ad Boream, ab . . terum , cum discessit maxime ad Austrum , unde ει propter τροπα, oenue nes , dicuntur resinia, quasi
conuersorij, quod Sol, ubi ab AEquatore ad ipsos usta
Que promotus est, non progrediatur. vlterius, scd rcu. deat versus Equatorem.
Et circulus quidem, qui ad Boream, dicitur vulgδTropicus Cancri , quod Cancri Signum in eo incupiat, qui vero ad Austrum,. Tropicus Capricorni, quod ab eo incipiat Sipnum Capricorni. Dicitur ille praeterea circulus astatis, quod Sole . in ipso vexsulte Ellas incipiat , iste circulus Hyemis, quod Sole in ipso exsistente incipiat Hyems: intelli. ge respectu nostri, qui ad Boream degimus. Quin-etiam ille vocari solet circulus Solstitij alti, quod S ole ipsum occupante, semineque,nostri respectu, alto, creetur Solstitium diei maximi: hic circuatus Solstitij imi, quod constituto in illo Sole, & nota mi Solstitium;
Notum vero est Solstitium vocarum , quod diσi hoc est mora Solis supra horizontem) neque increscente, neque decresstente sensibiliter, Sol stare, hoc. est, neque in Boream, Austrumve procedere, neque versus AEquatorem recedere sensibiliter, per aliquot dies videatur. Distantia autem Tropici utriusque ab lasqualore est graduum λ3 minutor. 3i. tantumdem enim, dc non ampli ,s otcst Sol ab AEquatore recedere, declinare 64 unde:
44쪽
AsτRGR0MPQAE. Lib. I. Μ ee, de& eadem dicitur maxima Solis Declinatio. i Et quia eadem-met distantia est mensura obliquutatis, qua Zodiacus, Eclipticave linea sose habet ad quatorem , heinc fit, ut etiam Obliquitas Zqdiaci, seu ralipticae 23. graduum, & s. minutorum esse dis
CAE τ E R i duo Paralleli, qui heinc inde ab na
quatore remotiores sunt, Polares idcirco dicui tui ae alter quidem Boreus, Arcticusque, alter Austrinus, & Antarcticus 3 qtiod vi ini sint ipsis Polis. Repraesentant autem in caelo duos Circulos, quos utrimque a Polo vicino tantumdem distare, quai qum Tropicos ab AEquatore concipimus,hoc ingradibus 23. & minutis sa. Id nempe, quia Zodiacus ad Tquamrem obliquus Na attinsit Tropicos , ut ipsius Poli tantum necessario a Polis AEquatoris distent, quantum Tropici ipsi ab AEquatore; & aliunde concipimus circulos Pola reis apolis Zodiaci circa Polos AEquatoris, seu Mundi de scribi: atque ita quidem iuxta recentiores. Iuxta Veteres, circuli Polares seu, ut illis soluitvap pellabantur,Areticus, & Antarcticus in paralleli qui' dem AEquatori erant; verum cum possent paralleli in numeri intelligi inter aequatorem, & VtrumquePO-lorum ducti alij quidem semper apparentes circa polum eleuatum , alij semper occulti circa polum de-
45쪽
Iscε praemissis de Globulo Terram, & A
quam repraesentante, dicendum quidpiam ubderetur de Interstitio, quod inter illum, compaginemque circulorum est, quasi referente Aerem, de Ignem: Verum quia seu Aer nihil aliud esloquam textura halituum, corpusculorumve ex terra, & aqua prodeuntium, & vix ad paucorum milliarium altitudinem assurgentium; seu non exstat sub Luna Ignis ille , cuius crassitudo sit leucarum Plusquam septuaginta millium , sed ab aere usque crasso, terrenoque, luccedens est ad Lunam usque purisIimus aether, --r ve, ut iam dicunt, aetherea , idcirco necesse non est, ut quidpiam heic de Aere, lane e illo communiscamur.
Adnotandum est potius circa Axem, quo Glob
sustentari quidem si militer Terram Axe ullo visibili, qui ad ipsum caelum terminetur, sed intelligi tamen lineam indiuiduam per ipsius, ac Mundi centrum aranseuntem, quae heinc inde producta ad usque Pr,mum mobile, in ea duopuncta desinat,quae appellant Polos, seu Cardines Mundi , adeo proinde, ut Poli Mundi nihil aliud sint, quam extrema Axis. . Diximus iam horum Polorum unum esse Boreum; seu septentrionalem, alium Austrinum,seu Meridi nalom : Ille autem solet praeterea dici Arcticusa vicu
46쪽
diximus ab eius vicinia reciprocὸ diciPolarem eam Stellam, quae in caudae Vrsae minoris extremo est sita, ac ab ipso distat,hocce tempore, tuos gradus cum tribus quintis ) iste vero Antarcticus, quod sit Arctico
Appellantur autem Poli,seu Cardines Mundi,quo spraecipua pars Mudi, caelorum nempe Machina,lupec sis dietim vertatur s enim vertere est) dc couertione integram ab ortu in occasum persciati Notum est fuisse quoque Polos Vertices latine a vertendo di sectos; ac Poetam propterea ita expressisse Conspicuum nobis Arcticum, & Antareticum inconspicuum.
Hic V rtex nobis semper subumu; at ictam sub pedibus Sox atra videt, Manciae presenB. Quinintiam Poli Mundi dicuntur acetiam Primi Mobilis vidistinguantur a Zodiaci Polis, super qu, bus scilicet fiunt conuersiones' propria: Secuniarum' Mobilium, si ue caesorum inferiorum eaeque tendendo ab occasu in ortum obliquό)imprimis aurem ir sus Solis, qui quod continenter incedat per lineam'
dictam Eesipticam, idcirco Poli Eclipticae & praecipui
sunt, & Dequentius nominitantur. Heinc Mundi suoque Axis vocatur, qui termina- tur ad Polos Mundi, & circa quem verti tota cad rum Machina diurno illo motu intelligitur, cum Axis Zodiaci ille sit, qui etiam per terram reaijci in- 'tellectus, ad inferiores caelos rerminatur; & eirca que λferi concipimus propriam cuiusque conuersionem:
47쪽
R i IN STPTVT I ONI Mali, tum portiones axium,quibus caeli, &axes solis ac Lunae potissimum,reprςsentari qua a mas pussint. Tametsi vero quilibet Axis per mediam trajectus h ram concipialita' , quia nullus est tamen praeter fundanum fixus, idcirco hic solus, qua parte ex torora heinc inde quasi egreditur, duo in terra designat puncta, quae quod direct subjiciantur ca testibus P lis, dicuntur ipsa quoque Polia ipsius terrae videlicet)M alter quidem similiter Arrucus, seu Boxqv ὸ alter Antarcticus, seu Austrinu . CAP. V.
AD Circulos quod attinet, ille Horizon dicitur,
qui in Sphaera extimus est, α ςaeteros ambit. Repraesentat vero in Mundo illum circulum, quidum inpias uti e Versamur. oculosi circumducimus, apparet nobis quasi quaedam caeli, terraeque commilia iura , c idcirςo Graeco . & Latine Finiens, Fi-
nitorque quo Hic lusia videmus ex terra, d finiat, & partem etiam caeli visam a non visa dirimati,
duoque Hemisphaeria, quae vocant Superius, Ins riusque distinguat. Is est, supra quem emergentis Astra oriri dicuntur, infra quem labentia diuvntur occidere. Quamvis autem Horizon re pectu cuiusque sp .cialis term loci immobilis siti uniuerse tamen cono piendus in tabilis est, quatenm dum locum mutamus, etiam Hotizontem mutar h
48쪽
Α s Y χ o'o M 1 CAE. Lib. I. D- ritea vero Sphaerae Horizon hane varietatem re praesentare, quatenus tametsi non moueatur ipse cir ca Sphaeram reliquam , mobilis tamen reliqui Sphaera intra ipsum ti ac nihil interest, utrius sit motus, Ut eadem creari mutatio appareat. 'Creatur porro ista mutatio ob convexitatem su perficiei terra , ac illius speciatim portionis,quam cit- cuspicimus; Quippe etiam quae libellata est,licet platia esse adsensum appareat, est tamen reipsa leuiter devexa i atque idcirco, dum movemur : aliquid ipsus eYma parte deperditur, aliquid ex opposita resercitu Quod diuo vero superficiem Terrae etia in libellta tam non esse planam, sed deuexaui, intelligitiir vel
ex ipso mari, quod sponte se ad libellam componesis, componit sei mul in orbi hilarem figuram vicum que illa in paruo spatrio plana, siue iacta es s essem Videatur,ac eapropter v Lirpari sol eat adIss,ellai uti probandumve num quaepiam a aptan' sit
Ex hoc obiter intelligitur, nuIIa duo perpcndic la esse reipsa parallela i atque idcirco neque duos etiam vici 's nos parietes ad perpendiculam erectos parallelos esse, utcumque esse ad sensum appa
centro sunt, si product intel ligantur , ut perspicue vel
ra apposita intelligi licet. - c
49쪽
Quod Eeic attingendum de Recto, obliquo, P fallelo Hurironte foret, Peragetur postea commodi
Adnotandum heic solum, distingui a quibusdam Horizontem duplicem , Sensibilem, ac Rationalem. Et Sensibilem quidem esse eum, qui hactenus
descriptus est,quatenusP anities apparet, Rationalem vero eum, qui appareret, si terra bisecta, & altero dimidio evanido facto, Q. ςeΠ-ltro circumspiceretur. Intelligi viruηnque licet ex Figura apposita, in qua circulo interiore referente rerxam,exteriore C elum, linea per ςentrum transiens re praesentat Rationalem,m quae superficiem contingit, Sensibilem. Ambae au- Rem parallelaein caelum usque producuntur, ut intelligamus acceptum in capi mntum interuallum,quam in semicliameter Quae est,hiustum iri quasi punctium lineis puta coite visis, ob immensam distantiam 3 sicque stellam in eodem loco visum iri, siue)ex te arae superficie, siue ex eius centro Videatur.
D. Meridiano. T i v s in Sphaera circulus, intra quem imminium caeteri mouentur, Meridianus est, Ityεm'
50쪽
extrema, seu Polos sustentat. Reprasentat autem in Mundo illum circulum ἰouem transire concipimus per polos Mundi, perque duo puncta, quorum unum vertici imminens Verti . cale dicitur, & voce A rabica frequenter Zenith , alis . tum ipsi sub pedibus oppositum appellatur Nadir ; ne memorem haec duo puncta quasi Horitontis polos
Is diuidens Mundum in duo Hemisphaeria, qu rum alterum Orientale, alterum Occidentale sit, ideo meridianus vocatur, quod quoties Sol ad ipsum emergit, Meridies creetur , dist ans nempe tunc aequis interuallis ab ortus, & occasus punctis; ut proinde quantum ab ortu transactum fuerit temporis,tantum: transigendum ad occasum restet. Praetereo autem ut pars Meridiani superior diu num tempus in duas aequaleis parteis diuidit ; ita intariorem in duas ae ualeis nocturnum secare. Quod sit porro in Sphaera Meti anus immotus, repraesentat quidem specialis cuiusque loci Meridianum, qui ipse quoque est inuariatus i xvertim quia quoties seu in ortum, seu ire occasum dessectimus, sib nouis, nouisque Meridianis. sumus idcirco pi reis, ac varios Meridianos non repraesentat, nisi quatenus Sphaetae reliquae emotione sit instar plurium. In ortum Vero, seu occasum dico , nam si quis db recte in Boream , Austrum e iter fecerit, erit illi semper idem Meridianus.