Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo regio matheseos professore. Eiusdem oratio inauguralis iteratò edita

발행: 1647년

분량: 314페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

31쪽

Denique conuerti ter quinque notantW ad Austrum: . . Cetus, . Eridanus, Lepus, ere nimbosuν O riori, Siriκη, or Proeγη, Argo ratis, H draque, Crater, . Comus, Centaurus, Lupus, Ara, Coronaque, Pistis. Huperisaurem temporibus, & postquam nauigando in Austrum detectς sunt Stellae, quς fuerant Pris. cis inconspicus; distinctet sunt prςterea Constellatio

nes duodecim, quς hocce disticho continentur, Phanis, rus, Induή, xlbias, Pavo, Anser, i H dru'Pasper, A,M, TH1μetrum, Musica, Chamaeque eon. 'ςtereo vero quasdam minores Constellationes designatas in majoribus illis suisse, uti Pleiadas, &Hyadas in Tauro: Pr epe,& Asellos in Cancro: Capellam, ac Haedos in Auriga, dcc. Praetereo etiam aliquas stellas in ipsi rum Constel- lationum interstitiis quasi relictas , ideo Informe appellari quod exti a Porin M, Imaginesve, ad quas

esterae attinent, Visantur. .

prctereo demum, cum forent pridem Stelli potis- simum conspicuς numeratς mille, & viginti duς:fuisse earum praecipuas dictas Magnitudinis esse Pri- mae, quales sunt Sirius dictus Canis major, & Canicula in itemque Lyra,Capella, Arcturus, & aliae: nonnihil minore ,Secundae, quales sunt,Polatis vocata in extrema cauda Vrsae minoris: & qti in Vrsi maiore appellantur Septentriones non-nisil adhuc minores,

32쪽

xsTRON OMICAE. Lib. L. 13hilam aliquibus, quas &Nebulosas, de Obscuras di

An adnotabo Nebulosas, ut vocatum P clepe Cameri, deprehensas esse telescopio, opticoVe tubo, nihil esse aliud,quam aggeries aliquas minutissimarum stellarum, quarum coniunctae lucula speciem albo ris , ac veluti nubeculae cuiusdam creent λAn, deprehensum quoquc esse, Lacteum circulum in Globo descriptum, & veteribus habitum pro vndecimo, ipsoque, Zodiaci instar, lato in circulo, ni- lial esse aliud, quam texturam quandam eiusmodi nubecularum, seu inessabilem stellularum minutis simarum congeriem, qualem iampridem Democritus apud Plutarchum coniecerat 3 -

De repraestentata in Hedis Sphaerae Terra. IAM, cum globulus, qui in medio Sphaerae, repraesentare Terram sit dictus; ideo sciendum impii inis est, esse Terram formae Globoisi neque enim montes vallesque ipsius rotunditati magis ossiciunt spectata nimirum ambitus amplitudine) quam mala arantio granulositas cutis. Et probant quidem Physici hanc rotunditatem in eoitione omnium partium, quae ex aequo in centrum rutantur. Sed Astronomi eam conuincunt, ex eo, quod tendetibus in Boream, Austrumve,aliae, aliaest, 'meli partes heinc retegantur, iride occultentur,&Polus conspicuus euadat heinc elatior, inde depressior

33쪽

Occidentem, astra videat citius,tardiusve oriri, dc Occidere , atque adeo, dum Luna, v. c. patitur Eclipsin, qui est orientalior, plureis horas a meridie, aut m dia nocte numeret , qui occidentalior, pauciores. Est vero nomine Globi Terrae comprehendenda simul Aqua, quatenus Aquae, & Terrae partes Versus idem centrum conspirant maris superficies siccum Terrestri continuatur, ut eadem, quae dicta mox sunt, nauigantibus in Boream, Austrumve, dc rursus ad ortum, occasumve positis contingant ἱ ac vel illud probat non esse maris superficiem planam, quod 'a portu soluentibus Terra sensim sic occultetur agibbo maris videlicet in ut nulla denique appareat. Nς memorem umbram, quae in disco Lunae Eclipsin s lientis a Terrae, & Maris superficie creatur,este perinde circularem. Deinde, esse Terram in centro Mundi atque ideo centrum ipsius cum centro Mundi idem esse in probari a Physicis, ex recessi, Omlairim grauiuria a Mundi superficie; 6 nuxuque in eius centrum, a quo rece dere Ascendere sit , ωjn quo proinde Terra quasistis ponderibus librata teneatur. Probari vero ab Astronomis, ex eo , quod alioquin non apparereqMundus in duo Hemisphaeria diuisus; α amplius id circo, aut minus, quam sex signa Zodiaci supra Te ram conspicerentur , quodque Eclipses Lunae non contingerent in oppostione cum Sole ex diametron, a Terra scilicet non intcrcipiente in aliaque sim, ita

34쪽

Ad-haec, licet T erra ambitu suo contineat leucas mediocreis s seu qualium una ex Italicis tribus milliaribus conficitur Jocties mille,& proxime octingentas: esse eam tamen, ad Firmamentum diim comparatur, quasi punctum; idque probari, quatenus,vbIcumque oculus in Terra sic, dimidium cacti conspicit, & vii decumque Stellas aspiciat, eas neque maiores, neque minores deprehendit. Quin-etia in dici posse punctilinc ad cinna Solis comparatam , proVt Videmus Vmbras Solis circa instrumentorum, & horologiorum centra non minus resulariter, quam circa Tertae centrum

moueri; plane, ut si inter Terrae superficiem,&ceminam nil f interesset Denique Terram in medio Mundi constitutam quiescere, ex eo probari solere, quod neque moueatur motu recto , quia exilet ex ipso centro, sicque ascenderer, qud P grauitati eius repugnat: neque circulari; quia id non potest , neque circa proprium,

neque circa alienum axem. Nam si moueretur qui dem circa proprium.axem verius Oreum ,i exsistentia in aere omnia, ur nubes, & VOlucres apparerent ferri

iti occasum; nihilque praeterea secundum perpendiaculum caderet; secus ac fieri, obseruatur. Si circa alienum, variaretur nobis in Terrae superscire quies euntibus Poli altitudo , quod nusquam contingit.

35쪽

CAP. IV. De AH, ω' Polis, qui dicuntur Mundi.

HI sc E praemissis de Globulo Terram, & A

quam repraesentante, dicendum quidpiam ubderetur de Interstitio, quod inter illum, compaginemque circulorum est, quasi referente Aerem, MIgnem: Verum quia seu Aer nihil aliud es squam textura halituum, corpusculorumve ex terra, & aqua prodeuntium, & vix ad paucorum milliarium altit dinem assurgentium , seu non exstat sub Luna Ignis illa, cuius crassitudo sit leucarum plusquam septuaginta millium , sed ab aereusque crasso, terrenoque, succedens est ad Lunam usque purissimus aether, a x ve, ut iam dicunt, aetherea , idcirco. necesse non

est, ut quidpiam heic de Aere, Igne e illo commu

AOqtandum est potius circa Axem, quo Globin lus ille in medio huiusce interstitii sustentatur ; non sustentari quidem sintiliter Terram Axe ullo visibili, qui ad ipsum caelum terminetur, sed intelligi tamen lineam indiuiduam per ipsius, ac Mundi centrum aranseuntem, quae heinc inde producta ad usque Pr,mum mobile, in ea duopuncta desinat,quae appellant Polos, seu Cardines Mundi; adeo proinde, ut Poli Mundi nihil aliud sint, quam extrema Axis. is . Diximus iam horum Polorum unum esse Boreum; seu septentrionalem, alium Austrinum,seu Meridi HA

36쪽

A sisto N Qt rc ae. . Lb. L. i ta Vrsae geminae, quae Graecis αἰλαγ quippe &iam diximus ab eius vicinia reciprocὸ diciΥolarem eam Stellam,quae in caudae Vrsae minoris extremo est sta, ac ab ipso distat,hocce tempore, tuos gradus cum tribus quintis ) iste vero Antarcticus, quod sit Arctico

e regione. .

Appellantur autem Poli,seu Cardines Mundi,quod

praecipua pars Mudi, caelorum nempe Machina,lupecies is dietim vertatur s enim vertere est j & Coue sione integram ab ortu in occasum perficiat: Notum est fuisse quoque Polos Vertices latine a vertendo di sectos; ac Poetam propterea ua expressisse conspicuum nobis Arcticum, & Antarcticum inconspicuum.

Hic W nex nobis semper sublimis ; at illam sub pedibus Sox atra videt, Mane rue presenA Quin etiam Poli Mundi dictuntur acetiam Primi Mobilis vidistinguantur a Zodiaci Polis, super quia

bus scilicet fiunt conuersiones propriae Secund5rum' Mobilium, siue caelorum inferiorum eaeque tendendo ab occasu in ortum obliquὸ) imprimis aurem idi'sus Solis, qui quod continenter incedat per lineam

dictam Eesipticam, idcirco li Eclipticae &praecipui

sunt, & frequentius nominitantur. Heinc Mundi 'uoque Axis vocatur, qui termina-tur ad Polos Mundi, de circa quem verti tota rum Machina diurno illo motu intelligitur, cum Axis Zodiaci ille sit, qui etiam per terram trahci' in- 'tellectus, ad inferiores caelos terminatur, & eircaque feri concipimus propriam cuiusque conuersirinem:

Fnde α solent in quibusdaSphaeris concludi tum cir- α

37쪽

R i INSTI TUTIONI s A Mali, tum portiones axium,quibus caeli, & axes,solis ac Lu me potissimum,reprςsentari quadatenus possint. Tametsi vero quilibet Axis per mediam trajectus terram concipiatu ὴ quia nullus est tamen praeter Mundanum fixus, idcirco hic solus, qua parte ex torora heinc inde quasi egreditur, duo in terra designat uncia, quae quoci directu subjiciantur caelestibus P is, dicuntur ipsa quoque Poli ipsius terrae videlicet M alter quidem similiter Arcticus, seu Boxqvi, alter Antarcticus, seu Auit inu .

CAP. V

A D Circulos quod attinet, ille Horizon dicitur, qui in S phaera exti mus est, & ςaeteros ambit. Repraesentat vero in Mundo illum circulum, quidum in planitie versamur. oculos i circumducimus, apparet nobis quasiqqaedam caeli, terraeque commis sura; c idcirco Graeco& Lax ne Fimem, Finitorque 11ri. quod iicquid demias ex terra, de .

finiat, & partem etiam caesi vjunia non visa dirimati, duoque Hemisphaeria, quae vocant Superius , Ins nusque distinguat. Is est, supra quem emergenti Astra ortui dicuntula infra quem labentia di Mur occidere. Quamvis autem Horizon respectu cuiusque spe .cialis terrae loci immobilis siti uniuerse tamen concidipiendus tabilis est, qu tenim dum locum

mutamus, etiam Horizontem muta 4. A

38쪽

Α, YRONOMICAE. lib. I. Ie potest vero Sphaer Horizon hane varietatem re- ra entare, quatenus tametsi non moueatur ipse cita ca Sphaeram reliquam , mobilis st tamen reliqui Sphaera intra ipsum , ac nihil interest, utrius sit motus, ut eadem creari mutatio appareat.

Creatur porro ista mutatio ob conuestitarem su perficiei terrae, ac illius speciatini portionis,quam est cuspicimus; Quippe etiam quae libellata es licet platii esse adsensum appareat , est tamen reipsa leuiter deue-Xa, atque idcirco, dum moueni ur: aliquid ipsius eYVna parte deperditur, aliquid ex opposita reserestus i Quod diuo vero superficiem Terrae etiuiti Ii lata tam non esse planam, hed deuexant, intelligittar vel ex ipso mari, quod sponte se ad libesiam e ponesis, componit se timul in orbicularem figurana vicia ἡ que illa in paruo spatio plana, siue iactavi sensiti Videatur,aC eapropter usurpari soleatadlibellandui , probandumve num quaepiam area plana Ex hoc obiter intelligitur, nulla duo perpendic la esse reipsa parallela ;. atque riidcirco neque duos etiam vici nos parietes ad perpendiculam erectos parallelos esse, V cumque esse ad sensum appa-xeant quatenus cum omnia perpendicula in superficiem conuexam cadant, coitura incentro sunt, si product intelligantur ut perspicue vel ex Illmura apposita intelligi licet. - l

39쪽

Quod heic attingendum de Recto, obliqj6, P lallelo Huruonte foret, Peragetur postea commo-

Adnotandum heic solum, distingui a quibusdam Horizontem duplicem, Sensibilem, ac Rationalem. Et Sensibilem quidem esse eum, qui hactenus

descri plus est,quatenuSPlanities apparet, Rationalem vero eum, qui appareret, si terra bisecta, S: altero dimidio evanido facto, e ςen

tro circumspiceretur. . Intelligi utria inque licet

ex Figura apposita , in qua Miculo interiore referente rerram exteriore Gesum, hinea per centrum transiens rePraesentat Rationalem, vi quae superficiem cinxinsit, Sensibilem. Ambae auum parauelae in caelum usque producuntur i ut intelligamus acceptum in in mumini uallum,quam etas emidiam ex exit ei habitum iri quasi punctum lineis puta colae visis , ob immensam diuantiam 3 sicque stellam in eodem loco visum iri, siue Ax te rae luperficie, siue ex eius centro videatur.

m Meridiam.

T i v s in Sphaera circius, intra quem immistum caeteri mouentur, Meridianus est, la ρ -

40쪽

- .extrema, seu Polos sustentat. Repraesentat autem in Mundo illum circulumi ciuem transire concipimus per polos Mundi, perque Quo puncta, quorum unum vertici imminens Verti-

.cale dicitur, & voce A rabica frequenter Zenith ; alte- .rum ipsi sub pedibus oppositum appellatur Nadir ; ne memorem haec duo puncta .quali Horizontis polos

Is diuidens Mundum in duo Hemisphaeria, qu

rum alterum Orientale, alterum Occidentale sit, ideo meridianus vocatur, quod quoties Sol ad ipsum emergit, Meridies creeturi distans nempe tunc aequis,interuallis ab ortus, & occasus punctis, ut proinde quantum ab ortu transactum fuerit temporis,tantum 1transigendum ad occasum restet. Praetereo autem ut pars Meridiani superior diu cum tempus in duas aequaleis parteis diuiuit , ita inforiorem in duas aequaleis nocturnum secare. Quod sit porro in Sphaera Meridianus imi tus,aepraesentat quidem specialis cuiusque loci Meridianum , qui ipse quoque est inuatiatus , Nerum quia quoties seu in ortum, seu in occasiam deflectimus, sub nouis, nouisque Meridianis sumus idcirco plu- reis, ac varios Meridianos non repraesentat, nisi quatenus Sphaetae reliquae emotione sit instar plurium. In ortum Vero, seu occasum dico ; nam si quis db recte in Boream , Austrum e iter fecerit, erit illi

semper idem Meridianus Notu est Iroinde, cra iis, qui sub eodem sunt

SEARCH

MENU NAVIGATION