Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo regio matheseos professore. Eiusdem oratio inauguralis iteratò edita

발행: 1647년

분량: 314페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

51쪽

INSTITU Trionis Meridiato eri dies contingat eodem tempore eum ijs qui sunt sub orientaliore, contingat maturius ; ijs, ui sub magis occiduo, tardius , quod Sol nimirum illis prius, istis posterius Meridianum attingat. .

Notandum autem, , cum Sidera ad Meridianum; ivsque ascendant, & ex eo deinceps descendant: ideo, ioc maximam ciatusque altitudine dici Meridianam;

S punktum illud Meridiani, rex quod transit, dici 'Medium cieli; respectu ipsius, uti & Imum dicitur, , quod illi e regione oppolitum sub terra est. Notandum etiam Eleuationem, siue Altitudinem , Poli in unaquaqu egione nihil esse aliud, quam Me

xum intercipitur, cuiasque complementum ad usqueZenith, siue ad quadrantem circuli est semper aequa- ile altitudini, AEquatoris. Sic nimirum, clim in hac urbe Parisina, exempli causa, Altitudo Poli sit 4 8. graduum, & 1 o. Minuto

rum ; illius. complementum, sue altitudo Equato ris 4 i. graduum, & Minut Ium. Ita erit.

CAPUT VII

D. AEquatore. PO ac χο AEquator, circulorum in Sphaera M talium praecipuus, is est, qui ab utroque Mundi Polo aequis undique distat interuallis Quare M repraesentat in caelo illum circulum, Ποπι ς siῖunus ab yrroque polo ex aequo dassare

52쪽

A,TRONOMrzae. Lib. I. e Mundum in duo Hemisphaeria, alterum Boreale sterum Australe partiri Dicitur vero ram AEquinoctialis dicunt Gneci potius , siue asiquidialem quod Sol bis in anno, hoc est sub diem αo. Mariij, dc M. Septembris eum secans s nempe qua principia Signorum Atietiri& Librae sunt in duo creet AEquinoctia, exaeque te nocteis diebus, ob aequalem moram fur insinque horizontem, quatenus sectus ab horizonte PEqnator in duas abit parteis, alteram superiorem, alteram inferiorem, constanter aequaleis. Vides obiter, nomine Diei heic interio moram Solis supra horizontem, nomine Noctis motam i fra : nempe quod vocant tam matutinum , quam vespertinum Crepusculum, computari in noctem se.

Reticendum autem non est, esse AEquatorem prae cipuam Temporis mensuram, quatenus ipse praeci pue est, penes quem primi Mositis reuolutio attendiatur: Adeo ut, si integra, seu sco. graduum scum addita particula, de qua infra in reuollutio sit, duratio sit unius diei sumpto amnempe die alio sensur Sin

partis solum vigesinaequartae, siue graduum 11. du' ratio siturius horae atque ita de caeteris.

C A PUT VIII. 'α . De Tropicis. EX quatuor circulis AEquatori parallelis, duo qui heiac inde inSphaera propiores sivit, Trodi

sici sunti

53쪽

criptos, unum cum accessit maxime ad Boream, alia, ... terum, cum discessit maxime ad Austrum , unde & propter onuersiones , dIcuntur νυmiai , , quasi

Unuersorij, quod Sol, ubi ab AEquatore ad ipsos vLque promotus est, non progrediatur. vlterius, sed re deat versus AEquatorem . .

Et circulus quidem,'ui ad Boream, dicitur vulgo Tropicus Cancri, quod Cancri Signum in eo inci piat qui vero ad Austrum Tropicus Capricorni, , quod ab eo incipiat Si*num Capricorni. Dicitur ille praetereae circulus Astatis, quod S olein ipso vexsante Elias incipiat , iste circulus Hy emis, iquoa Sosin ipso exsistente incipiat Hyems: intellia ge respectu nostri, qui ad Boream degimus. . Quin-etiam ille vocari solet circulus Solstitij alti, quod Sole ipsum occupante, summeque,nostri respe- ctu, alto, creetur S olstitium diei maximi hic circuatus Solstitij imi, quod constituto in illo Sole, & nota ,, diei miniim Solstitium

Notum vero est S olstitium vocatum , , quod die i hoc est mora Solis supra horizontem in neque increspcente, neque decresstente sensibiliter, Sol stare, hoci est, neque in Boream, Austrumve procedere, neque versus AEquatorem recedere sensibiliter, per aliquot dies videatur. Distantia autem Tropici utriusque ab AEquatore est.

graduum x3. minutor. 3 i. tantumdem enim, & non

amplius, potςst Sql ab isqualore recedere, declinare

54쪽

As τ M Is R. Lib. I. 'asie, unde & eadem dicitur maxima. Solis Declinatio.. Et quia eadem-met distantia est mensura O bl si ratis, qua Zodiacus, Eclipticave linea sese habet ad quatorem . heinc fit, ut etiam Obliquitas Z'diaci, seu ralipticae 2 3. graduum, & i. minutorum esse di

catur.

CAE τε Ri duo Paralleli, qui heinc inde ab δε-

quatore remotiores sunt, Polares idcirco dicuntur fac alter qitidem Boreus, Aristicusque , alter Austrinus, & A litarcticus 3 quod vicini sint ipsis talis. Repraesentant autem in caeso duos Circulos, quos utrimque a Polo vicino tantumdem distare, quai qum Tropicos ab AEquatore concipimus,hoc ingra dibus 13 & minutis tr. Id nempe, quia Zodiacus ad Tquam rem obliquus ita attinsit Tropicos , ut ipsius tali tantum necesLiuio a Polis AEquatoris distent, quantum Tropici ipsi ab , Equatore, & aliunde concipimus circulos Pola reis a polis Zodiaci circa Polos Aquatoris, seu Mundi de scribi: atque ua quidem iuxta recentioreS. Iuxta Veteres, circuli Polares seu vi illis soluma p. pullabantur, Arcticus, & Antarcticus in paralleli quidem AEquatori erant; verum cum possient paralleli i numeri intelligi inter aequatorem, & utrumque polorum ducti alij quidem servi per apparentes circa polum eleuarum i ali; semper occulti circa polum dem

55쪽

' ob horizontis interceptionem, ideo circulorum P larium, alter habebatur maximus semper apparet cum, alter maximus semper o altorum: variique adeo pro varietate altitudinis Poli erant,tanquam alia tera parte seipraeter-radentes horizontem. Hac ratione Parisiis circuli Polares, hoc est tam maximus semperapparentium circa polum Boreum, quam maximus semper occultorum cirea polum Αustrinum, distarent a suo uterque polo 48. gradibus,

CAPUT X.

De Colaris.

ST Qv v N τ v K Coluri,seu duo majores ex mois bilibus Sphaerae circulis, qui se inuicem ad an- gulos rectos in polis Mundi intersecantes, mobileis alios intersecant. in i te rus I reis aequaleis db

stinguum Repraesentant vero incaelo duos circulos, quos con-αipimus pari modo sese, & alios intersecare, ac ideo putantur vix in , quasi appellati, quod numquam neque integre, neque uniformiter supra horia zontem intellige obliquum, seu in Sphaera obliqv , de qua dicetur postea in appareant. Alter porro aequinoctiorum, alter Solstitiorum Moturus vocatur, quod prior rex puncta aequinocti lia. transeat, principia nimirum Arietis, actabo:

56쪽

Αsτsto u b MICAE. Lib. I. irposterior per solstitialia, principia nimirum Cancri,

Capricorni. Det nant vero Coluxi in Zodiaco quatuor appellata puncta Cardinalia,Principium nempe Arietis,in quo dum Sol est, nox diei aequatur, Ver incipit: Principium Cancri, in quo dum est S es, maximus est dies, Mincise .Estas: Principium Librae,in quo dum est Sol, aequatur iterum nox diei, & Autumnus inci- 'pit, Principium Capricorni, in quo dum est Sol,dies est minimus, & incipit Hyems. Huc spectant vulgata illa carmina, Hac duo Solstitium faciunt, Cancer, CapricornuπῶSed nocteis aequavi Aries, cin Libra diebus.

Notandum autem illud proprium Coluti solstitiorum esse, ut Zodiaci Poli in eo designentur, sciliaeet ad duo opposita puncta, in quibus Polareis secat circulos , quaeque undique a Zodiaco aequaliter di,

stant. -

CAPUT XI. ' . DE Zodiacu, m EEiptica.ππ obi A c v s demum est latus ille, & mobiliaeu bus caeteris superductus circulus, qui Tropicos hesne inde attingens, & AEquatorem obliquὸ secans, duodecim Figuris notatur, ac media in longum i terstinguitur linea, quae Ecliptica dicitur, Sphaeramque in Boream, Austrinamque parteis discernit. Repraesentat autem in caelo parem circulum, latum

stilicet, obliquumque, α pari modo sese habentem Di,

57쪽

vid AEquato iam, & Tropicos , ac similiter inrerstitiactum linea vocata Ecliptica, insignitumque 12. Ast iis misi & distinguentem similiter caelviii in duo Hecthlisphaeria, este rum Boreale, alterum Australe. t ' Dicitur vero Zodiacus, quod huiusmodi Asteriuini ae μή , Anima ium formis majori ex parte pimgantur, uti & quod tales Asterismi Siona dicantur, appellatur Signifer , cum M a situs obliquitate non

faro vocetur circulus obliquus tri I . ta :qi risci iCaeterum latus decernitur, quod cuni Planetae per

eum moueantur, non Omnes eandem teneant viam;

sed Sole quidem inceilente medio, per lineam puta

Eclipticam, caeteri obliquos ad hanc lineam cursus timstituant, & ob vias ab ipsa duobus in locis oppolitis intersectas, nunc in Boream, nunc in A vitrum defleactant Visti quidem plus, illi aute i mi ius; ac ideo sit congruum isti circulo tribuere latitudinem , quae de- sexiones has complectatur; exsistenteis puta heincii e lex, septem, octo, plus, minias graduum. Sed de moribus quidem et arietarum dicendum

erit expressius in succedente Theoricin parte P heici propter illa, quae dicenda supersunt circa Sphaericam, anticipandum est assiquid necessario de Motu Solis. Itaque, cum Sol abreptus a Mobili primo circuitum dietim ab ortu in occasum perficim, ipse tameti interea proprio, lentoque motu regreditur, tenditquem ortum & oblique quidem, secundum Zodiaci ductum eo modo, uo nauta a naui abreptus incedere contrario motu, a prora nempe in puppim, po est Lentum dico: siquidem Sol nomnis unum Pri

58쪽

A s no v o MICAE. Lib. I. roisinis gradum hocce suo motu intra unum diem, seu horas 2 . conficit , neque circuitum integrum, nisi intra annum absoluit. Unde & sicut potest Formica, dum a rota abripitur, & centies, pluriesque integrὸ circumagitur, potest,inquam, ipsa interim opposito motu incedens. v nam integram circuitionem peragere: ita Sol abreptusaMobili primo,trecenties sexagies, α quinquies circumagitur in occasum, dum interim ipse semel proprio motu versus ortum reuoluitur. Hic porro est motus, quo per medium Zodiaci describitur circulus , seu Orbita Solis, quam idcirco vocant Eclipticam lineam,quod Luna ipsam pertrai siens, dum Soli conjungitur, aut opponitur, sui, SolisveEclipsin pariat , ut dicendum inferius est. μ

mero duodecim, En vero quibus repraesentati characteribus soleant. Aries V., Taurus H, Gemini , Cancer - , Leo Q , Virgo ur, Libra o , Scorpius Sagitarius - , Capricornu A

Mosest, ut unicuique Signo attribuantur so. gra diis stametsi ipsi Asterismi inaequales inter se unt, seu alij breuiores, alii prolixiores in totidem enim gra dus prodeunt, ubi 36o. diuiduntur per Iz. Initium autem ducitur abAriete, hoc est assectio-

D iij

De Signis Zodiaci.

59쪽

filii, cum ante bis mille annos circiter, coli in Graecia A tironomiacoepit. Tametsi enim luc Asterismiis ob lentum Flam menti motum, de quo dicetur postea, exinde iam recesserit, & totus pene transierit in locum, in quo erat Asterismus Tauri; ipsi tamen 3 o. primi gracus retinent semper nomen Arietis, Uti & sequentes 3 o. --men Tauri, licet pariter Asterismus Tauri locum G minorum occupauerit , & ita de alijs. .

Ex hoc autem fit, ut distinctionis gratia hi terdeni gradus non Asterisini quidem, sed Signa tamen Ari

tis, Tauri, Geminorum, &c. vocentur, & dicantur

praeterea Dodecatemoria, quod sint duodenae Zodi ci partes. Dicitur vero Sol, aut alius Planeta, esse in aliquo Signo, cum est sub iplo, seu cum inter oculum nostrum ac tale Signum intercipitur, Stellae autem fixae, , quae extra Zodiacum fiant, esse in eo signo, seu potius referri ad id Simium dicuntur .inter quod, α proximum Zodiaci Polam, eontingit ipsas intercipi. Ex his Signis, Y, U. n. gr. Q, v. dicuntur Borealia,

in . R. H. -κ Australia: At vero χ, -, X. V. H. ac Ascendentia , .. Q. np, - , R, --. Descendentia. Rursus v. es, M. dicuntur Uerna , M. O. Q. Autumnalia, κ. Hyemalia. Prima autem quaeque horum ternionum Y. π, adicuntur Cardinalia , quod Sole in eas ingrediente anni Tempestates, Quacirante', incipiant ; itemque

Mobilia, quod tunc fiat qualitatum mutatio: Media

60쪽

veta RQ, ' dicuntur Immobilia, quod tunc tempestates quasi fixae sunt, Extrema m. Communia, comparate scilicet ad Mobilia, & Immobialia; itemque Bicorporea, quod ax. & κ duplicia maianisesto sint, ex equo, di homine constet, 'U Spu. cam manu gestet.. sunt de variae praeterea denominationes Signis a . tributae, maxime' ue ab Astrologis; nam caetera in

ter ὶ accipiendo illa ab V . tribus quibusque intermis se sis, v. a. - dicuntur Signa Ignea, Calida, Cholerica;

H. π,, Terrea, Sicca, Melancholia: zz.-. Aerea, Humida,Sanguinea i R. X, Aquea,Frigida,Phlegmatica, ac dicuntur adeo V. Q. - constituere Trigo

Sic alia dicunt Masculina, alia Foeminina; alia H mana,alia Brutat alia Foecunda, alia Sterilia; alia PuLcra, alia Deformia, alia Diurna, alia Nocturna, alia. Planetarum Domorialia Exsilia; alia eorundem Exablationes, alia Casus; & alia id genus complura, quae pitingere nihil est necesse. Adnotare praeliat Solem ingredi mense quolibet, in speciale Signum, ut puta Martio in V. Aprili in V. Maio in az atque. ita porro, quousque Februario imgrediatur in κVt noscatur autem, quo circiter die hic ingressiti,fiat mense quolibet, notari carmina haec possunt.

Lmor mente latens tu ultat bonoribus, horret

Grandia ρeffa, horrens insigni laude notatos.

Nimirum, si has ra. dictiones in . menseis sic tru

SEARCH

MENU NAVIGATION