장음표시 사용
181쪽
DE NATURA DE RVM sp sc ULAT. I si A chi erant nutrices.has enim Lycurgus vindemiator existens depraedabatur, ac . 'deuastabat Deinde uinu mari mixtum in tuto erat. Et liaec quid c de Dionyso.
ΗErcules est ratio uniuersis rebus indita,qua natura fortis ac ualida est, quaea insuperabillis,ac minimo uinceda sit,roboris ec mu triae sortitudinis particeps existes: fortassis ab eo, qtIod ad heroas pertenda nomen habes,quia liccst quae generosos ac strenuos celebrari faciat.na uel cres corporis pariter&an . mi lottitudine insignes uocabant heroas,obc, id diuini generis uidebantur participes,nec nouo rumore coturbari passe apparebant. nam ob virtutem attributa est deo appellatio, qua Alcmens ac Amphitryonis sit histis. deinde coiectatu difficilia dei esse insignia ex his u de heroe ad posteritate vcnerusifortassis leo nis pellis ec claua ex prisca theologia ad id relata sunt.siquidem quu in re bellica praestiterit,ac bona terrae parte cum mercitu peragrarit,uerisimile eitie no existimarui, solo ligna obarmalli obabulasse: sed his intersigniis deu post obitu ab
his qui beneficiu eius senserin ornatu esse.nam utruncν fortitudinis & generosi animi fuerit symbolae etenim leo animi generositare antestat omnibus anima tibus at claua armoruest ualidissima.Ad haec sagittarius quocii inducitur deus. eo quod nusqua non penetret telu quodq; intensum quid habeat teloni impetus. Sed haudquaq; uerisimile est Hercule his armis fretsi, hostiu acies occurisse. nec temere tradiderun Heben in uxore habere Hercule pleniore mete praeditaeut enim adiuuenile quid faciendu intensiores sint manus,sic senioru mentes multo sunt meliores. Ad haec,reor ego illa apud Omphale seruitutem in illit ad modu concinne quadrare,declarantib. per hac ueterib. debere cita fortissimos
uiros rationi subiugare seipsbs,& quae ab hac decreta sunt exequi. etsi speculatione.ac rationali coli deratione incidat mollius quidda oraculi. quod non aliud appellasse uidebimur quam ὐφαλον, id est umbilicum.Porro duodecim illa ceristamina deo tribui possun*quum neutiqua ab hoc sint aliena. quemadmo dum B etiam Cleanthea feci ec put ndum est ubim esse rationis inuentorem senem.
Concinne 5 fili, appellat Sol Apollo,ac Luna Diana, atq; ob id am hos sa
gittiferos inducul.logum illuradioru iactum quodammodo adubrantes. Vocant aut hic quidem Hecatos,hscaut Hecate, qi Ibdφcullum e suu emittat: unde eos no inepte logeiaculantes cognominaruixeriam alia his nominibus Hecatos & Hecate alia ascribue etymologia:quod uidelicet qui haec primo imposuerint, pro precibus his usi sint, Precates ne ab his procedes mala appropinquet interda enim hi aere comipere uidentur, Npestiferi influxus autores esset ob id illis ueteresqυρ immolarunt. Hinc poeta quu peste populus perire*introducit Achille dicente, irendum esse uate,qui dicat: Cur in tantu iratus sit Phoebus Apollo. Atq; huius rei gratia blandiendi formula putant dicta esse αρτεμ νDianam quod α' inaedd At sanos faciat. atm Apolline tanqua Ἀλυοντα, id est
liberantem nos a morbis. In qua sententia etiam παίων nominatus est, medicus est esse uisus. Sunt etia qui hinc Apollinem N id est a perdendo
at* consumendo dictum assierant. nempe huc esse qui mundi huius apparatum c5sumat,qubd sine in termissione humore undocunqr auserat, at lunae dictheri largiatur. ac fortassis ab eo, qubd densitatem acco stipationem iiibstantiae exta tendat aedissoluat aut quod etia tenebras depellat,ut simpliciter dicatur. Proprie quoque illos inducunt fratres sibi mutuo similes , ac consormi agitatos motu, ec eandem omnibus in rebus habentes vim, ec itidem ea quae in terris sunt nutrientes. Ad laate etiam Apollo Mars esse fingitur: si quidem feruentior est ignis,ac agedi uim habet.Porrb Diana forminacit,ut quae obtusiore ac imbecilliorem habet potentiam.Deinde Apollo aetate habet admodum iuuenilem. qua aetate formae excellentia etiam se ipsos uincunt homines: siquidem uisu est pulcherrimus,quum purus sit ac splendidus. Ad haec&aliis no inepte in illum tituntur,auricomum di indetonsum appellantes:quandoquide aureo est aspectu, di sua puritate relinquit a se omnia.Deinde Uelium uocarui,&Phanatu
182쪽
χεα P Η o R N V τ reo quod res per ipsum in manifestum agantur, Sc mundus illum metuc sta in et/ oiam Anaphae Apollini templum erexerint,nepe qui omnsa illustici. Δ huic consentaneum est, quod Delum & Anaphen illi sacras secerut atm ob id uaticinadiarte ac dictam retii declaratione illi tribuerimi: ac quod Delphis inuenis est oraculu,cognominarunt Pythiii,eoqubd huc confluetes mortales πυνθαννιαρα, id est sciscitaretur ea quae ad se spectent. Est etia hic locus dictus terrae umbilicus, non quod dimidisi sit eius, sed a reddito in eo uaticinio, quod Omphe graecedicitur. Porro a λοἱοις, id est incuruis & obliquis existetibus oraculis, λο ure est nominattis raut propter obliquitatem itineris,qubd per zodiacu circulu faciat. Caeterum Muscus re citharoedus inducitur,qii bd cocinne dc decore omnem mundi partem pulsesimoueat ,5 se sociu omnibus partibus ad iuga sinulla eius dicionantia in reru natura cospecta, sed temporu ad se mutuo symmetria in summo no secus ac si ad numeru)i eruet 5c animaliui uoces, ipse nimirum alioru comporum sonus existens: ac per se siccitatem, quo facilius ad auditu uox ueniat. pstet. Et hinc Musarii dux Zc custos uocatus est,& Musis colludere putatur. na ut ait
Hesiodus E' Musis & logeiaculante Apolline Viri poete sunt terrestres reges. Et hac ob causam est illi cygnus sacer, qui canendi suavitate 5c corporis nitore reliquis auibus ante ster. At a como abhorret, quod colore sit inauspicato ec elauro illi corona nectitur,qubd tractabilis ac semper florens sit planta. ac facile quom aduritur,& ad purgationem peculiat e quandam uim habet:itaq; non inscite purissimo ac maximam uredi uim habenti Deo attributa est. aut fortassis Nomen eius quodam odora τἀδl.αφων ν deductum, effecit ut accommoda adllaticinui trideretur. Ceteium tripos ob plenitudine ternarii numeri ei datus est, dc inde etia a tribus aequi distantibus circulis, quoi si unum quide secat I,anniuersarium motum conficiens,ac duos pertingit. Ad haec quum grassante pine, ut in omnibus uidetur,armenta pascat oc continuo eadem ab initio corrumpat peste ei gregis custodiam tribuerunt Lycium o Lupicidam appellantes. Nee remere Agyeus uocatus est,utpote in iiij scollocatus nam exortas has irradiat naclumine implet: ita ut illi contrarium dictum sit Occidit sol, & obscurabantur omnes uiae. Etiam Leschen ortu appellant illum quod diem ttactandis nugis ac mutuae conuersationi exhibeat,ac noctem depellat. Deinde Paeana, aut per antiphrasin deprecando ne morbos immittat, nem corrumpat spiratum a se aera: siue quod reuera corporis sanitatis autor sit, ob sanam aeris temperiem.
VTiterum ordine rem exequamur, Aesculapiu ex Apolline natum esse dicebant, qui mortalibus medendi arte ostendisse uisus est nec id certe mysterio uacare aequii fuerit. Dictus autem est Aesculapius quod ad mortem uer gentem inclinatione reticiat atm repellat. obm id illi draconem appingui,quod quiddam huic neutiquam diuersiim patiantur qui medendi arte utuntur: ad Fhac de cause, quia e morbis reiuuenci cant, ac senem utem exuant: simul etiam quum alterionis signum sit draco qua plurimu opus est in rc medica. Caeteriam haculus liuiusmodi rei symbolu esse apparet quod nisi tali cura erigamur ac coinfirmemur continuo ad imbecilliore ualetudinem aequo citius prolapsuri simus. Dicitur quom Chiron enutriti' Aesculapium, Scin m edice artis speculationib. Aesculapii Hepeonem, nomine haudquaquam ociose in fabulam assumpto: nempe quod innuat turbationum sedationem per suavem medelam induci.
D Iana Lucifera est nominata, quod suum splendore iacuIetur, ac circumsusum acre quodammodo illuminet, idq; in plenilunio. Deinde Dictyna illam uocansiquod huc suos deijciat radios: na Aκtis iacere signiscat. aut quod in omne rerrat angulum suam uim excrat. Caeterii uenatoriam ipsam re serecidam di ceruos figente ξc monticolam ria ducunt: id it aut quod in seras uertere cupiant ab hac procedens malum,aut quod noctii maxime appareat: siqinderet noctu altum ubi silentium, quemadmodum sylvis ac desertis locis est, ita ut in huiusnodi locis uideri potcrii oberrare. extra hoc,quod commenti sint ilIam arcu insi-
183쪽
DE NATURA DEOR v Μ s PE cu LAT. 1 GA arcu insignem semper uenari.Cui concinit di illud, v huic canes sacros esse putarin i, qui ad uenatu accom modi sunt, ac ad custodiam & ad latratu nati. Atqui venatrix uisa est, ψ non desistat nunc persequendo,nunc iteru fugiendo solem. deinde in zodiacu transgrediatur ac signa celerius transeat,quu etiam uelocitate uenatrici non dissimilis sit. ac quii maxime terrae uicinu sit sidus, in montium uerticibus eam uersari perhibebant. Triformis aut nam eadem cst quae Hecate dicitur inducitur, Q tribus formis ad plenitudinem redigatur luna: nempe qua curii Ma est in cornua, de qua in orbem sinuata. Et tertio alium quendam habitu eam singunt allum ere,iam pene exacto mense: nunquam enim impletur circulus. Ainc etiam cst appellata Triuia, ac triuiora custos eth habita,q, triplici modo mutetur, per animalia incedens. Porro siste interdiu lum apparente, hanc aut noctii 5c tenebris lucetem Sc inccdentem nocturna, di noctiva ga m ct terrestrem uocarui.ac sub terrestribus diis lacra facientes eam quoq; cum illis honorare inceperunt.&adfictiim est in morem inferorum hanc contaminare, ec cita contaminari. quin eam uenefici js opitulari credunt. ac his quoin additum est,illam luctu occaede gaudere:unde nonnulli moti siunt, ut sacrificiis absurdis,nempe caede humana, illa placarent. Deinde illi trigiae, id est mulum piscem sacrum fecerunt,id Q ob nomen. Nec ullam aliam ob causam dim est in iiijs uersari, qua Apollo N Iupiter. Uidetur quoq; multis eadem este haec& Lucina dicta, quasi clλουιis, id est currens inde felsa per terram: quam precantur sibi uenire mitem ac Tonis luam parturientes, nempe cui in promptu est, contractum acar ctum sinum distbluere atq; alleuare parientis dolores. Ad haec pi ures Lucine traduntur fuit se. tua ratione etiam plitres Amores: diuers enim mulierum partus si int,non secus atq; amantium cupiditates. Deinde sui gens Luna foecudat quae cocepta int: atq; huic in manu est praestare ut uel crescat,uel pei cant,uel mania feste laborent. Desinas itaq; mirari, si ueteres alia sententia Dianam incorrupta. nec quicqua puritate soli inferiore putarint: at alia, parturientibus propitia,qua, in huius si facultate nascentia facili partu in lucem promere. Deinde iterum alia ratione horrendi ac mali quid habere,quemadmodum de Hecate diximus.
postrem b animas accipiente aeraAAL uotarusiob tenebras ut ipsi qui
de censebant quu prorsus nobis disiparuerint, qui eo sub teri a concesseruia Porro mutato reuocarui. qthnct Clymenos dicit, v ipse F κλύμεν id est auditus author sit: siquide nihil aliud est uox,c percussus aer. Deinde per fastigiit, eum.
beneuolum ac bonum consultorem uocarunt, ut qui rebus humanis bene con sulat quum huius opera laborum ac curarum requies nobis stiperinducatur.
D Acmon est Comus,a quo mortalibus Mim: ων. adstatin thalami sotibus aureis,ut puto.Tarda autem ac difficilis ipsarum comprehesio, ac cognitio, quod in tenebris sint. nox enim no a corpore, sed a tempore picta es Vestibula autem sponsos admodum feliceis in lecto iacere indicant, Sc Comus iuuenis ad uuenes accedit, mollis, nec adhuc epheblis prae uino rubicundus:&quod brius fisirectus dormiens. Dormit autem,laciem quidem in pectus deiiciens, ecgutturis nihil ostendens. sinistram uenabulosiistinens. Sed manus sustineri ambitrata, soluitur. ecprofecto is expiam itur affectus, qui in dormiendi exordio accidit, cum nobis somno blandiente, cogitatio in eorum transit obliuionem quae continec unde ec quae in dextra est facilla, manum pis somno languentem effugisse uidetur.Sed Comus metuens cruri adhaerentem ignem, suris tram quidem tibiam in partem dextram, faculam uero ad sinistram transfert, ut ignis uaaporem declinet ab exposito genu manu arcens. Faces autem debentur qui dem a pictoribus his, qui in uigore sunt aetatis constituti: Ac absq; his caecutiunt picturae. Como uero paululii iacie opus cst nuenti, di a capite umbram trahcnti.Vcrum caeterae corporis partes exacte essicis sunt, eas illustrante atq; in lucem educente facula. Rofarum autem corona laudatur quidem, sed nequaquam a specie. Flauis enim ac caeruleis si contigerit coloribus florum imagines referre,
haud magnus est labor. C erum ob corons laxitate ac mollicie laudetur opor-0 4 ses.
184쪽
te Commendo Acroseis ro stdsi, ipsasq: cum odore pictas assero. Id reliquia est Comi Quidnam aliud,praeterquam lasciuientes. non 'ne crotala, strepitu Sc, intonans,ac uox enormis te petit Lampades quoq; sublucet,undere lasciuieta tibus quae ante pedes habent,uidere,& a nobis uideri licet Multus autem populus simul acceretur 5 mulierculae cum uiris incedunt,&calciamentum e tat, praeter peculiarem cingsitur consuetudine.nam Comus 8c mulieri uim agere. xviro stolam induere muliebre muliebriteri incedere permittit. 5c coronae non amplius floridae,sed ipsiatu quod capitibus concinnatae sint, ablata est hilaritas, cum per luxum ac lasciuia currant. Florum enim libertas manum auersatur, ut pote quae eos ante tempus flaccidos reddat. Plausum etiam quendam imitatur pictura, cuius maxime indiget Comus.Nam dextra,cotractis digitis,subiectam sinistram ad clauum plecti ut manus cymbaloru more percussae consonae fiant.
Λ D Aesopum fabulae proficiscuntur ipsarum sit studiosus eum diligen- urites.Nam N Homero quide curae fuit fabula. N Hesiodo nee non 8c in Lycamben Archilocho.uerum humana omnia ab Aesopo sub fabularu inuolucroc5ficta sunt,&rationis causa seras orationis participeis fecit. Etenim auaritiam demolitur,contumeliam , ac fraude abigit.Et haec leone ac uulpe N pcr Iouem equu agere induciti Et ne testudo quide muta sub quibus humanaria rerum peritiam pueri percipiunt. Aesopi itaq; causa probatae fabulae,ad sapientis fores accedunt,uittis ipsum oleaginossi ramo coronaturae.Ipse aut aliquam puto) contexit fabulam.Oris enim risius, oculicp in terra dimitisi id prae se ferunt. Novit fabularu cogitationes relaxato indigere animo. Philosophatur aut Dicitura & ci ca fabularum corpora feras enim comiscens Aesopo chorea conitituit, ab illius scena confingens. Chorcae autem princeps, picta est vulpes. Nam haud secus Aesopus in plurimis argumentis ministra utitur uulpe, ac Davo comoedia.
Aturnus primus deorum supponebatur: Ec pingebatur, ut homo senex, canus,prolixa barba,curuus, tristis, ec pallidus, tecto capite, colore glauco: qui una manu, sed dextra, falcem tenebat, di in eadem serpentis portabat imaginem,qui caudam propriam denistibus commordebat Altera uero,scilicet si istra,filium paruulum ad os applicabat, ec eum deuorare uidebat. Qui iuxta se habebat lios Iouem scilicet, eptunum,PIutonem,& Iunonem. quorum uirilia Iupiter amputabat. Ante quem erat mare depictu, in quod Iupiter dicta uirilla abstista proiiciebat,de quibus Venus puella pulcherrima nascebatur. Iuxta aute ipsum Saturna erat imago Opis uxoris suae, in cuiusdam similitudine matronae depiacta. quae aperta manu dextra,opem omnibus uelle dare praetendebat:panem uero manu unistra pauperibus porrigebat.
IVpitet Saturni filius, cui coelum 8c coeli regnu in sortem cessit pingebatur in
throno eburneo in sua maiest res sede sedens. sceptru regium in manu tencs. scilicet sinistra ex altera uerb scilicet dextra,fulmina ad instros mittens. 5c Gigates repressos fulmine,tenens sub pedibus et conculcan . Iuxta est uel b quedam aquila, quae uolans inter pedes suos quenda pulcherrimu iuuenescilicet clanymedem raptu portaba habente in manu cratere,ut lavi poculum propinarcia Dem/rte.
ΜArs tertius deorum dictus est: qui et tertius in ordine planetarum, atque stella eius. taliterc, in sua imagine pingebatur. Erat enim eius figura tanquam unius hominis furibundi,in curru sedens, armatus lorica, et caeteris armis
185쪽
D A DEORUM IMAGINI B vs LIBELM issA ossensius; ec defensiuis. qui ξc galeam habebat in capite, & flagellum in manu
portans,accin mucrone. Currus uero eius ab equis rabidis trahi uidebatur. Ante illum uero lupus ouem portans pingebatur, quia illud scilicet animal ab antiquis gentilibus ipsi Marti specialiter consecratum erat. Iste enim mavors est,id est mares uorans eo quod beli orum deus a gentibus die ius est:& quia Romani fratres geminos, primos urbis fundatores, scilicet Romulum 'c Remum, Martis filios esse finxerunt. quorum Romulus Remum interfecit: ideo sub eius curru idem Romulus depictus est, qui fratrem Remum occidebat.
APollo quartus deoru est: quia Sol, qui dicitur Apollo,snter planetas quartatum orbe tenet in coelo. Ille pingebatur in specie impuberis iuuenis, nunc facie puerili nunc iuuenili, semper imberbis,nunc autem in cana diuersitate apparentis : licet raro tali facie csset formatus. Iste super caput portabat tripodem aureum. Ia dextra uero manu habebat sagittas, arcu in Apharetram. In illistra autem citharam tenebat. Sub pedibus eius dcpictum erat monstrum terrificii, cuius corpus erat serpentinum. trial habebat capita,scilicet caninum lupinum, di leoninum. quanquam inter se forent diuersia,inui'um tamen corpus coibant,
unam solam caudam serpentinam habentia. Coronam uerb capite gestabat Apollo duodecim lapidum preciosorum. Iuxta autem illam erat uiridis laurus picta,ec coruus niger desuper uolitans pingeba tur,auis scilicet ipsi deo consecrata. Suh lauro uero, nouem Musae choream faciunt : .ec circa Apollinem cantus melodiam promunt. A longe uero Python serpens maximus erat quem sa
nitia una Apollinis per medium transigebat. 5 erat Apollo inter duo iuga montis Parnasi sedens,de quo ec sons Castalius scaturiebat.
V Enus quinta tenet inter planeta s locum :propter quod quinto loco figurabatur. Pingebatur Venus pulcherrima puella, nuda,eccin mari natans:&in, manu sua dextra concham marina tenens atm gestans: rosisl candidis θc rubris sertum gerebat in capite ornatu,& columbis circa se uolando comitabatur. Vulcano deo ignis, rustico turpissimo,in coniugiu erat cos gnata,qui stabat ad eius dextra. Et cora ipsa tres asstabant iuuenculae nudae, quae tres Gratiae dicebantur. ex quibus duarii facies uersus nos aduersae erant, tertia uerb dorsum in contra
riu uertebat. Hinc ec Cupido filius suus alatus ec caecus assistebat, qui sagitta ecarcu,quos tenebat, Apolline Lagittabat: propter ψ deos c5tra se turbatos limes, ad Martis gremium iugiebat. Cui Nilla adulterii crimine familiaris reperta est.
MErcurius sextus in ordine planetarii, sicut ec alias ab antiquis gentilibus
sextus ecus et se dicebatur, cuius imaginem in hunc modum pingere uoluerunt. Erat enim ipsius signum hom o unus, qui in capite & in talis alas habe Batari manu autem sua laeua,uirgam tenebat, quae uirtutem habebat soporiferis, ει quae erat serpentibus circumsepta, Ac gladium curuum,quem Harpen homo vocabat: fistulam Q de calamo factam Syringe ad os suum ponebat. dextra sonans. galerum quoqi seu umbellam capite deportabat. Coram ipso autem erat gallus sibi peculiariter consecratus. Ab altera uerb parte erat Argus, cuius caput 5 facies plena erat oculis, qui coram eo iacebat decollatus. Iste ergo die ius est deus mercatorum, ec deus furtorum: ec ideo ab alio eius latere depleti erant mercatores cum aliquibus mercthus: ct latro, qui ipsi mercatori peram abscinde
hat Eloquentia autem in fistula designatur,qui de uiro in foeminam, di de foemina in masculum se mutabat, cum uolebat: ec ideo pingebatur cum utro Q sexu. De albis uero nigra, oc de nigris alba faciebat, quod ostenditur per eius pileum semiathum 8c seminigrum. Aliqui uerb eum capite canino pingebant:ideoq; NIanceam pro uitili, ec collum pro muliebri sexu tribuerunt.
D lana quae 5c Luna, Proserpina, Hecate nuncupatur, ultima inter planetas est, propter quod ultima ponitur in numero fictorum deorum. Ipsa ergo
186쪽
t66 A L B R d c I r ergo pingebatur in specie unius dominae, coma diiselusa, quae arcum tenebat c& sagittam .ceruos quot cornutos in uenatione insequi uidebatur circa qua, siue ad eius latera,erant chori Dryadum, Hamadryadum, Naiadum,ct Nereidu: ec chori nympharum, sylvarum, montium, fontium &matium, cum choris&Satyrorum cornutorum, quid' dicebantur agrorum. Et nauicula post ceruos cum homine nauigante oc uelificante in mari erat figurata.
ΜInerua dea sapientiae ex cerebro Iouis nata: quae alio nomine Pallas dicta
est. Haec enim pingebatur a poetis in similitudinem unius dominat armatae lorica,& gladio accinctae. cuius caput uiri decinctu circum erat, ipsamq; cacsis cum crista desuper detegebat. ipsa autem lanceam tenebat in dextra: in sinistra uero scutum crystallinum habebat, quod caput Gorgonis a ceruice serpentibus monstro se continebat. Haec igitur oculos habebat splendidos triplici colore. pallium induebat distinctum aureo, purpureo di coelesti. iuxta se habebat oliuam uiridem pictam:desuper auem,quae dicitur noctua,uolitantem.
An ab antiquis diebus filii deus nature, di in similitudine naturae uniuersiis L lsi fuit ab eis taliter figuratus. Pingebatur homo cornutus cum facie rubicunda : in cuius pectore stellarum plurium erat forma. Pellis eius in parte pingebatur stellata. Femona autem habebat denudata cum herbis Narboribus prodeuntibus ex ca: 5 in ore eius fistulam septem calamorum tenebat, qua digitis pulsare uidebatur Pedes quom ec crura caprina habebat. Cum Amore uero pingebatur luctam habuisse,qui ab ipso Pane uictus erat: ideol idem Amor iuxta
cum,quasi ad terram prostratus,iacebat.
PLuto Saturni filius, dictus est ab antiquis deus inferorum 8 regnorum te
rarum,S animarum iuste decedentium. Credebant enim antiqui,omn es an imas ad inferos descendere,ibit cum Plutone in caligine perpetua remanere. DQuapropter ipsi Plutoni id est inferno uel ipsi uirtuti diuinae inferna gubernati talem imagine depinxerunt. que 5 tenebraru principe esse uoluerul.Erat enim imago eius, homo terribilis in solio sulphureo sedens,sceptru regni in manu te-ncias dextra: sinistra anima costringens. cui tricipite Cerberii sub pedibus collocabat.& iuxta se tres Harpyias habebat. De throno aut eius sulphureo quatuor flumina manabant,quae scilicet Lethum, Cocytil, Phlegethonte, ec Acheronte appellabant,&Stygem palude iuxta flumina assigna ha Iuxta Plutone infero. ru regina Proserpina sedebat cum facie fusca ei terribili, quae Plutoni coniugi asinistris assidebat. Erant aut Furis tres horribiles uenenatis serpentibus crinitae, quae homines furere faciebant,quae Alecto,Tisiphone. 8c Megaera dicebantur. Parcae seu fata sic dictς per antiphrasim,eo Q nemini parcant,tres erant, Domicitae sorores: quaru una tenebat colu, Ocnebat,altera fluuoluebat, tertia illud rupebat:& istae, toto, Lachesis, oc Atropos uocabantur. Harpyiae ueris,aues erant rapacissimae,cum facie uirginea: quae, Aello, Ocypete, di Celaeno uocabantur.
IVno posita est in similitudine aeris. Antiqui enim ipsam Iouis id est ignis mxore dc sorore dixerunt. Iride & Nymphas eide attribuerunt. cuius imago taliter pingebatur. Erat enim foemina in throno sedens, sceptrii regiu tenens in dextra eius,caput nubes tenebant opertu supra diadema quod capite gesta hac cui θc Iris sociata erat,quae ipsam per circuitu cingebat: nunciam Iunonis Iride populis appellabant. ideo iuxta ipsam Iridem ancilla parata ad obsequium domianae figurabant. Patrones aut ante pedes eius lambebant: quia a dextris ec a siniastris domine stablisia uest Iunonis specialiter uocabant. Mulier erat filia parior quia ipsa Iuno partubus praeesi dicebatur. quae di Mercurium dicitur lactasse.
CΥbele mater deorum fuit dicta terra: quam 5c deos genuisse dixerunt v teres, digigantes. cui antiqui philosophi talem imaginem depinxerunt. Erat
187쪽
DE DEORUM IMAGINiBVs LIB E L L i A Erat enim uirgo formina in curru sedens: lapidibus preciosis, re metallorum diuersorum uarietate uestita. Ita mater deorum extitit, ec gigantum. Irata enim Terra eontra deos Titanas dicitur parturisse. Eranti gigantes pedibus serpentinis: de quibus fuit unus Titan,qui etiam Sol dicitur. Sed quia iste contra deos nihil secit,sicut alij fratres, ideo aliis detrusis, hic solus in sua deitate permansit. Currus aute Cybeles a leonibus trahitur, coronamq; turritam in capite gestare dicitur. Pingitur iuxta cam in curru Atys puer nudus, quem illa amasse dicitur,ec nimio zelo castras ec sic illi uirilia pingitur amputare.
A Eolus a sit in deorum numero computatus, & qui uentorum deus dis ius
est. cuius talis erat imago depicta. Stabat enim in an tro linea ueste indutiis re praecinctus,tenens sub pedibus flabra, instrumenta fabrilia. In manu autem utracp tenebat cornua: quae ori admouens,ea sufflare,di ab unoquoq; cornuum sex uentos emittere uidebatur.Et quia Iuno ei regnum dedissesngebatur, a dextris ei Iuno stans septa nube,cius capiti coronam imponebat. A sinistra uero eis ius Nympha seminuda in aqua, quam ei coniugem eadem Iuno dicitur dedisse.
I Anus uero in deorum numerum accepms est, cui omnis rei initium S finem tribuebant. Hic aut etaliters gurabatur Erat rex homo, sedens in throno ful-s enti radiis circu quam, qui duas facies habebat: quaru una ante se altera pust se respiciebat.Iuxta illum quom erat templum, Mn manu eius dextra habebat cla rem,qua templum ipsum aperire se monstrabat. In sinistra uero habebat baculum quo sex am percutere,&ex illo aquam producere uidebatur. .
T Vleanus deus ignium, pingebatur similitudine labri, deformis, re cIaudi, V malleum in manu tenentis, Zc deorum impulsu de coelo in terram decidentis. Iuxta eum plures dii eum irridentes pinguntur, qui eum de coelo expellere fi B gurantur. Ipse quot sic expulsus,fulmina in terris Ioui parare dicebatur,qus ad coelum Iouis ipsius aquila deferebat. Ideo iuxta ipsum Vulcanum, depicta eis rat officina, aquila parata ad fulmina deserenda.
NEptunus deus aquarum,S praecipue maris, depinges atur admodum cuiusdam numinis mare gubernatis. Erat enim eius imago,homo nudus in mare natans ab umbilico silpra aquas imminens .ec tridentem pro sceptro regio manu tenes: quo saxum quoddam percutiens, aequor quod dam acerrimu producebat. De mari uero plurima flumina manare uidebatur. Greges item illi Tri tonum circa se e mari natantes prodibant, di regem aequoris honorabant. Sunt autem Tritones pisces, qui tubas ore portant quibus intonare se ostedunt rideo aliqui gentilium ipsos marina quaedam monstra dicehanti
Esta dea ignis scilicet diuin in collegio deorum annumerabatur. Hancla V uis sitisse nil tricem, ec eum suo gremio sustentasse,antiqui dicebant: quam etiam talliter figurat pictura. Erat enim templum latum et spatiosum, cum ara in medio.circa quam ex utro latere erat ignis accensus, qui perpetuo seruabatur. quem extingui nullatenus fas erat.5 ideo ad huiuscemodi mysterium erant multat Vestales Wirgines deputatae, quae ec ipsae ibidem depictae ab utram parte Lgnem uere uidebantur. Supra pinnaculum autem templi depicta erat ipsa Vesta in formam uirginis,infantem ipsum Iouein suo sinu fouens.
ORpheus uir fuit magnus ingenio,& eloquio persulges, eruditissimus philosophiae N artium disciplinae: qui homines irrationabiliter uiuentes, cxfetis ec immanibus fecit mites ta mansuetos, Zc moribus composuit.Vnde&hestias qua sim uolucres,fluidos,saxa ex arbores, citharae sono dicitur mouisse, qui ec Eurydice nympha eodemulcens sono, in coniuge habuit: qua a serpete per
cussa di occisam,descedes ad inferos,cithars sono dulcissimo Plutone placato, dicitur
188쪽
dicit redetnisse: ea lege ne eam auersiis resplaerei,donec uIfimum limen inserni excederet. Qtiam legem ut praeterh uxorem retentam amisit Iste igitur in numerum deorum cosecratus,taliter pingebatur. Erat homo in habitu pli ilosophico,citharam manu pulsans. Ante eum erant diuersa animalia ferocia,quae pedes eius lingebant,scilicet luphleones,ursi, serpentes, aues diuersae circa eum uolia tantes, montes Ac arbores deflectentes uertices suos: qui di uxorem sesequente conuersus aspicere uidebatu ed eam inferi retinebant.
BAcchus filius Iouis inter deos connumeratus est,quem uinum,ct uini dea esse dixerunt. Alledentescis uini uirtutem 5c proprietatem, illum uti deum
in natura coluerunt,& eidem huiusmodi imaginem esse depinxeruntiErat enim imago sua facie muliebri, pectore nudo, capite cornuto,uitibus. coronato,qui super tigride equitabat.Iuxta ipsum autem erant imagines trium animalium, scilicet simiae,porci,& leonis,quae pedem unius uitis circuire uidebatur. Ob cuius umbra Bacchus ea tabat,uitis P racemis erat plena.Ipse uerbuna manu tenebat poculu,scilicet sinistra:altera uerb, scilicet dextra, in eo uuae racemu extricabat.
AEsculapius dictus est filius Apollinis, qui deus medicinae-medicorum
putabatur. Eius imago, at homo quidam, cum barba ualde prolixa,indu. tus habitu medici sedens: in cuius sinuerant pyxides unguentorum: & alia instrumenta ad medicum pertinetia. cuius manus dextra barbam tenebat, sinistra uero baculum cum serpente gestabat intorto.
V Erseus etiam filius Iouis inter deos annumeratus est: qui rex Asiae diues 8c
praepotens, qui re nauibus multas regiones transuit, di Aphticam debet lauit. qui di tres sorores illud regnu tenentes sua sapientia occidit, quae Gorgones dictae sunt:quae unum solum oculum habentes, homines se aspicientes ue lebant in saxa. Hie enim tali imagine figurabatur. Erat homo iuuenis alatus reuolans,quasi nauis discurrens,& alarum utens uolatineui assistebat Minerua sapientiae dea. Hic uero armatus, custalisnu scutum ante oculos deferens teIo falcato tres foeminas vimines, cilicet ipsas Gorgones decollabat,Sthenyone, EuWalem Medusam:& he post habebant homines semicoversos in lapides Hie caput Medusae ablatum in hasta deferre uidebatur de sanguine uero Gorgonaequus alatus, nomine Pegasus,nasci uidebatur. qui ungula terram fodiens sonistem erumpere faciebat,qui Castalius dictus,Μulis ad potum productus est.
ΗEreules Iouis filius dictus est, quem in deorum collegio antiqui acceperunt,propter eius quasi innumeras probitates, quae inferius per sinaulasaepictae sunt. Hercules enim herocleos, quod est uirorum gloria sertium Prima igitur eius uictoria notabilis fuit, quando in nuptiis Centauros ibidem existentes di inebriatos, qui dominas inuitatas uolebant uiolenter opprimere claua pro maiori parte mactauit, unde reliqui timore perculsi lagerunti Centauri enim, qui d1cuntur esse semihomines di lemiequi, denotantur homines carnali concupiscentia facti ut bestiae, qui uirtute animi superantur. Secunda uictoria Herculis notabilis fuit quia ipse pugnata cu leone, ipsum c. claua macta Te Ecinterepto pelle abstulisse dicitur. quo deinde sipolio incessit semper indutus' insignum uictoriae perceptae. In quo etiam ostentatur animi sertitudo,contra uua nulla uis corporea praeualet, quae semper spolium leonis, id est uim uirtutis d Zoli aferculis fortitudo-de qua sic scribitur: Admetus Pheraeors rex Aleestim habuit coniugem.& dum infirmaretur ad mortem,Apollinis miseratione inuocaui e sic respondi nitin hoc ei possepraestare, nisi aliquis de oropinquis eius se pro illo morti uoluntari. otarret. quod uxor eius libentiansmo recit,& se ipsam interemit Qtiod Hercules prospiciens, & mulieris tantae fidei compassius , ad inferos descendit δε Cerebrum tUcipitem sibi ad ostium infer- ruresistentem, triplici uinctum catena,videlicet singula singulis faucibus into
189쪽
DE DE OR UM IMAGINIBVS LIBELL. xssta ab ostio abstraxit,& Alcestim ex inferno reduxit. In quo denotatur, quia ratio ec uirtus animi omnes cupiditates ecuitia terrena deuincit, re maxime uitiugulae, quod habet tria capita: eo quod gulositas tria exigit, scilicet abundantia quantitate, assidua tempore, grata faucibus uoluptate: quae omnia uirrus supera ec siquid ex infirmitate animi deuictu fueri .etiam ab interis abstrahit. Qua ta sortitudo Herculis scribitur,qua dicit Hesperides spoliasse, quae fuerant Atlantis regis Aphrieae filiae.Hae hortum habebant, in quo erant mala aurea Veneri consecrata,ad quoru custodiam draco nunquam dormiens positus erat.Qus poma Hercules abitulit,occiso dracone. Nam uirtus animi non potest fructum capere uirtutum,nisi malicia priusinterimatur,quae iugiter uigilat in custodiam uiciorum. Quinta Herculis forti trido est, qua hydram serpentcm occidisse legi
excrescebant qua dum Hercules gladio uincere non poste se cerneret, occasione iam ducta, capitum excrescentium , igne circa eam apposito illam exussit. In quo intelligitur,quo stlacus fuit Aemoniae, cuius aquae uicinas ciuitates ii astabant: Hercules uero multa uicina loca in circuitu exussit,& sic aquae clausit mea
obtinuit de Acheloo: de quo fabulose dicit, quod hic Achelous filius fuit Thetidis deae aquarum: cui mater concessierat, ut cum aduersario pugnans, quamcunque formam uellet sumeret. qui contra Herculem secum pugnaturum for.
mam tauri sylvestris induit: cum quo diu Hercules pugnando, ei tandem cornu dextrum euulsqquod & Copiae deae diuitiarum dedicauit. Sed cum Achelous ad fluuium bibiturus accessiste uidens in aquis sibi ablatum cornu, seipsum in flumine prae dolore suffocauit. In quo intelligitur, quod Hercules fluminis,qui
dicitur Achelous,& cuius eruptiones non modice agros obruebant,dum alterum eius alueu exiccasset,sua industria fertilem reddidit regionem disic fructui .
copiam praestauit. Septima Herculis sortitudo est,de qira lic scribitur.Erat in I. B talia quidam latro,nomine Cacus, qui dum Hercules ad Italia deuenisset 5c ab Euadro rege officiose receptus essehbobus aduectss ex Hispania, Geryone perempto,dum Hercules bouesin pascuis custodiret, di somno oppressus dormiret, Cacus eo dormiente securus exieris de spelunca,in qua Iatcba plures ex bobus Tapuit: quos per caudam auersos capite traxit, ne ex rectis eorum uestigiis
humo pressis,quo duisti essent,deprehendi posset: quin potius illos abjsse uideretur. Verum excitatus Hercules, oc furto comperto, uestigia uersa decernens, eam insecutus ad antium peruenit, ec Cacum suis cum bobus latitatem reperit: quem fumum 5c nebulam eructantem claua peremit,bouram redemit. Moraliter autem Cacus malus intrepretatuTqui latetin spelunca, quia nunquam malitia liber e frontis eae Hercules autem id estuirtus, malos interficit,&sua uendlcat. sed Cacus fumum & nebulam emittit, qus uisui nocent:quia maIlisa semper occultas deceptiones molitur. Octaua Herculis uictoria scribitur, qua alium mesum nomine Diomedem mactauit: qui hospites aduenas henigne recipi Bai. 5c illis hilariter ministrabat, uinom condito inebriabat. dumq; graui somno essent oppressi,illos occidebat,ec equabus suis in pastum praebebat. Quo comperto, illuc Hercules accessit,&illum claua peremit, ipsum in pastum eisdem suis equabus apposuit.In quo notatur, qualiter uirtus omnium maculam superat,& eadcm poena punit uitium in quo delinquit. Nona Herculis huiusmodi
scribitur uictoria. Anteus erat gigas,filius Terrae: cui mater concesserat,ut quo tiens terrae prostravis occumbere uiribus duplicatis exurgeret. Cum hoc He culer puga ans in lucita eum his prosternens,comperuit illam exurgere fortiorem. unde iis atra brachiis apprehendens eleuatum a terra constrinxit ad pectus: dc latra diu tenuit susipensum,donec deficiens expiraret. Ponitur autem Antei sub forma libidinis . nam uir Grecc,Latin. contrarivsonat.Et na scitur Iibido de terra, ia de carne concepta. di tactu terrae sortior reditur: quia libido tactu ualidior excitatur. Sed a gloriosa superatur uirtute. quia denegato tae inad altiora uirtutum mens eleuata, libidinis concupiscentiam exunguit. Decima. - . ' p uictoria
190쪽
IIo ALB R. DE DEOR. IM AG L 33: uictoria e de Herculi ascribitur de apro. Erat enim aper terribilis is reginne Ca- clydoniae. qiii non solum segetes devastabat, sed occurrentes liomines dentibus lacerabat. Contra hunc procedens Hercules, re diu cum eo plagnans,illum tandem claua mactauit: dc quem plaustrum iugatis bobus trahere nequiuit prae magnitudine, stabitetis humeris, ipsum in ciuitatem omnibus mirantibus detulit. in quo similiter notatur animi uirtus, quae omnia superat diu incit. Vndecima uictoria est qua de Geryone rege Hispanis triumphauit. De quo scribitur,qubdipse Geryon habebat canem bicipitem, quo omnes superabat. Hunc Hercules ut fingitur olla aerea pugnas deuiciticui adhibito cane,cum etiam diu pugna Diat canem occidit, Sc regnu Geryonis obtinuit. In quo notatur allegorice, quod dicriis Geryon duorum capitum cane habuis, quia terrestri*nauali pretio plurimum potuit. Ad eum Hercules olla aerea uecitus accessit, quia nauem habuit
fortem in qua nauigauit,armis aereis munitam. cuius canem occidit.quia potentiam eius comminuit terra θc mari,ciusq; obtinuit regnum. Duodecima & ultima Herculis fortitudo legitur talis. Fuit quidam gigas Atlas nomine in Mauri ania .in monte altissimo coelum ipsium coringente. qui coelum,ne caderer,humeris sustinebat: N s dera. si quae cadebant malleo fixa, elo reponebat. Quem cum accessiti et Herculcs, ille qui audierat de sortisis imis illius uiribus, rogauit eum ut quia fessus erat coelum lustinendo, ipsum aliquanto iuuaret,donec quiesceret. quod Herchites Iibenterannuit 8c humero supposito,coelum sustinuit. In quo intelligitur, quia ipse Atlas astrologus peritus fuit: Θc ideo coelum dicitur sustentasse, ec sidera cadentia coelo reposuiste. Herculos etiam fuit astrorum artis multum edoctus,qui scientiae comprehendendae plenus gratia ad ultimos terrae fines accessit: de cum eodem Atlante descientia conferens, illum in aliquibus iuuit,opcnub impendisi fertur ad coelum sustentandum.
E res dea inter omnes deos deasq; ueterum ultimo in ordine posita est: eo quod eius suffragium Omni humanae uitς potissime ueterit m esse uideba tur Dicitur enim dea frumenti & segetum, ae generaliter omnium seminum ae frugum quae terra producit, sine qua specialiter natura deficeret: ideoq; taliter pingebatur. Erat enim in figura matronae praecinctae,& pannis eccalceis admodum rusticanae: dens super bouem, qui est animal culturae terrae deputatum: quae manu dextra habebat ligonem, ad terram uertendam. ec brachio habebat appensum calathu cum seminibus. Ab ipso quom latere dextro habebat duos agricultores quorum unus ligone terram uertebat,& alius semina spargebat manu uerb finistra Ceres tenebat falcem messoriam,& haculum ad terendum frumentum: a quo etiam latere erant duo alii agricolae, quorum unus metebat, di alius frumenta baculo triturabat. Erat ergo Ceres inter duas arbores pomia onustas.Latere uero dextro desiuper erat Iuno dea nubiu, imbrem spargens per sata. a sinistro uerb erat Apollo, id est sol, suis radiJs segetes exiecans metendas. .