장음표시 사용
501쪽
interim cum adipe generis, utrumqtie enim imis cit ConcoctuS, ex .nutrimenti bonitate) nisi quod Seutim fragile usquequaque sit, nec ad igne admotu iam facile
liquescat,& cum refrixit, denuo concrescat, iYtu uiri recaprae;pinguedo aute liquissior sit,minimeq; apta,dutari, oleo longi vetustate incra fato similis, ut equivisitis. secunda, siue Secund na, vide Chorion, Regiforme. α
. Seosissiformis tunica,Graece choroeides,videChororides . Acundum naturam fieri, cum multi* modis dicatur,ineum tamen sensum frequentius accipiendum est, AEt significetur, quod prima rathone a natura fit, & quasi finis ab ea intenditur,non quod ex consecutione. quadam aliis succedere consueuit ; talis motas secund urinaturam est, cum ex se aliquid, insitaque natura sua mouetur: Vc,motus cordis, qui in pulsibus fit, est operatio , & ea quidem secundum naturam , qui vero in palpitationibus fit, is & a corde fit, sed p.n. a causis morbidis exagitato , unde etiam Palpitatio affectio est , & ea quidem praeter naturam 6.de pi cit. cap. i. Praeter naturam autem quicquid est, aut alse ius sunt, a quibus functio laeditur, aut causae horum, , aut symptomata ,s .de praesag. ex pals cap. . diste RG ab eo, . quod est, non naturaliter se habere, 8.me c/p.9. : Sedes vide Unionis solutio. o. I Sedimentum, est id, quod in urinae parte infima sit
sidet, libr. de urinis cap. 16. Quod si ad supremam su- pex icinito. minatur, dicitur Rubecula ; si ad mediam regionem 3 si profundiori parte , inserioremque occupat locum, inpostasis, ibid. C. LI . e
Semeiosis, vide Annotatis. . P.
Semeiotica, hoc est, Adnotatrix, xx edicinae pars est, quae de signis salubribus, insalubribus, &, utris agit, cdo a My mo rhorgin pex victum , summὸ necessaria,
502쪽
inueniendam, & ad praesagiendum , diligenter inspiciens ib.Inlr.c.8. Σημειωτικη. pars est medicinae sigia rum omnium differentias & vires expeta dens.Cum autem signa multipliciter dicantur,ut Galen. in arte parua scripsit,certum est ad istam partem omnisi contem - Plationem pertinere, sed eorum maxime , quibus per morbos & praeterita inuestigamus , & praesent a cognoscimus , atque futura praeuidemus, uti ab Hippocrate proditum initio, libr. prognost. Semen, ex Aristotele , est quaedam pars utilis excrementi, a quo, & ex quo singula foetus membra efformantur, i. de sem. cap. I . Alij, semen nihil aliud esse dicunt, quam sangu1nem avenis, quae ipsum continent, exquisite confectum , a. de sem. cap. r. quod &
Semicoctos humores appello , qui ventriculi calore alterationem perpessi, nec tamen perfecte ab eo supe-xati fuerunt, 4. simpl. cap. F.
Semis derati homo. vid, Dderatἱo. U c. semifertiana, quae hemitritam dicitur est febris,quae ex quotidiana' continua, & tertiana intermittente fit, a. de differ febr. hap. . ubi sequentem in modum de hac febri loquitur: ti equenter febris secundun, suam ipsius naturam, ex intermittentium genere' est Hiertiana ; complexus autem quotidianae febris , nullum intemtatis tempus, priori circuitui relinquit, dum seeunda accessio antequam prior absoluatur, thuadere anticipes ; hanc ergo febrem, compendiosae, esstraeque doctrinae gratia,uno volens appellare vocinuto,imposui ei nomen Semisistiana, libr. de morb. temp. 8. Sano nonnulli aiunt, Semἱteraianam itamominata fuisse, veluti semicirculum I ipsam tertiani circuit sis mini
id minoteri 'esse assertates. Ahyssicum, Seras μ'
503쪽
appellatam isse ideo ,.quod dimidio tempore tertianam superet: ut si tertiana accessio ex duodecim ho Tis componatur, semitertiana duodecim ipses horas tertianae in sese comprehendat, eisque dimidium duodecim horarum addat , uniuersaeque simul evadant duodeuiginti, lib. de Typis, A. Senecitaserpentum est, crassissimus quiaam lentor,&velut membrana, ex diuturna latitandi mora , hyemis tempore, sub cauernis terrae contracta, temporis Jongitudine potius,quam senescentis artatis vitio facta, de Theriac. ad Pison. cap. 3 3. Senes, a decrepitis nonnulli Hipp. sectatores distiniaguunt,nomen senioru ultimae aetati tribuentes,senes au-
te in priori aetaste statuentes,quae media est inter iuuenes & seniores. Aliquando senes vocat eos Hipp. quieXtrema agunt artatem, i .aph.3 i .estq; id,quod propriὶ omnes homines senectntem appellant,non aliud, quam siccum, & frigidum corporis temperamentum,arinorumultitudinis ratione compararum,s.de idenda est . ., Sere ci,nerui vide Nertii sensimi. Sensis indigentia , est sensus tactus exquisitissimus. soli ventriculo, . & maxime ori eius aperno , per chniugationis sextae neruos molles , concessius, ad cibum sumendum animal ipsum excitans, & stimulans, . de usu Part. cap. . qui fames nuncupatur, lib. - cae. 8. i Sensis et 1iosus est omnis, qui perperam obitur , de obhesus est, quando scilicet proprium sensibile noti aut omnino sentitur , vel cum vitio sentitur, vel diis1InMu,vel deprauate, & sub specie peregrina percipitur, ut in auditu surditas, auditus grauitas, obauditio : in visit caecit iis, visus 'bscuritas,& deprauationes duri Mindi Hs: symp. diis sap. a , Graeci in eant eos..
504쪽
est,& mmδονει humorum colle stiones & putrilagines quacunque in parte corporis redundent. Sive enim ad intestina descendant, & illic putrescant aut corrumpantur , putrida intestinorum ulcera gignunt, vel dy-Ienteriai quales-exponit Philotheus 1, Celsiis,
C. i. lib. 1. Cancros vertit; Galenus, humorum in venis
putredines intelligit, unde oriuntur febres putridae. Quod si fuliginosa & serosa excrementa pultescant inhabitu corporis , cutis affectiones putres suboriuntur, ut Alopecia,Ophiasis phthiriasis, furfures, cutis putria laginosa,& maligna ulcera,& carnium corruptiones. Septa, quae & Septica medicamenta dicuntur ; sunt omnia, quae tumeliquare,itan colliquare, ac potissimilcarnem tenellam consumere fere absque dolore pos sunt ; huiusmodi sunt Arseniciam, Auripigmentum, Sandaraca, Chrysocolla, Aconisum et Vocantur au-eem Septica,seu 'utrefacientia cam putredine i fimplomatis autem similitudo, ut sic appellemus, essicit , inter haec autem numerantur & Catharetica,Hoc est, D tractoria r, quae extimam modo sup rficiem, quam tetigerint,detrahunt, & conficiunt, non tamen in altum
subire corporis & saeuire valent; vi, Alumen, Galla, omphacium, Ita pombustum lotum, s. simpl. iis
. Dividunt Semsiaci Drvum in breuem & longum ;, serum,quod parum aquei humoris in se habet, ppellant, alioque nomirie communem
505쪽
sic dicta,quae multis manuum,& pedum articuliS,natura ex abundanti, velut auctarium circumponi, securi taris gratia, z. de Usu pari. cap. 3 2. ii Semu verruca,Vide Formica,& Myrmecia..: extans, pendet Uncias duas, de compos. medic. per genia r . Sextarius pendet heminas duas, quari rios quatuor, acetabula octo.
valida frimo est,quae corpori foris adhibetur,ad curandam quodammodo lassitudincm nullo huj mido,aqua videlicet, vel oleo, ris corpori circumfu- ,1. simpl. cap. 23. Siccus se opi de Hydrops. Sies,vide Colbria.. sielismus , , est si liuae copiosissimae in Og affluxus, siue ab humidiori capite in glandulas, ad radiςem linguae sitas ; siue a ventriculo , multa pituita redundante, quae ex eo secundum Rulam in os prorepit, & refluit mulioetes,, etiam abnue vomitu , 8. de compos med. l . cap. q. . i ,Sigmoeides apoph is , dicitur processus reus Om ' platae,quod instar: ntiquae Graecorii literae C,cauus sit, qui Anc Vorideat Coracorides,appe itur. Dicum Sehoc nomine simis seu cauitas semicircularis in cubito, i qeri dxus .mbiti apophyses comprehens, in qua bracia memum trocheae senile,inseritur. Refert quoq; figuram G. iide ---δὸς. vel m-ατο-δns appellatur. Sigmoriris membrana seu cintilagines. sunt tres t i, quae in venae cordis interiosae ocificio visentur,q Pulmonem alituntus foras spectantes,quas , fig lixerae Σ , qui accuratius tractarum Anat in Maumorides appellanant, ε.do usu pari. Iostin . idesquμρος disuntur,eartilamaum asperae arteriae e tremae panes, i Siginaliterae figuram resistunt, .loc. aT 6. vide , Signa
506쪽
Signa aliquβ mala sunt , tum ut signa, tum ut cau- 'sae : ut signa quidem,quoties ex dissicilioribus fiunt aL. fcctionibus ; ut causae vero , quoties ipsa rursis alias committunt & concitant prauas affectiones , pessimaque inducunt symptomata, prognost. 49. Eigna iuricatoria vide Secretorius dies /i . Signiscatio febris, vide Insultus accessionis. a, a Sima hepatis pars,est concauarpsius pars qui ex Ur- te prodit vena porta ; Vnde per Mesaraei venas alimen rum a ventriculo, limisque intestinis iecur attrahit ; cuius opposita pars, convexa dc gibba nuncupa
Sim; re membrum quod & simplex,homogen eum, de prima Corporis particula,quae ex primis constat elementis, & ex qua partes organicae conflatae suadest, cuius quamcumque partem sensibilem sumpseris, erit illa toti similis in nomine,& definitione,sicut Os & c
ro, de anat. viu. cuiusmodi sunt arteriae, venae, nerui, olla,cartilago, ligamentum, membrana, caro,lib. de morb. differ. cap. 3. vide Simplex morbus,vel Compositus. ' iSimplicem febrem vocat Hippocrates quae mitis est, & cum signis tutis cumprimis: sic dicitur ribri, vhe-
est medicamentum vehemeriter calidu, ex sinapi copositum,capiti c ueniens, 3.loc.in. .Simplicissimus quidem ille est,qui solo sinapi constatarito re apposito: quo tamen non contenti Veteres sinapis- mu ita praeparassid fies pingues tepida aqua pridiἡ ma- cetabantur,postridie misibus diligenter expressit con tundebanturideinde sinapim qua acerrimam qualis Est Syriaca vel Iggyptia,priuatim terebat; adie sto interim sicuti cremore,quo tacilius teri poster,necta-n aquo- ἰεueuaderet, postremd in offita limitillaec cogebant. Sil
sinapiissi vehementiorem lacera fuisset in infino, bi
507쪽
mas sinapis portiones ad una ficuum addcbant sin iiiva lidiorem,cor,tra,si modeIatum,aequas utriusque partes miscebant.In mollioribus aute corporibus sensuque praeditis, exquisito,& in quibus circa superficiem affectio est;pane pro caricis miscebat,aut ipsum sinapi aceto macerabat,antequam detereretur,quo magis domaretur eius acrimonia,quod aceto vis sinapis frangatur.
Ita paratus sinapisimus vel illinebatur,vel linteo exceptus admouebatur,& quantu opus est sinebatur : Temporis autem spatium certo definire non licebat;Quare frequenter leuandum erat cataplasma,& considerandu, an Libiecta pars ruborem contraxisset,praesertim si sensu hebetiore praedita esset.Qhiod ut ceterius fieret, par te ipsam spongiis aqua calente madentibus fouebant, incubente adhuc cataplasmate,nec luto: deinde, ubi satis .calere,rubere.& tumere videbatur,sina sinu eximebant,pbst,in balneum ducebat,deinde rosaceo partem illinebant,aut hapso lanae rosaceo & aqua imbuto, vel malua cocta tritaque cum pane integebant , donec
nihil ex sinapismo mὼi superesset. Uficacissitatim est
remediu longis de deploratis fere valetudinibus, cum iam inuetervi morbi cxteris praesidiis noda cesserunt PollAt enim plurimum aduersus vetustos capitis dolo res,hemicranios, lethargicos, Comitiales,insania,vertitagines siue capiti,sete cruribus admoueatu . V stet& ad orthopiaceas,atarnata,longas tuum thoraci huppsitus.
quae calori non tannia edetur.S modum avi re oporte et Nemrumque a medicamento cum -us mescitiari intumuitin iustammationeTingitur, caro aur- igins si res si ricatricose Euςx, G post balneum pust illa iuniine i maspe atura neque est cammitten, udum, sensus deficiat ardore nimio victam Rr 2in i adhi
508쪽
adhibendum acutis morbis,in exulceratione pulnioliis aut alterius internae partis vel externae, quod ulcera sinapis acrimonia irritentur, ut nec particulis cartilaginosis & carne viduis, quoniam sinapisno facile uran- tur & nigrescant. Sinciput, est anterior capitis pars, supra frontem si- ta,capillis intecta,libr. Introd. cap. i q. vide Bre ma.
Singultuosa febris est, in qua aegri singultiendo rodentem , acerrimumque humorem vomunt,a quo tamen symptomate febrientes sunt liberari ; verum febris huiusmodi,nequaquam singultuosa dici debet, nisi singultis per totuin morbum,simul cum febre, arfrum
Singultus, est veluti couuulsiva quaedam oris ventriculi affectio , quoties illud ex humorum copia
grauatur, vel mordetur et propter frigiditatem con-rristatur, com. I. in I. prorrhet. 23. Accedit etiam ex immoderata inanitione , 4. acus. 69. Non autem gallus est vera conuulsio, utpote quae in solis musculis accidit ; ventriculus autem alec musculus est, nec eius Os,3. de caus sympl. cap. 2. Sinus,qui& Homir est solutio continuitatis in car-
Hosa parte t fit eum sanguitiis quadam ' in mediam re gionem,partium inane & porosam affluxioneIJd quod abcessiti,dc sinui eommune est;pars affecta in exterior: summitate occlusa,os nullum habet, & abscessisse tota 'dicitur , Abiectis partibus , 'cum elusincidi in ipsam 'quaedam fit fluxio: affectio vect abscessis siue apostema vocatur ; at ibi aliqua ex parte aperta est,ut qui c&ihetur,humor isdε excernatur,non anssilis. Mscessu ed se Hia appellatur,1.de his quas in meilici ' Sinus irectus appellatur, cuius os in inferiora, parte. fundum in superiore'; obliquus, cum in latus des nati Fiunt contrario eciam modo . . Oribu
509쪽
quam fundum,quo facilior saniel exitus pateat, aperismus, 1. de his quae in medic. 28. Sinus vulva , Vide Corma. Siraon,vide Apothermus.
Siriasis, est inflammatio Cerebri,& membranarum eius, quam consequuntur sincipitis, & oculorum cauitas, febris ardens, pallor, totius corporis siccitas, dein appetentia. Morbus hic infantium proprius esse ducitur cui nomen inditum est a simcipitis cauitate: ιτρὸν enim Graeci appellant foueam: in qua semina reconisdunt & alter ant. Scribitur de σειρίαςς. Sitis , Graecc δψας, potionis desiderium est, id est,
Solidas corporis partes, vocant Medici olla, neruos, cartilagines, ligamenta, tunicas, musculOS, membranas, arterias, lib. Denotatio dogmatum Hippoc. quas etiam particulas, Elementares , Similarea, & Simplices appellant, i. de natur. DC. cap.
Solutio morbi, simpliciter est illa, in qua vel virtute, vel morbo, scii sun emoriente & deuicto, vel morbus, vel finitur, 3. cris. l. Soluttis, est,& dicitur Paralyticus, qui laxatos liabet articulo β, J.de compos. medic. per gen. cap. 2. Sopientia,vide Anodyna. Sopor,ylia , Coma, propensio, delatioue in se innum est, cum vigilare aegri nequeunt,non habentes apertos Oculos,sed couiuentes,alto somno vel tentaquin & vigiliis detinetur iidq; accidit,vel humectata pliis nimis ea Parte cerebri,quae seni uis sons est,ut in ebriis vel eiusde intensissimu ob solum frigus;aliquando ob virnmque, quin & propter virium imbecillitatem adeo iam em rientium,ut appert*s palpebras moribundi seruare ne in
Soporaris arteria,vui da carotides dicuntur,sunt duae
510쪽
qtiam ex thorace exiens , ac clauiculas tralasgressa , in medium iugulum peruenit, generatarur, i. de placit. Cap. 7. Vide Carotiaes. Sordes,Crassius nutritionis excrementum est;in ipsa enim primae carnis generatione duplex excrementum rouenit, quod omnem qualitatis alimenti mutationεuperat;alterum,crabilius;alterum, tenuius:quod tenuius
est, ipsa est insensilis peripiratio, quae etiam subinde fit
visibilis, quoties vel naturalis calor languet, vel nuui mento utitur , quam iustum sit,ampliore, vel motus quilpiam vehernentior animali contingit;alterum,cra .rius , sunt ipsae serdes, quae in summo corpore nostro colliguntura quin etiam in ulceribus,tenue excrementum,sanias, Graece, Ichor, appellatur;quod crassum est, Sordes ex priori excremento,ulcus,humidum redditur; ex crasib, sordidum,3 .method. cap. s. vide Ichor. Sorici cauda, siuae Sorcinus,Vide M urus. Darganousis est, dum oblactis redhindantiam , mamillae tumefactae sic distendundir, ut copiam hanc vix
ferre queant,es . a. de Glauc. cap. 1.
Spasem vide Tuhegma. Dasmus,id est, Conuulsis,muscisi est ad suum principium contractio, vide Conuulsio Inide Syamosas af feritus est, Conuulsetis, qui in suo principio,aut non
multo pbst,quam fieri coeperit,conuulsionem accersit, Com. 3. in I. prorrhet. Sic conuulsuum affectum appellant,qui ante mortem necessario conuulsionis aliquod Periculum inducit, i. de praesag. ex puis vasmo autem pulsus , siue eo usuas, est pulsus inaequalis in Una pulsatione,& diuersis arteriae partibus, & eiusmodi quidem, in quo utrinque ab extremis retrahi, tendi, conuellique arteria videtur, in modum chordae tenta. Dasemus oculi,vide Mollities Spara,vulgo Spatula, Instrumentum est, quo Phar macopolae cania iuras in casiabo , seu a Elarissa μ