장음표시 사용
531쪽
autem differentias, 1 .meth. tres constituit; sunt enim vel ut affectus,vel ut actiones, vel ut pessiones . quorum ietiam haec exempla ponit, inambulare,vri, cadi, album
aut nigrum esse ; praetere,, id ex accidenti dicitur fieri, quod nec primum, nec per se fit: quod exemplo calculorum motorum declarat Gil lib.de differ.sympi.
Symmetria, est temperies, & contemperatura, temperata siue debita conuenientia, & proportio inter se tum similarium partium, in calido, frigido, humido,&sicco ; tum instrumentalium in compositione, num ro, magnitudine, figura, I .de san.tuend. cap. I. Symmetrum abstule, est, quod nulli collatum, medium est, & mediocre, adeoque omnis temperiei, tum activarum, tum passiuarum qualitatum, norma constituitur : tale & Eusareon, , Madratum est ; non abs te voero Θmmetrum,quod in aliqua specie et genere, tale est, ut ad ipsius comparationem aliquid temper tum, vel intemperatum dicatur, I .de temp.c.6. SImme eom vero medicamentum est,quod & similis temperamenti est cum Eo,cui admouetur, & medij temper menti est omnium primarum qualitatum, s.simpl. 23. SI Uchela, est per consensum, seu per viciniam assici,quoties pars aliqua,non proprio affectu, sed alieno asscitur, i .loc.aff.6. σ-πάχμν, coa hcompati,non de simplici aut quouis affectis dicitur,sed de vehementi affectione, cum partes quaedam vehementi passione laborantes , reliquas in consensionem secum tra oliunt. Hac igitur ratione,jecore affecto, singultus quidam succedit, compatiente stomacho: tussis autem Mspirandi difficultas,respirationi destinatis instrumentis per consensum affectis. Sic igitur instrumentis respia rationi dicatis grauiter affectis hepar compatitur. Sympathia,est affemo compatientium altero cuidam
primo patienti partium , idque vel propter viciniῖ- em, vel propter societatem, quae in ea senis comm. .
532쪽
in i .prorrh. xo. Sic a Medicis fere usurpatu .Est auteni συμπαθεια quoque duorum naturalis quaedam conium,ctio & concordia. Eam similitudo vel generis, vel naturae,vel temperamenti, vel moru,vel rerii aliaru consiliat. In plurimis vero causa ignoratiu ,eamque Philo
sophi & Medici eam sapientissimi,ad substatariae totius
familiaritatem,atque occulta quandam vim & proprietate retuleriit quam ii quis sit,qui se nosse profiteatur, non caret arrogatiae impudentiaeque nota.Huiusmodi Ompathia exepla permulta a Philosophis referutur,ut
magnetis cum ferro,purgantium medicamentoru cum
humoribus,elephanti cili homine,hominis cu plerisque nimalibus,hemis & fructibus,quibus salubriter vesci tur.Huic fampathia cotraria est antipathia, non est aliud,qua coeca rerum inter se liscosdia.viti. Idiopathἰα. Sympepsis , Graecis π πασμλσὶ est concoctio , qua natura crassis & crudii humoribus, concoctu dissicilioribus,per abscessum prouideri veluti calidioribus &xenuioribus per exoetionem, 3. PIOgnost 13. . D lasis est naturalis ossium viato,quando duo ossa sibi inuicem aut immediate coalescunt, veluti quae fungosiora. mollioraque sunt, vel quando aliorum interuentu connascuntur, sui sunt sicciora, & densiora nempe media cartilagine,& dicitur Θηchondrosis ; vel mediis neruis,& dicitur Onneurosis; et media carne,&diciturossare salese ossib.in prooem.Ossa autem omnia inter se colungutur vel π,Vel συμφυαν. Ist autem συμ υinc apud Hipp. idem quod SImptoma, viod & Passio,de Pathos,& Pathema,&Epigennema,cya i supergenuiu, vel se pergentiu dixeris,gppellantingeneratim nominatur quicquid animali praeter naturam accidit, ut sunt tum morbi ipsi, thm moi' hqrum causa quae intra corpus si, sistunt. Altera vero'
533쪽
turam sunt,symptomata nominantur,lib.de sympt.dissi
C. I.& 2.Sic no aliud est quam affectus praeter natura qui morbu sequitur, vellit umbra
Corpus.Huius tres a Medicis differentiae assignatur,aut enim consistit in actionsi offensa;aut hi cor porti ipsorii affectu;aut in retentis vacuatisve immodice. Quorum D tomatum singula varias etia habent differentias.Siquidem animaliu aistionum noxae triplices siit: Primae quidem sensilium,ut visionis,auditionis, gustus,odoratus tractusq; aboliti,debilis,aut depravati;vel sunt 1no ricum actionum,uel principsi, ut imaginationis,ratiocinationis memoriae similiter abolitae, vel debilis, vel
deprauatae. Secudae vero sunt naturalisi;vt attractionis, retentionis,alterationis,&expulsionis. Tertiae verb,vi-
taliu; ut pulsationis abolitae,debilis,aut deprauatae.Eoru' autem o tomatum,quae cransistunt in corporum ame .ctionibus,quinque sunt differetiae,pro sensuum numero.Aut enim consistunt iii vise,cuiusmodi sunt colores praeter naturam in toto corpore,aut certis quibusdam partibus: aut in auditu,cuiusmodi sunt voces clangulose, tremulae,raucae, & soni,strepitus,atque murmura in quavis parte excitata 1, aut in olfactu, quae non cine
aliud quam graveoletia respirando;aut transpiratu tost lius corporis percepta, vel prodiens ab auribus , naribus,axillis, aut ventriculo per ructus acidos,nidoro s. & virosos:aut in gustu,quae non aliud sunt quam sapor varius excrementorum e singulis partibus prodeun- tit ra: aut in tactu, cuiusinodi sunt calor,frigus, humiditas siccitasque, & ex iis inducta mollities , durities, aut alia quaedam qualitas in quavis parte. Tertiae vero
sunt eorum, quae praeter naturam Vel excernuntur, vel
Tetinentur in corpore , quorum triflex differentia est: Aut enim tota substantia praeter natura sunt:visensu, nis profluuium,ex morbo,aut siquos ton me mQDobos enim Niomata consequuntur,non modo primo,
534쪽
sea plerumque alterius symptoritatis interuentu excitatum : aut qualitate, aut quantitate, quorum exem pia notissima sunt.. Θmptositi affectus est,quo meatus, qui oculo videndi facultatem tribuit, ex atrophia, vel resolutione fit armor, conciditque, lib. Introd. cap. t D Σύμ.dωeis,ess. vaserum subsidentia & contractio. vide Cominantes cause. Θ nebe, vide Cranche. Synarabrosis, vide Articulus. νnceras deiectiones, vocat Hippocrates, mpermistas aquosae humiditati, quibus solus humor aliquis eu cuatus dejicitur, siue s1t biliosus, siue melancholicus, siue porri colorem prae se ferens, siue bilis,quae mosa nominatur ; cuiusmodi omnes dejectiones , exustam esse omnem natiuam humiditatem a calore feribrili demonstrant, .aphor.64S Gisis, est oculi vitium, confusis secum eius humoribus : id quod accidit ut plurimum ex vehemen ei plaga , interdum verδ & ex vueae tunicae inflamma 3ione, ruptis eius vasis, effusoque eorundem humore.
Inde pupilla discolor & turbida evadit, & principio quidem maior cernitur, tandem verb contabescit, mi porque se ipsa apparet. Θnchonisosis, vide Symphusis. Θωomistus panis, vide Autonrin. Syncope, est praeceps virium lapsus, x2. method. s. quem virium lapsum duo praecipug symptomata consequuntur, exsoluto quidem natiuo calore, frigiditas otius corporis3 colliquata verb solidorum corporum substantia. dor, quem Medici oneopticon, & divbσ- reticum appellant ex quibus pulsus defectio,& sensu motusque priuatio consequuntur.Differt ει ιψοιhmia, quod icet utraque affectio haec affatim di consertim-in tamen plurimus subsecuis u.
535쪽
tus sudor diaphoreticus,languidiores vires reddit ; si dor autem aut nullus, aut modicus est in exolutione, lipopsychia,& lipoli1ymia, minoresnque noxiam viribus infert. Syncrimata,vocane corporum simplicium & elementorum compositiones, seu concretiones, de diff.moi b. C. s. Methodici συγκρ-animantium corpora appentabant, quasi ex indiuiduorum corpusculorum mistura constarent, & meatuum miscellanea, cui medicandae, si quando confusa esset, μετασυγκριτιξια φάρμακα ab iis dicta,adhibebant, quae & εατα προ--τμα vocabant. Θnerim, id est, Concretio:& Contemperatio, libr.de marcor. cap. . ΣυγκρίνεR enim coagmentari, concrescere, aut compingi, significat. Soncritica, hoc est, relaxantia medicamenta, , coagmento sic dicta, 1. de anat. adm. cap. I. Συγκριτικὸς coagmentandi vim habens Θndesni, sunt ligamenta, sensus expertia , ex osse ortum ducentia, mon ex cerebro,aut spinali medulla rotunda,sba, & exanguia, cauitate carentia, in fibras diuisa, 6.meth. . vide Ligamentum. Syndesenorum tressiunt usus praecipae ; nimirum ligandi, muniendi, ac vestiendi. Syndrome,conmursus est, & congressus symptomatu, aliquid faciendum praescribens,lib.fin. Plethorica aulisndroma,est omnium humorum concursus; Syndrome autem pathognomonica, est concursus symptomattura, morbum huius scilicet speciem, sedem & causam coniunctam indicantium, lib.de cur.ratipersang.c.9. Is si gnorum cumulus proprius est Empiricorum.Qua enim experientia sola rem inuestigat, tales concursus respi- .cit, & quae accidisse viderit, in unum colligit. Cumque saepe eadem viderit uno in morbo , omnia memoriae Comendat,atque ubi ex hac obseruatione multos con- ursus fuerit expertus,tunc quae in multis concursbus,
536쪽
quae ite in uno tantu euenisse comperit,diligenter secitat,atque ita demum inc5munium & proprioru co gnitione venit;qua cosequitur signoru in vi & eficacia diuersitatis animaduersio.Quod enim in inultis c5cursibus fuit obseruatu,qua quod in paucis ; quod in paucis,quam quod in duobus;quod in duobus,quam quod in uno tantum maiore vim habet.Exempli causa ; Empiricus ex nonnullis quae liquido apparent notis circa aegrum,dicet sibi compertu esse sanguinem aegro mitti debere. Si quaeras quaenam sint, respondebit distentionem vasorum, & ruborem, & grauitatem corpori. uniuersi& pigritiam admotiones & tensiones meororum,adhaec ulceros e lassitudiuis sensum, & traductam in otio priorem vitam , ciborum & potus copiam , de solitarum excretionum suppressionem , atque ex haCSyndrome siue concursu venae secanda utilitatem a se obseruatam esse. Talis quidem est Empiricorum o - πληlωρικi,ad cuius similitudine alios in aliis morbis concursus aestimare poteS,-σ-αγ reliquas.Verum tales. Ga
len.ridet, quod tum rarissimaeitsi logissimae sint,quodque non protinus appareant,vx interea dum concursus omnium symptomatum expectatur, mora adhibendi remedij periculum adserat. Facilius multo S citius qui ratione dignorum uniuscuiusque morbi inuentlanem indagat,& communia,& propria cognoscit. Vbi enim brachium ex propria sede excidisse , & in alam prolapsum esse animaduerterit,reliqua omnia etia simul iam telliget,ut tumore illic praeter natura esse appariturum, deinde sinuatum in superhumerali locum futurum,capite brachij, quod in alam recessit, priuatum tum dolore vehementi infestandos musculos, . & euenturum ut brachium doleat,si admouere id ad costas yelit.Itaque non expectato eorum omnium concursu , statim
iudicabit brachium e propria sede excidisse, & super,' uenien
537쪽
venientibus Symplomatis remedia comparatat ; ut non immerito tal- Empiricorum σωοδρομοί Galenus reprehendisse videatur. tDnneurosis, vide S missis. ' . ' Dnocha, hoc est,cotinens febris, est, cuius uniuerssi tempus una accessio est , & quae vel semper in eodem vigore consistit,vel minuitur,vel augetur , donec iudia Cetur; quaecunque eniin,per circuitus certos aegritudianis accessiones fiunr,ex membroru dispositionibus oris
tum habent,quae scilicet membra vel mittunt,vel susciapiunt, vel generant, vel attrahunt superfluitates ; sed quae circuitu non habent n his nulla est corporis pars, quae praecipue sit laesa ; sed qui in venis & arteriis omnibus continentur humores, atque ij praesertim, qui in
maximis , atque plurimo calore abundantibus vasis sunt,aut ob aliam quamuis causam, ut in Ephemeris, aut ob putrefactionem feruentes,sebre accendunt,S nocham appellatam , quae a principio usque ad finem, nullam habet intermissionem, ac tam diu perseuerat, hominemque deurit,donec qui ei causam afferunt ii
mores , aut ex toto absumantur, aut coquantur , aut
Vtrumque patiantur,de differ. febr. is haec & Θnochiti putrida, deurens, ardens, & appellatur, a. de de crifcap.ε. vide Continua, & Febrem Synochom ., Synochus, id est, Continens febris, quartum sebrium genus numeratur , quod quia ex sui natura ultra tertium diem extenditur, nec humorem putrescentem habeat, nec febrilem calorem, ut habitum possideat, propterea nec diaria,nec putrida,nec dici po
quam febrem vel conniventia meatuum, vel recens sorporum densatio & stipatio excitat,3. meth. I. Synodontes, vide Maiuli.
538쪽
nicantia, & in aliquo tertio conuenientia, ab uno mctam denominationem habent, 4. Ult. 23.
Θnvsis,ld est.Compendium, lib. de nem. dissi c. l . Syntasis, distentio, opposita est laxitati, utraqtie &in cute, εc in articulis contingens, aut resiccatis, aut perfrigeratis,aut inflammatis,aut induratis',in cute vero
non histantum modisi se etia ubi musculi inter ipsam, quouis modo augescunt, tum maximὸ ex carnis copia& abundantia, ut & in utre pleno aqua.& Tympana, quod.Galenus in pluribus libris Methodi testatur. Syntaxo, id eli, mutua compositio, & connexio 1. de usu pari. I 4. Syntexis,Colloquatio, de Febris coliquati . . Θmhesis, est ossium inter se compositio,qualiscumque ea sit:est enim uniuersi generis nomen,quam aliis quoque nominibus vocati,tradit Galen. Θmaxin, scilicet, & mmiliamasta. de ossib. ubi dc συνταξις diuidiatur in duas species,ἀρθρον,σύμφυnri Praeterea C. Plinius Secundus, libr. I. de Medicina, scribir συμέειν morbum esse,nec periculo, nec facie Phthisi dissimi- , lem:inter tam multos Auctores selus qui id scripserit. Θnuutica: me amina sunt, quae ulceribus cicatricem inducunt, I 3. meth. cap. sidem quod ἐπουλωτιῶ . daphon,vide Metrencsta. '' dbra in vide Sapa, Sr omata, instruinenta sunt, quae ad fistulas inci .dendas sunt comparata,6. meth. 4.S hixta est, F ala, tubulus est callosus, angustus, oblongus, interdum etiam obliquus, os habens cui cucatrix obduci nequit, per quod humor statis temporibus ichorosus cris excernitur. Porrhb fistularum,aliae caeca nominantur' quae osculum in profundo,sinum ad superficiem habent ε, aliae se occulta,quae &os, δc sinum
obtinent in profundo,hbr. finiti vide
539쪽
Θnematica inaequalitat,est cogregatio multaru inae qualitatu , & pulsus ex congerie multaru pulsationum inaequalium consurgenS,4.loc.aif8. Συςημα enim acereum significat, & cumulum. Huius tres habentur differentiae, παρεμππ-ν, μυουρο ,sive μυουρίων. Est autem inaequalitas illa cognitu omnia facillima. Dicitur etiam alio nomine
Sasula, est submissio pulsus, i. de diis febr. cap. 7. dicitur etiam Sasola dc Diastole 4 est,constrictio,&
dilatatio , de motibus thoracis & pulmonis,lib.de vocat .inst. dissi. cap. 1. in quo motu facultas fuliginosa ex crementa expellit, & repurgat, atque ita refrigerium calori natiuo molitur. Sastrophe P ma,Sc Seleria,hoc est Tubercalam duis rum , ut exponit Galenus in suo Lexico Hippocr. sed 4. acut.scribit, eam esse , quae a partibus excitatur ii tumescentibus.
TA B a s , quae Phthisi Graece communiter appellatur , est ulceratio pulmonis, vel thoracis . vel faucium, ut & tussicula , & debiles. comitentur febres, & corpus uniuersum consumatur, libr. finit. Nominatur etiam Tabes, sicilius corporis particulae Praeter naturam diminutio,siue ea in prima formatione huiusimodi appareat, siue post; eandemque eiusdem particulae atrophiam vocant,de differ. morb. cap.9. Vide Ex arritudine senectus, & Phthisis. Tabes oculi, quae & Rhetidosis dicitur,est solins imminutae pupillae corrugatio, incidentibus aliis stiper alias rugis, quod spiritus parcior a Cerebro, quam pro matura deberet,affluat. Differt a Tabe oculi1enum, quae cst corrugatio corneae tunicae, ae pupillae angustia, ab
becillitate tum ex defectia humoris tenuis
540쪽
quo repletur ; tum ex spiritus superne affluentis thoapia, io. cle usu pari. s. s. aphor. 16. in rabidafebris,uide Ex aegritudine senectM,3c Mara
Tabidos appellant veteres Medici, qui morbo tab fico,quem Phthoen vocant, sunt obnoxij. Tales propriissime sunt,qui adeo sunt angusto thorace, & restriacto , ut a tergo iii morem alarum promineant operta scoptula ; unde hos etiam Pternodes, id est, Alatos, vocant: Praeterea,quibus caput facile impletur,& spiciritus organis multas destillationes dimittit,hi facile tabescunt, com. i. in i ι de morb. vulg. I 8. Talpa , & Testudo, sunt affectus ; cutis capitis proaprij; quae nomina recentiores addiderunt, ciun apud Antiquos hi affectus , neque notyen, neque tractationem inuenerint. autem Guidoni, abscessus est magnus,mollis,humoralis, latiore forma in modu te.. - sudinis,undὸ nomen accepit;quae si in capite nascatur,njaria,vel Ta a dicito;in collo,bocium;in testiculis, hernia; interdum autem cum puresquamis, vel fistulis reperitur; reponitur sub abcesvium genere, & sub me
liceride potius,quam atheromate. Tal a vero, cum alubam materiam contineat,ad atheromata potius , quam meliceridem refertur. Bocium vero Vulgus Vocat, mollem & laxum tumorem in exteriore gutturis parte, quam Graeci Bronchocelen, nostri herniam gutturis, &3 uo affectos, gutturoseos vocant. Est autem colli tumor grandis,& rotundus inter cutem,& asperam arteriam,
in quo,modo caro hebes, modb humor aliquis,melli, , adipi, pulti, aquaeue similis includitur. Huic similis a fectus est,quem Guido vocat Natam seu Napta,quq est
excrescentia iDagn carnosa,veluti caro natium et ancharum, diuersarum quidem formarum,& magnitudinum,cuiusmodi sunt Melopeροη,dc Cucurbita.