장음표시 사용
511쪽
uhnt , i. de com. medici per gener. capite quarto. Syathomela, vide Laminas. . 'verma, Spermatica arteria, Spermatica vena, Spe
natici pori, vide Semen, Glandulosi assistentes, & sara
b SHacelore, Hipp.in lib. de frach. & ar pro eo minpreeusiis est I SphaceIm autem est corruptio substa tiae uniuscuiusque partis, quae stharaiari dicitur:partis
carnota autem interitum, ex magnitudine inflammationis, oprie Medici nominant,7.a . o. SphaeetAin specie etia vocant ossis cariem, rq .meth. II. haeelos vocem, sunt qui Acinit,vehementem dolorem deciarare ; alij tantum inflammationis excessum , qui partem ad corruptionis periculum deducat, i .loc.afLI. Sphaceliaes hemicrania, id est,alterius capitis partis
conuulsorius dolor, 2.lo .ais cap. 7. Sphacelos, vide Sphacelare, dc Dderatis., Sphaeromata, vide Nates.
Sphage. vide Amicardion. Sphagitides, id est, Vena iugulares, I .meth. cap.A. Sphenois os, quod &-appellatur. lib. Introd. Cap. i 2. est , quod ad cunei similitudinem, ex utroque latere Caluariae ad palatum tendit, superiorem maxillam constitues,cuius ossis.ap physes utrimque eoncauae,.st alarum similitudine Pter godes nuneupantur, lib.de Ossib. cap. I. hinciter, quasi constrictor, seu constrictorius , est musculus clinstringens orificium recti intestini, & v sicae urinariae,6.de anat.adm. . vide Rectum intestinum. Spicilia, vide Laminas. vina, est omnium vertebrarim,quas spondylos vocant , basis , compages , & structura: sumitur & stris aliquando pro medulla linali, 3.He. aTiti. vide Dor.
m, melos, &.Medulia spinalis. iratio m naturalem appellat Hippocr.*irationis
512쪽
facilitatem , quae neque thoracem, neque cor,aut pulm monem, neque praecordia p.n. affecta, aut dolore aliquo infestata,quin etiam neque partes quasdam iis adjunctas, ventriculum, lienem : jecur, aegrotare signifi
Dirituosos appellat Hip. eos duntaxat, qui copiosuaerem inspirant, & aere multo indigent, .acui. i I Spirituosia, vide Sanguinem. Spiritus, πευ-,praecipuum est naturae simul animae instrumentum , quo omnes functiones muniaque exequitur substantia aerea, calida, leuissima, tenuissi- .. ma, omnes in corpote motus naturales ciens; est enim- tertia substantia corporis nostri constitutiva,contra distincta aliis duabus solidis,& humoribus, eiusdem plane cum calore natiuo originis, & temperiet, catus caloris est perpetuus comes , nam cum ad Vitae munia oporteret calidum innatum per omnia diffundi, is vero sinsulis solidis partibus , insitus & fixus, & immobilis sit ; ei natura spiritum socium asciuit, qui ipsum,
suo celeri motu, quo necesse erat, deduceret. Estque tanta spiritui cum calore nativo sebstatiae communio, di operis societas,ut par sit eiusdem estentia,natura, &Proprietas; ut non immerito Hippoc. spiritin vocarit, impetum facientia, a sui motus celeritate. Aliquando Hippoc. absolute ipsam respirationem, vocat stiritum, Com. . in 6.de morb.vulg.4. unde &densim, de rarum spiritum, id est, re Firationem tardam, dia raram Vocitabat, i .de difficult. resp.cap. 1. Interdum ab eodem, aer inspiratu attractus, qui respirationis, vocisque materia esl, J Ditis appellaturit .acui.& in prognost. Aliquando salm ipso, quo neruosa & mὼculosa corpora distenduntur, J iritus appellatur. . Spiritin animalis . est primum animae instrumentum, . in cerebri ventriculis contentus, ad sensificam & mo- ricem vim in uniuersas corporis partes transmitten- .dam,
513쪽
dam, procreatus, ε.loc.affa. Spiritus equidem, qui in arteriis continetur, vitalis est,& dicitur ; qui in cerebro, animalis, non quod de substantia animae sit .sed quδd primum eius illic habitantis sit instrumenturn, qualiscumque substantia eiusdem fuerit, qui ex vitali perfectius concocto,& in cerebri anfractibus elaborato, Coficitur 3 qui animalis spiritus, nequaquam animae domicilium , sed primum tantum eius instrumentum est ed quod, cum ex vulneratione fuerit euacuatus,illich animal quasi mortuum collabitur ε, cum iteru colligitur reuiuiscit, . de plac.c. 3. Spiritin animalis,exhalatio quaedam est sanguinis benigni, 6.de usu pari. II. Spiritus V er, a quibusdam appellatur is spiritus,qui cum sono & steriore ducitur, siue ob angustiam loci, quo ille redditur, siue ab humoris copia, 3.de artiC. Spiritis densus, est breuis spiratio, siue motus respiratoriorum organorum, per breue tempus factus, 3.de diffrespir. cap. io . vide Inoiratio dense Spiritu. detentio,est respirationis ad plurimum telinia pus voluntaria cohibitio , per quam & singultus , Oscitationes sanantur, 3 . de diff. respir. cap. t O. Spiritus flatuosis , qui & Hatus appellatur, crassus, ac vaporosus flatus est, secundum substantiam aerius
atque tenuis ; Cogita vero eius naturam ex cireuma stante nos acre, in memoriam reuocans, qualis in Austrinis constitutionibus , & qualis in Aquilonaribus fiat ; et enim; qui in Australibus, assimilatur flatuosus; alteri verb , qui in Aquilonaribus , is, qui in nobis secundum naturam est, spiritus eomparatur, a Glauc.6ivide Flaum.
Spirisus inter exeunaum inendens, vide Deo latus: Diritus naturalis, vide Spiritus vitalis. Spiritus Iul limu est,qui sublimioribus thoracis par tibus inspiratur; .loc. aT7;
'virum vitriis, a Gordis facpitate naturali genitus
514쪽
in arteriis continetur, nutriturque respiratione, attracto aere & sanguine; quod si naturalis quoque spiritus est, utique is quoque in jecinore, & venis contin
Spirituum interceptio, vide Interceptiones spirituum. Dissum corpus, vide Rarum. Splen, siue Lien, corpus est rarum admodum, ac laxum instar spongiae cuiusdam, ut succos crasses,& m lancholicos facile attrahat, & excipiat , hepar ab illis expurget,eose Anque conficiat r, unde ipsena PareneΘ-nia, id est, afusionem, nominant, Α.de usu pari.cap. Icuius sima partes , seu concaua jecur , & ventriculum spectant, gibba his opponuntur, c. i6. Eiusdem lieni, Coi pus tanto est rarius hepate, quanto est crassius pulmone,cap. 13. Quia autem nigro sanguine compositus est, idcirco non modo nigricat, & prominetibus quibusdatu tuberibus inaequalis est, sed etiam familiarita te suae substantiae, quicquid atri humoris ac farcis est in sanguine,ad se attrahit 1, hoc enim illi a natura proprie tributum est. Trabit autem per eum Venae portar Tamum, qui superior & minor est. Ac eius quidem faecis parte sibi cognata magis & familiari, per arteriarumaecipuc calorem & motum elaborata nutritur: reliquum autem excernit nunc in portam & intestina peteundem portae ramum , nunc in ventriculi latus sinu
strum, per insignem venam ex suinmo aut propinquo in lienis sima ramo prodeuntem : nunc in sedem per haemorrhoidas, nunc in renes per arterias ab aorta supra renes natas. Id quoniam debuit esse faeculenti san-DIinis receptaculu,praeuidens natura ne facile obstrueretur,duo praesectim illi remedia coparauit, sebstantis Taritatem, & arteriarum copiam. Est enim valde laxus M spongiosus, habetque tum plures, tum grandiores arterias, quam magnitudini suae conuenia ab aori,
va per lumbos fertur, pro latinus. Sum inis hypochondrio
515쪽
pochon trio sinistro , qua ventriculo incumbit cauus, qua vero septum contingit, leuiter gibbus. Tunicam habet a peritonaeo, neruulum autem a ramo sextae c5- iugationis, qui sinistrarii costarum radicibus inseritur: Neque enim expediebax maiores eum neruos habere. tendentem urinam vocavit Galenus , quae & flaua
est, & peculiari,ac propria mistione constat, ita ut gemini coloris esse videatur, & rufi, & rubet ; splendo-
Tem enim a ruso, nitorem autem a rubeo accipit, lib. de vitia. cap. q.
lenia, vide Plagula. lenica vena , est ramus sinister superior & mii, ,r Venae portae,qui totus per lienem spargitur ; nam cum vena porta in duos praecipuos ramos mesentericum videlicet & splenicum distincta sit, hio in lienem abit,
ille in mesenterium diffunditur. lenici, dicuntur proprie,qui induratum splen1sscirrhosamque substantiam habent : non quibus inflammatum viscus est, s. de compos. med. loc. Cap.
quamuis ita dici possint omnes qui ex liene laborant. Evadum autem lienosi, a copia melancholici humoris lieni infarcti,quam defluxiones,& foedus corporis color subsequitur. Vnde fit, ut humore melancholico sub morbi finem crisimque per aluum erumpente, δε- senteria prompte excitetur: quae si diutius perseueret, omnino lethalis est ; sin breui finiatur,magna ex parte*lutaris est, ut est apud Hipp. aph. 3 .& 48. lib.6. Spondylus, sphon lio, Spondylon, & ertor idem significant; sunt autem viginti quatuor ossa, quibus Rhachis. id est, Spina, constituitur; tot enim sunt in homine secundum naturam se habente:aliquando v ro plura, aliquando pauciora visa simi, omnia caua otiarata, spinam habent,d apophyses obliquas,& rrans uersas, descendentesin ascendentes. vide Dorμm.
516쪽
isontanea vocantilr ulcer ,viae ex moreste humore oriuntur, qui sistitur in exitu, ac tardat, extremamque cuticulam solam,propterea quod ab ea remoratur,tum erodit, tum exedit ; quam nec ipsam,si eandem qu que sudoris vice transiret iceraret, l4.meth.cap. 17. Dontaneum, apud Medicos dicitur, non quod sine
causa fit, sed quod nostra causa non fit: item quod fit
absque opera Medici,solius naturae vi, 6. hor. I A. Donte euacuari ex corpore dicimus, tecunque sine aliqua Medici opera excernuntur ; ea hilicet,quae nostrum regit corpus, potentia ipsum expurgante , aut quae ex irritamento aliquo, aut quia a vasis non continentur, rejiciuntur, η.aphor. 1.
Sporades morbi,siue Sporadiei sunt, qui sparsim priuatimque prehendunr, aegros discrepanter fatigantes,
neque secundum communem modum Constantes , I. acut.9. vide Communis, & Endemus.. Dorades vena,sunt propagines quaeda venae maximaec irae,rrunci,in totum crus ab interiore ipsius parte per inguina procurrentis, inordinatae, ad cutem permeantes,modicis interuallis dispersae, 3.de anat.adm .cap. I 2.
Duria easta, vide Illegitima. Dutamen,est Dutum,cui aliquid alieni humoris est admistum: ut bilis, sanguinis , saniel, i .de cris. s. vu- tum autem, quod secundum naturam se habet, est, cui favum aliquid admistum est, ibid. Sputum appellatur,non quod sanguineum,biliosiam, atque spumolum est;tale enim proprie istutamen nomi
nam sed quod neque sanguini neque bili pallidae,vel
nigrae commistum,spuendo rejectum fuerit, i.de cris. s. is ratus,vocant Caprarum dejectiones;sunt autem hae siccae, atque id quod excernitur propria circumscriptione rotundum, circumductumque existit. Cum
517쪽
Ianthir, fiuntque talia , & quod plusculo tempore retinentur, & propter copiam igneae Caliditatis, Comin. r. in i .prorrhet.6. quae & Sobala excrementa Vocantur; vide Sobala excrementa. dicuntur Gal. caprarum stercora , & pitulae steicoris caprini , quas ad muliebres morbos, & uteri suffitum usurpat Hippocr. -υραθώδες κοιλέω sunt apud Hippocratem alui siccae& durae, & quae caprinis stercoribus similia reddunt. Squamose veglutinationes, quae & Mendosa commissura, & Temporales dicuntur. vide Lepidorides.
Mallica medicamenta , quae carnes vulneribus ae--
quant, lib. de Dynam. in prooemio. Staphle est carnosa quaedam particula, quae in summo ore apparet pendula,si quis, aperto plurimum ore toto, linguam deprimat ; haec ipsa caruncula duobus nominibus appellatur, a veteribus Graecis, Gargareon,& Cion, hoc est, Gurgulio,& Columna ἱ Caeterum,posteriores Medici fere omnes non ita, sed Cionidem, id . est, Columellam , vocant: iram Staphylen, id est, am, Se Acinum, ipsam appellant,eorum non meminisse praestat. Proprie enim non particulam illam,sed unam aliquam eius affectionem , Staphien siue nam nominamus ; raro autem haec affectio circa columeti 'lam contingit, tametsi saepe inflammetur grauissime. 6. de Comp. med. loc. cap. 3. & libr. de anat. viu. Est
igitur Si plate, non illius partis inflammatio , ut quidam putant, sed quaedam illius passio,in qua tota Columella laxata, extrema sui parte maior est, & liuida;
superna vero tenuis,ut similitudinem fructus uuae, un- de nomen acceph, prae se ferat : Latiui, Vuam, & alam nominant 1, Galenus ibidem. Staph loma , est oculi morbus,cum in summa tuniaca, quiddam acino fimile euenit, α.meth , cap. 2. Σ- ωλωμα differentia una est in miamin . cum sciliceterosa rupi ve tunicula cornea, altera ei subdita, quae
518쪽
ἀicitur, excidit ad eum moda, ut acinum uuae repraesentet. Cum enim infra istum modum excidit . μυοκέφαλον , cum modum hunc stiperat i μηλον vocatur, ut docet Paulus, lib. s. Cap. 1 1. Interdum vero aliter fit φυλosis, sine ruptione aut erosione corneae, quando ipsa cornea intumescit certa quadam parte , atque at tollitur,& prominet in modii acini uuae. Id quod plerumque contingit ex defluxione,humoribit intra corneam coaceruatis, quos ea propter imbeeillitate sustinere non valens,laxatur, & quasi incuruatur, apparetque veluti acinus uuae exertus,qui Staphylpma appellatur. Differunt inter se hae duae species staphylomatis, quod una integra fiat cornea tunica , tui*orque ipse candidior apineat i altera verb fiat eadem rupta meerosa, in qua quod prolabitur , caeruleum aut nigrum cernitur. His addit & tertiam speciem Aesius , lib. . cap. 3 .scribens aliquado fieri ex pustula quadam inter strias corneae tunicie sitis prosunde excitata , quae tunicam attollat,non tamen rumpat.Cauia huius stub timatu variae ess e possunt, sed quaecunque ea fuerit, o tum est visum Oi istapl Iomate aboleri.
Staium,ab Hippocrate solere non temperamentii J antum aeris praeter naturam,sed etiam omnem cuius-Φie rei focinam appellari, recordemur, m. s. in 3.de morb. vulg. in prooemio. Stativi moνbi,est vehementissima totius morbi. pars, a.de cris8. vel statis morbi aliud rion est, quam morbi, quantum ad casus , & sympi'mata attinet, maximum, ι .aphor. . vide Steatorale , affectio est scisti, succrescente in eo
quopiam seuo simili corpore, lib. Introd.
- Megnosis, Stimiis , malis vitium, quo pex occultos meatus prohibetur uanisi i , quod superfluum est,
519쪽
meatibus,quam densitatem μυων, id cst, eonnIuemiam
vocant, 3.dessen. tuend. cap. IO.
Stegnotica medicament ad oc est,OUrheni ia,quae senis sibiles excretiones cohibent: corpus enim quod claudit , & continet in se . nec quiquam quod sensu queat percipi,ex sese emittiti Graece ς ἐγνον, siue Stegnoticum nuncupatur,1 . simpl. ι . vide Obstruemia. Stelechisa , vena est superficiaria, & caudicis more sita, unde omnes aliae venae,sanguineis, ac pedestribus animalibus procedunt 6.de anat. adm. cap. 8. Estque Vena magna, ad portas iecoris sita, aliarum omnium caudex, Ibid. cap. o. Stephaniaa , siue Coronaria vena, sutura, & os, vide
Stephanos,Corona,& Iris, sunt locus ille communis, in quo uniuersae oculi tunicae simul committuntur, I . method. cap. I9. Seemon,est anterius thoracis os,siue S pectoris, .de anat.admod.c. a.Sedes enim omnibus costis duplex est, prior,Stςrnon,id est; petioris os posterior,bGrιeἶ- ,vae totidem numero omnino sunt, quot & costae habetur, duodecim inqua; enimvero pectoris os,unum quide os apparet embranis autem detractis,quod & plusa ossa sint,& numero totidem,quot cu eo costae dearticulantur,palam innotescit,3.de anat.adm. c. I. Tenerum admodum est recens natis,ut ossimn pars plurima & epi- physes omnes,nil aliud quam cartilago. Deinde ver5 in medio inter costarii articulationes paulatim scoes.cu:utique tamen unumquodque eius os rotundissimum sed reliquum est omne singula haec ossicula ambiei startilago adhuc est, costarum cartilagini tam simile, ut idem videri possit. Caeterum parte sterni ima Cartilago triangula acinascitur,qinimξιφοMi sappellant. βιernon manubrio, cartilago gladi' similis videtur. δcrnarmio, maximum re dium capitis halliseus
520쪽
xepleti est, qua uno impulsu , tum 1 pulmone, tum , capite spiritus emittitur copiosissimus, ad expurganda
ea, quae in anterioribus cerebri ventriculis, & in naribus offendunt, x.de caus sympi c. 4. Sternutatoria vero medicamenta sunt, quae naribus admota, vapore ad cerebrum sublato, crassitudinem humoris attenuant, &per nata es seu palatum cerebrii expurgant, I .meth. 1 r. Sigmata, later cutis vitia numerantur, & dicuntur
non puncta, sed maculae punctorum magnitudine sua& sorma hominis cutem & superficiem deformantes,m variantes; Vericatam vulgo nominant. Stomachi paral s,symptoma est virtutis attractescis stomachi,cum alimentum aut omnino trahere non potest, aut quam trahit debilissime, 3.de sympi. Causc. 2. Stomachicos eos appellant, qui appetentiam perdiderunt,& quibus post acceptum cibum entris os grauatur, atque opprimitur, aegros intolerabilis anxietas habet. Appellant stomachicos etiam illos, quibus nausea contingit, & maxime si ad vomitum impellantur,& iisdem limul cibi corrumpantur, quandoque acidi, quandoque nidorosi facti, quandoque aliam vitiatam qualitatem adepti. Insuper eos stomachicos appellant, quibus ructus huiusmodi cum molestii quadam, anxietate,& subuersione contingunt, saepe cum nondum cibum acceperunt: quin etiam, quibus per plurimum tempus cibi in ore ventris morantur,grauantes, & vix descen dentes, tales etiam stomaehicos appellant. Alios item appetitum caninum habentes , ut & plurima edant, & maxime grauati, paulo post revomant, Vocant 'maehicos. Alios rursus, qui fortiter exsoluuntur, ubi diutius inediam pertulerint, & si non citius cibum accipiant, in ore ventris morsus percipiunt. quorum aliqui etiam nauseosi fiunt, nisi citius potum ac cibum acceptent ,stomachicos etiam vocant, δ. de compos medic. l.c. cap. a. γ