장음표시 사용
221쪽
Paucisque horis, exercitum nostrum ac Provinciam
invadere potuisset: praesertim quod Vest. Illust. DOm. nullam absolutam potestatem in dictum Mansseidium & Marchionem Iaegerndorflansum haberet, aut uti vellet ; sed firmatis induciis, Reg, Dign. Magnae Britanniae, ad eas observandas Manis feldium, revocata ab eo & Iaegerndorssio petr Gestnerum potestate, primum inducturam, sin 'ollet, demum hostem declaraturam. Nullo itaquemΟ-do consultum erat, in Indueias, adeo inopinate μceleriter significatas, consentire, hoste instructo ob oculos versante, qui interea praesentissimam nobis nocendi occasionem nancisceretur: Nos revocos exercitu sub figura suspensionis ex Anglia & Belgio.
si Mansfeldius nollet. revocationem potestatis coirlatae, vel ad actionem primam expectaremus pro cessum. Itaque nullo modo a paee & conditi nibus aequis alieni fuimus. . . Sane putabatur ea multum promoveri, vel etiam ab eo tempore maejori ex parte forte concludi potuisse. Si Vest. Illis
DOm dum a Caec Majestate reconciliationem Pa latini ante omnia urgeret, una etiam vel prius,con
ditiones pacis, ut sua Maj. suasit, adderet./H Nec suspensionem denegandam censemus. Ubi prius iuxta voluntatem Sae. Caec Majestatis votum Ser rius. Infantis Hispaniae, & quid in inferioribus partiabus rerum geratur audivero, nec non mens eorum, quorum interest. pateat. Res namque magni momenti aliquo deliberandi egent spatio. Sed& in effectu ipsi suspensio tantopere desiderata & via ad pacem sese offerre videtur, dum ob stipendia ali-
222쪽
quot annoruni & mensium non soluta, & crelcen. te indies penuria, miles Mansseidicus Impatienistissimus, sublevationi proximus, nostram Opem implorat : Ut solutione certa summa pecuniarum, ejus inopiae succurramus, & Palatinatum hunc ab imminenti praesentissimo periculo depraedationis, devastationis, neve ibidem hybernet, eripiamus ἔ& medio hoc as miles sine damno dimittatur. Quoip Provincia haec aliena ope salvaretur, & in commoda belli everterentur: Modo beneficium hoc agnoscatur, &cceptum opus, in medio, per diversa consilia & conatus, non interrumpatur. Siquidem Palatinatus hic superior, modo velit, ab
omni injuria belli & hostilitate, securus reddi, &PaX quam primum accelerari potest. Sed dubitare licet: An negotium hoc serio nobiscum geratur 3 Et annon ab alio in praejudicium &nostrum,& Caesaris sit excogitatum Z Et miles Mansseidicus, licem tiae nimiae assuetus, ne sine damno dimitti facile alia consilia capere, vel caput factionis tumultuantis sibi constituere, urbes & loca fortiora occupare, novos motus & sublevationes hisce in partibus excitare queat λ Ac pro moderno statu Bohemia nonis dum secura esse potest. Interea Ungari rebellionem, excursiones, direptiones, incendia, capturas, occisiones ad portas Viennenses usque; nec non Marchio Iaegerndorssensis, exercitum inimicum
contra Caesarem ducere continuat. Palatinatus
inferioris Gubernator, Horatius Ueer, Episcopatus Spirensis loca hostiliter invasit: eidem D no. Episcopo, & D n. Electori Moguntino bellum & hostilia denunciavit: Reliquis Catholicis vicinis similes
223쪽
invasiones imminent. Nos in omnem eventum;
quod e re publica & Caesareae Majestatis erit, attendimus & curamus. Nec tamen pacis salubris & jucundae ratio difficilior reddatur, spe firma sumus, ubi tam Regia Magnae Britanniae Dignitas, quam Illust. Dom.Uest. rem omnem, principia & cutium, cum circumstantiis, mature consideraverint; repe turos ipsos, negotium longe alio modo se se habere a nec causam esse aliquam offensionis, quam quae a quibusdam imprimitur. Eidem Regiae Dignitati officia grata exhibere, deferre, salutem publicam Imperii, satis convulsam, Pacemque aequam & justam curare promovere, augere, stabilire,sumus pa- Tati, quantum licet, convenit,nostrarumque est viarium & partium. Ac ideo nemo actiones nostras, quarum rationes reddemus semper, male interpretabitur,aut ostensione sinistra aliquid adversi moli tur. Alioquin intentiones op timae diverti, majo-xa pericula ac incommoda loco remedii inferri, sa- Iusque Publica impediri possent. Illust. Dom. Uestram ejus praeclari scimus esse iudicii & prudentia qua facile contraria moderabitur, magnumque sibε conciliabit nomen. Rem porro nobis gratam iaciet. dum Regia: Dignitati Nostrum propensiim ad servuenduin animum testatum fecerit. Et nos habet Uest. Illustriss Dominatio ad beneia saciendum promtos. Data ex Castris 27.Septi a. I62ia
ad gratificandum paratus amicas
224쪽
PROCERUM EΠROPAE. rues LX VII. Res onsoria Domini JOANNIS RARONIS DIGBII, ad praeissis in MAXIMILIAE
NI, Ducis Bavariae, Literas, ILI.
ACcepi literas a Celsitudine Vestra 27, Septemis bris ad me datas: proque summo illo favore, quo in iis immerentem me dignata fuit, gratias, quas pos tum cumulatissimas, submisse refero. Quod responsionem Celsitudinis Vestrae de induciis attinet, aliena certe fuit illa cum a ,oto tum ab expectatione mea : Magis autem alienum,
quod accipio indies de impressione a Celsitudine Vestra in Palatinatum facta, ejusque incolis inobedientiam Vestram sacramenti religione adactis. Caesarea quippe Majestas in se recepit, sancteque ni fallor promisit, durante hac cum Magnis Britanniae Rege, de pace ineunda, tractatione, ulteriorem se, pro Banni Imperialis executione in superiore Palatinam, Commissionem non concessuram. Quantum autem ad priorem exiscusationem, in qua delegata Celsitudini Vestrae potestas asseritur, Mansset dium, tanquam hostem Publicum, aggrediendi, Bohemiam ab imminenti procella liberandi; illa dudum exolevit: cum haec jam sit extra omnem periculi aleam, ille autem propositis conditionibus de deditione cogitet. Nuta est ergo, quod in malam partem accipiat Celsitudo Vestra, si hac in causa Caesarem appellem, Vosque obnixe obtester, ne soli, Clitistiani orbis pacem copiis vestris difficilem redderetis; quae tanti Principis conatibus facta, brevi revivisceret.
225쪽
sceret. Quantum ad clausulam illam in literis, qua statuit Celsit. Vestra, Negotium hoc a moselicius promoveri potuisse, si propositionibus meis, Pacis etiam conditiones adjunxerim: dabit veniam Celsitudo Vestra, si in ulteriorem responsionem) illud adjiciam: Saepius me ad hoc, cum Caesarem, tum illius Consiliarios, invitasse; illos
autem ad Conventum Ratisbonae indictum rejecisse, ubi communicanda prius consilia cum iis Principibus, quorum hac in tempestate ope & auxilio usi fuerant. Et quamvis ad eos magis proprie spectaverit, sitisfactionem urgere, quam ad me afferre: Non detrectavi tamen saepius, in me recipere, Principem Palatinum Caesaris voluntati in omnibus responsurum, quae aut ad Caesaris dugnitatem, aut ad pacem ditionum suarum instaurandam, ostensosve principum animos leniendos, conducerent. Restat ergo denuo roganda Celsitudo Uestra, ut coeptum hoc opus non tantum
non impedire, sed & pro viribus promovere dignetur, operamque suam conferre, ad belli hujus civilis flammam, aliquantulum jam sopitam, penitus restinguendam. Quae si in incendium rursus proruperit, merito non Germaniae tantum, sed& Universo Christianoωrbi timenda erit. E trema quippe pericula, consilia plerumque suggerunt inexpectata & funesta. Quod malum avertat Deus, Vestraeque Celsitudini in animum inducat, Christiani Orbis & Imperii Paci, quae jam Vest. Celsit. est in manibus, considere, Deus Opt. Max. Cels Uest. servet incolumem. Dat. Ratisb. die i. Octobris, IOII.
226쪽
illustrissime Domine. aesponsorias Illustr. D. Vestrae ad nostras his
teras, 17. praeteriti mensis Septembris ad eam scriptas, accepimus: Atque ex iis animadvertiis mus, plurimum ipsi, tam circa nostrae expediti nis statum,quam Caesareae Majestatis jussa,& utriusque scopum, verae ac genuinae informationis de
esse. Asierit enim, Nos impressionem in Superiorem Palatinatum fecisse, & incolas inobedientiam nostram sacramenti religione adegisse. Norunt autem omnes, qui post ingressum nostrum in dictum Palatinatum, vel vi militari adacti vel ultro sese offerentes quorum sane major pars est juramentum praestiterunt, se nullatenus in obedientiam nostram sacramenti vinculo coactos, sed ab ipsis petitum ac praestitum fuisse, de non otiaciendo Nobis, nec de proficiendo adversariis, juramentum; utpote non injustum, sed Caesareae Majestatis mandato conforme & debitum. Pra terea scribit Illustrissima Dom. Vestra, Nostram Commissionem, in qua nobis potestas de liberanda Bohemia ab imminenti periculo Mansfeldii concessa fuit, exolevisse. Quod unde ipsi sudigestum sit, aut in mentem venerit, ignoramus. Hoc tamen probe scimus, & sciunt alii aequi rerum arbitri, nec Bohemiam, nec nostras & vicinorum Provincias, a periculis α. invasionibus
227쪽
Mansseidii immunes esse, donec eius copiae miliatares dissipentur. Commissio insuper a Caesarea Majestate nobis injuncta, quod expiraverit, tantum abest, ut novis etiam rescriptis fuerit repetita : Quod ex incluso literarum, a Sacra Maiestate Caesarea hisce diebus ad Nos directarum, exemplo videre, & exinde duo praesupposita aliter, at que ipla sibi persuadet, sese habere, intelligere potest: videlicet, Mandatum Caesareum non exol visse, & Nos multo remissius ac restrictius, atque Caes. Majestati mens fuerit, ob certos respectus, executos fuisse, eamque moderationem adhibuisse. Proinde liberum & integrum Ill. Dign. Uestrae est, Caesarem appellare. Nos j ussis Caesareis, & quidem moderatius, ut dictum est, paruimus. Quid vero Caesaream Majestatem ad haec rescripta moverit, Nobis inquirere aut indagare non convenit et Conjicere tamen cuilibet facile licet, quod nempe Princeps Palatinus, non tantum nullum poenitentiae aut submissioni, signum hactenus ediderit; verum etiam in coepto suo contra Caesarem perstiterit & adhuc persistat, iosque eo invitet. Cujus rei testimonium est,
quod de Propositione, Hollandicis Statibus facta, ad nos persertur: Ut patet ex inclusa copia. Quae porro sit mens nostra, & quis nostri ingressus in Palatinatum finis, ex nuperis literis, & Mandato Caesareo, intellexistis. Quapropter, si & Mans feldius & Palatinatus incolae sibi consultum velint, Caesareis jussis parere convenit. Interim Illustr. Dom. Vestra persuasum sibi habeat, Nos
228쪽
que publicam quaerere. Unde est, quod ad praecavendam Christiani sanguinis effiisionem, pa-Cemque tanto celerius reducendam, tractatum ab ipso Mansieldio propositum amplexi fuerimus &in conditiones honestas consenserimus. Quod universo orbi testimonium sit, nos pacem non respuere; quin eam deposcere, quaerere & desiderare. Proinde alii, qui hanc impediunt, sibi, non nobis, culpam, & uuae funesta Christiano orbi inde evenire possunt, adscribant. Deus Illustrissimam Dom. Vestram longum sespitet. Ex castris nostris ad Schmartetfelden, die a. Octobr.
Illustr. Do m. vestrae 'ad gratificandum IanuIM
Maximilianus... - LXIX. orea FERDINANDI II. Rom. Imp. ad Dn. BALTHASAREM Z UNIGAM, PHLLIPPO IV. Hispaniarum Ren intimum ac amicorum longe charissimum, de Electorum is
Ducem Bavaria transferendo agentes, ac, uti δε-quentes docent tropria e s manuscripta, Icti.
Ferdinandus. ILlustris sincere dilecte. Quae circa translationem Electoratus in Bavariae Ducem, vigore promissi ei facti, mihi mens & animus sit: Et quamobrem existimem, negotium illud tam uniis vertis Gormania, quam imprimis Domui nostrae
229쪽
Αustriacae, ab Haereticorum machinis vindicandae, necessarium ac utile, ulterius non differendum
prout & Sanctissimus Pontifex me hortari non desinit amplius ex Patris Hyacinthi, quem ea de
causa Pontifex ad Me, ac Serenissimum Hispaniarum Regem, Consanguineum & Nepotem meum nec non alios Germaniae Catholicos Principes, destinavit, relatione intelligetis. Rationes vero potissimum hae sunt : Quod quando regiminis mei cursum ab initio reputo, easque dissicultates, quibus Regna Provinciasque adivi, perpendo ;admirabilem quandam Dei circa me providentiam venerans suspicio: Eoque magis Deo confidere , neque occasionibus ejusdem honorem &gloriam proferendi deesse, tamque admirabiliter expertae divinae providentiae, quam humanae prudentiae, majorem rationem ducere, me obligatum censeo : Eaque maxime de causa, divinitus ante annum praeclarissimam mihi victoriam oblatam, ut ea ad Dei gloriam & honorem profere
dum , & exstirpandas seditiosas factiones, quae a Calvinistica totissimum haeresi seventur, uterer; Meque illo iudicio subtraherem, quod Propheta Israelis Regi comminatur: Quia dimisisti virum,
dignum morte, erit anima tua pro anima ejus.
Nunc Palatinus jacet apud Hollandos exul, non tantum Regno Meo, quod male tentavit. sed propriis serme ditionibus exutus, ac eXtremum quasi fortunae ictum praestolatur. Quem si prava miseratione, vel callidis precibus persuasus, tanquam torpentem & semianimem colubrum, sinu
laveam, ac Electorali dignitati restituam, aliud ni- hil
230쪽
hil quam lethalem ab eo morsum eXpectem. Frustra enim est, ut beneficii magnitudine illum demereri posse existimem. Nimis siquidem v rum Politicorum essatum est, Ultionem quaesis,
Gratiam oneri, haberi. Praecipue cum tam atro ces illius in me sint injuriae, tam subdolae artes; ut quamvis Christiana charitate ego animum viniscere, ille tamen tot facinorum conscientiam nunquam exuere, aut selidam mihi fidem praestare possit, quin semper occasioni inhiaturus sit, quomodo se ejus, quod promeruisse scit, timore exsolvat. & semel prostitutam famam, novis facinoribus cooperiat. Accedit Calvinistica institutio, cujus sectae hic proprius genius est, nullam fraudem, nullum scelus putare, quod pro eorum religione suscipiatur: nulla hic juramenti sanctitas, nullus sinistrae fumae metus obstat. Α tali vero, quam Cautionem. vel Domus Austriaca, vel Catholici reliqui Principes, quibus ille non minus imfestus est, & ob religionem, quia nobis hoc bello adstiterunt, possunt recipere i Spondebit Angliae . Rext At eadem religione. . Neque quidquam facilius est, quam ubi occasio patrandi sceleris datur, laeta fidei praetextum obducere. Plena est historia exemplorum. In summa, Nulla in talire cautio est, quam eo redigere inimicum, ut nocere nequeat. Caetera fragilia sunt. Et is qui . . credidit, denique contemnitur. Est ea quoqu*i non minoris ponderis consideratio, illuc Palatianum restitutum, machinas omnes atque cunicu- ,