장음표시 사용
11쪽
s lectatorem re arguet. In constanxeritati , eamq; mortalibus pe riendi cupido,' tu in ec aliorum
nes eleuant Peruolui , alnici suine Lector, quae nuperqrime ex Aristotele de an una mea feci. In quibusdam i dicio meo lapsum me deprehendi. Res ipsa emendati nem , institutum meum nouam editionem postulabant. Non destiti, neutrum fraudaui. Eadem denuo non paucis immutatis an in melius ipse creposces tibi pr deunt. Persecine 'Pingebat inter colores senex laetus ille,& post mortem pingebat adhuc Summam adin uisse manum rei dissicillimae qai profiteri audeam trico, narius ego non video . Sed illud *but op , ne pretium in unius Aria otelis sentibus euulgandis aetatem in suisiere Iniuria sapientia immensa spatia intra unius doctrinae cancellos includi satis abste in unius verba
iurare solam veritatem sectantes. Sic statu O. Quemadmodum equi pullus, nunc ima vallium, nunc summa colislium, nunc immensa camporum, nullo duce, nullo frm
12쪽
cincia tu perat, impetu prosternit nuta , seq: tandemu
pi 3 pitcm agi sic laumani ingenii vis dum proprijs
vitibus, impetuque suo naturae immensitatem cortirie hendere , iatrinosque illius recinus periet a re nititur, inauditos, absurdusq; rerum conceptus format, inque
falsas opinienes, errores q; inextricabile hi sit, Quis scra ingenii albo tus, i monstra illa caelestes quidem
globos consili cre, terram autem rotari ,humorem igni, aqua calorem ineste, tuinen corporea tardum mole, lapides anima vegctes peierares inra faces, Deus bone, praeferre potuit veritati, qui ita subtiliter nugatur, ac delirat faenis, ac sine duce in enlyhaec sunt inditia.
Quod si acres spiritiis dine caustatuet esmas, duce dirigas , apextam, certam qi praemonstrante viam in speculandis, venandisque rerum causis,& perpetua, firmaq; tradente principia, histe humana mens futita, arripiens illam s destinatam attinget metam , arcan cruenaturae non an ruri inspicie sed plane assequetur. Ad hanc properatibus Aeram Aristoteles Dux summus. Illum enim, si ei uis ripta peruoluas, enix m fui in comperie S naturam, ut quar ivbulgo cite occultauit panderet ijs, qui rerum contemplationi addidit, sapientiae dignitate, caeteris in ortalibus d Oininari, Diuinaeque fieri consortes naturae cuperent . Et quamquam haud minute persequatur omnia,quae lis hac rerdum uessicate aspectamus, quaeque 'dmirabit a 'undi machinan xor nandi, ac perficiunt Persaetissim tamen docet principia, ex quibus omnium laeta naturam assequi licet, quae ad sui cognitionem humanuissum apta os cnium trahere Sta luas ergo, amice Lector, caecum, qui sine duce, ippum, qui sine Aristotele philos , phiarim mensa spatia capessit & irridendos, qui pridie apud se natam veritatem mortalium stolidissimi producunt. Vale.
13쪽
, o te sublimis corripis aethere . ii a Terra perosus quo rapidum celer . . 'itheni fatigas 'quod volente Abripuit super astra numen'
sol oriens, sugiensq; mentem ibducit aegram Laetus honoribus sit .: Spemitremissas ire animus Vi s,
A, Cam Roma concordes foueret, si liis agitaret aequis. i
14쪽
MMIs contemplativa ctgnitio inter ea, ' quae insitarn radicatam bonitatem habent i ac
qiue caui exactidem strandi ratione excellit,aut circa melius, ct mirabilius versarii obiectina . Quoniam igitur illam scientiam, q- α exactifra tionibus utitur H llens contemplaturobiectum inter primas, ac praecimias esse collocandam scientias arbitramur : quae autem in natura animae c5- templanda occupata scientia est, tum nobilitate obiecti, qua Omnes alias pra ter Diuinam superat scientia, tum exa-
3 aut se eundum erileti adimirabiliorum est propter utraque, Dissiliae by
15쪽
ν animae historiam rationa. biliter utique in prinusio
a Videtur autem εο ad veritatem omnem cognitio ipsin multum consitor lia maxima autem ad n ur . Est enun3 quin principium animauium.
plarii e osce n tu rei lac hii Mitti m. Postea quicumque accidia riuaipsam. Quorum navi impro- .passiones videntur, alia autem eommunes, animalibus propter inesse.
quo in animam , ut in primam de adfle quatam omnium causam, quibus aniniata ii notest unico ψr resoIumtur,e,cellans, atque egregia est, consem
taneum eri ipsam, si omni isti milirum prinantissima non sit, interritimas ἈλA pia cims merari. . . Nec vero limo''solud 'nit cestens in scientia de ima, ted ea quo
tundit . Nam4 ad omnes misere scientias, quae intellectus percipientes naturam addiscunt causas, quibus prim rum principiorum ingeneretur cognt tιψ, cdcm3gno potissimum scientiae naturali adiumeto est 3 cum anima in ternum, ac formala sit animalium principium , in quorum cognitionς stichi
Πῆς uralis praecipue versatur. - iamstrum autem in hae tractatione prircipitumintentum est. contempla ri,in cognoscere naturam , ac rubitan viam' uilinae Deitule vero os iis,
videntim, cum deterium in corpori patre non habeant,in qua initati e suo proinde putent homines Manimam hullo corporis adiumeto fluere,alis emro animat,in corpori communes sunt,r anti
16쪽
1'. limalibus propter illam insunt, quae
non solum corporea adiuuante virtute fiunt , sed de tam quoque partem cor porti habent, in qua, ut in proprio subie
Perdissicila auiam est, maximeque
arduum anima naturam, de quid ditate cognoscere, atque hoc non modo contingit, sit perfectam de ipsa scientiam in quiramus sed etiatiis leui dumtaxat,ic debili cognitione cotenti simus. Haec vero dissicultas, in essentiam animario templantibus accidit, in viam quoque, ac methodum speculantibus, qua anima quid ditatem inuestigare oporteat. Cum enim quaestio, qua substantiam, quidditatem anima quaeri naus alijs quoque multis c6mpetat rebit et non enim sectasse onmium rerum definitio fies ignotae simi, ac methodo indigeno
3 κ istimabit ubitasse aliquis nam essertici lacidum, quae nobis ad rerum omniuesctitiam, ac substantiam declarandam mutui a L 'trie ties' cum videat omnia accidentia propria unica mali odo, steti pedem 5 stratione cognosci sicca Mem si verum est, haricvnaui Hetho Adum iri uestigare oportebit , qua rerumctantiat, ac naturas indaga se possimus; quam tamen Ob sententiarum diuersitatem irruenire difficile admoduni erit. 'si x verynodina quia1dM, Meolii M a munis
Cum enim fit quae Noa , munis.&multis alijs diectautem eam, quae eirca sub
stantiarn, di ipsius quid est .c seriassis alieni videbitur
17쪽
de ipso quid est, adhue difficilior fit ipsa negociatio oportebit enim accipere ei rea numquodque quis inodus 3 si autem uetanifestum sit, ν-.trum denio stratio aliqua sit, aut diuisio, aut etiam aliqua. vlia methodus, adline multas habet dubi
stationes N errores, ex quibus oportet quaerere.
Alia enim aliorum princi . pia sicut numerorum,&pla.
, Primum aut fortassis ne- .cessari indiuidere in quo Mneid. 8c quid sit dico autem vini hoc aliquid, sub
munis in ethodus sit, ova rerum definitiones declarentur,scd pro reru varietate varia quoq; ex ista methodus, ad huc naaior diiii cultas urget difficile e ni in erit explicare , qu emethodus cui queret conueniens sit 3 Quod si nulla in reperienda methodo disti cultas acci dat, sed manifestum sit demonstiationem , aut diuisionem , aut aliqua aliam mellio dum ad cuiusque rei definitione inuestigandam,scessariam esse, non leuis tamen remanet dissicultas in quae rendis partibus, genere videlicet,ac differentia, ex quibus definitio constet, scum rebus diuersis principia quoq; pro 'xima diuersa competant, veluti num ris, ac superfici ibus. Sed quoniam coinmunis haec est in venandis rerum definitionibus dissicultas, quae in peculiari anima definitione tradenda occW dissicultates examinandae sunt. t. Primum k ergo nec cile est distincte cognoscere, ' in quo praedicamento, ac genere sit anima collocanda, virum scilicet substantia fit. an qualitaS, aut qua ilitas, aut etiam aliquod aliud diuersum
praedicamentum. Et quamuis supremuanimae genus inuentum fuerit, crit tamen in proximo discernedo genere difficultas. Cum enim quodlibet praedicarimentum per potentiam, tacitum diu datur, iure dubitabimus , strum ani-
18쪽
ma in eo collocetur, ut ens in potentia, hoc est , ut materia, & compositum, an cro, ut actus quidam, seu viso ima. proprium esse animae cotracta. 3 Horum enim virum dicatur maxime intei est . Atque hae ininus rendo aniniae genere dissicultates occurrunt. i: Sedo considerandum praeterea est . utrum anima in partes loco distinctas diuisa sit , an non , ita ut rationalis quidem in cerebro, irascibilis in corde, eo cupiscibilis vero in hepate ponatur. 3 Deinde in uestigandum est, utrum omnes viventium anime eiusde specie sint, an non si eiusdem speciei non sunt, utrum sola specie differant,an etiam genere . Necesse autem est has quaesti nes examinare, ne in antiquorum philosophorum errorem incidamus , qui animam specie dumtaxat unam esse existimantes, cum de humana loquerentur anima, de omni se anima fuisse loquutos
Quod si animas solo genere conuenire statuatur, quaerendum necessario est, utrum anima genus uni vocum sit, unamq; habeat naturam , scut animal, quod relatum ad proprias species uni-uocum dicitur genus, an vero sit genus analogum, diuersamq; proinde co-ten rete species naturam obtineant,quem
admodum equus, ni*λOmo, Deus, scu
tis actus quidam sit. Disseresentin non parum:
i Considera susum autem, tis partibilis sit, an impartibia
utrum specie differunt, an genere Nune enim dicetes,&quaeis rentes de anima, de humana solum videntur intendere. Teae L Cauendum autem est,rius latear,utrum una ratio ipsius
est, siem animalis, an seredum unum quodq; altera, ut equi, canis , honis, Dei. Disitigessi Corale
19쪽
3 Animal autem uniuersile sat nilii est, Aiaxaad. l. t. suas. aut posteriar'.
x Aniplius autem si non multae alii, sed partes, utrum Nortet qua re re prius totam intiliam , an paries.
aetermitiare quules adit fixti sint alteret ab inuIe m epitri similiter autem' si quod
seu coeleste corpus , quae communi an I malis nomine tanquam analogo appes Iantur. 3 Hoe vero modo sumptu animal, quatenus uniuersale quid est, inferiora haec analogata sp ehendens, aut nihil est, unicam ministic realem denoia tans naturam quae hoc nomine significetur,' aut posterius est, quonia si qiγid sit, pura tantummodo vox sic potest, qua rebus posterior existens, quem eaeptoporti e muli orta elicii it anima conceptum significat. 3 Atq; hoc similite omnibus contingit, quae analogice destris inferioribus dicuntur. Ex quibus minifestum est, si animam genus analo gum esse dicastius, unicaui ad eius naturam explicandam ei litonem haud quiquam sufficere, sed singularum quoque specierum definitiones afferenda esse quas tali en non sine summo labore assequi licebit
Praeterea i miti corpo Sahimalis plii res anima distin istae non sunt, quarum una vivificet calfius, aliacos, fallid he-pὰρ se tantu modo er istens in pluures vehitr partes , ac potetias diuidituri visum prius quaerendu est de animala sic muniter sumpta, an de partibus ipsius p Disscit e autem est determinare qua nam harum partium anima ab inuiceni dicti is me separari queant. I
20쪽
prius de ipsis anima partibus agendum
se, an vero de operationibus ipsarum, ut an tractatio de intelle ione, densatione antecedat iactationem de intel
lactu, ac sensi, sicq; in alijs contingat,
an vero potius contrarium iccidat .
obiecta senubilia id intelligibilia,quam
siniitium, atque intellectivam potentiam pertractare oporteat. Rationabilis' autem haec disputatio est, ' Etenim cognitio essentiae subiecti, quae nobis definitione innotescit , maxime confert ad c vias assectionum inue stigandas,quae ipsβ consequuntur subieetum, quemadmodum in Mathemati os contingit , in quibus definitiones su
ex parte ciud xia,quatenus ex ij proprio attributa libiecto vhaerere cognoscimus, consere videntur ad subiecti essentiam cognoscindam, M tamqua
ut intelligere,an intellectsi, resentit an sensitiuum, μαωliter Mnem& in aliis. Si autem opera prius, veruviique dubitabit aliquis, si opposta prius hisqvierendiu sieue sensibile sensitivo, ae intelligibile intellastiuo
Videtur autem non solui aiplain quid ea cognovicem utile esse ad cognoscendas ea usas accidenuinii substan-υjss seut in Mathematieis quid rectum,&quid obliquii, aut quid linea,& planum adeo-gnoscendu ouot rectit trianguli anguli sunt aequales: sed&ὸ contrario arei sen