장음표시 사용
41쪽
3.. Vnde, nomina Leonsequuntur. . Qui quidem ealidum dicc- re propter hoc,& viuere nominatum esse.
e ter respirationem,& refrigerationem voeari animam.
Tradita igitur de anima, rc propter quas ausas ditiint
Considerandum autem pri inum quidem de motu otia Fortas emim non solum salsum est substantiam ipsius huiusmodi est e, qualem amii dicentes,animam esse ipsum seipsum mouens, aut potens
. sed unum quoddam impos sibilium est inesse ipsi motu., Quod igitur non necesse sit n ouens, 'ipsum moueri, prius dictum est.
Dupliciter aute es mouea- tur omne,3 ut 31. secunda au
esse affrmant. 3 Quapi opter, iis ap' posita aptat nomina o Nam qui rerum principium esse calidum putant , vitam quae calore consistit, este animam dic ut . Qui autem frigidum, respirationem, ac refrigerationem, quae frigido contingit cile animam censent si Haec igitur
sunt , quae de natura animae ab antiquis tradita Philosophis accepimus. Iam ea reprobare, validissique ratio nibus urgere Oportet. Atque ut raptum nostra disputationis capiamus exordium , eorum prius examinanda sententia est , qui medio motu essentiam animae in uestigantes, ea mouere dumtaxat arbitrati sunt, cum aliquo se motu ciet. . Non enim solum falsum est , animae substantiam in coeto' sistere , quod seipsam moueat, aut Oruere possit, quemadmodu veteres aiunt
Philosophi , M sed impossibile omnino ,
&absurdum censeo aliquem motu suapte natura animae competere. η Atq; id quidem, quo lententiam hanc asserendites innituntur , nihil mouere post , nisi proprio cieatur motu necessarium non esse in superioribus libris dictum fuit. iHoc igitur omisso, ex ijs non esse animam, quae per se mota mouent , pi ob re enitendum est. Dupliciter o autem omne quod mm.
uetur, moueri contingit, aut per se,
42쪽
aut per accidens . Per accidens mou ri dicimus ea, quae ex eo solum moue tur, quod irat in alio quod mouetur, viij qui in nauisti utur, 3 non enim perinis de ac nauis , mouentur, sed haec quidem se mouetur,ut aiamn per accidens, quatenus in naui simi, quae strinx ' Hoc autem ex inmanifestum est , quod ratione summi partiumnio ritur. Naid per se moueri dicitur , quod rati cstamni partium mouetur, 3 pedes enim proprio amulationismotu leni ur,&ad ipsorum motum totuin perseriouditur animal, at qui in naui sedentes seruntur, nullius ratIO ne partis mouetur,
sed eo tum quod exastu in nauisque ventorum impulsu defertur, quare non per se, sed per acciden tantummodo
mouentur. I i. Hait, sciun id quod mouetur , ut dij
ἡ duplieiter moueriali tui, consaerandum est, utrum anima periem ueri,ac propritim Hesperemotii queat. y Primo igis motu qu'tuor cum Hii, i uio, altera tio, auctio decretio, aut secundiam unqmiciniiunia mi nim bitur anima, aut secundum plures, mi indum omnes . , Atq; si non secundum accidens mouetur, ipsi motus suapte natura, ter se coueniet. Α --
re proprium animae locum tribuere ne
Non enim similiter inouentur naui: haec enim secunda seipsammouetiir, illi autem eo quod sunt in eo, quod mo
Manii mimam niny tibi est Propritis enim motur peduanibulatio est, haec autem Rhominum est. Non inest autenmitis . Tex. 38.
so moueri, nune intendimiae de anima, si per seipsam tuo ucturi sartacapat motu. Quatuor autem motus resint, latio, alteratio augume
tum N de .men , aue secundum unum Aorummouebitur, aut secundum siseres aut secundum onines.
43쪽
ieipsam mouere,rion s cundum accidens, ipsam mo
ieri ipsi inerit sicut albo, vesDicubito. Moue tur enim claee, secliseu lum accidens, eui enim insut, ino turillud corpus: -'nes non es locus ipsortim. 3 Animaelitum erit siquideriatura motu panicipat. Ampiliis aute timor is metur, violentia molisbi-
a Eodem autem modo selu betae aeripitetriam a d n. movetur natatrii, de quiescit attin hoc nummu in laute violentia nouetur, qui t in hoc violentia.
gnati motus, aut ratione subiecti Miquo sunt,aut ratione lationis, quam M'nexam habent, in aliquo necessario in sint loco. At animam in loco per se ex stere falsum est , ergo proprium, Ῥος semotum animae competere in possibilqest . Cet mino esse videtur antinam
mi corporis allimati s uuii est, in maesteria quide, numnieati eminio per
l propriiam imae locum, si per m -- , cimicedendum cila, vitellii
mouere, non ipsi per accidensatioueri, ut albo, 4ricubito ineri. - Haec enim per accideus mouentur , quat L nucia corpore hinsunt , quod mouetur unde nullum sibi vendicant locum . sint an ma per se in suapte natura mouetur,
quorum. semetitia ponamus. Idem autem de quiete positimis dicere hiam si
44쪽
esepotest, I vi mouetur, vi quoq; potestquiescere. At impossibile est animam violentui oueri, quiescere; Ineque enim etiam singere volentes fa
esse explicare possinitiis , qualis violen ta motus, devietes inueFinini, idem suapteriatur Hii. varijs , adire antibusque nimii --ri nequeat , impossibila ergis eritamina
per se, ac natura moueri. Tertio ii ani ma per se mouetur, aut sursum moue,tur, aut deorsum, sequitur enim et mentorum motum, ex quibus conflata est si quidem sursum mouetur, ignis erit, si vero deorsum, terra chis enim corporibus hi motus conueniunt. Et eadem ratio est de corporibus me.
dijs. At impossibile est animam ali. 'od unum exelementis esse, quia sic
tum claretur motu ,rann adom. animam ergo ullo motu per se in ineri impossibile est maiiosi anima ex eo quodnius, corpus mouet, consentaneum est eodem gehere motu movere corpus, quo im mouetur, Me conuerso e Eipsam cieri motu, quo ipsum ciet cor
pus At corpus secundum locum totaliter, aut partialiter mouetur . ergo etiam anima secundum se totam , vel si
ψundum aliqv a partemioquin mutare
9. i deberi Q les autem violenti mo
Praeterea quoniam videtur mouere corpus, rationabile mouere motibus, qui
dicere verum, quod secundum Quem corpus mouetu a Missi s. Corpus autem mouetius eundum lationem.
45쪽
seeundum putes translata. si autem hoc & egressam Merum ingredi eontinget. - TM--s. F. N. Ad hoe autem sequetur, It resurgat itinoiviariae x. Motu autem secundum ridens etiam ab altero mo-
lentia animal. Non oportet autem ut a
4 Sicut neque quod neundu se bonum, aut propter seidi
debebit. Moe autem si fieri potest,
aliquando animam e corpore egredi, ipsumque rursus ingredi continget, cuin corpore , ut in loco , insit animas quod mutare quidem , si mouetur ne cesse est. I ac vero commigratione&inoimia animalia reuiuiscere, acre
surgere poterunt quod tamen absque maximo abs gido concedere noulic', Uare animi non ex eo quod pro iis cieaturmo tu ipsi in mouebit conrua Quinto ex eo selum per acci desilui--,uetur ineo insita in quo per se iit motus, sed etiam quod
ab alio suscipiat motum. Cum enim vi pellitur animal, ab alio vi per accidens moueri dicitur Suam cui per se, ac es sentialiter motus conuenit, ab alio mo tura recipere nequit, sed ab alio solum moueri poterit, sic per accidens, mi nime autem per se competat motus . At anima ab alio mouetur, pulso enim com
pore, apsa quoquepcllitur ergo 'i
mae secundum propriam essentiam , ac substantiam moum no rest, qu- a perses,aut propter seipsum bonitineri nec per adllud. nec alterius gratia M'.q num esse potest, eadem ergo ratione eo motu, quo aliquid per se mouetur abi alio haudquaquam moueri uiangit
46쪽
i. Nec vero quis dicat animam a sensi. bilibus obiectis eam excitantibus moueri Nam hoc aliud fortasse genus motus ab eo est,de quo in praesentia loquimur. hi Sexto α ultimo, si anima interno, ac proprio con sistat motu, secundum essentiam , ac substantiam mouebitur: at id quod secundum aliquam DR ma per se mouetur, ab ea re moueri, at- sue seiungi oportet , quemadmodum m , quod in loco mouetur, ipsum dere linquit, ac deserit, Vergo anima' a propria substantia exibit, atque recedet, hi sit motu ad accidens terminato cieatur, quod eius consequatur essentiam. Sed motum per se in anima substania
tia fieri, ipsamque respicere, quos nostra haec urget disputatio,iunt Philosophi Quapropter si id fatuum asserere
mo icemus anima essentiae ac substantaria motum competere non posse dica
a. Iam antiquorum opiniones 'de motu an ina communiora accepta repr8 bare conati sumus. Nunc dercrinins 'ras quorundam urget se ilas ne-
corpus in quo est, eodem mouere moddo , quo ipsa mouetur ut Democritus cum Philippo comediarum magistro consentiens. 3 Hic ehim Daedalum' ait
Animae autem maxime dieet aliquis utique a sensibili. bus moueri, siquide
At veriue, si niouet ipsi se . ipsam,&ipsa mouebitur uti
Quare qu6niam omnis mo tu remoti est eius quod mauetur, secundum quod mori
yarii TZi h corpus, in quo iis, Mittit,am uetur', ' ut Democritus similiter dieens Philippo eomardiarum
47쪽
bile secisse ligneam Venere infundedolar, eii tui fusile
Similiter autem si 'femo critus dicit; nlotus .n inquItin diuisibiles sphaera propterea quod apta nate sunt nun
cium matrere, contrahc re, se mouere corpus omne.
Nos aute interrogabimus, sivi quiescere facit hoc ide. c Quomodo aute faciet, hoc diibcileia , alit etiam impos sibile dicere.
ν omnino autem non si videtur anima mouere animal sed per electione quandam, MintelIectionem. S. Themm Averrae . Eoiam autem inocro&Tiis anaeus naturaliter osteditani
4 Eo enim quod mouetur ipsi corpus mouere,propterea'nod coni ma est ipsum. 3. Constatutam enim ex elemen is ac dispartitam secundum hamionicos numeros, quatenus connaturale sen
Venerem ligneam confecisse, quae fusinii argento infuso agitare se, ac ue roto Suniliter aute& D 0critus,em: set, indivisibiles pilas ex quibus compo nitur animi, propte ea quod suapte natura incessabili, ac perpetuo agitantur
motu ipsum trahere corpus, ac mouerit captas esse s Sed quaeri a Democrito
potest, utrum indivisibiles pilae, quae
animatum mousnt corpus ipsum quonque stare, O quiescere faciant . . At difficile, impossibile est explicare quo modo quiescente nunquam pila in ip rso animali quietem, ac statum cssicere possint. 7 Praeterea motus, 'quo susis argentum statuam mouet haudquaquinaturalis est, sed viol xx , a sima venro motu volvarati , c intcllectus imperio licito sua Ptς natura propritim ciet corpuS, qua non eodem modo, & animo corpus P iuste argentum statuam
Simili modo in Thimso ostendit Pla
tu anima corpuSinou e . EX eo en in quod pia mouetur, corpori adnexam de alligatam raptu quodam ferrc, ac mouere corpus censet. 3 Sed minime cum Democrito sentiens Plato ait, Mundi animam, de qua in praesentia loquitur , ex elementis, seu numeris, hararemia cahabentibus proportionem constitutam esse, vzως , quae requisiva sunt har-
48쪽
anonis ac proportione praedita erignoscat corporum coelestium machina ob motum, quo ab anima rapitur, circumagitur modulatos, de harm i co sedere sonos ac proferre queat. Vnde animam efficere opifex Mundi statuens, ipsam in rei tum protensam comsit atque ine lacu him flexit'. ' Et cum unum in duos diuisisset circulos duobus in punctis e Gu iactos, rursus in septem orbes sui sit Coeli motibus eos, quibus anima cietii motus adaptitas. Sed quae in huc sentcndi, inuoluit Plato fissa o ab Lux da esse iudico.
Primo ' igitur si recte dicit ani am
an agnitudinem esse. Atque aduri tere necesse est, de sola mundi anima quae intellecti u i cst, Platonem loqui. Neque enim de an inia sensitiva loquitur, quarum motus minime conuersio est Iam verit intelle stus unus est ' continuus, perinde, ac intellectio, cum potentia acius natura sequatur, laetus
vero ab obiceto quod percipit animi speciem, ac nitatem habet: ex quo fit intellectionis atquesntelligibilis obiecti eanden fero unitatem esIe 3 At obieeta intelligibilia, quoniam ab intesIectu cognita lase deinceps seqtiuntur, non uti magnitudo, continuum , seditinum crus unum sunt Quare nec intel- leetus hoc pacto continuus videtur, sed . aut
s ista um seratur eoas --alitibus lationibus, rectitudinem in cireulum flexit. Fe eum dividendo serie ex uno duos cireulos duplieiter
uisit in septem circulos, a P tua me si es t caeli latione ni
Eam enim quae uniuersi, talem esse villi, qualis est,
eatus in te is Non enim quavis senstisaest, neque quasi desiderati
49쪽
tudo aliqua contiituus. Qiraliter inlini ptelliget. 'niae, irridis cuinit, usui .
Parteautem aut secundum m in udinen , aut seculi dum punctum oportet 'oe partem dicere s
haee autem in salta , mani lfestum est quod nunqua per 3 transibit Io si vero secundum magni uoinem,'saepe, aut infinities intelliet idem a Videtur aut in semel contingerh. a Si autem sussietat quali- het partium tangere , quid Dportet circulo moueri, aut 'si hi omnino magnitudinε habere t
atit partiti Omnino e xpers , qui contidinuus perinde ac iIum crus est. S. Secundo si intellectus magnitudo sit, quaris tactu quodam , accessu ad obiecta iii telligat, quo pacto haec fieri intellectio possit explicati csse dissicile arbitror Nam aut intellectus totus obiectum tangendo intelligit, aut singulis partibus. Si totus ad quid erunt partes PSi partistbus, aut pluribus, aut unica dumtaxat, i unica fissu, quid facientat: ed Si pluribus, aut indiuiduis , aut magnitudii nem habentibus i modo partes rei
indiuiduae possint esse . at quidem si intellectns indiuiduis partibus tangat
obieetum, quoniam hae infinita sunt, pertransiri nunquam poterunt, ac proviinde nunquam perficietur intellectio by 'Si vero partibus magnitudine haben, tibus , quae uis earum infinitas nacta partes, saepcidem, atque infinities intelliget, 'cum idem tamen obiectum semel intelligi sufficiat. Quoniam igitur intellectum qualibet partiu tangere obiectum satis est, necesse non cii intelle*ctum , ut tangat obiecta , in circ ulu modi ueri, aut aliquam prorsu Sis agnitudinem habere.
Tertio aut intellectus ' diuisibilis est,aut itidi uisibilis.Si in diuisibilis,quomodo obiecta diuisibilia tanget, iisque poteri adaptari ibi diuisibilis, quoino
50쪽
is, indivis bilia laget obiecta Cum igi-
tu intellectus Rapte natura Omnia is
telligat raud quaquam magnitudo erit,
iquartangendo obiectum intellectionem i perliciat. φ Quarto si intellectus circi clus est , atque intellectus quidem motus intellectio, circuli autem conuersio idicitur. , intellectio conuersio erit, . intellectus utique circulus, cuius con : uersio inici lectioiast 3 At si ita res ha-abet, quoniam perpctu conuersio est, i principio, etcine caret, perpetua quoq; intellectio, atq; indeficiens suapte natura erit. Quod tamen absurdii esset clarissime ostendi potest. Nam omnis antellectio, vel practica, vel speculativa est. Has vero intellectiones suis termi--nis coclusas esse oportet. Etenim pra- .etica intellectio ad opus tanqua ad pro
prium terminum ac finem tendit, nec ulterius progreditur contemplativa - autem definitione, aut demonstratione terminatur . si Et demonstratio qui-
dem a certis ac steterminatis depe dens principis in illato syllogismo, aut cCncitisione tanquam in proprio adepeto fine quiescit. 7 Quod si quis dicat noesse terminatam dentonstrationem , sede una ccnclusione aliam deduci posse, certo sciat circi lares non esse demon i
strationes, atque in suum i incipium haud quaquam reflecti, scd nudium l
semper autem aliquid intelliget, siquidem perpetuaerare 4 Actiuatsi enim intellecti
num termini sunt Pomne . alterius eausa sunt
speculatiuet autem rationa-bus terminantur similiter: ratio aute omnis definitio est, aut demonstratio.
Demonstrationes vero a principio sunt, Whabent quodammodo finem syllo'gdivum, aut conclusionen
s sed non reflectuntur item in principium, accipientes autem semper Diuitias by Cooste