M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

141쪽

leges eriticas ad alia scripta traduceret, ita ut eorum auctoritatem convelleret notandis vocabulis quibusdam et constructionibus sormulisque loquendi , prava initatione audaciae audaciam Marklandi conspectiorem reddi et hac obliqua refutatio nomniorem vir praeclaro conflari posse invidiam. 1gitur dum levissimis de causis orationes Ciceronis, quae sunt pro P. Stilla, pro Milone, ro Coelio, pro Murenae, Pro M o, duas ea Catilinariis, duos libros Tusculanarum, secundum de Inibus B et M. Epistolas Coeli Bias et aliquot alia antiquorum seripta, tuin etiam recentiorum, duas concione riuolsoni, unam AI-terburii, satis ridicule in suspicionem οῖμα voeabat, hoc unum serio agebat, ut intelligeretiir, quantam in licentiam evasura esset illa argumentandi ratio. Atque haud dubie, quod voluit, assequutus est scriptor apud indoetam multitudinem, quae quo niam vera a salsis discernere nescit, facillime tali rerum assimulation in fraudem illieitur viri docti autem, qui opusculum ipsum non legerant, hunc prope novum Harduinum exstitisse dolebant mihi quidem eadem huius ludi videbatur utilitas

esse, quam mercatores capere solent ex genuinis et iactitiis me

cibus comparandis. Nam in hoc genere ad vim iudicii acuendam nimio plus valent exempla inter se collata, quam subtilissimae praeceptiones regularum. Quare vellem huc animum operamque contulisset alius scriptor ignotus, qui hunc libellum refellere adortus est. A dissertation, in hic the obseruations os a late Pamphiri to the ruings of the Ancients afer the manner ἄMr mrklanae, are cleari ansiseria thos Passagea in Tullinoorrected On hic some of the obiections are Dunded. muli endmens os a se Pieces of criticiam in nr Marsianilla Distola eruica. Otulon, 746 8. Quamquam enim istius consilium recte odoratus hic scriptor affert nonnulla egregie apta ad eum castigandum, si inuique aliquoties, sed minus eliciter, proprium ingenium cxperitur in cineudandis locis veterum nihil tamen de ipsa causa et critica ratione, ab isto irrisa, neque doliarum orationum auctoritate disputat, excepta una probabili animadversione ad orat pro Domo c. o quam nos ibi repetiWimus ceterum Marklandi maximiis admirator, hune virum Diyitias by Ooste

142쪽

PRAEFATIO

1 Cruleae uitios Hicias vocat, et eximium eius acumeudoctrinaeque copiam, etiam ubi ab eo dissentit, summis laudibus effert. Itaque usque adhuc Middieton maxime culpa, quaestiones illae, patrio Anglorum sermone diseoptatae, venerant in iudi-eium illo millo capitum, sed unius nationis apud exteros na tioties paucis eruditorum seripta Tunstalli et Marhlandi inti inerunti Quas res in universum nobis graviter eonquerenda et ad inerementa studiorum parui utilis videri solet. Nihil enim proseca potest esse perversius, quam ad controversias de reconditis partibus literarum, omnibus eo minunium lentibus, invitari popularium vulgus vernaculis linguis ex quo consequitur, ut

causae, quas tractamus, ab exiguis numero eorum , qui praeci

pue iudices expeti debeant, iudicari possint, ab indoctis autem

et saepe hominum personas, non rerum momenta, ponderantibus

tanto maiore vel levitate vel cupiditate iudicentur. Omnino pavet sunt omni tempore, qui talem causam, qualis hae nostra est, Cognoscere operae pretium ducant pauciores, qui id facere possint sed qui idem et velint et possint, longe paucissimi. Atque haud scio an illa aetate nullus eorum, quos novirnus doctorum in Britannia plane idoneus fuerit, cuius sententiae res committi posset praeter unum Bentisium. Eo sane praeside, Phalarideae disputationis auctore, etsi is sedem doctrinae suae ira alais potius scriptoribus quam in Cicerone fixerat, eo tamen sine praeside, sive honorario arbitro, decertare inter se debebant mobiles diseeptatores Illo vero vix ingressum hae stadia adspexit Tunstallum novas Animadversiones Marklandi, morte 'aeventus, non vidit neque inventus est, quem in illius Ioeum arrogaret civitas literatorum.

Quodsi evi percontari libeat, quid, qui postea principes hahit sorit in his artibus et in rerum Romanarum seientia, descriptas ilis atque omni controversia iudicarint, is seiat, plures palam Porielitari noluisse iudiciis suis; nonnullos tamen, eosque Latini Ermonis doctissimos, o Epistolis penitus accessisse Tun stalli sontentiae, sed Maruandianam de suppositis orationibus

et o Em et ceteros omnes uno ore repudiavisse omitto Brosis

143쪽

sium, ergusonum alios, in historiis illorum temporum eum laude versatos, ut eos tantum appellem, a quorum professione proprie exspectatur Aristarchea censura scriptorum. Ac Ruhnkenius quidem, quem , quid in libris Latinorum antiquum, prΩ-bum et elegans esset, subtiliter calluisse, ipsum eius purum et Iimatum genus seribendi declaratis igitur , ne quod ex ore desideratissimi viri coram excepi alieno tempore reseram, ad Velleium Paterculum . io et 3a iniecta rei mentione, altero loco non significat, sed aperte profitetur , se facile , i. e. sino dubitatione assentiri Britannis, qui Ciceronis ad Brutum cutique ad Ciceronem pistolas a salsario fictas esse doeuerint: idem autem de his orationibus, neque ad Aquilam Romanum p. 49 et 16o, neque ad Iulium Rufinianum p. o et αo3, a quibus oratio de Dona laudatur, quicquam adiecit de iudicio sucia ipse contra et ad Velleium p. 6έ, ioa, a7 eandem rationem de Domi et ad Rutiliunt p. 9 eam, quae est de m-m icum re*onsis, tanquam Ciceronianas laudare non dubitavi Nec aliter, sed magis praecise de utrisque scriptis pronuntiavit Wyttenbachius, tum in Bibl. criti Vol. II, p. 3, p. 8, tum

in Vita maximi praeceptoris p. ars et a9o. Eiusdemque sententiae iam antea se patronum praebuerat senectute et meritis spectabilis te, Saxius, qui in I arte nomastici literarii p. 6o,

postquain unstallum de Epistolis illis praelusisse narravit Aerius etiam, inquit, titio εἰ mollem , tibia infra it marέlandus - et mox Vel sic tamen bonum factum, Marklandi subinde argumentationes et suvision is viro magno, D. Matinia emero

enematas fuisse. . .

De hoe viro, harum quatuor orationum acerrimo defensore, iam dudum nobis separatim dicendum vi Nam quisquis sibi ius dicendae sententiae non arrogabat, illum potissimum habe- . at locupletem auctorem, utpote linguae Latinae scientissimum, eiusque per exica largissimum dispensatorem Etenim tractavitrem Gesnerus duabus praelectionibus a. t 53 et 75 habitis insertisque Tomo III Commentariorum Soc Reg. Gottingensis quas Ciceronem est tum inscripsit quibus omnia Marklandi argumenta singillatim excutere et annotationibus suis resuta Diyitias by COOol

144쪽

PRAEFATI D

aggressus est, nulla usquequaque causa reperta, Cur a communiliteratorum opinione recedendum censeret. Vnde accidisse opi-nne ut Mnestius in Cicerone suo nullam utentionem ini erit huius controversiae, et ne ad Epistolas quidem istas quidquam scripserit ex eo genere animadversionum, cuius ibi saepe occasio ac necessitas erati Quin etiam in repetita editione Bibliothecae Fabricianae T. I p. 6 de Criticorum illorum libris et Grancri, amicissimi sui, praelectionibus salso prodidit, et, velut de vili rixa, paucissimis verbis Ἀi id quod memorabile videtur in Ciceronis editore eo, qui postrema Praefatione perfectum Criticum Ciceronian uni informare de industria instituit ca Quam ob causam minime mirum est, si iam totum illud er- tamen vix aliquot viris historiae literariae cupidioribus cognitum, a plerisque ne memoria quidem, nedum renovatione, dignum haberi videmus. Itaque non modo leguntur edunturque ista orationes una cum reliquis monumentis eloquentiae Ciceroni nae, sed unam duasve earum propter insignem scilicet elegantiam in numerum selectarum, quas vocant, receperunt Editores, scholasticae iuventuti a prima aetate praelegendas ἔita ut nullus forsitan mensis abeat, quin aliquod auditorium per cultissimas terras Europae vocibus magistrorum resonet, pulchras earum sententias et verba interpretantium. Tot et tantis auctoritatibus quis non moveatur verecundus homo i quis non deterreatur, quo minus desertae relictaequo causae patrocinium suscipiat 3 Immo sortius ad publicam opinionem reiicimur testimoniis veterum scriptorum, tum eorum, quos a rhlandus nominavit, Pediani Quintiliani, Arno hii sor-

a Tempe ad orationes post reditum prorsus nihil adnotavit ad orationem pro domo . satis pro imperio et parum accurate, sic pronuntiat Sm-riam iudi labnstallus euius dubitationes austruli I. M. Gesnerus et adorationem de Haruspiciun responsis a Biano quoque , inquit, Puriam putat Tians Ilias resyondit idem p rinde quasi Gesnerus Tunstallo , non NarLIando respondisset. Quod tamen erratum eius transcripserunt nihil mo- uilis lectoribus editores Bipontivi. cicutiret in Priam.

a Tom a pag. j-xvij bvius editionis. Tvp. . 3 Notabile est, MarLlandum anno ohiisse, Gesnero autem cuius libellus eum latere vix potuit, nihil respondisse. Quamquam ex ea re coniici nolim ipsum ab hoc deductum esse de reuientia sua. WoLν.

145쪽

tasse Ammiani Marcellini, tum aliorum patii minore auctor tate, Mamertiui Iunioris, oratoris panegyrici, Servii, Gram- mattei Virgiliani, Prisciani, tum Rhetorum, quos supra attulis Aquilae et Rufiniani, sortasse etiam Dionis Cassii , nctantii, ei uarisii , ae si qui sorte alii animadversionem nostram sugerunt. Vide ad Ora in senatu . , ii ad uir. . , ές pro Domo , 37, i, unde verba Vobismet imis Pontifices laudantur p. Prisc. XII p. 947o, et ad . sol aeq. 54 deuar resp. in summar et ad . 8, 3, 4. Verum qui in quaque re nihil praeter rem spectare didieit, mus extrinsecus suspensas habere iudicandi rationes, quamvis prima specie minimo verisimile vici, tam multis, tamque partim praestantibus viris imposuisse scholasticum hominem imitamento artis te

Tonianae, non tamen illud ex eo genere esse ariatrabitur, quod plane sit τω M-πτων.

Sed mihi ab hoe lae alienum videtur, quasi praeindicii causam memoriam revocare similes fraudes, quibus interdum Pr dentissimi homines se eireumveniri humanitus possi sunt quipPeuussu Baeculo desuerunt, qui seripta interpolarent, salsis inscr ptionibus ornarent, propria et sua aliorum, praesertim clar Tum hominum personis assingerent accidisse hoe ipsi Ciceroni, testantur maciis to quae hodieque in manibus sunt duae Deilainutiones, a Marklando commemoratae, et, quae nunc rarius

Iugulatur, aliae duae do Pace amnestia et in Valeriremis exsta- reuaque plura huiusmodi spectis,itia, si ea ad Dos Perveuissent, quae de Ciceronianis argumentis uetate M. Senectae . rhetor

hos declamari, plaudentibus auditoriis, solebant: ι neque i Le idum Ioeuna II Seneca adscribam , a Manklando

Practermissum , axemto iam Conιr M. III Praei P. 3 19 ωιι-Bψont in Pueri fere aut MMenes schiacis frequentant ui non luntum disertis imis tris , . quos aulo ante restili , se etiam Cicerom Cestium auum praeferrent, nisi ivides timerent. Quo tumen uno modo possis ut Praeferunt huius enim declamationes ecliscunt illius orationes non egunt nisi eas, qui s Cestius reseripsit memini me intrare Acholus , quum reuitaturus saceio Miloncm Cesti is . eae consuetudine in mirruus dictavi et a Disjljaeo: Go

146쪽

nostris temporibus desunt, qui supposititio lihros, etiam duduis, explosos , pro genuinis agnoscere non dubitent ut nuper lacYDehus quidam Britannos oeuit Consolationem istam, a Si-gonio conscriptam, ad Ciceronis auctoritatem referre . sed quid attinet haec persequi, et exempla fraudum humanosque errores rectensere, quum ita illi non in suspicionem et dubitationem devocari oporteat, eaedemque ratiuncula haud magis valeant

ad has quatuor rationes, quam ad Milonianam, ad Philippicas ad omnes reliquas suo auctori abiudicanda. Necesse est igitur nobis talem disquisitionem sic aggredi, ut ipso genere scribendi

et singulis locis vestigia suspicionum demonstremus, accurateque subducamus rationes, unde appareat, etiamsi nihil unqualusimile usuvenisse constaret, librum tauquam subditivum, quo-

eumque demum consilio scriptum ex integro scriptoris corpore eximendum esse. Qua de re posthac nonnulla dicam nunc, quid in edendis his orationibus et in Commentario instruendo agere voluerim, indicabo. Textum exhibui ex optimis exemplaribus, qua scriptis, qua impressis, novo studio recognitum, in quo religiose hanc uitii Iegem posui, ut, si in diversas partes traherent codicum testimonia, eas sere lectiones deligerem, quae elegantiores et magis

Ciceronianae essent, ne ullum calumniae locum relinquerem. Ita aliquot loeis Latinitas harum rationum plus nitoris accepit, quam priores Editores dederant, etiam Graevius, cuius recen sionem uxime sum sequutus contra, ubi in variis erroribus

et declamatoriis nugis consentiebant clibri omnes, vel certe

meliores, eodem animo reieci, quod Ciceronis causa, non li-τhr es essenι, Fusius essem si antomimus essem , album essema si equus , Melissio. Non continui bilem, exclamauι Et si Loracleases, maxima rases Bisus Omnium ingens scholiabiici λιιιeri me, qιιis,4Scm, qui tam crassas emices haberem. Cestius Cio rora responsurus, mihi quid res 'Onderet, non inuenit, seu νωκα, Π se exequiιturum, nisi xirem de domo. Ego negasti, modo BisInoo exiturum , nisi lotus essem is etc. De eodem cratio,

Milonis rambratico defensore loquitur etiam Quintilianus , 5

147쪽

hrorum consensu, praetulerant superiores qua ratione non raro etiam verba eluendavi, minus emendatis inserendis, uti monitum est in orat ad uir. p. ia4. Ceterum nihil mutavi de vulgata scriptura, ubi antiqua et vera manus peccatis et correctionibus librariorum prorsus obscurata erat, neque ex integerrimis tam in bini, raevii, aliorum , et nuper collatis codd. exemplorum Οxoniensis et Neapolitani lucem dispicere licebat. Ita Commentario pleraque omnia relata sunt ad eam unam rem cuius causa susceptus est, videlicet ut explicetur, quid in seribendo sit rectum, quid Latinum, quid Ciceronianum, quid non ne temere lectores attentionem animorum distrahere cogantur. Quocirca nemo hic quaerat interpretationem, quae verba ad communem intelligentiam illustret satis habemus editionum, tali annotatione instructarum , ex quibus intelligendi

praesidia petat, qui eis indigebit; et in obscurioribus locis

nonnunquam aliquid allatum esse ex P. Manutii, otomani, Graevii, Ferratii, rnestii, oratonii copiis, horum virorum

noluina memorata ostendunt multo minus exspectetur alienarumve in ex adversariis petita explicatio non quod hanc commentandi rationcm contemnam , quae tantam lucem his studiis nostris affudit; sed nunc ea crant expromenda, quae adhuc nobis tradere noluerunt, qui toti erant in advernariis condendis. Ante omnia vero operam dedimus, ut lecturis universae in manus tradorentur Marklandi et Gesneri contrariae disputationes et animadversiones , suis quaeque locis, partim in vestibulo partim sub textu , repositae. Quapropter Gesneri praelectiones minutatim concidendae suerunt, et quod vir doctissimus Societati suae continuo tenore recitaverat, nonnullis verbis omissis aut mutatis , ad commoditatem interrupuie lectionis aptandum omittenda etiam argumenta Marklandi , nimio brevitatis studio excerpta r de reliquo literam demere mihi religio fuit, praeter

aliquot manifestos errores, qui nihil ad rem sicerent, viroquo occupato ac seni excidisse viderentur. Aliquanto plus opera sumendum sui in Marklandi animadversionibus. Nam ut eaci maiorem numerum iudicum allicerent, partem libri supra laudati ex Anglica in Latinam linguam converti, tum in luibus

148쪽

dam annotationibus seriem mutavi, dispersasque ad suos locos revoeavi , in omnibus tamen fidem interpretis sedulo praestiti: ubi licebat , verbum e verbo exprimensa alias sententiam reddens ad Latinam consuetudinem , sed ita , ut nihil elegantiae et ceterae gratiae vernaculi sermonis decederet. Quom ad modum , iam diu mihi in optatis suit, ut et prior pars Marklandiani libri eum Tunstalli observationibus et reliquis istarum Epistolarum censuris Latine verteretur ac, si recte auguror , vir

quidam doetus et industrius, ex meis olim familiaribu , brevi

tempore hoe oneris sibi in gratiam studiosorum imponet. Sed isti causae simplici interpretatione abunde satisfactum videbitur, quoniam coniuncta Britannorum diligentia , quam utilissi iuus contentionis ardor exacuebat, omnem fere materiam occupavit, et perpauca de nonnullis Epistolis reliquit nobis rectius constituendaci contra in hac causa orationum tantum otii nobis paratum non esse, doctorum virorum, de quibus ante retulimus, iudiei demonstrant maec causa usque adhuc erat ampliata noti iudicataci exstat unus libellus aecusationis; auditus est unus disertio patronus , tres produximus accusat Scriptoris laudatores; reliquum est, ut velut integra re disceptemus, ut Peroremus , ut eatur in consilium. Quod ut tandem fiat ab aequis et peritis iudicibus, quando nemo ab ingenio vel doctrina instructior agere voluit, id ego nunc agam , et in unum cor- Prisculum redactis accusatoris et defensoris libris , adiectisquetiovis annotationibus una hac opera quaestionem pertractabo. Non iniucundum dicetis negotium ; omnia quiete et tranquillo aeta, sine ullis conviciis, et probris in contrariae causae patronos . qualia olim apud politissimos populos audiebantur in i diciis x unus subinde castigatur , ubi quid commeruit, vetus Scriptor , qui id non sentiet, ac, si sentiret, haberet profecto,

uiso vel acerbiora maledicta obruere posset, admiratorum suo-riacta Per tot saecula consonantes laudes et praeconia. Ergo hieriisset istam fere sermo est de Marklando aut Cesnerou de rebuse, , o criminibus est, de causa est id quod Gesnerus quo ita , Iiberaliter eruditus, et intellexit et ubique tenuit, einel. ia Ect Prosessus, non cum Iuoquam homine sibi negotium esse,

149쪽

nec adversus virum doctu in , sed adversus rationes eius suseipi disputationem.

Atque hoc genus liberalitatis et humanitatis in his literis novimus unum , idque constanter sequemur, non illud, quod ignavi hoinines, ova cniusdam unianitatis magistri , prae se scrunt , et quo identi deni inculcando accusationes levitatis suae exarmare, e que in invidiam adducere cupiunt, qui ipsorum

et vulgi sententias adsperisvri , qui iudicia sua graviter et libera defendere , qui scire aliquid, non solum opinari, audent. Nihil enim est istis humanius , qui nulla certa cognitione freti, de

omnibus rebus in omnes partes sic varie disserunt, ut saepe quid ipsi sentiant dissicile sit intelligere. In primis autem invidiosa solet esse eoruna conditio , qui ea scripta , quae semper ah eruditis proliata erant, atque deo saeculorum praescriptione in prima classe locum occuparant, creditis auctoribus indigna et loco summovenda iudicant. Nempe ita pcrit multis voluptas, qua in a primis annis ex talibus libris perceperant, quos cum reliquis antiquitatis in onumentis confusos admirabantur:

perit simul existimatio quaedam sollertiae et acuminis, si sorte aliquid eiusmodi laudaverant vel publice interpretati erant. Aesane sutis inhumanum est, coram amatore arguere amicae vitia , quae caecum allunt, vel etiam delectant, eluti Balbintimpol us Hagnae, aut coram iis , quibus familiariter utimur, reprehendere eorum cognatos et amicos. Probamus hoc nos quoque , et hanc facilitatem morum saepe utilissimam in usu hominum esse reperimus. At aliam Putabamus lenitatem, qua stullissimum quemque ad libidinem suam vivere et vanissimis gaudiis frui aequo animo patimur aliam suo nomine digna in hu-nianitatem , quae nulla potest esse nisi conivneta cum veritate et iustitiaci quas vii tutes , vehementer errat et, qui in studiis literarum minoris quam in reliqua vita momenti esse statueret. IIabent tamen isti, quos inauditae sententiae offendunt, et nullis vis argumentorum permovet, iucundum solatium in mira varietate dissentientium holuinum , quorum sic comparata At vita et natura ut saepe tu aliter atque ego, ego aliter ac tura ut

150쪽

PRAEFATIO

probabile sequi possit ut nullus denique liber sit improbus,

ineptus , insulsus , qui non patronuui et amatorem suum iuvenerit. In his communibus locis se iactent illi modo per eos liceat nobis afferre, quae pro veris habeinus, quae oculis nostris cernere videmur, quae argumentis optima fide explicandis confirmamusci ipsi vieissi in hanc veniam largimur i ut ex nominibus, ex titulis , homines et scriptores et libros aestituent, iueoque iudicio superiorum aetatum oculis abutantur postremo ut ocius abiiciant Commentarios, quibus , quid intersit inter Ciceronem et simium Ciceronis paulo subtilius inquiritur, caveantque diligenter, ne sorte numero et pondere rationum oppressi in contrariam sententiam pertrahantur. Etenim ratione . id quod saepius dicenduin est, non incerto et crepero sensu cuiusdam verisimilitudinis institui debet dispulatio de his rebus, quae, quoad a nobis fieri potest , ab opinionis arbitrio seiungendae certaque scientia compri uendendae auut Nimirum curis nostris iudigna foret ars eriti si nos doceret auspiciones et coniecturas capere, de quibus non modo imperiti cum petitis, quod sane non est postulandum i sed ne periti quidem inter se et ab onini salsa religione vacui consentirent, tamque vanae et frivolae nrtis nou fines essent regundi.

sed ipsa politis tota unditus sepeliu uda. Ex ista tamen perversa de eriticis studiis persuasione vulgaria plerorumque iudicia pondent, etiam onnulloruin ex iis, qui Criticos se dici haberique volunt. Aliis praeterea lud suspecta reddit haec studia , quod ni averunt excellentes quidam viri, divinandi vim et sagacitatem , quibus roaxime illa constant, ne pertinacissimo quidae in Iabore neque ulla vitae longinquitate parari, sed unius naturae anunere obtingi iis, quibus obtingo ut remque adeo totam in iis

esse, quae doceri et disci nequeant. Quasi non iidem esset ratio multarum aliarum artium , ut poeticae , ut eloquentiae, ut politicae, ut quodammodo omnium artium regi uue virtutis: siquidem Aliud est, percepisse leges et praecepta earumcl aliud, sic natura iactu in imbutumque esse , ut praeceptionis subtilitatemiu'aecurrat et supcret divinus impetus ingenii. Sed ne haec se-Cus, a volumus, accipiantur, appareatque , quam sobrio nu-