장음표시 사용
41쪽
sime pro herede adjectum nisi alia mensfuerit
s IN testamentis voluntas mens testatoris pra cipue spectanda est l. pater mi de condit se si monstrHinc testatores,expediendae suae voluntatis causa,tempus adjicere solent. Atq; ita fieri potest, utcqui tempus ad solvendum in testamento est adjectum, legatari caussa tempus differatur. Caeterum si de voluntate desinente testatoris de functi non constet, luatenus temporis aestimatio
in dubio fieri debeat,in hac lege docetur. Quemadmodu igitur in stipulationibus adjectio temporis pro Reo est Leumhui Calendis i. s. a. f. deverb.obvigat h. t. nostr ita tempus selvendi legati
in testamento adjecstum, prae herede censetur ad- ieetum, sive in savorem heredis unde utilitas heredis, in casu et nostrae animadvertitur, quod
si in ipsius heredis arbitrio sit, utrumne ante iblud tempus, an vero in ipso tempore praefixo erigatum silvere , medij j emporis seu eius lucrati velitu peng de ut vel elect. Ieg. quod his verbis D. impra delegat , nisi alia mens fuerit testatoris bu nost. Ratio porro hujus regulae est quod cum
in multis heres vice desuncti gravetur, merito in aliquo levari debuit arg. L eum quis de urejur. si quidem regulariter omnia quae testamentis sine di vel conditione adsci ibuntur,ex die aditae hexeditatis praestantur, l. ipatroni I .s, a f. a. St. Ceterum
42쪽
atterum illud tempus in testamento praefixum heres omnino obserit are debet nec labi patiatur: quippe quod lapsu temporis praefixi mora contrahatur, quae haeredi incommoda est l. mam ii et contrah .commit stipulat. Quod de herede statutum est, idem ad promistarem quoque Ulpianus hoc loco accommodat,his verbis riuat in stipulationibus promissoris gratia tempus ad juitur hie fuando in stipulationibus tela pus acia jicitur, id semper promissoris favore adleo una intelligitur cita ut promissor, velut debitor,n- possit cogi ad mlvendum quod promtiit, antequam tempus adjectum,sive dies adiere iis venit,
item antequam totus dies praeterierit, s . . l.ro. Ilade in testamentis, cum non constat de alia me, voluntate testatoris,tempus adjectum in te, stamento , in favorem heredis pronunciamus.
Quo fit, ut qui testamento damnatus est. aliquo 'anno quid alicui dare , is id retinere possit usq; ad eius anni finem e quia differendae obligationis causa tempus appositum intelligitur l. quod quis p. g. de obligat Oetae. Et interim,ructus medii temporis erunt obligati debitori, siveta est .
mento debitor sit,sive ex contractu,
legata mortuo nobis a. haeredem
Frum transeunt, eorum commodumper no his qu*
43쪽
ditionem filius aut servus moriatur, patri aut do
Sequituri lege Aliter quam quod stipula-iti sumus nam non solum pure S in diem, sed S sub conditione stipulantes omnimodo e acquirimus, etiamsi liberati nobu potestate domini, conditio existat. h. e Distinctio illa quae in legatis obtinet, in sipulationibus non habet locum. Sive enim stipulamur pure,sive in diem, sive sub conditione; id quod in stipulationem deductum est, semper ad harte de transit,etia in coditionalibus stipulationibus exisset coditione Na pendente adhuc coditione, sive ex stipulatione coditionali, spes est debitum iri. Et propterea mortuo stipulatore
spes quoq; ejus quod sub coditione promissu est,
in haeredem transmittitur . ex conditionali In Ldeverb. oblig. Et ob id,cum quis sab aliqua condiatione stipulatus laesit, licet ante conditionem deis cesserit, postea existente conditione haeres ejus agere potest .ci quis sub alii quasi . de inutilibuetipi
latat hinc consequenter sequitur, quod in stipu- latio ilibus sive puris, sive in diem, sive sub conditione sacris, omnino ijs acquirimus. etiamsi liberatis nobis potestate domini conditio existat h. l. nost hoc est, in stipulationibus conditionalibus servies ras dominis acquirunt, etiamsi impleta conditionc e potestate eorum sint liberati; sive etiamsi tum temporis quo conditio existit, non amplius sta in potestate domini, sed ex illa dimissi Ratio utriusq; iuris diversi exinde cogno
44쪽
se potest Testator nimiro ex eo uod sub conditione legatum reliquit,ita demum illud legatario delatum voluisse intelligitur, i conditis xiliat: siquidem haeredis potiorem quam legatarijrationem habuissa censetur unum ex Duia, . . si rem f. de legat. I. cum suo magis quam legatam haeredioquippe quem nec respexit prospectum voluisse testator praesumatur At vero stipulator non sibi tantum, sed possetis etiam ac Iuccetaribus suis consultum voluisse existimatur I st pactumst insn. f. de probanain; hinc ab initio stipulationem valere voluit, etiamsi conditio adjecta nec dum extiterit arg. Stichumus. T. i. g. de vera ob g. Et haec est sententia verborum hujus letu 3. Vbi notandum est id quod Pomponius deservis, qui in potestate domitiorum sunt, tradit, idem etiam de filiis quilii potestate parentumsiit, accipiendum esse. Npnas filiussamilias sub conditione stipulatus,emancipatus fuerit,deinde ex titerit conditio, patriae io competit, gula in sti putationibus id tempus hie statur, quo contrahi- nim, L FZiussam 8 in pr. . de vera oblig. Haec nimirum est ratio, cur aliud sit statutum innipulationibus oditionalibus Saliud in legatis. sub conditione relictis, se quod in stipulationibus spectamus tempus non conditionis ex eritentis, sed ipsius interpositi contractus; dilicet dint stipulationes conditionales, vires tamen ac sipiunt i tympore conua tui, sit sc statim res de-
45쪽
beatur, sed petitio tantum differatur l. non omnei . f. Fn eod. in legatis autem spe stamus tem 'pus existentis conditionis a quo lagatu vires a 'eipit Mosseti ib. s. semesi cap. I. Accedit adhuc alia ratam quod in stipulatio. hibus alijscii contractibus,conditio retrotrahatur ad tempus quo interponuntur, ut idem illi,n situm inietvenisset Barth adu LF Et familiis p. de verbia obligat. Sed in legatis non retrotrahitur eonditio ad cni pus vel testamenti, va mortis testitoris nisi utis necessitate quadam conditio c. rasas insitu 3 dei at. i.
Et huius tei etiam hodie si lute eivili magni rpotest esse utilitas squia secundum ui civile,donorum adventitiosuit a filiosam illos a uini cipationem acqui sitorum usurriseuehum pater
per totam vitam retinet, quandoeun i, etiam conditione evenierite : quia ex stipulatione conditiis
onati, patri ius Laetio semper acquiratur L si sitis inium,3 in pna in iratern filiosamilias in
quid sub conditione sit legat uiri, tunc inspicitiae tenipis conditionis euenientis, ut si tune filius sie adhuc in potestate, patri datur ususseueras, tem Fotestat exierit, tun totam tigatum sisti tantum, 'oad proprietatem,sed etiam quoad ilium serietum filio acquiritat Subim Gentilis trisa
46쪽
Irumba lage duo praecipua themata dantur rivisi:
Quod qui co trahit,regulat iter propterea quod eius cuntio cotraxit,3'nditione Ignorarit, excusare aut uvare se nequeat alterum es , quod haere hac ignorantia iuvare se possit Circa primum sciendum est,conditi em hic
accipi pro persenae qualitate, puta, an pubessit,an impube minor XXV annis,an major; Patersamilias an filiusfamilias liber an servus,ingenuus an libertinus, an prodigus,an furiosus. Qui itaqicum alio contrahere vult, ante omnia de condationes qualitate ejus, cum quo contrahit, inquirat num etiam talis sit persona ut plenam
suarum rerum habeat administiationem. Et quidem Ulpianus I duo illa conjungit: Qibi cu quo coritrahit , relesi,vel disertisse non ignaris conditionis ejus cum quo contrahit. Haec duo enim sint paria, Maequiparantur in jure I s duo sunt heredis vi ac hered, quodpio F e rebared si iret. u. Et, deo si quis cum minus idoneri, veluti pupillo, minore, furioso, prodigo cui bonis interdi istum est, alienae potinati subiecto contrahat nosacile excusabitur,si se conditionem igno rasse dixerit adeoq; si ex eo contrae v damnum sentit suae facilitati id debeat imputamnon alijs damnum de ret jur in o. Ob quo quis exii, auxis . 'r axem plum est in L p y ad Sc Macessit ubi is qui filio familia pecuniam dedit mutuamu quam luti'stino uiti dilapidaviti exoetitionem
47쪽
sitam excludere tu hoc praetextu non potest, Suod filiumfamilias eum in laeta v m cum in conditionem ejus diligentius inquirere debuisset. sic quoq; qui rem furtivam misi eandem domi, 'no restituere cogitur, etiamson re si dies est quod de domino tu, queritur,eui fautius mercari discea dumipsi aliis et C des ure sic qui fideiussorem inta mel accepit,eundem reprobare postea in puxeta is uidem prius facultates ejus diligentius, o,'
H c autem regula non obtinet in matrimoni-talibus Qui enim contrahit,facile inquireres test conditionem ejus cum quo contrahit, utrunis pubilius,filiusfamilias, vel prodigus . Quod si non fecerit, hoc sibi imput o secus estrinisu here,quaeaero iurgine si venditat, cum latae mconrup ta. Hanc omnes pro virgine habent ius igitur conditio inquiri non debet , quia praesum, pti est,' i*d se honesta In ahqro themate traditur exceptio regulae his s.
verbis rimeri simi, impurari non potest, cum
fonstanti cum Iegatar' hoc est, Quidquid facili nonsicit ultro,sed jussu defuncti qui legatario legatum ab herede praeit Madum relinquit, se ei legatum legatariosi, te jussit Et ignόtantia hieiusta irobabilis est,cumheo es inlocum alteris , , defuncti se siccedat qui enim succedunt in
cum ait risu, justam mox ni habent ignoratiae
48쪽
cassi habetur ratio quam eontrahentiti m. Vnde et
liberatur heres,si servo, quem liberum esse credit, egatum solvat, licet postea illud servi incuriatam perditum iit, priusquam in manus domini per venerit CN t. p. ob sp.
Iunias testateri non restagatrum;
I eguia juris est , dolo facere eum, qui petit ii' quod te due tenetur L in condem tione, 3a, illa. tit.si quis ergo ab herede petit cohiulto de .ut iii testamento,sorte quia inimicitiae ipter de sinistiana testatorem Sc legataritim inciderunti eq. f.de a meduetat exceptione doli ab herede Te penitur, quia hic voluntati testatoris refragaturia ce cvnsulto g de hi quae in testamMeb. Acontra Tio insu, si quis petit cinaedani inconsulto deleta, huic *xceptio doli non obstat quia untast 'atoris restasatures i. t. se consulto Ex hoc usi, quod Ulpianus in hoc f. tradit: on solet inreptia, deii Dcm bu,quibist stateris voluntas non rem ga- ur: tunc enim peti res potest, etiamsi aliquando
49쪽
Ratio regulae est satis evidens; favor sc. quo iura libertate prosequuntur l. litari et Ioc. i. tit. Ora obscuro I p. h. l. poenale.gas ulrss. ad L. Falcid. Dubia autem est interpretatio, quae est ambiguas quae plures sententias capere potest idem est si obscura est interpretatio, h. e. ubi sere nihil certi concludi potest, quod sit statuendum. Quando itaq; causa liberalis movetur, altor se liberum asserent , altero autem servitutem praetendente, eoq; res devenit, ut constare non possit, adebue dubia interpretatio sit, liberne an servus ille pronunciandus sit, eo quod neuter suam intentionEsatis probarit hoc casu secundum libertatem responderi iura volunt, ut Pomponius hac lege resert Caeterum quamvis servitus illa dura, quatenus olim ii, usu fuerit, hodie sublata est attamen hodie adhuc quoq; librumralium causaria magnus est usus et si sorte controversia incidat inter principes, caeterosq; domino S, inter rusticos, colonos, adscriptitios proprios homines, ut sc illa no solum utiliter agitari,sed decidi etiam possi commodissime , ex his quae de causis liberalibus in iure nostro prodita sunt Olaen .clas. 3 adt.'.
ndetat, cui plus licet, quod minus
FRequentissimus in jure modus argumentandi est, qui fit a majori ad minus quem hac regu la confirmat Ulpianus. Et quidem licet a majori ad minus argumentati affirmative, no negative;
50쪽
O MI ARS REGUL. seu argumenta a majori ad militis valent ad ac firmandum,non ad negandum ut cui id quod plus est licet. latui liceat, utiq; Sc quod minus est. Ehemplum huius regula ponit glossa in a cine adit ad L. Iul. adulti ubi cum occidere adulterum sit patri permissum, sane vetitum non ubdetur, quin verberibus contumeliisve eum assici-M QI nec in ea. Exemplum regJalae quoq; recte proponitur in filiosamilia milite quicum testari de castrensi peculio possiti sta militHy. in Jn. . testani milit poterit sane, mortis causa do , nares Marcillus is f. de mortu causionat.Sic qui potest alienare quod plus est,poterit recosentire
alienationi, quod minus esti cum qu glos. tit.sic
qui invitis ahquibus alienare potest, multo magis jidem ignorantibus d absentibus alienar*potest i qui par. ab.aetit hiani plus est,nvito aliis quo alienare posse, quam absente designoranter quoniam absens forsitan alienationi contradi Aurus non fuisseti aliquando Qt.F. a SC.Dellii Sic recte argumenta muri cui ius donandi est,e- idem vendendi de concedendi jus est cujux
Et sic plarumq; argumlaamur a maiori ad mi
nus A argirmenta ad adfirmandum valent. Ratio regulae est in abiurditatestiam a contrari' sensui die dicanus, licere quod plus est , eui non heri, quod minus est l. irum eo quod plus est o. h. tit Ple- tunq; dixi, argumenta majori ad minus adfirmmative valere. Quia interdum haec regula fallit.