De d. Gregorii Nazianzeni carminibus

13쪽

ULTATI LITTERARUM PAB SIENSI PROPONEBAT

LICENTIATUS

PARISIIS

15쪽

PRAEFATIO

Nemo iam rudis prosecto litterarum aut historiae erit, qui, ineunte quarto post Christum natum saeculo no umordinem rerum incepisse nesciat Christiana enim religio huc usque omni persecutionum genere postquam ne iSSime oppugnala fuit, victrix demum ac triumphans edicto Mediolanensi eva-Serat Martyribus aulem doctrinaeque novae defensoribuS, qui Sanguine prosus aut eloquentibus in veritale demonstranda orationibus, idem suam coram praesecti et proconSulibus professi fuerant, eximii doctores primum SUCCOSSerunt, qui dogmala ex Evangelio deducta aut per traditionem acceptu plenius explicarent, et lucidiore ratione credentium proponerent mentibus deinde duces ac rectores qui laniam undique confluentem multitudinem gubernarent, atque re innumerR-bilium Ecclesiarum toto orbe terrarum Sponte Sua COI Surgentium iuste ac prudenter administrare Valerent. Tunc religio nova viros ubique nacla est, qui, Cum ingenii magnitudine, cum pietatis sensu aut sortitudinis conflantia oneri Sustinendo pares essent. Quia enim sanguine martyrum

sata sui ei irrigata, messem illam protulit, quali nec antea nec ortaSse posterius visa est, ita ut aetas illa iure dicaturnurea. Ut orientem tantum respiciamus, magnifice Ecclesia Oratoribus episcopisque loruit, quorum AthanaSius, a Silius Magnus, Gregorius NaZiangenus Gregorius ysSenuS, Amphilochius praestantissimi fuere. Neque poetis etiam laude dignis Caruit. Immo et ingenia huius aetatis servido quodam carmina

16쪽

condendi studio trahi videntur sic in Oriente Synesius Cyrenaicus, Gregoriu Nagian Zenus Ephremui SyrUS. ulque AEX Occidentalibus Hilarius Damasus Ambrosius, PaulinUS, Prudentius numerantur. Nec mirum D animus enim christiana religione ardentibus in Deum ali eclibus impletur, quos iam conlinere nequii sed effundere modulatione Carminum cogi tur Mens etiam allius naturam humanam inluetur latior demum cogi lationibus campus aperitur. Quare iam ab antiquissimis temporibus preces cantibus in christianis coelibus, miscebantur. Quorum lesiis est D. Paulus in epistulis suis si , eum Christianos hortatur ut psalmis lavinnis odisque Deum celebrent. Quibus prosecto hymnis psalmisque si Davidicos cantus et veteris novique Testamen ii cantica nobis intellegere liceat tamen ex odis nova carmina inter Christianos iam lumexstitisse haud immerito collegamus. Neque de carminibus lanium e tempore recitatis ut multa Tertullianus audivit 2 , verum etiam de Scriptis usuque communi recepti loquor. Nonne etiam Plinius asserit Christianos solitos esse Christo carmen dicere quasi Deo secum invicem 3 i. Utrum haec Verba

Armen Verum aut formula exclamationesque modo significent viri Oeli etiam nunc disputant Alal in maioris ponderis testimonia accedunt, ut Eusebii psalmos in Iesum Christum a Paulo Samosalens abolitos reserentis quod carmina novuessent 4). Praesertim vero hae relici hymnos condere Solebant, quibus populo modorum suavitale doctrinam pravam instillarent Christ autem Ariana et Bardesanis et Apollinaris

carmina memorat p. XX . NaaSSenorumque Sulmum quem

stam commenlatur ab Origene in Philo suphemis asser aliam. Praeterea mullo Gnosticorum hymnos alios Origenes eXSliliSSe

st Ephes. V. 18. - Corinth. III 16.

3 Epist. X, 96. VII, 30 10.

17쪽

reseri. Quapropter ne errores dulcius inter Christianos Serperent, orthodoxi untis liles iam a lerii saeculo psalmos plebeiosnΟVaque ni mina prohibuere, i quominus iam in Ecclesia cantarentur, laniumque psalmos avidi eos et cantica ex libris sacris assumpla probaver igitur Christianis poetis reliquum erat ut more classico carmin conderent 2). Nulla vero alium elate lanium de Versibus Scribendis certatum est, luantum illo saeculo quarto fuit. Cuius a Cile princeps Gregoriu erit. Omnes quidem de summo eius in orationibus ingenio consentiunt cum vim mentis, Sublili talem argumentandi, ei eloquentiae splendorem admirari in eis liceat, ac illud inde Theologi cognomen acceperit. Verum Oemni quoque ex eodem fonte emanaverun quo Oratione profluXere,

immo et propriam indolem Gregorii magis antea talentem palefaciunt demian sermonem loto isto libello habebimus.

Atque inter omnes sere viros litterarum peritos convenit mniorem Gregorianorum carminum partem mediocris prelii eSSO, Ulpol quae noni solui oratione salis disserani, aliquot tamen allum quid et vere mysticum, propria quRSilum Virtutes continere quibus Gregorius a celeris decertantur. Nemolumen ad hanc quaestionem excutiendam allentius diligenti USque aggressu est. Mullum quidem eiusmodi carmina non ab amicis lanium aequalibus verum etiam ne intibu Sequentibus, a viris doctissimis, sed maxime apud bb Zantinos Seriptores e melodos 3 aestimata fuere. Sed nullus ut ilerum dicam, e legibus artis copiose de his iudicavit. Nec ulique Commentarii desunt ut Cosmae Hierosolymitani et i celae Davidis in Oriente, quibus selecta Gregorii poemala luculen-ler adornaverint. Multi etiam in Occidente, postquam Aldus

1 In concilio Laodicens an . Tl Can. LXX.

3 Christ. Prolog. P. XII.

18쪽

Manulius an . 1504 pristius carmina lypis excudit, ea edidere, Vertere, commentali fuere 1). Verum alii gravius severiusque iudicavere, ut limanius, qui Gregorio, quod Carmina Suniam sene condidit, vim poeticam et copiam denegat illum etiam, quod materiam aridiorem poesique curentem elegerit, reprehendit. Cuius uni haec verba Maior carminum purS longior est, et prolixitate quadam legentis animum defatigat; non raro lamen locos invenieS, qui e vera animi commolione prodierint, maXimamque ad animo afficiendo vim habeant. Haud pauca carmina minora intellegenti iudici probabuntur imprimis gnomarum et carminis diductici componendorum peritus est, in quorum nonnullis ingendi Omne eum punc

tum tuliSSe censebis 2) Quem propius seculi sunt Hesele 3), Verserus 4 et Algogius b). Alii brevile de poematis exsistimant; quod si benignius

loquuntur, generaliu ea lamen laudant, cum Vim poeticum

declarandam sibi sumunt. Sic Morellius 6), Muratorius T) Tille montius 8, ac nuperrime Caillavius 9). Alii vero nimia

poetae nostri admiratione capiuntur, ita ut laudes eius immodice augeant. Unus enim ex his a Leu encla tu sic canit

Rursum Gregorii cum ilia poemata vatis Pellego, Maeonidae ino abit omni amor Vilius aes auro velut est, ut cedere plumbum

1 Vid infra. de editionibus. f. Matth. Schubach p. 4 et Sqq. . e quo desumpsi aliqua. 2 Ullman. Gregor. Don aeti in Her Theolo9e Darmstad 1825, p. 290. 3 In lexico ecclesiastico Friburgii edito. Art. Gregorius Non aziGΠz.

19쪽

Αrgento, ut superis inferiora palel, Gregorius priscos palma sic vicit adempla Carminibus vateS, rhetora eloquio i)

Nostra eliam aetate, clarissimus vir et de illeris lum veteribus, lum Vernaculis bene merituS, Villem an tu noSter, cum praeclariSSimorum oratorum, qui Saeculo quarto in Ecclesia floruerint, Seripla recenseret, cumulatius de poeta Gregoriodi Sputavit. Quam vero disputationem exquisito iudicio institulam, POStquam poemata orationibus Gregoriani anteposuit, Gregoriumque fidei orientalis poetae cognomine decora 'il, hisce Verbis non Veritas, ut opinor, concludit In carminibus locum dat splendidissimus orator tenerrimo somniatori quis autem Vera quaedam quae ei eduntur SuSpiria non pluri S, quam orationes illas, exsistimaveri L 2 Equidem non omnia de Gregorio iudicia recensu ; celera vero triplici hoc genere includuntur. Hinc videre est neminem adhuc Verum persectamque poetae nostri inanginem XPreS-SiSSe, utque omne SNunestionem potius delibasse quam absolvisse Ea igitur prima mihi causa est cur eam perScrutandam audacius fortasse Susceperim Allera est quod carmina et Si nequaquam primari ingenii Gregoriani documenta dicenda Sunt, non minimum partem eius operum efficiunt. Quingenia enim et plura carmina nobis reliquit in quibus sere viginti millia Versuum epicis, elegiacis, iambicis aut anacreonticis me iris conscriptorum conlinentur. Elsi autem res litterariae non numerari Sed ponderari Solent, nemo tamen nobi succenseat, Si lol carmina hic numeremus, cum inde alio iusta exoriatur, quare ludio diligenti digna videantur. Neque enim quis tum dicat se salis ingenium agi en geni penetravisse, si

20쪽

senem carmina illa condidisse dixeris Vestigia enim senilisae lalis aliquo sorte deprehendas etiam e ipsa Senectute Gregorium maiorem quam dum animi mollitiem leneritatem que hausisse intellexeris. Quibus de carminibus duplex quaestio in Stilui potest; unn,lOCi, Sententiae, argumento quaeruntur, quae dogmali Perfectius cognoscendis aut scripturae sacrae rectius interpretandae aut ecclesiasticis legibus prudentius Sintuendis in Serviunt; a mullum iam laborem mullam quoque scientiam Viri doctissimi in hac quaestione impenderunt. Sic elavius l), ad

recensendus de singulis dogmatis Sanctorum uirum Sententius haud semel carmina Gregorian usurpavit Maurini Verolum ex orationibus luna e poemali Praecipua cupit elege

runt, quibus Tollium M Harheyracum δ), Clericum 4 male

de Gregorio sentientes consularent β). Quos seculus est Ceillerius qui conspicuos Gregorii locos aut historiae doctrinaeque Christianae utiles sapienter etiam congessit 6). Nihil vero de Ullmani hic addo, qui eis orationes in primis exculit, ni mina quoque in doctrina Gregorii explieanda adhibet T). Maxime autem Hergen ro herus, qui Curam sententiae Gregorianae de S. Trinitate exponendae sibi nSSumpsit, carmini hus usu Sest, in quibus poeta lanium mysterium altingit 8). Quare, celeri Scriptoribus omissis, parum pos eruditissimos illos viros superesse dicendum arbitror. Igitur haudquaquain in

1 De Trin. l. I. c. I. VI. Cf. Schubacti, P, 6 41. 2 c. a. 1650.

. , In Praefatione.