Henrici Ranzovii Exempla, quibus astrologicæ scientiæ certitudo doctissimorum cum veterum tum recentiorum auctoritate adstruitur: Imperatorum etiam, regum, principum illustriumqve virorum, qui artem astrologicam amarunt etc.

91쪽

SE OV VNTUR

VERAE AC M LABILES TAM

IN AERE, SAM HOMINIBVS R AS

dictiones inopinatorum eventuum, quos omnium temporum diuersi Astrologi ex vario stellarum concursu cconfiguratione coeliq; positu descripta, vel sub horam ortus natiuitatis figura,vel coeli schemate in coniumctione aut oppositione Solis&Lunae depicto collegerunt.

Acitusscribit Paucos mortalium eximi, quGbm non primo muctortu euentura a natura desinentur: Curu clara documenta,antiqua

aetas ct sua tulerit, ct iam etiam nostra vidit. sed uaedamsecus quam di sunt cadere,pr lpter ignorantiam artificum ita corrumpi fidem artis. 'uod meo iudicio etiamsi propterosam remporum relationem, acpropterpartium, minutorum labetium celeritatem, se velocissimum derum coeli,pronumgrotatae veritaginis cursum es propter imperferiram, se nondum exacte cognitam omnium motuum coelesium disciplinam. 'uae enim est angu i humani ingeni, tam corrupti in tam bre- Mi vitae nostrae 'acio,perfeci omiuia,quae adartem istam constituem mpertinent, quemadmodum in caeteris superioribus disciplinis, capere nonpotes. Et melleuis error in temporis notatione commi μου totam calculi rationemperuertit ut non tantum in cateris ni tibi se otisimum in strologia, quodad calculi errorem ararmet inimis verumsit, quo dicisset: Exo is nihiluersequitur: is idnon tam arti, quam his, qui eamparum dextre tractant, sit

tribuendum.

92쪽

tuerint, tum in Mirispositum essese reci ad DE VI em

o mutari. Hoc modo fecerunt fatum ex aseris rerum contingentium non necessariarm se notauerunt cui intam ex natali die, quem espra cateris praedictionabini furologicis maxime accommodatum commendauerunt. OdHerodotin etiam affirmat dicens: AG - flos Adin Icatu cuim parim momentum, de itae curriculo, Ing gemo,conditione, rifato morti maticinari solatos. Cicero dicit in libro de Diuinatione Chaldaeos ex longa diutur

n isderum obseruatione cietiam ess c se, utpradici posses, qMi

s u euenturum,o quo qui fato natis fiet. Et qui haec Chal oxum natalitiapraedicita defendunτ vim qu

dam esse aiunt ignifero in orbe, qua Gr.ecis Zωδι ακος dicItur, sequμ. dem talem vi eim orbis naquae pars,atia alio modo moueat,

muteticaelum: Perinde viqvaegstia in hi nitimis partib iniquos tempore eamgvim vArie moueri abjssi deri ,qua vocam

urerrantia.

Nautem Meam ipsiam partem orbis venerint, in quasit ortus eim qui nascitur aut in eam quae coniunctum aliquid habeat, aut consentiens ea triangularili, O quadrata nominant. Etenim cum rempora, anm,tempestatum coelico eruationes commutationea Iant ant,accensuste arum ortu c-s ea vi Solis efflantur, qua videmin: nonverisimilestumsedetiam verum esse cenisente perinde vicu temperat- it aer,itapueros orientes animari aut formari ex eos ingenia. ores, animum, corp- actionem vita,

casein cuiusique euentuis fingi Censerinisai ' Ceresitum cap. s. Ante omnia dicunt Chac daei,actu, vitά nostra estis, tam vagis quam santibm esseώλ

iecta, eari s varis multiplictgcursugenishumanu gubernari. Et cap. st Sun articuia in unoquos gno trice e tot verbao iaci numero 3ύo has aio Graeci vocans haeparticuia nobis metato siunt: Nam quopotissimum oriente noscuntur,plurimum refert. Valerim LMaximin ait humanae vita conditionem praecipue

93쪽

INO NATORUM EVENTUUM.

ausicis inchoetur sine claudatur: Ideo eum demum fe-icem fui se iudica s, cui se accipere lucem, se reddere placite

contigit.

Iuvenalis Satyri . distat enim qua

dera te excipiant, modoprimos incipientem Edere vagiti, se adhuc a matre rubentem. Ventidius quid enim quid Tudi-s ne aliud quam S dus se occulti mirandapotentiaoti, Seruis regna dabunt, captivi ata triumphos. ManiliuS. uod ubitae veniunt validorum in corpora mortes, Ex i,is quidam elati redieresepulchris, C tque his vita duplex, illis vix contigit una, Ecce leuis perimit morbus grauior remittit: 'succumbum artes, rationis vincitur usus, Cur nocet, cessare iuuat, moras emalorum Dat causis,iadunt i cibi,parcum venena, Degenerant natipatribus,vincuntgparentes.

quin etiam infelix virtus, ct noxiaselix Et male consultis pretium ens prudentia fallit, Ne ortunaprobat causi sequituri merentes. de vaga per cunctos nulti diserimine fertur. Scilicet est aliud, quodnos cogat grega sMaim se inpropriin ducat mortalia leges, strabuatrissuos eo nascentibus annos.

Idem a

T. 0 per certossignantur tempora curs , I ascentes morimur in D, ob origine pendet.

Thomas Morus.

Scilicet exilia, quaprimum nascimur hora, Prorepunt vin i, vitas mors Dede. Anonymi cuiusdam.

94쪽

o VERAE PRAEDICTlONE ASTROLOGICAE

Exempla praedictionum. ethodius o Naucis, ira scribunt. T Ohamgenuisse quartum filium quem,qcauit Imrchum tertio annopos diluulum mn migcingenij eminent imi se prologiae eritis imum, quis 'd rum cursus sepeliarum habitudinessit Ziemplatus. diua quidem, cistina ortum paritero occasium quatuor regnorum princip

bumpraeuiderit is docuerit, es quod si Cham in 1Oriopriamum: seps illas iij Sem MIer ad Graecia postremos iij I

phe regnaturi estiit in Europa . I ephus narrat, victuuidas sacrorumscribam dixisse Ggi Psaraoni natiuitatem Moysis algaturam cladem Enpto: quo interempto Hebraei 'em duciam, A vij metum aden stum iri: Sed tamen Myses seducatus, O prim)plaga AEgypti, intulit deinde rege eorum in mari interfecro, Israelitas ex GDpto in libertatem deduxit. Prisus a Diodoro Sicuti nominatur Astrologus Belsus, quis sientiaepraedictionibus impulerito confirmauerat CMedos, adim densimo occupandum Imperium Moriorum. Et sic scribit: Belsu Babyloniorum Dux inter Chaldaeos prologia, diuinationis reuis imus Arsaci Medorumpraefeci praedixit, in

perio omnium, quibus Sardanapalus regnaret,proculdubio potit rum, iam uisopositus derum ipsius genesin moderante. Hac spe elatus Arsaces, cum Babyloni,so, frabibu ocietatem injt, bellum apertum contra Sardanapalum molitur. Cognita defectione Sardanapalus ingentem exercitum aduersius eum ducit c ter acie victor eua sit. Tot aduersis casibus attoniti duce aederati iamsi redire decreuere Sed Belsussub diopernoctans, ex astrorum obse uationepr edixit laucospost dies auxilia illis aduentura,ressisiorum in melius esuras.

Vaticinio Beles ducibus confirmatis promissum empi'ev

ctantibus nunciatur, Bactrianorum exercitum, quem rex expe

bat, aduentare Visem Arsaci cum expedita manu obuiam profici- si υ Bactrianis defectionempersuaderet. Collactis itas ex toto exercitu ortis imis contra Bactrianospergis: quos cum in partes

95쪽

tale toties deuici hcsse samentis, acriter inuectissim iusto negoti expugnauit postea inpalentibus campis duobus praeli, copias regias, qt inlata masserant, cum maxima earumstragefudit se fugauufugientesperscutu tu urbem iniue compurit arctis mei obsit . east tost bienniitam expugnata imperium Assyriorum ei tradidit. Sic beles vaticinium non vanum apparuit. Haliabenragetpraedixit exgens luerum quendam Natum prophetaturum, ut refert Conciliator, o multa abr. Ulcatinita var-rai, Haliabenr eo crira se, quod huDupueri astendens fuerittgradus librς terminus Mercurij, se quod habuerit in eo Iouc

Venerem. Hartem, se Mercurium.

Saccharae babyloniorum Regis dixerunt Chaldaei turum ei sibianepotem qui regnum i ,nimira Auo, erepturus esseci,' sidita coligit. Esdestinauerat avus nepotem natum intersic endum, amen educatus es, se adregnumperuenit. Oland Aktianus. naxagoras Clazomenius, qui vixit tempore Periclis, cuiuπpraecepto uitan gnis O praeclarus in contemplanda rert m natumra habitus, fatale exitium totius Graeciae anne praedixis dicitur. uici/mprimus de Lunae defectionis causa isset ausis scribere, ob theniens bus in carcerem coniecisus ix es Periclis precibus seruatus. Nams derasutabant Athenienses esse Deos, nec natur o ratione, se lege colorqueri credebant se se ipse pro suo arbitrio circumducere existimabant Idem rogatus cuius rei causa natus esset, inficiendi, inquit Coeli, Solis, O Lunae. Laert. lib. a. ct Plin.

lib. I. cap. 6 .racm, quodin Olympis, cum alias umis siccitate maximoplis rurum praedixisset,pro Deo habitus est. Idem etiam ex coelestititeram cientia lapidem e Sole casura I rixit, quipostea ad Aegos men Thracia, anno a. Olympiadis 73.decidit. Diodorus Siculusscribit Alexandropraedictam esse a Chaldaeis contra Darium victoriam, Quemadmodum se Antigono, dic nori Seleuco, adeo riuatis etiam hominibus futura ita uidenterjimpraedixerunt ut mira, ct vltra hominis ingenium haec res

96쪽

ν VERAE PRAEDICTIONE AITROLOGICAE

ess utetur. Aiunt enim Pianetas urimum, velad bona veladmala consequenda in generatione conferre,pe Leorum naturamo olfectum cognovi maxime, quae t hominibus euentura. Hic denu admonendum esse censeo, quodsiub nomine Chaldaeoru Mathematici,seMrologi se Genethliacimttangatur. γε ςρω ακν Asiad rivi scribit Diodorus Siculus. AEexander, Magnus deuicta nisi uam potesatem redacra India uniuersa , cum exercitu victor reuersus in Babylonem quam urbe auia habendae delegerat. In itinere vero admoniti uit: a Chaldaeis Astrologisperiti imis attinprimis elophante, quem caeteri tanquam auctoritate se doctrina prae aliis eminentem ad

hoc munus delegerunt, ne urbem rex iisse introiret Fore enimsivrbem ingrederetur, ut non multo pou vitam ct nregno amitteret. Eo vaticinio haudquaqua vano, uanimin regis percelleretur grauius, a liliis amisiis in urbem amicis desectere ab itinere inuit tostatu et non tantum gnatones aulici, qui regia urbis splendo-rect delici, capiebantur, sedetiam Philosophi contemnere regem praedicitiones Aurologicas se deposito omni metu ingredi urbem regiam iusserunt. Horum igitur consilio cum credulus nimium obtempera et a gisbem ingressus, Hephenionisun ec etsum uo- imum, paulopon arden ii imafebre ex seu vim immode ratiore correptus frualem diem obji exitu tristi umo aduiatorum vanitatem inridendispraedicrionibus Brologicis refellans. Epta-nu lib. a. scribit eum veneno necatum.

Narrat idem Diodorus, Seleucu scripsi e Chaldaeospraedixi se sibi Alexandri interitum, o partitionem regni an duces unde Seleucus hanc utilitatem consecutus est, quod talia praesciens sua conssia melius in illum euentum dirigere, se occasionem oblatomad optatum exitum persequi potuit. PUnmult post Alexandri mortem, cum Seleucus Tabsonis et Satrapa, o Antigonu rationes ab e verbe reposceret, metu- respotentiam Antigoni Seleucus, in Aegyptum ad Ptolomaeum confugit, ut eius praestat e muniret: Eamfugam magna cum volupta audiuit Antigonus, quod lerare regnum Fabio a Selmcid sertum

97쪽

sertumsine negotiose occupaturum se Sedeum Chaldaeiadipsum venissent,in icerent Seleucum siex manisus dimitteretur.pauti post dominumfore totim Minoris o ipsium Antigonum praelio a Seleuco deuictum interiturum fulgo'ms, qui lioqui contemnere ita. Urologorumpraeiectionessolebat, motuι dignitate atque auororitate eorum, qui talia nuncia, ut , non

leuiter est con ernum it equites misit, qui Seleucumpersequerentur,o exfiga retraherent. Sed se illa re infecta redierunt, serio multo ps Seleucus interfecto in acie Antigono, se Asa Minore subacta praedicrionibus Chalatiorum em fecit. Diodorin. Terogus, Eudoxus, Guidius, Aristoteles se Empedocles aputa Graecos est ratin, lulim Firmicus, tau Manibus,, si clari piemi auctores quo ama vulgauit periticoelestum erunt,ac diuina praedictiones ecretasse rum sexim tipotesatems kHLo inquisio e collagerunt, se hoc me caete anno runt sagos qui sub Delphinis erem lucem editi fuissent, peraminarios esse, hoc

est praeci apia pernicitate valere L mi Graecos imitatipra tauris, vocant, qui volarequas naere videntur. Puemadmodum nostra aetate imus multos, qui Pegaseumfeliciter in Horosopopositum haberent saltu omnes aemulo Acitiesuperare. Eos quo quisu Pisis astro certo cursistationi soderabiu constitutu editi essent, nando plurimum valuisse, horum aliquot exempla recenset lexander ab flexandro NeFolitamu Iurecon-μθω. Francisu Patricius Senensis, lib. .de Regno it ribit MuinficiAEndum est, quosdam exsederum benignitate aptiores ad gratiam ineundam esse, additque astrorum ratione radiciposse, qualiquia natura, adquam maxime rem aptiomuturu it idiomnes veterei pronomi santur: Et digitin Figulus clareia cuit Praeterea nostrae dera natiuit iis inierse conuenientia, comgruentes etiam inter se animostroducunt divinon mori Hi parchm,Bithinim, Eudoxus Ptato, alij I res ex eadem disic plina testantur Verum Hesiodus, ita ratus sepleraque ali, veteres Poeta etiam es mant: quo imitatiu Persius cum ad Cornusum

scriberet, tζ

98쪽

ER AE RAEDICTIONE AIT OLOGICARVo, quidem hoc dubites amborum edere certo Consentire dies, ct abundi odore duci si quod certum est, quod me Vbi comparat asyrum.

Liuius commemorat ante infaus iam pugnam Persei, Eclipsin Luna accidisse quamlunc quos, o falso AMacedones, vi tripeprodigium occasium regni,pernici m portendere Interpretabantur. Hanc Ecli in Sulpitus Gastus qui co sui postea cini Orco G arces uit, tunc Trabisnus militum, in conclone futura radixit, se Otronem de ecfinitri duminis addubi, de caeli rario meo derum natura peritis me coram exercitu Isutauit. Plin. lib. a. cap. a. Val Vax lib. cap. II ex quo colligitur Tribunos se Irocros mihium etiam eo tempore huic arti operam nauasse Enemo nescientia ingulari in C pirologia vcrum tempus defectus Aminarium praedicere unquam potuit. Plutarchus invita Pauli AE iij describens pugnan, cum Periso de hac Eclipsi itas ibis cum milites carnassent, se quietis nos indulgerent, una obsecurari coepis,ac deficiente lumine muLru coloribus mutata, tandemn quam apparuit, Romanis, ut consuetudo erat, tinnitu aeris lumen eius reuocantibm ct ignes multis facibin ad caelum tolgentibus, nihil imile a Macedonibu acrum: sed merus ac horror castra eorum habebat, ac stremo clam per muLros erat, defectam reo per id ostentum in cari, quod accidit. emibus auremicet non C riuuarioru defectuum qu modo Lunatu umbram terrae delata absicondatur, donec iterum ro- lucessat tamen religio si sacrorum cultor, utprimisma unam δε- ductam cons exit, undecim tauros ei macrauit. Thalesin se eptem apientibus Graeciae, vixit Aleti, prianus omnium Astrologiae siecretaprodidit de V amatore feruit: ut ait Callimach. ordinauit annu Ionicis iustatiburi straca recremonsfrata AEqu noctiorum temporibi, inter si s , scripsset Meteora armaue usub bage desectum Sosis primus dixissefertur, ut Cicero scribit,ali' ascribunt hoc inuentum regi reo, alij Anaxagorae Sabelgicis 'mat Thaletem ans ceniosmmos Solis se Lunae cursumpr.ecinui se.

99쪽

IN op INATOR VM EVENT M. πω cosilere posse, eo anno et berem rerum omnium prouem tum ex as u praeuide at vas quo potuit coemit. In quibus es tera .ra natas, rebonderet quibin resentepaulopo precio, diisenuitu, a Ligna inde opes oriesu. Hanc hisfortam .uysic referunt, ut Aristoteles in Politicis, Laertzus neII vita,cum c abcytasori ceretur, si ex astrorum conto Litonesequentem annum oleis et berrimu oreprauidisset, et en uorta Iraeoccupauit, diu ante olearum eius anni uctibuς emptu ex Mactes, Chio insitis, haud admo se grandiprecto. quod Aliquot iam annis ante et ber olearum fuero prouentus Itaque cum utpraui crat eo anno copiose oleae posse rotanfoecundae iterumfuin sit ut ingens lucrum excocmptis cous cuius aperte o lenit, quia sum ex ea arte lucri capereptissent, qui ruenis opibus ope m d

recus rent.

Diogenes Laerti us de Thalete Milesio hos

Hunc quem nutrivis Iulosa terra Thaletem, Astrologum primi nominas i a tulit.

Democritus cribente Giofrin, iris, cum terris cali cietatem Use intesiexit sernentibus hanc curam erus opulent V Init, cauium: praevisa vero xjuturo I ergIllarum orcu Diraritate, In toto tra- fu omne oleum cocmit, seriuitiabinde comparauit et titiam Athe. ni ScXIIum e Romani bientiae assertoribusfecisse idemscribit. Idem DemocrIim, vi ait clemens instromatibus ex credi σμὶ nuum rerum obseruatione multa praedices, sapiens cognominaim

es: Cum eum perbenigne Damsus exceps set, ex quibus ast Lic

100쪽

js VERAE PRAEDICTIONE AsTROLOGICAE

eum tot amilia ex urbe Messana migraret Isio autem negligenie monita, Messana pausip)u ab hostibus capta es.

Scista non morisuumpraevidit interitum, verum quodammodo eum siriptis commendauit Hamiles umsecundum Commen- rariorum librum biduo antequam mortui eslscribendo finemθ-cii, in quo Chaldaeossibipraedixisse a rniat, quod cum beate vixisset, in ipse elicitatis vigore moriensi ibi esset Plutarch. Publius Vigidim, ubi horam, quam iacem edit erat Augu-sus, audiuit non dubitauit asyrmare, Dominum orbis terrae natum esse, auctore cito, Dione, Volater. De quo Lucantris lib. At Figulus cui cura Deossecretis mundi Vogefuit, quem non esiarum Aeg)ntia UMemphis AEquare visu numero mouentibus Asera. aiphilinus ex Dione hunc locum sic narrat 2 girim Figulm Senator satim quis praedixi imperium, nouerat is supra mnes homines suae aetatis totius coeli ordinem ct cursum tenebat stesiarum vim atque differentiam , quid ipse aullers aut cum alijs coniunctae, in se emciant, quorum etiam Horum causa culpatu VLquasmagicis artibus teretur Is igitur

mi vidit Octauiumserius propterpartum uxoris in curiam venia entem nam tuncforte Senaim erat statim exclamat Nobis Oct ui Dominumgenuisi: Deinde ea reperculsem Octauium atque ILcirco puerulum necare volentemprohibuit Nam vi hoc modos limium,inquit, moriatur seri certe nullo modo potes.

Idem Publius in hac dis Maplurimum claruit. Nam cum insularetur, curgemini diues atahaberent, qui genitio ortii dein deribus esent psessam artem defendens, non eodem δε- rumpo tu sed diuerso nosti gemellis, propter celerem caelestium ombium motum dixit: atque eum mox hocpa Zo offendit. Figuli rotam magna vi concitauit, se in eadem duis atramenti guttis taquauit, desinente motu longo interuasio in extremitatigus inuem

laeseunt: aguomodo igitur opinantur, inquiens, cum tam celeri veriti ne coelum circumducitur, posse gnio oririgeminos eodems dere, cum Figuli rotaparuo incitata cursu excusμ guttas eodem momento diuersilocis ostendat. pro