장음표시 사용
171쪽
I. Terentius fatetur se constanter studuisse ut populo placerent qua ipse Seripsisset fabulas Αnd. prol. 1-3, Ad prol. 18-19. Hoc Vero qua ratione Via que poeta sibi consequendum putaVerit, quantum saltum ad usum spectat fontium apertius apparebit, si qua ii fabulis singulis singillatim disseruimus unum sub adspeetum redigamus palliataeque Terentiana imaginem quam absolutissim poterimus effingamuS. Quarum rerum fraetatio bipartito dispurgitur prout quaeque eXemplaris mutatio loco Singulos sententiasque aut oestonomiam respeXit. Atque inprimis, uti illis primum loquar, non nihili referre arbitror, quo Vertendi genore usus Torontius sit et quatenus eiu Seriptura ad Xemplum graecae vitae et Omieaos 1 Reeorum OnSuetudinis Xacta videatur. Quamvis enim per fragmentorum paucitatem ac brevitatem adsoqui vix leuat quam idolito Torontius ceterique Scaenici veteres eo loco eXpresserint, quo a GraeciS mutuati sint attamen inter interpretationem quae os intui prolatio ita ut nomon possidet, et eorum
172쪽
interpretationem non parum interfuisse cum e Ciceronis Horati aliorum testimoniis facito c0lligitur, tum illa comprobatur consuetudine, qua publica materieS, Si quis Xemplaria graeca paullo liborius tractavisset, privati iuris fiori sexistimabatur. Quod igitur latini Scriptores, quibus facili ad graecos lantes palobat aditus eratque soluta eligendi optio, at tu Tullius inprimis Terentiano locos pro Menandreis adferre
conSUeVerint, mirandum Onmino non est, et errat longissimo Sehi 00dor cum ait os l000 qui Terentinomine a Cicerone adferuntur, si non circa Verba Sed circa re Versentur, uni Terentio vindicandos SSe.
Cotorum debuisse p00tam, si quid aliundo adsumptum in quadrum redigeret, sententias quasdam hucit illuc inseretro set quasi rimas Xplere eum per Se maximeos veri similo tum ipso huic rei auctor est Terentius, qui Lusci diligentiam dum aspernatur OnSeiu eSSevidetur quam longe suum interpretandi genu a mera interprotations distot dumqu040 locis Porinthia ' pro Sui , usum esSe fatetur ostendit sibi licuisso se sua
graecis miseere. Quod Si Comoedia S pSa per Serutamur, re vera non deSunt 1 OVerbi mere romana, luSUS verborum, dicta ad Romanorum ConSuetudinem aptB. Huius modi sunt proverbia quae commemorantur his
Siquando Terentius contrarium confesSu eSt, Ad prol. 11, id non sine causa factum esse Supra docuimus p. 118.
'mor. a. p. 131 sqq. f. s. siri ' Dei tradurro presso iLatini, Milano 1889 p. 10-11.
173쪽
arbitror, Si tecum uiuit . Eun. 10 ; Verba ad romana re Spectantia: hui nostro traditas prouineia , Heaut 51 6 prouineiam cepiSti duram ., horm. 72, - centurio, manipulus , Eun. 76 impluvium pluuium . horna. 704, Eun. 589, ' principia . Eun. 78l unciatim ἡ Ρh0rm. 43, ' Ego in insidiis hic rosubcenturiatus, si quid deficias . Phorm. 229 hi gladiatorio animo ad me adfectant uiam . Phorm. 964. Porro graecorum nomina deorum quae in Xemplaribus inveniebantur ommutavit Terentius ubi necessitas quaedam intercessit cumque illius semp0ribus Graecorum numina iam Romam migravissent riteque etiam ap. eum Zε9 Iuppiter factus ' Ηρα Iuno IIGIE . - ω0 Neptunus, H Het Minerva, Α ρροῖ et' Venus. Αρ-
Neque id tamen ad vivum reSeco, ut ex his nulla graeci Squae nunc seperditi sint proverbiis respondisse dicam sed haec
Sunt quae de graeci conversa esse mihi non constat Multo plura vero aut ad verbum de graeco tranes versa aut parum mutata Xhi
1890. Nonnulla etiam negleXit poeta, Sive quod congruen Statinum non extaret ius quod properant ad eventum incommodo essent. Cuiu generis haec Sunt Heaut fr. 4 K. II, θυακχ an λια, Eun. r. 5 19 K. abzzzy δτερος κά ς, Eun. D. 192 K. λυκου etεροι Cola fr. 300 . cf. supra p. 104,pou Κυπρ ος, Ad D. 2 K. cf. Supra p. 139 τυγνοτερα χροάλου. Cuius generis Sale quantum frequentaverit Plautus sciunt omnes ad eos respeXit Horatius a. p. 270-74 Quo ad Mil. Men. , Capt. Xempla collegit BriXius in praefati.
Saepissime p. l. Amph. 1108, Mil. 159 175, 287, 553, alibi.
174쪽
invoniatur, loco Diana Iuno Lucina invocatur a par
turiontibus atquesin iuris iurandi formulis spol, edepol.
eea Stor, herole meliorelo. oestore ' Pollueis, Castoris Horculis Cereris 3 nomina comparent X more O- quondi Graeci quidsem non ignoto sed Romani usitatior0. Eadom de causa ut ad usitatius loquondi genu propiu aceederet, et 1υρριυας Verbena non myrtos poeta transvertit, Dd. 56, et Pyrrum pro Al0Xandro in Xemplo posuit, Eun. 783. Interdum, idque perraro numina etiam Commoniora Vit Romanorum tantum propria, ut ost Fors Fortuna Ph0rm. 81).
nium And. 289: As ingenium). Quantum autem ad nomina Speetat perSonarum, quonam poeta conSilio e Saepe mutaverit, certa ratione statui n0quit fallitur senim K00nighoreus arbitratus Torsentium spectavisso in hac ro ' ut 0rsonis nomina inderet qua se earum moribu magi P0Sponderent quam a Menandro
Phorm. 319. f. Paul. Fest. p. 78 M. Ribbeck. at Part. p. 43 Sq.
Neque umquam Terentius, ut interdum Plautus, f0rmulaS iurandi graeca graecis verbi eXpressa reddidit. V. Supra p. 41'. V. supra p. 104. Laros aspo nominat Plautus Morc. 34, Trin. 39 Sq., Mil. 1339, Bud. 1206). Incertum num quid in graeci 0Xemplaribus HSponderit, ut 'pazato θ EI: 0 Sim. Forsitan rasecu poseta χ: tu diXerit, cf. r. 50-5 K. Apud Plautum non modo Salu et Fortuna saepe c0mmemorantur
175쪽
imp OSit ... Immo contrarium laetum esse docuimus de
0tymologia et ratione nominum comica in graecas magis quam in Terentianas fabulas quadraro videatur. Ita quo cur de Davo armononsem de truthia Gnathonem de Biant Thrasonsem do im0n0 Lachstem Θ)p00ta fecerit aut cur Rhodium pro Cypri commemoraverit in Eun. V. 498 V. supra p. 1033 fateor me
nescire. Hoc denique adnotandum os nomina per- Sonarum more latina nusquam inveniri apud Torontium, sed se mutatis gra se eis grae ea substituta esse:
qu0d cum do titulis quoquo fabularum laetum sit, hoc sidoni illi graecorum X0mplarium studio et observantia deberi vitisetur de qua supra p. 4-5 locuti
Sed ut sex his sevioribus, cuiuslib0 Di me paullo solutioris translationis propria ad graViora pergamUS,
V. Supra p. 83 n. 82 n. 12 n. 86 n.' d. d. I l 1 Nomina personarum in comoediis un- taxat habor debent rationem et tymologiam etenim abSurdum est comicum aperte argumenta confingere uel nomen perSonae incongruum dare, uel officium quod Sit a nomine diuersum. hinc seruus fidelis Parmeno infid0li Syrus uel Geta mil0s Thraso uel Polemon iuuenis Pamphilus matrona Myrrina et pus uel ab odoro tora uel alido et a gesticulation Circus: set ilem similia in quibu Summum poetae uitium est, Si quide contrario repugnan diuersumque prstulerit, nisi se iveti-ppχz: ioculariter nomen imponit ut Misargyrides in Plauto dicitur trapezita se fere hoc modo apud alio a poetis nomina componuntur describenda per Vet: γαa V, quod deSignat tora .
Contra personarum nomina latina non desunt ap. Plautum cuius generis sunt Peniculus Saturio Curculio Truculoni US.
176쪽
in universum aestimanti Statim apparot vitam Ut
tiescumque id in romani poetatoris offonsion sori potuit. Cum senim ' boni poeta , qu0s sibi orentius
imitandos proposuerat res consuetudinesque Graecorum iam pridem romanae Scaenae intulissent, leraque Vel mere graeca Romanis inn0tuisse absurdum non St, eum praeSertim et argumentorum ambitus intra certo fine constitutus esset Eun prol. 37-10)et nova comoedia utpote quae circa hominem hominiSque naturam plerumque VerSaretur certorum temporum locorumque VeStigia rariSSima prae Se ferret. Quicumque igitur X utriusquo aetatis indole et ratione argumenta ad hanc rem petere voluerit, caVeat
necesso ostis huius modi indiciis nimio plus tribuat quam par est. Qua de ro si nihil aliundo docemur aut potioribus nisi indiciis argumentamur, tales in graeciS
fabulis fuisso sonos matrona adulescente meretrieeS servo parasitos lenones XiStimamus, quale apud Terentium repraesentantur. Itaque nec Rogotio facile
saepius adnotanto bona morotrices acore Terenti QSSe animum induXorim hoc unius morito Torsenti factum eXistimare, Siquidem eo quem Supra attulimus p. 4 Plutarchi loco scriptum accepimus meretriceS' Ut unum do multi adferam, si qui ea legeret p. latinum comicum quas Menander habet D inc. 30 560 Κ.), qui poSSet omnia non a latino poeta inventa existimare, quibuSCatoniana domestica gubernatio accurate definiatur, cf. tui. Cat. mai. 212
177쪽
bonas etiam a Menandro introduetas esse. At si omnia, ut par est in palliata a Vita moribusque laecorum plerumque pendent, altera e parte operam dedit p00ta eamque diligentissimam, ut quae paullo a romanis moribus remotiora essent ad romani spectatoris intellectum accommodaret. Idque triplici consecutus est ratione, scilicet aut commutando aut addendo aut demondo Commutavit Epidicagomen titulum, et omissa detonsae comae mentione pro tonsore aduleScentem quendam nuntium fecit horna. I, 2, 1 tum legos consuetudinesque attica latius intordum explicavit
Phorm. I 2 75-76 II 1, 5-8 62-63 V. supra p. 108sq. et res mere romanas tetigit inoaut II 3, 49, Eun. II 2, 26, horni. V 9, 37 sqq. V. Supra p. 7211. 103, 113 itemque Ad V 9, 13 ubi sit manumissio inter amicos). Eun. II 3 21 sqq. ubi strophium volmamillar significari autumat Boetior Gallus ed Goll. III 25 sq. Eun. 1021, horna. 220 ubi furca subintellegitur tamquam Servorum poena, ef MBPqURI di. 19 sq. in sustulit denique nonnulla quae romano spectatori obseura eSSe poterant: f. r. Per. ap. HBr-POerat p. 160 V. Supra p. 283 D. Heaut VI M. 1 45K. V. Supra p. 3), D. Per VII M 399 K. V. supra p. 93. Itemque Samothracum initiorum mentione Sublata hortii. I 1, 15 1 cit 00ta ut d aliis initiis
Romanorum proprii speetator Ogitaret. V. Supra
p. 109 Sq.; eademque rationes ' festi dies ἡ quibus
Id unus omnium saepissimo fecit lautus. f. Trin. 407 sq. 990, Curc. 269 470-8b Pseud. 748, 1232 Stich. 353, Capt. 489 Rud. 35 Pers. 33. 44 et cet. - Cf. etiam iri ' Dei
178쪽
Sostrata sese abstiner velle ait Hoc. 592 Thesm0phoria nimirum erant; at romanus Spectat0 ludos profecto interpretatus est. Praptorea cum Davus aits Pamphili quaerendi causa ad forum pereurriSSesiquo cibi in quondam oXcelsum Oeum ἡ SeendiSSe,undo rilom filium conspiceret nil. 56, em non
vidus vi licuisso servo coram Athenisensibus l0quenti illo locus quis osso reticoro ' Ita tiam d. 7 MEun. 234 Torontius proprii communia et universalia substituisse censori potest. Semper tamen cavit poeta ne propriis graeci latina propria substitueret. Quin otiam si ominoris commentum illud Torontianum do Chaseroa publico in Pira00 Custode V. Supra p. 89 Sqq. Simulque ea reputaveri quae Donatus adnotavit ad A d. 175 ' eqnumne Aesehine, hic tu possides bene hi id os Athonis ubi grauius crimen est dominari
uelle, manifesto apparet in ea re elaborasse Terentium, ut eam quam Sibi ipso graeca vita imaginoni finxisso quo potuit accuratius XpreSSam redderet, non eam quae licet Vera non tamen osset Romanis familiarisit vulgata allauti neglegentia cum graecis latina miscentis at iii ab angusta diligontia Luscibon vertentis et male Seribentis ' aeque alienus.
Ludos aperto commemorat lautus Rud. 35 Pers. 33. Spongelius And. ad h. l. ' ais sol chor onni in Athen
Cf. Phorm. 405 et Hermania. ' rioch Siaalsalf. p. 470 Sq. Et in Lusci quid om Thensauro notavit Terentius ' contra
179쪽
II. Ad oeconomiam quod attinet, eam Terentius secutus est iam, ut rem Variaret et locupleta ros, simul vero prospiceret ne eventum retardaret. Atque
ha0 trifariam egit. Vidoli 0t A. Longis narrationibus t monologis actiones et colloquia substituit. Ita quo a in Andria monologum Simonis Andriae Menandrea proprium subsidio paeno similis Menandreae fabula in casenae formam redegit, o pro Syri narratione Menandrea raptionem aetam Diphiloa fabula Adelphis inseruit, o Eunucho addidit porsonam Antiphonis III 4 quieum loqueretur Chaeroa IIII, o Parmenonem in necessitate interloquentem II 1 aut sine causa prod0untoni fecit, o alturam H0aut0n timorumenν partem de amore Ctosiphonis et qua IV 1 narrabantur p. Men. Si
Vera coniecimus, ' in Scaena agi maluit.
D. Argumento fabula pormittente, alias aliundo adseitas personas vel a se ipso inventas adloci fabulae. Eius modi sunt a in Eun militis ot parasiti personae de Colaeo sublatas, O 0rsona Charini t Byrria Andria Menandreae additae. C. Ad ventum rastinavit resectis quae ad rem non erant. Idcirco ab sententia generales et redundantes vel prorsus omisit vo breviavit tonaque longiuSeula enumerationes: nil. D. I 48 K. et ξ εραυολ., P. II 12 K. και τε χρω mω κτλ. D. IV 39 K.)
naturam iuriSque consuetudinem Sc Romanorum posita argumenta , On ad Eun prol. 10.
Eadem de causa Turpilius quoquo videtur principio Εα κληρου Menandreae servi personam addidisso CGF IV 116 sq. p. 1 Sq.
180쪽
Orationem quodam modo Condensa Vit.
Sed seconomiam rapea fabula Vix umquam poeta licuisset porturbare, nisi rerum coagmentationi, ita ut dicam arto sua prosp0Xissos. Cui rei inservisens Torentius alia praseparavit ad mutatam fabula conditionem accommodata, alia commuta Vitcommutata fabula ut 0Sponderent.
V. Supra p. 3. V. supra p. 139'. V. supra p. 60 sqq. Id sero etiam aliunde pendere p0S-
V. supra p. 101'. Huius modi autem nuga aeque ac longa solitoquia servis currontibus in Via laetasqu0 0A senuntiantibus fere attribuuntur. V. l. Stich. II 1 Curc. 3, Men. I 2. Qui quidem currontes Servi minimo adriserunt Terentio, seaut. prol. 37, o ab illo uno quod apud eum repserimus huius modi perSonarum Xemplo And. II 2 vana set Scurrilia verba omnino