Chronique

161쪽

LinEn SECUNDus reversus est deposito diademate, monac uisae tu ost, dic 'ns se indignum inperio quia victus fueratu in cujus locurri eo imperator constituituri', si lius Parili patricii Crurnas vero, e Bulgarorum, qui ille forum imperatorem ante duos anno inter se cerat et Michael oui de Mesia sugaverat, Secundi rebit elatu S, Cum magno exercitu Constantinopoliri obsedit et juXta portam civitati S a Stra posuit. Quem ante menia urbis equitantem eo im- Perator, eruptione Oluis acta, super eum irruit, et graviter Vulneratum sugere compulit et in patriarn turpiter redire. Qui regre S Su in patriarii, de ipS Vulnere post tres die mortuus

e St.

25. - Dompnu vero pii SSimu et gloriosissimus imperator Icarolus, dum quis grani hiemaret, anno Septuage Simo Primo elati Sue, regni autem quadrage Simo Septimo, Subacte aute in Itali quadragesimo tercio imperii vero quarto decimo, rebuS

humani excessit XV kal. ebruarii, sepultus quis in basilica Dei genitricis, quam ipse construxerat Corpus ejia aromati

gatum et in sede aurea sedens positus est in Curvatura epulchri, On Se aureo ac Cinctus, evangelium aureum tenen in

manibus et genibus, reclinatis humeris in cathedra, et capite honeste erecto ligat aurea cathena ad diadema in diademate lignum Crucis positum. Et repleverunt sepulchrum ejus aromatibus, pigmenti S, balsamo et musgo et thesauris . Vestitum est corpus ejus in lumentis imperialibus, et sudario sub diademate acies ejus porta est'. Sceptrum aureum Otsculum ureum', quod eo papa consecraverat, ante eum posita', et sigillatum est sepulchrum et . Nemo referre potest, quantus pro eo luctus fuerit per universam terra ira nain et a paganis plangebatur quasi pater orbis . Obiit vero in paco unctus oleo sancto ei viatico munitus,' constituitur deest . - 1 ac diadem F. G. - thesauris multis inituro da C. -s' Cilicium ad curnem eius 'oqilum i fit quod secreto semper induebatur, et super vestimensis impor in litius 'ero peregrinalis aureo positum est, quam Rotnam Portare solitus ira iit a lil. t et scutum nureum deest C. - posito sunt . posita s. dependenti c. - v in ei clausum ei ad i. . - eis A. - Maximus oro plancius inter christianos suit et

162쪽

anno Octingente Simo quarto decim incarnationis Domini. Et regnavit gloriosissimus Ludovicu S, filius ejuS, pro eo, regnante Domino nostro Jesu Christo, cui est gloria in secula

seculorum. Amen.

episcopis, et viatico Sumpto, et omnibus suis dispositis, commendans De Spiritum Suum obiit in ne anno DCCC xiv uti incarnatione Domini nostri Jesu Christi, qui vivit et regnat solus Deus in secula seculorum. Amen. C.

163쪽

LIBER TERTIUS

CAPITULA

I. Quod post hortem Homni Naroli Tlius u. Ludovicus regnum Su Scepit. II. - Quod Saxones et Franci expugnaverunt Sorabe S. III. me desectu lune et obitu Stephani pape. IV. me conjuratione facta contra imperatorem a nepote SUO. V. - De exilio Salomi r regis Abodritorum et rebellione Lio degluti. VI. - Quod exercitu imperatoris regionem Liuile viti vastaVerunt, et de pestilentia et paucitate rugum et desectu

lune.

VII. - De morte ornu ducis et de morte Leoni S imperatoris et nuntiis Lotharii et legatis Romanis et morte Salomi r et rigidissima hieme. VIII. - De pace imperatoris cum Patribus sui et quod exercitum in Pannoniam misit o Philippum in Aquitaniam. IX. me conventu optimatum multarum provinciarum cum

imperatore et de Purgatione Pascali Pa Pe . Quomodo Salomi r , Abodritorum reX, adductu e St et captu S. Quod Pi pinus, juSSu Patri S, Umexercitu intravit in Vasco

niam.

Quod orna, dux Dalmatim et Liburine, desunc tu e St.

De cespites longo I tedibu S latusque XIIII.

Quod imperator men Se malo, con Ventum suum in Franc nosuri tenuit. l. ct index iniit disssiron depulsae puruer. v dans te manuscrii K F.

164쪽

X. Me magine Domini Jesu

et Sancte Matris eiu et mago I iam et de pestilentia et defectu lune, et legatione multorum ad imperatorem.

XI. - Eraldo baptistat et ab imperatore Suscepto et de rege Abodrit OPUm. XII. - ossibus beati Sebastiani, martyri Suessioni S, tran Stati et ejus miraculi et

de morte Eugenii pape. XIII. - De conventu AqUiS- grani et legatione imperatoris ad Constant iopolim. XIV. - Eroldo et siliis Gotes id o Bonifacio comite et eclipsi lune. XV. - De terre motu et de legationibus plurimis ad imperatorem mi S Si S.

XVI. - De monasterio Sancti Philiborti ot de translatione corpori u ad Burgundiam

XVII. De obitu Pipini, regis Aquitante, et de obitu domni imperatoris Ludovici. XVIII. De tribus siliis ejuSot de obitu imperatrici S. XIX. - De incursione Ormannorum in Aquitaniam et Franciam et de arolo Brittanniam quinquies deva Stante et de animo Lotharii. XX. - obitu Karoli et quadrisida division imperii. XXI. - juratione Francorum in Karolum. Quod eardus, dux Abodrito

rum, ad Compendium Venit. Quod Eroldii cum UXOre riua veniens ad imperatorem Magontia O. De quod duinus, abbas Sancti Dionisii, Romam misit. De conventu facto quis grani, mense februari O. De pace inter Normannos et Francos et de rebus Eroldi. De terre motu facto nocte Aquis grani, ante P a Scha quatuor diebuS.

Quod ormanni Herio insulam

incendunt.

De morte Caroli Calvi o sanis ejus; Lodovicus Halbu S regnavit pro eo.

165쪽

LIBER TERTIUS

1. Igitur postquam christianissimus η gloriosus imperator arolus mortuus est, nuntiatum est Ludovico filio ejus, in Aquitani apud Todo adam villam, ubi ipse tunc hiemabat, a pluribus nuntiis Tricesimo autem die obitu patris, quis grani

Venit et Consen Si ac favore omnium Francorum, Patri Succe S Sit.

Et ad suscepti regni administrationem cura conve PS a primo legatione gentium que ad Patrem Venerant ab Solvit, et alia ad patrem venientes simili modo suscepit Precipua tunc legatio erat a Constantinopoli directa. Nam Leo imperator, qui Michaeli successerat, dimis S Amalerio episcopo et Petro abbate, qui ad Michaelem mi S si ad se tamen venerunt legato Christosorum Spat rium et Gregorium diaeonum cum ei ad domnum Karolum misit cum descriptione et confirmatione acti ac sederis. Quibus dimissis, Ludovicus direxit cum eis ordebertumh, negen Sem epiScopum, et Rico inum, Pictavinum comitem, ad Leonem imperatore in Ob renovandam Secum amicitiam et Pedictum pactum constrinandum direxit, habitoque Aquis generali populi sui con- Ventu, ad justitias aciendas et oppreSSione populorum reVelanda S legatos et omnes regni sui parte dimisit, et Lernardum regem it alie, nepotem uiam, ad se evocatum, muneribus donatum in regnum remisit'. Cum rimal do duce Beneventano, actum secit ut confirmavit eo modo quo et pater, Scilicet ut Beneventani

tributum, annis singulis, viginti quinque milia solidorum auri darent. Tunc duos ex filiis suis Lotharium in Baio iam, Pipinum in Aquitaniam misit Eroldus et Raetis redus, regesianorum, qui

anno superiore a liliis Gotes ridi victi et regno Pul Si Sunt, Pepara-

166쪽

tis viribus, iterum eis bellum intulerunt. In quo conflictumagin-Didus et unus de siliis Godes ridi qui major natu erat intersecti

sunt. Quo facto, Eroldus rebus suis dissidens, ad imperatorem venit, et se in manus illius commendavit. Quem ille susceptum in Saxoniam ire et oportunum templa expectare juSSit, quo ei, Sicut petierat, auXilium ferre potuisset. Domnus autem Ludovicus imperare cepit CCCXIIII anno ab incarnatione Domini, id est eo ipso quo pater ejus obiit. Jussit vero ut Saxones et Abo-driti ad hanc expeditionem prepararentur Temptatumque S in illa hieme duabus vicibus, si Albiam transire posset. Sed mutatione subita aeris molliti glati fluminis resoluta, negotium remansit imperfectum donec hieme transacta, circa medium malum oportunum templa proficiscendi arrisit. Tunc omnes Saxonici comite omnesque Abodritorum copi cum legatis imperatoris Bal-drico, sicutjussum erat, ad auxilium Eroldo serendum, trans Egidorem fluvium in terra Normannorum vocabulo Silentis perveniunt. Inde profecti, Septimo die, castra ponunt in litore Oceani. Filii autem Odes ridi ducentas naves et magnum exercitum habebant in insula tribus milibus continentia Saxonum Xercitu. Sed cum non auderent congredi cum Xercitu imperatoris, nec Xercitus imperatori cum pSi S SaXone S, aStati Vicini pagi et acceptis obsidibus popularibus XL, reversi Sunt Saxoniam ad imperatorem. Ipse enim tunc hiemabat in aerbrunno, et conventum generalem habebat. Ibi cum omnes orientalium clavorum primores legati essent, adlatum est ei quosdam de primoribus Romanorum ad interficiendum Leonem papam in urbe Roma con Spi-ΓaSSe, et ait Sa aperta, jus Si ipsius pontificis, omnes illius stactionis auctores suis se trucidatos. Quod cum imperator mole Ste se 1 Pet, ordinati S clavorum et Heroldi rebus, ipsoque in Saxonia dimisso, cum ad Francono surdh palatium venisset Bernardum, nepotem Uum, tali regem, qui et ipse cum eo in SaXOniam fuerat, misit Romani ad cognoscendum quod nunciabatur. Ι cum Romam venisset, egritudine decubuit. Re tamen qUa compererat per erat dum comitem qui ad hoc ei legatus fuerat datus, imperatori mandavit, quem legati pontificis Johannes, epi Scopus

167쪽

LIBER TERTius 11 ISilve Candide, et lieodorus nomenculator, et Sergius dux Sub Se

cuti ducitis que domino suo obiciebantur per omnia imperatori satisfecerunt Legati Sardorum venerunt de Caroli civitate,

dona serentes, et a cum Ambula rege Sarracenorum acta, per triennium servata et Velut inutili rupta est, et contra eos

uerum bellum susceptum est. Noribertus Iliscopus et Ricoinus, Comes Pictavinus, de ConStantinopoli regressi, descrip tionem acti, quam eo imperator ei dederat, detulerunt. Qui

inter cetera terre motum gravis Simum, menSe auguSto, CP Ontinuos quinque dies ibi contigisse retulerunt, quo ipsius plura urbis aedificia ceciderunt, et aliarum civitatum populi ruinis

oppressi Sunt Sanctona quoque civita Aquitante, Inense Se P tembrio, valde tremuit et ruinis multa rostravit. Hi enus fluvius Alpinis rubribus auctus est ultra Solitum, et Romani, cuia Leonem papam egritudine decubuisse viderent, colle clamanu omnia Predicta que idem ponti se in Singularum civitatum territoriis noviter construxerat, primo diripiunt, deinde immisso igne cremant. Re vero Lernai duS, misso inigiso, duce politanno, cum Xercitu seditionem illam sedavit, et quege Sta erant per legato imperatori mandavit.

e. Ilienio transacta, Saxones orientales et Franci jussi sunt sacere expeditione in ab imperatore contra orabo sy clavos qui imperata Strenue secerunt, et contumatium audat iam parvo labore CompreSSerunt. a In una civitate X pugnata, quicquid in ea genterebelle videbatur, subjectione promis Sa conquievit. VaScone SVero qui transmaronnam et circa Pireneu in montem habitabani propter Sublatum ducem Suum Siguinum . quem imperator Sub Stulerat inde ob inorum ejus pravitatem, Solita evitate commoti,

coniuratione acta, desciverunt, Sed duabus expeditionibus ita sunt edomiti ut tarda eis deditio et pacis impetratio videretur. Leone papa V kal. uni obeunte, Stephanui diaconu lapa GP

168쪽

112 ADEMARD CHRONI CONdinatus, ante duos menses consecrationi Sue, ad imperatorem contenden per duo legatos, de Sua ordinatione ei mandavit Imperator vero Remi ei occUrrens, cum magno honore Um SUScepit. Qui insinuata causa adventu Sui, et celebrati mi SSarum Sollempniis, diadema capiti ejus imposuit et ab eo multis muneribus ditatus, et utilitatibus ecclesiasticis positis pontifex romanus imperator Compendium ' palatium petiit. Ubi de Hispania legatos Abderram an silii Ambula regis, ad Se mi S So Suscepit. Completisque ibi XX diebus, quis grani ad hiemandum profectus e St.

Ubi habito concilio, id est indictione decim anno imperii

sui tertio, ab incarnatione Domini Octingentesimo XVI', jussit si eri regulam canonicis excerptam de diversis patrum scripturis p decrevitque eam Observandam a Cunoni ei ut, sicut monachi respiciunt ad librum regule sancti Benedicti, sic perlegant canonici inter se librum vite clericorum. Quem librum Amalerius diaconus ab imperatore jussus, collegito diversis doctorum sentenciis. Dedit ei imperator copiam librorum de palatio suo, ut ex ipsis ea que Viderentur Ongrua XCerperet, et ita, cum decretis episcoporum qui ibi suerunt, vita clericorum roborata est. Scripsit eidem impe

ratori supra dictus Amalerius librum de ossiciis divinis, et de

varietatibus eorum, et de ordine psalmorum juxta clericorum Sum antiqUUm. 3. Interea legati Abderamam, silii Ambula Z regis Sarracenorum, de Ce Saraugii Sta mi S Si paci petende gratia Venerunt, et Compendio ab imperatore auditi, quis grani eum precedere jussi sunt. Quo cum perveni S Set, legatum Leonis imperatoris pro Dalmatiarum causa suscepit Nice forum. Quem quia Cadolac, dux Dalmatie, non aderat, Sed in brevi venturus putabatur , uSSite Spectare. QUO Veniente, ratio habita est inter eum et Nices rumde questionibus delatis, et quia re ad Romano et clavo pertinebat neque Sine illorum presentia poterat iniri, dissertur Misit-n dispositis E, F, G - o Compendium deest , F, G Romam ponti sex rediit se imperator F, G - p sententii E, F, G. - Amalari US F, G. x petebatur .

169쪽

LIBER TERTIUS

que Algerium , nepotem inrochi ducis, cum Nice soro et cum Cadalone in Dalmatiam legato quoque Abderram an o Si tre Smenses remisit'. Tunc filii Gode ridi, regis Dariorum, propter assiduam infestationem Eroldi, miserunt ad imperatorem, o Stulante de pace, promittentes eam e Servare. Sed cum hec simu lata magi qua In veratia viderentur, velut inania neglecta Sunt et

auxilium contra eos Eroldo datum Luna non a se bruarii, hora nocti Secunda, defecit, et cometae in Signo Agitatori apparuerunt. Stephano tunc papa obeunte, VIII kal. ebruarii, Paschalis, ejus successor, mittit imperatori epistolam excusatoriam, in qua non solum sibi nolenti, sed eciam plurimum renitenti pontificatus impositus fuerat. Misit et aliam legationem, rogans secum firmari pactum quod cum predecessoribus ut sactum erat, quod imperator pria Inptis Si me secit Feria quinta vero cene Domini, cum in Aquis grani imperator ab ecclesia, peracto officio, X iret, Sub eo cecidit subito porticus cum tabulato, et viginti homines cum eo ceciderunt, et quidam graviter assecti sunt. Ille vero scapulit en- Si quo accinctu erat contusus est, auris deXtra imperatori SVulnerata, femur dextrum juxta inguina collisum, Sed in Stantia

medicorum suorum, cito convaluit. Nam vicesima die, Novio magum Venatu SO Xercuit. Unde reverSus, generalem Sinodum

Aquis, more habito'. habuit. Ubi abbates regni sui convocavit et ut regulam sancti Benedicti Observarent ammonuit, et

abbatias Omnes in sua manu revocavit, ut nemo Omitum

Vel episcoporum eas inquietare potuisset, et abbates inter se quedam capitula decernentes, descripta recitaverunt Coram imperatore, que ipse manu propria roboravi Cum

episcopis qui aderant. In eodem conventu, ilium suum primogenitum Lolliarium coronavit et imperii sui socium constituri . cetero rege appellatos, unum Aquitante, alterum Baio te presecit. Conventu peracto cum Vos egi saltum venandi gratia Peteret obvios habuit legatos Leonis imperatoris et celeriter absolutos dimisit cum gratia. Nunciatur ei desectio odi itorum et Sali miri mandavit comitibus, qui juxta Albiam in presidio residebant,

170쪽

114 DEMΛRL CHRONI CONut terminos sibi commissos tuerentur Solomi enim tenuerat

Solia regnum Super Abodrito post mortem ras conis, et ab imperatore tunc jubebatur partiri regnum cum Ceadrago, silio Tras conis. Quare ita amaricatus est Solomi r ut adfirmaret Senumquam ad palatium venturum imperatoris, Sed mox unxit ami- cicias cum filiis Godes ridi, simul in Saxoniam Xercitum mi Se runt Super imperatorem, et claSSi eorum per Albiam usque ad Eses fled castellum venit, totamque turi fluminis ripam devastavit, et luomico Normannos pede Stre ducens, Simul cum Abodritis terreno itinere ad ipsum castellum accessit, quibu cum Franci fortiter restitissent, omissa castelli oppugnatione, di SceS-

serunt.

4. Igitur imperator, venatione facta, cum Aquis grani reverteretur, nunciatum est ei Bernardum, nepotem Uum Itali regem, consilio pravorum hominum tirannidem meditatam jamque omnes

aditus quibus in Italiam intratur firmasse pre Sidii S, et quia omne SItali civitates in illius verba uraverant, quod e parte Verum

erat. Imperator vero, ex tota Gallia et Germania congregato Summa celeritate maximo exercitu Italiam intrare se Stinat BernarduS,

rebus suis dissidens, maxime quod a suis cotidie se deseri videbat, armis depositis, se reddidit', et ultro uti e Sta erant omnia apparuit. Principes hujus conjurationis fuerunt istici Egidius, primus inter amicos regis, Rai nardus, camerarius ejus, Ra inerius filius Maineri comitis, cujus avus Ardradus contra Carolum imperatorem Conjuraverat. Fuerunt in eo scelere multi alii nobiles inter quos Anselmus Mediolanensis episcopus, Wisadu Cremonen Si S, Theodulfus Aurelianensis Detecta vero fraude et conjuratione et Seditiosis captis, imperator Aquis grani revertitur Tran Sactoque

quadragesimali jejunio, paucis diebus post Pascha, judicati sunt

conjurates cum rege Bernardo capitalem sententiam subire'. Rex Bernardus cum impeteretur ut oculis privaretur, en Se Stricto Se defendens, quinque Francorum Ortissimos occidit, et ipse vulneribus consessus, mortuus est. Alii autem XOrbati fuerunt. Episcopos inodali decreto depositos monasterii Set in terminos D. - a videbatur Ε, G. - Dosesilo F, G. - dedidit A. - judicati sunt F, G. - conjuratos capitalem jussit Subire sententiam , F, G. - imperaretur D, E, F, G.