장음표시 사용
651쪽
A fructuosum esse eredimus, eisque ad eorrectionem ,, sui3eere existimavimus, quod inest eoidibus eorumi, fides , qua eonsderare possent, quid de Divino judiri elo tarmidate deberent . ,. Hic docet Augustinus, dolorem ex praevia fide eonceptum per eonsiderationem,& formidinem Diuini iudicii, non tantum esse 'timosum, a de Aque ab indueenda desperatione alienissimum: sed etiam ad Dei gratiam in saeramento poenitentiae impetrandum valde propinqui disponere a nam dieit, quod impetret veniam, animam porget Ia aeternum, sin, elat ad torrectionem constent hos , atque deprecantibtis, id est, petentibus absolvi, ques paenitet, qui rogant, quI pedes campIectuntur in. , ut in praecedent sepistola Nectatius loquitur. II. III. Augustino caeteri Patres adhaerent, di inter hos Clemens Alexandrinus l.et. Strom. At prima DIdem ad autem Inetinatio nobis Dei apparet, pact quam tDmer , ET SPES, O paeniteat a . Et insta e Ia tistre
Domini est , Inquit, Dei fortitudinii et Adaeu erro talis metas ad paenitentiam, ad SPEMs igitur non ad desperationem.
S. Greg. M. l.6. Registri ep. ag. Neotim , O Andreae , ait, quod perfecta compunctu formidinis trahet an mamadeemptivitionem dZAmox se itaque a desperation alienissima est. At nulla seth sententia omnes in hae matella errores seMale ius iugulat , quam quae traditur ab Authore operis de voe. sentis quod plerique S. Prospero, Quesnellus S. Leoni attribuit. Illie in editione Duae ena Anni is q. s. a. eapsti et . praefigitur hic titulus et Consensum vetantatis per gratiam Iuni , non festim ex doctrina . sistratione a sed
etiam ex terrore , O metti e eapitis vero exordium est hujusmodi. H Hune autem consensum non solum eo-
hortatio praedicantium, & inestamenta doctrinae , sedis, etiam metus gignit; propter quod scriptum este Pris, , eipsum sapientiae timor Dominie qui QUANTIS LIM BET TERRORIBUS inseratur, NON ALIUD
AGIT , quam ut quem fecerat timentem, saetae &,, volentems nee solum volentem, sed etiam sapiente me M Unde , di illud seripeum est: Beattii , cui donatam est, labire timorem Dei et quid enim tam beatis eum, quam ,, hie timor, qui genitor, eruditorque sapientiae est p,, In euius utique devotione, devota est se voluntas quo,, authote, eodem proficit ei more quo coepit. Clim a ,, exsto hie timor etiam per quamdam VIM MAGNI, , TERRORIS immittit ut, non ibi ratio extingustur, nee intellectus ausettur; sed illa potius, quae mentem ,, premebat, caligo discutitur ut voluntas depravata prius , atque captiva , recta e clatur . & libera .,,
Hine esses mus primo , falsum esse , quod , ut in sequentibus arileulis a Quesnello asseritur , timor solam manum eohibeat, es reum faciat , qui ex eo in agendo procedit; cum h contrario, ut vidimus, bonum voluntatis consensum , aliosque effectus optimos ope. retur. Discimus seeundo, timorem illum, etiam Duxigi Ihit terrorutis illatum , non algad agere, qtiam, tit, quem fecerat i ruentem, Degat, O vesentem di si novo Iad. ergo minime ad de perationem impellit: idem manifeste sequitur ex eo , quod eiusmodi metus sit a auer . eruditorque papientiae cte. desperatio enim est te terrima amentia , rationem prope extinguit, inielis Iectum aufert, calia inem mentis auget, non discutit, ae depravatam voluntatem magis depravat, arctiusque Diabolo manelpatr eum illitur, ut ex relato texture spieuum est , contrarii plane esse inis ex timore , , etiam vehementi, qualis issse exprimitur, otiantur; necesse est, ut a tali timore , seu poenitentia, quatenus ex eo concepta , non desperatio ; sed spes , exteraque perficiendae poenitentiae requisita nascantur, qvibus veliti ai . . . . clia efficiator, o Astro.
Ad oe satur Prepositio de itionibus Alexamisi VIII. Concilii T identini, atque ipsi
Scripturarum oraculis . col. 8 8.
I. onsentit enim t. atile. i .inter gi. a laudato Pon- tifice proscriptos. Timor Iehennae non est speris naturalis r item huic as. Attrusi, quae geleanae, c -- nartim metu cone pirar Dp AIemea heaeeo entiae De , non est bonus metas et sapernaturatis. Si timor gehennae,&ex eo dimanans attritio si honus motus, sit supernaturalis , ergo est gratia , vel ex gratia r atqui gratia non inelinat, aut ducit ad peceatum, quale proeul dubio est desperatio. eteo. II. Adversatur hule Tridentini sanctioni se Cf. ean. g. Si quis Axeryt, gelenaae mettim , per quem ad miserI- .. Mais Dei de peccatsi degenda consigimui, vesa peceato abstinemus, pectatam esse, aut peceatores pejores fa-eere, aaatima sit. Ad misericordiam Dei de peeeatis dolendo eonsuetere , est poenitere et atqui peeeatot ad Dei miselleotatam de meeatis dolendo conlinit per solum gehennae metum ; neque enim Tridentinum aliud motivum hic memorat, per quod ad poenitendum Impellitur : ergo agit poenitentiam solo timore animatam, seu excitatam et subsumo et atqui, teste Trid. metus ille , & proinde poenitentia ex eo proveniens nee peecatum est , nee peccatorem peiorem a Leit; qualem certe faceret, si ut vult Quesnellus , dueeret ad desperationem , funestissimam peccati speciem ; quod quantum a sanctae Synodi mente alienumst, patet iterum ex his eius verbis se Cf. e. 6. Perea rores . . . . Divisae jtistitiae timore. . . . DTILATER coaevitiantur; quae enim ex desperatione institas; lino quae non pernicies pPorro quae fit timoris vis istas doeet se strvi e. . exemplo Ninivitatum : Hoc enim I inquie J timore uti-- siter eoneum Nini vitae . ad Jonae praedicationem ple- nam terroribus, poenitentiam egerunt , & miseri-,, cordiam a Domino impetrarunt: D absit igitur ut ad desperationem impulsi sint. IU. v. Pluta ex Setipturis, Patribus, Bellam no vide apud Authorem.
Dissoloisur argumentum desti tum ex Scria
Ex authotltatibus, quae sive hie,sve infra obile untur, solum sequitur, timoiem suppiseii a Deo inserendi , ubi pusillanimitati, vel infidelitati eonjungitur et vel rationis limites exeedit, salsi ros ege-ctus habere ; quorum causae , ut timoti illi extraneae sunt, Ita fundamentum non praebent concludendi cum
tentiam , Da hae est muli siesenta , et magii HeaI ad desperationem
Gregorius Magnus ab viuersariis allegatis
illiae mini, savet. Col. 88 T.
Perperam ab Adversariis imploratur S. Ber
652쪽
Insitatio Moguntina praesensem articulam non
defendit: sed totam sitie euiae semis de ru
more , charitate, gratia , voluntate Dei em
ga salutem hominum fundittis subvertit . COI. 8s s.
in spem retorqueri posse et pari enim iure, hoc est, nutilo, contendam , eum , qui ex spe aeterni praemii Dei mandata eustodit,hane animo semper scelestam voluntatem fovere r Nouem piaecepta seroare , F noua ser-saa sitis prorassa esset retruatio. Sicut ergo motivum spei, ex quo hie , & nunc operor, non excludit motivum aliud V. G. amoris henevoli, ex quo operari possem , s nullum pramium retia agentibus eonstitu eum esset; ita nee moti vum timoris exeludit alterius virtutis motivum , ex quo operari possem . si nulla poena deereta esset Dei mandata violantibu . Sed iam sanetioribus armis error debellandus et .
Error eonvellitur Scripturis Sacris. Cosis a p.
I TR ad Eo. Propostlonii defensonem mutui fieri Augustinus , allegant Hexapta textum tinterim ex selm. ig. de diversis alias as. e. i. eumque nee fideliter redditum , nee ad rem faeientem ; eum illie nulla desperationis se mentio, nullum vestigium .
SEXAGESIMA PRIMA PROPOSITIO DAMNATA.Timor non nisi manum cohibet; cor autem tamdiu peccato addicitur, quamdiu ab amore justitiae non ducitur. Observ. m.
CAPUT LError 8 vitiatis fontibus ent, rationis lamiani manifest/ contrariis. CLO 2 s.
I. DRoposito duo ager t. Primum est i Timor nun- 1 quam cohibet peeeandi voluntatem et alterum es rQul agit ex timore, & non ex eliaritate, hoe ipso peecat . sn minus externo opere , saltem peeeandi desiderio. Partim hie recoquitur, ut patet, Quesenes liana M. di sequentes, quarum origo ess Baiana 38. omnis amor ereaturae rationalis aut vitiosa est cupi-,, ditas, qua mundus diligitur, quae a Joanne prohibe tur ; aut laudabilis illa eharitas, qua per Spiritum M Sanctum in eoide diffusa Deus amatur. ,, Quesnellus itaque , exemplo Jan senis , per tistitiam, intellia lettereatam , & amorem JUDiae cum charitate eon sundit iuxta hane alteram san senii paraemiam s. s. de grat.
Frip dicta charitate. II. Fontes errorum, qui ad timorem speciatim attinent, aperire eoepimus ad praeeedentem Propos. e. r. . Sed quidquid hue spectat a Jan senio traditum invenies iis locis , quae ex ipso re insimus ad Ptop. q. c. i. n. s. III. Praeeipuum ejus in hae matella errandi fundamentum est, quod eum superiorum temporum haereticis opinetur, actionem omnem. etiam quae a Deo sub interminatione aeterni suppi seli imperatur , natam extimore annexum habere peeeaminosum hune , adeoque liberum voluntatis aetum conditionatum et notiem praeceptum servare , si impana postem et qnae opinio san/ahlut diisma est, spnque rationi contraria. Nam quiessi eaeltet timet uehennam , id est , ita timet, ut toto conatu vitate vestes si hiat, eam non modo incurri externa violatione praecepti, sed etiam eondit lonata
violandi voluntate a profecto hoc ipso quod ex salu
tari gehennae metu praeceptum ellterius servat,etiam a servat interius, eoque tam voluntatem, quam manum
a peccato eohibet; no alloqui dieat ut simul libeth nolle , & velle eo , quo dictum est, modo intentatas a Deo poenas effugere, quod est contradictorium. Iv. Neque vident Novatotes quod dicunt de timore , QCripturarum textus suppedItabunt Patrum testiiso monia inferius produeenda .
Veritatem eatholicam errori damnato oppo tam tradidit AG inus. Col. 233.
I. Onelene so. In Psal. a i ad illud: EZ d o QA ttis, O trepidus t eor metim ita docet i ,, Habuerunt quidem & illi ( Tyranni ) verba minacia proscribo, oe- eida e e. sed tua me potius verba terruerunt: Nolite M timere eos, qvi ece sint eo ut i sed eum rimete, qui po- , , test O eeratis, ta animam pergere In gegetnam: abis, his verbis formidavit eor meum ,& eontempsi perse-,, euiolem, & vici Dsabolum . M Si vieit, ergo sotmido gehennae non actum modo externum eohibuit, sed etiam internum , id est, voluntatis consensum, a quo tota pendet victoria. II. Hi ne in Psal. iret. enarrans haec verba, DbI termis eorum non inregetor , ct Ignis eortim non extingtierar ait: Audiunt haee homines Aliquia veria futura sunt impiis, ,, timent, & chntinent se a peccato r, , imo , ut mox addit; se si constititia jUstia. Et lib. a. de Gen. eontra Manleh. e. 2g. Nihil enim se revoeat homi- nes a peccatis , quemadmodum imminentis mortis,, cogitatio, , quem locum Echius Luthero quoque objeele. Peccatum proprie, le simpliciter dictum, est peceatum internum , de voluntatis r ergo timor ab eo nos resecat, euent aer; producitque aetiones scitiae, adedque ex omni parte bonas. III. Seem .is. de verbis Apostoli. Timor est servus D ehatltatis i Ne poli deae Diabolus cor tuum , praece dat servus In eorde tuo, de servet Dominae venturae H locum gle. Non pom det Diabolus eor, ni is per eor. dis seu voluntatis eonsensum et sed timor , teste Augum stino, esseere potest, n3 po deat Diabolis tor, e taciet iam n3 cor , seu voluntas consentiat. Hine rursus e p. iao. ad Honoratum praemissus timor In eor non situm pellit INDE consuetudinem malorum operum, ,, de servat charitati locum . , , ergo non tantum ex manibus, sed eis am ex eoide pellit opera mala. s. Doctor .de gratide lib. ar h. e. . S. si cavere debemus, inquit, ,, ne nos arbitremur non aecepisse spiritum
o TIMORiS DEI , quod fine dubio magnum est Dei
H donum . . .. non quo timore Petrus Christum negauit;,, sed illius timoris spiritum aeeepimus , de quo dicit ipse Christus , Eum tImete, DI habet petestatem , Eue,, animam , di corpus perflere In gelennam i hie elari csme di ii inruitur timor Des . de horusatim et quem vera saeuit effectum habere possint , docetur serm. s. ex Sirmondianis, aliis dia . n. s. A TIMOR HOMINUM A sorte CORPUS potest ab immunditia temperate; ANI A MAM autem non nisi TIMOR DEIri, ergo timor Dei, seu gehennae a Deo infercndae temperare eotest non se. Ium eorpus, sed di animam ab Immunditia; quod quid aliud est quam eohibere ansm& eonsensum in immun ditiam, seu impedire, ne corseeeato immunditiae antea istors cujus contraditi otium a Quesnello asseritur p
653쪽
IT L. de eateeh. rudib. e. iet. H Qui propter heatitudinem sempiternam , & perpetuam requiem , quae Poli,, hane vitam sanctis sutura promittitur, vult fieri Christianus , ut non eat in ignem aeternum eum Diabolog,, sed in regnum aeternum intret eum Christo, vere lae. se ehristianus est, eautus in omni tentatione dic. M ergo timor gehennae est motivum suffetentissmum repti mendae omni tentationi, aded e cohibendo volu tatis consensui in peccatum et quantum vero talis ehristianua adhue abut ab amore Dei benevolo, leugratuito, videre Ileet ex reliquo eontextu sententiae, quam in terram produximus ad Prop. q. e. as. n. s. Neque dieas, in Augustini verbis non exprimi solum amotivum timoris, sed etiam desderii healitassia i m. Fiternae e respondeo enim , desidersam illud virtualiter involvi in timore seu sueta gehennae , saltem quatenus hae tam sensus, quam damni poenam complactit ut runde nolle poenam damni, de velle heatitudinem sempiternam s non idem , eerte alterum alteri necessario connexum est. Adde, desiderium beatitudi his non minus, quam timorem poenae ine laevo vitiosum esse, cum neutrum hie nascatur ex amore benevolo, sine quo omnis aetio, Ac volitio mala est per Prop. q. Nieqq. Atque ita relatus textus , quoniodocunque sumatur, Novatoti fatalis est.
Sancti Basiritis, Ambrosius , Hieron mus ,
l. CAnctus Basilus In Psal.gg. H Disgies cinerunt. Ti-d is mor salutatis est , qui SANCTITATIS OPE- RATORIUS. vis en attem,qualla st Si quando te
senseris ad unum aliquod eieri ae proslire peceatum; M ad mentem revoca formidabile illud , nee ulli motis, , talium tolerabile Chiilli iudicium . . . Hae time . de hoe timore eruditus ANIMAM a eoncupiscentia ,, ad haec mala velut fraeno quodam relide . Ibidem paulo supra . Quorum animum accupavit Dal
timoi , OMNEM IMPdRTUNITATEM. qudi ex , , peccati affectione,ae perturbatione otitur, v I TANT, Timenti itaque non est inopia ; hoe est , nihil illi ad D ullam virtutem deest, qui PER TIMOREM ABA OMNI PRAVA ACTIONE COHIBETUR. Quot
verba, tot spicula, quibus Questelli error eonfigitur. II. S. Ambrosius in Psal ris. set m. is. M Tunc cogno-,, scitur Dominus, eum timentium eonvertit affectus M gravis terrore judies tr ergo terror iudieii non tantum cohshet manum; sed etiam voluntatis affectum a malo ad bonum eonvertit. In eumdem Psal. sem. ra. Divini iudieii terror ter- , , rorem excludit humanum et M ergo etiam voluntatem peccandi,quain terror humanus involvit. Et in ejusdem Psalmi v. mo. Configat has earnes ti-,, mor Domini, & sud telorum ejus, & SERUIT UTI REDIGAT qui eonfigitur, morti fieatur, ut
A PECCATO DEFICIAT , ET DEO UIUAT .
Cainem servituti non redigit , peecato non deficit, Deo non vivit, qui pee candi habet voluntatem, utelarum est. III. S. Hieronimus ad Fabiolam Mansone dig. o Dum ., tormenta formido , servavi gratiam , quam recepe-,, rami hanc certe non servat, qui erimen desiderat. Rursun in e. i. Malach. M vult itaque primum Deus , ut A filii eius simus, & bonum voluntate laesamus: Si hoe,, eonsequi nolumus, ut saltem servos nos habeat , se a H malis per suppliciorum formidinem re e edamus et , Inter pectata autem propriissime mala sunt, quae inis
Iv. Denique S. Cyptianus i. g. ad Quirinum c. sto. asse iit , fundamenitim, ta firmameniam fidei , ae spei esse i Morerer hic ergo areet peccata , quibus :utraque vii- ius debilitatur , nutat, evertitur .
clari ma tibique es Gregorii Magni contra
damnatum articolam sementia. Cohs i.
PAuea delibamus: Las. Mores. e.etet. Ita fatur e , , Saepe qui iubentis verba non audiunt, ferien-,, tis verberibus admonentur . ut AD BONA AETER-
NA SALTEM POENAE TRAHANT , quos praemia
D non invitant. . . sunt nonnulli, quos a perditis momia ribus, nec tormenta compeselint . . . fatuitas quippe
stultitiae est, quod illos sie iniquitas obligat , ut a. CULPA eos nee poena compescat. M . II. . . IV. Rursum hom. as. in Evang.,, Hunc tanta tim mor Is iudicem ante oeulos ponite ; hune venturum ram, mete , ut, cum venerit, NON TIMIDI, SED SEA CURI videatis . Timendus ergo', et Terror ejus nos ad usum BONAE OPERAUONis
exerceat; metus illius vitam nostram A IRA UI- TATE compescat. HIn duplieem hune textum ita observo et Goa , di pravamias, seu peeeati malitia sne mala voluntate nulla est es ergo eulpam, & pravitatem compescit timor, etiam malam voluntatem eoeleeer Et, nisi id verum sit , falso Gregorius asserit, timorem ad bona a terna trahere , ad usum bonae operationis exercere, Be e Seere, ut sudicem non timidi , sed heuri videamus i hae enim omnia eum mala voluntate eohaerere non posm
Damnato articusi infe sunt S. Prosper, Ioelaatho lib=i de vocatione gentium, S.Be nardus , Hugo a S. victore. CoLs T.
I. L Utherem opustuli de voe. reat. novae de timore Doctrinae fatalem exhibuimus ad Propaeo. c. a.
IL Non aequiorem esse S. Bernardum , sequentia tellimonia declarant. Serm. e diversi os uentis ansmisit a disset ite ri iam vero se eundo statu incipit homo,, esse sub Domino, qui tanquam servus eat cerem timmet , & metuit nE subigatur poenis : in quo sani statu
' coNvERSIO EST , EXITUSQUE A SAECULO,
O ET INTROITUS UITAE; unde & legis e Priatipiti m
et Iapientiae timor DomInis de alius quidam Propheta a , d risere, inquit , rao concepimus , era pariti latratis Og- ristini falatis Et infra: H Ante omnia timor e . neeessarius est , quo nimirum peceata possint PRE-
TERiTA DELERE, ET CAVERE FUTURA;
rsiser enim Domiai , ut ast Scriptura, expetiit pecca-U tuis . sive quod jam admissum est; sve QUOD TENTAT INTRARE i expellit sanes Illud quidem POE-- NITENDo , hoe , RESISTENDO : A Quid effeaelus ad Quesnelli errores sexagesinium Sa.or.& cateros plures retundendos pPraeterea Domini ea i. post Oct. Epiph. selm et eum tri-ylle em timorem distinxisset, quorum primus est, ni erue eis r In gehenna s seeundas, ni excludamur vim Ane De a ter tui ne fort/ deseramur a graisecis , subile it i Et easdem omnis timor Domini sciat aqva ere tintiit Unem . A extititiit peccati concupiscentiam . Quid est peccati concupisceat a , nis peccati voluntas, aut desiderium pRursum de Stat, viri. pati. g. se habeti,, Est & alius ti- mor respectu in habens in Deum , quando videlicet ip- , , sum Dominum timemus propter potentiam ejus, quia . potest animam, de corpus mitte te in gehennam . M Hune autem Dominus jussit habere dieeas: Nolite tD,, mere eos, qai eteidani ceravit . . sed i m te etim qui ct ,, In hoc autem timore aliquantulum vis exaritatis est , is in hoc quod ad Dominum respieit, di donum Dei est et M sed quia ex eius potentia habetur, poenam habet, de
654쪽
,, sersilis dicitur , de quod insito suo bonus, sed non
perfectus est, nee ad salutem sufficiens. veruinamenis per excrescentes gradus melioratur , & adeo homi-
nem corrigit, ut NEC ACTU, NEC UOLUNTA-,, TE PECCARE LIBEAT , etiams peeeatis oblige-,, tur invincibilibus . ,, Hie loeus per spleuitate sua ita lueet , ut talpa cae elotes esse oporteat, qui eo Quesinellum jugulati non videant. III. 'que evidentia habet Hugo a S. Ulctote ob exeelis ientiam ingenii, & do itinae uer AMUIntii dictus . vide Morerium. Itaque l. r. Nise. tit. HR. M Cum linquit , ad delectationem praeeipitem ampellit desi-,, derium culpae , eohibet a delectatione timentem pro- videntia poenae . In hoe enim quod eernit , quod post eulpam poena sequitur sive in eorrectione,sve in dam-M natione, REFRAE NATUR A CULPA SivR INA OPERE, SI vE IN DELECTATIONE. Timor er-H go si num: IPSE TIMOR COHIBET, ET STRINA GIT EFFLUENTEM ANIMUM, &sale ad tole-M rantiam , cliendens, faeissus malam concupiscentiama, vincere,quam MALAM CONSCIENTIAM TOLE-,, RARE ; & eligit durum , ut durius evadat. ,, Si timor poenae refraenat a culpa sve in opere, sive in de . Iectatione , s stringit,& eohibet effluentem animum,s e Sest ut non toleremus malam conscientiam, nee esse est ut peccaudi voluntatem excludat.1v. Pluta ex eodem infra c.p.
SS. Laurentiitis Itistiniantis, Thomas , Bonamentura, Sal sitis pro communi contra damnatum articulum Bant sententia . Ces.s s i.
I. Q Anet ut Laurentius sustin. tract. de timore c. a. O , Timor hominum peeeandi differt facultatem , ,, Ee operationem ; non autem aufert; sed ret; net vo- luntatem , donec habeat opportunitatem, vel ocea H fionem r unde &quos suspendie a erimine. avidioresi, reddit ad erimen ,& astuat animo, quoulque perfi-D ciat, quod malum cogitat. Solus enim Dei As punientis aeterna paena, edaei flamma Oe., ut praemittitur J timor est, qui noeentes eorrigit, OGAT
. . . nam se ut remissa seeu istas eulpas admittit, ita
D DESIDERABILIS TIMOR DELICTA SEMPRRA ExCLUDIT, ET MENTEM CONSERUAT . , ,
Quot hie assertiones errori eontradictoriae t Similia hahet idem S. Patriarcha c. s. II. Angelicus 3. p. q.8 s. a. s. si Tettius est motus timo- , ris servilis , quo quis timore suppliciorum a peceatisa, retrahitur perearii, inquam a quibuse unque se i-lieet tam internis, quam externis . Iterum a. a. q. t . a. B., , Asiquis introdueitur ad amanis dum Deum per hoc, quod timens a Deo puniri , eeo,, sat a peccato, ut Augustinus doeet ,. Cesare dseeeato ex metu , est nullum peeeatum eommitistere, ob quod eam poenam incurras, quam times; sed ob peeeatum internum, & solius desderii, poena a Deo infligenda Ineuttitur: ergo qui ex huius metu eegat a peeeato, cessat ab omni delicto interno quod formidatae Dei vindictae obnoxium st. vide piaeterea Propos go. e. i. num. r. O III. Sed praecla-ilis mos tum ex S. Thoma, tum ex S. Bonaventura
locos reservamus eapsti s. s Iv. a Sanctus quoque Salesus eapite proximo opportuniua audietur.
Conciliam Tridentinum, Catechi mus Roma ianuae, Selo asiet eo tinissim/ damnato articulo adversantur . VI. y s 8.
I. V Celesia in Tridentino eongregata sessi E . e. q. ma L. ns seste supponit, attritionem , quae ex poenarum metu eoneipit ut , aliquando ex eludere voluntatem peccandi et ne alioqui non tam Lutherum ejusque sectatores, quam aerem verberasse dieatur e & pro morum doctrina futilem, inepeamque sententiam filiis suis obtrusisse , ut saepe ab aliis demonstratum est . Non aliter sane quam nos, sanctam Synodum intellexe- te Doctetes eatholici r hine suavissimus morum Mais gister S. Franei seus Salesus l. i a. de Amore Dei e. 18.ri Christiana illa veritas L 'Itidhu, di inferni, quae immediate praeeedunt),, summo pavete animum con-,, eutit . . . Ubi autem ille timoris sensus ita eor oeeu-,, pat, ut excludat, ejiciatque a Delum, di voluntatem
peccandi, QUEMADMODUM LOQUITUR S. A SYNODUS TRIDENTINA aestia dubib magnope-,, re salutaris. A timore lao . Domine , .concepimus cae,, parturitimui Dirutim statis, inquit Isaias; quod s-,, gnificat et Irata faeses tua eonte truit nos, de concipere,, fecit, ac parturire spiritum poenitentiae , qui est spi-,, ritus salutis .... Dominus noster , licet venerit, ut ,, afferret legem amoris, non omittit tamen timorem
,, illum ineuleate r r noete, ait, Oram , etiI pMen b,, animam, cae corpus perdere In gegennam. Poenitentiam ,, egerunt Nini vitae ex comminatione subversionis suae , , , ae damnationis; eorumque poenitentia Deo placuit ris Denique timot ille unum eii e septem doni, spiritus,, sancti, ut multi antiqui patres annotarunt: at , si M metus non ex eluserit voluntatem peeeandi de e. II. Audiamus & Bellarminum Tridentini interpretem l. . de poen. c. a X. , , Selendum est praeterea , t inm,, quit a , duos quasi gradus distingui posse in timore sen,, visi . Primus est , quando impedit opus peeeati ex- , , ternum a sed non voluntatem et de lite timor est bonus, & bonae rei causas quia bonum est , impediri opus ex-,, ternum; sed quia conjunctus est eum mala voluntate. non gignit contritionem , neque attritionem . Secun ,, dus est; quando non solum opus externum peccatis sed etiam voluntatem peccandi eo et cete SAEPE enim ,, homines , etiamsi nondum toto eorde Deum diligant, i, tamen confideratis malis effectibus peceati , di sup- , , plieiis aeternis, ad quae ipsos perdueit, fimplicitet odium contra peccatum eones piunt, & SERIO AB
A JICIUNT PECCANDI voLUNTATEM ; & hle
,, timor est melior, neque ex eo ullo modo crescit pec-- eandi voluntas, & de eo loquuntur Theologi , eum H dicunt, attritionem ex timore eoneeptam , dispositio-,, ne messe ais justificationem, &, saeramento accedente,
M revera iustificare , ut PERSPICUUM EST Ex
D CONC. TRID. sesLi . e. . , ubi legimus, attriti ,, nem disponere ad iuilificationem , si voluntatem pec-,, eandi excludat . ,, Denique clatissima Tti deuilui sententia extat sest/.ean. g. ,, Si quis dixerit, gehennae metum , per quem A . . . A PECCATO ABSTINEMUS, peeeatum esse aut peccatores peiores sacere . anathema se . , , Conmellium intes licendum est in sensu proptior atqui peccatum proprie dictum est internum s eum externum tantum denominatione extrinse ea peeeatum se: ergo, teste iterum Trid. Sinodo, gehennae metus peecandi voluntatem aliquando excludit. III. Tridentino penitus eoia sonat Cateehismus Roma tus , illo jubente composius parte a.c. s. Dranc oramaeerbitate prope a ANIMUS d peeeatis retocatar: eris eo timore non sola manus a peccando eohibetur .av. Ptolixam Seholasticorum e corditer assentien-ilum seriem Is v. J ae nominatim Dialorum Lova nsensum, qui eidem dominae eliea ipsa Tridentini tempora firmiis me adhaeserunt, ei talis numeris apud Authorem recognosce u
655쪽
Praenotati,ia pro depti one faciliore eorum , qua contra Timorem poenarum , vulgo servilem ab Auersariir opponuntur. CoLy63.
OBiectiones , quae fiunt ex Patribus, vel arguunt timorem legis veteris; vel omnem timorem servilem , idque ex duplici eapite et vel quia timor servilis annexam habet voluntatem metandi, vel quia charitas eum foras mittit; adeoque videtur non posse subis ste eo in homine iusto. Huie tripliei diiseultatum generi Meu tremus tripliei solutionum fundamento, non aliunde quam ab ipsis scholarum Principibus aece isto .
Pro explicandis Patribus reprehendentibus timorem legis veteris. Eae Sancta Thoma.
I. TTa set ibat S. Thomas In 3. sent. d. o. q. s. a. a. I A Coactio legi, , se eundum Philosophum in fine ,, Ethicorum, ad hoe ne eellatia est , ut illi, qui perta suasonibus ad bonum non ine linantur, per poenas co- , , tantur. Unde eohibitio legis se extendit, quantum M poena inflicta per legem. Sicut autem lex vetus ani ,, mis non nis terrena promittebat; ita etiam pro peeis eatis temporalem poenam infligebat, oculum pro oeulo, dentem pro dente . Poenae autem temporales pro peccatis animi indigi non possunt, nisi quateniis,, in actum exteriorem prorumpant; alias enim ab ho- mine de eis iudieati non potest et & Ideo lex vetus mam num ,& non animum echibere dicebatur et lex autem is, nova, aeterna promittit, & eomminatur in praemium . M & poenam : AE terna autem pinna ab illo iii diee infli- ,3 eitur , qui est eordis scrutator i ET IDEO NON
soLUM MANUM , SED ETIAM ANIMUM COHIBET
Hie locus , ut patet, e diametro opponitur Quesne illa. nae agettioni r sed, quod hoe capite unleh spectatur, observatum vel sm, ex his Angelici verbis suppeditari responsonem ad plura Augustini testimonia, ubi agit de timore Judaeorum , eumque reprehendit. Hinc praeterea solvitur quod Hexapla , di Collator latinus objiesunt ex ipso S. Thoma t. a. q. to . a. g. ad a. H Lex vetus dieitur cohibere manum, non animum; quia ,, qui timore poenae ab aliquo peccato abstinet, non , , simpli ester ejus voluntas a peceato recedit, se ut re. eedit voluntas eius, qui amore iust stivi abstinet a M peeeato; & propter hoc lex nova, quae est lex amoris, ,, dieitur eohibere animum . A Adverte tantummodo, eum, qui ex timore gehennae observat mandata,et amhoe ipso implicite amare iustitiam a cum observatio te eis iustitiam inserat, & jtistitia nomen non raro sor
Hie omittendum non est , sicit quam plurimi ex Iudaeis legem tantum observarent metu poenae , vel spe praemii temporalis ab hominibus retribuendi; multos tamen ex eis illam estra visum peccatum internum, vel externum observasse metu, vel spe rerum aeternarum. quarum promissionem , vel comminationem etiam ad Judaeos universm pertinuisse, & ut talem si, innotuisse , indubitatum est: Unde Tob. a. Filis Sanctortim , Distii , edi s tam uiam expectamas , quam datartis est 'at Iii, qtii Fidem suam non motant ab L o. Sap. s J Uiatitem In perpeto tim visent . Lucae is. ita princeps suis daeditum interrovate amo ver evid Degens etiam aeterisaeam possidebo p Ilaiae 3 g. etsi habitalti ex oobD etim ardos Ilvii sempiterni,p Denique Judith a d. si die j-DeiI si Palit itio a dabit Ignem In carnes eortim , tittirantur , sentiam tisque in sempiterm m. Lex ergo
vetus primariA oti no terrexa prore tiebas et heundario vero etiam aeterna, contra ae fit in iere nova .
Pro explicandis Patribus reprehendentibus timorem servilem ob annexam voluntatem peccandi Ex Hugone a S. Victore.
II. Ton eadem est apud omnes aut Iiores timores fer-1 tam acceptio . Sie enim de hae & eaetetis ti- moi is speciebus disserit Hugo a S. victore tomo g. l. Allegotiarum in Lucam pag. i5 . ad haee eanties verba i MISERICORDIA EIUS IN PROGENIEM, ET PROGENIES TIMENTISDS EDMi diuortiorrimcres saera serottira discerapi, sertIIem , mundanam, initiatim , sua M. SERVILIS timor est, pro restanda poena abstInere a mali , retenta volantate mala. MO DANDS i or est pro eo tanda taena abstinere ad hono retenta eosintate bona. INITIALIS liisor est, pro evitanda paena eum perverso opere etiam pravate vitariones resecare. FILIALIS timor est, bovo Frmiter adhaerere . essa istis amyttere notis . Ex AI inor timoribus sis Mali sunt , ia est , serotis aeua dantii et Go ver/ bong . id est . Initiatis, ct fiatis. Servi is timor paenam , qtiae ab hominίhtii infertur, metali, di ideire. Isti tu tegare d mala opereet Dya ad octi am
paenam decusare satagit, nequaquam fisa eere viael , ut ab v Iegia se operatione contineat g qaia es, eis cor intuetur, non es sat , ad probationem, F innocens Derit actio a n F etiam ipsa cordis cogitatio ante Uas ociso flumcera , ta imo sita appareat. Seso ergo ius dis Acere
metuit, qui HAt totum , ad persectam Ianoeenisam to ram eo necesse esse considerat, ut istiniat totam e di ideo
v titiis finem r tam araedii eharitas, di gntrat per i morem diam. Rursum in Annotationibus in ep. ad Rom. pag. is s. ad illud, Non aecep 3Is S AItum Ierstititis Dertim in rimore, Yta eruiti Timor se, sitis eohibet manti, d mali opere timore paenae temporalis. Diser hilsans COHIBET AMALO OPERE , ET A MALA MOLDNTATE TDAIORE GEHENA E. Timor fis ii eohibet ab orens malo,amore In iti e . . Itie diei vir laberi timorem SER- ILEM Di riisere thenae tempora ii tan his erigaia crimina e non committit. Quam elarh diserteque utraque haee sententia Quesnelli dogma eonfutati Sed , nὴ ab instituto divertar, notari tantum hic eupio, timorem , qui ab aliis passim sertis A voeatur , ab Hiarone Instiatim appellari; Artis dis veto, qui ab aliis Atimontis dieitur et Unde , eum ab aliquo vel Patre vel scholastico timor servilis reprehenditur, eae ad iunctis dispieiendum est , an usu loquendi nunc tecempto serotiem intelligat.
III. Uld , quAd subinde tinui idemque S. Pater ti- inorem se tollem , & instialem aliter atque aliter acespit. Evidens hujus rei exemplum praebet S. Bernardus , qui de quadruplici timore ita loquitur Ser m. de Vitilio inlati toti, Dom. to. post Pente e. in medio e xtiis poterii eae ethii habitare enis Igne deterante p aut oti , heltrahit eae totis care re H Aribtis sempiternis p Hste avdsens villieus plane si ti-M muerit , De mireris. Et notandum , quod timor iste, , quadrilatinis es s scilleet mundanus , set ilis, iiiiii a-,, lis,&filialis,live eastus. MUNDANUS, qui facit re-M cedere a hono pro evitatione poetioe . SERvILIS qui,, ne si a malo abstinete pio evitatione poenae,mali reii nens voluntatem. IUTIALIS,timor gehennae,de quo,, dieitur per Prophetam: Ixit ore suessentiae timer D D miti. FILIALIS, de quo per eumdem dieitur: Timor
656쪽
,, Demitii Sanctus permanem is Detiliis Iae: I. In dua- hus his ,, c posterioribui) formis utilis est homini-- hus semper, in aliis minime . In initiali formaliter frendens, ut modo d ictum est, ad Uillicum venit, , propter quod ait: Seio quid faciam, tit, eam amοικι,, fuero cte. Ex hae oppositione timoris initialis eum set vili, patet
denuo clarissime , timorem gehennae posse excludete voluntatem peccandi: unde iterum ruit caue elliana
Iv. Caeterum timorem eodem mndo hie dividit , & sngula divisonis membra intelligit Mellifluus , quo Hugo a S. victo te . At Iuro de modo bene sitiendi ad S
rorem Set m. . circa medium; item de Sta .etui .part. . timorem fervuem in eadem signifieatione usurpat, ima
sua passm Seholastiei ; estque is ipse timor, quem in
recitata proxime sententia initia era voeat . Utrumque loeum dedimus partim hie supra e. d.num. I.,partim ad
Totam fere de timore servili materiam breviter , iue ideque tractarunt Angelicus , &Seraphi euar unde monon leve operae pretium factutum ex illimo , si doctriviae eorum hic quasi nucleum exhibeam ; quo sat , ut nulla in Augustini, eae te totumque Patrum tellimoniis disseultas supersit. ordimur autem a Seraphico, ut hie nos ad Angelicum manuducat.
u. C Anctus Benaventura in s. sent. dist.s . agit AP o Diali Spiritas Sancti, & arti euio s. praemittit,ae resolvit dubia quaedam e ire a te, tum Magistri, ut faeere jam coeperat initio distinctionii: silio autem Oversus finem se habe er Dicendum, eops sex digerentiae ti-FIs hahent dis titi seetin is dissi reni artim tiarum eruinem. Timor enim aut est ex natara i aut ex libidine , sise concupiscentias ast extratia . SI est eae natura, tane est timor naturalis . Si est ex contopisceatia ; Meest ApDeiter : aui es eis nimio amore DI ; A est Mnantis r atit ex nimio amore suorum ; A est Mandantis . Si oero eae Ira is gratas data ,se est Protiis: atii eae gratia aratum Deiente Incloata , ct se en restia Iar otii ea
tint Aferentia timori secundam Dam generatim dis*onem ex parte suae originis . Ad Iuvid ergo etiod objicitar, abs Magi per es imis ciens , quia non ponit nis quartior a dicendum , qtiea Magister cum Intendit hae herede timo e DDAG, non dioid; tImrem nis eatenus,quatentis ad prepo tam suum spetiat. Timor avitem Antimona tipliciter habet eon Arari, aut per comparationem adsutim oppositim, quod expectit, hic est timor malas, qti; opponitor dono Spiritas Sancti, at mundantis . boamantis . . . Atii per comparationem ad orietitiis in is
mor fervuia . Aut per comparatIonem ad objectura mapys principese . Dod quidem est malim eulpae ste egeriae ro A es timor initiatis. Atit per comparationem ad ebis j. Utim max-3 pr ne pati, evios eoidem est extetientia ruri satis DitInae : ct quantum ad Me es t isor P
Atticulum a. ita inehoat. et Ad Inteli gentIam 5nsus par-tsi , in qua quidem agitur de dono timorIs , incidit hieonaestio tirca sit . Prim3 enis eoaeritus de tiratre I
mere gratistio , DI Hrtir cum Spiritu Sancto . . . . . Ex his patet, timorem servilem, proprie loquendo, importate , vel supponere statum peeeati in eo , qui timet; sive esse timorem supplieii a Deo infligendi, qui coniungitur eum servitute peeeati habituali, ae qui consequenter poenam habet seu formentum eonseientiae, ut expiseat S. Thomas in i . Can. Joannis e. . v. t g. runde mitum non est, s , ut ait S. Joannes , timorem illum Charitas latas mittat, five quoad servilitatem, quemadmodum insta videbimus ex eodem Angeli eo stive quoad tormentum eonscientiae, qui posterior esse
ctus realitati, pidi seitim perfectae, id est, provectae , vel intensae proprius est . v I. Sed redeamus ad Seraphicum. Articulum s. intrea quaestiones dividite quaestionis primae hae est eon.elusior GMors re i is est donum Spiritas Sancti , etian-
qtiam non si Antiis etim Spiritu Sancto . Proponit pri. mo argumenta pro & congra ; ex inter alia r. . . . Sed contra . . . Atir atienis dimittit transiredi mavis data Des propter timorem panartim aeternarum; A utro Amittit iransireXI edicitiis Regis propter timorem si eartim e sed timor , quo Iatro timet fur I, n 3 Impenda-gur, vos ponitur esse donam Spiritas Sanctis Ergo Sequitur S. Doetoras te solutio.. Respondeo Dicendam, evita Asiae Abio timorseratii, est Matiis Spiritas Sancti. Et ratio goas est ea tu ais, Aut donum Del est , nosse De credrae partiat futuras pro eo, quta i/i est qaaedam cordIs ititiminatio , O dire pio a se donam Dei est , itiai paenai aeger nos resti gere , O timere pro eo, qu/d eae tu i dano est Daedam eordii eme litto, Eue fluxus erectipotentia ii restrictio. o in hoe qaaedam regi Natio. Ista enim uisit emoti
tio , solis innuit Ierem. Propheta , tam dicit: indu resti cor nostrum , ut non timeremus te. astuta khI Aytilatis tenetipiseentiatis restrictio, Innast Propleta in .
Psa is eum ditit. Confige timore tuo carnes meas' quodeviidem si non scum timore costo, sed etiam sero i , qtio
timentor aeterna fonticia, ct timetur Ditisnaitist ita. Et propter itiorum timorem e sat Aemo d peccatorum perpetratione; licet n/n omnino cesset d voluntate, fictit diesta es a : qties totum est eae Disino monere. Quo
sensu non omnino eesset a voluntate, qui est eat doeontroversae , docet quas . a. ut mox videbitur.
VII. . . . Ad uiud quid objicitur de Iarrone , etiI tiaeet 'rari propter suspendiam, dicendam, qu/d non est sis es quia naturati e ui. one, , aestimatione latro evnositi sidDNI tam , Diud resormidat: non avitem A es de stipplicio inferno I, imp oportet, qata tImeat per ium a di ostitis, qtiὴd cor quodammodo moti crevir , vit Horreat tuo stipptitia od Dei Infinitium . . . VIII. Quoestioni euadae hste est eones uso . Disors retii, licet ne a sit pontis honitate meritI: es tamen botius letistate praeparante ad meritore . Proponit pisino argumenta pro di contra , & inter lalsa iM . . . Sed contra et super illud Psalm. r Cotine timores, tuo earnes meas glossa ex August. Timor ferus sis ear-H nem non erueisgit , quia vivit in eo peecandi volun-,, eas, & sequeretur opus, s speraretur impunitas r,, mallet enim licere , & dolet non lieere, quod lex ve-,, iat: sed omnis talis motus eii directe contra justitiam, ,, quia vellet justitiam non euer omnis vero motus con is ita justitiam est malus: ergo & actus ,& usus is molliri servilia est malus. Item . Gregorius in Moral. cum ,, poena timetur ,& Dei sacies non amatur, timor ex D tumore est , non ex amore et sed omnis actus , qui plo. , , cedit ex radice tumoris & superbiae, est actus malus M & damnabilis et ergo usus timoris servilis non est ho-H nus , sed damnabilis . Item. Nullus actus i meo inpos ,, s bili, ehatitati, est bonus vi sed timere serviliter estri actus ineomposibilis charitati et ergo timere serviliter ,, non est honum. Masor manifesta est e quia charitas bo-H ro non repugnat, sed malo . Minor etiam manifesta ,, est se eundum verba Augustini, & Apostoli; quia H spi litus servitutis non stat eum spiritu adoptio-
an iis, eontinetur quidquid sere ex Patribus eontra Ee- elefiae do itinam a Novatoribus pro serti solet. Homtum erro solutione dita abitur longa illa obiectionum felles, fluae sive ad praesentem, sive ad sequentes me helli Propositiones defensandas unde quaque eoi quis tae sunt. Pergamus igitur audire deraph;
,, I x. Respondeo. Ad praedictorum intelligentiam est
notandum , quod , eum di eo timorem servilem , duo dico ; videlicet ipsum habitum , quo anima disponi-,, tur ad limendum Deum , ut punientem eos , qui prae-H varieantur; & ulterius nomine servitutis importatur
deformitas peccati,, c habitualis sellicet ) quae an-,, nexa est illi habitui in eodem homine , ratione cuius L iise homo dieitur esse servus peeeati, & timor in eon existens dicitur esse timor servilis . Per hune etiam H modum cum dico aliquem timete servilitet , duo di-,, co ; videlicet actum ab illo habitu egie dientem , de
657쪽
A voluntatii servilitatem . sve deformitatem eo ne emi ,, tantem. Sed attendendum, quod hoc potest esse du-M pliciter g aut ita, quod deformitas illa voluntatis eo nis,, comitetur quantum ad habitum, aut quantum ad , , actum. Si coneomitatur solum quantum ad habitum,
,, se POTEST ESSE, QUOD ALIQUIS SERVI A LITER TIMEAT, ET TAMEN METU ILLO A NON PECCABIT i QUIA SI EX RECOGITA-- TIONE POENARUM ALIQUis A RHORRET, , OFFENDERE DEUM . HOC po TEST ESSE
PRAETER OMNE PECCATUM. Si autem eouis
, comitatur in actu , quam sis ipsum timere de se non si malum, tamen ratione deformitatis actualiter an nexae depravatur et sicut aliquis, qui timet poenas, &,, timendo dolet , quod tales poenae infliguntur pro euia ,, pa, Nactu etiam concupiscit peecate, s non esset, illa poena : & hoe modo timere servilitet est pecea-
tum , de malum e HOC AUTEM NON EST SEM
vILI; alioquin per usum illius doni magis se homo a
,, gratia clonstaret, quam praepararet, quod plane fab sum est . Et ideo concedendum est , quod usus timo- ris servilis potest esse bonus , iscet non si honus boni- tate meriti; sed magis bonitate praeparante , vel or- dinante ad meritum, quae smul stat eum peccato. . . X. ., Ad illud vero, quod primo obsicitur in contra-,, rium , quod in timore servili vivit voluntas peceaudi, ,, di quod dolet de eo, quod lex vetat. Dieendum , , , quod illud verbum Augus ini non intelligitur , quod semper, quando timet, doleat actu: & smisit et, , , quod voluntas peccandi semper si in actu; sed hoe di- , , est,quia manet in H ABITU,&R ADICE Lieet autetui, voluntas si per peccatum H (habituale is deforma- ia , de regnet in ca malus amor is (habitualis;),, potest, , tamen aliquando moveri ad aliqua bona opera in ge- , nete , vel ex circumstantia per aliquam gratiam gra-
si iis datam, NON COMMITTENDO CULPAM,
,, sicut patet per multa exemplas & se potest esse in ,, parte ista g o scilicet in timore ser. iii XI. ,, Ad illud, quod objicitur , quod timere servul-,, ter est ex tumore s se ut dieit Gree. I non ex amore:,, Dicendum , quod eae non dicit ibi causam , sed eon. eomitantiam r & cum dieit eoncomitantiam in actu, M tunc deformat actum timoris servilis r eum diest con-,, comitantiam in habitu , non oportet, quod deformet;
A sed tamen facit ipsum descere a meriti perseetione . ,, Ad illud, quod objicitur , quod actus ineompossibilis A ehatitati est malus. Die eadum, quod aliquis afus,, potest esse incompossibilis alicui ratione eircumstan-,, tiae propriae, quain habet ex proprio habitu . vel ra- , , tione alicuius annexi . Cum ergo dieitur, quod aeius A ismotis servilis est incompossibilis charitati, hoe non est ratione ipsius actus per se , & secundum se a quia
A HABENS CHARITATEM POTEST BENE TI. M P RE DEUM RATIONE POENAE i sed his in-,, tellieitur ratione annexi peceati habituali, ) quod nest ipsum deficere a merito charitatis: & ideo , , ex hoe non sequitur , quod actus timoris servilis st malus i sed vel est malus; vel est in homine se euudum
M statum malum , di conclusio est vera ratione alterius M partis.,,
IN qua saniseatione e molem servilem aeeipit s.Bois
naventuta , in eadem fere etiam S. Thomas,&quoad rem maena consensione de eo disserunt, & ad objecta respondent. verum ut pos ei totis sinitentia melius intelligatur , XII. Notandum t. , in peeeato habitu ais praeter reatum poenae spectari posse informitatem , & set vilitatem rnam juxta S. Doctorem d. a. q. ros. a. . M incurrit homo triplex detrimentum peeeando ...s scilicet irra H eulam , coiruptionem naturas is honi , di reatum podiis,, nae . Maeulam quidem incurrit, in quantum privatur decore gratiae ex deformitate peceati. Bonum autem ,, naturae corrumpitur, in quantum natura hominis
deordinatur , voluntate hominis Deo non subjecia s
hoe enim sublato, eonsequens est , ut tota natura hominis inordinata remaneat ... Macula illa, seu privatio gratiae sancti fieratis, & eharitatis, est informitas; inordinatio vero naturae est servisitas; natura enim illa sol maliter inordinata est , quae dilis it naturale honum tanquam finem ultimum , & eonsequenter timet poenam bono Illi eontrariam tanquam principale , seu su minum malum , in quo servilitatem reponit
rum haee inordinatio , sive servilitas tamdiu habitu aliter remanet,quamdiu peccator non transi a servitute
peeeati ad libertatem filiorum Dei; hoe est , quamdiu
Notandum et , servilitatem s habitualem I aecidere habitui timoris poenae, & duplicem in eo effectum sortiti. Primus est , quod , quamvis , quo minus habitus timotis , N a eius inde progeniti ordinentur ad vitandam poenam; impediat tamen, ne fuissa poenae ordinetor ulterius in Deum sicut in Deis, seu
an it ultionem Deil servilitas enim , & informitas , seu privatio charitatis neeessario connexae fiant; sine charitate autem ut nullum est meritum, ita nec ordinatio, nitem immediata , ad fruitionem Dei, seu vitam
Obiter observa , quod ex neeessaria connexione servilitatis, & informitatis fiat, ut timor poenae, qui est in peccatore, interdum servitii De Informii promise appelletur, ut videte est apud S. Bonaventutam relatum supra n. s. in fine . Alter, isque pios ritu unus servilitatis effectus est , pee-eatorem , qui agit ex habitu timoris poenae, inelinare ad hane , vel smilem volitionem conditio natam et Madia Iem praeceptum emittere , si perna non esset , ut colligitur
ex b. Thoma in s. sent. dist. sq. q. a.a.et. & g. ut trahiqueqq. t . in te titione. Et haec quidem Itic iustio est , quae in operante ea uiat in deliberatam quamdam tristitiam, displicentiam, repugnantiam, vel eoactionem late dimesam a late dictam, inquam , quia ei & resisti potest, de
re ipsa re sititur , quo ises metus gehennae v.g etficax est , quemadmodum supra e. a. demonstratum est . vide etiam quae ex Bellat mino retulimus ad Prop.cio.
Nolandum s., servilitatem 1 S. Thoma variis nominibus significati: modo enim vocat prisationem dioisaram justitiae;modo genet aliter deordinatione, modo explicat per hoe,quod homo affectum stitiis nos Id DHi ere jugo jas A per umorem, ut insta sidebitur: quae appellamitones, ut ex dieiis patet, omnes, ae singulae eonveniunt set vilitatis sive speeletur tu actu , siue in habitu; hoe tamen diserimine, qudd, si tantum habitualis iit , adium timotis non magis vitiet, quam in sotmstas habitualis actum fidei informem . Ex tripli et hae annotatione tota Angelici doctrina de timore sit ili ubique plana est. Tradit eam dupliei praesertim loco. a. a. quaestio i p. est de m. t orgi Ia i a. artieti ei die fa . Porro dona Spiritas Saect , vi defiuit a s. in C. Dat quaedam HABITO, LES persectiones potendiaram anime, quutii rentiatur bene inobi ei d Spiritu Suom: atque ita in hae quaestione timorem maxime se eundum habitum eonsderat, & inter varias illius species. etiam servilem , diuamvis hie, juxta S. Doctorem, non fit donum stricte dictum: nam l. e. se habet et D Timor servilis non est numerandus latet septem dona Spiri ,, tus Sancti, lie et se a Spiritu Sancto et quia, ut Au-
gustinus dies e lib. de nat. & h. se. set. I POTESTH habere annexam voluntatem peccandi et Dona autem ,, Spiritus Sancti non possunt esse cum voluntate pec- , , eandi; quia non sunt sne charitate . Idem doeet in s. sent. dist. g q. q. a. m. , ut num. 33. reseremus;& eatenus differe a Seraphico, cujus verba habes
num .d.; quanquam hoc diserimen non tam videatur esse rei, quam nominis . XIlI.Tandem I. . q. t s. a. quaerit Angelseus et tritiae taxum
servi A A malis 3 &se resolvit: Dieendum , quod si timor servilis ex parte servilitaiss habet, quod se A malus ; servi tus enim libertati opponitur .... Timor ,, servilis , in quantum servilis est , charitati contraria- tur ... sed praedicta servilitas non pertinet ad spem A eiem timoris servilis, scut nec informitas ad spe elem
658쪽
si das informis; oeeles enim moralis habitus, vel
actus ex obseeio ae et pitur . Objectum autem timoris servilis est poena , eui aecidit, quod bonum , cui eo nis
trariatur poena , AMETUR TANQUAM FINIs
ULTIMUS a At per eonsequens poena timeatur tan quam PRINCIPALE malum, quod eontingit in nonis, habente eharitatem r vel quod ordsnetur in Deum fie-,, ut in finem a & per eonsequens poena non timeatur M tanquam principale malum , quod contingit in haben is te e ritatem. Non enim tollitur species habitus,, per hoe, quod ejus objectum , vel finis ordinatur ad n ulteriorem finem e & ideo timor servilis secundum M suam substantiam honus est; sed servilitas ejus mala a,, dia a , , plane seue fides informis secundum suam subiastantiam bona est . sed informitas eius mala est. XI v. Respondet dein ad duo loea; Augustini alterum ,
Gregorii alterum . Primus te fertur ex Enchir. e. tio.
SIi timore aliquid facis , eis bonum si, quod facit, non
tamen bene facit. Alter legitur i. . Moral. e. ag. mis eae petrato praesagperna metuitor , ct anteaea Dei facies non amatur, is mor ex ramore est , eoa ex itimuitate et ex dupli et hoc
testimonio infertur et ergo timor fertiim malis est . Audiamus solutiones Anaeliel: Ad primum ergo dim,, cendum, quod verbum illud Augustins intellistendum M est de eo,qui facit aliquid timore servili, IN QUAN-M TUM servilia est: ut sestseet non amet justitiam, sedi, solum poenam timeat; si adeo, ut in sueta poenae finem ultimum, salt/m partialiter, aetu e stituat, velletque peceare,si poena non esset; quod est propriE non amare justitiam , seu nolle observationem legis, sed Ilum poenam meruere. Pergit S. Doctor ria Ad secundum dieendum , quod timor servilis heu nis,. dum suam substantiam non oritur ex tumore: sed eius,, servilitas ex tumore nascitur i IN QUANTUM Iei- lleet homo affectum suum non vult subjicere justo iu-ia Ilitiae pet amorem .,, Eodem recidit responso S. Bi
xv. Sententiam suam de timore servili praelate eonfirmat S. Thomas in s. sent. dist. g q. q. t. via. Artieulus
hie subdividitur in etes quaestiuneusas et in prima quaeriturr utrum timor sertim fit d Spiruti saecto p in se- . cundar utrum oras Gisor Aservim Fg honus p In prima foediatur timor se eundum habitum; in altera secundum actum.
Ad primam respondete, , servilitas est aeeldens timoris,de non intrat eisentiam ejus a & Ideo essentia ejus bosa , , est 3 quia refugere poenas aeternas non est nisi honum: , , unde servilis timor se eundum essentiam suam est a Spiritu Sancto; non tamen donum spiritus Sancti, ni-,, si eommuniter loquendo, ut diei mus, omne etiod dia Spirita Soacto datur, denum ejus esse; se autem non is loquimur de donis : sed illa servilitatis eonditio , quae,. ineludit privationem volvatatis justitiae, non est I, , spiritu Sancto .
Tum Gregorii testimonium num .i . reeensium ita ex
ponit: H Ad tertium dicendum . quod Gregorius lo-,, quitur de timore ratione sit vilitatis: IN QUAN-,, TUM sellicet peeeatum voluntate retinete quod pa- tet ex hoe, quod praemissa verbis subiungit: optia ti, q qui pecvtum, F liceat non puniri, non deserin nunde iterum mirum non est, quod talis timor evi tomore nascatur , cum ineludat actualem peccandi volun
xv I. Seeundam quaestiuneu lim ita expedit: ,, Ad se-,, cundam quaestionem dieendum, quod quidquid est dei, substantia habitus, oportet, quod in actu ejus elucem ,, scata eo quod gaalii stivit hahi tit, talis aestii reddunt, ,, ut dicitur in a. Ethie. Non autem oportet, quod is omne, quod aecidit alleui habitui, semper in actuis, eius manifestetur a sevi fidei informi aeeidie habere,, aliquid eharitati repugnans; non tamen oportet, quod ,, semper in actu eius charitati repugnans aliquid inve- niatur. Cum igitur servilitas timotis habitui aeeidae
M ex impersectione subiecti, ut ex dictis patet ; NON
,, OPORTET, QUOD ACTUS EIUS SEMPER CONDITIONE, SERvILITATIS IN SE HA
M BEAT; sed potetit habete bonitatem proportiona ,, tam subsantiae sui habitus; non scilicet metitoriam, sieut nee habitu, habet bonitatem gratuitam ,, t Idest, bonitatem , qtiaestistitiam, me gratiam gahittio emtonse Dur, ut in hunc loeum notat P. Nicolas, ae per se manifestum est . Et quia habitus perfectam ta-,, tionem bonitatis non habet . ideo defectus alleus us,, debitae bonitatis in actu , sve de ordinatio aliqua noni, repugnat substantia habitus, sicut repuonat omnis is a eius inordinatus habitui virtutis , qui habet bonita- , , rem persectam e & propter hoc virtutis usus semper si ea honus: Meeati semper est malus; sed ei molis ser-,, vilis actus potest esse & honus, & malus prout sei neet eoo Ilionei sertuitatis. sve deordynis estis In se vel habet, vel non habet a quanquam utroque ea sueum habita timoris, utpote i in persecto , posse eonsae res serat ae fit in habitu virtutis r eum enim Ante Ileo noua si septiester tera virtus Ap chartiate,s ut docet a. a. q.et s. a. . in e. a patet, actum inordinatum non minus repurnare habitui virtviss , quam Ipsi e halitati. Caeterum ex relato textu compertiis reum est , actum timoris servilis eatere posse eonditionibus servilitatis, adeoque esse simplieiter honum . Respondet deinde S. Doctor ad Augustini sententiam anum. sq. allegatam rM Ad primum ergo dieendum ,
,, quod Augustinus loquitur , quando aliquid fit timore fervili ratione suae set vilitatis; ita nempe ut condi Milones servilitatis includat.
c di methodum , quam huc usque ex Ss. Thoma,& Bonaventura deelatavimus , sequuntur primariae notae Sestolastiet; ut conetus in m eo Tito ortario, ricae tomo s. disp. . ari. g. s. s. Dii edo nati. demptio. θ Redempl. generis humans par. io . & aos. Thom istae Salmantieenses tomo o. de Poen. edito An. aetas. tract. a . Disp. I. A Contrit. Dub. r. s. s. aliique tam veteres, quam recentiores, quos longa reserie mora est . vide in ipso opere Prop.oa .c. d.
Pro explicatione eorum locorum , quibus indicatur, timorem servilem non consistere cum charitate, seu justitia habituali. EM M. Thoma, o Bonaventura .
xv III. Q Aactus Thomas met. q. io. a. s. quaerit, O ramo timor serastis remaneat eam chartiate3 & more solito adducit argumenta In contrarium . .. Ad sex- , , tum , cinquit , se proeeditur et videtur , quod timor ,, servilis non remaneat eum e litater dieit enim Au- gustinus super i. Canoni eam Joannis, quod eum eoe-,, perit viraritas habitate , pellitur timor, qui ei prae- paraverat locum &e. Dein ita resolvier Respondeo. Dieeesim etita .... timor pame Ine adsitirano me a si claritage r nam separatri a Deo est, emedam pirna, quam charitas Maium3 refugit et tiade hoc pertinet
ad timorem eastum . Alio autem modo contrariatur eoo
Itali, fetuissem gagd atigati restigit paetiam csvir' ais hono sua via ara idetit PRINCIPALEMouet eoatrarium bovo, qtied AIIgitur DT FINIS: b A timor paenis non est eum claritale. Nio modo timor poenae dissima tur Di.
Misseeundam Iabstantiam d tImore ea os quia scilicet
homo timer malim poenali xta ratione separatistas a Deo; sed siquantum est notititiis proprii bonis nee tamen Ia IIIo bona eoasti tollar Utis Fatis unde nec usid malam formidat tanquam 'Iaebati malim . Ei ratii timor
Idea timor, inquantum seratin , non manet eum et Dratre HSDBSTANTIA TIMORIS SERVILIS COM ARITATE MANERE INTEST, Fcat amor e
si manere seses cara charitate.
659쪽
Ad primam ergo Aeead M. quod Atigastinus in Iogatiuria timore, ia Dantum servilis est, ere. Idem docere Seraphiram,sam supra vidimus num.S.; sed eam sententiam ex instituto tractat in s. sent. d. a. I. q. 3. & Angeli eo quoad rem plane eoneordat. XIX. Tota ergo haec doctrina re ipsa hue redit, quod
timor poenae non maneat cum eliaritate, quatenus eo n-jungitur peccato lethi fero, sive actuali, sive habituali ; eatenus enim importae actualem vel habsiscualem formidinem poenae tanquam principalis mali repugnantss bono proprio naturali , quod dilial-tur ut finis; qua praepostera dilectione , & formidine Diaboli servi constituimur. viden. gr. Sibi ad amuis in eonstat S. Thomas ibid. a. s. ubi quaerit:
virum crepente charitate . diiunaatar timor 3 de inter alia resolvat :,, Timor servilis quantum ad serviis tatem totaliter tollitur , esiaritate adveniente; REMA-- NET tamen SECUNDUM SUBSTANTIAM TI- ' MOR POENAE, ut dictum est. Et iste timor dimi-,, nuitur, charitate crescente, maxime quantum adactum ; quia, quanto aliquis magis di sirit Deum , ,, tanto minus timet poenam et primo quidem , quia mi- nus attendit ad proprium bonum, eui contrarietur,. poena ; secundo , quia firmius inhaerens Deo, magis eonfidit de praemio, di per consequens minus timetis, poenam. Rursum in I. sent. dist. 3 . q.2. mg. qq. a. in IosisIone se habet: Timere poenas aeternas non est actus ti
,, motis initialis; sed COMPATITUR seeum ilium
M actum , sicut & timor castus . , Ex dictis itaque manifestum est , timorem poenae, liceterescente charitate decreseat , optime tamen etiam
eum e litate consuere ; imo de ipsis Martyribus vliis Itismum esse , iam iam probaturi sumus,, briter postulat SANCTUS, eum d se It in orationeia :,, confige timere tot carnes meas . optima timor ipse D. M titia , qui configit, , interficit earnis defeetia , ut ,, spiritus salvus sit. Idem de modo bene siseaA ad Sororem serm .d . In fine . ,, Igitur, soror charisiuna , se ut iam dixi tibi, per ina-,, tiones puras ,& vigillas sanctas potetis superate tenis tationes Diaboli. Sed si adhue sentis molestias earnis, ,, s tangeris stimulis earnis , si memoria libidinis adhue,, titilsat animum tuum , s earo tua adhuc te impugnat, s te luxuria tentat, si te libido ad Meeandum invitata ,, obiice tibi memoriam mortis tuae, propone tibi futuri rum iudicium , reduc ad memoriam futura tormenta , ,, propone tibi aeterna supplicia, & etiam propone anteri oeulos tuos perpetuos ignes infernorum , propone ti- hi horribiles poenas gehennae. Memoria ardoris ge- hennae extinguat in te ardorem luxuriae . Denique Christus ipse lucae a t. postquam v. . praemiseDie sobL AMICIS meis, addit v. s. r efigendam eateis vobis Dem timeatiar timete eum, qui , post qaam oec derit , habet potestatem mittere in gehennam. Ita, dies sebii , itine timete. Ergo & Amici Dei utiliter timeat gehennam , & hoc metu tam externas actiones,
quam interna desideria coercenta ne alioqui suadeatur. Christo timor , quo ex Amici, inimici fiant. Quae toto hoe eapite disseruimus, suffcientissma sunt enodandis dissi estibus quibusdam sententiis , quae sue
ex Selii tutis . sve ex Patrihus , sive aliunde contra timorem poenarum divinitus immittendatum opponi
solenti unde objectionibus se illatim .recensendis , de te fellendis in hae Onops tuto super se dehimus .
X. Q Aactus Cyprianus de laude Martytiir Nos ado , , huae elotiae titulum me ius excitae fututo. , rum s etenim quibus magna promissa sunt; magis ma-M gna sunt, quae metuenda ipsis videantur. S. Augustinus in Psal. itf. ei rea finem et L Quomodo, fi videas avem veluti iam eadere in muscipulam , saeis M majorem strepitum, de volae do museipula e se &M Martyrum iam forte aliqui ipsorum intendebant col- Ium in dulcedinem vitae huius; Dominus , qui erat in illi. . fecit strepitem gehennarum, & erutus est paller de muscipula venantium . Que ellus non erutum pa se rem . sed aeternia Diaboli
laqueis mancipatum assereret, eum timor gehennae non
animum, sed lotam manum a vitae duleediae fidei pota habenda eohibeat. EXL sed ne a praesentiscopo deflectam, alta Patrum .estimonia subjicio, quae quibuseunque justis, partiminei plentibus a partim in charitate provehis pinnatum metum, ut perquam salubrem, adeεque a glenenda peeeandi voluntate alientis mum eommendant rS. Bassius in Psal.gg.,, Nisi timor instituendae vitae no-,, sttae rudimenta iaciat, impoli bile fuerit, castitatem , M sancit moniamque legitime observari. ,, S. Hieron, mus ad Fabiolam mansone g.,, Dum tormen M ta formido , servavi gratiam , quam receperam. S.Isdorus L a. Sinonymorum mi. H Sse spera msseti is cordiam, ut justitiam metuas; se spes indulgentiae,, erigat, ut metus gehennae SEMPER actitat. Tum e d. se orditur: ta Timor enim SEMPER emendat:,, timor expellit peccatum , timor reprimit vitium et ilia ,, mor facit hominem doctum esse, atque soli estum. 5. Auetustinus in Psal .d8. H Praemisit Deus: No ire t eis is re cyc Maiore timore minora eontemnimus; & m M iore aeternitatis eupiditate omnia temporalia fastidiis,, mus: nam & hic delictae temporales dulees sunt, &M tribulationes temporales amarae sunt. Sed quis non ,, bibat tribulatiostis poculum , metuens ignes gehen ., natum p Et quis non eontemnat dulcedinem saeculi, inhians duleedini vitae aeternae pS. Betnardus Aper Vatica serm. p. estea 6nem . H vlde ergo si aon prudenter sagittari , de impugnari salu-
avibu p aestati Asiersis iis es in Seripiti a Sis
Corollarium ex praecedentibus. CoLsor
SEXAGESIMA SECUNDA PROPOSITIODAM TA. Qui u malo non abstinet, nisi timore poenae , illud committit in eorde suo , & jam est
reus coram Deo . Observ.M'. Mateth. a T.
Feri posse . & fieri non taro, ut qui a malo eoa ab t-tinet, nisi timore poenae, illud committat in Cor de suo,& iam se reus eoram Deo, theologi Om Veseonsentiunt r at Id semper evenite , ut iudicat dogma. elea, atque adeo sis imitata Quesnelli Propostio , catholici unanimiter pernegant, quemadmodum omnis generis anthoritate , imo & ratione evictum est i a confutatione superioris artieuli, qua etiam praesentem ruere omnino necesse est et si enim timor supplicii, aIiquando saltem , non solum manum, sed di animum a
660쪽
peeeato eohibeat, ae proinde non tam diu addicatur animus peee aio, quamdiu ab amore iustitiae non dueitur, ut l. e. eopioiissime demoniliatum eli; evidenter requitur , non omnem eum , qui . peeeato, seu malo abstinet solum timore poenae, illud eommittere in eoide suo, & iam coram Deo reum esse . Nobss igitur satis etsi, sectorem pio veritatis huius deis monstratione remittere ad odio priora capsta contra ptiorem Propolitionem stabilita a & pro obieeilonum olutione iudieate ibidem eaput p., ubi eripis ei siti. mento omnem in contrarium dissicultatem anteveristimus . Tantum noto, ex Prop. 62. e sequia totidem quempiam peceata in corde committere , a quot shinon nisi timore poenae abstinendum duxerit r si igitur ab omnibus ex ejusmodi timore abstinet, hoc ipso omnia in corde committit.
Proposito impugnatur traditione Patrum useque ad secutum quintum . l. Io Io.
Seculi quinii traditio damnatum articulum subvertit . COL IOIy.
Sequentium quoque secutorum Patres a Gmnato articulo alieni sunt. Col. Io 31.
Doctrinam proscripto articulo contrariam stabilivere eum Tridentino Concilio Schola- Fici. col. I
Objectiones pridem ab hareticis ex Augustino,
ct aliis Patribus collectae , d recentioribus no Fris adversariis adoptata, a catholicis Theologis dissolutae, ae partim praeoccupat a I. Io IS.
Sanctus Bonaventura invictissim/ eonsirmat minas Areusiniani sensilae oindicias , o viam adversariis praesidit obtinendi qualiscunque a Sane is rellatiis patrocinii .
PROPOSITIO NU M TRIUM POSTERIORUM
Iterata ab adversariis defensio examminatur .
Uexvlorum observatio expenditur. I. Io 6.
CAPUT II. Proponitur subdola aeuesnelli protesatio .
Relata Protestatio expenditur. COLIo 86.
Protenationis fraudes, praesertim eirca Tridentiniam amplius deteguntur. CLX Io I.