De Donatione Constantini quid ueri habeat, eruditorum quorundam iudicium

91쪽

sessatiram libuerit,ae oblata fuerit occaso,abem homini ab homine possesso non licet abire et Accipe, unde magis

fraus dolus 3,quam ignorantia Romanode poni. appareat. talentiu iudice bello,non iure. Cui simile quiddam primos Pontifices in occupanda urbe,caeteris; oppidis, credo tavisse. Parum ante me natum, testor eoru memoriam,qui imterfuerunt,per inauditum genus iraudis Roma papale ac cepit imperi seu tyrannidem potius, cum diu libera fuisset.Is fuit Bonifacius nonus, octauo in fraude de nomine

pansi modo Bonifach dicendi sunt,qui pessime faciunt.&eu Romani deprehenso dolo apud se indignaretur, Boni facius papa. in morem Tarquinii,summa quae* papauerauirga decussit. Quod cum postea, i ei successit. Innocenatius imitari uellet, urbe fugatus est. De aliis pontificibus nolo dicere.qui Romam ui semper oppressam armiso te/huerunt,licet quoties potuit rebellauit, ut sexto abhinc an .no .cum pacem ab Eugenio obtinere non posset, nec pax esset hostibus,qui eam obsidebant,&ipsa papam intra qdes 'bsedit,non permissura illum abire priud aut pacem cum hostibus faceret,aut administratione ciuitatis relegaret ad eiura.At ille maluit urbe deserere, dissimulato habitu,uno fugae comite,d ciuibus gratificari,iusta & aequa petetibus. Quibus si des electionem, quis ignorat libertate magis Aiseritiuu electuros et Idem sulpicari libet de caeteris urbibus

quae a summo poni. in seruitute retinentur. per quem a sexvitute liberari aebuissent. Longum esset recensere, quot urhes ex hostibus captas, populus Rom. liberas fecit.adeo ut

T Flamminius omnem Graeciam,quae sub Antiocho fuisset,liberam esse,& suis uti legibus iuberet. At papa, ut uia dere licet,insidiatur sedulo libertati populorum. Ideo* uucissim illi quod oblata facultate (ad Bononia modo respis coetebellant. Qui siquando sponte.quod euenire potest,aliquo aliunde periculo urgent in papale imperium consenlerunt,non ita accipiendum est,consensisse,ut seruos se se cerenu

92쪽

rerent. Unsissi subtrahere a iugo rassa possent ut postea nati non & ipsi arbitriu sui habeant. Nam hoc iniquissima

foret. Spote ad te summe poni. ut nos gubernes uenimus, sponte nuc rursus abs te. ne gubernes diutius, recedimus,

ii qua tibi a nobis debentur, ponatur calculus datodi re acceptorum. At tu gubernare inuitos uis, quasi pupilli iunus qui te ipsum forinan sapientius gubernare possemus. Adade huc iniurias,quq aut abs te.aut a tuis magistratibus huic ciuitati fre entissime inseruntur. Deum testamur, iniuria cogit nos rebellar t olim Israel a Roboam fecit. Et quae tanta fuit illa innitia,quanta portio nostrae calamitatis, gra inora soluere tributa et Quid enim si remp.nostram exhaurias et Exhausisti. Si templa spolies Spoliasti. Si uirginibus matribuis familiae stupru inferas et Intulisti. Si urbem sanaguine ciuili perfundas et Perfudisti. Haec nobis sustinenda

sunt et An potius,cu tu pater nobis esse desieris, nos auovidios esse obliuiscemur et Pro patre,summe poni. aut ii hoc te magis iuuat, pro domino hic te populus aduocauit, non pro hoste atm carnifice Patrem agere aut dominii non uis, sed hostem dc carnificem.Nos saeuitiem tuam, impietate si iure offensi poteramus,tamen quia Christiani sumus. no imitabimur.Nec in tuum caput ultore stringemus glaadium, sed te abdicato,aim summoto,altem patrem domi, numue adoptabimus. iiijs a malis paretibus e quibus di miti sunt,fugere licet,nobis a te,non uero Patre, sed adoptiatio.&pessiine nos tractante non licebit et Tu uero, quae ses

cerdotii operis sunt,cura,&noli tibi ponere sedem ad aquilonem .dc illinc tonando fulgurantia fulmina in hunc populum caeteros; vibrare.Sed quid plura opus est in re aperistissima dicere et Ego non modo Constantinum non donas se tanta,non modo non potuisse Romanum pontificem in eisdem praescribere,sed etiam si utrum: esset,lamen utruvius sceleribus possessotrum extinctum este contendo, cum uideamus totius Italiae. multarum* prouinciarum cladem.

93쪽

ae uastitatem rehoe uno sonte fluxilla. si sons amarus est,

aeri s. Si radix imimunda.& rami. Si delibatio sancta noest,nec massa. Ita e diuerso,si riuus amarus, fons obstruer P dus est. si rami immundi, e radice uitium uenit si massa sanoa non est.delibatio quod abominanda est. An possumus principatum potentiae papalis pro iure proferre, quem tantorum scelerum, tantorumd omnis generis malogi cerni mus esse causam et Qtiamobre dico, exclamo (nein enim timebo homines,deo fretus nemine mea aetate in summo

potiscatu fuisse aut fidelem dispensatorem, aut prudente et qui tantum abest, ut dederit familiae dei cibin & escam pasnis .Papa ct ipse bella pacatis populis infert.& inter ciuit res principes* discordias serit. Papa dc alienas sitit opes, de

uas exsorbet, ut Achilles in Agamemnone Asinofotoe stet, Mue. Papa no modo remp luod no verresiano Catilina, rio qui iam peculator auaeret sed etiam rem ecclesiastica,

di spiritumsanctu quaestui habet . quod Simon ille magus

detestatur Et cum norum admonetur,& a quibusdam hos Dis uiris reprehenditur,non negat.sed palam fatetur, atque gloriatur,licere enim quavis ratione patrimonium ecclesie a Costantino donatu .ab occupantibus extorquere. Quas eo recuperato aeligio Christiana futura sit beata, ct no magis omnibus flagiti js , luxuriis, libidinibus* oppressa. si modo opprimi magis potest,& ullus est sceleri ulterior locus. Ut igitur recuperet caetera mebra donationis, male ereotas a bonis uiris pecunias peius enundit,rnilitumT eque stres pedestres* copias,quibus omnia infestantur, alit, Cui Christus in tot milinus pauperum,fame ac nuditate moriatur. Nec intelligit. o indignu facinus, cum ipse secularibus auferre,quae ipsodi sunt laborat,illos uicissim,siue pessimo exemplo induci.siue necessitate cogi,licet non est uera macessitas,ad auserenda quae sunt ecclesiasticoru . Nulla ita riusquam religio, nulla sanctitas, nullus dei timor,re quoa

stans quoque horresco.omnium sterium impij homi

94쪽

ties a papa sumunt excusatlanem. In istio enim comitibus, que eius est omnis facinoris exemplum, ut cum Esaia, de Paulo,in papam de papae proximos dicere possumus, Nomen deiper uos blasphematur intergentes. Qui alios do, cetis,uoupsos non docetis. Qin praedicatis no furandum, latrocinamini. Qui abominamini idola,sacrilegium facitis. Qui in lege dc in pontificatu gloriamini, per praeuaricatio nem legis deum uerum pontifice inhonoratis. Quod si populus Ro.ob nimias opes .ueram iIlam Romanitatem peradidit, si Salomon ob eandem causam in idololatria, amore taminam lapsus est,nonne idem putamus fieri in summo poni ac reliquis clericis et Et postea putamus deum fuisse permissurum,ut materia peccandi Sylvester acciperet. Nopatiar hanc iniuriam fieri sanctissimo uiro. No feram hane contumeliam fieri pontifici optimo,ut dicatur imperia,rea gna,prouincias accepisse, quibus renunciare etiam solent qui clerici fieri uolunt. Pauca possedit Sylvester,pauca caeteri*summi poni. quoru aspectus apud hostes quod erat sacromus,ueluti illius Leonis,a truce barbari regis animuterruit,ac fregit,que Romans uires nec stagere nec terrere Potuerant. Recentes uero summi ponuid est diuitijs ac delicijs assiuentes,id uidentur laborare, ut quantu prisci fuere

sapietes oc sancti tantu ipsi & impij sint,ci stulti,& illorum

egregias laudes omnibus probris uincant. I sc quis Cht stiani nominis queat squo animo ferret Uerum ego in haeptima nostra oratioe nolo exhortari principes,ac populos ut papa effrenato cursu uolitante.inhibeant.eud intra suos fines consistere compellant,sed tantum admoneat, qui forsitaniam edoctus ueritatem,sua sponte, ab aliena domo in

suam.&ab insanis fluctibus, saeuisep tempestatibus in portum se recipiet. Sin recuset.tunc ad alteram orationem multo trunculentiorem accingemur. Utinam,utinam aliquado

uideam, nec enim mihi quics est longius, cy hoc uidere di praesertim meo cosilio effectum,ut papa tantum uicarius

95쪽

Christi sit,&non etiam Cesaris .me amplius horreda uox audiatur,partes contra ecclesiam,ecclesia contra Perusinos pugnat contra Bononienses. Non contra Christianos pu gnat ecclesia sed papa.Illa pugnat contra spiritualia nequistiae incilestibus.Tuc papa ae dicetur.oc erit pater sanctus, Pater omniinpater eccle e nec bella inter Christianos excitabit sed ab alijs excitata,censura apostolica, dc papali ma testate sedabit. Dixi.

96쪽

Nico LAI DE CUS A CARDINA Lis

, d. sancti Petri ad Vincula, sententia de donatione Constantini. quam scripsit ad Concilium Baissiliense. de concordantia catholica.

lib. III. Capite. II.

Num praeterire nequeo.quonia pene omniui sententia indubitata est, Constantinum Impeu ratorem,occidentis imperium Ro poni.Sybuestro,ac eius in aeuum successorib us per tuo dono tradidisse, di ideo etiam si ratio de unitate principantis scilicet aduersari bono di recto ordini duo capita fore non concluderet,pateret tamen in occident te Imperatorem nullum nisi a papa depedenter imperium cognosceret,iuste esse posse.Hanc radicem quoadpotui in uinclaui,praesupponens hoc etiam indubitatum esse,Constantinum talem donationem facere potuisse, quae tamen quaestio nec soluta est hactenus, nec soluetur uerisimiliteruns. sed inueritate supra modum admiror,si res ita est. eo; in autenticis libris,di in historiis approbatis non inueni, diligentissimus fuit, Augustini, Ambrosi j .ac aliorum opinstula peritissimorum,reuolui gesta sacrorum conciliorum quae post Nicenum fuere,& nullam inuenio concordaniam ad ea quae de illa donatione leguntur. Sanctus Damaragus papa ad instantiam beati Hieronymi,actus digesta pri restarum dicitur annotasse,in cuius opere de Sylvestro papa non ea inueniuntur quae uulgo dicuntur. Legitur inretiis historijs Constantinu a SyMestro baptietatu .E tipsum imperatorem tres illas, lancti Ioannis,sanctorum Petri de Pauli ecclesias mirisce ornasse ac annuos multos redditus e diuersis massis terrarum in diuersis prouincijs ct insulis

pro cotinuando ornatu lampadarum balsami natat

97쪽

stici, ac caeterorum donasse. De quibus omnibus partima lare mentionem in pontificum libro reperies. Sed de do natione temporalis dominij, aut imperij occidetis,nihil ita penitus continetur. Verum qi post*Astulius rex Longo

hardorum exarchatum Rauennatem occupauit cum alijs

multis locis,& Stephanus secundus natione Romanus ex Patre Constantino,multis legatis ad Astulium missis roga et imperiali ditioni loca restitui, & facere non uellet Astultas,Stephanus Pippinu adtem,eum cum duobus filijs in reges unxit. Fuit etiam in eodem Stephano orator missus Imperatoris,& a Pippino impetrarunt, ut estulium induceret. imperio loca restitueret. sit Pippinus, nec prosea fit. Unde cum non posset sic ab Astudo restitutionem impetrare,promisit Stephano se ui ablaturum ab eo, di sancto Petro daturin Hoc audito reuertitur imperialis missus. Pippinus qui promiserat expleuit. Forma uero huius donationis. in gestis praefati Stephalu .m nominatione particularaomesum bonoru cotinetur. Zacharias papa monarchiam

regni Franciae in Pippinum transtulit, Ludovico rege deis

posito,de quo legitur. xv. q. vi. alius.& invio. Uenerabile.

Ex illo puto Pippinu sedi apostolici fauisse. Post hoe Deis

sudetius rex iterum illas ciuitates,aut earu aliquas, tepore

Adriani ui cipit. Adrianus papa multis missis ad eum te,

galla,repethi ius sancti Petri,impetrare no potuit tunc Caaolus magnus inuocatus per Adrianum,recuperauit re iterum donauit sancto Petro solenni donatione, que in gestis eiusdem Adriani papae continetur Ex istis constat Costantinum imperium per exarchatum Rauennalem,urbe Romam,& occidentem minime paps dedisse. Unde continue tegitur Imperatores us*ad tepora praefata sicut prius, pleno iure Romam.Rauennam, & Marchiam cum alijs locisipossedisse.ee probat textiis xcvi.distin. bene quidam . ubi dicit de Patritio praesecto nomine Adoacris regis. M lxiii.

98쪽

Romanos potifices legimus Imperatores sateri dominos. Scribit enim Agatho papa ad Imperatorem Constantini,

qui sextam Synodum congregauit,&multis annis secutus est primum, quomodo urbs Roma si ipsius Imperatoris seruilis urbs. Et Bonisecius papa ad Honorium, qui dicitis, ecclesiae Romanae ipse habet regere sacerdotium,sed Immerator humanas res.Et in fine incit Romam esse urbem tuae mansuetudinis.hic textus habetur.xci. disti ecclesiae. retit hreuiter dicam.nullibi contrarium legi quin uis ad praefata Pippini tempora Imperator remaserit in possessio, ne locorum praetactoru.Nec uncylegi aliquem Romanorum pontificum usin ad tempora Stephani secundi. in illis

locis nomine sancti Petri aliouid iuris praesumpsisse habeare. Haec credo uera esse,no obstante famigera opinione de contrario,quae in palea habetur Constantinus. xcvi. distimiuoma ablo dubio, si n5 suisset illud dictame apocryphu,

iratianus inueteribus codicibus,ta canonum collectioni

hus inuenisset. & quia no inuenit,no posuit.Vnde que postea addidit,pro palea ita illam confictam scriptura posuit, sicut multa alia inueniatur ex apocryphis libris noluis inis scripta. Ego etiam ad longum hanc scripturam in quodam libro inueni quae multo plus continet,s ea quae in deciesco ponitur loco praeallegato,& diligenter eam examinansaepta ex ipsemet siptura,argumenta manifesta confictionis di falsitatis,quae pro nunc longum re inutile foret his

inserere.Etiam est aduertendum, tex. Costantinus. xcvi.

distin est ex legenda lancti Sylvestri extractus.&-datali qui imposuit decteto,autoritatem ipsius textus in approahatione Gelam in Synodo . Rogo uiceaExv. distin lancta Romana illa approbatio.& inueniet pauci roboris, quia dicit autorem ignorari.&tamen per catholicos Iem.&ea propter legi posse,qualis sit approbauo. quis* confuderare potest. Multae enim sunt historiae sancti Suluestri Vna,in quo

bociminuetatur,2 sanctua Damaliis ponit. Alia cuius

99쪽

autor ignoratur.qmm textus no dicit uriam.sed la posteneo dicit in illa hoc cotineri Etiam antiqua decreta non Mahent textum,nisi us* ad qdtem decreta Romanorum pontiueum inclusive. re sic non inuenitur in illis libris iste de historia Sylvestri. Quinta etia uniuersilis Synodus,que de approbatis doctorum omnium,& scripturarum approhatarum libris mentionem facit,ac etia ipla Synodus Maristini papae,quae fuit contra asserentes unam uoluntatem in Christo,icilicet contra Petrum dc Sergium. renouans apa probatas scripturas,ut egomet uidi, nullam de istis hist s iaciunt mentione nec quis approbatus aut nominatus inter veridicos, quem unquam uidi. Ego legi in virescentio historiarum.xxiiij. libro in line,secundum sanctum Hieronymum, Constantinum uxorem Faustam,&filium S ispum crudeliter occidisse.&in extremo intae ab Eusea hio Nichomediae episcopo baptietatum.in Arrianam haereum declinaue A quo tempore,inquit Hieronymus, ecclesiarum rapinae, de totius orbis discordia secuta est uis in praesens tempus. Ista libro de actibus Sylvestri,quem vincentius dicit a quoda.cuius nomen ignorat,e Rraeco transelatum ut eodem libro cap.imhabetur. manifeste contra cunt. Quis non crederet potius Hieronymo approbato. I

gnoti autoris scriptum, quae apoc phae dicuntur quaddo autor ignoratur 'extus etiam qui asscribitur Melchiam Papae,qui habetur.xij. q.i.futura,qui uidetur huic dicto tuantulum obstare,non est Melchiadis papae secundum et rei ueritatem, quia Melchia des praecessit Sylvestra. ut patet in cathalmo Romanoret pontificum. Et si Constantinus fuit baptietatus a Sylvestro secundum ramune dictum,ime patet titulum illius textus

baptismo Monstantini . Et etiam et

Melctiadis foret ille textus,adhuc n5 haberetur arvume

Vnum sedem Romana imperi lema eliquisse. ct Petro,aei successoribus

100쪽

stieeessoribus concessisse. hoc est,q, ubi fuit sedes imperiastis,q, ibi sit modo papalis,quod non negatur. Et verum est Constantinum imperatorem tempore Melchiadis papae fuisse.& tunc Christianum,ut per Augustinu in multis locis hoc habetur,de maxime in epistola ad Glorium, oc Elusiuere quibus hoc gratum est,quae incipit, Dixit quidem apo stolus, ct hoc concordat cum Hieronymo. vidi etiam deflcretum Leonis papae in Synodo Romana cum subscriptione episcoporum, S clericorum, & ciuium Romanom, ubi Leo papa Othoni primo restituit omnia loca per Pipinu, di Carolum,& Ro Dei tum reges sancto Petro data. Oc no minantur in eodem decreto omnia loca, & nullam facit de donatione Constantini mentione. Sunt meo iudicio illa de Constantino apocrypha.

ANTONINUS ARCHIEPISCOPUS

Ertium dubium est de donatione facta ecclestiae a Constantino,de qua habetur in decretis e distin. sis. Constantinus. Sed illud cap. non habetur in antiquis decretis. Quid ergo de quantum donauerat,non est bene certum, uia detur tamen saltem illud quod Ludovicus rex Francoru :& Imperator promittit sub iureiurando Paschali Papae &successoribus eius de quo habetur distin es. Ego Ludovicus . Et otio Theutonicorum primus Imperator consimmat. Ioannes papa distinctione eade. Tibi. Sed quistio adhuc agitur inter Canonistas & Legistas, utru illa tenurarit donatio. Quod Canonistae omnino firmat,st Theologi