Annales Academici

91쪽

O O. 81 Singula illa peculiari ratione ses explicatura videntur in eo-Catholicismo, Pusehismo Irringianismo, Separatismo Ecclesiis liberis aliisque nostri aevi institutis. Tendit praeterea hic illic aetas nostra, pro dolor ad marchiam

et barbariem in rebus politicis et theologitas. mas aevi notas os attendatis, suturi Theologi discipuli carissimi ne usum tollat abusus ne cuncta subvertentes, sive alaeologia, sive liberalismo abducti, negligatis, quos socerit hoc aevum progressus. Explicentur potius a Ubi item in dies magis semina, terrae mandata, neque evellantur una cum Ductibus radices lCaveatis, ne in sanctissima colenda disciplina imprudenter procedatis, neque ut ita vos inficiat hujus aevi labes, qua Dei loco sese substituit pusillus homo. Tum demum stabilior exspectanda erit Theologiae conditio, si singulae disciplinae, rite excultae, mutuam sibi opem erant et pius Dei Christiquo amor Theologos occupet ac regat. Quisvii hoc amore imbuti, prudenter, sortiter et vere liberaliter agatis, atriae et Ecclesiae emes mentum estis allaturi, ipsaque Religio Christiana, qua quidquid moliuntur homunculi, carere haud amplius possunt neque humanae societates, neque Reges nec rincipes, haec magis magisque in usus practicos conVersa, fermensum erit generis lumam Saeculi hujus suis lustratis, ad nostra accessimus tempora. In his ama sistamus. Sunt enim mihi, M. Academiae nostrae sata, quae

fuerunt me Rectore, enarranda.

De M aeis et linteis acadenticis pauca dicenda habeo, ne bis in idem incidamus quippe qua sint conditione ea, quae ad hiloapphiae naturalis et edicinae studia promovenda inserviunt, fusius indicarunt Amplissimi Curatores, edita elatione typis expressa ). Quae quidem aperte declaravit allatisque testimoniis probavit in hac nostra palaestra ea inveniri,

92쪽

82 . I. ROTA ARBS vel brevi inore, quae studiis academici satis superque sumiant, dum Monon deri se ma ne sensa sub eo umantur eademiae Iam vero novis instructa sunt instrumentis Maea et Laboratoria mineriavisa, estostea, Memica, alia, et institutionis academicae egregie inserviunt commodis. -δaeum anatomicam pluribus hoc anno speciminibus egregus rursus alum est, in quibus praecipue enumerandi sunt quatuor uteri gravidie diversis graviditatis periodis, quorum vasa sanguifera in duobus speciminibus egregie arte impleta sunt tum etiam plura specimina rara diversarum partium Elephantis, superiori anno Amstelatam mortui porro nonnullacrania rariora aliaque specimina sunt addita. arti autem visaei sataokstinae perpauca tantum specimina sunt addita. Laboratorii puriolosio subsidia egregie sunt aucta exercitiis physiologicis Varii generis Opportunitas data, et a plurimis studiosis gnaviter adhibita est. In ore botanto numerus plantarum tropicarum, inter quas multae in hortis Europaeis vix obviae, insigniter auctus est, donis iteratis Virorum

Speci. Η Ηeylidyi et Listit, item et eum annimortulani in horto

Bolanico Bogoriensi, singulorum illorum horti nostri sautorum benevolorum. Bibliot eo academis hoc quoque anno non tantum pecunia, publice et Curatorum decret attributa, valde locupletata est; sed donis etiam aliquantum ditata, imprimis collectione librorum argumenti mathematici a Viro Cl. an Rees oblata. Amanue is librorum Catalogo in artem redigendo, duce Eberto, diligenter occupatus est. Cum vero res admodum sit dissicilis et summi laboris, eam nonnisi lente procedere, nemini hujus rei perito mirum accidet, reputanti manuensem aliis etiam muneris sui partibus distractum, impediri, quominus unice in hac Catalogi consectione

Operam ponat.

Sunt vero alia hodie haud negligenda. - Deo principium t Incipiamus igitur a celebrando providam Dei curam, qui in medus gentium

motibus et rerum conversionibus salvam sospitemque reddidit Academiam nostram; qui, quo tempore extraneae plures niversitates tumultuum civilium et politicorum fluxu fuerunt agitatae et sententiae veritatem confirmabant infer arma iam Misae, annum academicum nobis concessit, quiete et tranquillitate, quae literis favere solent, admodum conspicuum. Disitigod by

93쪽

V. Ampl. et Clar. diem vicesimum sextum arti anni superioris, quo intra parietes Senaculi nostri academici, in consessu Senatus amplissimi, mihi traderetur Rectionis munus. Festum enim diem Academiae celebrare non licuit. Lugebat atria optimum Regem, Guillelmum ΙΙ , paucos ante dies exstinctum. Ante exacta funeralia sestum agere publicum, nec licuit, nec placuit ulli. Quam in me contulerat provinciam Guillelmus ΙΙ, sub ejus filio et successore Guillelmo ΙΙΙ, suscepi Postea autem die

vicesimo quarto Hi demum estum celebratum academicum, praeeunte Clari de remery, superioris anni Rectore agnifico. - Μox vero novum Regem Senatus nomine salutatum iverunt Rector et Assessores. Quali sit Academia nostra animo erga Patriam et Regem aperte Ipsi significavistis; quali vero Ipse seratur ardore promovendarum disciplinarum et tuendarum Academiarum, veluti primarii regiae coronae mamenti, Ipsi haereditarii, quo est candore inlamavit Rex augustissimus, quaeque tunc Verbis expressit, haec deinceps significavit ipso inaugurationis die, quo Clar. Μ uiderum Decurionem, Cl. Boum annum Equitem Leonis N ederiandis creavit, quos quidem Decurionum honores et tum et brevi post contulit in viros Ampl. Golste inium et Ravium, de patria et soro meritissimis, uti et in ipsum

Rectorem magnificum. Regi nostro vitam viresque conservet et augeat Deus O. ., quo avente, Rege Guillelmo ΙΙΙ, diu floreat edorlandiat Est praes ea, ut Deo summas agamus gratias, quod vehementissimus ille morbus, qui superiori anno in patria et hac nostra in urbe dirissimo saeviit, intactam praeterierit Academiam. Reputetis, M. tristissimos illos dies, quibus inlata erat admodum Ρatria, ob millenorum luctum ad angustias plane redacta quibus angelus mortis, supremi Dei in hisce terris

nuncius, urbes visitaret et vicos, quaquaversus cujuscunque aetatis, sexus,

conditionis homilies, ad sepulcrum rapiens Benignissime tamen Academiae nostrae cavit Deus, qui Curatores, rosessores, Studiosos salvos sospitesque omnes servavit. -- Academiae limina accedere videbatur Golera, cum praestantissimum juvenem, Engelbertum arinum an sen dyh, Vixdum per aliquot horas e stadio academico egressum, dirissima morte

94쪽

84 . I. ROYA ARBS probatione, .mmisterii Candidatum ex imo pectore salutabant, quem post

paucarum horarum spathini lecto incumbentem, morbo vehementissimo perculsum, moribundum, mortuum adeo ploraverunt quamvis carissimum

filium ad altiorem scholam evocatum pii profiterentur. - Sit illi terra levis Neque tamen dirissimus ille morbus arissima vobis capita intacta reliquit,

Clar. ars tene et redi, qui cum uxoribus mortem lugetis sororis et matris, animo Vestro carissimae. mortem autem non cholerae auxilio indigere, Tu expertus es, Amplissime an es, cui fidelissima per quadraginta annos vitae socia, uxor praestantissima, Oderante Deo, ex

improviso fuit erepta cui quidem animi dolori accessit nuperrime luctus de morte sororis carissimae, unicae ibi superstitis Vosque illud item experti estis, Amplissime Ravi a Gameren et Clar. uider quibus

Palamum, eumque acerrimum, qualis esse solet, dolorem paravit Deus, exstinctis post diutumum morbum uina dilectissimis vosque Cl. Holti, cui fratris conjunctissimi luctus animum cruciavit, et Cl. Donders, qui socrum hestem die ereptam, luges carissimam. Vestrum omnium ex animo lugemus dolorem, admodum sperantes, ore ut Evangelii, quod profitemur, vis consolatrix, unicum illud affictorum animorum remedium, medelam vobis asserat, omni vi humana incaciorem l que vos, quam fragilis et caduca sit in ipso aetatis flore vita humana, non experti estis, ornatissimi juvenes, e quorum cohorte tres rapuit mors

dira socios.

occubuit primum Jacobus Johannes Christianus declara ablon iere, Juris Cand. tabe consectus, ab 'insigni studiorum assiduitate con mendatus, qui ne ulla negligeret, quae ad suae disciplinae provinciam pertinerent, raro admodum exemplo inter Iuris studiosos duri Ecclesiastico etiam operam navavit. - ocubuit deinceps aulus Alex. Eduard hil de Rote, qui valetudinis causa in patera domo versatus, exstinctu suit tandem nuperrime Ianus Daniel Fochens, vix ad Theologorum scholas delatus et industria moribusque sese commendans, parentibus suisque flebilis occidit. - Quorum quidem desideratorum juvenum satiun vobis, o boni inmemoriam revocat illud

95쪽

nec vero minus seriam illam admonitionem, vin hic versamur:

Ceterum vero, ud impense laetor ejusdem me, qua ante tria haecce lustra frui contigit, et nunc participem esse elicitatis, quod mihi, magistratum academicum deponenti, nemini, vel Curatorum, vel rosessorum sit parentandum. - Vigentem te, aetate, non animo senem, suspicima Curatorum Haesidem Amplissime Lynde ne a Lunenburg, cui nuper, exacto octogesimo quinto aetatis anno, ex animo sumus gratulati. Tu veri Christiani, ad mortem semper parati, sed vivere non refragantis, diu sis exemplum Restitutam gaudemus corporis sanitatem Curatorum Graphiario, Viro Consuli Craeyvange et Clar Vre odio, ad labores academicos rursus, uti solent, paratis, ipsisque ut et ceteris Viri Ampl.

et Clar sanam apprecamur mentem in corpore sano. - Gaudemus omnino

pluribus Collegis contigisse oditis scriptis profuisse disciplinis. Quae dum recordor liceat mihi, nemine invito, gratulari lar Boum anno, qui pietatis erga praeceptores, quam in gente nostra antea laudare solebant extranei, documentum dedit splendidissimum, ubi Clarissium, quem haud raro die hujus cademiae natali praesentem hic intueri solebamus, accuratissime nobis depinxit, et suturis Theologis exemplar ad imitandum

proposuit. Sunt autem et alia, quae gratos excitant hoc ipso die animi sensus. Rumor exierat Regni oderatores, ut fisco consulerent, hujus illiusve Oniversitatis ederiandicae exstinguendae propositum cepisse. Confabulabantur plurimi de quanam actum foret Academia. Nonnulli Rheno- Trajectinam indicare imprimis sibi placebant. Talas quidem tempestates semel iterumque vixerat Universitas nostra, e quo tamen certamine ita semper exiit ut majori prodiret splendore ornata. Nec mirum adeo Illa enim tam altas egit in ipsa gente nostra radices, ut facile evelli nequeat. Quod reces nostra iterum docuerunt tempora. Namque post ipsos incertos hosce rumores et allaces hominum sontentias de sorte Academiarum, tot Dj0jtigod by

96쪽

86 B. I. ROYA ARBS ex universa atria ad nostram, exactis seriis, accesserunt studiosi novitii, ut longe superaret numerum non tantum eorum, qui Academiam reliquerant, verum etiam eorum, qui superioribus annis ad nos accesserant. Τantam probarunt fiduciam nostrates in Academia nostra repositam, ut Studiosorum numerus trecentorum et quinquaginta jam superet. Qius quaeso credat, ederlandiam, ψας'ν μεδείας, exemplum daturam, quod

frustra in historia Universitatum Europae cultioris quaesiveris, Academiam sul latam iri florentissimam p

Hac igitur spe freti, cademia hodieque florentissimae commoda Illi commendamus, qui per duo et quod excurrit saecula salvam sospitemque

eam servaVit.

Quid quod hoc ipso anno acturam, quam secerat Academia morte praestantissimi Baumhaueri, resarcire studuerunt Curatores, annuente Rege Guillelmo ΙΙΙ, dum ejus loco substitueret Virum doctissimum Ludovicum Christianum an Oudo e ver jam antea, Vacante cathedra uideriana, de cademia et edicinae studiosis egrino meritum. - Gratulamur ita ibi Vir CL, mandatam hanc provinciam extraordinariam. Tu, avente Deo medelam asseras,edicorum ordini, post alteratam Suer manni, Μ uideri et Baumhaueri mortem semel iterumque amicto. Diu sis ornamento Academiae et cum Collegis tuis aestumatissimis diu Μedicinae prodesse, tibi concedat Deus lCum Collegis dico tuis: - inter quos hoc ipso die Cl. Dondersium, tamquam nostrum salutare, nobis esse concessum est quod magnopere gaudeamus. u quidem, Vir Clarissime, bene egisti, quod stationem Rheno-Τrajectinam haud reliqueris, dum ad Groniuganam cathedram ordinariam te vocaret decretum Regis et Curatorum providentia Vestigia pressisti omium oriun rosessorum, qui per saeculum undevicesimum tibi praeiverant, athedram Ultrajectinam nulli alii cedendam statuentes. Hoc te monuerant Heringa, Heus dius,mollius, aliique quos superstites vides. Sit tuum nomen in provectam usque fieri si possit, senectutem Academiae Rheno-Trajectinae decori, ut in dies magis magisque hic vigeant Μedicorum studia lDj0jtigod by

97쪽

rima ediderint documenta, satis probanda. Sunt sane bona mixta malis in tanta juvenum frequentia, imprimis hac nostra aetate, neque vitia et errores desunt prorsus a Vita academica vel sic tamen his opponenda alia meliora. Quo tempore alibi arma caperent Iuvenes academici, ut patriae turbarent ordinem, Vos hoc anno arma deposuistis, suscepta illa antea, ubi, insanis studiis ne turbaretur ordo publicus, vobis item cum ceteris civibus cavendum videbatur. Vestram erga atriam et Regem significastis animum, cum luctum de

morte Regis vestes indicarent atque deinceps, ubi de to vestros misistis ad Regem Guillelmum III significaturos, quali ardore in atriam et

Regem seratur juventus nostra academica. strum erga hujus urbis cive3, matronas, puellas maxime, significastis animum, cum honesto admodum concentu musico illarum exhilareretis animos, et pulcri studia harmonice excitaretis, etiam ludis gymnasticis olym ei sere dicam. in quibus probarunt nonnulli, quid valerent humeri, quidve ferre recusarent. - Quin et nuperrime Vestras adjecistis symbolas, egregiae mentis testes, ad sublevandam miseriam nostratium, aquarum colluvie oppressorum. Ιmprimis vero, quod majus est, studiorum assiduitate et morum sinceritate multi sese raeceptoribus perquam conmendarunt. - Neque reticere

velim erga disciplinas ardorem, quem solenniter testati sunt Chemiae studiosi. Vos enim, procul dubio non adeo ducti aevi nostri communi quodam ardore, dicam an surorep ubivis monumenta ponendi, aut ingenii humani cultui altaria struendi, verum potius incensi disciplinae vestrae amore in splendidissimo vestro laboratorio hemico Bergelii imaginem Μ uidero vestro obtulistis. Sit illud omen, disciplinarum causam vobis curae cordique esse, atque quotidie vos doceat Bergelii imago vera pedisequi indefessa industria, neque ab us abripi vulgari hominum sententia, neque temerariis aevi commentis. Ad metam sere accessimus. Quippe unum tantum mihi superest inicium, cui lubentissime satisfacio, ut agistratum academicum iterum deponam

98쪽

88 . I. ROTA ARBS Ex auctoritate Regis Augustissimi, Guillelmi III. Bartholdum Iacobum intelo de Geor, virum Cl. in proximum annum cademiae Rheno-Trajectinae Rectorem via cium dico, renuncio, proclamo. Accedas igitur, vir agnifice, et vacuam hanc occupes aedem, quam iubens tibi cedo. Salve, agnifice Rector, iterumque salve Tu, quo es aetatis rigore, Academiae prospicias Sit tibi leve munus Sint tibi rectionis curae exiguae, tempestates Academiae obortae nullae Sit tibi in regunda Α - demia propitius Deus, cujus sub auspiciis firmetur, stabiliatur, floreat Academia Rheno-Trajectinat

99쪽

Pauca sunt, quae addam huic rationi typis expressae. Data mihi hac publice dicendi opportunitate, haud abs re lare judicavi ea, quae mihi per longam annorum seriem in stadio theologico observanda visa erant, brevi idque compendiose pro rationis publicae ambitu communicare, imprimis cum Theologiae studiosis, quo magis propria Theologiae ederiandicae indoles, qualis illa mihi videbatur, pateret. - rimum quidem propositum mihi fuerat, huic rationi annotationem addendi, ut ea, quae in tanta

rerum ubertate non nisi verbo indicari possent, ulteriusMustrarentur, et allatis rerum testimoniis probarentur. o vero ab eo persequendo proposito abstinui, animadvertens, annotationis copiam facile excessuram rationis ambitum, neque magnopere sese commendaturam rationem, cujus singula sere

verba vel perimpae uberius notis allatis explicarentur. Quodsi tanti videatur, alibi forsitan, Deo favente, haud abs re erit argumenti hujus continuata expositio. Haec vero dum typis pararentur, ad me pervenit amicissimi dcxII, Pheologi Gottingensis Clar. docta atque accurata disputatio de celebrata imprimis inter nostrates sententia in nece artis Unua cet. - una cum Epistola, ad heologos ederiandos missa, humana illa, atque animi integerrimi teste Grata mihi item erat praeter alia multa observatio, Luchium in dijudicanda heologia nostratium plura protulisse, quae ipse in hac indicaveram ratione de indole heologiae nostrae. eutonum et eder-lmidorum heologiam sua quamque propria indole esse conspicuam, rite quidem ille animadvertit, nec vero minus utramque gentem ad unam eandemque stirpem reserat Germanicam. Quod quomagis ipse indicarem in hac ratione Germanos et Teutones, pariter fere ac ille, discemendos duxeram, de quo quidem discrimine sustus antea dixi ). Hinc est, quod Teutimum heologiam et gentem dixerim, non adeo Germanicam quippe ad Germanicam et gentem et Theologiam aeque reserenda est ederiandorum, atque illa Teutonum, qui communis sunt stirpis Germanicae. Verum haec hactenus, ne propositi sim immemor mei l

100쪽

Narrationes de Saul ad Christum conversione, quae in Actorum Apostolicorum libro exstant, conserantur, explicentur, a dubitationibus novissimis praesertim vindicentur item hujus conversionis momentum ad comprobandam religionis Christianae veritatem exponatur.

I. Exponatur historia probationis per testes in causis civilibus, qualis ea communis uris Europaei sontibus continetur deinde comparentur inter se praecipuae hac de re recentiorum leges postremo explicentur nostri juris, quae ad hunc locum pertinent, praecepta. II. Instituatur disquisitio de tributis directis et indirectis, quo exponantur commoda et inconmisda, quibus inter se differant et magis minusve nunendanda videantur.

Quaeritur, quid inciant ad Grinae e sanguine acquirendae quantitatem mutandam: 1'. diversa, quacum liquor examinandus e vena vel arteria essi erit, celaritas; 2'. parcior aut copiosior eademque sive promtior sive tardior sanguinis detractio, proxime praegressa; 8' temperatura diversa, motus, quies, aliae conditiones, quibus sanguis emissus subjiciatur. Ad quam quaestionem ita respondeatur, ut, experimentis institutis, requisitae quantitatis differentiae primum definiantur, deinde, quoad possint, explicentur. Disitigod by